Wijziging Witteveenkader en de effecten op arbeidsvoorwaarden
|
|
- Evelien van der Wal
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 5.1 Inleiding Wijziging Witteveenkader en de effecten op arbeidsvoorwaarden Door: Jorn de Bruin en Albert van Marwijk Kooy In het eerste hoofdstuk is reeds stilgestaan bij de wijzigingen in het zogenoemde Witteveenkader per 1 januari In dit hoofdstuk besteden wij aandacht aan de effecten op de arbeidsvoorwaarden. 5.2 De fiscale wijzigingen in het kort Met ingang van 1 januari 2014 is de Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd in werking getreden. Zoals in hoofdstuk 1 is besproken, voorziet deze wet in een verlaging van de maximaal fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw per 1 januari Ook is per diezelfde datum de pensioenrichtleeftijd verhoogd van 65 naar 67 jaar, waarna (verdere) verhogingen worden gekoppeld aan de gestegen levensverwachting. Per 1 januari 2015 heeft de wetgever de fiscale facilitering verder versoberd. Kort gezegd worden de maximale opbouwpercentages (voor ouderdomspensioen) gewijzigd als weergegeven in onderstaande tabel. De premiestaffels voor beschikbarepremieregelingen worden dienovereenkomstig aangepast. Concreet betekent dit dat meer dienstjaren nodig zijn om een pensioen van eenzelfde waarde op te bouwen. Daarnaast heeft de regering besloten om per 1 januari 2015 de fiscaal gunstige pensioenopbouw vanaf een inkomensniveau van (bruto per jaar) niet langer te faciliteren. Eindloonregelingen voor werknemers die een dergelijk inkomen genieten, verliezen daarmee hun toegevoegde waarde. Alleen de opbouw van arbeidsongeschiktheidspensioen wordt niet afgetopt.
2 54 WIJZIGING WITTEVEENKADER EN DE EFFECTEN OP ARBEIDSVOORWAARDEN Als gevolg van deze versoberingen bouwen werknemers minder pensioen op. Als pleister op de wonde voor het volledig wegvallen van de fiscale faciliteit boven heeft de wetgever besloten tot de introductie van twee nettovoorzieningen: 1 de nettopensioenregeling: een tweedepijlervoorziening, die ook door pensioenfondsen uitgevoerd kan worden; 2 de nettolijfrente: een derdepijlervoorziening, die de werknemer zelf dient af te sluiten bij een verzekeraar. Deze faciliteit houdt in dat de omkeerregel (aanspraken onbelast, uitkeringen belast) niet van toepassing is, maar de betrokken werknemer wel kan bijsparen voor zijn oude dag zonder dat hij hierover de rendementsheffing van box 3 verschuldigd is. De bevoegdheid om te beslissen over het wel of niet aanbieden van een nettopensioenregeling ligt bij sociale partners: Wanneer zij dat wensen, is het aan hen om een pensioenuitvoerder te vinden om de regeling bij onder te brengen. Dat kan ook bij een pensioenfonds. Het bestuur van het fonds heeft echter een eigen verantwoordelijkheid in dezen en dient zelf na te gaan of uitvoering van een nettopensioenregeling valt te rijmen met de belangen van begunstigden. 5.3 Wijziging van rechtswege? De wijzigingen in het Witteveenkader zijn wijzigingen in wetgeving. Uit de rechtspraak kan echter worden afgeleid dat wijzigingen in fiscale wetgeving niet automatisch doorwerken in de onderliggende civiele rechtsverhoudingen. Dit komt doordat fiscaal recht geen dwingend recht is. Anders gezegd: het gebruikmaken van de fiscale faciliteit mag, maar het hoeft niet. Als de pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 niet meer past binnen het Witteveenkader, kunnen werkgever en werknemer vanaf die datum niet langer profiteren van de omkeerregel. Het niet langer kunnen toepassen van de omkeerregel heeft dan tot gevolg dat het fors kostbaarder wordt voor werkgevers om de pensioentoezeggingen na te komen. Wanneer een werkgever zijn pensioenregeling niet heeft aangepast, heeft dat vooral gevolgen voor de werknemer. In dat geval is het denkbaar dat hij de werkgever - met succes - aansprakelijk stelt voor de negatieve gevolgen die de werknemer ondervindt wegens wanprestatie al dan niet in combinatie met strijd met goed werkgeverschap. Jurisprudentie hieromtrent is vooralsnog níet voorhanden.
3 SPLITSING VAN DE PENSIOENREGELING 55 Wijziging van de pensioenregeling vergt dus een actief handelen van partijen. De werkgever is de meest gerede partij om deze wijziging door te voeren, aangezien hij doorgaans de meest deskundige partij is. Wanneer een werkgever onverhoopt toch gebruik blijft maken van de omkeerregel, terwijl zijn pensioenregeling niet meer binnen de fiscale kaders blijft, dan zijn - bij controle door de Belastingdienst - alle onder de pensioenregeling opgebouwde aanspraken direct volledig belast. Bovendien kan de Belastingdienst een extra heffing (revisierente) van maximaal 20% opleggen over de waarde van de pensioenaanspraak in het economisch verkeer. Daarbij past evenwel de kanttekening dat Rechtbank Gelderland eind 2013 minder streng oordeelde (ECLI:NL:RBGEL:2013:4262, PI 2014/15): redelijke aan doel en strekking beantwoordende uitleg van de wet bracht mee dat slechts het bovenmatige deel van de pensioenaanspraak naar haar oordeel alsnog belast was en de Belastingdienst over slechts het bovenmatige deel een revisierente van 20% mocht heffen. De staatssecretaris van Financiën meende dat de uitspraak onjuist is, maar stelde geen hoger beroep in. Hoe het ook zij: de gemiddelde werkgever zal willen - en in meer of mindere mate gegeven het goed werkgeverschap: ook moeten - vermijden dat de pensioenaanspraken van zijn personeel worden blootgesteld aan onmiddellijke belastingheffing en heffing van revisierente. 5.4 Wijziging: mogelijkheden Het is dus in het belang van zowel werkgever als werknemer dat de pensioenregeling altijd binnen de fiscale kaders blijft. Wanneer eenmaal is vastgesteld dat de pensioenregeling van een werkgever buiten de fiscale grenzen 'dreigt te komen, dan heeft een werkgever kort gezegd de keuze uit twee smaken: 1 de werkgever verzoekt de Belastingdienst de pensioenregeling te splitsen; of 2 de werkgever wijzigt de arbeidsvoorwaarde pensioen. 5.5 Splitsing van de pensioenregeling In geval van splitsing valt de pensioenregeling uiteen in twee gedeelten: een fiscaal zuiver gedeelte en een belast gedeelte. Splitsing heeft als nadeel dat een administratieve splitsing ontstaat, terwijl weinig pensioenuitvoerders bereid zullen zijn om een dergelijke splitsing te faciliteren.
4 56 WIJZIGING WITTEVEENKADER EN DE EFFECTEN OP ARBEIDSVOORWAARDEN Voordat een werkgever daadwerkelijk besluit tot splitsing van de pensioenregeling, doet hij er goed aan om dit af te stemmen met zijn pensioenuitvoerder. Voorts is van belang dat een verzoek tot splitsing gedaan moet zijn vóórdat de pensioenregeling bovenmatig wordt. Dat laatste probleem kan ondervangen worden door tijdig - dat wil zeggen vóórdat de pensioenregeling bovenmatig wordt - de Belastingdienst de nieuwe beoogde conceptregeling voor te leggen. Onder die omstandigheden kan de nieuwe pensioenregeling - in elk geval vanuit fiscaal perspectief - met terugwerkende kracht in werking treden. Op deze wijze kan het splitsen van een pensioenregeling dus een tussenoplossing zijn als het voor een werkgever niet mogelijk is om zijn pensioenregeling tijdig aan te passen. Civielrechtelijk is dit plan niet waterdicht: immers een versoberde pensioenregeling die met terugwerkende kracht een riantere pensioenregeling vervangt, brengt mogelijk met zich dat pensioenaanspraken tenietgaan. Wanneer sprake is van het tenietgaan van pensioenaanspraken is in feite sprake van afkoop. De Pensioenwet sanctioneert dit met nietigheid. 5.6 Wijziging van de pensioenregeling: wie is aan zet? In beginsel gaan sociale partners over de inhoud van de pensioenregeling. Of bij gebreke daaraan: werkgever en werknemer. Zij sluiten immers samen een pensioenovereenkomst. Deze pensioenovereenkomst dient de werkgever op grond van artikel 23 PW extern onder te brengen. De afspraken die daarbij horen, leggen werkgever en pensioenuitvoerder vast in de uitvoeringsovereenkomst. De pensioenuitvoerder stelt op zijn beurt een pensioenreglement op dat de reehtsverhouding tussen hem en de werknemer/begunstigde regelt. Schematisch ziet dat er als volgt uit.
5 WIJZIGING VAN DE PENSIOENREGELING: WAT TE WIJZIGEN? 57 Wanneer de pensioenregeling moet worden aangepast, gaat het in eerste instantie om een wijziging van de pensioenovereenkomst. Daarover kan als gezegd op collectief niveau onderhandeld worden door bonden en werkgeversorganisaties (al dan niet via de band van de verplichtstelling). Bij gebreke aan collectieve onderhandelingen is de individuele werkgever aan zet. 5.1 Wijziging van de pensioenregeling: wat te wijzigen? Sociale partners (of: werkgever en werknemer) kunnen de pensioenregeling op verschillende manieren aanpassen. Het lag voor de hand om de pensioenregeling voor 1 januari 2015 aan te passen aan het gewijzigd fiscaal kader. Dat betekende (mogelijk) aanpassing van de opbouwpercentages, de gewijzigde franchisees) en het implementeren van de aftopping van het pensioengevend salaris. Ook hebben veel sociale partners 1 januari 2015 aangegrepen om alsnog de pensioeningangsdatum aan te passen. Voordat sociale partners een besluit nemen over de gewenste pensioeningangsdatum dienen zij zich te realiseren dat er niet meer, zoals vroeger, één pensioenleeftijd bestaat: De Aow-gerechtigde leeftijd: deze schuift de komende jaren geleidelijk op en is per 1 januari jaar en drie maanden. De einddatum van de arbeidsovereenkomst: Op dit moment is dat in beginsel de Aow-gerechtigde leeftijd. Een eerdere datum zal al snel leiden tot ongerechtvaardigd leeftijdsonderscheid, terwijl een einde van de arbeidsovereenkomst bij het bereiken van de Aow-gerechtigde leeftijd toegestaan is op grond van artikel 7, lid I, onderdeel b, WGBL. Overigens is er in dit geval slechts sprake van een automatisch einde van de arbeidsovereenkomst wanneer de werkgever zieh kan beroepen op een pensioenontslagbeding. Ontbreekt een dergelijk beding, dan kan een werkgever zich wenden tot het uwv voor het moment dat de werknemer de Aow-gerechtigde leeftijd bereikt. Het uwv zal alleen een ontslagvergunning afgeven, indien de werknemer vervolgens niet voor bepaalde tijd opnieuw in dienst treedt bij diezelfde werkgever. Na inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid per 1 juli 2015 is de einddatum minimaal de Aow-leeftijd. Een pensioenontslagbeding is niet langer vereist om te kunnen opzeggen. De fiscale pensioenrichtleeftijd: deze is per 1 januari 2014 verhoogd naar 67 jaar.
6 58 WIJZIGING WITTEVEENKADER EN DE EFFECTEN OP ARBEIDSVOORWAARDEN Het aanknopen bij de Aow-gerechtigde leeftijd kan tot uitvoeringstechnische problemen leiden, omdat deze de komende jaren blijft verspringen. Mede om die reden hebben veel sociale partners (maar niet alle) ervoor gekozen om aan te knopen bij de fiscale pensioenrichtleeftijd. Dit betekent echter ook dat de Aow-gerechtigde leeftijd en de pensioeningangsdatum uit elkaar zijn gaan lopen. Dit heeft tot gevolg dat de arbeidsovereenkomst in beginsel eerder eindigt dan het pensioen (standaard) ingaat. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar vermoedelijk brengt het goed werkgeverschap met zich dat een werkgever zijn werknemer erop dient te attenderen dat hij de mogelijkheid heeft om zijn pensioeningangsdatum te vervroegen, zodat deze aansluit op de einddatum van zijn arbeidsovereenkomst. 5.8 Wijziging van de pensioenregeling: hoe te wijzigen? Aangezien pensioen een arbeidsvoorwaarde is, komt het wijzigen van een pensioenregeling in juridische zin neer op het wijzigen van een arbeidsvoorwaarde. Als de arbeidsvoorwaarden (en wijzigingen daarin) tot stand komen in het overleg tussen de werkgever en de vakbonden (dus aan de cao-tafel), dan worden de werknemers via de cao gebonden aan de wijzigingen. Is dat niet het geval, dan is het uitgangspunt wilsovereenstemming tussen werkgever en werknemer. Eenzijdig wijzigingsbeding Onder omstandigheden kan een werkgever echter eenzijdig de ìmplementatie van de voorgenomen wijziging van de pensioenregeling afdwingen. De lat waaraan een rechter toetst is - in elk geval in theoriehet laagst als werkgever en werknemer een zogenoemd eenzijdig wijzigingsbeding (in de zin van artikel 7:613 BW of artikel 19 rw) schriftelijk zijn overeengekomen. In dat geval heeft de werkgever het recht om eenzijdig de pensioenregeling te wijzigen als hij voldoet aan de volgende voorwaarden:. de werkgever heeft een zwaarwichtig belang bij de voorgenomen wijziging; en. de belangen van de werknemers naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid dienen te wijken voor het belang van de werkgever. Of sprake is van een zwaarwichtig belang aan de zijde van werkgever hangt af van verschillende omstandigheden. We noemen er enkele, zonder daarbij de schijn van volledigheid te willen wekken:
7 o WIJZIGING VAN DE PENSIOENREGELING: HOE TE WIJZIGEN? 59 Is sprake van strijd met een dwingendrechtelijke wet? Zo ja, dan zal een rechter relatief snel aannemen dat een werkgever een zwaarwichtig belang bij een wijziging heeft. Hiervoor kwam reeds ter sprake dat het Witteveenkader niet dwingendrechtelijk is. o Heeft de ondernemingsraad ingestemd met de voorgenomen wijziging? In dat geval wordt vaak aangenomen in de rechtspraak dat de werkgever een zwaarwichtig belang verondersteld wordt te hebben. Let wel: de ondernemingsraad bindt de individuele werknemers echter niet (NB: de rol van de ondernemingsraad komt uitgebreid aan bod in hoofdstuk 6). o Hoe is de financiële situatie van een werkgever? Deze kan ertoe leiden dat de werkgever in kwestie een zwaarwichtig belang heeft bij de voorgenomen wijziging. Uit de jurisprudentie volgt echter dat dit een hoge lat is. Het lijkt hier te moeten gaan om een nijpend faillissement, althans een zeer negatief beeld omtrent de toekomst van de onderneming. De bewijslast ligt overigens bij de werkgever. Wanneer een werkgever zich in een dergelijke penibele situatie bevindt, zal hij die informatie mogelijk het liefst voor zich houden. o Hoe ingrijpend is de voorgenomen wijziging ten opzichte van het overige arbeidsvoorwaardenpakket? In algemene zin geldt dat pensioen als één van de meest belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarden wordt gezien (zo niet de belangrijkste). o Zijn meer processuele aspecten aanwezig, zoals: - Een duidelijk voorstel waarop werknemer kan reageren. - De onderbouwing waarom de werkgever gekozen heeft voor deze voorgenomen wijziging. Bij pensioenregelingen kan een werkgever draaien aan veel verschillende knoppen. Hij zal duidelijk dienen te maken waarom hij voornemens is om juist de voorgenomen wijziging door te voeren. - Begrijpelijke en volledige informatieverstrekking, zodat de werknemer ook begrijpt welke rechten hij kwijtraakt als gevolg van de voorgenomen wijziging. Aangezien de meeste werknemers pensioen lastig te doorgronden vinden, verdient het aanbeveling om hier voldoende aandacht aan te besteden. Een zorgvuldig doorlopen proces met afdoende ingebouwde I checks and balances'. Deskundige bijstand van de werkgever bij bijvoorbeeld de selectie van een nieuwe pensioenuitvoerder en een transparante vormgeving van het proces kunnen het verschil maken tussen het wel of niet hebben van een zwaarwichtig belang. o Biedt de werkgever een vorm van compensatie of ten minste een tijdelijke overgangsregeling aan? I!
8 60 WIJZIGING WITTEVEENKADER EN DE EFFECTEN OP ARBEIDSVOORWAARDEN In zijn algemeenheid geldt dat het enkele feit dat het Witteveenkader wijzigt, vermoedelijk niet automatisch ertoe leidt dat de werkgever voldoet aan deze voorwaarden. Daarbij speelt met name mee dat (i) het Witteveenkader geen dwingend recht is en (ii) de wetgever niet heeft beoogd - althans niets wijst daarop in de parlementaire geschiedenis - dat de werkgever een eventuele premievrijval als gevolg van de voorgenomen wijziging in eigen zak kan steken, zonder deze (deels) ten goede te laten komen aan de werknemers. Op het onderwerp compensatie komen we in paragraaf 5.9 terug. Geen eenzijdig wijzigingsbeding Ontbreekt een schriftelijk eenzijdig wijzigingsbeding in de rechtsverhouding tussen werkgever en werknemer, dan kan een beroep van werkgever op het goed werknemerschap (ex artikel 7:611 BW) of de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid (artikel 6:248, lid 2, BW) uitkomst bieden. Het is vaste rechtspraak van de Hoge Raad dat de verplichting om zich als een goed werknemer te gedragen met zich brengt dat de werknemer op redelijke voorstellen van de werkgever, verband houdende met gewijzigde omstandigheden op het werk, positief reageert. Let wel: hiervoor is dus wel vereist dat de werkgever in eerste instantie met een redelijk voorstel komt. De lat van artikel 6:248, lid 2, BW ligt hoger. Wijziging is alleen mogelijk wanneer ongewijzigde instandhouding van de pensioenregeling naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Praktijk: combinatie van instemming en eenzijdige wijziging In de praktijk kiezen werkgevers veelal ervoor om werknemers in eerste instantie een (redelijk) voorstel te doen. Daarbij vragen werkgevers aan werknemers veelal stilzwijgend in te stemmen (anders gezegd: werknemers wordt de mogelijkheid geboden bezwaar te maken als zij het niet eens zijn met de voorgenomen wijziging). Stilzwijgend instemmen is op zich een vorm van rechtsgeldige overeenstemming (vgl. HR 12 februari 2010, ECLI:NL:HR:2010:BK3570, PI 2010/69), maar deze route vereist wel uitgebreide informatieverstrekking over de voorgenomen wijziging (vgl. bijvoorbeeld HR 23 april 2010, ECLI:NL:HR:201O:BL5262, n 2010/157). Maakt de werknemer bezwaar, dan kan een werkgever alsnog het standpunt innemen dat hij het recht heeft om de arbeidsvoorwaarde eenzijdig aan te passen.
9 COMPENSATIE Compensatie Een expliciete wettelijke verplichting om de werknemer te compenseren voor de versoberde pensioenopbouwontbreekt. Wel zal het aanbieden van compensatie ertoe leiden dat werknemers meer geneigd zijn in te stemmen. En weigert een werknemer onverhoopt in te stemmen, dan is de aangeboden compensatie van betekenis in een eventuele gerechtelijke procedure. In verschillende uitspraken neemt de rechter in kwesties bij wijzigingen in fiscale wet- en regelgeving kostenneutraliteit tot uitgangspunt. Dat lijkt ons in zijn algemeenheid juist, nu uit het wetgevingsproces met name volgt dat de versobering van het Witteveenkader was ingegeven als een bezuinigingsmaatregel van het kabinet. De wetgever beoogde dus niet dat werkgevers zouden profiteren van een premievrijval. Evenmin beoogde de wetgever dat werkgevers het wegvallen van de fiscale faciliteit en dus het verminderde fiscale voordeel aan werknemerszijde dienen te compenseren. Bij het formuleren van het uitgangspunt van kostenneutraliteit past echter enige terughoudendheid: immers, alle omstandigheden van het geval dienen mee te worden gewogen. Het niet aanbieden van enige vorm van compensatie kan echter betekenen dat een werkgever zijn werknemers niet een redelijk voorstel doet, en dat werknemers dit voorstel dus terecht kunnen weigeren. Compensatie kan plaatshebben op verschillende manieren: de pensioenregeling kan geoptimaliseerd worden, bijvoorbeeld door de franchise te verlagen, de werknemerspremie te beperken, nog niet pensioengevende componenten van het loon te rekenen tot het pensioengevend salaris of bij beschikbarepremieregelingen over te stappen van een 4%-staffel naar een 3%-staffel, enzovoort. Een alternatief is het aanbieden van een compensatie buiten het pensioen om. Te denken valt bijvoorbeeld aan:. De werkgever kan éénmalig een bedrag ineens bieden. Een dergelijke compensatie kwalificeert als loon in fiscale zin en is dus belast. Het risico bestaat dat een rechter oordeelt dat hiermee een structurele arbeidsvoorwaarde wordt vervangen door een eenmalige betaling, hetgeen mogelijk geen recht doet aan het karakter van de arbeidsvoorwaarde pensioen.
10 62 WIJZIGING WITTEVEENKADER EN DE EFFECTEN OP ARBEIDSVOORWAARDEN. Verstrekkender is het aanbieden van een structurele loonsverhoging. Deze loonsverhoging is eveneens belast maar heeft wel een structureel karakter. Een dergelijke loonsverhoging kan echter doorwerken in de pensioenopbouw zelf, de bonusregeling, een eventuele ontslagvergoeding, enzovoort.. Een tussenweg is het aanbieden van een structurele 'pensìoencornpensatie' buiten het loon om. Het verdient aanbeveling om expliciet vast te leggen dat een dergelijke compensatie niet behoort tot het (civielrechtelijke) loon Compensatie en ongerechtvaardigd onderscheid Op grond van artikel 8, lid 3, WGBL is het verbod van onderscheid niet van toepassing op actuariële berekeningen bij pensioenvoorzieningen waarbij met leeftijd rekening wordt gehouden. Daarmee is dus wettelijk gerechtvaardigd dat ten behoeve van oudere werknemers een hogere werkgeversbijdrage wordt afgedragen aan pensioenuitvoerders. Het is de vraag of deze wettelijke rechtvaardigingsgrond zodanig breed is dat een compensatiebetaling ook op deze grond valt te rechtvaardigen. Het College voor de Rechten van de Mens (voorheen: Commissie gelijke behandeling) oordeelde in 2007 dat dit wel het geval was (vgl. CGB 17 april 2007, nr ). Daar zou je echter anders over kunnen denken. Bovendien heeft het arrest Kristensen/Experian (Hv] EU 26 september 2013, zaak C-476/11, PI 2013/176) de vraag opgeroepen of artikel 8, lid 3, WGBL überhaupt wel een juiste implementatie van de richtlijn is. Als inderdaad sprake is van een onjuiste implementatie, dan biedt dit artikellid alsnog geen geldige wettelijke rechtvaardigingsgrond. Bij gebreke aan een wettelijke rechtvaardigingsgrond is een compensatieregeling die onderscheid maakt op leeftijd slechts geoorloofd, indien deze regeling objectief valt te rechtvaardigen op de voet van artikel 7, lid I, onderdeel c, WGBL. Daarvan is sprake indien: 1 het doellegitiem is; 2 het middel om dat doel te bereiken passend is; en 3 het middel noodzakelijk en proportioneel is. We verwachten dat de eerste twee stappen in elk geval tot weinig problemen zullen leiden. Het lijkt ons een legitiem doelom werknemers te compenseren voor het wegvallen van hun pensioenopbouw. De com-
11 COMPENSATIE EN ONGERECHTVAARDIGD ONDERSCHEID 63 pensatieregeling kan daartoe een passend middel zijn. De vraag is vervolgens of de compensatieregeling ook noodzakelijk en proportioneel kan worden geacht. Dit hangt vanzelfsprekend af van de omstandigheden van het geval. In zijn algemeenheid zien we echter ruimte, zeker wanneer de verschillen in werkgeversbijdrage zich laten verklaren uit de verschillen in beleggingshorizon tot de pensioendatum. Wanneer sociale partners een regeling overeenkomen die is afgeleid van de voorheen feitelijk afgedragen premie aan de pensioenuitvoerder bij eindloon- of middelloonregelingen of van de door de Belastingdienst gepubliceerde staffels bij beschikbarepremieregelingen, lijkt het risico ons op het eerste gezicht beperkt dat een rechter zou oordelen dat een dergelijke regeling leidt tot ongerechtvaardigd onderscheid op grond van leeftijd. Jurisprudentie ontbreekt echter vooralsnog, dus oplettendheid is zeker geboden!
Pensioen in 2015: aandachtspunten
Pensioen in 2015: aandachtspunten De Eerste Kamer heeft inmiddels het wetsvoorstel tot verdere versobering van het fiscaal kader aangenomen. Daarnaast is er nog een stroom aan andere pensioenwetgeving.
Nadere informatieWitteveen 2015. 1. Algemeen
Witteveen 2015 1. Algemeen Eind vorig jaar zijn tussen de regeringsfracties van de VVD en de PvdA enerzijds en de oppositiepartijen D66, de SGP en de CU anderzijds pensioenafspraken gemaakt. Een groot
Nadere informatieveel gestelde vragen 1. Over de toets
veel gestelde vragen 1. Over de toets 1.1 Welke pensioenregelingen worden door a.s.r. getoetst? Alle pensioenregelingen waarin een relatie bestaat tussen het inkomen en pensioenopbouw. Pensioenregelingen
Nadere informatieDoorn en Keizer. Actualiteiten pensioen. Jeroen Los. 19 mei 2015
Doorn en Keizer Actualiteiten pensioen 19 mei 2015 Jeroen Los 1 Programma pensioenactualiteiten OR en pensioen Pensioenontslag vóór en na WWZ Waar is pensioen ondergebracht? >90% werknemers heeft een pensioenovereenkomst
Nadere informatiePensioenen. Datum: januari/februari 2013
Pensioenen Datum: januari/februari 2013 2 Wat staat ons te wachten in 2013? 1. Verhoging AOW-leeftijd en pensioenrichtleeftijd 2. Korten/afstempelen van pensioen 3. Update pensioenakkoord 4. Regeerakkoord
Nadere informatieWijzigingen in de pensioenwetgeving... 2. Belangrijke gevolgen van de pensioenwijzigingen... 4
UPDATE Pensioenspecial september 2014 Sneller op de hoogte zijn van het nieuws? Volg ons op Social Media! Mandema & Partners helpt u graag bij het interpreteren van de pensioenwijzigingen die voor u en
Nadere informatieVersobering van de fiscale pensioenopbouw
Versobering van de fiscale pensioenopbouw 1. Hoofdlijnen van het wetsvoorstel Als het aan het kabinet ligt, dan wordt het Witteveenkader op drie manieren aangepast: verhoging van de pensioenrichtleeftijd,
Nadere informatieKPMG Meijburg & Co ABCD. Wetsvoorstel Witteveen 2015
Wetsvoorstel Witteveen 2015 Het wetsvoorstel Witteveen 2015 is op 15 april 2013 ingediend bij de Tweede Kamer. Het betreft de verlaging van de maximumopbouw- en premiepercentages voor pensioenen en de
Nadere informatie68 De Pensioenwereld in 2014
09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme
Nadere informatieWijziging CDC-regeling TBI
Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document
Nadere informatieVereniging voor Pensioenrecht 22 januari 2014
Vereniging voor Pensioenrecht 22 januari 2014 mr. Tim Zuiderman Onno F. Blom Advocaten Jurisprudentie 2013 1. Wijziging pensioenregeling HR 8 november 2013, JAR 2013/300 en Gerechtshof Amsterdam 12 juni
Nadere informatiePrinsjesdagspecial 2014. De pensioennota. Samenvatting
Prinsjesdagspecial 2014 De pensioennota Samenvatting 1 2 Inhoudsopgave Prinsjesdagspecial de Pensioennota 1 Pensioen 3 1.1 Aangepast Witteveenkader 3 1.2 Verlaging maximum opbouw- en premiepercentages
Nadere informatieVeranderingen in de Pensioenwereld
Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld staan voor de deur U hebt er vast al van gehoord, de pensioenwereld gaat de komende tijd drastische veranderingen doormaken. Zowel
Nadere informatieOnline Seminar Pensioen
Online Seminar Pensioen mr. Allard Bekius 23 april 2018 Inhoudsopgave 1. Verplichte deelneming pensioenfonds 2. Wijziging van de pensioenregeling 3. Het pensioenontslagbeding 4. Wijziging van de WOR 5.
Nadere informatieVerslag Mandema Update mei 2014
Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties
Nadere informatieDirectie Directe Belastingen. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. 16 november 2007 DB M
Directie Directe Belastingen De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Datum Uw brief (Kenmerk) Ons kenmerk 16 november 2007 DB 2007-00589 M Onderwerp Vrijwillige
Nadere informatie2014Z21984. Antwoord 1
2014Z21984 Vragen van het lid Omtzigt (CDA) aan de staatssecretarissen van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Financiën over de pensioenmaximering op 100.000 en de verlaging van de opbouw, die bij
Nadere informatieCollectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen. Tronox Pigments (Holland) B.V. Rotterdam-Botlek
Collectieve Arbeidsovereenkomst over pensioenen Voor de werknemers in dienst van Tronox Pigments (Holland) B.V. te Rotterdam-Botlek Looptijd 1 januari 2015 t/m 31 december 2019 Tronox Pigments (Holland)
Nadere informatieHet pensioenontslag. ECLI:NL:RBUTR:2011:BU3431; Ktr. Delft, 23 april 2009, JAR 2009/116.
1 Het pensioenontslag Inleiding Het maken van onderscheid op grond van leeftijd bij arbeid is verboden. De hierop betrekking hebbende EG-Richtlijn 1 is in Nederland geïmplementeerd door de Wet gelijke
Nadere informatieBeantwoording Kamervragen over de pensioenmaximering op 100.000 en de verlaging van de opbouw
Beantwoording Kamervragen over de pensioenmaximering op 100.000 en de verlaging van de opbouw Het Tweede Kamerlid Omtzigt (CDA) heeft aan de staatssecretarissen Wiebes (Financiën) en Klijnsma (SZW) een
Nadere informatieAegon Levensverzekering N.V.
Voorbeeldbrief werkgever met DC-regeling (3%- staffel), en additioneel: - WIA-excedentpensioen, en - ANW-hiaatpensioen, en - netto pensioenregeling Aegon Levensverzekering N.V. Postbus 16150, 2500 BD Den
Nadere informatieHet wijzigen van een pensioenregeling; stand van zaken
Het wijzigen van een pensioenregeling; stand van zaken Bij een werkgever kan om diverse redenen de behoefte ontstaan om de met zijn werknemers overeengekomen pensioenregeling te wijzigen. De vraag die
Nadere informatieRoadblocks op de post-witteveenweg. Jaap van Slooten, 19 november 2014
Roadblocks op de post-witteveenweg Jaap van Slooten, 19 november 2014 Inhoudsopgave Onderwerpen 1. Aanpassen pensioenregeling 2. Compenseren werknemers 3. Medezeggenschap 4. Gelijke behandeling Probleemstelling
Nadere informatieONDERDEEL Leven Zakelijk
delta Iloyd ONDERWERP Delta Lloyd Levensverzekering NV ONDERDEEL Leven Zakelijk DATUM 27 mei 2014 UW REFERENTIE 34072 Honig en Honig T.a.v. W. Honig Postbus 336 1800 AH ALKMAAR Geachte heer / mevrouw Honig,
Nadere informatieLegal & General NicicIland
Legal & General NicicIland Legal & General Nederland Acura Assuradeuren B.V. Postbus 156 5490 AD SINT-OEDENRODE Postadres: Postbus 4 1200 AA Hilversum Bezoekadres: Laapersveld 68 1213 VB Hilversum www.landg.n1
Nadere informatiePRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK
PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van
Nadere informatiePENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT. Wim Thijssen. Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht
PENSIOEN IN HET ARBEIDSRECHT Wim Thijssen Pensioenadvocaten.nl en VU Expertisecentrum Pensioenrecht Pijplijnproblematiek Arbeidsongeschiktheid Rechtbank Amsterdam 2 september 2016, ECLI:NL:RBAMS:2016:9387
Nadere informatieWanneer ga jij met pensioen?
Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...
Nadere informatieGELIJKE BEHANDELING. Edwin Schop 28 september 2016, Vrije Universiteit Amsterdam
GELIJKE BEHANDELING Edwin Schop 28 september 2016, Vrije Universiteit Amsterdam GELIJKE BEHANDELING WETTELIJK KADER COMPENSATIE VOOR VERSOBERING DOORWERKEN EN PENSIOENOPBOUW KORTING NABESTAANDENPENSIOEN
Nadere informatieDe aftopping van de pensioenopbouw. Komt de aftopping van de pensioenopbouw voor rekening van de werknemer of voor rekening van de werkgever?
De aftopping van de pensioenopbouw Komt de aftopping van de pensioenopbouw voor rekening van de werknemer of voor rekening van de werkgever? Michelle de Vos Oktober 2014 0 De aftopping van de pensioenopbouw
Nadere informatieVergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW
Vergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW Inleiding Op verzoek van de NVZ heeft PFZW een vergelijking op hoofdlijnen gemaakt tussen beide pensioenregelingen in samenspraak
Nadere informatieWijziging pensioenregeling
Stichting Pensioenfonds TNO Wijziging pensioenregeling 2014 Wat vindt u in deze brochure? In deze brochure vindt u een overzicht van de wijzigingen van de pensioenregeling per 1 januari 2014. Introductie
Nadere informatieAOW, (door)werken en pensioen
AOW, (door)werken en pensioen Inleiding De AOW'er staat in de schijnwerpers. Aan de wijzen waarop de arbeidsovereenkomst met de (bijna) AOW-gerechtigde werknemer kan worden beëindigd c.q. kan eindigen
Nadere informatiePensioen Informatie sessie
Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden
Nadere informatieDe oudere werknemer. VvA 17 maart 2017
De oudere werknemer VvA 17 maart 2017 1 Programma 14.30 Vas Nunes: werving & selectie 14.50 Vas Nunes: doorwerken na AOW 15.10 Van Arkel: demotie en pensioenregelingen 15.30 Van Arkel: leeftijdsontslag
Nadere informatieReglement. Compensatieregeling pensioen RTL Nederland
Reglement Compensatieregeling pensioen RTL Nederland 1 juli 2013 1 Inhoudsopgave Compensatieregeling pensioen RTL Nederland Artikel 1.1 Wat bedoelen we met bepaalde begrippen en afkortingen in dit reglement?
Nadere informatiePENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015
PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen
Nadere informatieAANPASSING PENSIOENLEEFTIJD IN DE ARBEIDSOVEREENKOMST
AANPASSING PENSIOENLEEFTIJD IN DE ARBEIDSOVEREENKOMST Seminar MontClair 5 juni 2013 mr. Robert Jan Dil mr. drs. Paulus van den Bos 1 De oude situatie (tot 1 april 2012): Op eerste dag van de maand waarin
Nadere informatieNotitie inzake: NETTO PENSIOEN IN DE TWEEDE PIJLER EXPERTISECENTRUM PENSIOENRECHT
EXPERTISECENTRUM PENSIOENRECHT Notitie inzake: NETTO PENSIOEN IN DE TWEEDE PIJLER Prof. mr. Herman Kappelle Prof. dr. Erik Lutjens Mr. Ivor Witte - hoogleraar Fiscaal Pensioenrecht - hoogleraar Pensioenrecht
Nadere informatiePensioen en leeftijdsdiscriminatie
Pensioen en leeftijdsdiscriminatie Gelijke behandeling op grond van leeftijd Onderscheid op grond van leeftijd is niet toegestaan op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid.
Nadere informatieNieuwsbrief oktober 2014: Overgang naar de werkkostenregeling
Nieuwsbrief oktober 2014: Overgang naar de werkkostenregeling Werkgevers kunnen nu nog kiezen of ze gebruik willen maken van de werkkostenregeling. Vanaf 1 januari 2015 zijn alle werkgevers echter verplicht
Nadere informatieEenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst Bart Duijs Eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst
Eenzijdige wijziging van de Woensdag Advocaat Bosselaar & Strengers b.duijs@bs-advocaten.nl 1 Werkgever heeft behoefte aan flexibiliteit vanwege: Veranderende marktomstandigheden; Herstructureringen; Strategische
Nadere informatieUpdate! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl
Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN
Nadere informatieWet Witteveen 2015 voor IBondernemers
Wet Witteveen 2015 voor IBondernemers Rogier van den Heuvel Met ingang van 1 januari wordt de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen en maximering pensioengevend inkomen ("Wet Witteveen
Nadere informatieDOORWERKEN NA AOW-LEEFTIJD. Mr. Eveline Buyink 11 september 2014
DOORWERKEN NA AOW-LEEFTIJD Mr. Eveline Buyink 11 september 2014 ONDERWERPEN: 1. WWZ en pensioenontslag 2. Pensioen: van 65 naar 67 3. Pensioenontslagbeding 4. Ragetlie 5. WGBL 6. Tips voor doorwerken na
Nadere informatiePensioen 2018: finish op tijd. Maarten Minnaard, held law Natasja Winter, KWPS 20 april 2017
Pensioen 2018: finish op tijd Maarten Minnaard, held law Natasja Winter, KWPS 20 april 2017 Pensioenrichtleeftijd in 2018: 68 jaar Vanaf 2018 wordt, op grond van wettelijke bepalingen, de pensioenrichtleeftijd
Nadere informatiemr. J.P.M. (Joop) van Zijl
mr. J.P.M. (Joop) van Zijl Leidt de herziening van het ontslagrecht tot meer pensioenschadeclaims? mr. J.P.M. (Joop) van Zijl advocaat Kantoor Mr. van Zijl B.V. Korvelseweg 142, 5025 JL Tilburg Postbus
Nadere informatiepensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen
pensions employee benefits tax financial planning Anders denken over pensioen Schiphol, 15 november 2012 Uw inleiders mr. Judith Schulp, advocaat arbeidsrecht partner mr. Jan-Olivier Kuijkhoven, pensioenfiscalist
Nadere informatieOverzicht van voor- en nadelen van pensioenopbouw in eigen beheer
Pagina 1/6 Overzicht van voor- en nadelen van pensioenopbouw in eigen beheer Momenteel bouwt u pensioen op bij uw eigen vennootschap. Dit betekent dat de vennootschap recht heeft op premieaftrek voor uw
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatieCollectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext
Collectieve arbeidsovereenkomst inzake pensioenen NYSE Euronext PARTIJEN: a) Euronext Amsterdam N.V., statutair gevestigd te Amsterdam, rechtsgeldig vertegenwoordigd door Cees Vermaas, bestuursvoorzitter,
Nadere informatieDit besluit is per 1 januari 2015 vervangen door het besluit van 23 september 2014, nr. BLKB2014/1702M) Het vervallen besluit is hierna opgenomen.
Dit besluit is per 1 januari 2015 vervangen door het besluit van 23 september 2014, nr. BLKB2014/1702M) Het vervallen besluit is hierna opgenomen. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der
Nadere informatiePensioenactualiteiten
Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP
Nadere informatieeen goedkeuring voor pensioenregelingen met een toezegging van partner en wezenpensioen voor werknemers geboren voor 1950;
Belastingdienst/Directie Vaktechniek Belastingen Besluit van 23 juni 2014, nr. BLKB2014/0351M De Staatssecretaris van Financiën heeft het volgende besloten Dit besluit is een herziening van het besluit
Nadere informatiePensioen in de Praktijk
Pensioen in de Praktijk Een gelukkig nieuwjaar! (maar wel met pensioenwerk aan de winkel ) Uiteraard opent deze eerste editie van Pensioen in de Praktijk in het nieuwe jaar met de beste wensen. Dat 2017
Nadere informatie<WERKGEVER> Contractnr. <REG>/001
BETEREXCEDENT Uitvoeringsovereenkomst Contractnr. /001 Versiedatum: 1-1-2016 Pagina 2 van 11 Overeenkomst BeterExcedent /001 (uitvoeringsovereenkomst in de zin van artikel 25 van
Nadere informatieBasiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde
Basiscursus collectief Pensioen Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde 1 Onderwerpen Pensioen in Nederland Pensioen = loon Hoe wordt pensioen vastgesteld? Wat bepaalt de waarde van een
Nadere informatie70 De Pensioenwereld in 2015
07 70 De Pensioenwereld in 2015 Fiscaliteiten & grensoverschrijding 71 Effect van pensioenwijzigingen 2015 op de loonbelasting Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen genieten nog steeds
Nadere informatieBronlandheffing op pensioenen in belastingverdragen: enkele details - Deel II
Bronlandheffing op pensioenen in belastingverdragen: enkele details - Deel II Uit secundaire regelgeving zijn nadere details af te leiden over bijzondere situaties waarin Nederland geacht wordt pensioenen
Nadere informatieDatum 23 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001
Datum 23 mei 2017 A.B. Voorbeeld T.a.v. de directie Spaklerweg 4 1000 AB AMSTERDAM Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Geachte heer, mevrouw,
Nadere informatieVerhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012
Verhoging AOW- en pensioenleeftijd: wat betekent dat voor mijn adviespraktijk? Erik Schouten AEGON Adfis 26 september 2012 1 Agenda 1. AOW 2. Pensioen 3. DGA 4. Lijfrente 5. Eigen woning / hypotheekrente
Nadere informatieReglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics
Reglement arbeidsongeschiktheidspensioen Stichting Voorzieningsfonds Getronics Inhoud REGLEMENT ARBEIDSONGESCHIKTHEIDSPENSIOEN STICHTING VOORZIENINGSFONDS GETRONICS Begripsomschrijvingen... 3 Artikel 1
Nadere informatieActualiteiten pensioenen. Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur
Actualiteiten pensioenen Marcel van de Grift Senior pensioenadviseur 1. Algemeen 2. Rol OR 3. Pensioenregelingen Agenda 4. Fiscale wijzigingen 2015 (rol OR bij compensatiemaatregelen) 5. Pensioenuitvoerders
Nadere informatieCao-akkoord Aanpassing pensioenreglement 2015
Cao-akkoord Aanpassing pensioenreglement 2015 In verband met de aanpassingen in het Financiële Toetsingskader per 1 januari 2015 en de teruggang van de loonbelastingkaders voor het werkgeverspensioen per
Nadere informatieWerken na het bereiken. gerechtigde leeftijd. het bereiken. leeftijd. Deze brochure is een samenwerkingsproduct van:
Werken na Werken na het bereiken het bereiken van de van de pensioenpensioengerechtigde gerechtigde leeftijd leeftijd Deze brochure is een samenwerkingsproduct van: Inleiding Werken na het bereiken van
Nadere informatieCollectieve Arbeidsovereenkomst inzake Pensioen
Inhoud Collectieve Arbeidsovereenkomst inzake Pensioen... 2 Artikel 1 Werkingssfeer... 2 Artikel 2 Beschikbare premie en werknemersbijdrage pensioenpremie... 2 Artikel 3 Algemene verplichtingen van partijen...
Nadere informatieAANPAK 100K+ COMPENSATIE PENSIOEN
AANPAK 100K+ COMPENSATIE PENSIOEN De aftopping van het pensioengevend inkomen heeft naar verwachting voor ongeveer 125.000 werknemers in Nederland gevolgen. Dit is weliswaar een relatief kleine groep,
Nadere informatieNieuwsbericht 27 maart 2018
Nieuwsbericht 27 maart 2018 Dit is de meest recente actualisering van ons eerdere nieuwsbericht over het Wetsvoorstel waardeoverdracht klein pensioen van 28 december 2017. Waardeoverdracht klein pensioen
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders
Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Handreiking van NVTZ aan de leden voor de aanpassing van arbeidsvoorwaarden van de bestuurder met betrekking tot pensioenen bij
Nadere informatiePensioen bij overnames. Nick Hessels Henriëtte Dekker
Pensioen bij overnames 20januari 2011 Nick Hessels Henriëtte Dekker Inhoud Introductie Nick en Henriëtte Aandelentransactie Pensioen bij aandelentransactie ti Activa/passivatransactie Pensioen bij activa/passivatransactie
Nadere informatieAanvullend pensioenreglement "Excedent middelloon "
Aanvullend pensioenreglement "Excedent middelloon " STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS VOOR HET BEROEPSVERVOER OVER DE WEG voor de werknemers geboren op of na 1 januari 1950 ORSIMA April 2018 1 Voorwoord
Nadere informatieDatum 22 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001
Datum 22 mei 2017 A.B. Voorbeeld T.a.v. de directie Spaklerweg 4 1000 AB AMSTERDAM Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Geachte heer, mevrouw,
Nadere informatieHelp, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL
Help, pensioenregels (weer) op de schop?! Mr. Marin van Esterik CPL Onderwerpen 1. Pensioen, wat is pensioen? 2. Wijziging Wet op de ondernemingsraden 3. Outsourcing vanuit zorg en overheid OR (opeens)
Nadere informatieFiscale aspecten pensioenmaatregelen
www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet
Nadere informatieBetekenis Sociaal Akkoord voor arbeidsvoorwaarden
9 november 2010 Betekenis Sociaal Akkoord voor arbeidsvoorwaarden Eva Knipschild & Diane Donath Sociaal akkoord: per 1 jan 2020 66 jaar Sociaal akkoord: per 1 jan 2020 AOW leeftijd is 66 jaar De krimp
Nadere informatiePensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête
Pensioenwijzigingen 2014-2015 Resultaten enquête Hierbij treft u de resultaten aan van de enquête die Aon Hewitt in april-mei 2014 heeft gehouden onder 2000 werkgevers. De vraagstelling ging over zowel
Nadere informatieVereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen
Vereniging voor Pensioenrecht 27 januari 2015 Rechtspraak 2015: - Verjaring - Pensioenontslag WWZ - Onjuiste communicatie - Partner en het pensioen Mr. Jeroen Los Verjaring Art. 3:307 BW.. tot nakoming
Nadere informatieWKR Aanpassen van arbeidsvoorwaarden op weg naar de werkkostenregeling Bert Boermans 16 oktober 2014
WKR Aanpassen van arbeidsvoorwaarden op weg naar de werkkostenregeling Bert Boermans 16 oktober 2014 Programma Voorvragen Juridisch kader Aanpassen van arbeidsvoorwaarden Tips Inleiding Na inventarisatie
Nadere informatieHet speelveld van de medezeggenschap bij wijziging pensioenregeling. Bijeenkomst VVA, 30 mei 2013 Nicolette Opdam
Het speelveld van de medezeggenschap bij wijziging pensioenregeling Bijeenkomst VVA, 30 mei 2013 Nicolette Opdam Inhoud presentatie Pensioen de basisdocumenten De pensioenovereenkomst De uitvoeringsovereenkomst
Nadere informatieIs onderscheid nog houdbaar?
Gekozen beleid leidt tot vervaging van 2 e en 3 e pijler Is onderscheid nog houdbaar? 30 januari 2017 Frits Bart Directeur Beleid & Propositiemanagement aegon.com Is er sprake van een verschuiving van
Nadere informatieSeminar MontClair. pensioenrichtleeftijd
Seminar MontClair Verschuiving WIJZIGING AOW- VAN DEen pensioenrichtleeftijd ARBEIDSVOORWAARDE PENSIOEN Woensdag 5 juni 2013 Pensioenopleidingen in het groene hart 1 Welkom! Leeswijzer Stand van zaken
Nadere informatieUitgangspunten voor aanpassing minimumpensioenregeling
Inleiding Per 1 januari a.s. wordt het fiscale kader ten aanzien van pensioenregelingen opnieuw versoberd. In beginsel mag de opbouw van ouderdomspensioen nog maximaal 1,875% (thans 2,15%) van de pensioengrondslag
Nadere informatieGewijzigde AOW- en pensioenrichtleeftijd:
Gewijzigde AOW- en pensioenrichtleeftijd: aandachtspunten Het regeerakkoord is inmiddels bekend en nu is definitief duidelijk hoe de AOW-wijzigingen eruit gaan zien. Wat zijn voor werkgevers de directe
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering
Nadere informatiePensioenwijzigingen 2014. en verder?
Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67
Nadere informatieVeelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht
Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?
Nadere informatiePensioenopbouw over salarisdeel boven 100.000 Kansen en aandachtspunten voor werkgevers
Pensioenopbouw over salarisdeel boven 100.000 Kansen en aandachtspunten voor werkgevers 15 APRIL 2014 PENSIOEN ASSET MANAGEMENT GOVERNANCE Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Achtergrond van de fiscale
Nadere informatieWitteveen 2015: Wat te doen met 100.000 plus pensioen?
Witteveen 2015: Wat te doen met 100.000 plus pensioen? Per 1 januari 2015 worden de fiscale kaders voor pensioen in de tweede pijler wederom verlaagd. De aftopping is een uniek moment in de fiscale pensioengeschiedenis
Nadere informatiePENSIOEN. Alex Ter Horst Ruud Derksen. 2 april Advocaten pensioenrecht
PENSIOEN Alex Ter Horst Ruud Derksen Advocaten pensioenrecht 2 2 april 2019 3 so li da ri teit (de; v) 1gevoel van een-zijn met anderen; = saamhorigheid 4 5 Oktober 2017 regeerakkoord: persoonlijke pensioenpotten
Nadere informatienieuwsplus Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 Inhoud 1. Wijzigingen in 2014
s-gravenhage, 21 mei 2013 Pensioenwijzigingen in 2014 en 2015 De gevolgen van het regeerakkoord VVD-PvdA zijn groot voor de AOW en de opbouw van pensioen in de tweede pijler. In deze tweede editie van
Nadere informatie3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen
Bij een eindloonregeling bouwt u veel meer pensioen op als u gedurende uw werkzame leven behoorlijk carrière maakt (lees salarisstijgingen ontvangt). Want u ontvangt het pensioen over uw laatste en dus
Nadere informatieFiscale hervorming pensioenopbouw 2015
Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 De parlementaire behandeling van de fiscale hervorming van de pensioenen is afgerond. Op dinsdag 27 mei is de Eerste Kamer in meerderheid akkoord gegaan met de plannen
Nadere informatieNieuwsbericht 28 december 2017
Nieuwsbericht 28 december 2017 Waardeoverdracht klein pensioen en (interne) collectieve waardeoverdracht Dit nieuwsbericht behandelt het Wetsvoorstel waardeoverdracht klein pensioen, waarin ook bepalingen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland
Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013
Nadere informatieBerkenlaan XB Rijssen. T F E W
Berkenlaan 6 7461 XB Rijssen 20120607: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd T 0548-518191 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl W www.hertgerspensioenadvies.nl Volgens dit
Nadere informatie20120621: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd door Tweede Kamer aangenomen
Berkenlaan 6 7461 XB Rijssen T 0548-518191 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl W www.hertgerspensioenadvies.nl 20120621: Wetsvoorstel Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd door Tweede
Nadere informatieFiscale kader aanvullende pensioenen minder beperkt
Govert Terlouwstraat 6 3065 GH Rotterdam T 0103418732 Het Rietveld 55A 7321 CT Apeldoorn T 055-2018885 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl I www.hertgerspensioenadvies.nl Fiscale kader aanvullende
Nadere informatieWet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht?
De Toekomst van pensioen VVPJ 26 februari 2013 Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd Aan welke knoppen kun je nog draaien? Nieuw premieovereenkomstenbesluit Ben Schuurman Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd
Nadere informatieToelichting Uniform Pensioenoverzicht
Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering
Nadere informatie1. Pensioenstelsel in Nederland
PENSIOEN 1. Pensioenstelsel in Nederland 1.1 Pensioengebouw 1 ¾ Pensioen is voorziening waaruit uitkering verstrekt wordt ¾ zodra pensioengerechtigde door ouderdom (ouderdomspensioen) of arbeidsongeschiktheid
Nadere informatie