Overzicht van ETF-structuren

Transcriptie

1 Bestemd voor particuliere beleggers Overzicht van ETF-structuren Hoe ETF s hun index volgen September 2010

2 De groeiende belangstelling van beleggers voor Exchange Traded Funds (ETF s) heeft de laatste paar jaar geleid tot een snelle groei van de Europese ETF-markt. Het totaal in deze markt belegde vermogen steeg van EUR 54,5 miljard per eind maart 2006 tot bijna EUR 183 miljard per eind maart Dit gaat gepaard met een aanzienlijke toename van het aantal fysieke ETF s en ETF s op swapbasis, terwijl ook het aantal partijen dat op deze markt actief is, gestaag blijft groeien. De veelheid aan producten, elk met hun eigen beleggingen, structuur, risico s en fiscale kenmerken, heeft de markt steeds complexer en onoverzichtelijker gemaakt. De transparantie van sommige nieuwe producten laat veel te wensen over. Beleggers doen er dan ook goed aan de producten zorgvuldig te bestuderen, zodat ze de structuur kunnen kiezen die het beste bij hen past en volledig inzicht hebben in de betrokken risico s. Dit document gaat dieper in op de verschillende structuren van ETF s en vergelijkt deze op belangrijke punten als transparantie, spreiding van tegenpartij-risico en transacties.

3 3 Overzicht van ETF-structuren Overzicht van ETF-structuren 3 Inhoud Inleiding Het belang van een efficiënte structuur: terugblik op Overzicht van ETF-structuren De werking van fysieke ETF s De werking van ETF s op swapbasis Typen ETF s op swapbasis De nieuwe ishares ETF s op swapbasis: een nieuwe norm op het gebied van transparantie Conclusie Sales Strategy ishares Europa Sofia Antropova Sales Strategist sofia.antropova@blackrock.com Vasiliki Pachatouridi Sales Strategist vasiliki.pachatouridi@blackrock.com Yvonne Sandford Research Associate yvonne.sandford@blackrock.com Wei Li Sales Strategist Wei.li2@blackrock.com Dr. Stephanie Lang Sales Strategist stephanie.lang@blackrock.com Voor meer informatie kunt u per contact met ons opnemen via: insights@ishares.nl

4 4 Overzicht van ETF-structuren Inleiding De belangstelling van Europese beleggers voor ETF s en daaraan gerelateerde producten groeit in hoog tempo. Eind maart 2010 was de totale omvang van deze markt al gestegen tot EUR 183 miljard, tegen EUR 106 miljard per eind maart De snelle groei van de ETF-markt is te danken aan een toenemend aantal beleggers dat voor ETF s kiest om toegang te krijgen tot een grote variëteit van beleggingen, in diverse beleggingscategorieën. Het ETF-aanbod van ishares bestond tot voor kort voornamelijk uit fysieke ETF s, die direct beleggen in de onderliggende effecten, via de aandelen- of de obligatiemarkt. Deze fondsen bieden nog altijd een uitstekende combinatie van transparantie, een gunstige kostenstructuur en een helder beleggingsdoel, dat erin bestaat ten behoeve van de ETF-beleggers een zo gunstig mogelijke exposure te bieden tot een specifieke markt. Uit strategisch oogpunt heeft ishares altijd de waarde ingezien van structuren op swapbasis, die toegang kunnen verschaffen tot markten waar het moeilijk is rechtstreeks, in de fysieke effecten te beleggen, of waar de hoedanigheid van de index het moeilijk maakt om aan de UCITS III-richtlijnen te voldoen. Om toegang te krijgen tot een groter aantal effecten, beleggingsvormen en markten introduceert ishares een nieuwe reeks Exchange Traded Funds (ETF s) op swapbasis, die het gebruik van meerdere tegenpartijen en meer dan 100% afdekking van het tegenpartij-risico (oververpanding* genoemd) combineren met volledige transparantie wat betreft de exposures van het fonds en de aangehouden onderpanden. Deze ontwikkeling komt tegemoet aan de toenemende interesse van beleggers voor moeilijk toegankelijke markten en hun wens om te beleggen in fondsen op swapbasis die een grote mate van transparantie, eenvoud en veiligheid bieden. Het belang van een efficiënte structuur: terugblik op was een jaar waarin beleggers in tal van beleggingscategorieën te kampen kregen met uitzonderlijk hoge risico s. Aandelen, obligaties, vastgoed en commodities leden onder een ongekend hoge volatiliteit. Als gevolg van het hoge default-risico, gebrek aan liquiditeit en een zeer matig vertrouwen in de markt gingen beleggers steeds meer aandacht schenken aan het risico van de uitgevende instelling. Het aantal beleggingen in certificaten, structured notes en andere financiële instrumenten met een lage transparantie en een hoog tegenpartij-risico daalde aanzienlijk. Daar stond tegenover dat het aantal nieuwe beleggingen in exchange traded en andere transparante instrumenten met een te verwaarlozen tegenpartij-risico zoals fysieke ETF s sterk groeide. Hieruit bleek dat beleggers de voorkeur gaven aan eenvoudige, transparante beleggingsproducten met een laag emittentenrisico. Hoewel de marktsituatie sindsdien veranderd is en beleggers in de afgelopen twee jaar heel wat hebben bijgeleerd, is het duidelijk dat ze een voorkeur houden voor producten die gemakkelijker te doorgronden zijn. Toezichthouders en aanbieders van beleggingsproducten streven wat dit betreft één en hetzelfde doel na: grotere transparantie van producten, modellen en methodologie, om te voldoen aan de behoefte van beleggers aan veilige en transparante financiële instrumenten. * In dit verband betekent oververpanding dat de totale marktwaarde van de aangehouden onderpanden groter is dan het totale tegenpartijrisico.

5 5 Overzicht van ETF-structuren Overzicht van ETF-structuren 5 Overzicht van ETF-structuren In grote lijnen zijn op de Europese markt twee ETF-structuren beschikbaar: fysieke ETF s en ETF s op swapbasis. Binnen deze twee categorieën zijn weer andere onderverdelingen mogelijk. Fysieke ETF s kunnen volledige replicatie bieden of geoptimaliseerd zijn. Fondsen op swapbasis kunnen al dan niet gebruik maken van onderpanden om het tegenpartij-risico af te dekken en kunnen gebruik maken van één of meerdere tegenpartijen. Figuur 1 geeft een overzicht van de verschillende structuren. Figuur 1: Overzicht van op dit moment aangeboden ETF-structuren Fysiek Volledige replicatie Geoptimaliseerd Bron: BlackRock, juni Exposure: hoe repliceert de ETF zijn index? Wat is de structuur van de ETF? De werking van fysieke ETF s Op swapbasis Eén tegenpartij, exposure met een lager onderpand Meerdere tegenpartijen, exposure met een lager onderpand Eén tegenpartij, oververpanding van exposure Meerdere tegenpartijen, oververpanding van exposure Fondsen met fysieke replicatie werden voor het eerst aangeboden in 1993, toen het eerste ETF op de Amerikaanse beurs verscheen, met als benchmark de S&P 500 index. Vele ETF s zijn sindsdien gevolgd, op beurzen over de hele wereld. Het merendeel daarvan bestaat tot op de dag van vandaag uit fondsen met fysieke replicatie van de index. In Europa is echter ook een groot aantal aanbieders van ETF s op swap-basis actief. Fysieke ETF s kunnen onderverdeeld worden in twee typen: fondsen met volledige replicatie en fondsen met geoptimaliseerde replicatie. Fondsen met volledige replicatie Volledige replicatie van de index wordt bereikt door alle onderliggende effecten in de index te kopen. Zo bevat ishares FTSE 100 alle 102 aandelen die in de FTSE 100 opgenomen zijn, overeenkomstig hun weging in deze index. Volledige replicatie in een fysieke ETF heeft drie grote voordelen: 1. Volledige transparantie van de onderliggende beleggingen 2. Lage tracking difference (het verschil in performance tussen de index en het fonds dat de index repliceert). 3. Geen tegenpartij-risico (het risico dat de andere partij in een overeenkomst niet in gebreke blijft, ook wel default-risico genoemd). Volledige replicatie wordt vooral gebruikt voor indices van grote, gevestigde ondernemingen in ontwikkelde markten, zoals de FTSE 100, EURO STOXX 50 of S&P 500, waarvan de onderliggende effecten doorgaans zeer liquide zijn. Geoptimaliseerde fondsen De eenvoudigste manier om een geoptimaliseerd fonds uit te leggen, is door uit te gaan van een zeer brede index, zoals de MSCI World Index, die meer dan aandelen uit 23 landen telt. De tijd, moeite en kosten die ermee gemoeid zouden zijn om de noodzakelijke transacties af te sluiten voor volledige replicatie zouden nadelig kunnen zijn voor de portefeuille. Om dit te ondervangen maken beheerders van ETF-portefeuilles soms gebruik van sampling - of optimalisatiestrategieën. Dit betekent dat ze slechts een representatief deel van de index daadwerkelijk kopen, met als voordeel dat de administratie- en transactiekosten lager blijven. Tegenover dat voordeel staat echter dat de tracking difference iets hoger kan zijn, aangezien de ETF niet alle effecten van de benchmark in portefeuille heeft. In beide bovenstaande voorbeelden worden de activa van het fonds gehouden in een van het balanskapitaal van de ETF aanbieder afgescheiden rekening of fondsmaatschappij, waardoor het fonds/emittentenrisico wordt uitgeschakeld. Fysieke ETF s bieden een grote mate van transparantie, wat door beleggers vaak genoemd wordt als een van de belangrijkste voordelen. De portefeuille van een dergelijke ETF wordt doorgaans op dagbasis bekendgemaakt, zodat beleggers deze gemakkelijk kunnen vergelijken met samenstelling van de index.

6 6 Overzicht van ETF-structuren De werking van ETF s op swapbasis In de afgelopen jaren is naast de fysieke methode om ETF s op te bouwen, een nieuwe methode ontstaan, die vaak wordt aangeduid als synthetische replicatie. Hierbij gaat het om een swap-overeenkomst tussen een zakenbank (de swap-tegenpartij) en de fondsaanbieder. In onderstaand voorbeeld wordt uitgelegd hoe een dergelijke ETF op swapbasis de benchmark tracht te repliceren. De ETF belegt in een pakket effecten dat wordt voorgeschreven door de swap-tegenpartij; dit wordt het referentiemandje genoemd. De overeenkomst bestaat eruit dat het rendement van dit mandje wordt geruild met het rendement van de betreffende index. Het is van belang hierbij op te merken dat het referentiemandje zelf niet alle effecten van de index zal bevatten, of mogelijk zelfs geen enkel effect uit de index. Het bevat louter de effecten die zijn voorgeschreven door de tegenpartij. Het rendement van de index wordt verkregen via de swap-overeenkomst. Hierop worden de kosten voor de swap overeenkomst nog in mindering gebracht. Er zijn verschillende typen ETF s op swapbasis, elk met hun eigen risiconiveau en transparantie twee belangrijke criteria voor beleggers. Hieronder zullen we de verschillende typen kort belichten, in de volgorde waarop ze op de markt zijn verschenen. Typen ETF s op swapbasis Fase 1: ETF s op swapbasis met één tegenpartij en exposure zonder onderpand De eerste fondsen op swapbasis die op de markt verschenen, hadden als enige swap-tegenpartij een bank die verbonden was met de ETF-aanbieder. In dit model koopt het fonds het aangehouden referentiemandje van de swap-tegenpartij. Dit model heeft enkele belangrijke nadelen. Een daarvan is het tegenpartij-risico. Hoewel dit risico wettelijk beperkt is tot maximaal 10% (d.w.z. het verschil tussen de waarde van de swap en de waarde van de posities van het fonds mag niet meer zijn dan 10% van de netto-vermogenswaarde van het fonds), kan dit risico hier dichtbij komen zonder dat dit leidt tot herziening van de swap. Bovendien is het zo dat beleggers, als gevolg van het gebrek aan transparantie bij aanbieders van ETF s op swapbasis, niet op elk moment inzicht hebben in het tegenpartij-risico. Een ander groot nadeel is het gebrek aan transparantie over de inhoud van het referentiemandje. In de meeste gevallen is het onmogelijk om precies te weten wat dit mandje bevat, aangezien ETF-aanbieders deze informatie normaal gesproken niet naar buiten brengen, behalve in het halfjaarverslag of jaarverslag. Fase 2.1: ETF s op swapbasis met meerdere tegenpartijen en exposure zonder onderpand Deze structuur werd eind 2008 / begin 2009 door een aantal ETF-aanbieders geïntroduceerd. Het belangrijkste voordeel van dit model is de betrokkenheid van verschillende swap-tegenpartijen, waardoor de prijsvorming van de swaps concurrerender verloopt. Het ontbreken van een onderpand en een gebrek aan transparantie zijn echter twee belangrijke nadelen die in deze fase nog niet opgelost werden. Fase 2.1, ETF s op swapbasis: checklist voor beleggers Oververpanding van swap-exposure Meerdere swap-tegenpartijen Transparantie Fase 2.2: ETF s op swapbasis met één tegenpartij en oververpanding Deze structuur lijkt erg veel op het model van fase 1, maar met twee belangrijke verschillen: ``Het fonds bevat geen effecten, maar in plaats daarvan worden de swap-exposures verpand via een proces van onderpandbeheer (collateral management), waarbij het onderpand kan bestaan uit liquiditeiten, obligaties of aandelen ``Het risico kan oververpand zijn; de UCITS-richtlijnen eisen in feite al een oververpanding van 20% wanneer aandelen als onderpand worden aangehouden Fase 1, ETF s op swapbasis: checklist voor beleggers Fase 2.2, ETF s op swapbasis: checklist voor beleggers Oververpanding van swap-exposure Oververpanding van swap-exposure Meerdere swap-tegenpartijen Meerdere swap-tegenpartijen Transparantie Transparantie

7 7 Overzicht van ETF-structuren Overzicht van ETF-structuren 7 Deze structuur heeft het voordeel van oververpanding, maar biedt nog altijd onvoldoende transparantie. Vooral omdat noch het onderpand, noch de prijsvorming van de swap aan beleggers bekend worden gemaakt. Aangezien één enkele zakenbank als swap-tegenpartij optreedt, is het bovendien twijfelachtig of de prijs die voor de swaps betaald wordt, wel concurrerend is. Fase 3: ETF s op swapbasis met meerdere tegenpartijen en oververpanding (model ishares Dublin) Om tegemoet te komen aan de behoefte van beleggers aan fondsen op swapbasis die meer transparantie, eenvoud en veiligheid kunnen bieden, introduceert ishares een reeks ETF s op swapbasis met Dublin als plaats van vestiging. Deze ETF s zullen er primair op gericht zijn fondsen te creëren die met de fysieke replicatiemethode niet efficiënt kunnen worden opgebouwd conform de geldende UCITS III-richtlijn. De ETF s op swapbasis die in fase 3 ontwikkeld zijn, zijn opgebouwd volgens een nieuw, uniek model dat ishares ETF s duidelijk anders maakt dan ETF s van andere aanbieders. De nieuwe structuur biedt een oplossing voor de belangrijkste nadelen van bestaande ETF s op swapbasis, terwijl alle voordelen met betrekking tot de transparantie die fysieke ishares ETF s bieden, behouden blijven. Een combinatie van oververpanding, meerdere swap-tegenpartijen en een uniek niveau van transparantie binnen één overzichtelijke structuur zijn de belangrijkste voordelen van deze nieuwe ETF s op swapbasis. De lijst van effecten die toegestaan zijn als onderpand, omvat liquiditeiten, G10-staatsobligaties met een looptijd van minder dan tien jaar en aandelen uit ontwikkelde markten die op bepaalde beurzen verhandeld worden. De vereiste oververpanding (marge) is afhankelijk van het type onderpand en varieert van 8% voor staatsobligaties tot 20% voor aandelen. ishares definieert daarnaast eisen voor liquiditeit en beperking van concentratie om de kwaliteit van het aangehouden onderpand nog meer te verbeteren. Deze eisen bieden extra beveiliging tegen een swap-tegenpartij die in gebreke blijft en maken het mogelijk het onderpand snel liquide te maken, zodat de belegger beschermd is tegen verlies. De nieuwe ishares ETF s op swapbasis: een nieuwe norm op het gebied van transparantie Er zijn verschillende redenen waarom ishares besloten heeft deze nieuwe, in Dublin gevestigde ETF s op swapbasis te introduceren. De belangrijkste daarvan is de vraag van beleggers naar mogelijkheden om toegang te krijgen tot indices die via een fysieke, UCITS-conforme ETF moeilijk te repliceren zijn en die hiervoor gebruik willen maken van ETF s op swapbasis die even transparant en veilig zijn als de bestaande fysieke ETF s. De unieke benadering van ishares biedt de toegankelijkheid en flexibiliteit van swaps, met behoud van de transparantie, de klantgerichtheid en het uitstekende risicobeheer dat beleggers van ishares verwachten. ``Meerdere authorised participants en concurrerende swap-tegenpartijen waarborgen de meest efficiënte transacties voor de belegger. ``De kwaliteit van het onderpand en de oververpanding van het tegenpartij-risico bieden op elk moment bescherming tegen het risico dat een tegenpartij in gebreke blijft. ``De mogelijkheid om op de website van ishares het onderpand en de effecten in de index, de swap-tegenpartijen en de totale swap-exposure te bekijken, zorgt voor een mate van transparantie die overeenkomt met die van een fysieke ETF. Tabel 1: informatie over ishares ETF s op swapbasis die beschikbaar is via de website ishares ETF s op swapbasis Informatie Bijgewerkt beschikbaar Aangehouden onderpand Ja Dagelijks Effecten in de index Ja Afhankelijk van samensteller van de index Swap-tegenpartijen Ja Dagelijks Swap-koersen Ja Dagelijks Totale tegenpartij-risico Ja Dagelijks Bron: BlackRock. Fase 3, ETF s op swapbasis: checklist voor beleggers Oververpanding van swap-exposure Meerdere swap-tegenpartijen Transparantie De mogelijkheid om een fonds op te bouwen dat erop gericht is het rendement van de benchmark te repliceren zonder de onderliggende effecten van de index aan te houden, zorgt dat sommige ETF s toch kunnen voldoen aan de eisen die UCITS III stelt op het gebied van spreiding en beleggingsklassen. Fondsen die bijvoorbeeld exposure bieden naar grondstoffen of credit default swaps, kunnen met behulp van de swap-structuur voldoen aan de eisen van UCITS III.

8 8 Overzicht van ETF-structuren Andere voorbeelden van exposures waarvoor dit type ETF s goede mogelijkheden bieden, zijn markten met beperkingen voor buitenlandse investeerders, zoals India, en markten die kampen met operationele problemen, zoals Rusland. Dit zijn soms obstakels voor het opbouwen van een efficiënte fysieke portefeuille met de onderliggende effecten van de betreffende index. Daarnaast zijn er fondsen die exposure bieden naar een alternatief beleggingsinstrument, waarvoor de swap-structuur door de aard van de beleggingen de enige mogelijkheid is om een efficiënte exposure te krijgen. Conclusie De groeiende belangstelling van beleggers voor exchange-traded funds heeft de laatste paar jaar geleid tot een snelle groei van de ETF-markt. Het totaal in deze markt belegde vermogen steeg van EUR 54,5 miljard per eind maart 2006 tot bijna EUR 183 miljard per eind maart Dit gaat gepaard met een aanzienlijke toename van het aantal fysieke ETF s en ETF s op swapbasis, terwijl ook het aantal partijen dat op deze markt actief is, gestaag blijft groeien. De laatste paar jaar zijn beleggers, vooral als gevolg van de situatie op de kredietmarkt in 2008, meer aandacht gaan schenken aan het tegenpartij-risico en de structuur van beleggingsproducten. Gaandeweg zijn nieuwe producten, elk met hun eigen beleggingen, risico s en fiscale kenmerken, op de markt verschenen. Dit heeft de markt steeds complexer gemaakt, terwijl de transparantie van sommige nieuwe producten te wensen overlaat. Beleggers doen er dan ook goed aan deze producten zorgvuldig te bestuderen, zodat ze de beste structuur kunnen kiezen en inzicht hebben in de betrokken risico s. De Europese ETF-markt wordt gedomineerd door twee typen ETF s: fysieke ETF s en ETF s op swapbasis, elk met hun eigen kenmerken wat betreft tegenpartij-risico, transparantie en kostenstructuur. ishares introduceert een nieuwe reeks ETF s op swapbasis die een combinatie bieden van meerdere swap-tegenpartijen en oververpanding van het risico, terwijl ze aanzienlijk meer transparantie bieden dan veel ETF s op swapbasis van andere aanbieders. Tabel 2 geeft een overzicht van de ETF-structuren die op dit moment op de markt zijn. ishares hanteert een doelgerichte strategie om fysieke ETF s aan te bieden wanneer het efficiënt en effectief is om de onderliggende activa van de index te kopen en in portefeuille te houden. Maar omdat ishares ernaar streeft in een groter aantal beleggingscategorieën te beleggen en beleggers ook toegang te bieden tot markten waar het moeilijker is direct in aandelen te handelen, is het platform voor ETF s op swapbasis ontwikkeld, dat gericht is op volledige transparantie in combinatie met een zo klein mogelijk tegenpartij-risico. Samenvattend zijn de door ishares aangeboden ETF s op swapbasis, gevestigd in Dublin, erop gericht beleggers zowel maximale transparantie te bieden als ondersteuning door een groot netwerk van broker/dealers. In combinatie met de fysieke ishares fondsen bieden ze toegang tot een groter aantal beleggingscategorieën. Tabel 2: vergelijking ETF-structuren Fysieke ETF s Volledige replicatie en optimalisatie ETF s op swapbasis ETF s op swapbasis (fase 1) ETF s op swapbasis (fase 2.1) met meerdere tegenpartijen ETF s op swapbasis (fase 2.2) met oververpanding ETF s op swapbasis (fase 3) 1. Beursgenoteerd Ja Ja Ja Ja Ja 2. Belegt direct in onderliggende Ja Nee Nee Nee Nee effecten van de index 3. Emittentenrisico Nee Ja Verschilt Ja Verschilt 4. Beperking tegenpartij-risico Geen risico Door UCITS III Door UCITS III n.v.t. n.v.t. beperkt tot 10% beperkt tot 10% 5. Oververpanding n.v.t. Nee Nee 0 tot 20% 0 tot 20% 6. Transparantie Ja Nee Nee Nee Ja Fondsposities Ja Nee Nee n.v.t. n.v.t. Aangehouden onderpand n.v.t. Nee n.v.t. Nee Ja Swap-tegenpartijen n.v.t. n.v.t. Nee Nee Ja Totale tegenpartij-risico n.v.t. Nee Nee Nee Ja Meerdere Authorised Participants Ja Beperkt Ja Beperkt Ja Mogelijk UCITS-conform Ja, soms Ja Ja Ja Ja Bron: BlackRock. Uitsluitend ter illustratie.

9

10 10 Overzicht van ETF-structuren Informatie inzake toezichtswetgeving BlackRock Advisors (UK) Limited, dat een vergunning heeft ontvangen van de Financial Services Authority ( FSA ) en onder toezicht staat van de FSA, heeft dit document voor gebruik in Nederland uitgegeven. Geen andere persoon zou op basis van de informatie in dit document besluiten moeten nemen. ishares plc, ishares II plc en ishares III plc (de vennootschappen ) zijn open-eind beleggingsmaatschappijen met variabel kapitaal naar Iers recht, waarvan de fondsen afzonderlijk aansprakelijk zijn, die zijn toegelaten door de Financial Regulator. Voor beleggers in Nederland De vennootschappen zijn in Nederland aangemeld bij de Autoriteit Financiële Markten en hebben toestemming ontvangen om hun aandelen te verkopen aan het Nederlandse publiek. De vennootschappen zijn derhalve beleggingsinstelling als bedoeld in artikel 2:72 van de Wet op het financieel toezicht. Bijgevolg zijn de Vennootschappen, met betrekking tot die notificatie, onderworpen aan de Wet toezicht beleggingsinstellingen, de voorschriften die ingevolge daarvan worden bepaald en het toezicht terzake door de Autoriteit Financiële Markten. De Vennootschappen hebben toestemming gekregen tot notering aan de effectenbeurs van Euronext Amsterdam N.V. en zijn bijgevolg onderworpen aan de voorschriften van Euronext Amsterdam N.V. Exemplaren van alle documenten (d.w.z. het hoofd-/parapluprospectus, het/de supplement(en), de laatste en voorgaande jaarverslagen en halfjaarlijkse verslagen van de Vennootschappen en de oprichtingsakte en statuten van de Vennootschappen) zijn in Nederland gratis verkrijgbaar ten kantore van de Nederlandse vertegenwoordiger, BlackRock Advisors (UK) Limited Dutch Branch, Rembrandt Toren, 17e verdieping, Amstelplein 1, 1096 HA Amsterdam, Nederland of telefonisch via de informatielijn van de Nederlandse vertegenwoordiger op Beleggingsrisico Het beleggen in aandelen in de Vennootschappen is niet perse geschikt voor alle beleggers. BlackRock Advisors (UK) Limited geeft geen garantie op de resultaten van de aandelen of fondsen. De koersen van beleggingen (die op beperkte markten kunnen worden verhandeld) kunnen stijgen of dalen en de kans bestaat dat de belegger het ingelegde vermogen niet terugkrijgt. Uw inkomen is niet vast maar kan aan schommelingen onderhevig zijn. In het verleden behaalde resultaten is geen indicator voor toekomstige resultaten. De waarde van de beleggingen die blootgesteld zijn aan vreemde valuta kan worden beïnvloed door valutaschommelingen. Wij herinneren u eraan dat uw financiële situatie en fiscale vrijstellingen kunnen veranderen. Groepsmaatschappijen van BlackRock Advisors (UK) Limited kunnen markten onderhouden in de effecten die in deze publicatie worden vermeld. Voorts kunnen BlackRock Advisors (UK) Limited en/of zijn filialen en/of zijn werknemers van tijd tot tijd aandelen of aandelenbezit houden in de onderliggende aandelen van, of opties op, effecten waarvan sprake is in deze publicatie en kunnen zij als opdrachtgever of tussenpersoon effecten aankopen of verkopen. In Dublin gevestigde ishares fondsen met het woord swap in de naam van het fonds zijn zogenaamde swap-based fondsen. Deze swap-fondsen gaan volledige swapovereenkomsten aan met tegenpartijen om het rendement van de respectievelijke benchmark-indexen van deze fondsen te realiseren. Swap-transacties staan bloot aan het risico dat tegenpartijen niet in staat kunnen zijn hun verplichtingen na te komen. Wanneer dit gebeurt, kan het betreffende fonds verlies lijden. De swap-fondsen zullen dit tegenpartijrisico grotendeels trachten te beperken door verkrijging van een onderpand van de tegenpartij, dat door een onafhankelijke pandhouder beheerd zal worden. Door een mogelijk faillissement van de tegenpartij of de pandhouder loopt het swap-fonds nog wel enig tegenpartijrisico. Onder bepaalde omstandigheden kan de tegenpartij de swapovereenkomst vroegtijdig beëindigen, hetgeen van invloed kan zijn op het rendement van het swap-fonds. Tegenpartijen kunnen er daarnaast toe overgaan de extra kosten die voortvloeien uit het hedgen van hun risico s te verrekenen met hun swaps met het betreffende fonds. Wanneer een swap-fonds niet in staat is passende swap-overeenkomsten af te sluiten of swap-overeenkomsten op aanvaardbare voorwaarden voort te zetten, is het mogelijk dat het fonds zijn beleggingsdoel en beleid niet kan verwezenlijken, tenzij het mogelijk is de benchmark-index op een andere manier te repliceren. Uitsluiting van aansprakelijkheid FTSE is een handelsmerk in gezamenlijk eigendom van de London Stock Exchange plc en de Financial Times Limited (de FT ) en wordt onder licentie gebruikt door FTSE International Limited ( FTSE ). De FTSE 100 Index wordt berekend door of namens FTSE International Limited ( FTSE ). De Exchange, de FT en FTSE sponsoren, steunen noch doen aanbevelingen betreffende ishares FTSE 100 en zijn op geen enkele wijze verbonden met het fonds, en aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid met betrekking tot de emissie, het beheer en de handel. Alle auteursrechten en databaserechten op de indexwaarden en lijst met onderliggende aandelen berusten bij FTSE. BlackRock Advisors (UK) Limited heeft een volledige licentie van FTSE verkregen om dergelijke auteursrechten en databaserechten bij de creatie van dit product te gebruiken. ishares is een handelsmerk dat eigendom is van BlackRock Institutional Trust Company, N.A. Alle andere handelsmerken, dienstmerken of geregistreerde handelsmerken zijn het eigendom van hun respectievelijke eigenaars BlackRock Advisors (UK) Limited. Geregistreerde vennootschap No Alle rechten voorbehouden. Telefoongesprekken kunnen gemonitord of opgenomen worden.

11

12 Contactinformatie Voor meer informatie over alle ishares ETF s, kunt u een bezoek brengen aan onze website op U kunt ons ook bellen op telefoonnummer: IS-OOETFS-R-SEP10-NL