Inleiding HOOFDSTUK Achtergrond
|
|
- Simona Mertens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 HOOFDSTUK 1 Inleiding 1.1 Achtergrond Alleen al het gebruik van het woord demotie roept heftige emoties op. De term werd in Nederland tot leven gewekt door Onderwijsminister Jo Ritzen aan het einde van de vorige eeuw. 1 Deze toen nog nieuwe term leidde al snel tot heftige discussies. Sinds die tijd wordt met een zekere regelmatig de discussie over demotie opnieuw aangewakkerd. Hierbij betreft dit meestal de demotie van oudere werknemers in het kader van het langer aan het werk houden van ouderen of een daling van de loonkosten. 2 Waar eind jaren 90 van de vorige eeuw de oplossing van een (vermeende) dalende productiviteit nog vaak gezocht werd in vervroegd (deeltijd)pensioen en andere vervroegde uittredingsregelingen 3 zien we de laatste jaren dat juist langer doorwerken de trend vormt als middel om de stijgende pensioenlasten op te kunnen brengen. Vrij recent heeft demotie van met name oudere werknemers weer in de belangstelling gestaan vanwege een aankondiging van het ICT-bedrijf CAP Gemini dat zij de salarissen van zijn oudere werknemers wilde verlagen. 4 In de verschillende discussies valt op dat demotie vaak nog in de taboesfeer zit en discussies daarover al snel polariseren tot conflicterende standpunten, zonder dat een meer gewogen analyse wordt gemaakt van de diversiteit aan aspecten die met deze problematiek verbonden zijn. demotie oudere werknemers 1 Wetsvoorstel Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (VIII) voor het jaar 1998 (25600-VIII). 2 O.a. Vermeulen, Volkskrant 4 juni 1996 (onderhandeling cao journalisten); Van Alphen & Bobeldijk, Volkskrant 29 december 2006 (naar aanleiding van de uitgelekte onderhandelingsnotitie van de werkgeversbonden). 3 Vermeulen, Volkskrant 4 juni Diverse mediapublicatie o.a. Kleijwegt, NRC 8 januari 2013; Het loon moet werken, Commentaar NRC 8 januari 2013; Demotie bij Capgemini: de reacties, NRC 8 januari 2013; Kleijwegt, NRC 9 januari 2013; Schnabel, NRC 12 januari
2 1.2 Inleiding 1.2 Probleemstelling Naast maatschappelijk relevant en actueel is demotie ook juridisch een interessant onderwerp. Ideeën van werkgeverszijde voor het toepassen van collectieve demotie van oudere werknemers worden vaak gepareerd met een beroep op verboden leeftijdsonderscheid. 5 Daarnaast komen we bij individuele demotiegeschillen in het complexe veld van de (eenzijdige) wijziging van de arbeidsvoorwaarden. In deze studie wil ik kijken naar de mogelijkheden en onmogelijkheden van demotie van met name oudere werknemers, waarbij ik de vraag wil beantwoorden of er in Nederland een (juridische) basis bestaat voor demotie van oudere werknemers, nu en in de toekomst. functieverlaging Ik zal demotie definiëren als een functieaanpassing naar een lagere functie in combinatie met een loonsverlaging. De term demotie wordt vaak ook gebruikt voor een enkele functieaanpassing naar een lagere functie. Alhoewel ook een dergelijke wijziging ingrijpend kan zijn zal zo n wijziging geen soelaas bieden voor het (vermeend) toenemend loon-productiviteitsgat van oudere werknemers. Gezien de achtergrond van deze studie zal de invalshoek primair juridisch van aard zijn. Ik ben er echter van overtuigd dat een louter juridische beschouwing, gezien de breedte en complexiteit, een te enge beschouwing zou opleveren over deze gevoelige problematiek. Vandaar ook dat zal worden gestart met een aantal niet juridische deelvragen die fundamenteel zijn voor een goed begrip van het complexe demotievraagstuk met betrekking tot oudere werknemers. Met deze studie wil ik een bijdrage leveren aan een genuanceerde discussie over demotie. Ondanks de beladenheid van de term demotie zal ik deze toch gebruiken, omdat ik denk dat deze emotie meer met de inhoud dan met de naam van doen heeft. De introductie van diverse op het eerste gezicht neutralere termen biedt dan ook geen oplossing. 5 Broer & Obernhoff, VN 3 november
3 Opzet van de studie Opzet van de studie De opzet van dit onderzoek zal lopen langs een viertal deelvragen die in de komende vier hoofdstukken achtereenvolgens centraal zullen staan Zijn oudere werknemers duurder? Kern van de discussie over demotie van oudere medewerkers vormt de presumptie dat oudere werknemers duurder zijn. Vaak wordt gewezen op een vermeend stijgend loon-productiviteitsgat op latere leeftijd. Dit zou komen omdat de productiviteit afneemt zonder dat de lonen zich meeontwikkelen. In hoofdstuk 2 zal ik daarom allereerst hierbij stilstaan en een overzicht geven van de uitgebreide literatuur die over de relatie tussen leeftijd, loon en productiviteit beschikbaar is Hoeveel wordt demotie nu in Nederland toegepast? Commotie in de pers en literatuur doet soms vermoeden dat demotie nog voornamelijk een taboe vormt. De vraag is dan ook in hoeverre demotie op dit moment door bedrijven al feitelijk wordt toegepast. Aangezien in Nederland het primaat van de vorming van arbeidsvoorwaarden bij de sociale partners ligt, is het daarbij ook van belang om te kijken of en in welke vorm demotieafspraken op dit moment onderdeel vormen van de verschillende cao s. In hoofdstuk 3 zal een overzicht worden gegeven van de belangrijkste resultaten uit een aantal recente inventarisaties op dit gebied. Tevens zal in de praktijk gekeken worden hoe demotieregelingen in de cao s eruitzien In hoeverre kan een werkgever eenzijdig demotie realiseren door de arbeidsovereenkomst te wijzigen? Niet altijd zal de cao de werkgever de hem gewenste flexibiliteit geven. Ook naast cao-afspraken is het daarom de vraag in welke mate en op welke manieren de werkgever de mogelijkheden heeft om (eenzijdig) de arbeidsvoorwaarden te wijzigen. Voor demotie gaat het er daarbij om in hoeverre de werkgever eenzijdig functie-inhoud en/of loon kan wijzigen. In hoofdstuk 4 zullen een viertal wijzigingsmodaliteiten worden besproken. Naast de bekendere mogelijkheden om de arbeidsvoorwaarden te wijzigingen op basis van respectievelijk artikelen 7:613, 7:611 en 6:248 lid 2 BW, zal ook het wijzigingsontslag in meer detail worden besproken. 13
4 1.4 Inleiding Voor de eerste drie wijzigingsmogelijkheden is gekeken naar (alle) negentig uitspraken die de afgelopen ruim drie jaar zijn gepubliceerd, waarbij de rechter heeft geoordeeld over de geldigheid van een eenzijdige wijziging van functie- en/of loonafspraken. Extra aandacht zal daarbij worden besteed aan de situaties waarbij verminderde productiviteit of disfunctioneren de reden vormt voor de wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Wijzigingsontslag is in Nederland een (nog) niet erg gebruikte wijzigingsvorm in tegenstelling tot bij onze oosterburen. Dat is de reden dat, naast een analyse van wijzigingsontslag in Nederland, zal worden gekeken naar de Änderungskündigung, die in Duitsland expliciet in de wet is verankerd In hoeverre is leeftijdsafhankelijke demotie van oudere werknemers toegestaan? Het nadenken over de mogelijkheden voor het maken van collectieve afspraken ten aanzien van demotie doet de vraag rijzen in hoeverre dwingende leeftijdsafhankelijke demotieregelingen gericht op oudere medewerkers toegestaan zijn dan wel toegestaan zouden kunnen worden. Hiermee komen we bij het leerstuk van het verboden leeftijdsonderscheid. Op grond van Richtlijn 2000/78/EG is discriminatie op grond van onder meer leeftijd verboden. Dit verbod vormt een fundamenteel element om de werkgelegenheid en diversiteit bij de arbeid te bevorderen. Echter verschillen in behandeling op grond van leeftijd kunnen in bepaalde omstandigheden objectief gerechtvaardigd zijn (artikel 7 lid 1 WGBL). In hoofdstuk 5 zal ik kijken in hoeverre dergelijke rechtvaardigingsgronden aanwezig zouden kunnen zijn en of dit nu of in de toekomst mogelijkheden biedt om rechtsgeldig een dwingende leeftijdsafhankelijke demotieregeling overeen te komen. 1.4 Onderzoekmethodes Om bovenstaande verschillende deelvragen te beantwoorden zal ik diverse verschillende onderzoeksmethodes hanteren. De combinatie van benaderingen geeft een mix van resultaten waardoor op afgewogen wijze de diverse juridisch en niet-juridische aspecten van demotie van oudere werknemers kunnen worden belicht. 14
5 Onderzoekmethodes 1.4 In hoofdstuk 2 wordt vanuit een arbeidseconomisch perspectief gekeken naar de productiviteit van oudere werknemers. Dit gebeurt door het maken van een meta-analyse van het grote aantal studies dat op dit gebied is gepubliceerd. Deze analyse is sterk kwantitatief, verklarend van aard. In hoofdstuk 3 definieer ik het begrip demotie en beschrijf op basis van enkele recente onderzoeken kwantitatief de huidige situatie in Nederland. De juridische kern van deze studie start in hoofdstuk 4 met een beschrijving van bestaande methodes om loon- en/of functieafspraken in de arbeidsovereenkomst eenzijdig te wijzigen. Hierbij wordt de beschikbare literatuur op dit gebied beschreven en wordt een kwantitatieve en kwalitatieve analyse gemaakt op basis van de lagere rechtspraak van de afgelopen drie jaar. Tevens wordt een rechtsvergelijking gemaakt tussen de Duitse wetgeving en rechtspraak op het gebied van de Änderungskündigung en het Nederlandse rechtssysteem rondom de wijziging van de arbeidsvoorwaarden. Nadat in hoofdstuk 4 is gekeken naar de mogelijkheden voor demotie op basis van wijziging van de arbeidsvoorwaarden wordt in hoofdstuk 5 gekeken naar dwingende collectieve demotieafspraken gericht op oudere werknemers. Hierbij wordt kwalitatief geëvalueerd of een dergelijke regeling mogelijk objectief gerechtvaardigd zou kunnen zijn. Het onderzoek is afgerond op 1 juni
6
De geldigheid van het concurrentiebeding
De geldigheid van het concurrentiebeding Het criterium zwaarwegend belang bij het concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd Mr. drs. G.W. Nijhoff III Nijhoff.indd 3 9-2-2015 14:18:54
Nadere informatieOR & Arbeidsvoorwaarden. Actueel. Actueel. mr. Bruno van Els 12 december 2017
OR & Arbeidsvoorwaarden mr. Bruno van Els 12 december 2017 Actueel Koppen uit (sociale) media: OR.net april 2017: Jumbo stopt cao en regelt arbeidsvoorwaarden met COR OR.net 2016: Ondernemingsraden gaan
Nadere informatieDemotie & Salarisverlaging
Demotie en afbeelding Salarisverlaging mr. Dennis van den Broek mr. Kitty Kweens 14 november 2013 1 Introductie mr. Dennis van den Broek mr. Kitty Kweens Introductie REEF geeft raad als onderdeel van REEF
Nadere informatieBewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht
Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht Mr. C. Bosse KLUWER Deventer - 2003 Voorwoord V Lijst van afkortingen XIII 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond van het onderzoek 1 1.2 Recente
Nadere informatieDOORWERKEN NA AOW-LEEFTIJD. Mr. Eveline Buyink 11 september 2014
DOORWERKEN NA AOW-LEEFTIJD Mr. Eveline Buyink 11 september 2014 ONDERWERPEN: 1. WWZ en pensioenontslag 2. Pensioen: van 65 naar 67 3. Pensioenontslagbeding 4. Ragetlie 5. WGBL 6. Tips voor doorwerken na
Nadere informatieMaatwerk bij het bepalen van de ontslagvolgorde: nu en na de WWZ
Maatwerk bij het bepalen van de ontslagvolgorde: nu en na de WWZ Vereniging voor Arbeidsrecht Bijeenkomst 22 mei 2014 René Hampsink & Marloes Diepenbach 1 Prak:jk behoe;e aan meer flexibiliteit Wijziging
Nadere informatieCAO-commissie MKB-Nederland 14 juni 2011
Internationaal werkgeverschap CAO-commissie MKB-Nederland 14 juni 2011 Mr. R.A.M. Blaakman/AWVN Senior adviseur internationaal Juridische Zaken 14-6-2011 #479440 1 Hebben jullie in de sector te maken met
Nadere informatieHet pensioenontslag. ECLI:NL:RBUTR:2011:BU3431; Ktr. Delft, 23 april 2009, JAR 2009/116.
1 Het pensioenontslag Inleiding Het maken van onderscheid op grond van leeftijd bij arbeid is verboden. De hierop betrekking hebbende EG-Richtlijn 1 is in Nederland geïmplementeerd door de Wet gelijke
Nadere informatieLeeftijdsonderscheid in de kantonrechtersformule: toegestaan of niet?
EVERYTHING MATTERS Leeftijdsonderscheid in de kantonrechtersformule: toegestaan of niet? Yvette van Gemerden kantonrechtersformule: direct en indirect onderscheid op basis van leeftijd Factor A Aanbevelingen
Nadere informatieBrief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. heb ik aan uw Kamer toegezegd in een Algemeen Overleg op 24 september 2014.
33695 Faillissementsrecht Nr. 9 Brief van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 26 augustus 2015 Bijgaand bied ik u het onderzoek
Nadere informatieActualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2011
Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2011 Actualiteiten Arbeidsrecht Inhoudsopgave Loonsanctie UWV bij onvoldoende re-integratie Wetsvoorstel aanpassing vakantiewetgeving Aanscherping Wet
Nadere informatieUitwerkingen proeftijd en concurrentiebeding
proeftijd en concurrentiebeding Antwoord 1 In casu is een arbeidsovereenkomst tussen Gert en Plas tot stand gekomen met een proeftijd van twee maanden. Indien een proeftijd is bedongen conform artikel
Nadere informatie6.1.2 De WGBL bedreigt zowel bestaande als toekomstige overgangsregelingen
Hoofdstuk 6 Conclusies en aanbevelingen 6.1 Conclusies 6.1.1 Probleemstelling De centrale vraag van dit onderzoek luidt als volgt: Wanneer zijn leeftijdsgrenzen in (pensioen)overgangsregelingen toegestaan
Nadere informatieNo.W /III 's-gravenhage, 29 september 2016
... No.W12.16.0191/III 's-gravenhage, 29 september 2016 Bij Kabinetsmissive van 14 juli 2016, no.2016001298, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, bij
Nadere informatieDoorn en Keizer. Actualiteiten pensioen. Jeroen Los. 19 mei 2015
Doorn en Keizer Actualiteiten pensioen 19 mei 2015 Jeroen Los 1 Programma pensioenactualiteiten OR en pensioen Pensioenontslag vóór en na WWZ Waar is pensioen ondergebracht? >90% werknemers heeft een pensioenovereenkomst
Nadere informatieWater in wijn: de wijziging van passende arbeid in bedongen arbeid
Water in wijn: de wijziging van passende arbeid in bedongen arbeid Het komt regelmatig voor dat een werknemer na afloop van de wachttijd voor de WIA (104 tot 156 weken) niet in staat is zijn eigen werkzaamheden
Nadere informatieM.S. Wirtz, 'Collisie tussen CAO's en mededingingsrecht' Voorwoord. 1 Inleiding 1
Voorwoord vii 1 Inleiding 1 1.1 Het belang van het onderzoek 1 1.2 Doelstelling van het onderzoek en probleemstelling 5 1.3 Methode en opzet van het onderzoek 6 2 Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming
Nadere informatieActualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010
Actualiteitenseminar Loonheffingen & Arbeidsrecht 2010 Actualiteiten Arbeidsrecht Actualiteiten arbeidsrecht Ontwikkelingen ontslagvergoeding Overgang van onderneming (ovo) Actualiteiten 16 Ontwikkelingen
Nadere informatie1 Werkgelegenheid en lonen per uur
Werkgelegenheid en lonen per uur In navolging van internationale organisaties en het CBS publiceert het CPB vanaf het CEP 6 de werkgelegenheid in gewerkte uren in plaats van in arbeidsjaren. In dit achtergronddocument
Nadere informatieVereniging voor Pensioenrecht 22 januari 2014
Vereniging voor Pensioenrecht 22 januari 2014 mr. Tim Zuiderman Onno F. Blom Advocaten Jurisprudentie 2013 1. Wijziging pensioenregeling HR 8 november 2013, JAR 2013/300 en Gerechtshof Amsterdam 12 juni
Nadere informatieInleiding. 1.1 Probleemanalyse
HOOFDSTUK 1 Inleiding 1.1 Probleemanalyse Winstafdracht conform art. 6:104 BW geeft de benadeelde, die schade lijdt als gevolg van een onrechtmatige daad of tekortkoming in de nakoming van een verbintenis,
Nadere informatieWorkshop flexibiliteit in het arbeidsrecht 19 september 2013 Hoe flexibel is flexibel?!"
Workshop flexibiliteit in het arbeidsrecht 19 september 2013 Hoe flexibel is flexibel?!" Mr. G.W. (Geert) Rouwet sectie arbeidsrecht 1 2 Agenda 1. inleiding 2. feiten en ontwikkelingen 3. actualiteiten
Nadere informatieAdvies Aanpassingswet normalisering rechtspositie ambtenaren
Advies Aanpassingswet normalisering rechtspositie ambtenaren Dit document bevat de alternatieve tekst van het origineel. Dit document is bedoeld voor mensen met een visuele beperking, zoals slechtzienden
Nadere informatieTussenevaluatie cao-seizoen 18
Vooruitgang door vernieuwend werkgeven Tussenevaluatie cao-seizoen 18 NVA-bijeenkomst 26 juni 2018 FNV, Utrecht De balans opgemaakt 1. Economische groei beïnvloedt cao 2. Duurzame inzetbaarheid stagneert
Nadere informatieNieuwsbrief juli 2013
Nieuwsbrief juli 2013 Inhoud: Concurrentiebeding: geldigheid en uitleg Finale kwijting en fraude: valt het er wel of niet onder? Loonbetaling: wijzigen en stopzetten Oproepkrachten Wijziging Wet op de
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 108 Wijziging van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag, Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek en enige andere wetten ter verbetering van
Nadere informatieCAO & Arbeidsvoorwaardenreglement. Twee soorten cao s
CAO & Arbeidsvoorwaardenreglement Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd, bijvoorbeeld over loon, betaling
Nadere informatieDe Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Advies Aanpassingswet normalisering rechtspositie ambtenaren
De minister van Justitie en Veiligheid mr. F.B.J. Grapperhaus Postbus 20301 2500 EH Den Haag Afdeling HRM&OO bezoekadres Kneuterdijk 1 2514 EM Den Haag correspondentieadres Postbus 90613 2509 LP Den Haag
Nadere informatieBeleidsregels demotiebeleid van de gemeente Waalwijk
Beleidsregels demotiebeleid van de gemeente Waalwijk 1 Inleiding Demotie is één van de vele instrumenten die medewerkers en managers ter beschikking hebben om inzetbaarheid en mobiliteit te bevorderen
Nadere informatieJohan Zwemmer. Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving
Johan Zwemmer Payrolling: maatschappelijke functie en juridische vormgeving Artikel 7:610 lid 1 BW De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst
Nadere informatiePENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT. Wim Thijssen. Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht
PENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT Wim Thijssen Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht Pijplijnproblematiek Arbeidsongeschiktheid Rechtbank Amsterdam 2 september 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:9387
Nadere informatieDe Detacheringsrichtlijn
M.S. Houwerzijl De Detacheringsrichtlijn Over de achtergrond, inhoud en implementatie van Richtlijn 96/7l/EG KLUWER Deventer - 2005 Voorwoord Lijst van afkortingen V XIII 1 Introductie 1 1.1 Inleiding
Nadere informatieWERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING. bij
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.12.2017 SWD(2017) 479 final WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE SAMENVATTING VAN DE EFFECTBEOORDELING bij Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement
Nadere informatieRoadblocks op de post-witteveenweg. Jaap van Slooten, 19 november 2014
Roadblocks op de post-witteveenweg Jaap van Slooten, 19 november 2014 Inhoudsopgave Onderwerpen 1. Aanpassen pensioenregeling 2. Compenseren werknemers 3. Medezeggenschap 4. Gelijke behandeling Probleemstelling
Nadere informatieDe oudere werknemer. VvA 17 maart 2017
De oudere werknemer VvA 17 maart 2017 1 Programma 14.30 Vas Nunes: werving & selectie 14.50 Vas Nunes: doorwerken na AOW 15.10 Van Arkel: demotie en pensioenregelingen 15.30 Van Arkel: leeftijdsontslag
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Veel gebruikte afkortingen / XI. HOOFDSTUK 1 Inleiding en onderzoeksvragen / 1
INHOUDSOPGAVE Veel gebruikte afkortingen / XI HOOFDSTUK 1 Inleiding en onderzoeksvragen / 1 1.1 Arbeidsrecht en insolventierecht: een spanningsveld / 1 1.2 Begripsbepaling / 4 1.3 Probleemstelling en onderzoeksvragen
Nadere informatieDe balans tussen algemeen en specifiek onderwijs, en de gevolgen voor de aansluiting met de arbeidsmarkt. Dr. Frank Cörvers
De balans tussen algemeen en specifiek onderwijs, en de gevolgen voor de aansluiting met de arbeidsmarkt Dr. Frank Cörvers Algemeen vs. specifiek onderwijs I Voortdurende discussie Over de tijd: van algemeen
Nadere informatieOngelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht
Ongelijkheidscompensatie bij stelplicht en bewijslast in het civiele arbeidsrecht en het ambtenarenrecht Naar een eenvormig stelsel? Mr.H.JW.AÜ Kluwer - Deventer - 2009 Lijst van gebruikte afkortingen
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieAan decentrale cao-partijen. Geachte mevrouw, heer,
Aan decentrale cao-partijen Den Haag : 6 februari 2014 Ons kenmerk Uw kenmerk : Betreft : S.A.14.004.27 JM/JS : Heroverweging cao-bepalingen over uitzendkrachten naar aanleiding van SZW-onderzoek 2013
Nadere informatieInhoud. Deel 1 Toetreding tot de onderneming 16. Inleiding 13
Inhoud Inleiding 13 Deel 1 Toetreding tot de onderneming 16 1 Nieuw personeel: aanstellingsmogelijkheden 19 1.1 Vaste kracht 21 1.2 Tijdelijke kracht 21 1.3 Uitzendkracht 23 1.4 Oproepkracht 24 1.5 Thuiswerker
Nadere informatieDoorwerking van Europees recht
Doorwerking van Europees recht De verhouding tussen directe werking, conforme interpretatie en overheidsaansprakelijkheid Jolande M. Prinssen KLUWER Deventer - 2004 INHOUD Lijst van gebruikte afkortingen
Nadere informatieRechtsbescherming van uithuisgeplaatsten
juridisch en bestuurskundig onderzoek advies onderwijs Rechtsbescherming van uithuisgeplaatsten Een verkennend onderzoek Groningen, juli 2010 2010 WODC, ministerie van Justitie. Auteursrechten voorbehouden.
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA DEN HAAG
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500EA DEN HAAG www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Datum 8 oktober 2019 Betreft Beantwoording Kamervragen
Nadere informatieHoofdstuk 1: Inleiding Hoofdstuk 2: Enkele ontwikkelingen in de sociale zekerheid in Nederland en Europa... 33
Hoofdstuk 1: Inleiding... 13 1.1 Aanleiding voor het onderzoek... 13 1.2 Doel en relevantie... 17 1.3 Onderzoeksvragen... 23 1.4 Afbakening... 24 1.5 Methoden... 27 1.6 Leeswijzer... 31 Hoofdstuk 2: Enkele
Nadere informatieDoorwerken na je AOW, ja graag
Doorwerken na je AOW, ja graag De Algemene Ouderdomswet Eerste volksverzekering Een basispensioen Ingevoerd in 1957 AOW uitgaven: In 1957: 2,4% van het BBP In 2014: 5,6% van het BBP Totale uitgaven in
Nadere informatieeen bad hair day? De Billijke vergoeding:
1. Toekenningsgronden voor de billijke vergoeding 2. Begroting billijke vergoeding na invoering WWZ 3. New-Hairstyle arrest 4. Lagere rechtspraak na New-Hairstyle 5. Conclusie De Billijke vergoeding: een
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Aantal banen in Nederland daalt. Banenverlies bedrijfsleven loopt steeds sterker op
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB03-161 3 september 2003 9.30 uur Aantal banen in Nederland daalt Het aantal banen van werknemers in Nederland in het tweede kwartaal van 2003 is 22 duizend
Nadere informatieBescherming van de arbeid in het licht van nieuwe technologieen
E.J.H.M. LOUSBERG Bescherming van de arbeid in het licht van nieuwe technologieen Een vergelijkend onderzoek naar de juridische bescherming van de arbeid in Nederland, Belgie en Duitsland bij invoering
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van vrijdag 10 oktober
A D V I E S Nr. 1.654 ------------------------------ Zitting van vrijdag 10 oktober 2008 ----------------------------------------------- IPA 2007-2008 - Non-discriminatie - Positieve acties x x x 2.278/1-1
Nadere informatie1. Inleiding 2513AA22XA
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieHR in de Zorg Flexibiliseren in tijden van Krimp 2 december 2014
HR in de Zorg Flexibiliseren in tijden van Krimp 2 december 2014 Hanze advocaat specialist in arbeidsrecht Vestigingen in Zwolle, Deventer en Groningen Alle arbeidsrechtelijke zaken mbt: Adviseren, begeleiden
Nadere informatieDe beste pensioenregeling is employability
De beste pensioenregeling is employability \\ Verder met Meeùs Edwin Schop 1 Pensioen en duurzame inzetbaarheid Onderwerpen 1. Relatie pensioen en duurzame inzetbaarheid 2. Pensioenstelsel NL: erfenis
Nadere informatieSOCIAAL CONVENANT. Inzake overgang naar nieuwe rechtspersoon. November 2011
SOCIAAL CONVENANT Inzake overgang naar nieuwe rechtspersoon November 2011 De werkgever: Stichting Trajectum: Raad van Bestuur De heer J.Martini. Raad van Bestuur B. Groeneweg Zwolle, d.d.. Zwolle, d.d...
Nadere informatieWERKBAAR EN WENDBAAR WERK
De ministerraad heeft vrijdag 28 oktober het plan Werkbaar en wendbaar werk goedgekeurd. De regering wil zo flexibiliteit voor ondernemers en werknemers versterken. De eerste stappen naar een Belgisch
Nadere informatieDe gevolgen van doorwerken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd
De gevolgen van doorwerken na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd In deze notitie wordt informatie verstrekt in het geval de werknemer van 65 jaar en ouder wil blijven doorwerken bij zijn
Nadere informatie2 Drie pijlers nader verklaard
I Inleiding 1 Plaatsbepaling en definitie sociaal recht Sociaal recht Het sociaal recht kent drie pijlers: het individueel arbeidsrecht; het collectief arbeidsrecht; en het socialezekerheidsrecht. 2 Drie
Nadere informatieFolkert Buiter 2 oktober 2015
1 Nuchter kijken naar feiten en trends van aardbevingen in Groningen. Een versneld stijgende lijn van het aantal en de kracht van aardbevingen in Groningen. Hoe je ook naar de feitelijke metingen van de
Nadere informatieBetekenis Sociaal Akkoord voor arbeidsvoorwaarden
9 november 2010 Betekenis Sociaal Akkoord voor arbeidsvoorwaarden Eva Knipschild & Diane Donath Sociaal akkoord: per 1 jan 2020 66 jaar Sociaal akkoord: per 1 jan 2020 AOW leeftijd is 66 jaar De krimp
Nadere informatieHet Concurrentiebeding
meest gestelde vragen over Het Concurrentiebeding De Gier Stam & De 10 meest gestelde vragen over Het Concurrentiebeding De Gier Stam & Colofon De Gier Stam & Advocaten Lucasbolwerk 6 Postbus 815 3500
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Dit advies bevat een reactie op: De adviesaanvraag van de staatssecretaris van SZW van 25 mei 2005 over het wegnemen van belemmeringen voor doorwerken na 65 jaar. Naast een algemene vraag
Nadere informatieOR en (onderhandelingen van) arbeidsvoorwaarden. mr. Lieke van den Eijnden mr. drs. Stefan Jansen
OR en (onderhandelingen van) arbeidsvoorwaarden mr. Lieke van den Eijnden mr. drs. Stefan Jansen Inhoud - Wat is een arbeidsvoorwaarde? - Discussie arbeidsvoorwaarden - Soorten arbeidsvoorwaarden - Wijziging
Nadere informatiePayrollconstructie - en andere driehoeksrelaties - doorgeprikt?
Payrollconstructie - en andere driehoeksrelaties - doorgeprikt? Stand van zaken wetgeving en jurisprudentie 16 januari 2014 Iris Hoen Inleiding 1. Payrolling 2. Relatie tussen payrollonderneming en werknemer
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA Den Haag AV/RV/2001/45402
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA Den Haag Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon
Nadere informatieBrief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 9 juli Brief aan de aangesloten organisaties T.a.v. het bestuur TAZ U
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Brief aan de aangesloten organisaties T.a.v. het bestuur Datum 9 juli 2019 Ons kenmerk TAZ /U201900555/ Lbr: 19/051 Telefoon 070-3738393 College voor Arbeidszaken
Nadere informatieWERKKOSTEN REGELING H.C. PADMOS
WERKKOSTEN REGELING H.C. PADMOS 1 WAAROM HR? Nu nadenken over de arbeidsvoorwaarden voor komende jaren INHOUD Welke zaken moeten aangepast worden Hoe pas ik bestaande situaties aan Hoe ga ik tussentijds
Nadere informatieNotitie. Nieuwe vakantiewetgeving per 1 januari 2012
Aan Bestuurders Van Marian Mons, Adviseur Juridische Zaken, Adviesgroep Adviesgroep T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 www.fnvbondgenoten.nl Datum Doorkiesnummer 1 juni 2011 0302738730 Onderwerp
Nadere informatiePensioenverwachtingen en duurzame inzetbaarheid
Pensioenverwachtingen en duurzame inzetbaarheid Prof.dr. Andries de Grip Studiedag Waarheen met de loopbaan? CCR, Universiteit Antwerpen,11 juni 2015 Toenemende noodzaak om langer door te werken Verlagen
Nadere informatieDuurzame Inzetbaarheid Speerpunt voor OR en bestuurder. Jan Booij, tri-plus. Programma
Duurzame Inzetbaarheid Speerpunt voor OR en bestuurder Jan Booij, tri-plus Programma Wie ben ik Duurzame Inzetbaarheid? Wat speelt een rol? Aanpak Wat kun je als OR Afsluiting Wat is het profiel van een
Nadere informatieMethoden van het Wetenschappelijk Onderzoek: Deel II Vertaling pagina 83 97
Wanneer gebruiken we kwalitatieve interviews? Kwalitatief interview = mogelijke methode om gegevens te verzamelen voor een reeks soorten van kwalitatief onderzoek Kwalitatief interview versus natuurlijk
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 889 Voorstel van wet van de leden Voortman en Van Hijum tot wijziging van de Wet aanpassing arbeidsduur ten einde flexibel werken te bevorderen
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders
Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Handreiking van NVTZ aan de leden voor de aanpassing van arbeidsvoorwaarden van de bestuurder met betrekking tot pensioenen bij
Nadere informatieIn afwijking van hetgeen is neergelegd in art. x lid y, komen partijen het volgende overeen [eigen tekst opnemen].
Per 1 mei 2016 is de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) vervangen door de Wet Deregulering Arbeidsrelaties (Wet DBA). De VAR gaf opdrachtgevers de volledige zekerheid dat zij gevrijwaard waren van aanspraken
Nadere informatieDe instrumenten in de strijd tegen discriminatie
De instrumenten in de strijd tegen discriminatie 1 e instrument: De wetgeving HET IS WETTELIJK VERBODEN TE DISCRIMINEREN! De 3 anti-discriminatiewetten van 10 mei 2007 De Brusselse ordonnanties van 2008
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20488 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20488 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Haar, Beryl Philine ter Title: Open method of coordination. An analysis of its
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid = Langer werken?
Duurzame inzetbaarheid Verzilveren in Drenthe? 10 maart 2011, Carry Goedhart, directeur Duurzame inzetbaarheid = Langer werken? Drie onderwerpen: Publiek debat over langer doorwerken Arbeidsmarkt en productiviteit
Nadere informatieWNT - De topfunctionaris en zijn ontslag Damiën Berkhout (Stibbe)
WNT - De topfunctionaris en zijn ontslag Damiën Berkhout (Stibbe) Inleiding 1. Essentie van de WNT regels 2. Evaluatie van de WNT regels 3. Een voorstel tot aanpak 4. De toekomst en stellingen 1. De wettelijke
Nadere informatieN O T I T I E. Algemeen:
Bezuidenhoutseweg 60 postbus 90405 2509 LK Den Haag tel. 070-3499 585 fax 070-3499 796 e-mail:e.haket@stvda.nl N O T I T I E Aan : Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Van : Stichting van de
Nadere informatieINHOUD VII. Intersentia
INHOUD De gespannen verhouding tussen artikel 1134 BW en de sociaalrechtelijke finaliteit inleidende beschouwingen Marc Rigaux gewoon hoogleraar, Onderzoeksgroep Sociaal Recht, Universiteit Antwerpen,
Nadere informatieOnline Seminar Arbeidsrecht. mr. A.C. Beijderwellen - Wittekoek 1 november 2016
Online Seminar Arbeidsrecht mr. A.C. Beijderwellen - Wittekoek 1 november 2016 Inhoudsopgave 1. Jurisprudentie actueel: a. bepaalde tijd toch onbepaalde tijd; b. ontbinding voor aanvang arbeidsovereenkomst;
Nadere informatieKern van het internationaal publiekrecht
Kern van het internationaal publiekrecht Andre Nollkaemper Tweede druk Boom Juridische uitgevers Den Haag 2005 Inhoud LljSt van aikortingen Verkort aangehaalde literatuur Deel 1: Kernbegrippen XV XVIII
Nadere informatieDe compensatieregeling van de transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid
Laura Gringhuis Juridisch Medewerker De compensatieregeling van de transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid Arbeidsrecht & Medezeggenschap 06 februari 2018 Na de invoering
Nadere informatieWerknemers en insolventie Een rechtsvergelijkende studie naar de rechtspositie van werknemers bij insolventie van hun werkgever
Werknemers en insolventie Een rechtsvergelijkende studie naar de rechtspositie van werknemers bij insolventie van hun werkgever Prof. dr. mr. Willem Bouwens Prof. dr. mr. Willemijn Roozendaal Dr. mr. Vivian
Nadere informatieVoorlichting Cao (R)PO 2016-2017
Voorlichting Cao (R)PO 2016-2017 Inhoud Achtergrond bij onderhandelingen Proces en positie eigen Cao Reformatorisch PO Openbaar en bijzonder onderwijs Inhoud: - Loonontwikkeling - Ketenbepaling en vervangingsbeleid
Nadere informatieNAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN
NL NAAR EEN EUROPA VOOR ALLE LEEFTIJDEN AGE- STANDPUNT IN HET KADER VAN HET 2007 - EUROPEES JAAR VAN GELIJKE KANSEN VOOR IEDEREEN The European Older People s Platform La Plate-forme européenne des Personnes
Nadere informatie7,9. Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september keer beoordeeld. Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt
Samenvatting door een scholier 1248 woorden 29 september 2004 7,9 28 keer beoordeeld Vak Economie Economie Samenvatting; de arbeidsmarkt Hoofdstuk 1. De arbeidsmarkt op. Een concrete arbeidsmarkt, is een
Nadere informatieGEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT
Europees Parlement 2014-2019 Commissie juridische zaken 19.5.2016 GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Betreft: Gemotiveerd advies van de Poolse Sejm inzake het voorstel
Nadere informatieBesluitvorming over bijzondere opsporingsbevoegdheden in de aanpak van georganiseerde criminaliteit
SAMENVATTING De Wet BOB: Titels IVa en V in de praktijk Besluitvorming over bijzondere opsporingsbevoegdheden in de aanpak van georganiseerde criminaliteit Mirjam Krommendijk Jan Terpstra Piet Hein van
Nadere informatieAdvies W /III
Advies W12.18.0366/III Datum: woensdag 28 november 2018 Soort: Voorlichting Ministerie: Sociale zaken en Werkgelegenheid Vindplaats: Kamerstukken I 2018/19, 34934, nr. E Verzoek om voorlichting van de
Nadere informatieCOMMENTAAR OP HET WETSVOORSTEL BEVORDERING VAN MEDIATION IN HET BURGERLIJK RECHT VAN 25 APRIL 2013
COMMENTAAR OP HET WETSVOORSTEL BEVORDERING VAN MEDIATION IN HET BURGERLIJK RECHT VAN 25 APRIL 2013 9 MEI 2013 Herengracht 551 Contactpersoon: 1017 BW Amsterdam Ellen Soerjatin T 020 530 5200 E ellen.soerjatin@steklaw.com
Nadere informatieNETHERLANDS INSTITUTE FOR LAW AND GOVERNANCE KOUDE UITSLUITING
NETHERLANDS INSTITUTE FOR LAW AND GOVERNANCE KOUDE UITSLUITING Materiële problemen en onbillijkheden na scheiding van in koude uitsluiting gehuwde echtgenoten en na scheiding van ongehuwd samenlevende
Nadere informatieLijst van gebruikte afkortingen
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen VII 1 Inleiding 1 1.1 Afbakening onderzoek 1 1.2 Onderzoeksmethode 3 1.3 Maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie 3 1.4 Leeswijzer 4 2 (Neuro)geheugendetectietests
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Voorwoord /V. Lijst van gebruikte afkortingen / XIII. HOOFDSTUK 1 Aard en wezen van het bestuursprocesrecht /1
INHOUDSOPGAVE Voorwoord /V Lijst van gebruikte afkortingen / XIII HOOFDSTUK 1 Aard en wezen van het bestuursprocesrecht /1 1.1 Inleiding / 1 1.2 Bepalende factoren / 2 1.3 Consequenties / 5 1.3.1 Welke
Nadere informatieGeen tekort aan technisch opgeleiden
Geen tekort aan technisch opgeleiden Auteur(s): Groot, W. (auteur) Maassen van den Brink, H. (auteur) Plug, E. (auteur) De auteurs zijn allen verbonden aan 'Scholar', Faculteit der Economische Wetenschappen
Nadere informatiemeest gestelde vragen over De Proeftijd De Gier Stam &
meest gestelde vragen over De Proeftijd De Gier Stam & De 10 meest gestelde vragen over De Proeftijd De Gier Stam & Colofon De Gier Stam & Advocaten Lucasbolwerk 6 Postbus 815 3500 AV UTRECHT t: (030)
Nadere informatieDe oplossing voor duurzame inzetbaarheid van uw personeel. Brochure
Brochure Uw situatie Nederlandse werkgevers zijn ervan overtuigd dat een vergrijzende en ontgroenende arbeidsmarkt leidt tot stijgende personeelskosten [bron: CBS/2013]. De kans dat relatief meer ouderen
Nadere informatieIn het kader van de uitwerking van de afspraken in het Sociaal Akkoord is inmiddels het ontslagregime ten aanzien van payrolling aangepast.
Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK DEN HAAG Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer mr. dr. L.F. Asscher Postbus 9080 2509 LV DEN HAAG ' 070-3 499 577 070-3 499 796 i nfo@stvda.n
Nadere informatieKLM zet een belangrijke stap naar integratie van haar besturing naar de Air France KLM groep.
nummer 199, 25 maart 2014 INHOUD KLM zet een belangrijke stap naar integratie van haar besturing naar de Air France KLM groep. Variabel beloning MSG (collectieve KLM deel) Extra Ledenvergadering 9 april
Nadere informatie1. De detailhandel in Nederland
1 2 1. De detailhandel in Nederland De detailhandel is een belangrijke economische sector die wordt gekenmerkt door een zeer arbeidsintensief karakter. Er werken ongeveer 750.000 mensen. Het belang voor
Nadere informatie