Duurzaam Aquacultuur op zee?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Duurzaam Aquacultuur op zee?"

Transcriptie

1 Duurzaam Aquacultuur op zee? Blok 2 - Aquacultuur Duurzaam werken op Zee

2 De kweek of teelt van aquatische organismen. Technieken worden gebruikt om de aangroei van de betrokken organismen te verhogen tot boven de natuurlijke capaciteiten van het milieu; Deze organismen blijven in de gehele fase van de kweek of de teelt, tot en met de oogst, eigendom van een natuurlijke persoon of rechtspersoon (1198/2006/EC). Mosselkweek wordt soms onder aquacultuur genoemd. Aquacultuur heeft indien nodig / mogelijk een gesloten levenscyclus

3

4

5

6

7 Global demand for aquaculture production in 2020 compared to the supply of (Source: Global Aquaculture Advocate, Balancing Future Seafood Supply, Demand In a Global Economy, March/April 2008)

8 Zoet & zout water vis in Nederland; Tarbot, Tong, Cobia, Yellowtail Kingfish, Zeebaars, Karper, Snoekbaars, Forel, Zalm, Paling, Tilapia, Afr. Meerval, Garnalen, Pangasius

9 Zeewieren Vingerwier Laminaria digitata Suikerwier Saccharina latissima (brown seaweed) Dulse Palmaria palmata (red seaweed) Zeesla Ulva lactuca (green seaweed) Wakame Undaria pinnatifida (brown seaweed)

10 Schelpdieren

11 Garnalen Abalone Rivierkreeft

12 Aquacultuur systemen

13

14

15

16

17

18 2000 spp spp spp.

19

20 Zeeuwse Tong project: tong zagers algen schelpdieren - zeekraal

21

22

23 EMERGO West 6 West 6 WIETEX

24

25

26 Kies twee soorten productiesysteem Mosselen Bodemkweek Viskweek Aan land (binnen) Viskweek Aan land (buiten) Viskweek in zee Zeewierkweek in zee Bedenk voor- en nadelen! Op het gebied van: Milieu effect Grondstof gebruik (alle inputs) 10 discussie -> 15 terugkoppelen

27 Groei 30% (1.3% per jaar), voornamelijk mosselen Vraag naar schelpdieren neemt toe Natuurlijke, veilige en zelfvoorzienende sector Diversificatie van activiteiten Meer offshore productie Bron: AETIP 2012

28 Mosselen ton Oesters ton Bron: FAO

29 European perspective European Aquaculture Strategy: increase volume of production to become less dependent on imports (60% of consumption) Global growth: 11 % py Growth in Europe: < 1 % py

30 Farm technology Feed Producers Consultancy Knowledge R&D Fish producers and processors (International)

31 Innovatief & duurzaam Technologisch ontwikkeld (RAS) Controlle over het systeem & het milieu Hoge productiviteit met minimaal water verbruik Bio-secure RAS 1 MT/m 3 /yr

32 Water use: m 3 /kg fresh weight %feed related Tanks 0.3MT/m 3 /yr Animal Production Pigs: (farrowfinish) Eggs: Milk (per liter) Aquaculture Pellet-fed pond Recirc Clarias Recirc Eel Recirc Turbot RAS NL 1 MT/m 3 /yr

33 RAS Emergency oxygenation Drum filter UV Trickling filter Sump O 2 Buffer tank Overflow to surface water???? Dephosphatation Belt filter Sludge storage Denitrification unit Surface water Courtesy Ir. K. Kloet, Zeelandvis BV, The Netherlands

34 Low water use (recirculation; RAS) Energy, climate and air control Water quality: sanitary and microbial control Integration of robotica and informatica Aquaproduction follows horticulture

35

36 Import pangasius EU (*1000 ton) * Pangasius, Tilapia Kabeljauw uit IJsland Paling uit China Tarbot uit Spanje, Portugal en Frankrijk Vietnam China

37 Weinig consumenten informatie Refreshed: vers geen level playing field Waarom meer betalen als er geen verschil is?

38 Economische crisis GFK: consument koopt vaker goedkopere vissoorten (diepvies/refreshed) (Te) kleine volumes Gebrek aan samenwerking vormt barrière voor oplossing Problemen in het productieproces Aal: licence to produce onder druk Marktinformatie Lastig toegankelijk voor individuele kwekers

39 Financiële markt: Banken zijn kritisch door crisis en imago sector Lange R en D trajecten moeilijk financierbaar Kennismarkt: Kennis komt moeizaam bij ondernemer Ontbreken kennisstructuur Weinig samenwerking

40 Omstandigheden: relatief moeilijk klimaat Weinig verbetering van relatief dure kweeksystemen Weinig verbetering in kosten efficiëntie Hoge arbeidskosten T.o.v. Aziatische concurrenten

41

42

43 Bodemkweek mosselen en oesters Oosterschelde Mosselpercelen (Mytilus edulis) 2000 ha Oesterpercelen Crassostrea gigas * 1550 ha - Mossel hang cultures - Handmatig verzamelen van kokkels

44 Mossel Zaad collectoren Start in 2000 Innovaties door de industrie Research: impact van opschalen

45 Zeespiegelstijging: Hoge kosten voor traditionele verdediging Noodzaak voor alternatieven: oesterbanken

46 Impliciete functie van aquaculture structuren : Golven en stroming reductie, sediment aanwas.

47 Paaien van broedstock Larven kweek IMARES, Nederland Algen kweek binnen Roem van Yerseke, Nederland Schelpdier Centrum, Denemarken Grainocean, Frankrijk Roem van Yerseke, Nederland

48 Binnen Roem van Yerseke, Nederland Buiten Cawthron, Nieuw Zeeland Grainocean, Frankrijk Seasalter, Engeland Seasalter, Engeland Seasalter, Engeland

49 Teelt in buitenwater (schelpdierteelt) Draagkracht Voldoende uitgangsmateriaal van goede kwaliteit Verhogen kweekrendement Natuurwaarde wilde banken Kansen in nieuwe gebieden Geïntegreerde systemen op het land (Zeeuwse Tong) Tong, zagers, schelpdieren, algen, zeekraal Recirculatie systemen Schelpdieren Vissen

50 Afname primaire productie, geen overall tekort nutriënten Toename schelpdierbestand: exoten Mosselgroei beperkt door competitie Hypothese: overgrazing? Consequentie: Effecten nutriënten toevoer? Effecten MZI s

51 Nieuwe soorten, commercieel interessante soorten Nieuwe technieken Nieuwe gebieden Combinatie van gebruik Overleg en communicatie

52

53 Locatie de Schelphoek, omdat: Aanwezigheid natuurlijke stroming Getij Voldoende diepte Buiten vaarroutes, rustig gebied Onderwerpen van studie: Teeltaspecten Licht en voeding Vruchtwisseling met oog op productie en belagers Milieu-effecten positief of negatief? Oogst en verwerking Robuustheid van systemen

54

55

56 Kelpen groeien het best in de winter Zeesla juist in de zomer Concurrentiedruk is in de zomer het grootst Kraamkamer effect lijkt op te gaan Omstandigheden voorjaar van grote invloed op teelt

57 Proef Ecofys sinds 1 maart 2012>> Laminaria en Saccharina; het groeit Minder concurrentiedruk gedurende de zomer Hortimare proef vanaf oktober 2012 hiernaast Vergelijking verschillende systemen mogelijk

58 Componenten Eiwitten Mineralen -ijzer -calcium -fosfor -koper -zink -magnesium -jodium Vitamines: A,C,,B6,B12,B3,B1,B9 B5 Toepassing Voedingsindustrie, Dierlijkvoer Voedingsindustrie, Cosmetica Voedingsindustrie, Farmacie en Cosmetica Seaweed Carageen (E 407) Processed Eucheuma seaweed (E407a) Alginaten (E ) - Algenic acid (E400) -Sodium alginaat (E401 - Potassium alginaat (E402) - Ammonium alginaat (E403) - Calcium alginaat (E404) Agar (E406) Fucoxanthine Polyfenols Fucoidan Mannitol Iodine Carbohydrates Vetzuren Voedingsindustrie Voedingsindustrie, Cosmetica Voedingsindustrie Anti-oxidant Anti-oxidant Farmacie Voedingsindustrie Voedingsindustrie, Farmacie Biofuel Voedingsindustrie % Ulva lactuca Ulva pertusa Protein values of different seaweed species Ulva armoricana Ulva clathrata Enteromoorpha Monostroma Fucus Laminaria Alaria Padina Sargassum Palmaria Porphyra Rhodymenia Gracilaria

59

60 Wind parks

61

62

63

64

65 Regels / Beperkingen Risico s Financieel Verzekering (Gebrek) incentive grote spelers (Wind parken) Profitability Innovative character of added uses like Sea Weed

66 Wat komt er allemaal kijken bij Aquacultuur in de Noordzee op het gebied van Locatiekeuze Met wie rekening houden? Hoe samen te brengen 15 discussie 15 terugkoppeling

67 Het vinden van concepten voor een duurzame exploitatie van offshore- aquacultuur (vis, musselen, zeewier) i.c.m. grootschalige offshore windpareken Biologische en technische haalbaarheid Economische winst Ecosysteem impacts en eco-facilitatie Risico management

68

69 Soort Potentiele kweek strategie Grow out potentie Cod Submerge in summer +++ Blue Fin tuna Seasonal fattening +++ Kabeljauw (Gadus Morhua) Blue Fin tuna (Thunnus thynnus) B. Ueberschaer, Fishbase.com

70 Grow out potential Cod +++ Turbot ++ Sea trout ++ Solea + Sea bass + Swordfish ++ Blue fin tuna +++

71 Selectie soorten op biologische criteria Identificatie mogelijkheden kweekstrategiën Identificatie systeem mogelijkheden (op basis van bestaande voorbeelden) Identificatie mogelijkheden locaties op basis van biologische en systeemeisen Evaluatie nutrientneutrale aquacultuur

72 Opstellen lijst van de in de Noordzee voorkomende soorten vissen. Inventarisatie via Fishbase.com Migrerende soorten zijn meegenomen

73 Een potentiële soort mag niet eierlevendbarend zijn. Maximale lengte groter dan 25 cm Aantal publicaties aangaande de teelt van een soort moet groter zijn dan 6. De optimale temperatuur voor groei mag niet lager zijn dan 12 C. De marktprijs van een potentiële soort mag niet lager zijn dan 2,-

74 Temperatuur en gebruik van optie-keuze modellen Groeisnelheid als indicatie voor grow-out potentiaal

75 25 meters diep 40 meters diep

76 Korte termijnmogelijkheden Mossel Mytilus edulis Platte oester Ostrea edulis Grote mantel Pecten maximus Japanse Oester Crassostrea gigas Lange termijnmogelijkheden Kokkel Cerastoderma edule Geruite tapijtschelp Ruditapes decussatus Amerikaanse venusschelp Mercenaria mercenaria Strandgaper Mya arenaria Stevige strandschelp Spisula solida Venusschelpen Veneridae

77 Ulva sp. (Groenweed) Laminaria sp. (bruinwier) Sacharia sp. Palmaria sp. (roodwier) Volgens: Burg, S. van den, M. Stuiver, F. Veenstra, P. Bikker, A. López Contreras, A. Palstra, J. Broeze, H. Jansen, R. Jak, A. Gerritsen, P. Harmsen, J. Kals, A. Blanco, W. Brandenburg, M. van Krimpen, A-P. van Duijn, W. Mulder, L. van Raamsdonk, A Triple P review of the feasibility of sustainable offshore seaweed production in the North Sea;. Wageningen, Wageningen UR (University & Research centre), LEI report

78 Schelpdieren (mzi en/of kweek) > 10 meter diepte Stroming afhankelijk van systeem Wieren >10 meter diepte Stroomsnelheid tot 2.1 m/s

79

80 Input Ai = OutputAi Input A = OutputA+oogstNZ

81 1) Marketing en processing van twee of meer verschillende type producten, 2) Variabele nutrienten verwijdering door onttrekkende soorten, 3) Niet verenigbare productie snelheden van de soorten, 4) Logistieke problemen ge-associeerd met gezamenlijk gebruik ruimte en materiaal. Metabolic waste products Fish feed (org nutrients) Finfish Inorganic nutrients Seaweed (macro-algae) Phytoplankton (micro-algae) Faecal material Non-consumed feed Organic nutrients Shellfish Deposit feeders

82 N emission (kg/ton) P emission (kg/ton) Cod Cod + seaweed Cod + Shellfish Compensation \per ton of cultured fish ton of seaweed ton shellfish

83 Tussentijdse conclusies Viskweek op basis van intensieve kweek Hoog risico, door biologische eigenschappen Lage verwachte winst Gebaseerd op huidige praktijk Schelpdierkweek gebaseerd op technieken die niet op de bodem plaatsvinden (off bottom techniques) Haalbaarheid afhankelijk van kostprijs Haalbaarheid afhankelijk van specifieke locatie F (nutrienten)

84 Tussentijdse conclusies Zeewierkweek gebaseerd op technieken die niet op de bodem plaatsvinden (off bottom techniques) Haalbaarheid afhankelijk van kostprijs Haalbaarheid afhankelijk van specifieke locatie (nutrienten)

85 Waar moet je op letten bij ontwikkelingen Wat moet er gebeuren 15 discussie 15 terugkoppeling

86 Business model (ontwikkelen of bestaand) Afzet markt Technische mogelijkheden Ruimte gebruik Andere gebruikers Milieu effecten Synergiën

87 And what is the impact?? Pressure Physical loss Physical damage Other physical disturbance Contamination by hazardous substances Nutrient and organic enrichment Nutrient and organic enrichment Biological disturbance Pressure Smothering Abrasion Underwater noise Marine litter Introduction of substances Inputs of fertilisers Inputs of organic matter

88

89

90 Welke wetgeving is relevant? Welke instanties zijn daarbij betrokken? 15 discussie 15 terugkoppeling

91 Visserijwet NB-wet Waterwet Dierwelzijnswet Aquacultuurwet

92 Bijdragen van: Willem Brandenburg, Arjo Rothuis, Oliver Schneider, Pauline Kamermans, Jeroen Wijsman

Zeewier als duurzame grondstof voor food, feed en groene chemie. Middelburg, 12 juni 2013 Willem A. Brandenburg

Zeewier als duurzame grondstof voor food, feed en groene chemie. Middelburg, 12 juni 2013 Willem A. Brandenburg Zeewier als duurzame grondstof voor food, feed en groene chemie Middelburg, 12 juni 2013 Willem A. Brandenburg 2000 spp. 1200 spp. 6000 spp. Zeewier in de Noordzee Vingerwier Laminaria digitata (brown

Nadere informatie

Wageningen IMARES. De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee. Pauline Kamermans

Wageningen IMARES. De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee. Pauline Kamermans De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling van de Waddenzee Pauline Kamermans is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO De rol van schelpdieronderzoek in een duurzame ontwikkeling

Nadere informatie

Lokale kweek, verwerking en vermarkting van zeewier

Lokale kweek, verwerking en vermarkting van zeewier TECHN L GIES Lokale kweek, verwerking en vermarkting van zeewier Bert Groenendaal R&D coordinator at SIOEN Industries RESOC XL - Blauwe economie: een zee aan opportuniteiten voor Noord-West-Vlaanderen

Nadere informatie

Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke

Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke Vernieuwingen in de Mosselcultuur: Gebruik mosselzaadinvang installatie (MZI s) Aad Smaal, Wageningen Universiteit en IMARES Yerseke Natuurkundig Gezelschap, 14 maart 2014 IMARES: sinds 2006, Fusie diverse

Nadere informatie

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS DEPARTMENT OF ANIMAL PRODUCTION LABORATORY OF AQUACULTURE & ARTEMIAREFERENCE CENTER HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS PROF DR. IR. PETER BOSSIER Oceanen: primaire productiviteit Phytoplankton:

Nadere informatie

Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt?

Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Is de draagkracht van de Oosterschelde voor schelpdieren bereikt? Pauline Kamermans, Wouter van Broekhoven, Luca van Duren, Sven Ihnken, Henrice Jansen, Jacco Kromkamp, Sairah Malkin, Tim Schellekens,

Nadere informatie

EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED

EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED U EET GEEN ZEEWIER? 2 DAT DACHT U MAAR 3 WAT IS ZEEWIER? Zeewier Roodwieren 291 soorten Bruinwieren wereldwijd Groenwieren gebruikt Afkomstig uit 43 landen

Nadere informatie

Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Dagkrant K.U.Leuven

Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Dagkrant K.U.Leuven Page 1 of 5 Dagkrant K.U.Leuven Topchefs bereiden nieuwe duurzame vis gekweekt in Leuven Page 2 of 5 Vakgebieden >> Biosystemen Onderwerpen >> aquacultuur Onderwerpen >> vissen [14-11-2011] Op maandag

Nadere informatie

Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland?

Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland? Turkse aquacultuur in de lift: kansen voor Nederland? Peter G.M. van der Heijden Frans Veenstra Wageningen International Wageningen IMARES Mondiale situatie De opbrengsten van visvangst nemen niet toe,

Nadere informatie

Mest en digestaat als kweekvijver

Mest en digestaat als kweekvijver Mest en digestaat als kweekvijver Presentatie thema op ACRRES bijeenkomst 20-11- 2018 Rommie van der Weide Inhoud Waarom? ACRRES Alternatieve (aquatische) biomassa Biobased opwerken mest en digestaat Uitdagingen!

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland

Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland CAPITA SELECTA Meest kansrijke soorten voor visteelt in Nederland Door Henk van der Mheen, Jeroen Kals en Edward Schram In Nederland kweken we paling, meerval, tilapia, tong en tarbot, maar zijn dat nou

Nadere informatie

Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie

Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Mosselkweek & Natuur KOMPRO Henrice Jansen, 27 Januari, schelpdierconferentie Aad Smaal, Pauline Kamermans, Karin Troost, Margriet v Asch, Marnix v Stralen, Jacob Capelle, Sander Glorius,..,.. Overzicht

Nadere informatie

SAMEN WERKEN AAN DUURZAME ZEEWIERTEELT OP ZEE. Vlaams Aquacultuur Platform 10 juni 2015 Koen van Swam

SAMEN WERKEN AAN DUURZAME ZEEWIERTEELT OP ZEE. Vlaams Aquacultuur Platform 10 juni 2015 Koen van Swam SAMEN WERKEN AAN DUURZAME ZEEWIERTEELT OP ZEE Vlaams Aquacultuur Platform 10 juni 2015 Koen van Swam SAMEN WERKEN AAN DUURZAME ZEEWIERTEELT OP ZEE Vlaams Aquacultuur Platform 10 juni 2015 Koen van Swam

Nadere informatie

Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid. Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV

Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid. Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV Welzijn vissen Nationaal en Internationaal beleid Arjo Rothuis Directie Visserij Ministerie van LNV Welzijn Veel maatschappelijk en politieke aandacht voor welzijn Uitbrengen LNV nota dierenwelzijn (oktober

Nadere informatie

Noord-zee-wier-keten. Zonder samenwerking,... geen keten

Noord-zee-wier-keten. Zonder samenwerking,... geen keten Noord-zee-wier-keten Zonder samenwerking,... geen keten TO2-dag 22 mei 2015 Floris Groenendijk Inhoud Noord-zee-wier-keten 1. Belang van zeewier de toekomst van de energievoorziening. 2. Het belang van

Nadere informatie

Zeg ken jij de mossel?

Zeg ken jij de mossel? Zeg ken jij de mossel? Even voorstellen Wat kan de mossel? Hoe wordt de mossel gebruikt? Kwaliteit? Aad Smaal, Wageningen Universiteit ZAZ EXPERT MEETING 28 NOV 2017 De mossel Tweekleppig weekdier Zowel

Nadere informatie

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten

Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Edwin Foekema Themadag werkgroep exoten NecoV Wageningen, 13 december 2007 Project-team IMARES Yerseke: Jeroen Wijsman, Aad Smaal TNO-IMARES

Nadere informatie

ZEEWIERTEELT HEEFT DE TOEKOMST

ZEEWIERTEELT HEEFT DE TOEKOMST ZEEWIERTEELT HEEFT DE TOEKOMST Zeewier heeft grote toekomstmogelijkheden, wereldwijd, maar zeker ook in ons land. Geteeld op zee kan het een belangrijke bijdrage leveren aan voedselzekerheid en aan de

Nadere informatie

Meervoudig ruimtegebruik op zee

Meervoudig ruimtegebruik op zee Windturbineparken en aquacultuur Theo Reijs, senior adviseur Kader Ontwerp Nationaal Waterplan (min V&W, coördinerend), en daarbinnen Ontwerp Beleidsnota Noordzee (dec 2008) afstemming tussen gebruikers

Nadere informatie

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen

Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wat moeten we doen met zeewier? Johan van Groenestijn, Jelle van Leeuwen, Paulien Harmsen Wageningen UR: Food & Biobased Research WFBR: 200 medewerkers Biobased Products: drie samenhangende programma s

Nadere informatie

EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED

EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED EEN ZEE VAN MOGELIJKHEDEN VOOR FOOD EN FEED U EET GEEN ZEEWIER? 2 DAT DACHT U MAAR 3 WAT IS ZEEWIER? Zeewier Roodwieren 291 soorten Bruinwieren wereldwijd Groenwieren gebruikt Afkomstig uit 43 landen

Nadere informatie

Productie kweekvis,

Productie kweekvis, Indicator 25 juni 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een sterke

Nadere informatie

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Proefproject Zeeuwse Tong: 2009-2013 Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Focus: ontwikkeling van binnendijkse zoutwateraquacultuur de kweek van zeetong

Nadere informatie

AQUAVLAN II. 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium

AQUAVLAN II. 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium AQUAVLAN II 21 november 2014, Vlaams Aquacultuur Symposium Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Waarom een opvolger van AquaVlan? Bedrijven die vandaag starten moeten ondersteund worden met

Nadere informatie

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming

MCN-EFRO project Blauwdruk ( ) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming MCN-EFRO project Blauwdruk (2010-2014) Combinatie: offshore wind energy met large-scale mussel farming Christine Röckmann IMARES (afd. Maritiem Den Helder) & BLAUWDRUK-partners: TNO Harssens, AMC-RF, ATO-NH,

Nadere informatie

Activiteiten Colruyt Group

Activiteiten Colruyt Group Activiteiten Colruyt Group Waarom meedoen aan de Blauwe Cluster? Meerwaarde creëren Ecologie Maatschappij Economie = onze verantwoordelijkheid opnemen Geloof in duurzaam ondernemen Lange-termijngroei en

Nadere informatie

Kenniskring Oesterkweek

Kenniskring Oesterkweek schelpdieren Kenniskring Oesterkweek Door Arie van Duijn en Kees Taal, LEI Wageningen UR Vorig jaar zijn in de Nederlandse visserijsector een aantal kenniskringen van start gegaan. De leden van zo n kring

Nadere informatie

Wageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman

Wageningen IMARES. Overzicht bestaande werkzaamheden. Bert Brinkman Overzicht bestaande werkzaamheden Bert Brinkman Lopende projecten (1) NWO-ZKO: Draagkracht Waddenzee en Noordzee-kustzone (IMARES / NIOZ / NIOO / SOVON / RUG /...) BO-project: Draagkracht en vogels (LNV;

Nadere informatie

De staat van de visserij en aquacultuur in de wereld

De staat van de visserij en aquacultuur in de wereld AQUACULTUUR OVERZEE De staat van de visserij en aquacultuur in de wereld Door Raymon van Anrooy, FAO Visserij en Visteelt Departement, Rome De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO)

Nadere informatie

Duurzame Aquacultuur: De omegabaars

Duurzame Aquacultuur: De omegabaars Duurzame Aquacultuur: De omegabaars Stijn Van Hoestenberghe Prof Bruno Goddeeris Ivo Roelants AQUA4C (Dep biosystems, KU LEUVEN) -stijgende vraag naar vis -vraag overstijgt natuurlijk aanbod =OVERBEVISSING

Nadere informatie

Growing world shellfish consumption IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? European shellfish production

Growing world shellfish consumption IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? European shellfish production Growing world shellfish consumption 4. World per capita consumption, source: FAO IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? Jaap Holstein Holstein Consultancy kg/capita 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1..5. 1961-197 1971-198 1981-199

Nadere informatie

Aquacultuur in de Euregio scheldemond. 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan

Aquacultuur in de Euregio scheldemond. 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan Aquacultuur in de Euregio scheldemond 22 november 2013, Aquacultuur Symposium, AquaVlan Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Vóór 2008, voor AquaVlan Situatie in Nederland Soorten als Baramundi,

Nadere informatie

Aquacultuur in Vlaanderen

Aquacultuur in Vlaanderen Aquacultuur in Vlaanderen ILVO Daan Delbare Problematiek Problematiek Een geringe beschikbaarheid van productiegebieden (zeer korte kuststrook van 64 km, geen afgesloten baaien, competitie met andere gebruikers

Nadere informatie

Primaire Productie in de Waddenzee

Primaire Productie in de Waddenzee Workshop Onderzoek Mosselkweek Natuurbeheer 19 februari 2009 Primaire Productie in de Waddenzee ZKO-Draagkracht IN PLACE onderzoeksproject Katja Philippart Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek

Nadere informatie

HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST HET GEVECHT VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST Allereerst zal ik uiteen zetten wie wij zijn en wat wij doen. Mijn naam is Huub Lacor, algemeen directeur van het familiebedrijf Roem van Yerseke. Mijn voorvaderen

Nadere informatie

Onderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af?

Onderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af? Onderzoeksthema s op de Noordzee wat komt er op ons af? Herman Hummel, Luca van Duren, Jakob Asjes en Maurits Huisman 2 november 2018 De Noordzee lijkt leeg en natuurlijk De Noordzee heeft een rijk verleden

Nadere informatie

Productie kweekvis,

Productie kweekvis, Indicator 19 november 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afgelopen jaren heeft een

Nadere informatie

Werken aan een nieuwe sector in Nederland. Koen van Swam Stichting Noordzeeboerderij

Werken aan een nieuwe sector in Nederland. Koen van Swam Stichting Noordzeeboerderij Werken aan een nieuwe sector in Nederland Koen van Swam Stichting Noordzeeboerderij Inhoud 1. Stichting Noordzeeboerderij 2. Potentie van zeewier 3. Programma komende maanden Stichting Noordzeeboerderij

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Visserij / visteelt

Praktische opdracht ANW Visserij / visteelt Praktische opdracht ANW Visserij / visteelt Praktische-opdracht door een scholier 2328 woorden 28 januari 2008 7,7 30 keer beoordeeld Vak ANW Problemen rondom visserij en visteelt in de provincie Zeeland

Nadere informatie

Introductie 27/11/2015. Biologische Voeder Grondstoffen Visie 2015-2020. Tom Wiegmans Category manager Organic Feed ingredients.

Introductie 27/11/2015. Biologische Voeder Grondstoffen Visie 2015-2020. Tom Wiegmans Category manager Organic Feed ingredients. 27/11/2015 Biologische Voeder Grondstoffen Visie 2015-2020 Tom Wiegmans Category manager Organic Feed ingredients 26 November 2015 1 Introductie Tom Wiegmans Internationale Agrarische handel gestudeerd

Nadere informatie

NOVEL FOOD WETGEVING EN ALTERNATIEVE EIWITTEN

NOVEL FOOD WETGEVING EN ALTERNATIEVE EIWITTEN NOVEL FOOD WETGEVING EN ALTERNATIEVE EIWITTEN VMT Food Event 2 april 2015 Karin Verzijden www.axonadvocaten.nl Agenda Wettelijk kader Novel Foods Wijzigingen op komst Praktische voorbeelden Salvia Hispanica

Nadere informatie

Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen

Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen Martin Scholten is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Natuur: een zee van ruimte, vol met leven Leven in natuur (een delta) Leven van de natuur

Nadere informatie

De zee heeft jou nodig!

De zee heeft jou nodig! De zee heeft jou nodig! Je houdt van producten die uit de zee komen en die doen je goed. Maar de vangst en zelfs de kweek van bepaalde vissoorten heeft nare gevolgen: overbevissing, bedreiging met uitsterven,

Nadere informatie

Een realistische kijk op zeewierproductie in de Noordzee

Een realistische kijk op zeewierproductie in de Noordzee Memo Een realistische kijk op zeewierproductie in de Noordzee Wageningen Marine Research (BO-43-023.03-005) DATUM 27 juni 2019 AUTEUR Dr. Luca van Duren, Deltares Marnix Poelman M.Sc., Wageningen Marine

Nadere informatie

Topsector Biobased. Subthema Teeltoptimalisatie - Biomassaproductie. 18 november 2011, Andries Koops

Topsector Biobased. Subthema Teeltoptimalisatie - Biomassaproductie. 18 november 2011, Andries Koops Topsector Biobased Subthema Teeltoptimalisatie - Biomassaproductie 18 november 2011, Andries Koops Waarom Biobased, waarom dit subthema? Klimaatverandering & CO 2 Bevolkingstoename 7 9 miljard Sterke toename

Nadere informatie

1 Beschrijving van Nutriënten en Geomorfologie. Indicatoren voor selectie van gunstig zeewier locaties.

1 Beschrijving van Nutriënten en Geomorfologie. Indicatoren voor selectie van gunstig zeewier locaties. 1 Beschrijving van Nutriënten en Geomorfologie. Indicatoren voor selectie van gunstig zeewier locaties. 1.1 Nutriënten Zeewier groeit onder invloed van licht en voedingsstoffen (nutriënten). In zee zijn

Nadere informatie

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION 22 Mei 2019 Karel van Bommel DG Agriculture and Rural Development Politieke context Meerdere verzoeken van stakeholders (o.a. FEFAC conferentie,

Nadere informatie

Dutch North Sea Strategy Community of Practice Multi Use pilots Northsea. Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots

Dutch North Sea Strategy Community of Practice Multi Use pilots Northsea. Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots Dutch North Sea Strategy 2030 & Community of Practice Multi Use pilots Northsea Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots Dutch Northsea Strategy Update policy for the period 2030 2006

Nadere informatie

Vergelijking met buitenland

Vergelijking met buitenland Vergelijking met buitenland Michel de Haan Wageningen UR - LR USA NL Our Mission: Create a better understanding of milk production world-wide India China Ethiopia Argentinië Brazil Waarom vergelijking

Nadere informatie

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen Benny Pycke Sioen Industries 20 september 2018 Vlaams-Nederlandse zeewierbijeenkomst, Scheveningen Context PUSH PULL Probleemstelling Volumes? Vicieuze

Nadere informatie

Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector

Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector Thema welzijn: voor een vitale viskweeksector Wout Abbink, Johan Schrama, Hans van de Vis, Robbert Blonk, Leon Heinsbroek, Edward Schram, Arjan Palstra AFI and IMARES are cooperating in WAGENINGEN AQUACULTURE

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal Jan Peter Lesschen Kimo van Dijk en Oene Oenema Introductie Bodemvruchtbaarheid ongelijk verdeeld in de wereld Natuurlijke

Nadere informatie

duurzame aquacultuur de omegabaars

duurzame aquacultuur de omegabaars duurzame aquacultuur de omegabaars waarom? overbevissing 80% 30% visbestanden overbevist onomkeerbaar uitgeroeid afhankelijkheid import visconsumptie 300.000 T/jaar eigen productie 7% 20.000 ton visserij

Nadere informatie

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen. Benny Pycke Sioen Industries 6 september 2018

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen. Benny Pycke Sioen Industries 6 september 2018 Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen Benny Pycke Sioen Industries 6 september 2018 Who we are Over SIOEN (1/3) Gesticht in 1960 Hoofdkwartier in Ardooie, België 3 divisies: Coating, Apparel

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

RAAK PRO Zilte Productie. Introductie. Project bijeenkomst 31 01 2014 NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014

RAAK PRO Zilte Productie. Introductie. Project bijeenkomst 31 01 2014 NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014 RAAK PRO Zilte Productie NIEUWSBRIEF 2 JUNI 2014 Introductie Het project RAAK PRO Zilte Productie is in september 2014 van start gegaan. O.a. door middel van nieuwsbrieven willen wij u op de hoogte houden

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

Nutraceuticals & Arseen. Gabriël Devriendt Pures 7 mei Slotevent

Nutraceuticals & Arseen. Gabriël Devriendt Pures 7 mei Slotevent Nutraceuticals & Arseen Gabriël Devriendt Pures 7 mei 2018 - Slotevent Nutraceuticals : voedingssupplementen Nutraceuticals EU (supplementen, functional foods/beverages): $812.03 mio 2012 -> $1,202.08

Nadere informatie

Stijgende behoefte naar Nederlandse babyvoeding. Eelko ter Schure October 1 st 2013

Stijgende behoefte naar Nederlandse babyvoeding. Eelko ter Schure October 1 st 2013 Stijgende behoefte naar Nederlandse babyvoeding Eelko ter Schure October 1 st 2013 Een analyse van de toekomst Wie zijn wij Elke dag voorziet FrieslandCampina circa 1 miljard mensen wereldwijd van voeding

Nadere informatie

Internationale handel visproducten

Internationale handel visproducten Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een

Nadere informatie

Terug naar de natuur?

Terug naar de natuur? Terug naar de natuur? NGVA, 7 juni 2007 De Zeeuwse Tong Lange termijn: ontwikkeling nieuwe economische sector binnendijkse productie van zeetong pootviskweek binnen, doorkweek in zoutwatervijvers buiten

Nadere informatie

Nationaal Strategisch Plan Aquacultuur 2014-2020

Nationaal Strategisch Plan Aquacultuur 2014-2020 Nationaal Strategisch Plan Aquacultuur 2014-2020 1 Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1. BESCHRIJVING WERELDWIJDE TRENDS/ONTWIKKELINGEN IN DE AQUACULTUUR... 4 2. BESCHRIJVING VAN HET MARKTPERSPECTIEF VOOR DE

Nadere informatie

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn!

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT

Nadere informatie

Noordzee 2050 gebiedsagenda

Noordzee 2050 gebiedsagenda Noordzee 2050 gebiedsagenda MUST bijeenkomst Amsterdam Humans do not live @ sea Jeroen Vis g.a.j.vis@minez.nl www.noordzeeloket.nl Hoe gaan we met de (Noord)zee om? Een zee aan ruimte Geen zee te hoog

Nadere informatie

MIP Zeewier voor voedsel & veevoer

MIP Zeewier voor voedsel & veevoer MIP Zeewier voor voedsel & veevoer Achtergrond, aanleiding, opzet & vooruitzicht Willie van den Broek Programmamanager Zeewier Wageningen Universiteit & Research Inhoudsopgave Aanleiding MIP Proces Aanbevelingen

Nadere informatie

Wie zit er op mijn ei te wachten?

Wie zit er op mijn ei te wachten? Wie zit er op mijn ei te wachten? Charon Zondervan, programmaleider Healthy Food 20 mei 2015 Programma Eieren en gezondheid... (g)een logische combinatie Waar liggen de kansen? Innoveren OK, maar wat te

Nadere informatie

Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH

Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH Hydrogeologische maatregelen zelfvoorzienendheid in de Zuidwestelijke Delta, NL: GO-FRESH Gualbert Oude Essink Deltares/UU, The Netherlands More information: www.go-fresh.info Gezette stappen sinds 2004

Nadere informatie

Samen op zoek naar nieuwe

Samen op zoek naar nieuwe Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman 1 Samen op zoek naar nieuwe kansen Samen op zoek naar nieuwe kansen door dr. ir. Jeroen W.M. Wijsman Inaugurele rede uitgesproken op 14

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

Nut en noodzaak van gecertificeerde duurzame viskweek

Nut en noodzaak van gecertificeerde duurzame viskweek Certificering viskweek Nut en noodzaak van gecertificeerde duurzame viskweek Presentatie op 30 november 2006 voor Nederlands Genootschap voor Aquacultuur Door: John Oosterhuis Kwaliteitsmanager Albert

Nadere informatie

Persbericht 22/05/2017 Kick-off & persconferentie: Noordzee Aquacultuur

Persbericht 22/05/2017 Kick-off & persconferentie: Noordzee Aquacultuur Persbericht 22/05/2017 Kick-off & persconferentie: Noordzee Aquacultuur Mosselen, zeewier, oesters en sint-jacobsschelpen van eigen (zee)bodem? Vlaamse aquacultuur neemt een vliegende start met twee geïntegreerde

Nadere informatie

Battle of Concepts / W.J.Wijdeveld EcoVISion Scope Bargerveen biologisch gekweekte vis in Nederland

Battle of Concepts / W.J.Wijdeveld EcoVISion Scope Bargerveen biologisch gekweekte vis in Nederland Battle of Concepts 02-2019 / W.J.Wijdeveld EcoVISion Scope Bargerveen is onderdeel van een regio met een lange energie productie geschiedenis. Na de turf winning en recent de aardolie- en gas winning zorgen

Nadere informatie

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO 12-03-2015 NL Agri & Food: oprecht een topsector! Tweede exporteur ter wereld Stevige pijler onder de economie 10% v/h BNP;

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

Themadag Granen gg Brancheorganisatie Akkerbouw & Het Comité van Graanhandelaren

Themadag Granen gg Brancheorganisatie Akkerbouw & Het Comité van Graanhandelaren Themadag Granen gg Brancheorganisatie Akkerbouw & Het Comité van Graanhandelaren Nijkerk, 7-3-2018 Agenda 1. Holland Malt introductie 2. Global S&D tarwe mais gerst 3. EU S&D brouwgerst 4. Holland Malt

Nadere informatie

30 jaar aan veranderingen in het Oosterschelde ecosysteem TOM YSEBAERT. Bouwen aan een Veerkrachtige Delta 1-2 juni 2017, Vlissingen

30 jaar aan veranderingen in het Oosterschelde ecosysteem TOM YSEBAERT. Bouwen aan een Veerkrachtige Delta 1-2 juni 2017, Vlissingen 30 jaar aan veranderingen in het Oosterschelde ecosysteem TOM YSEBAERT Bouwen aan een Veerkrachtige Delta 1-2 juni 2017, Vlissingen De Oosterschelde: een uniek gebied Zoute getijdennatuur (buiten- en binnendijks)

Nadere informatie

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats

Vissen in het IJsselmeer. Romke Kats Vissen in het IJsselmeer Romke Kats Functies IJsselmeer Water Transport Recreatie Visserij Natuur Vissen in het IJsselmeer Historie Ecologie Voedselketen IJsselmeer algen, vissen, mosselen, waterplanten,

Nadere informatie

Visvangst in de Noordzee,

Visvangst in de Noordzee, Indicator 3 oktober 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De visvangst is de laatste decennia

Nadere informatie

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk

STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk UIT HET NIEUWS GEVIST STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk Door Eva Froger en Lisa Schonenberg Veel visimporteurs hebben behoefte aan meer inzicht in de snel groeiende en enorm

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

Wageningen IMARES Harder en zeebaars

Wageningen IMARES Harder en zeebaars Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars

Nadere informatie

Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed?

Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed? Klimaatsverandering en de mariene omgeving, ver van ons bed? JOHAN ROBBENS Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Impact van klimaatsverandering op de zee Verzuring van oceanen Verhoging Temperatuur

Nadere informatie

Zeewieren in gesloten systemen

Zeewieren in gesloten systemen Zeewieren in gesloten systemen April 2011 Zeewieren in gesloten systemen Dit rapport is in opdracht van InnovatieNetwerk opgesteld door: Pieter 't Hart (Koers & Vaart BV) In samenwerking met: Job Schipper

Nadere informatie

Bepaling van de larvendynamiek en mossel broedval bij de Noordzeeboerderij ten behoeve van optimalisatie oogstmoment zeewier

Bepaling van de larvendynamiek en mossel broedval bij de Noordzeeboerderij ten behoeve van optimalisatie oogstmoment zeewier Bepaling van de larvendynamiek en mossel broedval bij de Noordzeeboerderij ten behoeve van optimalisatie oogstmoment zeewier Auteur(s): Linda Tonk, Pim van Dalen en Henrice Jansen Wageningen University

Nadere informatie

Projectplan Mogelijkheden voor zilte teelten in Waterdunen en in de gehele kustzone van West Zeeuws-Vlaanderen

Projectplan Mogelijkheden voor zilte teelten in Waterdunen en in de gehele kustzone van West Zeeuws-Vlaanderen Projectplan Mogelijkheden voor zilte teelten in Waterdunen en in de gehele kustzone van West Zeeuws-Vlaanderen Datum: 20 juni 2007 Aanleiding Een belangrijk uitgangspunt van het provinciaal beleid is een

Nadere informatie

Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013.

Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013. Verslag van een geologische excursie naar Simonszand (oostelijke Waddenzee) op 21 september 2013. Bert van der Valk 1 en Albert Oost 2 Met de Stichting Verdronken Geschiedenis is per ms Boschwad een bezoek

Nadere informatie

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium Vlaams Kenniscentrum water Van projectidee tot projectconsortium ca. 600 calls -> 96 calls Intern gebruik -> nuttig voor Vlaanderen 96 calls -> 34 calls -> 6 thema s o o o o o o Sustainable rural development

Nadere informatie

IMARES Wageningen UR. Deskstudie Bedrijfsverzamelgebouw voor Aquacultuur. Wout Abbink, Noortje Ros en Ainhoa Blanco Garcia Rapport C174/13

IMARES Wageningen UR. Deskstudie Bedrijfsverzamelgebouw voor Aquacultuur. Wout Abbink, Noortje Ros en Ainhoa Blanco Garcia Rapport C174/13 Deskstudie Bedrijfsverzamelgebouw voor Aquacultuur Wout Abbink, Noortje Ros en Ainhoa Blanco Garcia Rapport C174/13 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever:

Nadere informatie

Visserij in Cijfers. Trends in zeevisserij. Kees Taal en Mike Turenhout. Scheveningen. 28 februari 2014

Visserij in Cijfers. Trends in zeevisserij. Kees Taal en Mike Turenhout. Scheveningen. 28 februari 2014 Visserij in Cijfers Trends in zeevisserij Kees Taal en Mike Turenhout Scheveningen 28 februari 2014 Visserij in Cijfers Jaarlijkse publicatie Vanaf nu via LEI-internet te downloaden www.visserijincijfers.nl

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan.

Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan. Iedere vis zijn verhaal: ervaringen vanuit AquaVlan wouter.meeus@kahosl.be Programma xxxxxx Overzicht vissoorten in AquaVlan Overzicht uitgevoerd onderzoek, realisaties en highlights Conclusies Partners

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

Zeewieren. Zeegroenten: mineralen, vitaminen en veel meer - uit zee

Zeewieren. Zeegroenten: mineralen, vitaminen en veel meer - uit zee Zeewieren Zeegroenten: mineralen, vitaminen en veel meer - uit zee Onderwerpen Zeegroenten: mineralen, vitaminen en veel meer - uit zee...1 Zeewier...2 Opmerkelijk...3 Analogie menselijk lichaam...3 Arame...4

Nadere informatie

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens?

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens? Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens? Wolter Elbersen (Wageningen UR) Amersfoort, 1 december 2011 Biomassa en Bioenergie in Nederland Netherlands 4 million ha total and 2 million ha agriculture

Nadere informatie

DIERGENEESMIDDELEN IN KWEEKVIS

DIERGENEESMIDDELEN IN KWEEKVIS . DIERGENEESMIDDELEN IN KWEEKVIS Voedsel en Waren Autoriteit Project nr: OT 04H003.2 April 2005 OT04H003-2 25-8-2005 Pagina 1 van 5 INHOUD SAMENVATTING.. 3 SUMMARY....3 TREFWOORDEN.3 1. INLEIDING. 4 2.

Nadere informatie

'Viskweek in Nederland anno 1992'

'Viskweek in Nederland anno 1992' 'Viskweek in Nederland anno 1992' DOOR WAYNE R. DIELEMAN Het rapport 'Viskweek in Nederland anno 1992' is duidelijk vanuit de praktijk geschreven en geeft een overzicht van de huidige stand van zaken binnen

Nadere informatie

Blue Growth Blue Growth in de Noordzee

Blue Growth Blue Growth in de Noordzee Blue Growth Blue Growth in de Noordzee Potentie van de Noordzee nu en in 2050 Manfred Wienhoven en Johan Gille 26 februari 2014 Visafslag, Scheveningen Een paar elementen I. Het Blue Growth concept op

Nadere informatie