Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk?"

Transcriptie

1 Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders niet weten hoe het precies zit. In dit dossier staan alle ins- en outs over bloeddruk, inclusief de meest recente onderzoeksgegevens. Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp, dan kunt u contact opnemen met Unilever: Hanneke Kolthof, hanneke.kolthof@unilever.com.

2 Bloeddruk het hoe en waarom De bloeddruk is de druk waarmee het bloed door de aderen wordt gepompt. Deze wordt op twee momenten gemeten: op het moment dat het hart zich samentrekt (dit noemen we de bovendruk) en op het moment dat het hart zich ontspant (dit noemen we de onderdruk). De bloeddruk wordt uitgedrukt in millimeters kwik, meestal afgekort mmhg. De ideale waardes liggen rond de 120 voor de bovendruk en 80 voor de onderdruk. Een gezonde bloeddruk is belangrijk, omdat een te hoge bloeddruk samen met andere factoren problemen kan geven voor de gezondheid van het hart en de nieren. Weinig mensen weten dat bloeddrukverlaging - ook bij waardes die onder de criteria voor hoge bloeddruk liggen - al belangrijke gezondheidswinst oplevert. Systolische druk: de bovendruk Diastolische druk: de onderdruk Een gezonde bloeddruk De bloeddruk verschilt van moment tot moment. Sporten, beweging, stress en emoties kunnen de bloeddruk tijdelijk laten stijgen. Ook is de bloeddruk s avonds en s morgens wat lager dan in de middag. Dit is normaal en heeft niets te maken met een te hoge Bij een hoge bloeddruk is er continu sprake van een te hoge druk in de bloedvaten. Er is sprake van een hoge bloeddruk bij een bovendruk vanaf 140 mmhg en een onderdruk van 90 mmhg. Om je bloeddruk gezond te houden, kun je verschillende dingen doen: Afvallen wanneer je te zwaar bent Meer bewegen Stoppen met roken Gezond eten met veel fruit en groente en magere zuivelproducten Minder zout gebruiken Minder alcohol drinken 2 3

3 Een te hoge bloeddruk Meestal merk je niks van een hoge Je kunt het lange tijd hebben zonder dat je het in de gaten hebt. De beste manier om erachter te komen is door hem te laten meten. Er zijn verschillende oorzaken van een verhoogde bloeddruk: Leeftijd: De helft van de mensen boven de 60 heeft een hoge Tot 55 jaar komt hoge bloeddruk meer voor bij mannen dan bij vrouwen. Boven die leeftijd zijn juist de vrouwen in de meerderheid. Dit heeft voor een deel te maken met de overgang. Genetische aanleg: Soms komt een hoge bloeddruk veel voor in de familie. Mensen met een donkere huidskleur zijn gevoeliger voor een hoge Gezondheid: Overgewicht en nierproblemen zijn risicofactoren voor een hoge Voeding: Een te hoge consumptie van zout en alcohol kan de bloeddruk verhogen. De bloeddruk meten Feiten en Fabels over bloeddruk De bloeddruk wordt altijd gemeten op de hoogte van het hart. Vandaar dat de manchet van een bloeddrukmeter vaak om de bovenarm wordt bevestigd. Tijdens een bloeddrukmeting is het belangrijk dat: Dit dossier staat vol met feiten over Maar er zijn ook wetenswaardigheden over bloeddruk die (nog) niet voldoende wetenschappelijk zijn onderbouwd. -- je altijd op hetzelfde moment en op de zelfde manier meet; -- je een ontspannen houding aanneemt; -- je tijdens de meting niet beweegt of praat; -- je, als je zelf meet, de resultaten regelmatig vergelijkt met die van de arts zodat je over dezelfde waarden praat. De Nederlandse Hartstichting adviseert één keer per jaar de bloeddruk te laten meten. Feit of fabel? Twee blokjes pure chocolade per dag zouden zorgen voor een lagere bloeddruk zonder dat je er dikker van wordt, zo meldt een Duits onderzoek. Getrouwde koppels hebben een lagere bloeddruk dan vrijgezellen. Dat is de conclusie van een Amerikaanse studie. Maar let op: het gaat wel om gelukkig getrouwde echtparen! Uit analyse van de universiteit van Wageningen blijkt dat koffie de bloeddruk nauwelijks verhoogt. Dit in tegenstelling tot cola consumptie. Uit Amerikaans onderzoek bleek dat cola drinkers een 16% tot 44% verhoogde kans hebben op een te hoge Ademhalingsoefeningen op muziek helpen je bloeddruk te verlagen, vermeldt een recent Italiaans onderzoek. Voor mensen met een hoge bloeddruk wordt geadviseerd om vaker te controleren. 4 5

4 Bloeddruk in Nederland 4 typen Nederlanders Er is een relatief kleine groep Nederlanders die zich druk maakt over zijn Het percentage ligt tussen de 10 en 20%. Het zijn voornamelijk ouderen die zich daarover zorgen maken. Een psychologische analyse van Nederlanders en de manier waarop ze met het gezond houden van de bloeddruk omgaan, resulteert in 4 verschillende types: Drie op de vier mensen geeft overigens wel aan dat de bloeddruk heel belangrijk is. Naar schatting heeft 40-50% van de volwassenen in Nederland tussen de 35 en 70 jaar een boven-optimale bloeddruk (boven de 120 mmhg) en ongeveer 25% een hoge bloeddruk (boven de 140 mmhg). Het grootste gedeelte van de mensen denkt echter een gezonde bloeddruk te hebben. Tweederde zegt de eigen bloeddruk te weten. Men maakt zich niet zoveel zorgen over de bloeddruk van geliefden en familie. Als men dat al doet (zo n 30% van de mensen) dan is men vooral bezorgd over de bloeddruk van de partner. de worstelaar doet z n best om middels zijn voeding zijn bloeddruk gezond te houden, maar eet ondertussen dingen die minder goed zijn, omdat het zo lekker is. Beperkingen zijn lastig, omdat de worstelaar zo houdt van alle goede dingen van het leven. Ongeveer 72% van de Nederlanders valt binnen deze categorie. de feitenvinder is kritisch en zoekt een wetenschappelijk bewijs voor het feit dat voeding invloed heeft op de gezondheid. Het gebrek aan bewijzen, is voor hem een excuus om geen aanpassingen te doen in zijn levensstijl. 15% van de Nederlanders behoort tot deze groep. de zoeker is iets te optimistisch en verwacht binnen een dag resultaat van zijn veranderde voedingsgewoonten. Tegelijkertijd eet hij voeding die niet zo goed is voor de bloeddruk, omdat het tóch geen direct effect heeft. 7% van de Nederlanders valt onder de groep zoekers. de zelfmotivator is iemand die het gemakkelijk vindt om z n bloeddruk te verlagen door anders te gaan eten. Deze persoon is zeer gedisciplineerd. De groep is in Nederland klein (zo n 5%) maar zou veel groter zijn als meer mensen zouden weten wát ze dan precies zouden moeten veranderen en hoe ze zichzelf kunnen motiveren. Bron: Nationale Hartmonitor, september

5 Kalium Kalium is een stof die van nature voorkomt in verschillende voedingsmiddelen, waaronder groente en fruit. Kalium en natrium spelen een belangrijke rol bij het regelen van de Natrium heeft een bloeddrukverhogende werking en kalium werkt bloeddruk verlagend. Kalium helpt het lichaam om overtollig vocht en zout af te voeren. Kalium wordt niet door het lichaam opgeslagen en we moeten kalium dus via voeding binnenkrijgen. Kalium zit onder andere in: Fruit (bijvoorbeeld bananen) Groente (bijvoorbeeld spinazie en tomaten) Melkproducten Noten Mensen met een hoge bloeddruk, wordt geadviseerd de natriuminname te verlagen en de kaliuminname te verhogen. 8

Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting

Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting Hoge bloeddruk en thuisbloeddrukmeting Inleiding Uw arts heeft bij u een hoge bloeddruk vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over hoge bloeddruk en hoe u thuis de bloeddruk kan meten. Wat is

Nadere informatie

Thuis uw bloeddruk meten

Thuis uw bloeddruk meten Thuis uw bloeddruk meten Uw arts heeft bij u een hoge bloeddruk vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over hoge bloeddruk en hoe u thuis de bloeddruk kunt meten. Wat is bloeddruk? Het hart is

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK. psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA HOGE BLOEDDRUK psamtik@fotolia DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat problemen

Nadere informatie

Samenvatting Biologie De samenhang tussen spieren en bloeddruk

Samenvatting Biologie De samenhang tussen spieren en bloeddruk Samenvatting Biologie De samenhang tussen spieren en bloeddruk Samenvatting door D. 1477 woorden 16 november 2016 5,5 2 keer beoordeeld Vak Biologie De samenhang tussen spierspanning en bloeddruk. Inleiding:

Nadere informatie

Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld

Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld Hart- en vaatziekten zijn in Nederland de belangrijkste bedreiging van de gezondheid.

Nadere informatie

Bloeddruk. Rapport. 6e meting nationale hartmonitor. Marieke Riemslag. F3360 7 oktober 2008. Consumer & Media

Bloeddruk. Rapport. 6e meting nationale hartmonitor. Marieke Riemslag. F3360 7 oktober 2008. Consumer & Media Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Bloeddruk 6e meting nationale hartmonitor

Nadere informatie

Ontmasker de stille doder. Meet uw bloeddruk. Spreek erover met uw arts. Working Group on Cardiovascular Prevention and Rehabilitation

Ontmasker de stille doder. Meet uw bloeddruk. Spreek erover met uw arts. Working Group on Cardiovascular Prevention and Rehabilitation Ontmasker de stille doder Meet uw bloeddruk Spreek erover met uw arts Belgische Cardiologische Liga Working Group on Cardiovascular Prevention and Rehabilitation Een do Wie is toch die sti der, hoezo?

Nadere informatie

Sportief bewegen met hypertensie. Hypertensie

Sportief bewegen met hypertensie. Hypertensie Sportief bewegen met hypertensie Hypertensie Sportief bewegen met hypertensie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

thuis bloeddruk meten

thuis bloeddruk meten patiënteninformatie thuis bloeddruk meten U heeft met uw arts afgesproken dat u een week zelf uw bloeddruk gaat meten. Dit kan met een bloeddrukmeter van het OLVG, of met uw eigen bloeddrukmeter. Hoe werkt

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Hart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk

PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk PATIËNTENFOLDER Interne Geneeskunde Hoge bloeddruk Wat is hoge bloeddruk? Bloeddruk is de druk in uw bloedvaten. Als uw hart samentrekt en zo uw bloed het lichaam in stuwt, is de druk in uw bloedvaten

Nadere informatie

Kent u de cijfers van uw hart?

Kent u de cijfers van uw hart? Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be

Nadere informatie

Vitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Vitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Vitaminen en mineralen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Vitaminen 3 Mineralen 4 Voeding 4 Dagelijkse behoefte 4 Wanneer extra vitaminen gebruiken

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven

INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde

Nadere informatie

HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE.

HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE. HOGE BLOEDDRUK? VOORKOM NIERSCHADE. BLOEDDRUK EN NIEREN EEN INGEWIKKELD SAMENSPEL Nieren en bloeddruk hebben veel met elkaar te maken. Nieren filteren de afvalstoffen uit het lichaam, maar ze regelen ook

Nadere informatie

Infobrochure. Thuisbloeddrukmeting

Infobrochure. Thuisbloeddrukmeting Infobrochure Thuisbloeddrukmeting Waarom? Waarom zelfmeting? Het doel van zelfmeting is om bloeddrukmetingen uit te voeren terwijl het hart- en bloedvaten systeem in rust is in uw dagelijkse leven. Waarom

Nadere informatie

Krijg vat op je bloeddruk!

Krijg vat op je bloeddruk! GEZONDHEIDSPROMOTIE Krijg vat op je bloeddruk! Een uitgave van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Sint-Huibrechtsstraat 19-1150 Brussel T 02 778 92 11 - F 02 778 94 04 gezondheidspromotie@mloz.be Foto s >

Nadere informatie

Hart en vaatziekten vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Hart en vaatziekten vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63348 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Ken je cardiovasculair risico!

Ken je cardiovasculair risico! UGP-FOLDER Ken je cardiovasculair risico! Wat zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten en welke risicofactoren zijn er? Risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn factoren die de kans op ziekten

Nadere informatie

ARTERIELE HYPERTENSIE

ARTERIELE HYPERTENSIE ARTERIELE HYPERTENSIE Wat u moet weten - Patiëntinformatie - Hypertensie is de medische term voor hoge bloeddruk. Dat is de druk waaraan de arteriële bloedvaten of slagaders in het lichaam blootgesteld

Nadere informatie

Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten

Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten Factoren in de relatie tussen angstige depressie en het risico voor hart- en vaatziekten In dit proefschrift werd de relatie tussen depressie en het risico voor hart- en vaatziekten onderzocht in een groep

Nadere informatie

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke

Nadere informatie

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt: Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond

Nadere informatie

Infobrochure. Thuisbloeddrukmeting

Infobrochure. Thuisbloeddrukmeting Infobrochure Thuisbloeddrukmeting Beste patiënt, Beste patiënte, Uw arts heeft u gevraagd om uw bloeddruk thuis op te volgen. In deze brochure proberen we u zo duidelijk mogelijk uit te leggen hoe u hiervoor

Nadere informatie

Rapport Gezondheids-APK

Rapport Gezondheids-APK Rapport Gezondheids-APK Glucose Cholesterol Bloeddruk BMI Uw Gezondheids-APK We zijn steeds meer bezig met onze gezondheid, maar wat is het effect van onze leefstijl? Door bewust om te gaan met ons lichaam

Nadere informatie

Graag omlaag. Wat kunt u zelf doen?

Graag omlaag. Wat kunt u zelf doen? Hebt u hoge bloeddruk? Dat is op zichzelf geen ziekte en u hebt er waarschijnlijk niet echt last van. Maar toch is het belangrijk om uw bloeddruk omlaag te krijgen. want hoge bloeddruk kan een risico betekenen.

Nadere informatie

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet

Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Is er een verband

Nadere informatie

Middelomvang en Bloeddruk. GECKO Next-5 MIDDELOMTREK

Middelomvang en Bloeddruk. GECKO Next-5 MIDDELOMTREK Middelomvang en Bloeddruk GECKO Next-5 MIDDELOMTREK Voorbereiding Klaarleggen automatisch meetlint Zorg dat het kind jasjes, truien of overgooiers uit heeft, een dun aansluitend shirt mag worden aanhouden.

Nadere informatie

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018

Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart

Nadere informatie

Zorg bij hart- en vaatziekten

Zorg bij hart- en vaatziekten Zorg bij hart- en vaatziekten Inhoud Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 4 Voorkomen van hart- en vaatziekten 5 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen 6 De Hartstichting

Nadere informatie

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de

Nadere informatie

Dieet bij chronische nierschade oktober Gine Hassink Diëtist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn

Dieet bij chronische nierschade oktober Gine Hassink Diëtist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Dieet bij chronische nierschade oktober 2016 Gine Hassink Diëtist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Inhoud Stellingen Waarom een dieet Eiwitten Zout Kalium Fosfaat Vocht Carambola Stellingen Ruimte voor vragen

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

H Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie)

H Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie) H.40053.1117 Plotselinge Bloeddrukdaling (Orthostatische hypotensie) Inleiding De arts heeft vastgesteld dat u last hebt van orthostatische hypotensie (orthostase). In deze folder leest u meer over deze

Nadere informatie

Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog

Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog Van harte welkom! Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog CONFUCIUS: Chinees wijsgeer circa 500 voor Christus Het is niet moeilijk om het goede te herkennen, maar wel

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten)

Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar de vaatrisicopolikliniek omdat u een vaatziekte heeft en/of vanwege risicofactoren voor het

Nadere informatie

Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn?

Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn? 1 Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn? De 20 fabels en feiten over afslanken Be-Slank Copyright 2011 Be-Slank.nl Alle rechten voorbehouden. 2 Feiten en Fabels: Frisdrank

Nadere informatie

Gezonde voeding. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Gezonde voeding. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Gezonde voeding voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig vinden. En

Nadere informatie

Gezonde voeding. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart

Gezonde voeding. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart Gezonde voeding voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Wat is het belang van goede voeding? Risicofactoren We eten om in leven te blijven. Maar we eten ook omdat we het gezellig vinden. En we willen

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet

Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet Telefoonnummer: 0344 674285 Kalium Kalium is een mineraal dat in vrijwel alle voedingsmiddelen voorkomt. Kalium is nodig voor de geleiding van zenuwprikkels.

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-1000)

GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-1000) GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-1000) Belangrijke aanwijzingen voor het verkrijgen van goede metingen 1. Eet en drink (alcohol) niet, rook of sport niet voor het meten van de

Nadere informatie

Hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap

Hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap OLVG, locatie West Hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap Van de vrouwen die voor het eerst zwanger zijn, krijgt tien procent een hoge bloeddruk. Bij een volgende zwangerschap komt dit minder vaak voor.

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

De bloeddruk van een zorgvrager meten

De bloeddruk van een zorgvrager meten OPDRACHTFORMULIER De bloeddruk van een zorgvrager meten Naam student: Datum: Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met

Nadere informatie

Minder kalium in uw voeding Bij nierschade

Minder kalium in uw voeding Bij nierschade Minder kalium in uw voeding Bij nierschade Albert Schweitzer ziekenhuis Mei 2013 Pavo 1071 Inleiding U heeft van uw specialist het advies gekregen om minder kalium in uw voeding te gaan gebruiken, omdat

Nadere informatie

Spreekbeurt over ZOUT

Spreekbeurt over ZOUT Wat is zout? Zout zit in bijna alle voedingsmiddelen die we eten. Zelfs in die producten waarin je het helemaal niet verwacht, zoals zoete koeken en zoete drop. Zout geeft smaak aan het eten. En het zorgt

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-0500)

GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-0500) GEBRUIKSAANWIJZING ROMED ELECTRONISCHE BLOEDDRUKMETER (BP-0500) Belangrijke aanwijzingen voor het verkrijgen van goede metingen 1. Eet en drink (alcohol) niet, rook of sport niet voor het meten van de

Nadere informatie

Keuzeopdracht Biologie Bloeddruk

Keuzeopdracht Biologie Bloeddruk Keuzeopdracht Biologie Bloeddruk Keuzeopdracht door een scholier 1932 woorden 11 juni 2003 4,4 41 keer beoordeeld Vak Biologie Natuurwetenschappelijke werkwijze: Theorie -> hypothese -> werkwijze -> resultaten

Nadere informatie

Wat doet kalium in het lichaam?

Wat doet kalium in het lichaam? Kaliumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een kaliumbeperkt dieet te volgen. Deze folder geeft informatie en voedingsadviezen over het beperken van de hoeveelheid kalium in uw voeding. Het is

Nadere informatie

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten

Nadere informatie

15 STAPPEN VOOR DE BLOEDDRUK

15 STAPPEN VOOR DE BLOEDDRUK 3 14 2 10 15 STAPPEN VOOR DE BLOEDDRUK 13 9 8717125105740 12 1 BF2253 wt BPA 15 stappenbrochure1-2 1-2 08-10-2008 13:14:57 2 3 10 DIT BOEKJE IS VAN 14 BESTE LEZER(ES) Kunnen we niet allemaal een beetje

Nadere informatie

Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten

Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Afdeling neurologie De eerste gedachte bij de behandeling van hoofdpijn en of migraine is vaak het gebruik van medicatie. Echter voeding, stress en een onregelmatig

Nadere informatie

Bloeddrukmeting thuis

Bloeddrukmeting thuis PATIËNTEN INFORMATIE Bloeddrukmeting thuis (4 x 2-meting) 2 PATIËNTENINFORMATIE Recent onderzoek bevestigt dat bij de behandeling van hoge bloeddruk een gemiddelde van de thuis gemeten bloeddrukken een

Nadere informatie

matige alcohol consumptie gezondheid

matige alcohol consumptie gezondheid matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief

Nadere informatie

Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2

Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 Beter Leven met diabetes type 2 Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2 De flip-over Beter Leven met

Nadere informatie

PROGRAFT KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_034

PROGRAFT KANKERCENTRUM UZ GENT. Onco_hemato_034 PROGRAFT KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_034 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Doseringen 3 03 Inname 3 04 bijwerkingen 4 Prograft 2 01 INLEIDING Het werkzame bestanddeel van Prograft is tacrolimus. 02

Nadere informatie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie

Een gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.

Nadere informatie

Alles over thuis uw bloeddruk meten Achtergrondinformatie voor de patiënt

Alles over thuis uw bloeddruk meten Achtergrondinformatie voor de patiënt Alles over thuis uw bloeddruk meten Achtergrondinformatie voor de patiënt Wat houdt thuis bloeddruk meten in? Thuis bloeddruk meten is het opmeten van uw eigen bloeddruk met behulp van een bloeddrukmeter.

Nadere informatie

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten

De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten In Nederland hebben ongeveer 400.000 mensen last van ontstekingsreuma. Deze vorm van reuma kenmerkt zich door langdurige gewrichtsontstekingen.

Nadere informatie

Kaliumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum

Kaliumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Kaliumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een kaliumbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u algemene informatie en voedingsadviezen over een kaliumbeperkt dieet. Heeft u na het lezen van

Nadere informatie

Preventie van nier- en ureterstenen

Preventie van nier- en ureterstenen Infobrochure Preventie van nier- en ureterstenen mensen zorgen voor mensen De nier De nieren zijn boonvormige organen die achter in de buikholte liggen. Met een uitgebreid filtersysteem verwijderen de

Nadere informatie

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Overgewicht Brochure over oorzaken, gevolgen en behandeling van overgewicht. Met eet- en beweegdagboekje. Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Gevolgen van overgewicht Meten en wegen BMI (Body Mass

Nadere informatie

Diëtetiek. Patiënteninformatie. Kaliumbeperkt dieet. Slingeland Ziekenhuis

Diëtetiek. Patiënteninformatie. Kaliumbeperkt dieet. Slingeland Ziekenhuis Diëtetiek Kaliumbeperkt dieet i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U heeft een te hoog kaliumgehalte in het bloed. Uw arts heeft u daarom geadviseerd om een kaliumbeperkt dieet te volgen.

Nadere informatie

0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen. 0 Struviet steen.

0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen. 0 Struviet steen. 0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen 0 Struviet steen 2 3 0 Urinezuurstenen 0 Cystinestenen 4 5 7 8 9 10 1 2 Bij u zijn nierstenen vastgesteld.

Nadere informatie

Een hoge bloeddruk. Even voorstellen. WS Een hoge bloeddruk, de ongezouten feiten 5 en 13 november 2014. RCH Sandwich 2014 1. De ongezouten feiten

Een hoge bloeddruk. Even voorstellen. WS Een hoge bloeddruk, de ongezouten feiten 5 en 13 november 2014. RCH Sandwich 2014 1. De ongezouten feiten Een hoge bloeddruk De ongezouten feiten Even voorstellen Maaike Boogers Diëtiste Leonie Tromp Huisarts Tilburg Kaderarts Hart-, en Vaatziekten 2 1 Onze patiënt Leeftijd; 48 jaar BMI 44 (1.80 m, 142.5 kg)

Nadere informatie

Risico op type 2 diabetes?

Risico op type 2 diabetes? Risico op type 2 diabetes? Wat is diabetes? Je hebt diabetes wanneer het suikergehalte in je bloed te hoog is. Als diabetes niet tijdig ontdekt wordt, kan dat tot ernstige verwikkelingen leiden. Type 1,

Nadere informatie

24 uurs bloeddrukmeting Cardiologie

24 uurs bloeddrukmeting Cardiologie 24 uurs bloeddrukmeting Cardiologie In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt voor een 24- uurs bloeddrukmeting. De instructie en het aansluiten van de meter vindt plaats op de polikliniek

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen

Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende

Nadere informatie

Patiënten Informatie Map voor patiënten na een hartinfarct

Patiënten Informatie Map voor patiënten na een hartinfarct Patiënten Informatie Map voor patiënten na een hartinfarct Activiteitenschema en begeleiding fysiotherapeut Door het hartinfarct is er bij u een stukje spierweefsel afgestorven. Dit gedeelte zal in de

Nadere informatie

Behandeling van hoge bloeddruk: Renale Denervatie

Behandeling van hoge bloeddruk: Renale Denervatie Behandeling van hoge bloeddruk: Renale Denervatie Inhoud Pagina Inleiding 3 Bloeddruk 3 Wanneer is de bloeddruk te hoog? 4 Oorzaken van een hoge bloeddruk 4 Gevolgen van een hoge bloeddruk 5 Behandeling

Nadere informatie

0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen. 0 Struviet steen.

0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen. 0 Struviet steen. 0 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet) 0 Calcium Oxalaat Di-hydraat (Wheddeliet) 0 Calciumfosfaatsteen 0 Struviet steen 0 Urinezuurstenen 0 Cystinestenen 6 8 9 10 12 1 2 Bij u zijn nierstenen vastgesteld.

Nadere informatie

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek.

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek. Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek www.nwz.nl Inhoud Wat is atherosclerose? 3 Afspraak met verpleegkundig specialist 3 Bloedonderzoek en vragenlijst 4 Uw eerste bezoek aan vasculaire polikliniek 4

Nadere informatie

Kaliumverrijkt voedingsadvies

Kaliumverrijkt voedingsadvies Kaliumverrijkt voedingsadvies Wat doet kalium in het lichaam? Kalium heeft een belangrijke rol bij de bloeddruk en het doorgeven van prikkels naar het zenuwstelsel. Het zorgt tevens voor het samentrekken

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek. Voedingsadvies bij jicht

Afdeling Diëtetiek. Voedingsadvies bij jicht Afdeling Diëtetiek Algemeen U heeft jicht. In deze folder vindt u een aantal algemene adviezen die eventuele klachten kunnen voorkomen of verminderen. Wat is jicht? Jicht is een aandoening die behoort

Nadere informatie

Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten

Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Leefstijladviezen voor hoofdpijnpatiënten Afdeling neurologie Locatie Eindhoven De eerste gedachte bij de behandeling van hoofdpijn en of migraine is vaak het gebruik van medicatie. Echter voeding, stress

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

Orthostatische hypotensie en Postprandiale hypotensie bij ouderen

Orthostatische hypotensie en Postprandiale hypotensie bij ouderen Patiënteninformatie Orthostatische hypotensie en Postprandiale hypotensie bij ouderen rkz.nl 1. Orthostatische hypotensie bij ouderen Inleiding Veel ouderen hebben last van duizeligheid. Dit uit zich door

Nadere informatie

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten?

WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn: brood, boter, groenten en vlees. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:

Nadere informatie

Scholingstraject voorbehouden en risicovolle handelingen. Module. Bloeddruk meten.

Scholingstraject voorbehouden en risicovolle handelingen. Module. Bloeddruk meten. Scholingstraject voorbehouden en risicovolle handelingen. Module Bloeddruk meten. Opleiding Centrum Zuidwester Inhoudsopgave Doel van de module -------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Gezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding

Gezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over gezonde voeding. Nu vraag je je misschien af wat dit met de horeca te maken heeft. Gasten komen toch naar een horecabedrijf om lekker te eten en toch niet

Nadere informatie

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK Leven met een extra rugzak Hoe obesitas bij kinderen doeltreffend aanpakken Kim Van Hoorenbeeck An De Meyer Katrien Van Gompel Inhoud Voorwoord...11 Wist je dat...13 Hoofdstuk

Nadere informatie

Workshop: Voedingsgewoontes van jongeren

Workshop: Voedingsgewoontes van jongeren Workshop: Voedingsgewoontes van jongeren Opinies van jongeren mbt voeding (Carine Vereecken) Kieskeurig : Dranken en tussendoortjes op school (Olaf Moens & Loes Neven) Opinies van jongeren mbt voeding

Nadere informatie

Ik heb cholesterol Wat nu?

Ik heb cholesterol Wat nu? Ik heb cholesterol Wat nu? Belangrijk: Deze patiëntbrief is bedoeld ter ondersteuning van het consult door de huisarts. Deze informatie dient dus niet als vervanging van een consult bij een arts. Bedenk

Nadere informatie

Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden

Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden 1 op de 3 Neder landers krijgt diabetes -> Wat is het? -> Hoe herken je het? -> Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes heet ook wel suikerziekte,

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Dieetadvies bij niersteenpatiënten

PATIËNTEN INFORMATIE. Dieetadvies bij niersteenpatiënten PATIËNTEN INFORMATIE Dieetadvies bij niersteenpatiënten Inhoud Welke soort steen heeft u?... 3 Algemene richtlijnen die voor alle nierstenen patiënten gelden... 3 Calcium Oxalaat Monohydraat (Wheweliet)...

Nadere informatie

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL PATIËNTENINFORMATIE Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL Inhoudsopgave 1 Voorwoord.............................................................................. 3 2 Zorroo ondersteunt

Nadere informatie

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek

Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek Uw bezoek aan de vasculaire polikliniek mca.nl Inhoudsopgave Wat is atherosclerose? 3 Afspraak met verpleegkundig specialist 3 Bloedonderzoek en vragenlijst 3 Uw eerste bezoek aan vasculaire polikliniek

Nadere informatie

Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie:

Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie: Startdatum:... Gewicht:... BMI:... Streefgewicht:... Motivatie:.................. Gezond afvallen betekent een verandering in je levensstijl, want blijvend afvallen bereik je niet met een crashdieet. Zo

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Hartfalen

Patiënteninformatie. Hartfalen Patiënteninformatie Hartfalen Inhoud Inleiding... 3 Informatie over het ziektebeeld: hartfalen... 3 Wat is hartfalen?... 3 Wat zijn de symptomen?... 4 Wat zijn de oorzaken?... 5 Behandeling van hartfalen...

Nadere informatie

Vaatrisico-polikliniek. screening/behandeling en begeleiding vaatziekten

Vaatrisico-polikliniek. screening/behandeling en begeleiding vaatziekten Vaatrisico-polikliniek screening/behandeling en begeleiding vaatziekten Inleiding Het Ommelander Ziekenhuis Groningen heeft een speciale vaatrisicopolikliniek voor patiënten met een vaatziekte en/of vanwege

Nadere informatie

Het programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels

Het programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels De boodschappenkar Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Het programma over goede voeding Informatie over de Richtlijnen goede voeding Hoe ziet volgens u een gezond boodschappenmandje eruit? Toelichting

Nadere informatie