Iets meer Evidence Based Management in de zorg graag!

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Iets meer Evidence Based Management in de zorg graag!"

Margaretha van den Brink
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Iets meer Evidence Based Management in de zorg graag! Evidence Based Medicine is inmiddels een vanzelfsprekendheid voor professionals in de gezondheidszorg: het streven om beslissingen te nemen op basis van bewezen methodes en technieken. Niet dat alle beslissingen van professionals inmiddels evidence based zijn, maar het blijft het hoogste doel de heilige graal. In schril contrast daarmee staan vaak de beslissingen die politici, bestuurders, managers en zorgverzekeraars nemen over de gezondheidszorg. Zowel op het niveau van het stelsel als op het niveau van de inrichting van organisaties en samenwerkingsverbanden. Dit gaat vaak op basis van ideologische overtuigingen, gevoel, eigen ervaringen, haalbare consensus, managementhypes of het klakkeloos kopiëren wat anderen elders hebben gedaan. Terwijl deze beslissingen ook een grote invloed kunnen hebben op de feitelijke behandeling en gezondheid van patiënten. Voorbeelden van Evidence-Free Management Een mooi voorbeeld is de discussie over het eigen risico. Deze wordt vooral ideologisch gevoerd. Een grondige analyse over mogelijke effecten van een hoger, lager of afgeschaft eigen risico ontbreekt in de discussie. De enkeling die probeert daar wat over te zeggen wordt bedolven onder makkelijke one-liners en oppervlakkige framing ( boete op ziekte j). Een ander voorbeeld zijn de fusies van ziekenhuizen. Deze worden vaak beargumenteerd vanuit een verwacht gunstig effect op de kwaliteit en de kosten van de gezondheidszorg. Uit onderzoek van de ACM blijkt inmiddels dat de

2 beloofde kwaliteitsverbeteringen nog niet erg zichtbaar zijn geworden. Een opkomende discussie met een ideologisch karakter is de praktijkverkleining van huisartsen. Huisartsen krijgen door alle verschuivingen in de zorg te maken met meer kwetsbare patiënten die nog thuis wonen. Dat legt een grotere druk op de huisartsenpraktijk. De oplossing die daarvoor wordt aangedragen door huisartsen is praktijkverkleining: minder patiënten per huisarts. Praktijkverkleining kan overigens nu ook al: niemand verplicht een huisarts om meer patiënten aan te nemen, dat bepaalt de huisarts zelf. Minder patiënten leidt echter wel tot minder inkomsten, want de huisarts krijgt betaalt per ingeschreven patiënt en per consult. De roep om praktijkverkleining is dus eigenlijk een roep om tariefsverhoging: minder patiënten behandelen voor een gelijkblijvend inkomen. De vraag is of dit in de praktijk ook gaat werken. Gaan de huisartsen patiënten overdragen aan andere huisartsen als het tarief per ingeschreven patiënt omhoog gaat? Of blijven de praktijken even groot en stijgt alleen het inkomen van de huisarts? We weten het niet er is geen evidence. Politici, bestuurders, managers en zorgverzekeraars zouden de goede elementen van Evidence Based Medicine moeten vertalen naar de praktijk van management en organisatie: Evidence Based Management. Ervoor zorgen dat belangrijke veranderingen in de organisatie en de financiering van de zorg zijn gebaseerd op onderzoek en bewijs en minder op ideologie en eigen overtuigingen. De methodiek van Evidence Based Management Evidence based management is managementmethode die inmiddels behoorlijk ontwikkeld is (zie het Center for Evidence Based Management) en zich baseert op wetenschappelijke onderzoeksresultaten, feiten en cijfers uit de eigen organisatie, ervaringen en oordelen van professionals en daarbij rekening houdt met de waarden en de belangen van de betrokken stakeholders.

3 Het stappenplan voor een evidence based management aanpak hanteert de 6 A s:

Evi dence Based Management en Innovatie? Wat doe je nou als je met innovatieve projecten aan de slag wilt? Is er dan wel genoeg bewijs te vinden om je op te baseren?

4 Evi dence Based Management en Innovatie? Wat doe je nou als je met innovatieve projecten aan de slag wilt? Is er dan wel genoeg bewijs te vinden om je op te baseren? In de eerste plaats is iets wat innovatief is in een bepaalde regio misschien al eerder geprobeerd en onderzocht elders in het land. En iets wat nieuw is in Nederland kan in een vergelijkbare vorm zijn uitgeprobeerd elders in de wereld. Het loont dus de moeite om over je grenzen heen te kijken op zoek naar relevant bewijs of delen van bewijs elders. Beschouw je organisatie als een onafgerond prototype Maar het kan inderdaad zijn dat er voor een specifieke maatregel onvoldoende relevant bewijs te vinden is. In zo n situatie kun je zelf het bewijs creëren gedurende het veranderingsproces. Het veranderingsproces moet dan onderzoekend en experimenterend worden ingericht. Beschouw je organisatie of je project dan als een onafgerond prototype: iets waar je al experimenterend aan werkt, bewijs over verzamelt en op bijstuurt. Hierbij kunnen we wel iets leren van organisaties als Facebook en Google. Als deze bedrijven nieuwe functies willen invoeren proberen ze vaak een paar varianten tegelijkertijd uit in verschillende delen van de wereld. Afhankelijk van de reacties van gebruikers kiezen ze dan de meest succesvolle variant. Hun hele bedrijfsmodel is gebaseerd op snelle experimenten en het verzamelen van

5 evidence, waardoor de beste ideeën in een soort survival of the fittest overleven en worden geïmplementeerd. Je kunt onderstaande stappen doorlopen en dat proberen te doen in zo kort mogelijke cycli en waar mogelijk met verschillende experimenten naast elkaar: Als je dit zou toepassen op het vraagstuk van de praktijkverkleining van huisartsen, dan zou je twee experimenten kunnen doen bij twee groepen huisartsen met vergelijkbare patiëntenpopulaties. In experiment 1 biedt je de huisartsen een hoger inschrijf- en consulttarief en hanteer je de hypothese dat dit zal leiden tot kleinere praktijken, meer aandacht voor patiënten en minder verwijzingen naar de tweede lijn. Dit kun je meten door de praktijkomvang, de patiënttevredenheid en het aantal verwijzingen te meten (t.o.v. een 0-meting). In experiment 2 houdt je de praktijkomvang gelijk (d.w.z. inschrijftarief en consulttarief gelijk houden) en biedt je financiering voor een praktijkmanager; een ondersteunende functie die de huisarts de nodige rompslomp uit handen neemt, zodat hij/zij meer tijd heeft voor patiënten. Ook hier meet je het effect op patiënttevredenheid en verwijzingen naar de tweede lijn. Je vergelijkt de effecten van de twee experimenten en tevens de extra kosten die nodig zijn voor ofwel praktijkverkleining ofwel praktijkmanagement. Afhankelijk van het resultaat schaal je de maatregel met de beste resultaten op naar andere regio s, terwijl je de vinger aan de pols houdt door ook tijdens de opschaling de effecten te blijven meten.

6 De voordelen van Evidence Based Management Evidenced Bases Management in de gezondheidszorg heeft een aantal voordelen: Het creëert een lerende cultuur en houding van alle betrokkenen. Je voorkomt langdurige discussie over wie gelijk heeft en welke ideologie het beste is: het blijkt uit de resultaten in de praktijk. Er zal meer draagvlak ontstaan voor veranderingen als deze stevig zijn gefundeerd op bewijsvoering. De veranderingen knip je op in evolutionaire stappen in plaats van revolutionaire ingrepen. Revolutionaire ingrepen hebben vaak allerlei onvoorziene en onbedoelde neveneffecten, die pas achteraf blijken. Met Evidence Based Management komen deze neveneffecten sneller boven water en kun je sneller bijsturen. Tenslotte, en niet onbelangrijk: managers en zorgprofessionals gaan meer dezelfde taal spreken. Evidence Based Medicine praat met Evidence Based Management. Gewetensvraag: Zoek je evidence bij je overtuigingen of pas je je overtuigingen aan op basis van evidence? Als je door deze bril naar het debat kijkt over het eigen risico of over het Nationaal Zorgfonds, dan zie je dat Evidence Based Management (en Evidence Based Politics) geen overbodige luxe is! Voer je adres in om op de hoogte te blijven van nieuwe Inzichten Voer je adres in om je in te schrijven op dit blog en meldingen te ontvangen van nieuwe berichten. adres Abonneren

Vergelijkbare documenten

Minister Schippers, voor substitutie is meer nodig dan zorg volgt geld

Minister Schippers, voor substitutie is meer nodig dan zorg volgt geld Van geld volgt de zorg naar zorg volgt geld Minister Schippers staat in haar interview met Medisch Contact (nr. 38, 22 september 2016)