Project Oost West Poort. Gemeenschappelijk strategisch actieplan voor agrovoedingslogistiek. Corridor West-Vlaanderen Venlo verbindt sterke clusters

Transcriptie

1 Project Oost West Poort Gemeenschappelijk strategisch actieplan voor agrovoedingslogistiek Corridor West-Vlaanderen Venlo verbindt sterke clusters

2 Gelijkaardige troeven in Oost (Regio Venlo) en West (West-Vlaanderen) Troeven Sterke primaire en verwerkende activiteit: agrovoeding! Logistieke troeven: centrale ligging, poortfunctie, expertise, hub- of draaischijffunctie Missie Agrosector en aanverwante verwerkende voedingsindustrie versterken en verankeren d.m.v. logistiek en draaischijf of hub zijn voor (transiterende) handelsstromen een topcluster hierin zijn Visie Cluster- en/of platformwerking Bundeling van stromen Faciliteren verladersamenwerking (adhv communities ) 2

3 3 Oost West Poort West - Vlaanderen Venlo Oost (Regio Venlo) met West (West-Vlaanderen) connecteren Connectie via corridor Fysisch (goederenstromen in beide richtingen) Virtueel (uitwisseling van ideeën, informatie, know how, kennis, innovaties, ) Corridor met efficiënte en duurzame goederenstromen Via eenvoudige, frequente, kwaliteitsvolle, betrouwbare, shuttlediensten Bi-cluster (met poortfunctie voor elkaar ) integreren in een netwerk van clusters

4 Gelijkenissen Beide clusters worden gekarakteriseerd door een sterke concentratie van enerzijds agrovoeding en anderzijds logistiek. Ze fungeren als gelijkwaardige totaalclusters (en niet bijvoorbeeld als respectievelijk bronen afzet- of handelscluster). Beide clusters vertolken een sterke poortfunctie, respectievelijk gebrand als Greenport en Westpoort. Venlo vooral op Duitsland; West-Vlaanderen vooral op de UK en Noord-Frankrijk. Beide clusters worden ondersteund door politiek en overheid. Beide clusters hebben geen volwaardige universiteit op het grondgebied. Dit maakt kennisontwikkeling en basisonderzoek met spin-off bedrijvigheid niet evident in eigen regio en resulteert in een aanzienlijke brain drain. Beide regio s zijn eerder perifeer in hun land. Beide regio s worden gekenmerkt door een gezonde arbeidsethos. 4

5 Accentverschillen Venlo is op de eerste plaats een logistieke poort met in de brede omgeving agrobedrijvigheid. Venlo staat minder ver in de verwerking en toegevoegde waarde-creatie in de voedselketen. West-Vlaanderen heeft een evenwichtig en breed aanbod in de agrologistiek keten met een sterke concentratie van verwerkende bedrijven. Greenportbeleid, blauwdrukken en ambitiedocumenten, identificatie van topsectoren, kernnetwerk opzet, Venlo wordt al jaren als cluster/hub ondersteund door het beleid. Flanders Logistics, het Nieuwe Industriële Beleid (NIB) en Fabrieken van de Toekomst in Vlaanderen zijn nog eerder beleidsintenties en moeten hun waarde nog bewijzen. Agrologistiek is een begrip in Nederland ( recentelijk werd de tiende verjaardag gevierd. In België eerder een nieuw gegeven. Nederland heeft de intentie om met haar zogenaamde Kennis DCs de hogescholen specifiek rond logistiek onderzoek en projectwerk te laten samenwerken. In Vlaanderen heeft men een algemene consolidatiebeweging van kennisinstellingen achter de rug. West-Vlaanderen omvat zeehavens; Venlo niet. 5

6 Synergie Elkaar versterken Complementariteit uitspelen Door geconnecteerd te zijn Elkaar een poortfunctie aanbieden Deel uitmaken van cluster van clusters Op einde van Oost West Poort project Ondertekening intentieverklaring tussen Provincies West- Vlaanderen en Limburg Intentie tot verdere structurele samenwerking Horizon: 10 jaar. Wat doen we samen? 6

7 Samenwerking rond 4 actielijnen Acties per actielijn Beschrijving in hoofdlijnen Wat? Korte beschrijving van wat met de actie beoogd wordt Wie? Action owner wie neemt actie op Hoe? Stappenplan wordt voorgesteld om actie gedurende het eerste jaar (09/ /2015) vorm te geven 7

8 Samenwerking rond 4 actielijnen Marktwerking Ruimte en infrastructuur Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Marketing en acquisitie 8

9 Actielijn: Marktwerking Bij marktwerking gaat het om het opzetten en faciliteren van pilots rond het bundelen van goederenstromen en logistieke samenwerking en om het verspreiden van best practices of innovatieve en/of creatieve succesverhalen. De acties binnen deze actielijn volgen twee sporen: enerzijds het bundelen van goederenstromen via een goed functionerende Oost West corridor en anderzijds het clusteren van activiteiten op de twee elkaar versterkende hubs of draaischijven. 9

10 Marktwerking Actie 1.1 Ontwikkeling intermodale spoorverbinding West- Vlaanderen / Regio Venlo Wat? Wie? De corridor Oost West dient multimodaal uitgebouwd te worden. Een betrouwbare, frequente spoordienst tussen de twee regio s is hiertoe onontbeerlijk. Dit vergt grote volumes, die structureel kunnen samengebracht worden via horizontale verladerssamenwerking. POM West-Vlaanderen en GVIC als matchmakers voor respectievelijke richtingen samen zorgen ze voor gebalanceerde roundtrip van equipment Hoe? Stap 1: Offering in hoofdlijnen uitwerken ppt Stap 2: Doelgerichte marktbevraging bij verladers Stap 3: Business case opstellen met railoperator(s) Stap 4: Implementatie en monitoring Haalbaarheid:

11 Marktwerking Actie 1.2 Pilots opzetten in gemeenschappelijke andere prominente sectoren Wat? Wie? Hoe? Oost West Poort bracht een aantal succesvolle pilots op in agrovoeding en tuinbouw logistiek. In beide regio s zijn er nog andere prominente sectoren. O.a. de sector van de nieuwe materialen en bio-based activiteiten verbinden beide regio s. Nadruk moet ook bij deze pilots liggen op samenwerking tussen verladers onderling (horizontaal) en vervolgens met geschikte logistieke dienstverleners. Vanuit agrovoeding en tuinbouw ervaringen kan heel wat geleerd worden. GVIC samen met POM West-Vlaanderen treden op als matchmaker in het opzetten van pilots Stap 1: Identificeren van een kansrijke piste voor een pilot scopebepaling Stap 2: Fijnstelling case met marktpartijen optekenen van belief Stap 3; Early believers samenbrengen business case uitwerken Stap 4: Pilot implementeren Stap 5: Evalueren en dissemineren Haalbaarheid:

12 Marktwerking Actie 1.3 Faciliteren van de opzet van een internationale LZV Wat? Wie? Hoe? LZVs (Lange en Zware voertuigen) zijn reeds een tijdje in voege in Nederland op bepaalde lanes. Sinds kort worden ze ook toegelaten op de Belgische wegen. Internationale LZV transporten zijn vooralsnog niet toegelaten (van Europa). In het bijzonder voor de Lage Landen zou dit een opportuniteit zijn. LZVs komen immers pas echt tot hun recht op grotere afstanden. POM West-Vlaanderen en GVIC kanaliseren en signaleren (lobbyen) Stap 1: Troeven LZV Internationaal in kaart brengen Stap 2: Specifieke kansen van LZV Internationaal voor Oost West Corridor identificeren Stap 3: LZV Internationaal dossier voorbereiden Stap 4: LZV Internationaal dossier verdedigen bij de bevoegde instanties Stap 5: Opvolging dossier Stap 6: Exposure geven aan succesvolle implementatie Haalbaarheid:

13 Marktwerking Actie 1.4 Versterking relatie Haven van Zeebrugge en logistieke dienstverleners Regio Venlo Wat? De Haven van Zeebrugge is onvoldoende gekend bij Venlose actoren, zelfs bij logistieke dienstverleners. De business development events georganiseerd in het kader van Oost West Poort dienen verdergezet te worden. De Haven van Zeebrugge kan zo verder uitgebouwd worden als poort voor Venlose actoren. Wie? Haven van Zeebrugge en GVIC initiëren en trekken. POM West-Vlaanderen en VOKA faciliteren desgewenst. Hoe? Stap 1: Gefocuste presentatie van Haven van Zeebrugge klaarmaken ppt Stap 2: Behoefte-analyse B2B events Stap 3: Organisatie B2B events Stap 4: Evaluatie en opvolging B2B events Haalbaarheid:

14 Marktwerking Actie 1.5 Versterking samenwerkingsrelatie partijen op de Oost West as: REO-veiling / veiling ZON / FPV / veiling RM Wat? Wie? Er is wel wat concurrentie tussen de verschillende veilingorganisaties. Desalniettemin zijn er samenwerkingskansen. Daartoe moeten deze organisaties mekaar vinden. Noodzakelijke voorwaarde hiertoe is dat deze organisaties elkaar kennen en on speaking terms zijn. Er wordt een veiling community opgezet. POM West-Vlaanderen en GVIC treden hier op als matchmaker(s) Hoe? Stap 1: Polsen bij veilingorganisaties (bilateraal) behoeften en verzuchtingen optekenen Stap 2: Samenbrengen in community rond gezamenlijk doel Stap 3: Concrete (quick win) acties samen aanduiden Stap 4: Acties uitwerken en implementatie voorbereiden Haalbaarheid: + Stap 5: Implementatie van acties Stap 6: Opvolging en bijsturing 14

15 Actielijn: Ruimte en infrastructuur Het actiedomein ruimte & infrastructuur bevindt zich hoofdzakelijk op een ander beleidsniveau. Infrastructuur- en ruimteprojecten hebben vaak een eerder generieke, sectoroverschrijdende vocatie. Opportuniteiten inzake ruimtelijke ontwikkeling worden geïdentificeerd en desgewenst opgenomen. Tekortkomingen in het infrastructurele netwerk identificeren en vervolgens het lobbywerk verrichten bij de bevoegde instanties om deze weg te werken, vormen hier de taken van de clusterorganisatie. 15

16 Ruimte en infrastructuur Actie 2.1 Kennisuitwisseling over strategisch uitgiftebeleid voor (agrovoedings)logistieke terreinen Wat? Wie? Hoe? Het uitgiftebeleid van terreinen wordt meestal bovenlokaal gestuurd. Een ontwikkelingstraject vertoont in beide regio s grote rigiditeit. Lokale actoren hebben hier meestal niet veel inbreng. Het gezamenlijke traject ligt hier op het vlak van kennisuitwisseling rond beleid en processen. POM West-Vlaanderen en GVIC organiseren de kennisuitwisseling. Daartoe worden de expertorganisaties uitgenodigd. Stap 1: POM West-Vlaanderen en GVIC brengen uitgiftebeleid in beeld samen met respectievelijke expertorganisaties. Stap 2: Organisatie van gezamenlijke workshop voor experts (kennisuitwisseling) Stap 3: Verslag uitbrengen van gemeenschappelijke leerlessen Stap 4: Desgewenst event organiseren rond dit topic voor derde actoren Haalbaarheid:

17 Actielijn: Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Kennisontwikkeling (onderzoek) en kennisverspreiding (onderwijs) behoren in de eerste plaats tot de basistaken van kennisinstellingen. Rond kennisvalorisatie en innovatie kan de clusterorganisatie wel een belangrijke rol opnemen. Meer specifiek gaat het hierbij om het stimuleren van en het brengen van innovatie naar (vooral KMO/MKB) bedrijven, het faciliteren van samenwerking in innovatietrajecten tussen bedrijven en kennisinstellingen en tussen bedrijven onderling. Bovendien is er werk te doen in het activeren van de arbeidsmarkt ten behoeve van de agrovoedingsindustrie en -logistiek. 17

18 Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Actie 3.1 Verdere samenwerking en uitwisseling tussen o.a. VIVES en Fontys Hogescholen (onderwijs) Wat? Wie? Kennisinstellingen, zoals hogescholen, werken vaak onvoldoende samen. Hier liggen nog heel wat opportuniteiten. In het project Oost West Poort hebben de betrokken hogescholen elkaar leren kennen. Gelijkenissen en verschilpunten werden ervaren. De uitwisseling van deze ervaringen is reeds leerrijk. De samenwerking kan verder uitgebouwd worden. Er wordt o.a. gedacht aan thesissamenwerking, gezamenlijke bedrijfsbezoeken en workshops, gemengde business games, uitwisseling docenten in curricula, Hogescholen (POM West-Vlaanderen en GVIC in steun) Hoe? Stap 1: Hogescholen stellen een meerjarenactieplan op Stap 2: Acties in actieplan worden gescoord op haalbaarheid en effectiviteit Stap 3: Quick win acties opstarten Haalbaarheid:

19 Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Actie 3.2 Samenwerking tussen LED/EC Logistiek en Fontys ILEC (eventueel ook met LogiXperience) bestendigen (kennisvalorisatie) Wat? Wie? Hoe? Het Laagdrempelig Expertisecentrum (LED/EC) Logistiek in West en Fontys ILEC in Oost hebben grosso modo hetzelfde doel: kennisontwikkeling en kennisverspreiding koppelen aan kennisvalorisatie en innovatie. In het bijzonder de KMO/MKB vormen de doelgroep. Gemengde teams leiden tot excellente lerende netwerken, waarbij best practises en methodieken worden uitgewisseld. Zo wordt gezamenlijk de kloof (gap) tussen theorie en praktijk gedicht. LED/EC Logistiek in West en Fontys ILEC in Oost nemen de leiding (POM West-Vlaanderen en GVIC faciliteren desgewenst) Stap 1: organisatie van bilaterale in-depth workshops scherpstellen van noden en mogelijke benaderingen Stap 2: uitwisseling van best practices en methodieken (bvb. Invall - innovatie value added logistics Limburg) Stap 2: uitwerken van gezamenlijke offering naar KMO/MKB Stap 3: gezamenlijk proefproject Stap 4: evaluatie proefproject bijsturen offering Haalbaarheid:

20 Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Actie 3.3 Toegepaste Agro 4C ontwikkelen Wat? Wie? 4C werd bij de oprichting van Dinalog het Nederlandse topinstituut voor logistiek, als één van de kerndoelstellingen geformuleerd. 4C staat voor Cross Chain Control Centers. Naast distributieland, wil Nederland ook regieland zijn voor logistieke stromen en activiteiten. Dit theoretische 4C concept werd reeds vertaald naar verschillende sectoren en niches. Vaak bleef het toch eerder een concept, veeleer dan een werkmodel. Een toegepast Agro 4C model dient te vertrekken vanuit de concrete behoefte in agro-food: vraaggestuurd, slim en praktijkgericht. GVIC en POM West-Vlaanderen trekken. Partijen zowel aan vraagzijde (logistieke actoren) als aan de aanbodzijde (ICT ontwikkelaars) worden betrokken. Hogescholen nemen de onderzoekscomponent op. Hoe? Stap 1: testomgeving identificeren scopebepaling Stap 2: proefproject definiëren real life case Stap 3: proefproject uitvoeren (laten uitvoeren) Stap 4: generieke leerlessen formuleren werkmodel uittekenen - dissemminatie Haalbaarheid:

21 Kennisinfrastructuur en arbeidsmarkt Actie 3.4 Uitwisseling rond het activeren van arbeidsmarkt voor agro-food logistiek Wat? Wie? Agro-food én logistiek zijn niet de meest aantrekkelijke sectoren op de arbeidsmarkt. Er is nog heel wat werk te doen in het activeren van de arbeidsmarkt ten behoeve van de agrovoedingsindustrie en -logistiek. Dit is een gezamenlijk pijnpunt in beide regio s. Het uitwisselen van ervaringen en werkvormen om hier in de onderscheiden regio s actief werk van te maken is onderwerp van deze actie. GV IC en POM West-Vlaanderen trekken. Hoe? Stap 1: status opmaken van de (negatieve) perceptie van de sectoren agro-food en logistiek op de arbeidsmarkt synthese van bestaande studiewerk Stap 2: bilaterale bevraging van ervaringsdeskundigen (bvb. in uitzendarbeid) identificatie van bestaande initiatieven en werkvormen Stap 3: uitwisseling van ervaringen en werkvormen in gezamenlijke workshop Haalbaarheid:

22 Actielijn: Marketing & acquisitie Er dient ook een promotiewerking uitgebouwd te worden binnen de clusterorganisatie. Een sterke clusternaam (branding) lanceren via een brede, doch doelgerichte campagne o.a. via een toegankelijke website en wervende ambassadeurs voor de cluster, vormt een belangrijke doelstelling van deze promotiewerking of branding. Het uiteindelijk doel is nieuwe activiteit, toegevoegde waarde en werkgelegenheid werven (acquisitie) voor de cluster. 22

23 Marketing & acquisitie Actie 4.1 Ontwikkeling interregionale platformwerking via Netwerk Agro Logistiek (NAL) en werkgroep agrovoedingslogistiek Wat? Wie? Hoe? In beide regio s zijn er concrete plannen om de platformwerking rond agrovoedingslogistiek verder te zetten. Beide platformen kunnen elkaar versterken. Een interregionale platformwerking manifesteert zich. NAL en werkgroep agrovoedingslogistiek trekken (GVIC en POM West-Vlaanderen in steun). Stap 1: kennismakingsmeeting opzetten tussen de twee entiteiten Stap 2: in-depth workshop organiseren rond platformwerking met actoren uit beide regio s Stap 3: identificeren en concretiseren van interregionale platformeffecten Haalbaarheid:

24 Marketing & acquisitie Actie 4.2 Gezamenlijk beurzen in agrovoeding en logistiek bezoeken Wat? Wie? Hoe? Regio s die zich willen profileren dienen een gerichte marketing en branding op te zetten. De uiteindelijk bedoeling hiervan is acquisitie van nieuwe business en investeringen. Beide regio s wensen zich te profileren als topclusters in agrovoedingslogistiek. Het deelnemen aan specifieke beurzen maakt hier deel van uit. In deze actie wordt een aanpak bepaald om gezamenlijk beurzen aan te doen vanuit een bi-cluster filosofie. POM West-Vlaanderen en GVIC trekken. Andere betrokkenen (bvb. Haven van Zeebrugge, ECT, ) participeren. Stap 1: opstellen van gezamenlijke aanpak - selectiecriteria Stap 2: vertalen van aanpak in selectie van geschikte beurzen (bvb. Fruit Logistica Beurs in Berlijn) Stap 3: try-out bij een interessante beurs Stap 4: evaluatie en eventuele bijsturing aanpak Haalbaarheid:

25 Marketing & acquisitie Actie 4.3 Concept van cluster van clusters uitzetten met gekoppelde branding Wat? Wie? Hoe? Regio s kunnen zich afzonderlijk branden als topcluster. Beide regio s wensen zich te profileren als topclusters in agrovoedingslogistiek. De uiteindelijk bedoeling hiervan is acquisitie van nieuwe business en investeringen. In deze actie wordt een aanpak bepaald om een gekoppelde branding uit te bouwen, vanuit een bi-cluster filosofie en inspelend op het idee van de cluster van clusters. Provincie West-Vlaanderen en provincie Limburg (Ned.) trekken; resp. POM West- Vlaanderen en GVIC voeren uit. Stap 1: Concept van cluster van clusters uitwerken in verhelderende ppt Stap 2: Concept aftoetsen bij marktactoren en derden Stap 3: Concept vertalen in concrete marketingtools (brochure, website/portal, flyer, beursmateriaal, events, ). Haalbaarheid:

26 Met de steun van :