Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur

Transcriptie

1 Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur (Bron: Dr. N.C. Hartwig et al, Vademecum Pediatrische Antimicrobiele therapie, 3 e editie, 2005) In deze tabel wordt, uitgaande van een diagnose en een in het laboratorium vastgestelde verwekker, een advies over de keuze van het antibacteriële middel en de behandelingsduur gegeven. De keuze van het antibacteriële middel dient te allen tijde vergeleken te worden met het antibiogram (indien beschikbaar). Bij twijfel over de juistheid van de keuze (b.v. resistente micro-organismen) moet overleg met de infectieziektenconsulent plaatsvinden. Bij de therapieduur zijn algemeen geldende richtlijnen aangegeven uitgaande van ernstig verlopende infecties bij klinisch opgenomen patiënten. In milder verlopende, goed op de behandeling reagerende infecties zal (in overleg met deskundigen) soms een kortere behandelingsduur mogelijk zijn.

2 Diagnose Micro-organisme Geneesmiddel Therapieduur Adenitis (cervicaal) Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) (zie ook lymfadenitis) Staphylococcus aureus Flucloxacilline (p.o.) Arthritis (septisch)* Escherichia coli Ceftriaxon + gentamicine 3 weken + 3 dagen Haemophilus influenzae (β-lactamase -) Amoxicilline 3 weken Haemophilus influenzae (β-lactamase +) 3 weken Staphylococcus aureus Flucloxacilline (+ gentamicine) 3 weken (+ 3 dagen) Streptokokken Penicilline G 3 weken Bijtwonden Aeroben + Anaeroben Amoxicilline/clavulaanzuur (p.o.) 5 dagen Pasteurella multocida Penicilline G 7- Cave profylaxe Tetanus en Rabies Buiktyfus Salmonella typhi Ceftriaxon Cellulitis Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Cellulitis (buccaal)* Haemophilus influenzae (β-lactamase -) Amoxicilline Haemophilus influenzae (β-lactamase +) Amoxicilline/clavulaanzuur Cellulitis (periorbitaal)* Haemophilus influenzae((β-lactamase -) Amoxicilline Haemophilus influenzae (β-lactamase +) Amoxicilline/clavulaanzuur Streptococcus pneumoniae Penicilline G Cellulitis (met trauma)* Staphylococcus aureus Flucloxacilline Centrale lijn infectie Bacillus cereus Lijn verwijderen z.n. Vancomycine Staphylococcus aureus Lijn verwijderen, Flucloxacilline 14 dagen Staphylococcus epidermidis Vancomycine (+ rifampicine) Pseudomonas aeruginosa Lijn verwijderen, Ceftazidime + tobramycine 14 dagen Cholangitis Enterobacteriaceae Piperacilline + gentamicine 2-6 weken Amoxicilline/clavulaanzuur + gentamicine 2-6 weken Ceftriaxon + gentamicine 2-6 weken Chronische otitis media Staphylococcus aureus Flucloxacilline Pseudomonas sp. Ceftazidim + gentamicine Conjunctivitis Haemophilus influenzae lokaal z.n. Amoxicilline/clavulaanzuur (p.o.) 5 dagen Moraxella catarrhalis lokaal 5 dagen Streptococcus pneumoniae lokaal 5 dagen Dacryocystitis - Geen antibacteriële therapie Difterie Corynebacterium diphteriae Feneticilline + antitoxine Dysenterie Shigella sp. 5 dagen

3 Endocarditis Enterococcus sp. Amoxicilline + gentamicine 6 weken + HACEK-groep*** Ceftriaxon + gentamicine 6 weken + Groep A Streptokokken Penicilline G 4 weken Staphylococcus aureus Flucloxacilline + gentamicine 6 weken + Staphylococcus aureus (MRSA) Vancomycine 6 weken Stafylokokken (coagulase negatief) Vancomycine + Rifampicine 6 weken + Streptococcus pneumoniae Penicilline G 4 weken Streptokokken (viridans groep) Penicilline G + gentamicine 4 weken + Epiglottitis Haemophilus influenzae Amoxicilline/clavulaanzuur Erysipelas* Groep A Streptokokken Penicilline G Feneticilline (p.o.) Furunkel (neus) Staphylococcus aureus Flucloxacilline (p.o.) Faryngitis Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Fasciitis* Groep A streptokokken Penicilline en clindamycine 14 dagen Anaeroben Amoxicilline/clavulaanzuur + gentamicine 3 weken Gastroenteritis* Campylobacter recidiverend Claritromycine 5- Overige salmonellosen (<3 maanden) Cefotaxim Overige salmonellosen (> 3 maanden) geen Shigella (dysenterie) 5 dagen Gastroenteritis Antibiotica geassocieerd Clostridium dificile Metronidazol (p.o.) 5 dagen Hemolytisch-Uremisch Escherichia coli O157-H7 Geen antibacteriële therapie - syndroom Hersenabces Anaeroben Penicilline G + Metronidazol 6 weken + 6 weken Enterobacteriaceae Ceftriaxon 6 weken Staphylococcus aureus Flucloxacilline + Rifampicine 6 weken + 6 weken Staphylococcus aureus (MRSA) Vancomycine + Rifampicine 6 weken + 6 weken Streptococcen sp. Penicilline G 6 weken Impetigo Staphylococcus aureus (>90%) Fusidinezuur lokaal Flucloxacilline (p.o.) Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Kinkhoest Bordetella pertussis Claritromycine (p.o.) 5 - Bordetella parapertussis Claritromycine (p.o) 5- Lymfangitis Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Lymfadenitis Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden + Rifampicine (p.o.) (+ evt. 4 e middel) Mycobacterium (atypisch) Chirurgische verwijdering Optioneel: Claritromycine + Ciproxin 2 maanden Mastoiditis (acuut)* Groep A Streptokokken Penicilline G Staphylococcus aureus Flucloxacilline Streptococcus pneumoniae Penicilline G Mastoiditis (chronisch) Pseudomonas aeruginosa Ceftazidim + gentamicine 3 weken + 3 weken 3 weken (chirurgische exploratie overwegen) Meningitis Anaerobe microorganismen Penicilline G + Metronidazol 3 weken + 3 weken (denk ook aan dexamethason Escherichia coli Ceftriaxon + gentamicine 3 weken + 3 dagen 0,6 mg/kg/dg in 4x Groep B streptokokken (S. agalactiae) Penicilline G + gentamicine 3 weken + 3 dagen 1 e gift voor of tijdens Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline antibiotica toediening Haemophilus influenzae (ß-lactamase +) Ceftriaxon duur 4 dagen) Listeria monocytogenes Amoxicilline + gentamicine + 3 dagen Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden + Rifampicine (p.o.) + evt. 4 e middel Neisseria meningitidis Penicilline G Staphylococcus aureus Flucloxacilline 3 weken Staphylococcus epidermidis (shunt) Vancomycine + Rifampicine + (afh. van kliniek) Streptococcus pneumoniae Penicilline G

4 Osteomyelitis* Groep A Streptokokken Penicilline G 4 weken Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline 4 weken Haemophilus influenzae (β-lactamase +) 4 weken Staphylococcus aureus Flucloxacilline (+ gentamicine) 4 weken (+ 3 dagen) Streptococcus agalactiae Penicilline G + gentamicine 4 weken + 3 dagen Streptococcus pneumoniae Penicilline G 4 weken Otitis media Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline (p.o.) 5 dagen Haemophilus influenzae (ß-lactamase +) Amoxicilline/clavulaanzuur (p.o.) 5 dagen Moraxella catarrhalis Amoxicilline/clavulaanzuur (p.o.) 5 dagen Streptococcus pneumoniae Amoxicilline (p.o.) 5 dagen Pericarditis Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline Haemophilus influenzae (ß-lactamase +) Gram-negatieve bacteriën Ceftriaxon Groep A Streptokokken Penicilline G Neisseria meningitidis Penicilline G Staphylococcus aureus Flucloxacilline 3 weken Staphylococcus aureus (MRSA) Vancomycine 3 weken Streptococcus pneumoniae Penicilline G Peritonitis (spontaan)* Streptococcus pneumoniae Penicilline G Pneumonie* Anaerobe micro-organismen Clindamycine Amoxicilline/clavulaanzuur Feneticilline + Metronidazol + Chlamydia pneumoniae Claritromycine 5- Doxycycline ( 14 jaar) Chlamydia psittaci Claritromycine 5- Doxycycline ( 14 jaar) Chlamydia trachomatis Erytromycine i.v. 14 dagen Claritromycine (p.o) 5- Coxiella burnetii (Q-koorts) Doxycycline ( 14 jaar) Ciproxin Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline Haemophilus influenzae (ß-lactamase +) Amoxicilline/clavulaanzuur Klebsiella pneumoniae Ceftriaxon + gentamicine + Meropenem Legionella pneumophila Claritromycine (+ Rifampicine) (+ Rifampicine) Moraxella catarrhalis Amoxicilline/clavulaanzuur Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden + Rifampicine (p.o.) + evt 4 e middel Mycoplasma pneumoniae Claritromycine 5- Pseudomonas aeruginosa Ceftazidim + gentamicine 3 weken (CF: zie hoofdstuk 8.2) Meropenem + gentamicine 3 weken + gentamicine 3 weken Staphylococcus aureus Flucloxacilline 6 weken Streptococcus pneumoniae Feneticilline Pyelonefritis (acuut)* Escherichia coli Ceftriaxon Pyodermie Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Staphylococcus aureus Flucloxacilline (p.o.) Reizigersdiarree Aeromonas sp. (p.o.) 5 dagen Campylobacter jejuni Geen antibacteriële therapie - Escherichia coli (p.o.) 5 dagen (p.o.) 5 dagen Yersinia enterocolitica Geen antibacteriële therapie - Retrofaryngeaal abces* Aeroben + Anaeroben Clindamycine Amoxicilline/clavulaanzuur Roodvonk Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.)

5 Sepsis Acinetobacter sp. Meropenem Bacteroïdes sp. Clindamycine Metronidazol Citrobacter sp. Meropenem Piperacilline + gentamicine + 3 dagen Enterobacter sp. Meropenem Escherichia coli Ceftriaxon + gentamicine + 3 dagen Groep A Streptokokken Penicilline G + clindamycine + Groep B Streptokokken (S. agalactiae) Penicilline G + gentamicine + 3 dagen Haemophilus influenzae (ß-lactamase -) Amoxicilline Haemophilus influenzae (ß-lactamase +) Amoxicilline/clavulaanzuur Klebsiella pneumoniae Ceftriaxon + gentamicine + 3 dagen Listeria monocytogenes Amoxicilline + gentamicine + 3 dagen Morganella morganii Piperacilline + gentamicine + 3 dagen Neisseria meningitidis Penicilline G Proteus sp. Ceftriaxon + gentamicine + 3 dagen Pseudomonas aeruginosa Ceftazidim + gentamicine + + gentamicine + Salmonella sp. Ceftriaxon Serratia marcescens Piperacilline + gentamicine + 3 dagen Staphylococcus aureus Flucloxacilline Staphylococcus epidermidis Flucloxacilline (flucloxacilline gevoelig) Staphylococcus epidermidis Vancomycine (flucloxacilline resistent) Streptococcus pneumoniae Penicilline G Streptokokken viridansgroep (S. mitis) Penicilline G + gentamicine + 3 dagen Spondylodiscitis* Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden + Rifampicine (p.o.) Staphylococcus aureus Flucloxacilline 4 weken Staphylococcal Scalded Staphylococcus aureus Flucloxacilline Skin Syndrome (SSSS) Tetanus Clostridium tetani Penicilline G + Antitoxine Zie hoofdstuk 13 Tonsillitis Groep A Streptokokken Feneticilline (p.o.) Toxische shock-syndroom Groep A Streptokokken Penicilline G + clindamycine Staphylococcus aureus Flucloxacilline Tuberculose (pulmonaal) Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden (zie hoofdstuk 8.4) + Rifampicine (p.o.) + evt. 4 e middel Tuberculose (gedissemineerd) Mycobacterium tuberculosis Isoniazide (p.o.) + Pyrazinamide (p.o.) maanden (zie hoofdstuk 8.4) + Rifampicine (p.o.) (+ evt. 4 e middel) Urineweginfectie Enterobacteriaceae Amoxicilline/clavulaanzuur (p.o.) Ventriculoperitoneale of Staphylococcus aureus Flucloxacilline + rifampicine + ventriculocardiale shunt Staphylococcus epidermidis** Vancomycine + rifampicine + infectie Gram-negatieve micro-organismen Ceftriaxon + gentamicine 4 weken + * Switchtherapie overwegen indien klinisch goede respons en CRP gedaald tot 30% van de uitgangswaarde (zie ook hoofdstuk 3.8) ** Overweeg intraventriculaire therapie met vancomycine i..o.m. de consulent infectieziekten. *** HACEK: acronym voor groep bacteria (Haemophilus aphrophilus,actinobacillus actinomyceeumcomitans Cardiobacterium hominis, Eikenella coorodens, Kingella Kingae)