Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 2"

Transcriptie

1

2 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 2

3 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 3 BEDRIJF X PREVENTIEF MEDISCH ONDERZOEK (PMO) 2016 Nijmegen Maand Jaar Opdrachtgever: Bedrijf X Naam // Functie E: Onderzoeker: Adaptics Chiel van Kollenburg // Directeur E: cvkollenburg@adaptics.nl

4 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 4

5 VOORWOORD Hierbij presenteert Adaptics u de rapportage van het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) bij Bedrijf X. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 5 Tijdens het Preventief Medisch Onderzoek is uitgebreid stilgestaan bij de gezondheidssituatie van de medewerkers van Bedrijf X en er is nagegaan of het werk hier invloed op heeft. Daardoor kunnen wij naast een beweeg- en voedingsadvies ook adviezen op medisch vlak en op het gebied van de arbeidsomstandigheden geven. Het PMO bestond uit zowel een (digitale) vragenlijst als fysieke metingen die plaats hebben gevonden vanuit de Gezondheidsbus. Wij voorzien in enkele praktische adviezen hoe de gezondheidstoestand van medewerkers kan worden verbeterd. Met plezier kijken wij terug op het Preventief Medisch Onderzoek bij Bedrijf X. Hartelijke groet,

6 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 6 MANAGEMENT SAMENVATTING Succesvol werken aan gezondheid en inzetbaarheid van medewerkers vraagt om een integrale benadering van onderzoek, advies en implementatie als onderdeel van het strategische beleid. Hierin is het PMO met deze rapportage een middel voor bewustwording en geeft het een richting voor gerichte acties en beleid. Samen met het Bedrijf X staan wij voor een integrale aanpak waarbij de aandacht langzaam verschuift van at home (verzuim) naar at risk (hoog risico groepen) naar at work (de gezondheid en vitaliteit van de inzetbare medewerker). Het gaat er om dat werken aan gezondheid en vitaliteit onderdeel wordt van het DNA van het Bedrijf X. Dat betekent dat gezondheid en vitaliteit geïntegreerd is in strategische thema s (op de management agenda staat en er een vitale mindset vanuit de directie wordt gevoerd), dat leidinggevenden op een gezonde manier communiceren, coachen en leidinggeven. Daarnaast is het belangrijk dat het proces waarin gewerkt wordt een gezond (en ook veilig) primair proces is. Dit betekent een gezonde fysieke en sociale werkomgeving. Kortom, dat er simpelweg gezonde mensen werken (basis voorwaarden), en dat er een gezonde relatie is tussen bedrijf en omgeving. In totaal hebben 53 medewerkers deelgenomen aan het Preventief Medisch Onderzoek bij het Bedrijf X, waarvan 74,1% mannen en 25,9% vrouwen. De gemiddelde leeftijd van de doelgroep is 45 jaar. Het PMO laat ons een aantal positieve uitkomsten zien en een aantal aandachtspunten waar gericht aandacht naar toe mag gaan de komende jaren. Positieve uitkomsten: 75,5% is tevreden Beeldscherminstellingen scoren voldoende tot goed Slechts 4,8% heeft een verhoogd totaal cholesterol Daarnaast hebben we hieronder de belangrijkste positieve en negatieve verschillen t.o.v. het PMO in 2013 beschreven. Wat gaat er beter dan in 2013? Er zijn minder gerapporteerde fysieke klachten; Er zijn minder inactieve medewerkers; Er zijn minder zware drinkers; Er zijn minder medewerkers met een risico op laptop gebruik; Er wordt minder hinder gerapporteerd door kou, warmte of temperatuurwisselingen; Er zijn minder medewerkers met een verhoogde bloeddruk; Er zijn minder verhoogde waarden voor wat betreft cholesterol en glucose.

7 Wat gaat er minder goed dan in 2013? De ernst van de fysieke klachten zijn groter. Meer medewerkers in de categorie let op of risico ; Er zijn meer niet-fitte medewerkers; Er zijn meer medewerkers die minder dan 6 uur per etmaal slapen; Er zijn meer medewerkers met een risico op bureaustoel, werktafel, werktijd, werkwijze en werkdruk; Er is meer hinder door gebrek aan frisse lucht, licht/verlichting en de aanwezigheid van stof; Er zijn meer medewerkers met overgewicht (o.b.v. BMI en vetpercentage); Er zijn meer doorverwijzingen naar de opticien geweest. Aandachtspunten op verschillende thema s: Leefstijl Met name de Groep B medewerkers bewegen onvoldoende en zijn niet fit. Daarnaast is 44% van de oudere medewerkers niet fit. Wat verder opvalt is dat 25% van de jongere en oudere medewerkers roken. Voor wat betreft de groente en fruit norm zien we dat weinig jongeren en Groep A medewerkers voldoen aan de gestelde normen. Als laatste valt het op dat 25% van de Groep B medewerkers minder dan 6 uur per etmaal slapen. Met name de jongere medewerkers geven aan last van slapeloosheid te hebben (39,3%). Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 7 Beeldscherm en KANS - Groep A medewerkers Over het algemeen zijn de beeldscherminstellingen redelijk goed ingesteld. Wat wel opvalt is dat 35,3% van de jongere medewerkers een risico heeft voor wat betreft de instelling van de bureaustoel. Ook vormt de instelling van de werktafel bij 33% een risico. Voor wat betreft de werktijden, werkwijze en werkdruk valt het op dat er bepaalde groepen medewerkers zijn met een verhoogd risico. Relatief veel jongere medewerkers met een risico op werktijden (35,3%) en werkwijze (29,4%). Met name de oudere medewerkers hebben een risico op werkdruk (37,5%). Werkomgeving Groep B medewerkers Groep B medewerkers geven aan met name hinder te ervaren tijdens het werk van stof, warmte, temperatuurwisselingen en kou. Daarnaast geeft 15% aan dat er onvoldoende aandacht is voor het voorkomen van ongelukken en geeft 30% aan last te hebben oorsuizingen. Werkbeleving De werkbeleving van medewerkers is uitgevraagd op het gebied van tevredenheid, betrokkenheid, arbeidsplezier en stress. 75,5% is tevreden met het huidige werk. Medewerkers geven als suggestie ter verbetering van de werkzaamheden aan: betere communicatie en meer begeleiding en informatie vanuit het management. Daarnaast valt het op dat de Groep B medewerkers op veel werkbelevingsonderdelen negatief scoren: 10% van de Groep B medewerkers niet tevreden is met het werk, 55% voelt zich niet betrokken, 10% vindt het moeilijk om naar het werk te gaan en 15% heeft een (zeer) lage bevlogenheid. Als laatste valt het op dat 25% van de jongere medewerkers last heeft van stress en 21,2% van de Groep A medewerkers. Fysieke vitaliteit Wat opvalt is dat 18,8% van de Groep B medewerkers overgewicht heeft (BMI >30). De jongere en Groep B medewerkers scoren het minst goed op vetpercentage, slechts 45% van de jongere medewerkers heeft een goed vetpercentage. Daarnaast heeft 43,8% van de Groep B medewerkers een ernstig verhoogde bloeddruk. In positieve zin valt het op dat slechts 4,8% een verhoogd totaal cholesterol heeft, echter is het HDL- en ratio cholesterol negatiever dan de benchmark. In totaal is 29% van de medewerkers doorverwezen naar de opticien voor de leesvisus (dichtbij).

8 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 8

9 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... 5 MANAGEMENT SAMENVATTING... 6 Aandachtspunten op verschillende thema s:... 7 INLEIDING INHOUD PMO METHODE ALGEMENE TELLINGEN PERSOONLIJKE GEGEVENS EN WERKSITUATIE KLACHTEN HOUDINGS- & BEWEGINGSAPPARAAT Pijnklachten Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 9 LEEFSTIJL Beweging Roken Alcohol Voeding Ontspanning Drugs BEELDSCHERMWERK Beeldschermwerk Beeldscherminstellingen Bureaustoel Werktafel Toetsenbord Laptop KANS Werktaken Werktijden Werkwijze Werkdruk WERKOMGEVING EN VEILIGHEID ZINTUIGEN (GEHOOR) WERKBELEVING Tevredenheid Betrokkenheid Arbeidsplezier Bevlogenheid Stress FYSIEKE TESTEN... 36

10 BMI Vetpercentage Bloeddruk Totaal cholesterol HDL Ratio cholesterol Glucose Knijpkracht Visus Audiometrie Spirometrie Aanvullende testen Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 10 RISICOPROFIELEN ADVIEZEN TER AFSLUITING... 49

11 INLEIDING Het belangrijkste doel van het PMO is het beantwoorden van de vraag hoe de werkomstandigheden bij de organisatie kunnen worden verbeterd, en gezond gedrag kan worden gestimuleerd, zodat de medewerkers gezond en gemotiveerd blijven en het werk als minder fysiek en mentaal belastend ervaren. Tevens wordt met dit PMO invulling gegeven aan de wettelijke eis tot het opstellen van een onderzoek naar de fysieke en psychosociale belasting, zoals genoemd in de Arbowet 1998 artikel 5 (versie 2007). In dit rapport worden de belangrijkste bevindingen van het PMO toegelicht en worden belangrijke gezondheid gerelateerde onderwerpen van diverse groepen medewerkers in kaart gebracht. Op basis hiervan kan worden vastgesteld hoe de diverse gezondheidsaspecten van de medewerkers zich verhouden tot die van een referentiegroep. Voor de uitvoering van de gezondheidstest is gebruik gemaakt van de Gezondheidsbus. De Gezondheidsbus is een mobiel test en meet laboratorium en heeft de beschikking over een groot scala aan test- en meetapparatuur. De Gezondheidsbus komt op locatie, waardoor reistijd vermeden wordt en Bedrijf X kan duidelijk laten zien dat zij investeert in de gezondheid van haar medewerkers. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 11 Het PMO is primair bedoeld voor individuele, werkende mensen. Met behulp van dit PMO kunnen we een duidelijk beeld krijgen van de gezondheid van de medewerkers. Tevens kan er een onderscheid gemaakt worden tussen verschillende groepen medewerkers. Vervolgens kunnen er voor zowel de individuele medewerker, als een groep medewerkers, activiteiten (interventies) worden opgezet ter bevordering van de gezondheid.. In deze rapportage leggen wij de focus op de resultaten gevolgd door conclusies en enkele adviezen. De daadwerkelijke activiteiten (interventies) dienen in overleg, afgestemd op het huidige beleid, ontwikkeld te worden.

12 INHOUD PMO De inhoud van het PMO is in samenspraak met Bedrijf X tot stand gekomen. Het PMO bestond uit de volgende onderdelen: Vragenlijst Fysieke meting Individuele rapportages Groepsrapportage De (digitale) vragenlijst bestond uit de volgende onderdelen: Persoonlijke gegevens en werksituatie Klachten houdings- en bewegingsapparaat Leefstijl Beeldschermwerk KANS Werkomgeving en veiligheid Zintuigen (gehoor) Werkbeleving o.a. tevredenheid, werkstress en bevlogenheid Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 12 De fysieke meting in de Gezondheidsbus bestond uit de volgende onderdelen: Lengte & Gewicht (incl. Q-index) Vetpercentage Bloeddruk & Hartslag Cholesterol, HDL, ratio, glucose Knijpkracht Visus Audiometrie Spirometrie ECG (alleen op medische indicatie)

13 METHODE Het statistisch programma SPSS Statistics 22 is voor alle analyses gebruikt. De resultaten zullen, daar waar mogelijk, teruggekoppeld worden aan de hand van de volgende subgroepen: Leeftijd o o XXX jaar en jonger; XXX jaar en ouder. Groep o Groep A; o Groep B. Een opsplitsing in verschillende categorieën vindt alleen plaats wanneer een categorie minimaal 15 deelnemers bevat. Bij minder dan 15 deelnemers wordt er, in verband met de privacy van de medewerkers, geen data teruggekoppeld. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 13 Daarnaast zullen de resultaten aan de hand van een benchmark (BM) (vergelijkingsgroep) worden teruggekoppeld. Deze gegevens zijn afkomstig van een grote groep medewerkers uit allerlei verschillende beroepsgroepen (N ). Daar waar mogelijk zullen de resultaten vergeleken worden met de resultaten van het Preventief Medisch Onderzoek van Bedrijf X uit De meest opvallende resultaten zijn groen of rood gemarkeerd. In het geval dat een resultaat groen is gekleurd, dan duidt dat op een positief resultaat t.o.v. de benchmark. In het geval dat een resultaat rood is gekleurd, dan duidt dat op een negatief resultaat t.o.v. de benchmark (zie onderstaande tabel). Let erop dat bij het interpreteren van de resultaten een positieve waarde (groen) niet altijd hoeft te betekenen dat het geen aandachtspunt is. Als bijvoorbeeld 40% van de medewerkers een gezond gewicht heeft, dan betekent dat nog steeds dat 60% van de medewerkers overgewicht heeft. BMI (%) n Ondergewicht Gezond gewicht Matig overgewicht Overgewicht Ernstig overgewicht XXX jaar en jonger 50 2,0 48,0 36,0 14,0 0,0 XXX jaar en ouder 50 0,0 18,0 62,0 16,0 4,0 Totaal Bedrijf X ,0 30,0 49,0 15,0 5,0 Benchmark 0,7 40,9 43,0 14,8 0,6

14 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 14 ALGEMENE TELLINGEN In onderstaande tabel worden de aantallen en beschrijvende gegevens weergegeven van het Preventief Medisch Onderzoek bij Bedrijf X. De Groep A + Groep B kan vanwege een te kleine N (<15) niet teruggekoppeld worden, daarom is deze groep samengevoegd bij de Groep A. Totaal Bedrijf Groep A + Groep A Groep B X Groep B Aantal deelgenomen (n) Ingevulde vragenlijsten Fysieke testen Gemiddelde leeftijd Mannen (%) 74,1 56,5 81,0 100 Vrouwen (%) 25,9 43,5 19,0 0 PERSOONLIJKE GEGEVENS EN WERKSITUATIE De onderstaande resultaten geven inzicht in de populatie van de medewerkers. Hoogste opleiding Burgerlijke staat Huidige situatie Dienstverband Werkzaam huidige werkgever Werkzaam huidige functie Uren per week Leidinggeven Onregelmatigheid 50,9% heeft als hoogste opleiding MBO afgerond 58,8% is gehuwd 80,8% is samenwonend 92,5% heeft een contract voor onbepaalde tijd 54,7% werkt 10 jaar of langer bij Bedrijf X 47,2% werkt 10 jaar of langer in de huidige functie 50,9% werkt meer dan 40 uur per week 30,2% geeft leiding 9,4% werkt in ploegendiensten of onregelmatig KLACHTEN HOUDINGS- & BEWEGINGSAPPARAAT

15 De HBA (houdings- en bewegingsapparaat) vragenlijst geeft inzicht in klachten aan de rug, nek, been(-en) en/of arm(-en). Deze vragenlijst helpt bij het constateren van medewerkers met klachten aan het HBA. Daarmee kan voorkomen worden dat medewerkers onnodig lang klachten houden of onnodig lang verzuimen en daardoor een grotere kans lopen op langdurige arbeidsongeschiktheid. Hieronder worden de risico s per klacht weergegeven. Pijnklachten In onderstaande tabel wordt het percentage weergegeven van de medewerkers die de afgelopen 4 weken pijn hebben gehad aan de rug, nek, benen, en/of schouders. Pijnklachten (%) Ja n Rug Nek Benen Armen XXX jaar en jonger 28 21,4 25,0 10,7 3,6 XXX jaar en ouder 25 16,0 12,0 20,0 20,0 Groep A 33 21,2 15,2 9,1 12,1 Groep B 20 15,0 25,0 25,0 10,0 Totaal Bedrijf X Totaal Bedrijf X ,9 (n=10) 24,6 (n=17) 18,9 (n=10) 24,6 (n=17) 15,1 (n=8) 14,5 (n=10) 11,3 (n=6) 18,8 (n=13) Benchmark 30,0 22,5 17,8 13,7 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 15 De medewerkers die aangegeven hebben de afgelopen 4 weken pijn te hebben gehad aan de rug, nek, benen en/of armen hebben 4 vervolgvragen gekregen over de mate van pijn. Per klacht wordt er gekeken hoeveel procent van deze medewerkers zich in de categorie goed, let op of risico bevindt. Op basis van toegekende punten wordt de pijn in een categorie ingedeeld. Onderstaande tabellen gaan over de verdiepende vragen. Rug Rug (%) n Goed Let op Risico Totaal Bedrijf X ,0 50,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,7 35,3 0,0 Benchmark 56,7 37,9 5,4 Nek Nek (%) n Goed Let op Risico Totaal Bedrijf X ,0 30,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,5 23,5 0,0 Benchmark 68,2 26,6 5,3

16 Benen Benen (%) n Goed Let op Risico Totaal Bedrijf X ,0 75,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,0 60,0 0,0 Benchmark 47,9 44,4 7,7 Armen Armen (%) n Goed Let op Risico Totaal Bedrijf X ,0 33,3 16,7 Totaal Bedrijf X ,5 61,5 0,0 Benchmark 43,9 49,9 6,1 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 16

17 LEEFSTIJL De leefstijl van uw medewerkers is bepalend voor de gezondheid. Medewerkers met een gezonde leefstijl zijn vaak productiever, beter in staat om te gaan met veranderende omstandigheden en verzuimen minder. De gezondheid van medewerkers bepaalt dus hoe fit, productief en gemotiveerd ze zijn. Een gezonde leefstijl bestaat uit leefstijlgedragingen, ook wel BRAVO factoren genoemd: meer Bewegen, niet Roken, matig Alcoholgebruik, gezonde Voeding en voldoende Ontspanning. Deze leefstijlgedragingen hebben invloed op verschillende chronische ziekten, zoals: hart- en vaatziekten, diabetes mellitus type II, obesitas en COPD (longziekten). Om deze aandoeningen te voorkomen is het van belang om inzicht te krijgen in de algehele leefstijl van de medewerkers. De uiteindelijke verantwoordelijkheid tot eventuele verandering ligt natuurlijk bij de medewerker zelf. Van u, als werkgever wordt verwacht een motiverende rol aan te nemen. Beweging Regelmatig bewegen hangt samen met verschillende gezondheidsvoordelen. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat bewegen het risico op verschillende ziekten en aandoeningen verlaagd. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat weinig bewegen het risico op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten, verhoogt. Er zijn twee gangbare normen voor de gewenste hoeveelheid beweging, namelijk de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) en de fitnorm. De NNGB kijkt met name naar de algemene gezondheid en de fitnorm naar een goede conditie van het hart- en vaatstelsel. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 17 Op de vraag Vindt u dat u voldoende beweegt? geeft 64,2% van de medewerkers een bevestigend antwoord (Ja) (Benchmark (BM)=63,6%) en 35,8% een ontkennend antwoord (Nee) (BM=36,4%). NNGB De Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen (NNGB) stelt dat volwassenen op tenminste vijf dagen per week, 30 minuten matig intensief moeten bewegen om de gezondheid te onderhouden. Dit mag opgesplitst zijn in perioden van minimaal 10 minuten. Matig intensieve lichamelijke activiteiten zijn bijvoorbeeld fietsen, wandelen en tuinieren. In 2015 voldeed 55,2% van de Nederlandse volwassenen aan de NNGB (CBS/RIVM, 2016). Bij de NNGB wordt er onderscheid gemaakt tussen drie groepen, te weten: NNGB Norm-actieven Semi-actieven Inactieven Interpretatie Bewegen minimaal 5 dagen per week langer dan 30 minuten matig intensief Bewegen 1 tot 4 dagen per week langer dan 30 minuten matig intensief Bewegen vrijwel nooit NNGB (%) n Norm-actieven Semi-actieven Inactieven XXX jaar en jonger 28 7,1 75,0 17,9 XXX jaar en ouder 25 24,0 56,0 20,0 Groep A 33 9,1 78,8 12,1 Groep B 20 25,0 45,0 30,0 Totaal Bedrijf X ,1 66,0 18,9 Totaal Bedrijf X ,1 69,6 30,4 Benchmark 21,5 66,2 12,3

18 Fitnorm De fitnorm heeft in tegenstelling tot de NNGB niet als doel de gezondheid te verbeteren, maar de conditie van het hart- en vaatstelsel te verbeteren. De Fitnorm stelt dat volwassenen minstens driemaal per week minimaal 20 minuten intensief moeten bewegen om een goede conditie van het hartvaatstelsel te onderhouden. Bijvoorbeeld door te sporten (zwemmen, hardlopen). In 2015 voldeed 22,7% van de Nederlandse volwassenen aan de Fitnorm (CBS/RIVM, 2016). De Fitnorm onderscheidt drie groepen, te weten: Fitnorm Norm-fit Semi-fit Niet-fit Interpretatie Bewegen minimaal 3 dagen per week langer dan 20 minuten intensief Bewegen 1 of 2 keer per week langer dan 20 minuten intensief Bewegen vrijwel nooit intensief Fitnorm (%) n Norm-fit Semi-fit Niet-fit XXX jaar en jonger 28 32,1 42,9 25,0 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 18 XXX jaar en ouder 25 20,0 36,0 44,0 Groep A 33 21,2 48,5 30,3 Groep B 20 35,0 25,0 40,0 Totaal Bedrijf X ,4 39,6 34,0 Totaal Bedrijf X ,7 47,8 30,4 Benchmark 26,9 45,5 27,6 Roken Rokers hebben meer kans op hart- en vaatziekten en op verschillende soorten kanker dan niet-rokers. Stoppen met roken zorgt ook voor een betere en diepere ademhaling. Gestopte rokers en niet-rokers voelen zich vaak fitter en energieker, en zijn wat minder snel verkouden. In 2015 rookte 24,6% van de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder (CBS/RIVM, 2016). Roken (%) n Nee Ja, af en toe Ja, dagelijks XXX jaar en jonger 28 60,7 14,3 25,0 XXX jaar en ouder 25 76,0 4,0 20,0 Groep A 33 66,7 12,1 21,2 Groep B 20 70,0 5,0 25,0 Totaal Bedrijf X ,9 9,4 22,6 Totaal Bedrijf X ,6 8,7 21,7 Benchmark 76,8 7,1 16,1

19 Alcohol Het gebruik van alcohol heeft verschillende effecten op de gezondheid. Overmatig alcoholgebruik kan beschadigingen veroorzaken aan het maagslijmvlies, de lever en de hersenen. Daarnaast is de kans op leveraandoeningen, diverse vormen van kanker (mond, keel, slokdarm, maag, lever en darmen) verhoogd en is er een kans op blijvend letsel aan het korte-termijn geheugen. In 2015 heeft de Gezondheidsraad nieuwe richtlijnen rondom goede voeding gepubliceerd. De gezondheidsraad heeft de volgende richtlijn rondom alcoholgebruik geformuleerd: Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. In onderstaande tabel is het percentage medewerkers dat geen alcohol drinkt, het percentage medewerkers dat voldoet aan de richtlijnen van de Gezondheidsraad en het percentage medewerkers dat niet voldoet aan de richtlijnen van Gezondheidsraad, weergegeven. Alcohol (%) n Drinkt niet In orde Drinkt meer dan 1 glas per dag XXX jaar en jonger 28 7,1 10,7 82,1 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 19 XXX jaar en ouder 25 36,0 12,0 52,0 Groep A 33 12,1 18,2 69,7 Groep B 20 35,0 0,0 65,0 Totaal Bedrijf X ,8 11,3 67,9 Totaal Bedrijf X ,8 14,5 66,7 Benchmark 15,2 16,2 68,6 De Volksgezondheidenzorg.info (2016) maakt een onderscheidt tussen gematigde en overmatige drinkers. Vrouwen vallen in de categorie overmatige drinkers als ze meer dan 14 glazen alcohol per week drinken en mannen vallen in de categorie overmatige drinkers als ze meer dan 21 glazen alcohol drinken per week. In 2015 viel 11,6% van de drinkers in de categorie overmatige drinkers (CBS/RIVM, 2016). Daarnaast kunnen mensen volgens de Volksgezondheidenzorg.info ook in de categorie zware drinkers vallen. Vrouwen vallen in de categorie zware drinkers als ze ministens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol drinken per drinkmoment. Mannen vallen in de categorie zware drinker als ze minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol drinken per drinkmoment. In 2015 viel 12,3% van de drinkers in de categorie zware drinker. Alcohol norm Mannen Vrouwen Overmatig Meer dan 21 glazen per week Meer dan 14 glazen per week Zware drinker minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol op één dag minstens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol op één dag In onderstaande tabel is van alle drinkers het percentage overmatige drinkers en zware drinkers weergegeven. Overmatige Alcohol (%) n Zware drinkers drinkers XXX jaar en jonger 26 4,0 15,4 XXX jaar en ouder 16 6,3 6,3 Totaal Bedrijf X ,9 6,3 Totaal Bedrijf X ,8 11,9 Benchmark 2,2 11,2

20 Voeding Een gevarieerde maaltijd is van groot belang voor een gezond lichaam. Zo heeft een gezond lichaam minder kans op chronische ziekten die in verband kunnen staan met het eetpatroon, zoals sommige vormen van kanker. Te veel verzadigde vetten is schadelijk voor het lichaam, terwijl voldoende groente en fruit een positief effect heeft op de gezondheid. Zo blijkt uit onderzoek dat het dagelijks eten van voldoende groente en fruit een samenhangt met onder andere een lager risico op hart- en vaatziekten, beroertes, diabetes en darm- en longkanker. De mate waarin uw medewerkers groenten en fruit eten is uitgevraagd. Allereerst hebben de medewerkers van Bedrijf X de vraag beantwoord Vindt u dat u gezond eet?. 90,6% van de medewerkers heeft bevestigend geantwoord (ja) (BM=89,6%) en 9,4% ontkennend (Nee) (BM=10,4%). Groenten De Gezondheidsraad adviseert om 200 gram groenten per dag te eten (Gezondheidsraad, 2015). Uit meest recent onderzoek blijkt dat 30,3% van de Nederlandse zich houdt aan de richtlijnen voor de consumptie van groenten (CBS/RIVM, 2016). Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 20 Groentenorm Voldoet Goed op weg Beneden norm Ver beneden norm Interpretatie 1400 gram per week gram per week gram per week gram per week Groenten (%) n Voldoet Goed op weg Beneden norm Ver beneden norm XXX jaar en jonger 28 7,1 25,0 42,9 25,0 XXX jaar en ouder 25 12,0 20,0 52,0 16,0 Groep A 33 3,0 24,2 51,5 21,2 Groep B 20 20,0 20,0 40,0 20,0 Totaal Bedrijf X ,4 22,6 47,2 20,8 Totaal Bedrijf X ,7 30,4 39,1 21,7 Benchmark 12,1 23,7 42,2 22,0

21 Fruit De Gezondheidsraad adviseert om 2 stuks fruit (200 gram) per dag te eten (Gezondheidsraad, 2015). Uit het meest recente onderzoek blijkt dat slechts 28,6% van de Nederlanders voldoet aan de fruitnorm (CBS/RIVM, 2016). Fruitnorm Voldoet Net beneden norm Te weinig Veel te weinig Interpretatie 14 stuks per week 10,5-13,5 stuks per week 6-10 stuks per week 0-5,5 stuks per week Fruit (%) n Voldoet Net beneden norm Te weinig Veel te weinig XXX jaar en jonger 28 3,6 14,3 32,1 50,0 XXX jaar en ouder 25 20,0 24,0 28,0 28,0 Groep A 33 9,1 21,2 30,3 39,4 Groep B 20 15,0 15,0 30,0 40,0 Totaal Bedrijf X ,3 18,9 30,2 39,6 Totaal Bedrijf X ,8 14,5 21,7 44,9 Benchmark 17,4 17,3 27,3 37,9 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 21

22 Ontspanning De mens heeft slaap nodig om goed te kunnen functioneren. Slaapgebrek beïnvloedt de functie van de hersenen waardoor je overdag slecht of matig kunt presteren. Slaaptekort heeft een negatieve invloed op het geheugen, het concentratievermogen en de reactiesnelheid. Daarnaast worden de fysieke gesteldheid en de emoties negatief beïnvloed door te weinig slaap. De jaarlijkse kosten van slaapgebrek bij de Nederlandse beroepsbevolking wordt geschat op 3 tot 4,5 miljard euro per jaar. Het gaat hierbij om ziekteverzuim door slaapgebrek, ziekteverzuim doordat slaapgebrek andere ziekten veroorzaakt en productiviteitsverlies. Er is geen eenduidig aantal uur slaap dat een mens nodig heeft, want dit verschilt per persoon. Echter, gesteld kan worden dat wanneer iemand over een langere periode gemiddeld minder dan zes uur per nacht slaapt, dat deze persoon een zeer hoge kans heeft op vermoeidheidsproblemen. In Nederland heeft ongeveer een derde van alle mensen last van slaapproblemen. Allereerst hebben de medewerkers van Bedrijf X de vraag beantwoord Vindt u dat u voldoende slaapt?. 75,5% van de medewerkers heeft bevestigend geantwoord (Ja) (BM: 70,6%) en 24,5% ontkennend (Nee) (BM: 29,4%). Daarnaast is uitgevraagd hoeveel uur de medewerkers van Bedrijf X gemiddeld per nacht slapen. In onderstaande tabel zijn de resultaten te zien. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 22 Slaap (%) n 8 uur > 6-8 uur < 6 uur XXX jaar en jonger 28 7,1 75,0 17,9 XXX jaar en ouder 25 4,0 80,0 16,0 Groep A 33 9,1 78,8 12,1 Groep B 20 0,0 75,0 25,0 Totaal Bedrijf X ,7 77,4 17,0 Totaal Bedrijf X ,5 76,8 8,7 Benchmark 8,8 78,2 13,0 Vervolgens is er gevraagd of medewerkers last hebben van slapeloosheid. Onder slapeloosheid wordt verstaan: het moeilijk in slaap kunnen vallen, tijdens het slapen veel wakker worden of te vroeg wakker worden. De voornaamste redenen die genoemd worden als oorzaak van de slaapproblemen is stress. Slapeloosheid (%) n Ja (%) XXX jaar en jonger 28 39,3 XXX jaar en ouder 25 12,0 Groep A 33 27,3 Groep B 20 25,0 Totaal Bedrijf X ,4 Benchmark 26,3

23 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 23 Drugs De vraag Gebruikt u weleens drugs? wordt als volgt beantwoord. Drugs (%) n Nee, helemaal niet Ja, af en toe Ja, dagelijks XXX jaar en jonger 28 85,7 14,3 0,0 XXX jaar en ouder 25 96,0 4,0 0,0 Groep A 33 90,9 9,1 0,0 Groep B 20 90,0 10,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,6 9,4 0,0 Totaal Bedrijf X ,8 5,8 1,4 Benchmark 97,6 2,1 0,3

24 BEELDSCHERMWERK Werknemers moeten erop kunnen rekenen dat de werkomgeving veilig en vrij is van gevaren voor de gezondheid. Het is daarbij van belang dat de werkplekken voldoen aan de Arbonormen. Om inzicht te krijgen in de arbeidsrisico s zijn de volgende onderdelen uitgevraagd bij Bedrijf X. Beeldschermwerk Beeldscherminstellingen Bureaustoel Werktafel Toetsenbord Laptop Per onderdeel hebben de medewerkers van Bedrijf X verschillende vragen beantwoord. Per vraag kunnen de medewerkers punten krijgen. Hoe meer punten hoe groter de belasting. Op basis van de toegekende punten worden de medewerkers ingedeeld in de categorieën goed, let op of risico. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 24 Door meer inzicht in te krijgen in deze onderdelen, kunnen de risico s zoveel mogelijk weggenomen worden. Hoe veiliger en gezonder de werkomgeving van een organisatie, hoe kleiner de kans op ongelukken en verzuim. Met een gezonde, veilige werkomgeving blijven uw medewerkers duurzaam inzetbaar. *Deze vragenlijst is alleen uitgevraagd bij de groep Groep A. Beeldschermwerk Zes uur of meer dan zes uur per dag achter een beeldscherm werken, verhoogt de kans op klachten aan de nek/schouder, arm, pols/vingers, rug of benen. Ook verhoogt het de kans op vermoeide, branderige of prikkende ogen en/of hoofdpijn doordat de spieren in de nek verkrampt raken. Medewerkers die zes uur of meer dan zes uur per dag achter een beeldscherm werken (werk en privé gecombineerd), vallen in de risico categorie. In onderstaande tabel is het percentage medewerkers weergegeven die 6 uur of meer per dag achter de computer werken. Beeldschermwerk (%) n Goed Risico XXX jaar en jonger 17 5,9 94,1 XXX jaar en ouder 16 18,8 81,3 Totaal Bedrijf X ,1 87,9 Totaal Bedrijf X ,9 88,1 Benchmark 20,6 79,4

25 Beeldscherminstellingen Een juiste stand van het beeldscherm zorgt er voor dat nek- en schouderspieren niet onnodig aangespannen worden. De juiste stand is recht voor de gebruiker waarbij de bovenzijde van het beeldscherm op ooghoogte hoort te zijn. Tevens is het van belang dat de afstand tussen ogen en beeldscherm voldoet aan de volgende eisen: Beeldschermmaat Aanbevolen kijkafstand 14 inch cm 15 inch cm 17 inch cm 19 inch cm 21 inch cm Beeldscherm (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 94,1 0,0 5,9 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 25 XXX jaar en ouder 16 87,5 6,3 6,3 Totaal Bedrijf X ,9 3,0 6,1 Totaal Bedrijf X ,7 4,9 2,4 Benchmark 79,0 14,1 6,9 Bureaustoel Niet alle stoelen voldoen aan de wettelijke ergonomische norm. Een juiste afstelling van een bureaustoel zorgt ervoor dat het lichaam optimaal ondersteund wordt tijdens de werkzaamheden. Een stoel op maat gezet voor de specifieke werknemer kan klachten aan lijf en leden tegengaan. Denk daarbij ook aan de stand van de armsteunen (niet te ver van het lichaam af) en zorg ervoor dat de armsteunen van de bureaustoel niet hinderlijk zijn bij het aanschuiven aan tafel. Bureaustoel (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 41,2 23,5 35,3 XXX jaar en ouder 16 62,5 37,5 0,0 Totaal Bedrijf X ,5 30,3 18,2 Totaal Bedrijf X ,3 26,2 9,5 Benchmark 41,7 41,0 17,3 Werktafel De hoogte van de werktafel dient zodanig afgesteld te zijn dat medewerkers met afhangende schouders kunnen werken. Daarnaast is het noodzakelijk dat de hoek tussen onderarm en bovenarm ongeveer 90 graden is. Verder is het van belang om een stabiele, in hoogte verstelbare voetensteun beschikbaar te stellen. Werktafel (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 29,4 35,3 35,3 XXX jaar en ouder 16 50,0 18,8 31,3 Totaal Bedrijf X ,4 27,3 33,3 Totaal Bedrijf X ,6 52,4 19,0 Benchmark 38,3 24,3 37,4

26 Toetsenbord Om risico s te voorkomen is het van belang dat de kabel van zowel het toetsenbord of de muis lang genoeg zijn om een gemakkelijke plaatsing en bediening op het bureau mogelijk te maken. Ook dienen medewerkers, wanneer nodig, de beschikking te hebben over een grote en stabiele documenthouder/lessenaar. Voor personen die veelvuldig telefoneren en tegelijkertijd typen is het verstandig een headset aan te schaffen, zodat klachten aan nek en schouder voorkomen worden. Toetsenbord (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 52,9 41,2 5,9 XXX jaar en ouder 16 87,5 12,5 0,0 Totaal Bedrijf X ,7 27,3 3,0 Totaal Bedrijf X ,4 28,6 0,0 Benchmark 65,0 24,9 10,1 Laptop Het verkeerd werken achter een laptop kan blijvende schade veroorzaken aan gewrichten en ledematen. De Arbowet adviseert mensen niet langer dan 2 uur per dag achter een kale laptop te werken. Indien uw medewerkers achter een laptop werken is het van belang de laptop ergonomisch aan te passen. Het toevoegen van een los toetsenbord, muis en een laptopstandaard nemen extra gezondheidsrisico s weg. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 26 Laptop (%) n Goed Risico XXX jaar en jonger 17 88,2 11,8 XXX jaar en ouder 16 87,5 12,5 Totaal Bedrijf X ,9 12,1 Totaal Bedrijf X ,8 45,2 Benchmark 78,1 21,9

27 KANS KANS (Klachten Aan Nek en Schouder) is een verzamelnaam voor klachten en aandoeningen die voorkomen in nek, bovenrug, schouder, boven- of onderarm, elleboog, pols of hand. KANS is voorheen vaak aangeduid als RSI (Repetitive Strain Injury). Sinds 2004 is deze term vervangen door KANS of CANS (in het Engels). De klachten worden doorgaans veroorzaakt door het frequent herhalen van korte bewegingen, een statische houding of een combinatie van beiden. De gezondheidsklachten bestaan uit het regelmatig of langdurig last hebben van pijn, tintelingen, een doof gevoel en/of stijfheid. De klachten maken het moeilijk om bepaalde handelingen uit te voeren, waardoor productieverlies of ziekteverzuim kunnen ontstaan. KANS komen veel voor op het werk, vooral binnen beroepen waar de spieren van nek, schouders en armen blootgesteld worden aan langdurige ononderbroken spieractiviteit zoals beeldschermwerk, lopendebandwerk, schoonmaakwerk en werk in de medische sector. Om inzicht te krijgen in KANS zijn de volgende onderdelen bevraagd: Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 27 Werktaken Werktijden Werkwijze Werkdruk Per onderdeel hebben de medewerkers van Bedrijf X verschillende vragen beantwoord. Per vraag kunnen de medewerkers punten krijgen. Hoe meer punten hoe groter de belasting. Op basis van de toegekende punten worden de medewerkers ingedeeld in de categorieën goed, let op of risico. *Deze vragenlijst is alleen uitgevraagd bij de groep Groep A. Werktaken Monotone werktaken leiden tot een eenzijdige belasting van het lichaam wat op de lange termijn kan leiden tot KANS klachten. Afwisseling van taken en werkhouding is belangrijk voor het voorkomen van KANS klachten. Werktaken (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger ,0 0,0 0,0 XXX jaar en ouder 16 93,8 6,3 0,0 Totaal Bedrijf X ,0 3,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,2 4,8 0,0 Benchmark 88,3 7,1 4,6 Werktijden Het nemen van micropauzes tijdens het werk bevordert de doorbloeding van de armen en nek en daarmee het herstel tijdens het werk. Daarnaast kan regelmatig overwerken sneller leiden tot werkbelasting en is daarmee een risicofactor voor het ontstaan van KANS. Werktijden (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 41,2 23,5 35,3 XXX jaar en ouder 16 50,0 25,0 25,0 Totaal Bedrijf X ,5 24,2 30,3 Totaal Bedrijf X ,8 9,5 16,7 Benchmark 70,9 14,1 15,0

28 Werkwijze Voorlichting van medewerkers over gezond beeldschermwerk draagt bij aan het bereiken van een gezonde werktechniek. Afwisseling van werkhouding is van groot belang, zo ook afwisselen met rek- en strekoefeningen om de doorbloeding te stimuleren. Werkwijze (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 41,2 29,4 29,4 XXX jaar en ouder 16 62,5 25,0 12,5 Totaal Bedrijf X ,5 27,3 21,2 Totaal Bedrijf X ,9 21,4 16,7 Benchmark 42,0 22,6 35,4 Werkdruk KANS klachten (klachten aan nek en schouder) gaan vaak samen met een hoge werkdruk en een hoog werktempo. Bij deadlines en een hoge werkdruk ligt de focus minder op een juiste houding en hierdoor nemen de KANS klachten vaak toe. Ook regelmatig gestoord worden door collega s, telefoon etc. kost tijd en doorbreekt de concentratie, waardoor de werkdruk toeneemt Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 28 Werkdruk (%) n Goed Let op Risico XXX jaar en jonger 17 52,9 29,4 17,6 XXX jaar en ouder 16 50,0 12,5 37,5 Totaal Bedrijf X ,5 21,2 27,3 Totaal Bedrijf X ,4 9,5 19,0 Benchmark 45,5 17,1 37,4

29 WERKOMGEVING EN VEILIGHEID Werknemers moeten erop kunnen rekenen dat de werkomgeving veilig en vrij is van gevaren voor de gezondheid. Het is daarbij van belang dat de werkplekken voldoen aan de Arbonormen. Door inzicht te krijgen in de arbeidsrisico s kunnen deze zoveel mogelijk weggenomen worden. Hoe veiliger en gezonder de werkomgeving van een organisatie, hoe kleiner de kans op ongelukken en verzuim. Met een gezonde, veilige werkomgeving blijven uw medewerkers duurzaam inzetbaar. De medewerkers van Bedrijf X hebben bij het onderdeel werkomgeving en veiligheid vragen beantwoord omtrent lawaai, trillingen/schokken, hinder en het voorkomen van ongelukken op het werk. Op basis van het aantal risico s worden de medewerkers onderverdeeld in de categorie veilig, verhoogd en voldoet niet. *Deze vragenlijst is alleen uitgevraagd bij de groep Groep B. Werkomgeving en veiligheid (%) n Goed Let op Risico Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 29 Totaal Bedrijf X ,3 66,7 20,0 Totaal Bedrijf X ,9 40,6 37,5 Benchmark 40,3 42,0 17,7 Hieronder wordt het percentage medewerkers dat Ja antwoordde op de onderstaande vragen teruggekoppeld. In totaal hebben 30 medewerkers deze vragenlijst ingevuld. Werkomgeving en veiligheid (%) ja Totaal Bedrijf X 16 Totaal Bedrijf X 13 Heeft u tijdens het werk last van hinderlijk lawaai? 40,0 26,8 Moet u tijdens het werk regelmatig met stemverheffing spreken 23,3 20,1 Heeft u veel hinder van (mechanische) trillingen of schokken tijdens het werk Heeft u tijdens het werk veel hinder van: BM 10,0 5,8 - Kou 23,3 87,5 22,0 - Warmte 26,7 62,5 22,8 - Temperatuurwisselingen 26,7 50,0 33,3 - Tocht 20,0 28,1 18,1 - Droge lucht 13,3 18,8 28,3 - Vochtige lucht 3,3 15,6 5,3 - Gebrek aan frisse lucht 23,3 9,4 27,8 - Licht/verlichting 26,7 9,4 13,3 - Stank 13,3 9,4 11,6 - Stof 46,7 9,4 16,8 - Rook 3,3 6,2 5,2 - Damp, Nevel of Gas 13,3 6,2 3,9 Doen zich op uw werk wel eens ongelukken of bijna-ongelukken voor? 23,3 26,6 Is er voldoende aandacht voor het voorkomen van ongelukken? 86,7 90,9 Zijn er voldoende maatregelen genomen voor het voorkomen en bestrijden van brand of andere rampen? 96,7 96,2

30 ZINTUIGEN (GEHOOR) In onderstaande tabel wordt het percentage medewerkers weergeven die ja hebben geantwoord op de vragen met betrekking tot zintuigen-gehoor. *Deze vragenlijst is alleen uitgevraagd bij de groep Groep B. Zintuigen (gehoor) (%) ja Totaal Bedrijf X 16 Heeft u moeite met horen? 20,0 18,5 Heeft u moeite met het volgen van een dialoog in een rumoerige ruimte (feestje)? 40,0 40,3 Heeft u moeite met het volgen van een dialoog in een rustige ruimte? 6,7 3,0 Heeft u wel eens last van oorsuizingen? 30,0 22,2 Hebt u regelmatig jeuk in de oren en/of oorpijn? 13,3 11,8 Komt er wel eens vocht of bloed uit een van uw oren? 6,7 2,3 Heeft u hobby's (bijv. schietsport, motorsport, concerten, klussen) waarbij veel lawaai wordt gemaakt? 20,0 17,9 Gebruikt u bij de uitoefening van deze hobby's daarvan gehoorbescherming? 50,0 39,5 Werkt u met stoffen die effect hebben op het gehoor zoals koolstofdisulfide, koolstofmonoxide, methanol, styreen, tolueen, trichloroethyleen, arseen, broom, cobalt, gallium, lood, mangaan of 10,0 5,1 kwik? Gebruikt u medicijnen (bijv. cytostacia, salicylaten o.a. aspirine, kinine, ibuprofen, oordruppels en oorreinigingsmiddelen, antidepressive, betablokkers, lisdiuretica ( plaspillen ) of aminoglycoside) die invloed hebben op het gehoor? 10,0 9,9 BM Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 30

31 WERKBELEVING Tevredenheid In onderstaande tabel worden de antwoorden omtrent tevredenheid op vraagniveau teruggekoppeld. Tevredenheid (%) ja n Mee eens Neutraal Mee oneens Ik ben tevreden met mijn huidige werk XXX jaar en jonger 28 75,0 17,9 7,1 XXX jaar en ouder 25 76,0 16,0 8,0 Groep A 33 75,8 18,2 6,1 Groep B 20 75,0 15,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,5 17,0 7,5 Benchmark 76,7 17,5 5,9 Alles overwegende ben ik tevreden met mijn functie XXX jaar en jonger 28 82,1 10,7 7,1 XXX jaar en ouder 25 80,0 16,0 4,0 Groep A 33 84,8 9,1 6,1 Groep B 20 75,0 20,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,1 13,2 5,7 Alles overwegende ben ik als medewerker tevreden over het werken bij mijn organisatie XXX jaar en jonger 28 78,6 14,3 7,1 XXX jaar en ouder 25 68,0 28,0 4,0 Groep A 33 72,7 21,2 6,1 Groep B 20 75,0 20,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,6 20,8 5,7 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 31 Op de vraag Heeft u nog suggesties voor verbeteringen van uw werkzaamheden of de manier waarop uw werk georganiseerd is? worden de volgende punten genoemd: Betere communicatie Meer begeleiding en informatie vanuit het management

32 Betrokkenheid In onderstaande tabel worden de antwoorden omtrent betrokkenheid op vraagniveau teruggekoppeld. Betrokkenheid (%) ja n Mee eens Neutraal Mee oneens Ik voel me betrokken bij mijn huidige werkgever XXX jaar en jonger 28 60,7 25,0 14,3 XXX jaar en ouder 25 76,0 12,0 12,0 Groep A 33 75,8 9,1 15,2 Groep B 20 55,0 35,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,9 18,9 13,2 Ik wil nog jaren bij mijn huidige werkgever blijven XXX jaar en jonger 28 53,6 32,1 14,3 XXX jaar en ouder 25 72,0 16,0 12,0 Groep A 33 60,6 27,3 12,1 Groep B 20 65,0 20,0 15,0 Totaal Bedrijf X ,3 24,5 13,2 Mijn huidige werkgever past goed bij mij XXX jaar en jonger 28 64,3 21,4 14,3 XXX jaar en ouder 25 76,0 16,0 8,0 Groep A 33 69,7 18,2 12,1 Groep B 20 70,0 20,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,8 18,9 11,3 Als mijn huidige werkgever negatief in het nieuws komt raakt dat mij XXX jaar en jonger 28 67,9 17,9 14,3 XXX jaar en ouder 25 80,0 8,0 12,0 Groep A 33 78,8 6,1 15,2 Groep B 20 65,0 25,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,6 13,2 13,2 Als mijn huidige werkgever positief in het nieuws komt ben ik trots XXX jaar en jonger 28 67,9 17,9 14,3 XXX jaar en ouder 25 76,0 16,0 8,0 Groep A 33 72,7 15,2 12,1 Groep B 20 70,0 20,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,7 17,0 11,3 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 32

33 Arbeidsplezier In onderstaande tabel worden de antwoorden omtrent arbeidsplezier op vraagniveau teruggekoppeld. Arbeidsplezier (%) ja n Mee eens Neutraal Mee oneens Mijn voornaamste drijfveer voor mijn huidige werk is de financiële beloning XXX jaar en jonger 28 46,4 42,9 10,7 XXX jaar en ouder 25 40,0 40,0 20,0 Groep A 33 33,3 48,5 18,2 Groep B 20 60,0 30,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,4 41,5 15,1 Ik vind het moeilijk om elke dag naar mijn werk te gaan XXX jaar en jonger 28 7,1 17,9 75,0 XXX jaar en ouder 25 4,0 16,0 80,0 Groep A 33 3,0 21,2 75,8 Groep B 20 10,0 10,0 80,0 Totaal Bedrijf X ,7 17,0 77,4 Ik zou graag willen overstappen naar een andere sector XXX jaar en jonger 28 3,6 35,7 60,7 XXX jaar en ouder 25 20,0 28,0 52,0 Groep A 33 9,1 27,3 63,6 Groep B 20 15,0 40,0 45,0 Totaal Bedrijf X ,3 32,1 56,6 Ik vind mijn werk erg leuk XXX jaar en jonger 28 71,4 21,4 7,1 XXX jaar en ouder 25 84,0 8,0 8,0 Groep A 33 81,8 12,1 6,1 Groep B 20 70,0 20,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,4 15,1 7,5 Ik ben trots op het werk dat ik doe XXX jaar en jonger 28 64,3 28,6 7,1 XXX jaar en ouder 25 80,0 16,0 4,0 Groep A 33 72,7 21,2 6,1 Groep B 20 70,0 25,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,7 22,6 5,7 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 33

34 Bevlogenheid Volgens Schaufeli en Bakker (2004) zijn bevlogen medewerkers, medewerkers die zich vitaal en energiek voelen, toegewijd en betrokken zijn, en volledig opgaan in hun werk. Bevlogen werknemers hebben plezier in hun werk en zijn bereid energie in hun werk te steken. Hoe hoger de bevlogenheid bij medewerkers, hoe meer ze in de buurt van de energieke en voldane staat komen. Medewerkers die deze staat ervaren zijn over het algemeen meer proactief, minder bevattelijk voor stress en presteren beter. Bevlogenheidscore (%) n Zeer hoog Hoog Gemiddeld Laag Zeer Laag XXX jaar en jonger 28 21,4 32,1 35,7 7,1 3,6 XXX jaar en ouder 25 16,0 36,0 40,0 4,0 4,0 Groep A 33 12,1 39,4 42,4 3,0 3,0 Groep B 20 30,0 25,0 30,0 10,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,9 34,0 37,7 5,7 3,8 Benchmark 22,5 36,9 32,1 5,6 2,8 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 34 Bevlogenheid wordt gekenmerkt door vitaliteit, toewijding en absorptie en kan in deze drie onderdelen onderverdeeld worden. De drie subschalen van bevlogenheid zullen achtereenvolgens besproken worden. Vitaliteit Onder vitaliteit wordt verstaan het bruisen van energie, zich sterk en fit voelen, lang en onvermoeibaar met werken door kunnen gaan en beschikken over grote mentale veerkracht en doorzettingsvermogen. Medewerkers die hoog scoren op vitaliteit hebben over het algemeen veel energie, kracht en werklust. Vitaliteit (%) n Zeer hoog Hoog Gemiddeld Laag Zeer Laag XXX jaar en jonger 28 28,6 17,9 32,1 14,3 7,1 XXX jaar en ouder 25 16,0 32,0 48,0 0,0 4,0 Groep A 33 15,2 24,2 48,5 9,1 3,0 Groep B 20 35,0 25,0 25,0 5,0 10,0 Totaal Bedrijf X ,6 24,5 39,6 7,5 5,7 Benchmark 25,7 34,8 29,1 6,5 4,0 Toewijding Toewijding heeft betrekking op een sterke betrokkenheid bij het werk. Medewerkers die toegewijd zijn ervaren het werk als nuttig en zinvol. Ze vinden het werk inspirerend en uitdagend. Daarnaast roept het werk gevoelens van trots en enthousiasme op. Medewerkers die hoog scoren op toewijding identificeren zich vaak met zijn of haar werk, doordat dit als uitdagend, zinvol en inspirerend wordt ervaren. Toewijding (%) n Zeer hoog Hoog Gemiddeld Laag Zeer Laag XXX jaar en jonger 28 25,0 17,9 46,4 7,1 3,6 XXX jaar en ouder 25 16,0 44,0 36,0 0,0 4,0 Groep A 33 15,2 36,4 42,4 3,0 3,0 Groep B 20 30,0 20,0 40,0 5,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,8 30,2 41,5 3,8 3,8 Benchmark 23,7 37,6 30,0 5,5 3,1

35 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 35 Absorptie Absorptie wordt gekenmerkt door het op een plezierige manier helemaal opgaan in het werk, er als het ware mee versmelten waardoor de tijd stil lijkt te staan en moeilijk is om er zich van los te maken. Medewerkers die hoog scoren op absorptie verliezen zich op een prettige wijze van hun werk. Deze medewerkers gaan (op een plezierige manier) helemaal in werk op en kunnen zich niet meer van het werk losmaken, doordat het werk hun dusdanig in vervoering brengt, dat al het andere, inclusief de tijd wordt vergeten. Absorptie (%) n Zeer hoog Hoog Gemiddeld Laag Zeer Laag XXX jaar en jonger 28 21,4 42,9 25,0 7,1 3,6 XXX jaar en ouder 25 20,0 44,0 24,0 8,0 4,0 Groep A 33 15,2 42,4 33,3 6,1 3,0 Groep B 20 30,0 45,0 10,0 10,0 5,0 Totaal Bedrijf X ,8 43,4 24,5 7,5 3,8 Benchmark 18,8 41,3 28,6 8,1 3,2 Stress Stress kan optreden bij een slechte afstemming tussen taakeisen en kenmerken van het werk en de capaciteiten en behoeften van het individu. Stress kan er toe leiden dat de productiviteit, motivatie en weerbaarheid wordt verminderd. Uiteindelijk kan een hoge mate van stress leiden tot verzuim. De vraag Heeft u zo veel last van stress dat u dat als hinderlijk ervaart? wordt als volgt beantwoord: Stress (%) n Nee Ja XXX jaar en jonger 28 75,0 25,0 XXX jaar en ouder 25 88,0 12,0 Groep A 33 78,8 21,2 Groep B 20 85,0 15,0 Totaal Bedrijf X ,1 18,9 Benchmark 87,3 12,7

36 FYSIEKE TESTEN BMI BMI wordt omschreven als Body Mass Index. BMI is een methode om het gewicht in relatie tot de lengte te beoordelen. Op basis hiervan kan ingeschat worden wat het gezondheidsrisico is. BMI houdt geen rekening met de bouw van het lichaam of de activiteiten die de deelnemer doet. Zo kunnen personen met erg veel spiermassa op een te hoge BMI uitkomen, terwijl ze niet te dik zijn. Hetzelfde geldt voor mensen die veel vocht vasthouden (oedeem). Echter wordt BMI vaak gebruikt in een groepspopulatie en geeft het een betrouwbaar beeld van de samenstelling van de groep. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor BMI weergegeven. BMI classificatie Interpretatie 0-18,49 Ondergewicht 18,5-24,99 Gezond gewicht 25-29,99 Matig overgewicht 30-39,99 Overgewicht Ernstig overgewicht Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 36 BMI (%) n Ondergewicht Gezond gewicht Matig overgewicht Overgewicht Ernstig overgewicht XXX jaar en jonger 21 0,0 38,1 52,4 9,5 0,0 XXX jaar en ouder 23 4,3 30,4 52,2 13,0 0,0 Groep A 28 7,1 35,7 53,6 7,1 0,0 Groep B 16 18,8 31,3 50,0 18,8 0,0 Totaal Bedrijf X ,4 34,1 52,3 11,4 0,0 Totaal Bedrijf X ,0 28,8 59,1 12,1 0,0 Benchmark 0,7 40,9 43,0 14,8 0,6 Vetpercentage Wanneer het lichaam langere tijd meer energie krijgt dan het verbruikt dan ontstaat er lichaamsvet of ook wel overgewicht genoemd. De waarden voor een gezond vetpercentage zijn gebonden aan leeftijd en

37 geslacht. Bij het meten van het vetpercentage wordt gemeten wat de verhouding is tussen het totale gewicht en het percentage vet in je lichaam. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor vetpercentage weergegeven. Vetpercentage (%) Leeftijd Te laag Goed Te hoog Veel te hoog Mannen jaar 0-7, , , jaar 0-10, , , jaar 0-12, , , Vrouwen jaar 0-20, , , jaar 0-22, , , jaar 0-23, , , Vetpercentage (%) n Te laag Goed Te hoog Veel te hoog XXX jaar en jonger 21 0,0 45,0 45,0 10,0 XXX jaar en ouder 23 8,7 73,9 13,0 4,3 Groep A 27 7,4 66,7 22,2 3,7 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 37 Groep B 16 0,0 50,0 37,5 12,5 Totaal Bedrijf X ,7 60,5 27,9 7,0 Benchmark 3,0 46,9 33,2 16,9

38 Bloeddruk Iedere keer dat het hart slaat, wordt bloed van het hart naar de rest van het lichaam gepompt, via de bloedvaten. De bloeddruk is een maat voor de kracht die hierdoor op de bloedvaten wordt uitgeoefend. We meten de bloeddruk in millimeter kwikdruk, afgekort als mmhg. We onderscheiden twee metingen; de diastolische (ofwel onderdruk) en de systolische (ofwel bovendruk). Van hoge bloeddruk is in principe pas sprake wanneer uit meerdere metingen blijkt dat de bloeddruk de aanvaardbare waarden overschrijdt. Een hoge bloeddruk (of hypertensie) is gedefinieerd als een systolische bloeddruk van minstens 140 mmhg en/of een diastolische bloeddruk van minstens 90 mmhg; in andere woorden: 140/90 mmhg. Dit houdt in dat het bloed een constante, abnormaal hoge druk uitoefent op de bloedvaten, waardoor het hart extra belast wordt. Dit is niet goed voor de gezondheid van hart en bloedvaten. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor bloeddruk weergegeven. Interpretatie Onderdruk Bovendruk Lage bloeddruk Optimaal Normaal Verhoogd Ernstig verhoogd Wanneer de onderdruk en bovendruk niet in dezelfde categorie vallen dan bepaald de hoogste score de categorie. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 38 De medewerkers met een verhoogde of sterk verhoogde bloeddruk zijn geadviseerd om contact op te nemen met hun huisarts (geen dringend advies bij verhoogde bloeddruk, echter wel bij de deelnemers met een sterk verhoogde bloeddruk), om doormiddel van een tweede meting (mogelijk 24-uurs meting) vast te stellen of de gemeten waarde overeenkomen om vervolgens behandeling of medicatie voor te schrijven. Bloeddruk (%) n Lage bloeddruk Optimale bloeddruk Normale bloeddruk Verhoogde bloeddruk Ernstig verhoogde bloeddruk XXX jaar en jonger 21 0,0 19,0 61,9 14,3 4,8 XXX jaar en ouder 23 4,3 26,1 47,8 17,4 4,3 Groep A 28 3,6 21,4 67,9 7,1 0,0 Groep B 16 0,0 25,0 31,3 31,3 12,5 Totaal Bedrijf X ,3 22,7 54,5 15,9 4,5 Totaal Bedrijf X ,0 7,6 45,5 36,4 10,6 Benchmark 0,1 14,4 48,1 28,8 8,6

39 Totaal cholesterol Cholesterol is een vetachtige, niet in water oplosbare, stof die in ons lichaam onder andere voor de aanmaak van gal en hormonen wordt gebruikt. Cholesterol is essentieel en het grootste deel van het cholesterol wordt door het lichaam zelf gemaakt, vooral in de lever. Daarnaast komt cholesterol voor in veel dierlijk en plantaardige voeding. Een te hoog cholesterol vergroot de kans op hart- en vaatziekten. Daarom is het belangrijk de juiste balans te vinden in voeding en leefstijl. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor totaal cholesterol weergegeven. Classificatie Interpretatie 0-5 Normaal 5,01-6,49 Licht verhoogd 6,5-7,99 Verhoogd 8-10,4 Sterk verhoogd Bij totaal cholesterol vanaf 6,5 wordt er doorverwezen naar de huisarts, om doormiddel van een tweede meting vast te stellen of de gemeten waarden overeenkomen en om vervolgens behandeling of medicatie voor te schrijven voor het onder controle houden van het verhoogde cholesterol Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 39 Cholesterol (%) n Normaal Licht verhoogd Verhoogd Sterk verhoogd XXX jaar en jonger 20 50,0 50,0 0,0 0,0 XXX jaar en ouder 22 36,4 54,5 9,1 0,0 Groep A 27 40,7 55,6 3,7 0,0 Groep B 15 46,7 46,7 6,7 0,0 Totaal Bedrijf X ,9 52,4 4,8 0,0 Totaal Bedrijf X ,4 40,9 15,2 1,5 Benchmark 52,8 38,5 8,1 0,6

40 HDL We maken naast het totaal cholesterol een uitsplitsing in het HDL- cholesterol (ook wel het goede cholesterol genoemd). Hierbij geldt: des te hoger de waarde, des te beter. Een goede HDL waarde biedt bescherming tegen hart- en vaatziekten. Gezonde voeding, voldoende bewegen en niet roken draagt bij aan een goed HDL cholesterol. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor HDL-cholesterol weergegeven. HDL (mmol/l) Interpretatie 1,01-10 mmol/l Goed 0-1 mmol/l Verlaagd HDL cholesterol (%) n Goed Verlaagd XXX jaar en jonger 20 70,0 30,0 XXX jaar en ouder 22 81,8 18,2 Groep A 27 77,8 22,2 Groep B 15 73,3 26,7 Totaal Bedrijf X ,2 23,8 Totaal Bedrijf X ,1 31,9 Benchmark 91,3 8,7 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 40 Ratio cholesterol De cholesterol ratio is een voorspeller van het risico op hart- en vaatziekten en geeft inzicht in de balans tussen het totaal cholesterol en het HDL cholesterol in het lichaam. Een hoog totaal cholesterolgehalte en een laag gehalte van HDL cholesterol brengt de verhouding uit balans en is zeer ongewenst. Omgekeerd, is een hoog HDL-cholesterol gehalte en een laag totaal cholesterol gehalte verantwoordelijk voor een verlaging van de ratio en is dus wenselijk. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor ratio cholesterol weergegeven. Ratio cholesterol (mmol/l) Interpretatie 0-4,49 Normaal 4,5-5 Licht verhoogd >5,01 Verhoogd Analyse ratio (%) n Normaal Licht verhoogd Verhoogd XXX jaar en jonger 20 70,0 5,0 25,0 XXX jaar en ouder 22 72,7 4,5 22,7 Groep A 27 74,1 3,7 22,2 Groep B 15 66,7 6,7 26,7 Totaal Bedrijf X ,4 4,8 23,8 Benchmark 69,7 11,4 18,9

41 Glucose Glucose is de belangrijkste energiebron voor de stofwisseling van ons lichaam. Glucose wordt ook wel bloedsuiker genoemd. Bij alles wat je doet, heeft je lichaam brandstof nodig. Net zoals een auto benzine nodig heeft om te rijden. De brandstof die je nodig hebt, is glucose. Verschillende hormonen, waaronder insuline en glucagon, houden de bloedsuiker op het gewenste niveau. Alles wat je eet en drinkt wordt verteerd. Wanneer koolhydraten (suikers en zetmeel) worden verteerd, ontstaat glucose. Indien er te veel glucose in het bloed zit kan dit erop duiden dat deze niet voldoende meer in balans kan worden gehouden door het lichaam. Dit kan dus wijzen op diabetes. Als je hier op tijd bij bent kan dit nog verbeterd worden met goede voeding en levensstijl. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor glucose weergegeven. Nuchter Niet nuchter Glucose classificatie Glucose classificatie Interpretatie (mmol/l) (mmol/l) Interpretatie 0-6,10 Normaal 0-7,8 Normaal 6,11-6,90 Licht verhoogd 7,81-11,09 Licht verhoogd 6, Sterk verhoogd 11, Sterk verhoogd Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 41 Bij een verhoogde glucose wordt de deelnemer geadviseerd om contact op te nemen met de huisarts. Analyse glucose (%) n Normaal Licht verhoogd Sterk verhoogd XXX jaar en jonger ,0 0,0 0,0 XXX jaar en ouder 22 86,4 4,5 9,1 Groep A 27 96,3 0,0 3,7 Groep B 15 86,7 6,7 6,7 Totaal Bedrijf X ,9 2,4 4,8 Totaal Bedrijf X ,5 16,7 37,9 Benchmark 94,6 4,0 1,3

42 Knijpkracht De maximale knijpkracht van de hand geeft een goede inschatting van de perifere spierfunctie en is gerelateerd aan de totale hoeveelheid spiermassa in het lichaam. Afname van de spierkracht kan een teken zijn van spierafbraak. Bij een verlies van 10% van de spiereiwitten zal tevens de spierkracht afnemen. De classificatie voor knijpkracht is afhankelijk van de leeftijd en het geslacht. De referentiewaarden zijn opgesteld door Webb (1989) en zijn als volgt geclassificeerd. Knijpkracht (kg) Mannen Vrouwen Leeftijd Boven Boven jaar >42 > Jaar >43 > jaar >44 > jaar >45 > jaar >45 > jaar >45 > jaar >45 > jaar >45 > jaar >44 > jaar >43 > jaar >41 > jaar >39 > jaar >37 > jaar >35 > jaar >32 > jaar >29 > jaar >26 >8 *Voor de knijpkracht- streefwaarden per leeftijd en geslacht hanteren we 85% van de normaalwaarde. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 42 Knijpkracht (%) n Boven Op Onder XXX jaar en jonger 21 66,7 4,8 28,6 XXX jaar en ouder 23 69,6 0,0 30,4 Groep A 28 67,9 0,0 32,1 Groep B 16 68,8 6,3 25,0 Totaal Bedrijf X ,2 2,3 29,5 Totaal Bedrijf X ,1 3,1 33,8 Benchmark 68,9 4,4 26,7

43 Visus Met een digitale visusmeter is gemeten hoe goed het zicht is op afstand (veraf, 5 meter), op beeldscherm afstand (60 cm) en op korte afstand (leesvisus, 33 cm). Afwijkingen in het brekend vermogen van het oog veroorzaken een wazig zicht in de verte, dichtbij of op verschillende afstanden. De gezichtsscherpte kan verbeterd worden door het dragen van een bril of contactlenzen of door refractieve chirurgie. Visus-Veraf Een gemiddeld oog ziet 1.0 (100%). Sommige ogen zien meer dan normaal, bijvoorbeeld 1.25 (125%) of 1.5 (150%). Een oog dat minder ziet dan normaal ziet, bijvoorbeeld 0.8 (80%), of 0.65 (65%) of 0.4 (40%), 0.3 (30%) of 0.1 (10%). Veraf (%) n Goed Voldoende Doorverwijzing Totaal Bedrijf X ,5 0 6,5 Totaal Bedrijf X ,9 4,8 2,4 Benchmark 94,0 3,9 2,2 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 43 Visus - beeldscherm Tegenwoordig werken veel mensen voor de computer. Het is daarom belangrijk om de visus op beeldschermafstand te meten (60 cm). Wanneer mensen slecht zicht hebben of een verkeerde bril hebben kan dit leiden tot bijvoorbeeld vermoeidheidsklachten, maar ook klachten aan nek, rug of schouders door een verkeerde houding door multifocale glazen. Beeldscherm (%) n Goed Voldoende Doorverwijzing Totaal Bedrijf X ,7 16,1 16,1 Totaal Bedrijf X ,5 7,3 12,2 Benchmark 85,6 7,6 6,8 Visus - dichtbij (leesvisus) De leesvisus is bepaald met een speciale letterkaart in de digitale visusmeter voor de korte afstand. Wanneer de leesvisus beperkt is kan er gekozen worden voor verschillende leesbrillen. Een aparte leesbril, een bifocale bril of een multifocale bril. Dichtbij (%) n Goed Voldoende Doorverwijzing Totaal Bedrijf X ,8 16,1 29,0 Totaal Bedrijf X ,3 7,3 24,4 Benchmark 77,7 8,6 13,6

44 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 44 Audiometrie Audiometrie is de meting van drempelniveaus waarboven geluiden nog worden gehoord. Met behulp van audiometrie wordt gehoorverlies objectief aangetoond, wordt bepaald om welk type gehoorverlies het gaat en wordt vastgesteld welk deel van het gehoorsysteem is aangetast. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor audiometrie weergegeven. Categorie Interpretatie 1 Normaal/Acceptabel 2 Matige gehoorbeschadiging 3 Gehoorschade 4 Ernstige gehoorschade De medewerkers die zich in categorie 3 en 4 bevinden hebben het advies gekregen om contact op te nemen met een audioloog. Het onderzoek van de audioloog kan de exacte mate van het gehoorverlies vaststellen en inzicht bieden in de aard van het gehoorverlies. Daarnaast kan de audioloog specialistisch advies geven over hoortoestellen en over aanvullende hulpmiddelen. Audiometrie (%) N Cat.1 Cat.2 Cat.3 Cat.4 Totaal Bedrijf X ,3 14,3 21,4 0,0 Totaal Bedrijf X ,5 34,6 3,8 0,0 Benchmark 69,4 20,9 9,4 0,3

45 Spirometrie Een spirometrie test is een functionele test van de longen. Het meten van de longcapaciteit heeft als doel om afwijkingen in de luchtwegen op te sporen, zoals COPD of Astma. De belangrijkste waarden van de spirometrie test zijn de geforceerde vitale capaciteit (FVC - Forced Vital Capacity) en de FEV1 waarde. De ratio FEV1/FVC wordt berekend door de FEV1 te delen door de FVC. Deze ratio geeft aan welk deel van de vitale capaciteit in de eerste seconde uitgeblazen wordt. Wanneer een score gelijk aan of lager is dan 70% kunnen we vaststellen dat er een kans op longziekte aanwezig is. In onderstaande tabel is de gehanteerde classificatie voor FEV1/FVC weergegeven. FEV1/FVC classificatie FEV1/FVC >70 FEV1/FVC <70 EN Pred_FEV1 = >80% FEV1/FVC <70 EN Pred_FEV1 = 51,1% - 79,9% FEV1/FVC <70 EN Pred_FEV1 = < 51% Interpretatie Normaal Mild afwijkend Matig afwijkend Ernstig afwijkend Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 45 FEV1/FVC (%) n Normaal Mild Matig Ernstig Totaal Bedrijf X ,9 7,1 0,0 0,0 Totaal Bedrijf X ,0 0,0 0,0 0,0 Benchmark 91,6 6,1 2,1 0,2 Aanvullende testen Naast de reguliere testen zijn er nog aanvullende testen gedaan op verzoek van de medewerkers zelf. Medewerkers hadden de optie om deel te nemen aan de volgende aanvullende testen: urinetest (eiwit, glucose en bloed) en ECG in rust. Medewerkers met afwijkende waarden zijn doorverwezen naar een specialist. Urine onderzoek (n=12) Eiwit: 0x positief Glucose: 0x positief Bloed: 2x positief ECG (n=6) Met een elektrocardiogram (ECG) kunnen we de elektrische activiteit van het hart registreren. Dit kan informatie verschaffen over het hartritme, de toestand van de hartspier en het geleidingssysteem van het hart. Uit de resultaten komt naar voren geen van de medewerkers een afwijkend ECG heeft.

46 RISICOPROFIELEN In een afzonderlijke analyse is nagegaan hoeveel medewerkers er in een bepaalde risicogroep vallen. De gedefinieerde risicogroepen zijn: Medewerkers met een verhoogd risico op: o Hart en Vaatziekten; o Fysieke klachten; Hart- en vaatziekten Op basis van leeftijd, bloeddruk en roken zijn er punten toegekend die het risicoprofiel voor hart- en vaatziekten (HVZ) bepalen. Op basis van deze selectie hebben 8 medewerkers een verhoogd risico op HVZ. Fysieke klachten Er is gekeken naar hoeveel mensen een verhoogd risico hebben op uitval door fysieke klachten. Het aantal medewerkers met een risico op uitval door rug, nek, been of armklachten zijn hieronder weergeven: Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 46 Rugklachten: N=0 Nekklachten: N=0 Beenklachten: N=0 Armklachten: N=1

47 ADVIEZEN Deel de resultaten Geadviseerd wordt om de resultaten te delen met de organisatie en een plan van aanpak op te stellen om daarmee gericht en op maat aan de slag te gaan met de resultaten. Leefstijl Stimuleer beweging bij de medewerkers. Denk hierbij aan kleine veranderingen zoals: het nemen van de trap in plaats van de lift, het maken van een wandeling rond de lunchtijd en het invoeren van een fietsplan. Het lijken vaak triviale verschillen, maar het kan gedurende een week veel verschil maken op het individuele beweegpatroon. Het gezamenlijk trainen voor een hardloopevenement, voetbaltoernooi of iets dergelijks kan uw personeel in beweging zetten en houden. Het verhogen van het bewustzijn omtrent voeding is een manier om het eten van gezonde voeding te verhogen. Denk hierbij aan: het aanbieden van vers fruit, een kookworkshop of het introduceren van een recept van de week. Een quick win zou zijn om gratis snackgroente zoals kleine tomaatjes en fruit aan te bieden op de werkplek. Biedt medewerkers collectief de mogelijkheid aan om te stoppen met roken. Aandacht voor slaap. Bijna 40% van de jongere medewerkers geeft aan last te hebben van slapeloosheid. Adaptics kan hierin een workshop over slaap & leefstijl verzorgen waarbij medewerkers direct toepasbare tips en adviezen ontvangen. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 47 Fysieke klachten - Beeldschermwerk en KANS Aandacht voor fysieke (over) belasting op de werkvloer. Met name rug- en nekklachten worden gerapporteerd als risicofactoren voor verzuim en verminderd presteren. Uit de beeldscherm vragenlijst is gebleken dat de technische ergonomie redelijk is afgesteld, echter blijkt de werkwijze (werkhouding, werktechniek) en werkdruk een aandachtspunt te zijn. Zo kan de ergonomie juist afgesteld zijn, maar wanneer medewerkers niet de juiste werkwijze hanteren kan dit alsnog voor klachten zorgen. Graag adviseren wij de medewerkers in het zelf toepassen van gunstig lichaamsgebruik. Dit zou kunnen plaatsvinden in een groepsinterventie die toegespitst is op de algemene kennis omtrent dit onderwerp, bijvoorbeeld het aanleren van een 5-tal goede zithoudingen waartussen zij kunnen afwisselen. Daarbij zou een individueel advies na deze groepsinterventie tot de aanbevelingen behoren (dit is ook mogelijk voor alléén de risicogroep). Het aanleren van gunstig lichaamsgebruik en kennis over dynamische en statische houdingen waartussen je kan afwisselen staat hierin centraal. Werkomgeving en veiligheid Aandacht voor Arbo gerelateerde issues. Aandachtspunten rondom werkomgeving en veiligheid dienen samen met Arbo te worden opgepakt. In combinatie met de resultaten uit de RIE, consultatie resultaten van de bedrijfsarts en veiligheidsrapporten dient er een op maat plan van aanpak te worden opgesteld. Medewerkers geven zelf aan behoefte te hebben aan een veiligheidsbril op sterkte. Werkbeleving Met name jongere medewerkers in de Groep Afdeling ervaren hinderlijk last van stress. In combinatie met eventuele slapeloosheid is dit een risicofactor voor concentratie problemen en mogelijk verzuim. Wij adviseren om dit thema bespreekbaar te maken in de teamoverleggen. Eventueel kan Adaptics hierin begeleiden met een trainer / procesbegeleider. Medewerkers met stressklachten waarbij extra ondersteuning nodig is zouden door kunnen worden verwezen naar een (stress-) coach. Loopbaan Wat uit de terugkoppeling van de leefstijladviseurs naar voren komt is dat de medewerkers zich zorgen maken over de financiële situatie van de organisatie en dat ze zich onzeker voelen over het behoud van hun baan. Mogelijk dat dit mede de stressklachten verklaart. Het advies aan Bedrijf X is om voor alle medewerkers in individuele gesprekken te bespreken hoe er naar de toekomst van het werk wordt gekeken en welke ondersteuning eventueel geboden kan worden. Bied mensen zo tijdig mogelijk helderheid over het behoud van hun functie(niveau). Dit geeft enerzijds rust aan de

48 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 48 mensen die kunnen blijven en anderzijds geeft het mensen die moeten veranderen de gelegenheid om zich voor te bereiden op het zoeken van een andere functie. Risicoprofielen Er zijn een aantal risicogroepen gevormd op basis van de resultaten (8 medewerkers op het gebied van harten vaatziekten en 1 medewerker met fysieke klachten). Deze medewerkers hebben een verhoogde kans om uit te vallen op de korte of langere termijn. Wij adviseren om deze medewerkers individueel op te volgen. De meest ongezonde doelgroep wordt vaak alleen bereikt met individuele begeleiding; dan kan er ook echt structurele gedragsverandering worden gerealiseerd. Er wordt geadviseerd om de groep medewerkers met een verhoogd risico op uitval individueel op te volgen door middel van een inzetbaarheidsgesprek met een vitaliteitscoach. Opvolging verhoogde waarde Wij adviseren om medewerkers met verhoogde waarde (waarbij advies voor doorverwijzing is gegeven naar de huisarts) na te bellen.

49 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 49 TER AFSLUITING Adaptics heeft het Preventief Medisch Onderzoek bij Bedrijf X wederom als zeer plezierig ervaren. Wij hopen dat deze rapportage Bedrijf X verder op weg kan helpen naar een Gezonde en Vitale organisatie en dat wij hier nog een lange tijd een bijdrage aan mogen leveren! Hartelijke groet, Adaptics

50 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 50

Versie: 1.0 Classificatie: Vertrouwelijk. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 1

Versie: 1.0 Classificatie: Vertrouwelijk. Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 1 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 1 BEDRIJF X PREVENTIEF MEDISCH ONDERZOEK (PMO) 2019 Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 2 VOORWOORD Hierbij presenteert Adaptics

Nadere informatie

Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek

Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek Vertrouwelijke Rapportage Preventief Medisch Onderzoek 3-2-2017 BedrijfX 1 Inhoud Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Resultaten... 7 Algemene tellingen... 7 Leefstijl... 8 NNGB... 8 Fitnorm... 8 Roken... 10

Nadere informatie

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers

RSI. Informatie voor werknemers en werkgevers RSI Informatie voor werknemers en werkgevers RSI RSI (Repetitive Strain Injury) is de veelgebruikte verzamelnaam voor klachten aan nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Deze klachten komen

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!

Hogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI! Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om

Nadere informatie

Vragenlijst Beeldschermwerk

Vragenlijst Beeldschermwerk dienst Arbo en Milieu Vragenlijst Beeldschermwerk vrije Universiteit amsterdam INLEIDING AANVULLENDE VRAGEN Om voor uzelf een indruk te krijgen van mogelijke knelpunten in uw eigen werksituatie kunt u

Nadere informatie

Inhoud Hoe BRAVO ben jij?

Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning

Nadere informatie

Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis

Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis Inhoud pagina Uitgangspunten 3 1 Werk veilig 4 1.1 Lichamelijke en geestelijke gezondheid 4 1.2 Lichamelijke en geestelijke eisen 4 1.3 Vermoeidheid en herstel

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond

Nadere informatie

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot:

RSI voorlichting studenten FEW RSI in relatie tot: studenten FEW RSI in relatie tot: Werkwijze Werkplekinrichting Werkorganisatie: werktaken werktijden werkdruk dienst Arbo en Milieu VU 2003, Isabel Priesman Inleiding toename beeldschermwerk studenten.

Nadere informatie

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal

1.10 Computeropstelling. veilig gebruik in het leslokaal 1.10 Computeropstelling veilig gebruik in het leslokaal Werkwinkel info : Doelgroep : PA, TA, leerkrachten, directies Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd

Nadere informatie

HEALTHCHECK VRAGENLIJST GEZONDHEIDSDAG 2014

HEALTHCHECK VRAGENLIJST GEZONDHEIDSDAG 2014 HEALTHCHECK VRAGENLIJST GEZONDHEIDSDAG 2014 Voor een beoordeling van mogelijke gezondheidsrisico s en een advies m.b.t. leefstijl verzoeken wij u de vragenlijst ingevuld mee te nemen naar de healthcheck.

Nadere informatie

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.

BASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren. WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal

Nadere informatie

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt

BEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf

Nadere informatie

Voorkomen is nog altijd beter dan.

Voorkomen is nog altijd beter dan. Voorkomen is nog altijd beter dan. Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ Oktober 2012 Inleiding Een gezonde en veilige werkomgeving is belangrijk. Voor uw medewerkers, maar ook voor

Nadere informatie

BedrijfsGezondheidsIndex 2008:

BedrijfsGezondheidsIndex 2008: BedrijfsGezondheidsIndex 2008: Nederland niet klaar voor verhoogde AOW-leeftijd Een derde van de oudere Nederlandse werknemers (50+) is nog niet klaar voor een hogere AOW-leeftijd. Dat blijkt uit de LifeGuard

Nadere informatie

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde

Nadere informatie

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies. Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor leidinggevenden) Brochure voor leidinggevenden over de gezondheidsrisico s van beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond werken

Nadere informatie

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders

Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Gezond werken met de computer Hoe u zelf klachten kunt voorkomen aan armen, nek en/of schouders Inhoud Pagina Wat is RSI of CANS? 3 Wat zijn de oorzaken van CANS/RSI? 4 Samen CANS voorkomen 4 Werktaken,

Nadere informatie

PRODUCT VAN Jaarverslag 2017

PRODUCT VAN Jaarverslag 2017 PRODUCT VAN Jaarverslag 2017 Vroegdiagnostiek en preventie: we moeten er eerder bij zijn! &NIPED is ontstaan vanuit een bevlogenheid om Nederland gezonder te maken. Onze samenleving zal gezonder worden

Nadere informatie

Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis

Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis Achtergrond scores bedrijfsrapport mijnvolandis Inhoud 1 Uitgangspunten 4 2 Werk veilig 5 2.1 Gezondheid 4 2.2 Lichamelijke belasting 4 2.3 Mentale belasting 5 2.4 Vermoeidheid en herstel 5 2.5 Veiligheid

Nadere informatie

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN

INFORMATIE RSI. Wat is RSI? 1.1 OORZAKEN INFORMATIE RSI Wat is RSI? RSI of Repetitive Strain Injury is een verzamelnaam voor een omvattende groep klachten van pijn aan nek-schouders, armen-ellebogen en polsen-handen-vingers. Ze worden ook wel

Nadere informatie

WBSQ Results 1 3/16/2016

WBSQ Results 1 3/16/2016 WBSQ Results 1 3/16/2016 VRAGENLIJST BURNOUT EN WERKBELEVING - Sociaal-contactuele beroepen PERSOONLIJKE RAPPORTAGE Naam Persoon XYZ Afnamedatum 16 Maart 2016 15:57:00 WBSQ Results 2 3/16/2016 Voor de

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO)

Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO) Preventief Medisch Onderzoek (voorheen PAGO) Colofon Auteur Erwin Napjus Human-Invest B.V. Loosdrecht/ november 2009 1. Preventief Medisch Onderzoek Inleiding Zolang er fysieke arbeid bestaat, bestaan

Nadere informatie

Tips voor de beeldschermwerkplek

Tips voor de beeldschermwerkplek Tips voor de beeldschermwerkplek 1. Werkplek De juiste stoelinstelling Bij een goede stoelhoogte moeten uw voeten plat op de grond kunnen staan en de bovenbenen horizontaal blijven. Kan er nog een vuist

Nadere informatie

Verantwoord werken aan duurzame inzetbaarheid

Verantwoord werken aan duurzame inzetbaarheid Verantwoord werken aan duurzame inzetbaarheid Inhoud Voorstellen Waarom gezondheidsmanagement / duurzaam inzetbaarheidsbeleid? Waarop richten? Hoe te doen? Goede voorbeelden en mogelijke baten Jan Plat

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek

Preventief Medisch Onderzoek VOORBEELDRAPPORTAGE Preventief Medisch Onderzoek Medewerker: Voorbeeld medewerker Bedrijf: Voorbeeldbedrijf Januari 2019 Stigas adviseur:.. Test Gebruiker ID: 253810 Geboortedatum: 25-05-1960 Vragenlijst

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in

Nadere informatie

MEDEWERKERSONDERZOEK 2017

MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 MEDEWERKERSONDERZOEK 2017 STICHTING IKPOB RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het medewerkersonderzoek binnen het openbaar bestuur. De resultaten in deze rapportage zijn gebaseerd op

Nadere informatie

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten In Nederland hebben ongeveer 400.000 mensen last van ontstekingsreuma. Deze vorm van reuma kenmerkt zich door langdurige gewrichtsontstekingen.

Nadere informatie

BedrijfsGezondheidsIndex 2007

BedrijfsGezondheidsIndex 2007 BedrijfsGezondheidsIndex 2007 Oudere werknemers zijn vitaler Oudere werknemers zijn vitaler en ervaren een betere mentale gezondheid dan hun jongere collega s. Dit komt mede doordat ze een gezondere leefstijl

Nadere informatie

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart

Nadere informatie

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer

Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Checklist werkplekinstelling voor de werknemer Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek

Nadere informatie

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk?

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders niet weten hoe het precies zit. In dit dossier staan alle ins- en outs over bloeddruk,

Nadere informatie

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker

www.gezonduitgeven.nl Checklist werkplekinstelling voor de medewerker Basis checklist voor een gezonde werkplek Een goede werkhouding is van belang om prettig en gezond te werken. Met deze basis checklist kun je je werkplek zo instellen dat je gezondheidsklachten zoveel

Nadere informatie

Informatiemateriaal ergonomie

Informatiemateriaal ergonomie H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is

Nadere informatie

Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl.

Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl. Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl www.activeliving.nl Lichaamssamenstelling Body Mass Index (BMI) BMI is de verhouding tussen lichaamsgewicht en lichaamslengte en daarmee een maat voor

Nadere informatie

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1

Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar

Nadere informatie

Uitslag: Instituut voor Preventie & Gezondheid

Uitslag: Instituut voor Preventie & Gezondheid Uitslag: Instituut voor Geachte Hartelijk dank voor uw deelname aan het Elektronisch Preventief Medisch Onderzoek. Hierbij willen wij u graag de resultaten aanleveren met inzage in risicofactoren met betrekking

Nadere informatie

❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)...

❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... Inhoud ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk... 1 ❷ Ontspanningsoefeningen... 3 ❸ Checklist individueel werkplekonderzoek (beeldschermwerkplek)... 4 ❶ Veiligheidsregels voor beeldschermwerk Als je meer

Nadere informatie

BedrijfsGezondheidsIndex 2006

BedrijfsGezondheidsIndex 2006 BedrijfsGezondheidsIndex 2006 Op het werk zijn mannen vitaler dan vrouwen Mannen zijn vitaler en beter inzetbaar dan vrouwen. Dit komt mede doordat mannen beter omgaan met stress. Dit blijkt uit de jaarlijkse

Nadere informatie

Concretiseren van BRAVO. Beeldvorming

Concretiseren van BRAVO. Beeldvorming Concretiseren van BRAVO Beeldvorming Draagvlak?: Beginsituatie: Vraag vanuit personeel: wij willen fitnessen overleg tussen P&O, SB, facilitair,cvb Géén subsidieaanvraag directieraad voor bedrijfssport!

Nadere informatie

Gezond werken met computers

Gezond werken met computers Gezond werken met computers Gezond werken met je computer Iedereen heeft wel eens een stijve nek of schouders, pijnlijke polsen of vermoeide ogen na een dag werken achter te computer. Vaak gaan die klachten

Nadere informatie

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.

METING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa. METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa

Nadere informatie

Vitale organisaties staan sterker en presteren beter! Health is a new business strategy

Vitale organisaties staan sterker en presteren beter! Health is a new business strategy Vitale organisaties staan sterker en presteren beter! Health is a new business strategy Zo staan uw medewerkers er voor (2014) 100 medewerkers: 10 met stressklachten 4 verhoogde kans burn-out 2 depressief

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Leefstijl Nederlander niet verbeterd. Weer meer mensen met overgewicht

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Leefstijl Nederlander niet verbeterd. Weer meer mensen met overgewicht Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-021 20 maart 2007 9.30 uur Leefstijl Nederlander niet verbeterd In 2006 zijn Nederlanders niet gezonder gaan leven. Het aandeel volwassen Nederlanders

Nadere informatie

RAPPORTAGE. FITTEST 55+ Losser

RAPPORTAGE. FITTEST 55+ Losser RAPPORTAGE FITTEST 55+ Losser 17 mei 2008 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2 1.1 FITTEST 55+ LOSSER 2 2. RESULTATEN FITTEST 55+ 3 2.1 BLOEDDRUK 4 2.2 BUIKOMVANG 4 2.3 CHOLESTEROL, GLUCOSE EN DIABETES RISICO

Nadere informatie

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Gezond gewicht Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Overgewicht 3 Oorzaken 4 Gezond gewicht 4 Tailleomvang 5 Voorkomen van overgewicht 6 Wat kun je

Nadere informatie

Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl.

Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl. Achtergrond informatie Fysieke Vitaliteit & Leefstijl www.activeliving.nl Lichaamssamenstelling Body Mass Index (BMI) BMI is de verhouding tussen lichaamsgewicht en lichaamslengte en daarmee een maat voor

Nadere informatie

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente

Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Inhoudsopgave 3 Stap 1: Stoel instellen 3 Stap 2: Aan het bureau 4 Stap 3: Verfijnen 5 Stap 4: Houding 7 Ten slotte 7 2 Stap 1: Stoel instellen De stoel - hoogte

Nadere informatie

Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld

Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld Hart- en vaatziekten zijn in Nederland de belangrijkste bedreiging van de gezondheid.

Nadere informatie

Adviezen bij KANS/rsi

Adviezen bij KANS/rsi Adviezen bij KANS/rsi U bent momenteel in behandeling wegens klachten aan arm, nek en schouders. Dit wordt ook wel KANS/rsi genoemd. Het begrip RSI (Repetitive Strain Injury) heeft in de praktijk een groot

Nadere informatie

Optimale instelling beeldschermwerkplek

Optimale instelling beeldschermwerkplek Optimale instelling beeldschermwerkplek STAP 1: STOEL INSTELLEN De stoel - hoogte Ga recht voor de stoel staan en stel de zitting vervolgens zo in dat deze vlak onder de knieschijf zit. Als het goed is

Nadere informatie

Fittesten 55+ Najaar 2017

Fittesten 55+ Najaar 2017 Fittesten 55+ Najaar 2017 Organisatie Fittesten Gemeente Deurne Consulent(en) seniorensport Leef gemeente Deurne Bewegingsagogen - Zorgboog in Balans Anika Kanters Diana Smits Inhoud Fittest Waarom zijn

Nadere informatie

KANS door beeldschermwerk

KANS door beeldschermwerk Voorkomen is beter dan genezen KANS door beeldschermwerk Erasmus Universiteit Rotterdam Risicofactoren Wat kun je er aan doen? Verschillende factoren spelen een rol bij de kans op het ontwikkelen van klachten.

Nadere informatie

Achtergrond informatie Mentale Vitaliteit Quickscan Bevlogenheid

Achtergrond informatie Mentale Vitaliteit Quickscan Bevlogenheid Achtergrond informatie Mentale Vitaliteit Quickscan Bevlogenheid Active Living B.V. Delta 40 6825 MS Arnhem 026-7410410 Vragenlijst Mentale Vitaliteit De vragenlijst Mentale Vitaliteit, ofwel Quickscan

Nadere informatie

MEDEWERKERSONDERZOEK 2018

MEDEWERKERSONDERZOEK 2018 MEDEWERKERSONDERZOEK NIEUW WOELWIJCK RAPPORTAGE Beste lezer, Voor u ligt de rapportage van het Medewerkersonderzoek binnen Nieuw Woelwijck, als aanvulling op de online dashboard rapportage. NIEUW WOELWIJCK

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Leven & Loopbaan KVGO. Door Hellen van Lienden (Viven)

Leven & Loopbaan KVGO. Door Hellen van Lienden (Viven) Leven & Loopbaan KVGO Door Hellen van Lienden (Viven) Wie denkt zij dat ze is Achtergrond in Management & Consultancy Oprichter St. Viven Diensten gericht op groei van mens / organisatie Leefplezier &

Nadere informatie

Chapter 11. Nederlandse samenvatting

Chapter 11. Nederlandse samenvatting Chapter 11 Nederlandse samenvatting Chapter 11 Reumatoïde artritis (RA) is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door ontstekingen van de gewrichten. Symptomen die optreden zijn onder andere pijn,

Nadere informatie

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst

Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Welkom bij: Keuzedelen over vitaal werken, nu en in de toekomst Workshop KD vitaal werken Voorstellen Heidy & ontspanning Doel van de workshop: bewustwording op wat vitaal werken is, wat vitaliteits-ontwikkelingen

Nadere informatie

Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting

Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting Inleiding Uw arts heeft bij u een hoge bloeddruk vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over hoge bloeddruk en hoe u thuis de bloeddruk kan meten. Wat is

Nadere informatie

VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT

VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT IJsselland VOEDING, BEWEGEN EN GEWICHT Jongerenmonitor 2015 77% ontbijt dagelijks 10.3 jongeren School 13-14 jaar 15- jaar 76% een gezond gewicht 15% beweegt voldoende Genotmiddelen Psychosociale gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

Psychosociale belasting en bevlogenheid

Psychosociale belasting en bevlogenheid Psychosociale belasting en bevlogenheid Landelijke VGWM dag 8 maart 2007 Willem van Rhenen Chief medical officer ArboNed Programma 1 psychosociale belasting in de traditionele arbozorg 2 psychosociale

Nadere informatie

Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers

Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Bijlage 1 Checklist Beeldschermwerk voor individuele medewerkers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door beeldschermwerk of werkdruk. U kunt de

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

Vragenlijst Specifieke keuring

Vragenlijst Specifieke keuring Vragenlijst Specifieke keuring Personalia Voornaam en achternaam Adres Postcode Woonplaats Telefoonnummer Email adres Geboortedatum Geslacht Man Vrouw Beroep/werkzaamheden Geeft indien nodig toestemming

Nadere informatie

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL PATIËNTENINFORMATIE Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL Inhoudsopgave 1 Voorwoord.............................................................................. 3 2 Zorroo ondersteunt

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk

PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk Wat is hoge bloeddruk? Bloeddruk is de druk in uw bloedvaten. Als uw hart samentrekt en zo uw bloed het lichaam in stuwt, is de druk in uw bloedvaten

Nadere informatie

Work Engagement Scan

Work Engagement Scan Voorbeeld Groepsoverzicht 1 Work Engagement Scan Organisatie Y PiCompany BV T 030 20 40 800 E info@picompany.nl Over de Work Engagement Scan 2 Weten hoe bevlogen mensen zijn Bevlogen werknemers presteren

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd

Nadere informatie

Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s beeldschermwerk voor individuele werknemers

Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s beeldschermwerk voor individuele werknemers Als u deze vragen beantwoordt, merkt u of u een verhoogd risico loopt op gezondheidsproblemen door RSI of werkdruk. U kunt de hele checklist invullen of volstaan met enkele onderdelen. U krijgt echter

Nadere informatie

Met medewerkers met gezond gewicht: Kunt u 20% op uw verzuimkosten besparen. Boekt u winst in productiviteit. Gezond BMI = 4,16% meer productief.

Met medewerkers met gezond gewicht: Kunt u 20% op uw verzuimkosten besparen. Boekt u winst in productiviteit. Gezond BMI = 4,16% meer productief. Achterhoek De vitaliteit van medewerkers is van invloed op directe kosten én productiviteit Met medewerkers met gezond gewicht: Kunt u 20% op uw verzuimkosten besparen. Boekt u winst in productiviteit.

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Meer inzicht in uw gezondheid?

Meer inzicht in uw gezondheid? Meer inzicht in uw gezondheid? Maak een afspraak voor de Gezondheids-APK bij uw Alphega apotheek. Meten is weten Bij uw Alphega apotheek kunt u terecht voor hulpmiddelen of medicatie wanneer u ziek bent.

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte

Nadere informatie

Your Vitality Score Mieke van het Web 19 januari 2017

Your Vitality Score Mieke van het Web 19 januari 2017 Your Vitality Score Mieke van het Web 19 januari 2017 Your Vitality Score Vitaliteit is het vermogen om sociale, psychische en emotionele uitdagingen aan te gaan en zelfsturing hieraan te geven ter bevordering

Nadere informatie

Gezond werken. met de computer

Gezond werken. met de computer Gezond werken met de computer Zorg voor jezelf EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID IN GEZOND WERKEN Ondersteunt uw bureaustoel uw rug voldoende? Weerkaatst de zon niet in uw beeldscherm? Zit u voldoende rechtop

Nadere informatie

Subregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio

Subregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio Tabel 1: Sociaal economische status Indicator Ridderkerk Afwijkend Subregio Nederland t.o.v Sociaal economische status (SES) % / aantal subregio / regio NL % / aantal % / aantal Percentage hoogopgeleiden

Nadere informatie

Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten

Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten Checklist voor opsporen beeldschermgebonden lichamelijke klachten vhp ergonomie Huygensstraat 13a 2515 BD s-gravenhage t 070 389 2010 e info@vhp-ergonomie.nl i www.vhp-ergonomie.nl 1 Blok 1: klachten 1

Nadere informatie

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende

Nadere informatie

JIJ & JE WERK NU & LATER. expeditiefit.nl

JIJ & JE WERK NU & LATER. expeditiefit.nl Hoe zorgen we ervoor dat we in goede gezondheid, met plezier en voldoende uitdaging blijven werken? En wiens verantwoordelijkheid is dat? Van de werkgever, van de werknemer? Of van beiden? Met Expeditie

Nadere informatie

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer

Preventie van werkdruk in de bouwsector. Werknemer Preventie van werkdruk in de bouwsector Werknemer Inhoud Wat is werkdruk/stress? Welke factoren bevorderen stress op het werk? Hoe herken ik stress-symptomen bij mezelf? Signalen van een te hoge werkdruk

Nadere informatie

H Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie)

H Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie) H.40053.1117 Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie) Inleiding De arts heeft vastgesteld dat u last hebt van orthostatische hypotensie (orthostase). In deze folder leest u meer over deze

Nadere informatie

Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen

Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Goed ingericht aan het werk Informatie over gezond werken met beeldschermen Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 1. Inleiding 3 2 Gezondheidsrisico s door beeldschermwerk 3 2.1 Welke risico s

Nadere informatie

Achtergrond informatie Mentale Vitaliteit Quickscan Bevlogenheid

Achtergrond informatie Mentale Vitaliteit Quickscan Bevlogenheid Achtergrond informatie Quickscan Bevlogenheid Bezoek onze website op Twitter mee via @Activeliving93 Linken? Linkedin.com/company/active-living-b.v. Bezoekadres Delta 40 6825 NS Arnhem Altijd ~ Overal

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie