Disclaimer Sandra Derksen

Transcriptie

1 Sandra Derksen

2 Disclaimer Met het oog op de complexiteit en het individuele karakter van gezondheidskwesties kan dit boek en de ideeën, oefeningen en suggesties nooit het advies van getrainde medische professionals vervangen. Alle kwesties die iemands gezondheid aangaan vragen om een medische expertise. De rol van de auteur is gericht op educatie in de context van deze materie. De auteur verleent geen medische assessments, individuele therapeutische interventies of persoonlijk medisch advies. De auteur wijst elke aansprakelijkheid van de hand die direct of indirect ontstaat door het gebruik van dit boek Sandra Derksen Tweede versie, 2012 Illustratie omslag: afbeelding Stanford Education voor het congres Food For Thought in Tekstcorrectie: Ingrid Timmermans Meer informatie over de activiteiten van de auteur en bestellen van dit boek: (website) Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan de auteur geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door druk, fotokopie, microfilm, of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Alle rechten voorbehouden. Food for Thought 2

3 Food for Thought 3

4 Menukaart Voorgerecht 6 Buffet: 1. Geloof jij dat iedereen kan afvallen? 7 2. Help! Ik heb weer een (vr)eetbui. En nu? 9 3. Leef wie je bent! Maar wie ben je eigenlijk? Een ander perspectief op wilskracht Gouden bezuinigingstip om moeiteloos af te vallen Het ene willen, het andere doen Bevrijd je van je negatieve lichaamsbeeld Druk, haast, stress heb jij wel tijd om af te vallen? Al die eetadviezen. Wat is nu eigenlijk waar? Voed jij jezelf met wat je écht nodig hebt? Daar wordt aan de deur geklopt Schrijf je licht en op gewicht Realiseer je doel door onmiddellijk te finishen dingen die je kunt doen in plaats van eten Dwing je succes af met een focusmoment Weet jij jouw energiebalans? Tien tips om jouw verbranding te boosten 49 Food for Thought 4

5 18. Het ik-ben-het-zat moment Verleid door je denken Dé sleutel tot succes: gewoon doen! Zin en onzin over BMI Wees jezelf daar word je een ander mens van! Durf jij ja te zeggen tegen jouw nee? Bevrijd jezelf door te ontspannen in dat wat is Hé pssst, zeg eens eerlijk hoe vaak doe jij het? Eet jij jezelf ook weg? Kan niet? Dan niet! Vijf successtrategieën om gewichtsverlies te handhaven Elk moment heeft zijn eigen behoefte M&M s de basisingrediënten voor succesvol afvallen (en meer) Vijftig oorzaken van overgewicht op een rijtje Hoe hou ik het nu vol? De zon (een kort verhaaltje) 88 Over de auteur en afvallen als spirituele oefening 89 Food for Thought 5

6 Voorgerecht Food for Thought is geschreven voor mensen die worstelen met hun gewicht, eetgedrag en zelfbeeld. De teksten, training en coaching van de auteur zijn bedoeld om lichter in het leven te staan. Het is namelijk mijn missie mensen met eet- en gewichtsproblemen te leren lichter in het leven te staan zodat zij zichzelf blijvend kunnen (ver)vullen. langer gewenst eetgedrag of anderszins. Ik hoop dat het waar nodig jou ook (weer) mag inspireren. Lees smakelijk! Sandra Dit lichter in het leven staan is in de eerste en belangrijkste plaats innerlijk bedoeld, wat zich kan uiten in andere leefen eetkeuzes. Uitgangspunt is de bereidheid tot zelfonderzoek om zo de wortels van je eetgedrag bloot te leggen. De inhoud van dit boek bestaat uit een verzameling columns geschreven voor het ezine Afvallen als Spirituele Oefening van juni 2010 tot en met november 2011 plus enkele speciaal voor dit boek gepubliceerde columns. Deze columns waren ook volledig te lezen via de weblog Spiritueel Afvallen. Ze zijn in chronologische volgorde van uitgave geplaatst, waarbij de nieuwe columns op willekeurige plaatsen zijn toegevoegd. Deze columns zijn in originele uitgave, hooguit met correctie van spelling- en stijlfouten, opgenomen in dit boek. Menig lezer van deze columns heeft laten weten dat zij geïnspireerd raakten door het lezen ervan en dat het als steuntje in de rug heeft gediend bij het veranderen van niet Food for Thought 6

7 1. Geloof jij dat iedereen kan afvallen? Die vraag werd mij recentelijk gesteld toen ik iemand aan het vertellen was over afvallenalsspiritueloefening.nl. Mijn eerste spontane reactie was gelijk een nee, maar we konden ons gesprekje niet afmaken en ook na het contact bleef de vraag bij me hangen. Ik had hier zowel ja als nee antwoorden op. Nee, ik geloof niet dat iedereen kan afvallen. Dat blijkt wel uit de statistische gegevens dat meer dan de helft van de Nederlanders die zichzelf te zwaar vindt graag zou willen afvallen en dat slechts 5 tot 15% van de afvalpogingen succesvol is. En succesvol betekent dan dat iemand het lagere gewicht stabiel weet te houden of op zijn minst 9 11 kg gewichtsverlies minimaal drie jaar kan handhaven. Daarnaast kunnen er allerlei medische (waaronder medicijngebruik) en biologische oorzaken zijn die bepalend zijn voor gewicht en eetgedrag. En zo zijn er nog wel meer factoren te noemen. Maar ook ja. Ik geloof dat iedereen zou kunnen afvallen. Ik betrap mijzelf erop dat ik hier al wel een voorbehoud maak met een zou kunnen. Maar bij dit antwoord dacht ik juist aan het bemoedigende feit dat een hele groep mensen toch ook in staat is gedurende enkele maanden aardig wat kilo s af te vallen. Blijkbaar weet men in die periode toch de verleidingen voldoende te weerstaan en veelal meer te gaan bewegen om een zeker gewichtsverlies te realiseren. Voor een moment was men dan toch in staat tot die verandering. De geest was even een tijdje sterker dan de driften van het lichaam. Ik vind dat zeker perspectief bieden. Maar goed, ik neig ondanks mijn kritische aard van nature sneller naar een half vol in plaats van naar een half leeg glas. De vraag was klaarblijkelijk echter nog niet voldoende beantwoord, want hij bleef maar terugkomen. Dat kwam omdat ik in eerste instantie was gefocust op het woordje iedereen' in de vraag. Totdat ik mij tijdens een half uurtje hardlopen (niet alleen goed voor afvallen maar ook voor invallen) realiseerde dat het antwoord al in de vraag zelf zat. In het woordje geloven. De juiste vraag zou namelijk zijn: geloof jij dat jij kunt afvallen? Er is een bekende uitspraak: met geloof kun je bergen verzetten. Deze bevat een diepe waarheid (zolang je hem niet letterlijk neemt natuurlijk). Het maakt een groot verschil of je op deze vraag aarzelend met een misschien of Food for Thought 7

8 weet niet zou antwoorden, of met een kordate ja. Geloof is gestoeld op een of meerdere overtuigingen (ook twijfels zijn overtuigingen!) en hoe krachtiger die zijn, hoe meer effect ze hebben op je handelen. Geloof bepaalt jouw motivatie en wilskracht. Als je gelooft dat je kunt afvallen ontstaat er een beweging gericht op het realiseren van dit geloof. Het is een kwestie van geloven wat je doet en doen wat je gelooft. Het lijkt alsof je hier iets voor doet, maar in werkelijkheid gebeurt het gewoon. Geloof brengt je niet alleen in beweging, het draagt vertrouwen in zichzelf en heeft bijna alle tijd, want het is geen kwestie van óf het gebeurt, maar dát het gebeurt. En resultaat zien vanuit hetgeen je doet waarin je gelooft, verdiept je geloof en vertrouwen. Doen verdiept dan je geloof, wat weer je doen versterkt. Ik heb het hier overigens wel over een diep overtuigd geloof. En, alhoewel paradoxaal, een wetend geloven; het krachtigste van alle geloofsniveaus. Als jij gelooft dat jij kunt afvallen, dan val je af! Er zijn geen maren. Dus als je dit al niet (eens) hebt gedaan, zou jij jezelf die vraag eens kunnen stellen. Geloof jij dat jij kunt afvallen? Waarom wel, niet of misschien? Als je oprecht nieuwsgierig bent, schrijf je antwoorden dan eens op. Je kunt beginnen met de zin: ik geloof dat ik niet/misschien/wel kan afvallen, omdat. En laat spontaan alle omdats uit je pen rollen. En kijk daarna eens naar je antwoorden, voel je bij sommige antwoorden meer dan bij andere? Kende je deze antwoorden al, of verrassen sommige je? Dit zijn je overtuigingen, dat wat jij gelooft (in meer of mindere mate). Bij aarzeling en twijfel daarentegen is er een hele andere energie. Hier zijn er de nodige maren en misschiens. Deze energie uit zich in een beweging van dan weer wel en dan weer niet willen. Van hoopvol tot gelaten (niet durven hopen). Van vertrouwen is niet echt sprake, of deze is in elk geval wisselvallig. Je vertrouwt er niet echt helemaal op en de kans is groot dat je bij een tegenslag denkt zie je wel, ik enz. Het lichamelijke gejojo weerspiegelt hierin het innerlijke gejojo. Food for Thought 8

9 2. Help! Ik heb weer een (vr)eetbui. En nu? Vooral vrouwen hebben hier last van, maar je ziet het ook steeds meer bij mannen. Je hebt ineens een onbedwingbare behoefte aan niet slechts één koekje of chocolaatje, maar liefst dat hele pak. Geen schaaltje chips, maar die hele zak moet leeg. Een drang die niet te stuiten is en die je gijzelt, zodat het zich kan uitleven. Voordat je begint hou jij jezelf natuurlijk voor (de gek) dat je maar één koekje neemt of maar één schaaltje chips. Maar meestal weet je ook al wel dat dit voornemen tegen beter weten in is, omdat dat wat bevredigd wil worden zich niet vervuld voelt met dat ene koekje, zelfs niet met twee. Nee, het liefst moet gewoon alles op en als het nog even kan ietsje meer. Zodat je verzaligd en verzadigd kunt verzuchten hoe lekker dat was. Ik werd recentelijk ook weer geplaagd door die drang. Overigens voor veel vrouwen, waaronder ik, gaat dit vaak gepaard met een specifieke periode in hun cyclus waarin ze gevoeliger (kwetsbaarder) zijn. Ik pakte pen en papier om (weer eens) dieper te kijken wat er nu gebeurde. In dat schrijven ontstond ineens een beeld van een baby die net gevoed is en met een rond gevuld buikje zich voldaan, tevreden en geborgen voelend in slaap viel. Ik kon in die visualisatie even helemaal het pure geluk van die baby ervaren. Het was niet moeilijk de link te leggen tussen de behoeftes die ten grondslag liggen aan de drang tot een vreetbui, het oproepen van de verzadiging en de diepe ontspanning, overgave, vrij zijn van stress en zorgeloosheid van die baby die net gevoed was. Voeding, die voor de baby naast liefdevol fysiek contact met een verzorger, een primaire en basale levensbehoefte is. Het leven van een baby bestaat uit hele simpele en ongecompliceerde zaken, zoals slapen en gevoed worden. En bij de meesten van ons zit in ons lichaam en ons onderbewuste geheugen de conditionering van die verzadigde baby. De eenvoud van het leven van een baby, hoe kwetsbaar en afhankelijk overigens ook, is niet te vergelijken met de complexiteit waar wij als volwassenen in het dagelijkse leven mee te maken hebben en de keuzes die we geacht worden te nemen. Daar lijkt namelijk weinig eenvoudig en simpel. Er is een constante wisselwerking met de wereld van ervaringen die ons prikkelen tot (re)acties. Een wereld waarin wij ons constant Food for Thought 9

10 moeten handhaven en moeten zien te overleven (ook wel coping binnen de psychologie). Het is dan ook niet zo vreemd dat, nu eten overal, snel, makkelijk en betaalbaar is, zich het psychologische fenomeen van comfort food heeft ontwikkeld. Onrust eten, troost eten, stress eten, emotie eten. Uit Amerika zijn onder andere hieraan gerelateerde termen als binge eating en night eating disorder(nes) overgewaaid. Er is zelfs een discussie gaande om deze laatste eetstoornissen op te laten nemen in DSM-IV-TR (handboek diagnose en statistiek voor psychische aandoeningen). Eten is, naast de pure fysieke overlevingsbehoefte en het sociale aspect, voor menigeen een coping mechanisme geworden. Het is een vorm van zelfmedicatie. Zoals te vergelijken met een aspirientje tegen de hoofdpijn of een oxazepammetje bij slaapproblemen; daar is bij verstandig (matig) gebruik helemaal niets mis mee. Tot het moment dat je dit eetmedicijn als een belemmering begint te ervaren en je ontdekt dat deze je de baas wordt of al is. Wat betekent dat jij in het moment dat de drang begint geen vrije wil hebt om een andere keuze te maken (een criterium voor verslaving). Als je af wilt van deze vreetbuien, adviseer ik je het volgende bewustwordingsrecept: Stap 2: laat het medicijn zijn werk doen en kijk wat er gebeurt. Kijk wat je denkt, voelt, doet. Dit kijken is volstrekt neutraal en is wat jij bent. Mocht je kijken en oordelen, dan is dit slechts weer een van de eindeloze gedachten en niet het kijken dat jij bent! Stap 3: schrijf je eigen bijsluiter. Het helpt als je het proces dat je waarneemt ongenuanceerd op papier zet. Geestelijke (denken en voelen) bewegingen zijn vaak zo snel, dat schrijven het zichtbaarder naar de voorgrond haalt. Focus je vooral op (a) wat de drang je geeft (het medicijn voor dient), (b) wat eventueel de aanleiding is waardoor de drang wordt geactiveerd en (c) welke bijwerkingen (oordelen, schaamte, schuld, misselijk etc.) er zijn. Stap 4: herhaal deze stappen elke keer als de drang zich aandient en herlees je bijsluiter(s) ook eens op een ander moment. Kijk of er hierdoor nieuwe inzichten ontstaan. Schrijf deze eventueel ook op! Op den duur zal je dan gaan merken dat door deze alerte innerlijke waarneming jij meester kunt gaan worden over je (vr)eetbuien. Succes! Stap 1: als je geen keus kunt maken, neem het medicijn, oftewel laat de drang gebeuren. Food for Thought 10

11 3. Leef wie je bent! Maar wie ben je eigenlijk? Leef wie je bent. Dat zinnetje bevat de diepste waarheid alsook de grootste illusie. De waarheid is dat je nooit niet kunt leven wie je bent. In elk moment ben je. De illusie ontstaat alleen doordat jij niet weet wie je bent, behalve wie jij denkt te zijn, wat niet is wie jij bent. Het verschil tussen de illusie en de waarheid van wie je bent is het heldere inzicht dat jij weet wie jij bent. Geen intellectueel inzicht, maar een inzicht vanuit ervaren, vanuit kennen, vanuit weten. Dat is wat verlichting betekent, of ook wel zelfrealisatie of zelfbevrijding. Het is niet een bepaalde staat, toestand, ideaal persoon of wat dan ook waar elke zoeker naar streeft om te bereiken en zich kan verbeelden hoe dat zou moeten zijn. Het heeft namelijk niets te maken met wat jij je verbeeldt; het is heel simpel een volmaakt inzicht waardoor je totale perspectief op de werkelijkheid en wie jij bent verandert. Alle wegen in het leven leiden naar dit inzicht. En als het inzicht er is, zie je dat er geen enkele weg was geweest en dat het er altijd al was. Je speelde als het ware verstoppertje met jezelf. Terwijl je zocht, was het er al, klaar om te worden gevonden. Of beter gezegd: klaar om te worden gezien. De grootste belemmering om het te zien is het ik. Ook dit woordje bevat de diepste waarheid en de grootste illusie. De moeder van alle vragen in het leven is wie ben ik? Hieruit ontstaat elke andere vraag. Bijvoorbeeld existentiële vragen als: is er iets na de dood, waarom ben ik hier, wat is de zin van het leven, waarom zijn de dingen zoals ze zijn, waarom is er lijden in de wereld, wat is het goede en het kwade, waarom doe ik wat ik doe? Enzovoort! Dus wie ben jij? De meeste mensen leven het leven vanuit wie ze denken te zijn. Ze verbeelden zich een dit of een dat te zijn. En daardoor niet dat andere dit of dat, want het één denken te zijn sluit het andere in dat moment uit. Men denkt daardoor dat dit is wie ze zijn en wie ze daardoor niet zijn. Wat bedoel ik met een dit of dat denken te zijn? Het is een verhaal wat je over jezelf hebt gecreëerd aan de hand van een dit of dat denken te zijn. Een voorbeeld. Stel ik heb de gedachte, die waarschijnlijk de meesten zo niet iedereen wel zal herkennen: Ik word niet gezien en erkend. Dit vertaalt zich in: Ik ben Sandra, die niet gezien en erkend wordt. Natuurlijk heb je allerlei bewijzen vanuit het dagelijks leven die deze gedachte en Food for Thought 11

12 bijbehorende gevoelens bevestigen. Want in deze ik ben dit of dat -gedachte zijn er anderen en ervaringen die je dit of dat gevoel geven. Het is de perfecte onfeilbare spiegel. Deze zogenaamde bewijzen rechtvaardigen hetgeen je denkt en kleuren (versluieren) je perspectief op de werkelijkheid. Het is de gedachtebril waar je doorheen kijkt. Het kleurt je zienswijze over jezelf en automatisch ook die over de ander, want vanuit dit verbeelde ik ben dit of dat ontstaat tegelijk een verbeeld jij bent dit of dat. Het spel echter dat jij met jezelf speelt is de enige die jou niet ziet of erkent! Nog even dieper op dit voorbeeld ingaand. Vanuit het ik word niet gezien en erkend ontstaat het verlangen te worden gezien, alsook de angst niet te worden gezien en erkend. Verlangen en angst zijn twee zijdes van dezelfde medaille. De een verschijnt tegelijk met de ander. Vanuit deze gedachte (of overtuiging) met zijn verlangen en angst ontstaat een specifiek handelen gericht op gezien en erkend worden. En natuurlijk het voorkomen van niet gezien en erkend te worden. Het leidt tevens tot normen en waarden dat jij vindt dat je elkaar hoort te zien en erkennen (of het alternatief: te respecteren). Dit leidt tot een dat hoort zo (goed gedrag) en een dat doe je niet zo (fout gedrag). Zo heeft zich een (deel)persoonlijkheid gecreëerd rondom slechts één enkele gedachte. Kun jij je voorstellen wat er gebeurt wat voor de meesten van ons geldt als je heel veel gedachten over jezelf hebt? De gedachte een dit of een dat te zijn is de grootste illusie of, zoals ik zelf graag zeg, zelfhypnose die er is. Dit is wat met illusie in spirituele termen wordt bedoeld en met de hindoeïstische en boeddhistische maya, de sluier van onwetendheid. Doordat nagenoeg iedereen in deze zelfhypnose leeft, denkt een dit of een dat te zijn, krijgen we overal om ons heen constant bevestigd dat deze zelfhypnose de werkelijkheid is. Want niet alleen denken wij over onszelf een dit of een dat te zijn, we denken dat ook over de ander en de ander die een dit of een dat denkt te zijn, denkt dit over ons. Het is een eeuwige vicieuze cirkel. Met zijn allen houden we deze illusie in stand en blijft het ons in dromenland houden. Maar dan eentje die heel echt lijkt. En in ons dromenland creëren wij dan bijvoorbeeld concepten als een hiernamaals, een God, een moment van verlossing en vervulling waarop wij werkelijk vrij en heel zijn, eeuwige vrede, geluk enzovoort. Niet een hier maar een daar, niet een nu maar een dan, niet een al zijn, maar eerst moeten worden, niet al hebben, maar eerst moeten verkrijgen. We creëren tijd en ruimte, een dan en een daar. Allerlei bedachte theorieën en voorwaarden waaraan voldaan moet worden, voordat in plaats van NU. Als het ik ben dit of dat niet is wie je bent, wie (of wat!) ben je dan? Het kan op vele manieren gezegd worden en allemaal verwijzen ze naar hetzelfde. Ik kan nu tegen je zeggen dat je het Licht bent, het Nu, Puur Bewustzijn, Kennendheid, Stilte, Leegte, de Volmaaktheid, het Ene, God, enzovoort. Allemaal waar, maar veel heb je er niet aan behalve dat het je kan helpen de aandacht de goede kant op te richten. Wat heb je er aan als je diep in slaap bent en droomt dat je in een woestijn sterft van de dorst, terwijl er een glas water op je nachtkasje staat? Het gaat er uiteindelijk om dat jij wakker wordt en je realiseert dat jij Food for Thought 12

13 dat bent, wat niet hetzelfde is als er een nieuw concept (dus een ik-gedachtegang) van maken, want dat is nu net weer niet waar het over gaat. En eigenlijk blijft het ook bij proberen te zeggen, want dat wat je bent kan niet worden uitgesproken, het is de volmaakte Stilte en tegelijkertijd bevat het alle woorden omdat deze hieruit ontstaan. In mijn eboek (red. Waarom afvallen zo moeilijk is en tien tips hoe dit te doorbreken ) schreef ik al jij bent het weten dat weet dat jij bent. Je kunt ook zeggen: jij bent dat wat aan de gedachten vooraf gaat, in en tussen de gedachten zit en na de gedachten komt. Kortweg: jij bent dat waaruit gedachten ontstaan. Jij bent de Stilte waaruit beweging verschijnt. Als je dit doorziet, of beter nog dit wordt doorzien (ik zal daar in andere ezine-artikelen nog uitgebreid op terugkomen, want er is niemand die doorziet of überhaupt maar iets doet) en je ont-dekt wie (of wat) je werkelijk bent, krijgt het leef wie je bent ineens een totaal ander perspectief. Dan leef je niet vanuit wie je denkt te zijn, maar dan leef je helder wetend, bewust, vanuit wie je bent. Daarin kan er overigens nog steeds een ik ben dit of een ik ben dat verschijnen, maar je weet tegelijkertijd dat dit niet is wat je bent maar slechts een van de eindeloze verschijningen. wordt ervaren en gekend. En geleidelijk aan zal het zich steeds meer en meer manifesteren. Het is als een appel die aan de boom hangt te rijpen en op het moment van rijping plotsklaps op precies het juiste moment van de boom valt. Het had niet eerder en ook niet later kunnen zijn, dát moment was precies het juiste. Zelfbevrijding zit dus in het doorzien van wie je bent. Doorzien wie je bent is zelfrealisatie. Begin gewoon met te kijken naar alle gedachten die jij over jezelf hebt en vraag je bij deze ik-gedachten af wie ben ik? Wie denkt deze gedachten? Waar komen al deze gedachten, gevoelens, verlangens, angsten vandaan? Volg het spoor terug tot de oorsprong, dat onomstotelijk, onveranderlijk, onbeweeglijk en allesomvattend is. Waarin je bent, zonder een dit of een dat te zijn en tegelijkertijd alle ditten en datten bent. Wat je totaal niet met je denken kunt begrijpen en toch kent, waarin je niets weet terwijl je alles weet wat er te weten valt, waarin het leeg en toch vol is en zo kan ik nog eindeloos doorgaan omdat het uiteindelijk niet genoemd kan worden. Je kunt het alleen zien door te Zijn. Het is hét antwoord dat je thuis brengt, terwijl je in het thuiskomen beseft dat je nooit bent weggeweest. Wat ik hier schrijf is iets wat we allemaal al ergens weten. Misschien ervaar je tijdens het lezen wel een gevoel van herkenning. Deze herkenning is dat wat jij bent. Tijdens het spelen van het spel, het dromen, sijpelen er namelijk op een moment glimpen van Helderheid tussendoor waardoor het Food for Thought 13

14 4. Een ander perspectief op wilskracht Er wordt veelal gesteld: Afvallen, je eetstoornis overwinnen, stoppen met roken, alcohol- en drugsmisbruik of welke verslavende activiteit dan ook is, een kwestie van wilskracht. Of anders gezegd: zonder wilskracht lukt het je niet om deze gedragingen te veranderen en overwinnen. Wilskracht wordt zo verheven tot een mythische grootheid. Het is hét doorslaggevende principe dat leidt tot succes. Dus onvoldoende wilskracht betekent onherroepelijk een niet lukken, een falen. Dat legt nogal een druk op de ketel voor menigeen die zich geconfronteerd ziet met bepaalde gedragingen waar hij of zij niet blij mee is en graag anders zou willen zien. Want het startpunt is dan een verondersteld ik moet genoeg wilskracht hebben. Ik heb in het verleden in mijn praktijk als hypnotherapeut af en toe cliënten in mijn praktijk gehad die vroegen of ik met behulp van hypnose er niet voor kon zorgen dat ze meer wilskracht kregen. Het hebben van genoeg wilskracht zou dan het vertrouwen geven dat het overwinnen van belemmerende gedragingen mogelijk maakt. Helaas werkt het in de meeste gevallen niet zo simpel. Wilskracht is zeker een mogelijke weg. Echter slechts voor een enkeling bij wie dit past en die al een zekere mentale volharding kennen en daardoor gefocust kunnen blijven om zo tot de gewenste verandering te komen. Maar het is tegelijkertijd een moeilijke weg. Deze weg kent een bepaalde hardheid en strengheid. Het is de weg van jezelf bepaalde zaken ontzeggen en andere dingen juist doen en er voor over hebben, wat leidt tot dat wat jij voor ogen hebt. Het is de weg van de niet-opgevers, de strijders, de volharders, de asceten, de gedisciplineerden, de opofferaars, enzovoort. Vergelijk het met de weg van de topsporter. Er is echter ook een andere weg, die mijns inziens toegankelijker is voor een veel grotere groep mensen en vele malen milder. Waarbij niet wilskracht tot vertrouwen leidt en daardoor de gewenste verandering brengt, maar juist vertrouwen het startpunt is dat tot wilskracht leidt om het gewenste te realiseren. Het lijkt misschien een gegoochel met woorden, maar toch is het voor deze weg een fundamenteel verschil. Tenminste, zoals ik het heb ervaren. Negenendertig jaar lang heb ik nou niet bepaald over mijzelf gedacht als een wilskrachtig en gedisciplineerd persoon. Niet dat ik niet doelgericht iets kan ondernemen, maar in relatie Food for Thought 14

15 tot mijn eetgedrag vond ik mijzelf daarin eerder zwak en ongedisciplineerd. Woorden als (zelf)discipline en wilskracht riepen zelfs de nodige weerstand in mij op. Een verzet tegen moeten. In combinatie met het besef van al die mensen die keer op keer talloze vergeefse pogingen ondernemen om af te vallen, maakten dat ik mij sceptisch voelde tegenover de mythische proporties van wilskracht. Op de dag dat ik het besluit nam om mijn eet- en leefgedrag radicaal voor de rest van mijn leven om te gooien was dit geen daad van wilskracht maar van vertrouwen. Van een krachtig ja!. Ik geloofde dat het mogelijk was. Het was een sprong in het diepe onbekende en toch was er het vertrouwen dat het mogelijk was. Dit vertrouwen kwam door het inzicht van het kunnen inzetten van de spirituele oefening, de kracht van het aanwezig zijn in dat wat is. Ik hoefde verder geen wilskracht op zelfdiscipline te hebben om tig kilo te kunnen afvallen, behalve dan steeds weer te vertrouwen op het stil worden en te kijken naar dat wat er op dat moment is. En in dat kijken, zeg bijvoorbeeld naar een onrustige drang om te willen snaaien, hoefde ik niets anders te doen dan het er geduldig in uit te houden. Het geduldig kijken werd in die ongeduldige eetdrang het stille oog in de storm (van buitje tot orkaan). Een stil oog dat er altijd is, onaantastbaar, en waarin de keer op keer optredende storm van gedachten en emoties vanzelf door de kracht van kijken uitraast. Waardoor ik dus op de weg kon blijven van het doel dat ik voor ogen had. Door dan te ervaren dat slechts dit kijken werkt, dat je niet van je pad wordt afgeslagen, verdiept het vertrouwen. En als gevolg daarvan ontstaat dan als vanzelf een wilskracht en vastberadenheid om steeds weer hierop terug te vallen. Nu dreigt natuurlijk het gevaar dat niet wilskracht maar vertrouwen tot een mythische grootsheid wordt verheven. Dat jij jezelf oplegt dat je voldoende vertrouwen moet hebben zodat je kunt afvallen of welk ander doel je dan ook voor ogen hebt. Dat dit een verhaal rondom jou creëert wat jij moet zijn of in elk geval zou moeten hebben om dat te kunnen realiseren. Dan ben je precies weer in dezelfde valkuil gestapt, waarbij wilskracht is vervangen door vertrouwen. Wat ik slechts met dit artikel beoog is de hype die rondom wilskracht bestaat te nuanceren en hier een ander, waarschijnlijk voor menigeen beter werkzaam perspectief tegenover te plaatsen. Dat neemt niet weg dat de een op weg gaat vanuit wilskracht en de ander vanuit vertrouwen. Er zijn zelfs nog wel meer startpunten dan deze te noemen. Maar welk startpunt voor jou ook de juiste is, misschien kun je deze niet eens benoemen, je vertrouwen hierin bepaalt vanzelf de kracht van het willen en dit zal voor jou de weg van de minste weerstand en dus meeste overgave zijn. Food for Thought 15

16 5. Gouden bezuinigingstip om moeiteloos af te vallen In Nederland moet de broekriem worden aangehaald vanwege een ernstig tekort in de staatskas. Miljarden moeten er worden bezuinigd en de politieke onderhandelingen voor een te vormen regering gaan in belangrijke mate over de wijze waarop er bezuinigd moet worden. De logica zal niemand ontgaan dat het op de korte of lange duur tot problemen leidt als je meer geld uitgeeft dan dat je binnenkrijgt. Dát we moeten bezuinigen staat dus niet ter discussie, wel wáárop we bezuinigen. Diezelfde bezuinigingsdrift blijkt ook onlangs uit een nieuwsberichtje op nu.nl. Daar staat te lezen dat door de financiële perikelen meer mensen bewuster inkopen bij supermarkten. Consumenten houden beter de aanbiedingen in de gaten en men is daardoor eerder bereid eens naar een andere winkel te gaan dan de gebruikelijke voor die ene aanbieding. Er is een treffende parallel te trekken naar overgewicht. Echter in plaats van een tekort is hier juist sprake van een overschot. Een overschot van energie, dat door biologische wetmatigheden als extra kilo s vet wordt opgeslagen in het lichaam. Niet (een dreigend) rood staan, maar juist een voor menigeen goed gevulde spaarpot. Zodra echter de wens ontstaat om je overgewicht aan te pakken, draait het ook hier fysiek gezien allemaal om bezuinigingen. Overigens wat betreft die broekriem die moet worden aangetrokken: dat is bij deze vorm van bezuinigen geen middel, maar juist een prettig gevolg. Een toename in lichaamsgewicht is het gevolg van een positieve energiebalans: de energie-inname is groter dan het energieverbruik. Bezuinigen is slechts een kwestie van er voor zorgen dat je energieinname afneemt en/of dat je energieverbruik toeneemt. Als je voor beide zorgt, versnel je het afvalproces. Misschien denk je dat dit allemaal logisch is. Dat is het ook! Maar menigeen beseft niet hóe logisch! Weinig mensen zijn zich ervan bewust dat kleine dagelijkse veranderingen in het energieverbruik grote gevolgen hebben voor het lichaamsgewicht op de lange termijn. Als je deze simpele wetmatigheid volgt, kun je op een heel eenvoudige wijze moeiteloos iets doen aan je overgewicht. Het is een bezuinigingstip die je juist winst oplevert! Door hem slim toe te passen, laat je deze wet vóór je werken. Dat is nog eens andere koek dan menen keihard aan de slag te gaan om af te vallen met een gevoel jezelf van Food for Thought 16

17 alles en nog wat te moeten ontzeggen. Afvallen op deze manier is eigenlijk het meest eenvoudige. Geen beproevingen met enorme wilskracht en zwaar moeten afzien. Ik ga je daarvan zo een heel concreet persoonlijk voorbeeld geven, want ik heb deze wetmatigheid ook toegepast en het is er voor een belangrijk deel oorzaak van dat ik veertig kilo ben afgevallen én op gewicht blijf! Het enige wat je er voor nodig hebt, is interesse om je meer bewust te worden van het energiegehalte van de specifieke producten die jij eet en drinkt. Maar als ik jou hopelijk met dit artikel overtuigend weet te inspireren tot de eenvoud en effectiviteit daarvan, zal het ongetwijfeld goed komen met de interesse. Wat je zelf daarnaast nog moet doen is de bereidheid om enkele slimme aanpassingen te doen en daarnaast de tijd zijn werk te laten doen door consequent en geduldig te zijn. Nog even: fysiek gezien wordt energie uitgedrukt in calorieën. Meer energie verbruiken is dus meer calorieën verbruiken, minder energie innemen is minder calorieën innemen. Een balans in je energie betekent dat er die hoeveelheid energie wordt ingenomen en verbruikt die past bij het functioneren van jouw lichaam. Gemiddeld genomen is dit voor vrouwen kcal per dag en voor mannen kcal. Nu denken veel mensen gelijk bij het verminderen van de energie-inname dat dit betekent dat je minder gaat eten. Nee dus! Dat hoeft helemaal niet. Niet dat dit niet nodig is voor menigeen, maar de aandacht wil ik nu even richten op het juist slimmer en anders eten! Een simpel voorbeeld uit mijn eigen leven. Al zo n anderhalf jaar eet ik dagelijks een liter magere yoghurt (drie porties op een dag). Wélke magere yoghurt ik eet kan hierin ontzettend (!) veel schelen. De magere yoghurt van de Coop bevat 28 kcal per 100 ml; een liter is dus 280 kcal. De magere yoghurt van Super de Boer bevat 38 kcal per 100 ml; een liter is dus 380 kcal. Een verschil van 100 kcal per pak op een dag. Dat is niet zo heel veel. Je denkt snel, als je daar überhaupt al bij stil staat: Dat is maar 100 kcal!. Maar op jaarbasis betekent het gebruik van het ene of andere pak yoghurt een verschil van 100 kcal x 365 dagen = kcal. Eén kilo lichaamsvet vertegenwoordigt een waarde van kcal. Een kilo afvallen of aankomen staat voor kcal minder of meer eten dan je persoonlijke energiebalans nodig heeft. De keuze voor het ene of andere pak yoghurt is dus afgerond 5 kilo (36.500/7.000) per jaar aankomen of afvallen. Of in mijn geval moeiteloos op gewicht blijven. En het enige (!) wat ik hiervoor hoef te doen is even op het etiketje kijken en vervolgens te besluiten welk pak yoghurt ik koop. Nog even in de herhaling: kleine dagelijkse veranderingen met grote gevolgen op langere termijn. Zo heb ik meer van dit soort voorbeelden ingevoerd in mijn dagelijks eten (en drinken). Ik at bijvoorbeeld elke dag een ei op brood maar dan wel bovenop een plak geitenkaas met daarnaast nog tomaat, mayonaise en basilicum. Tja, wat kan ik zeggen, ik hou van lekker eten. Maar ik vond het geen enorme opoffering dat ei en die mayonaise te skippen. Dat broodje met geitenkaas, tomaat en basilicum vond ik ook een lekker Food for Thought 17

18 en aanvaardbaar alternatief. Zeker toen ik mij ervan bewust werd wat deze besparing mij zou opleveren. Namelijk op jaarbasis een bezuiniging van bijna 8 kilo! Geduld is dus wel belangrijk. Deze wet werkt, maar heeft tijd nodig. De kracht zit hem juist in de staart, namelijk op de lange termijn. De valkuil van menigeen die wil afvallen is dat dit snel en drastisch moet, men blijft op de korte termijn denken en de lat wordt daardoor te hoog gelegd en is ook niet eens realistisch. Door deze gouden bezuinigingstip in je eetgedrag door te voeren, rekening houdend met je plezier in eten, dat je eet wat je ook lekker vindt, is het geen kwestie meer van volhouden. Niet jij gaat aan het werk, maar deze wet gaat vóór jou aan het werk. Tot slot wil ik toch nog even een waarschuwing afgeven. Deze gouden tip is niet bedoeld om in door te slaan en obsessief gefixeerd te raken in calorieën. Zorg daarnaast dat je alle essentiële voedingsstoffen binnen blijft krijgen. Gebruik dus je heldere verstand om zo te komen tot een bewuster, gezonder en natuurlijker energiemanagement. Food for Thought 18

19 6. Het ene willen, het andere doen Soms lukt het je om langere tijd dat wat jij je hebt voorgenomen ook na te leven, soms haak je al dezelfde dag af. Nee ik neem echt maar één glaasje wijn bij het eten!, waarna je er vervolgens weer eentje neemt. We kennen het allemaal. Misschien niet dit specifieke voorbeeld, maar ongetwijfeld vele andere. Je denkt en zegt het één en vervolgens doe je het andere. Het lijkt soms wel alsof iets of iemand anders het van je overneemt. Wat jij met je goede voornemens wilt, doet er op dat moment gewoonweg even niet toe. Wat als je al de nodige kilo s bent afgevallen en je ziet jezelf ineens gedrag vertonen wat niet bijdraagt aan het in standhouden van het bereikte streefgewicht of het verliezen van nog meer overbodige kilo s? Wat als je het voornemen hebt je eetgedrag aan te pakken, maar intussen doe je van alles wat haaks staat op deze wens? De kans is groot dat je dit in meer of mindere mate toch als een probleem gaat ervaren. Zeker als de wens krachtig is, maar het gedrag iets anders vertoont. Er is dan sprake van een innerlijk conflict door twee haaks op elkaar staande belangen. Het ene belang dat een bepaald voornemen heeft en het andere belang dat hier, om het maar even plat te zeggen, maling aan heeft. En we zien deze tegengestelde belangen terug in alle aspecten van ons leven. Het ene denken, willen, zeggen en het andere doen. Welke waardevolle tip kan ik jou nu aanreiken waarmee je dit succesvol kunt aanpakken? Waarin je dat wat je wenst kunt realiseren en het ondermijnende gedrag geen invloed meer heeft? Ik ga je drie antwoorden geven. De eerste is het meest ware antwoord waar jij niets mee kunt doen, slechts inzien. Het tweede antwoord is een alternatief, waar de meesten waarschijnlijk meer mee kunnen en het derde is gewoon een pragmatische tip. Dus wat kun jij doen om wat je wenst succesvol aan te pakken? Het eerste antwoord is niets! Want er is niemand die iets doet. Er is alleen dat wat gebeurt en daarin wordt gedaan. Alles is. Gemanifesteerd bewustzijn als leven. Dat is wat jij bent. In alles wat gebeurt: afvallen, aankomen, jojo-en, plannen maken ter verbetering, meer bewegen, eetproblemen overwinnen, snaaien, controle houden, angst, zelfmedelijden, worstelen, niet volhouden of wel volhouden en je hier goed over voelen, iets willen bereiken, manieren waarop het gedaan kan worden, enzovoort, enzovoort. Food for Thought 19

20 Kortom, er is alleen maar de oneindige ervaring. Zelfs het denken dat jij een persoon bent die toch doet, is niets meer dan bewustzijn als ervaring. Zodra dit doorzien wordt, is er geen identificatie meer met het idee een persoon te zijn. Er is geen doener meer, er wordt slechts gedaan. Wat blijft is de ervaring waarbinnen het idee van een persoon kan opkomen. In de Zen is er een bekende uitspraak: voor de verlichting water halen en hout hakken, na de verlichting water halen en hout hakken. Het verschil is dat er voor de verlichting nog het idee was dat er een persoon was die deed. Na de verlichting wat niets anders is dan een zien dat een persoon slechts een gedachte is blijft nog steeds wat gebeurt, maar is er niemand meer aan wie dit gebeurt of die doet. Dit is totale vrijheid en voor de identificatie met het idee een persoon te zijn (ook wel ego) de ultieme bedreiging. Het tweede antwoord is voor degenen die denken dat ze toch wel degelijk zelf iets kunnen doen en niets kunnen met de volstrekte simpelheid van het vorige antwoord. Hen raad ik de spirituele oefening aan. Het aanwezig zijn in dat wat is. Het waarnemen van dat wat gebeurt, dat wat ervaren wordt. Het waarnemen van het denken, het voelen, het handelen. Waarnemen dat je het ene wenst, en het andere doet. Waarnemen dat jij dit nu zit te lezen, misschien gretig of wat dan ook, hopende op hét antwoord. Waarnemen dat je de ene dag trouw je dieet volgt en er de volgende dag weer de klad in zit. Waarnemen dat je deze week al een paar dagen niet gewandeld hebt. Waarnemen dat je toch echt na zoveel te zijn afgevallen nog graag vijf kilo extra wilt afvallen, maar dat je het eigenlijk niet meer kunt opbrengen. Waarnemen dat je heel erg graag wilt afvallen, maar het er om een of andere reden niet van komt. Het steeds weer kijken naar jezelf, naar wat je voelt, denkt, doet, naar je motieven. En zie dat hetgeen dat kijkt en waarneemt neutraal is. Het waarom van wat je denkt, voelt en doet is niet eens belangrijk. En stel jezelf dan op momenten de vraag: wie ben ik? Ben ik die gedachte, ben ik dat gevoel, ben ik dat handelen? Maar nu denk ik dit, over een uur denk ik weer dat, morgen is het zus en volgende week is het zo. Wat als er geen denken, geen voelen, geen handelen is, ben jij dan ook? Neem hierin geen antwoord van mij aan. Wat heb je eraan als het zelf nog niet geweten wordt? Mijn laatste antwoord is speciaal voor hen die met een voornemen willen starten. Vraag jezelf af of dit voornemen er één is die jij jezelf op de lange termijn, eventueel de rest van je leven, ziet doen. Niet dat dit persé moet, maar als indicatie of je het als een hele opoffering ervaart of niet. Is het een voornemen dat dicht bij jezelf ligt en misschien met enige aanpassing goed in je leven is te integreren? Als je nu bijvoorbeeld wilt afvallen met shakes, zie jij jezelf dit dan de rest van je leven doen? Als je nu wilt afvallen door lid te worden van de sportschool en drie tot vier keer in de week te gaan sporten, zie jij jezelf dit de rest van je leven doen? Kortom, gebruik je heldere verstand en niet je wanhoop of verlangen om te bepalen of je voornemen realistisch is. Een realistisch voornemen verhoogt je Food for Thought 20