Economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo Huidige situatie (2013) en ontwikkeling ( )

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo Huidige situatie (2013) en ontwikkeling (2008-2013)"

Transcriptie

1 Economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo Huidige situatie (2013) en ontwikkeling ( ) Rapportage in opdracht van: Regio Venlo Januari 2015 Projectnummer ZKA Consultants & Planners Biesbosweg 16C 5145 PZ Waalwijk tel.: fax:

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING 1 1. INLEIDING Aanleiding en doel studie Leeswijzer Verrichte werkzaamheden 5 2. AFBAKENING EN METHODIEK Inleiding Afbakening en regionale indeling Methodiek 8 3. AANBOD Inleiding Verblijfstoerisme Dagtoerisme OMVANG BEZOEK Inleiding Verblijfstoeristisch bezoek Dagtoeristisch bezoek ECONOMISCHE BETEKENIS TOERISME EN RECREATIE Inleiding Economische betekenis toerisme regio Venlo Economische betekenis toerisme 2013 naar categorie Economische betekenis toerisme 2013 naar regio Economische betekenis in perspectief Ontwikkeling economische betekenis CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN Conclusies Aanbevelingen 42 ZKA Consultants & Planners

3 SAMENVATTING De regio Venlo heeft gevraagd onderzoek te doen naar de omvang en economische betekenis van de sector recreatie en toerisme in de regio Venlo in 2013 en de ontwikkeling ten opzichte van Dit inzicht is gegeven op regioniveau en daarnaast in de vorm van een uitsplitsing naar zes deelregio s (Beesel, Horst aan de Maas, Maasduinen, Peel en Maas, Venlo en Venray). 355 verblijfstoeristische bedrijven; slaapplaatsen vooral in de kampeer- en bungalowsector De regio Venlo telde 355 verblijfstoeristische bedrijven in Uitgedrukt in slaapplaatsen beschikt de regio over ruim toeristische slaapplaatsen (toename van circa 3% ten opzichte van 2008). Circa 48% betreft toeristische kampeercapaciteit (reguliere en minicampings). Ook de omvang de bungalowsector is groot met circa 38% van het aantal toeristische slaapplaatsen (inclusief vakantiehuisjes en appartementen). Verdeling slaapplaatsen naar categorie 3% 2% 4% 1% 0% 5% B&B 11% Hotels standaard Hotels middenklasse/luxe Bungalowparken (> 5 eenheden) 37% Woningen/appartementen (< 5 eenheden) Reguliere campings Minicampings 37% Camperplaatsen Groepsaccommodaties Jachthavens 1% Circa 4,9 miljoen overnachtingen, daling van 3% ten opzichte van 2008 Bungalowsector dominant. In totaal vonden in 2013 circa 4,9 miljoen overnachtingen plaats in de regio Venlo. Circa 71% van deze overnachtingen vond plaats bij de grote bungalowparken. De regio Venlo is goed voor ongeveer 10% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland; Horst aan de Maas meeste overnachtingen. Circa 33% van de totale overnachtingen vond plaats in de deelregio Horst aan de Maas. Ook in de deelregio s Venlo en Maasduinen vinden relatief veel overnachtingen plaats (respectievelijk circa 20% en circa 19% van de totale overnachtingen); Overnachtingen bij bungalowparken gedaald; overige categorieën gestegen. Ten opzichte van 2008 daalde het aantal overnachtingen met 4%. Deze ontwikkeling wordt bepaald door de daling (-9%) die plaatsvond bij de bungalowparken (>5 eenheden). Wanneer deze categorie buiten beschouwing wordt gelaten, is het aantal overnachtingen in de regio Venlo gestegen met circa 12% (hotels, inclusief Bed & Breakfast (+15%), kamperen (+15%), groepsaccommodaties (+8%) en jachthavens (passanten) (+36%)); Positieve ontwikkeling bezetting overige categorieën. De daling van het aantal overnachtingen bij de bungalows wordt veroorzaakt door een daling van de bezettingsgraad (conform landelijke en provinciale tendens). Voor de kampeersector nam de bezetting toe, wat ook overeenkomt met het 1

4 landelijke en provinciale beeld 1. Voor de hotelsector werd een stijging van de bezetting zichtbaar voor de regio Venlo (in tegenstelling tot de landelijke en provinciale dalende tendens). Ook voor de groepsaccommodaties steeg de bezetting licht, terwijl deze landelijk en in de provincie Limburg daalde tussen 2008 en Bijna 27,4 miljoen dagbezoeken in de regio Venlo, stijging van 5% Routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen dominant. Het aantal dagrecreatieve bezoeken in 2013 komt uit op bijna 27,5 miljoen. Hiervan betreft circa 60% activiteiten op gebied van routegebonden buitenrecreatie (zoals fietsen en wandelen) en heeft circa 22% een recreatief winkel karakter. De deelregio Venlo zorgt voor circa 32% van de dagrecreatieve bezoeken; Vooral stijging dagbezoeken met relatief lage bestedingen. Het aantal dagbezoeken is ten opzichte van 2008 toegenomen met circa 5%.Vooral activiteiten met relatief lage bestedingen per bezoek (zoals musea en bezienswaardigheden, evenementen en routegebonden buitenrecreatie) kende een stijgend bezoekersaantal. Activiteiten met relatief hoge bestedingen (zoals recreatief winkelen, entertainment en zakelijk dagtoerisme) laten daarentegen een terugval van het bezoekersaantal zien; Toerisme genereert in totaal bijna 820 miljoen bestedingen (-6%) Door verblijfstoeristen en dagrecreanten werd in 2013 bijna 820 miljoen besteed. Belangrijke categorieën voor de bestedingen zijn recreatief winkelen (35% van totaal) en de bungalowparken (>5 eenheden) (24% van totaal). Ten opzichte van 2008 namen de totale bestedingen af met circa 6%: Stijging bestedingen verblijfsrecreatie (vooral prijseffect). De bestedingen in het verblijfstoerisme stegen met circa 13%. Deze groei wordt veroorzaakt door hogere (gerealiseerde) prijzen bestedingen (volume uitgedrukt in overnachtingen nam af); Daling bestedingen dagrecreatie (vooral volume effect). Voor dagrecreatie zijn de bestedingen gedaald met circa 16%. Dit effect betreft grotendeels een volume effect. Recreatief winkelen heeft een grote invloed op dit totale effect (afname bezoekersaantal met circa 22% in combinatie met lagere bestedingen). Zonder recreatief winkelen zouden de totale bestedingen in dagrecreatie zijn gestegen met circa 6%. De totale bestedingen in de regio Venlo stijgen exclusief recreatief winkelen met circa 11%. Verschillen in ontwikkeling bestedingen per deelregio. Per deelregio zijn er verschillen zichtbaar qua ontwikkeling van de totale bestedingen. In Horst aan de Maas zijn deze nagenoeg gelijk gebleven. Voor de andere deelregio s zijn de bestedingen gedaald tussen 2008 en Toerisme in de regio Venlo belangrijke sector Met bijna 820 miljoen toeristisch-recreatieve bestedingen is de vrijetijdssector in de regio Venlo belangrijk. Het aandeel in het BBP van de regio is 9,5%. Landelijk gezien ligt dit percentage op 4,8%. Ten opzichte van 2008 is het belang van toerisme en recreatie in de regionale economie licht afgenomen (in 2008 bedroeg het aandeel circa 10%). 1 Bron: CBS. Tussen 2008 en 2013 verlaagde CBS de ondergrens van het verblijfstoeristisch aanbod. De ontwikkeling van de bezetting in Nederland en Limburg moet daarom als een indicatie worden geïnterpreteerd. 2

5 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Aandeel toerisme in BBP 9,5% 4,8% Regio Venlo Nederland Toerisme levert bijna FTE op en is (grotendeels) conjunctuurgevoelig De toeristisch-recreatieve sector levert circa FTE aan werkgelegenheid op. Belangrijke categorieën zijn recreatief winkelen en de bungalowparken (> 5 eenheden) met respectievelijk 32% en 26% van de totale werkgelegenheid. Vergeleken met 2008 is de werkgelegenheid gedaald met circa 16%. Deze daling hangt samen met de daling van de bestedingen (met name voor recreatief winkelen (daling werkgelegenheid van bijna 40%) en met een stijging van de arbeidsproductiviteit. Ook de totale werkgelegenheid in de regio daalde, maar in minder mate (-2,7%). Aandeel toerisme en recreatie in totale werkgelegenheid regio Venlo met 9,6% relatief hoog Door parttime en seizoensmatig werk komt de geraamde FTE overeen met tot banen. Dit is circa 9,5% van de totale werkgelegenheid in de regio Venlo. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde van circa 6%. Per deelregio komen duidelijke verschillen naar voren. Toerisme en recreatie blijkt vooral belangrijk te zijn voor Beesel, Horst aan de Maas en Maasduinen. 25,0% 20,0% 20,2% 15,0% 14,8% 14,1% 10,0% 9,2% Regio Venlo 5,0% 6,0% 5,2% 0,0% Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Aanbevelingen Zoals bovenstaand is geconcludeerd is de toeristisch-recreatieve sector in de regio Venlo krachtig, maar staat ze op bepaalde vlakken onder druk. Op middellange termijn moet daarom worden gewaakt dat er een structurele achteruitgang is ingezet, de sector minder krachtig en vitaal wordt en daarmee de bestedingen en werkgelegenheid structureel dalen. Om stabilisatie of een gezonde groei te bewerkstellingen bevelen wij het volgende aan: Nieuwe PMC s bungalows. Regio Venlo kent een bijzondere bungalowstructuur met grote parken die veel voorzieningen bieden en dus relatief onafhankelijk van de omgeving kunnen functioneren. Deze bungalowsector staat onder druk wat betreft overnachtingen, prijzen en kwaliteit (beperkt 3

6 onderscheidend vermogen). Tegelijk is de regio sterk afhankelijkheid van landelijke ketens. Er zullen derhalve nieuwe PMC s gevonden moeten worden voor de bungalowsector gezien dalende bezetting; Verbindingen leggen. Tegelijk is het zaak dat de verbinding tussen aanbieders van verschillende (verblijf- en dag)recreatieve bedrijven én andere sectoren (cross-overs) binnen de regio Venlo sterker gelegd worden door het gezamenlijk ontwikkelen van nieuwe PMC s, arrangementen, e.d. Een Leefstijlgerichte aanpak bevelen we in dit kader aan. Verbetering productiviteit en meer investeringen. De productiviteit van de verblijfsrecreatiebedrijven zal vergroot moeten worden om als regio vitaal en aantrekkelijk te blijven. Door een hogere productiviteit stijgt de investeringskracht. Tegelijkertijd moeten ondernemers in samenwerking met overheden (gemeente, regio, provincie) zoeken naar mogelijkheden om deze investeringen mogelijk te maken en barrières te slechten. De regio is de ideale overheidslaag om hierin een coördinerende rol op zich te nemen; Revitaliseringsaanpak. Meer grip krijgen op bezoekmotieven en doelgroepen binnen het verblijfstoerisme teneinde de toeristisch-recreatieve functie te versterken. Daartoe zou een revitaliseringsaanpak voor verblijfsrecreatie een goed hulpmiddel zijn, waarbij met name op de kwaliteit van het verblijfstoeristisch product moet worden ingezet; Vraaggericht werken in groter gebied. De regio heeft te weinig een onderscheidende toeristischrecreatieve identiteit zodat ook het imago diffuus is. Het ligt daarom voor de hand om in de vermarkting van de regio meer te profiteren van omliggende sterke regio s en verbindingen te leggen met hun toeristische aanbod en imago; Evenwichtige versterking dagrecreatie. De regio heeft potentie om op dagrecreatief vlak (in de meeste brede zin, maar passend bij de aanwezige (verblijfs)doelgroepen) nog sterker te worden. Als aanvulling op de sterke bungalowstructuur past evenwichtig en passend dagrecreatief aanbod. Tot slot adviseren we bovenstaande aanbevelingen in een nieuw te ontwikkelen visie een plek te geven. 4

7 1. INLEIDING 1.1. Aanleiding en doel studie In 2008 is onderzoek gedaan naar de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo. Momenteel bestaat de behoefte aan inzicht in de omvang en economische betekenis van de sector voor het jaar 2013 en de ontwikkeling ten opzichte van De gemeente Bergen heeft namens de regio Venlo ZKA Consultants & Planners opdracht gegeven om dit onderzoek uit te voeren. Primair doel van de studie is het geven van inzicht in de economische betekenis uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid van de toeristisch-recreatieve sector in de regio Venlo. Hierbij gaat het zowel om de huidige betekenis als de ontwikkeling in de periode Net als bij de nulmeting is hierbij een uitsplitsing gemaakt naar de zes deelregio s (Beesel, Horst aan de Maas, Maasduinen, Peel en Maas, Venlo en Venray) Leeswijzer Deze rapportage is als volgt opgebouwd: Afbakening onderzoek en methodiek: hoofdstuk 2; Analyse van de toeristische aanbodstructuur en de ontwikkeling: hoofdstuk 3; Analyse van de huidige omvang en ontwikkeling van het bezoek: hoofdstuk 4; Raming van de economische betekenis van toerisme en recreatie in de regio Venlo in 2013 en analyse van de ontwikkeling hiervan tussen 2008 en 2013: hoofdstuk 5. Conclusies en aanbevelingen: hoofdstuk 6. Vergelijking met 2008 Ten behoeve van de ontwikkeling van de overnachtingen, bezoekersaantallen en de economische betekenis tussen 2008 en 2013 merken wij op dat voor 2008 enkele correcties noodzakelijk bleken. Deze correcties betreffen bijvoorbeeld bedrijven die in 2008 wel bestonden en niet zijn meegenomen in het onderzoek of bedrijven waarvan nu is gebleken dat de capaciteit en/of de vraag in 2008 lager of hoger moet zijn. Voor de categorieën routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen is in overleg met de opdrachtgever een andere regionale verdeelsleutel gehanteerd. Deze correcties betekenen een optimalisatie van de cijfers van 2008 die hierdoor enigszins kunnen afwijken van de vorige rapportage. Derhalve moet voor de vergelijking met 2008 worden uitgegaan van de cijfers in deze rapportage en niet van de cijfers in de rapportage van Verrichte werkzaamheden Ten behoeve van deze studie zijn de volgende werkzaamheden verricht: Startbespreking met de opdrachtgever; Afbakening onderzoek en opstellen vragenlijsten enquêtes; Inventariseren/actualiseren aanbod op basis van bestanden van de gemeenten; Enquêtes onder dag- en verblijfstoeristische aanbieders (respons: 58%); Analyse data op basis van de resultaten van de enquêtes; Deskresearch/analyse routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen (CVTO); Raming economische betekenis toerisme en recreatie regio Venlo voor 2013 en analyse van de ontwikkeling ; Rapportage, toelichting en presentatie. 5

8 2. AFBAKENING EN METHODIEK 2.1. Inleiding In dit hoofdstuk is eerst het onderwerp afgebakend en is aangegeven welke categoriale en regionale indeling is gehanteerd (2.2.). Vervolgens is ingegaan op de gehanteerde onderzoeksmethodiek (2.3.) Afbakening en regionale indeling Afbakening toerisme In het onderzoek is zowel de dagrecreatie als het verblijfstoerisme in de regio Venlo betrokken. De afbakening en categoriale indeling van toerisme voor dit onderzoek is conform het onderzoek van 2008 en is opgesteld in nauw overleg met de opdrachtgever, waarbij tevens rekening is gehouden met de gangbare afbakeningen en definities (onder andere Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC)). Voor de vergelijkbaarheid is dezelfde indeling gehanteerd als in de studie in Voor de begrippenlijst wordt verwezen naar bijlage X. Bij het verblijfstoeristisch aanbod (hoofdstuk 3) zijn de volgende logiesvormen in het onderzoek meegenomen: Bed and Breakfast accommodaties; Hotels en pensions standaard (0-2 sterren); Hotels middenklasse en luxe (3-5 sterren); Bungalowparken (> 5 eenheden); Appartementen/vakantiehuisjes (< 5 eenheden); Mini- en boerderijcampings; Campings (vaste en toeristische plaatsen); Camperplaatsen; Groepsaccommodaties; Jachthavens (vaste en passantenplaatsen). Bij het gebruik van dit verblijfstoeristische aanbod (hoofdstuk 4) zijn alle toeristische en zakelijke overnachtingen in deze accommodaties meegenomen met uitzondering van de overnachtingen op vaste plaatsen (jaar- en seizoenplaatsen) op campings en vaste ligplaatsen in jachthavens 2. Voor het dagtoeristisch aanbod (hoofdstuk 3) is de volgende onderverdeling gemaakt: Attracties; Musea en bezienswaardigheden; Evenementen; Routegebonden buitenrecreatie; Golf; Recreatief winkelen; Entertainment; Zakelijk dagtoerisme. 2 De economische betekenis van dit aanbod is in deze monitor meegenomen op basis van bestedingen per (lig)plaats op jaarbasis. 6

9 Voor de categorieën attracties, musea en bezienswaardigheden, evenementen, golf en entertainment is een ondergrens van minimaal bezoekers op jaarbasis gehanteerd. Bovenstaande afbakening en indeling, heeft in combinatie met een splitsing van de toeristische en vaste kampeercapaciteit/vaste ligplaatsen en passanten en een verdere verfijning op basis van bestedingsprofielen bij de hotels 3 (zie ook hoofdstuk 5) geleid tot 12 verblijfstoeristische categorieën en 8 dagtoeristische categorieën (zie tabel 2.1.). Tabel 2.1. Categorieën Categoriale indeling toerisme regio Venlo Verblijfstoerisme 1. Bed & Breakfast accommodaties 2. Hotel/pensions standaard (0-2*) 3. Hotels middenklasse en luxe (3-5*) 4. Bungalowparken (> 5 eenheden) 5. Appartementen/vakantiehuisjes (< 5 eenheden) 6. Mini- en boerderijcampings 7. Campings toeristisch 8. Campings vast 9. Camperplaatsen 10. Groepsaccommodaties 11. Watersport passanten 12. Watersport vast Dagtoerisme 13. Attracties 14. Musea en bezienswaardigheden 15. Evenementen 16. Routegebonden buitenrecreatie 17. Recreatief winkelen 18. Entertainment 19. Golf 20. Zakelijk dagtoerisme Regionale indeling De regio Venlo is in deze studie in overleg met de opdrachtgever onderverdeeld in zes deelregio s. Het betreft de volgende zes deelregio s: Beesel; Horst aan de Maas; Maasduinen; Peel en Maas; Venlo; Venray. In figuur 2.1. is deze regio grafisch weergegeven. 3 Bij de categorie hotels is onderscheid gemaakt tussen pensions en standaard hotels (tot en met 2 sterren) respectievelijk middenklasse en luxe hotels (3 tot en met 5 sterren) in verband met de verschillen in bestedingen in de verschillende klassen hotels. 7

10 Figuur 2.1. Regionale indeling regio Venlo 2.3. Methodiek Om de gewenste informatie op het gewenste detailniveau inzichtelijk te krijgen, zijn in dit onderzoek twee aanvullende methodieken voor de verzameling van de data gehanteerd: Telefonische enquête (2.3.1.); Deskresearch (2.3.2.) Telefonische enquête In het onderzoek stond een (telefonische) enquête onder bedrijven uit de toeristisch-recreatieve sector centraal. Alle bedrijven 4 in de regio Venlo in de categorieën zoals in tabel 2.1 zijn vermeld, zijn benaderd. Gestart is met een indeling van het toeristisch-recreatief aanbod naar bovenstaande categorieën in samenwerking met de individuele gemeenten. De potentiële respondenten zijn voorafgaand aan de enquête via op de hoogte gesteld van het doel van het onderzoek, de wijze van het onderzoek en uiteraard het belang van medewerking aan de enquête. Vervolgens is per een link naar de online vragenlijst verzonden naar de bedrijven in de populatie. Daarna zijn de bedrijven nagebeld totdat de doelrespons ( bedrijven) was gerealiseerd. Respons In totaal is een respons van 53% gerealiseerd binnen de onderzoekspopulatie 5. Deze respons kan als zeer hoog worden aangemerkt. Veelal wordt in onderzoeken een respons van 20-30% reeds als bovengemiddeld bestempeld. Deze hoge respons is mede te danken aan de medewerking en 4 5 Met uitzondering van de categorieën evenementen, routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen. In de beginfase van het onderzoek is het onderwerp afgebakend, waarbij tevens afspraken zijn gemaakt over ondergrenzen per categorie (gebaseerd op capaciteit of bezoekersaantal). De onderzoekspopulatie bestaat uit alle bedrijven uit de gehele populatie die binnen de afbakening vallen en boven de ondergrens uitkomen. 8

11 betrokkenheid van de Regio Venlo en de bijbehorende gemeenten. Wij zijn deze organisaties alsmede alle toeristisch-recreatieve bedrijven die in het onderzoek hebben geparticipeerd zeer erkentelijk voor hun medewerking. In onderstaande tabel is een overzicht opgenomen van de respons uitgesplitst naar de verschillende categorieën. Uit deze tabel komt naar voren dat in alle categorieën, met uitzondering van hotels/pensions standaard, reguliere campings en bungalowparken (> 5 eenheden), minimaal 50% van de bedrijven heeft meegedaan. Het aanbod aan bungalowparken (> 5 eenheden) bestaat voor een deel uit parken van de grote landelijke ketens. Diverse ketens hebben intern vastgelegd niet aan onderzoeken/enquêtes mee te werken ( corporate policy ). Dit weegt door in het responsepercentage van deze categorie. Uitgedrukt in de capaciteit van de verblijfstoeristische categorieën (aantal bedden, stand- en ligplaatsen) komt de respons uit op 51% (exclusief bungalowparken > 5 eenheden), waarbij met name de respons van de hotelsector (inclusief B&B s) hoog was qua capaciteit (65%). Inclusief bungalowparken > 5 eenheden is de totale response (uitgedrukt in capaciteit) lager (40%), mede vanwege de schaalgrootte van de parken. Tabel 2.2. Overzicht respons bedrijfsenquête (in aantal bedrijven) Populatie Respons Respons B&B % Hotels/pensions standaard % Hotels middenklasse en luxe % Bungalowparken (> 5 eenheden) % Huisjes/appartementen % Campings regulier % Minicampings % Camperplaatsen % Groepsaccommodaties % Jachthavens % Attracties % Musea en bezienswaardigheden % Entertainment % Golf % Zakelijke markt % Totaal % Om te komen tot het totale aantal overnachtingen en dagbezoek in 2013 zijn aangezien niet alle bedrijven hebben meegewerkt voor de non-respons ramingen gemaakt. Deze inschattingen zijn op verblijfstoeristisch gebied veelal gemaakt door uit te gaan van de benchmark bezettingsgraden voor de desbetreffende categorie of cijfers van Voor dagtoeristische bedrijven die dit jaar niet hebben geparticipeerd zijn bezoekcijfers uit 2008 aangehouden. Bezoekersaantallen van dagtoeristische bedrijven die zowel in 2008 als in 2013 niet aan het onderzoek deelnamen ontbreken derhalve. Ten behoeve van de ontwikkeling van de overnachtingen, bezoekersaantallen en economische betekenis tussen 2008 en 2013 merken wij op dat voor 2008 enkele correcties noodzakelijk bleken (zie kader in hoofdstuk 1). Deze correcties betekenen een optimalisatie van de cijfers van 2008 die hierdoor enigszins kunnen afwijken van de vorige rapportage. Derhalve moet voor de vergelijking met 2008 worden uitgegaan van de cijfers in deze rapportage en niet van de cijfers in de rapportage van

12 Deskresearch Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van deskresearch om het toeristisch-recreatieve aanbod te inventariseren. Tevens is gebruik gemaakt van deskresearch voor de bepaling van de parameters (bestedingen 6, arbeidscoëfficiënten, etc.) voor de berekening van de economische betekenis. Voor een tweetal categorieën is gekozen om het gebruik en belang inzichtelijk te maken door middel van deskresearch. Dit betreft de categorieën routegebonden buitenrecreatie en recreatief winkelen. Hiervoor is gebruik gemaakt van het ContinuVrijeTijdsonderzoek (CVTO) in combinatie met Locatus en Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). 6 De bestedingsprofielen zijn gebaseerd op de resultaten van de enquêtes in combinatie met deskresearch (o.a. tarievenonderzoek). 10

13 3. AANBOD 3.1. Inleiding In dit hoofdstuk wordt de structuur geschetst van het toeristisch-recreatief aanbod in de regio Venlo. Hierbij wordt eerst ingegaan op het verblijfstoeristische aanbod (3.2.) en vervolgens op het dagrecreatieve aanbod (3.3.). Het aanbod aantal bedrijven en capaciteiten is geïnventariseerd op basis van door de eerdere genoemde instanties aangeleverde bestanden. Deze bestanden zijn gecontroleerd en aangevuld op basis van de telefonische enquêtes en deskresearch Verblijfstoerisme Binnen het verblijfstoerisme worden de volgende hoofdcategorieën onderscheiden: Bed & Breakfast accommodaties (3.2.1.); Hotels (3.2.2.); Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes (3.2.3.); Campings (3.2.4.); Camperplaatsen (3.2.5.); Groepsaccommodaties (3.2.6.); Jachthavens (3.2.7.) Bed & Breakfast accommodaties In tabel 3.1. is het aantal Bed & Breakfast accommodaties in de regio Venlo weergegeven. Hieruit blijkt dat de regio Venlo in totaal 84 Bed & Breakfast accommodaties telt, waarvan de meesten in de regio Venlo gevestigd zijn. In totaal zijn er 576 bedden beschikbaar in deze accommodaties. De deelregio Venlo heeft de meeste kamers en bedden. Opvallend gegeven is dat de Bed & Breakfast accommodaties relatief grootschalig zijn. Gemiddeld telt een Bed & Breakfast accommodatie 6-7 bedden. In totaal telt de regio 12 Bed & Breakfast accommodaties met meer dan 10 bedden. In vergelijking met 2008 is het aantal Bed & Breakfast accommodaties sterk toegenomen. Het aanbod is in totaal met 23 aanbieders gestegen en de capaciteit met 212 bedden (+58%). Tabel 3.1. Aanbod Bed & Breakfast accommodaties regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Aantal kamers Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Na oplevering van de concept-rapportage bleek dat voor enkele gemeenten wijzigingen in het aanbodbestand aan de orde waren. Omdat deze wijzigingen niet zijn opgemerkt bij de samenstelling van het aanbodbestand en nauwelijks invloed hebben op de eindresultaten en zijn deze niet verwerkt in onderhavige rapportage. 11

14 Hotels Onderstaande tabel (tabel 3.2.) geeft een totaaloverzicht van het hotelaanbod (uitgedrukt in aantal hotels en aantal bedden) in de regio Venlo per deelregio. Deze gegevens zijn exclusief Bed & Breakfast accommodaties. Tabel 3.2. Hotelaanbod regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Aantal kamers Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo De regio Venlo telt in totaal 49 hotels en pensions met ruim bedden. Het hotelaanbod in de regio Venlo is met name gesitueerd in de deelregio Venlo (50% van de bedden). In de deelregio Beesel zijn verreweg de minste aanbieders en bedden te vinden. Binnen de hoofdcategorie hotels wordt in de monitor Toerisme en Recreatie regio Venlo onderscheid gemaakt tussen 8 : Hotels/pensions standaard; Hotels middenklasse en luxe. Onder de categorie hotels/pensions standaard worden hotels en pensions met 0-2 sterren verstaan. In de categorie hotels middenklasse en luxe worden hotels vanaf 3 sterren meegenomen. Tabel 3.3. Hotelaanbod regio Venlo naar niveau 2013 Deelregio Hotels/pensions standaard Hotels middenklasse en luxe Aantal bedrijven Aantal bedden Aantal bedrijven Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo In tabel 3.3. is het hotelaanbod weergegeven per categorie per deelregio. Hieruit kan worden afgeleid dat circa 93% van de ruim bedden in de hotelsector in de regio Venlo behoort tot de categorie hotels middenklasse en luxe. Met name de deelregio Venlo heeft veel aanbod in deze categorie. Het eenvoudigere aanbod is relatief kleinschalig (12 bedden per accommodatie), terwijl deze schaal bij de luxere accommodaties groter is (gemiddeld 68 bedden per accommodatie). 8 Reden voor deze onderverdeling in deze categorieën is de uiteenlopende bestedingsomvang (gasten in een luxe hotel kennen een aanzienlijk hoger bestedingspatroon dan gasten in een eenvoudig pension of hotel). 12

15 In vergelijking met 2008 is het aantal bedden in de categorie hotels/pensions standaard afgenomen met 28%. Diverse aanbieders in deze categorie zijn gestopt of bieden alleen nog slaapplaatsen aan buitenlandse werknemers, waardoor zij niet langer een toeristische functie hebben. Het aantal bedden in de categorie hotels middenklasse en luxe is daarentegen licht gestegen met 5%, onder andere door de opening van enkele nieuwe aanbieders (zoals Herberg de Lindehoeve, Logement de Reiziger en Hotel Café Hulsman) Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes In tabel 3.4. is het aanbod aan bungalows, appartementen en vakantiehuisjes weergegeven. In totaal zijn er in de regio Venlo 64 bedrijven in deze sector actief. In totaal hebben deze bedrijven circa huisjes/appartementen met ongeveer slaapplaatsen. Tabel 3.4. Aanbod bungalowparken en appartementen regio Venlo 2013 Deelregio Aantal accommodaties Aantal huisjes/appartementen Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Binnen de categorie bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes wordt in de Monitor Toerisme en Recreatie regio Venlo onderscheid gemaakt tussen bungalowparken (> 5 eenheden) en huisjes/appartementen (< 5 eenheden). Bungalowparken (> 5 eenheden) In tabel 3.5. is een overzicht weergegeven van het bungalowaanbod op parken met meer dan 5 huisjes. In totaal zijn er in de regio Venlo 21 bedrijven in deze sector actief. In totaal bieden deze 21 bedrijven ongeveer slaapplaatsen aan, ofwel circa 98% van het totale aanbod aan bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes. Ten opzichte van 2008 zijn er 2 nieuwe aanbieders. Het gaat hierbij om 2 bedrijven die in 2008 tot de kampeersector behoorden, maar in 2013 naast kampeerplaatsen ook bungalows aanbieden (Droompark Maasduinen (voormalige camping De Eekhoorn) en Recreatiepark Maas en Bos (voormalige camping De Looi)). Daarnaast is sprake van capaciteitsuitbreiding op bestaande parken. Dit heeft geleid tot een toename van de capaciteit met circa 8% ten opzichte van In de deelregio Maasduinen bevinden zich de meeste aanbieders, echter de gemeente Horst aan de Maas heeft het grootste aantal huisjes en de meeste slaapplaatsen (33%) van de regio Venlo. Tabel 3.5. Aanbod bungalowparken (> 5 eenheden) regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Aantal huisjes Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo

16 Vakantiehuisjes en appartementen (< 5 eenheden) Uit tabel 3.6. kan afgelezen worden dat in de regio Venlo 44 bedrijven actief zijn die op kleine schaal (< 5 eenheden) vakantiehuisjes en/of appartementen verhuren. Vergeleken met 2008 is het aanbod met 2 bedrijven afgenomen. Van deze bedrijven biedt circa 34% (15 bedrijven) slechts één huisje/appartement aan. Een groot deel van het aanbod (aantal slaapplaatsen) bevindt zich in de deelregio s Peel en Maas en Horst aan de Maas (respectievelijk 36% en 29%). Tabel 3.6. Aanbod vakantiehuisjes en appartementen (< 5 eenheden) regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Aantal huisjes/appartementen Aantal bedden Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Campings De regio Venlo telt 96 campings. In totaal hebben deze campings ruim plaatsen/eenheden. In tabel 3.7. is het kampeeraanbod weergegeven per deelregio. Hierbij is de capaciteit uitgesplitst naar vaste standplaatsen (jaarplaatsen en seizoenplaatsen) en toeristische plaatsen (inclusief trekkershutten). Uit deze tabel kan worden afgelezen dat de kampeercapaciteit voor ongeveer 57% bestaat uit vaste standplaatsen en ongeveer 43% uit toeristische eenheden. Tabel 3.7. Kampeeraanbod regio Venlo 2013 Deelregio Aantal Campings Aantal vaste plaatsen Aantal toeristische plaatsen 9 Totale capaciteit Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo De kampeercapaciteit is niet gelijk verdeeld over de regio. In de deelregio Beesel is het aanbod het kleinst. In de deelregio s Maasduinen en Peel en Maas zijn de meeste kampeerplaatsen te vinden (samen circa 57% van de totale capaciteit). Maasduinen heeft echter relatief weinig toeristische plaatsen. Bij het kamperen wordt in deze monitor onderscheid gemaakt tussen toeristisch en vast kamperen bij reguliere campings en op mini- en boerderijcampings (ook wel kamperen bij de boer genoemd). Onderstaand wordt hier nader op ingegaan. Reguliere campings Uit de tabel blijkt dat in de regio Venlo 46 reguliere campings zijn gelegen met ruim kampeerplaatsen. Maasduinen heeft de meeste kampeerplaatsen (30%), deze deelregio heeft relatief 9 Inclusief trekkershutten. 14

17 veel vaste plaatsen. Peel en Maas beschikt over de meeste toeristische plaatsen, gevolgd door Horst aan de Maas. De regio Beesel kent het kleinste aanbod. Het aantal vaste plaatsen is ten opzichte van 2008 gedaald (-4%), terwijl het aantal toeristische plaatsen vrijwel constant bleef. Er zijn enkele nieuwe campings ontstaan, maar anderzijds hebben ook enkele campings hun werkzaamheden beëindigd of zijn niet meer actief in de toeristische markt. Ondanks de sluiting van enkele campings is bij de bestaande campings sprake van een lichte verschuiving van vaste naar toeristische plaatsen. Tabel 3.8. Kampeeraanbod reguliere campings regio Venlo 2013 Deelregio Aantal Campings Aantal vaste plaatsen Aantal toeristische plaatsen 10 Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Totale capaciteit Mini- en boerderijcampings In onderstaande tabel is het aanbod van de mini- en boerderijcampings per deelregio weergegeven. Regio Venlo heeft in totaal 50 mini- en boerderijcampings met in totaal ruim plaatsen. Deze categorie heeft (grotendeels) een toeristisch karakter. De deelregio s Peel en Maas, Maasduinen en Horst aan de Maas hebben het grootste aanbod van de regio Venlo. In de deelregio s Beesel en Venlo is het aanbod het kleinst. Tabel 3.9. Aanbod mini- en boerderijcampings regio Venlo 2013 Deelregio Aantal campings Aantal vaste plaatsen Aantal toeristische Plaatsen 8 Totale capaciteit Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo In vergelijking met 2008 is het aantal mini- en boerderijcampings met 12% afgenomen. Ook in het aantal plaatsen is er sprake van een afname (-14%), die vooral plaatsvond bij de vaste plaatsen. Deze daling wordt met name veroorzaakt door sluiting van een aanbieder in de deelregio Maasduinen (camping Deenen) en de sluiting van enkele kleine aanbieders in de deelregio Horst aan de Maas in combinatie met de verschuiving van vaste plaatsen naar toeristische plaatsen bij andere aanbieders Camperplaatsen De regio telt 16 locaties die camperplaatsen aanbieden met in totaal naar schatting circa 290 plaatsen. Deze bedrijven zijn gevestigd in de deelregio s Horst aan de Maas (4), Maasduinen (9) en Venlo (3). Vergeleken met 2008 is het aantal locaties gestegen met 45% (van 11 naar 16). Een aantal camperplaatsen gelegen bij wegrestaurants in de deelregio Venlo is gesloten (door veranderd gemeentelijk beleid). Tegelijkertijd is het aantal aanbieders in deze en de andere twee deelregio s 10 Inclusief trekkershutten. 15

18 toegenomen. Door deze toename van het aantal aanbieders is het aantal camperplaatsen fors gegroeid met circa 160 plaatsen in 2008 naar 290 in Een toename van 83% Groepsaccommodaties In de regio Venlo liggen 36 groepsaccommodaties. Ten opzichte van 2008 is het aanbod toegenomen met 5 bedrijven. De 36 groepsaccommodaties beschikken in totaal over circa slaapplaatsen. Horst aan de Maas en Venray hebben het grootste aanbod, Venlo heeft het kleinste aanbod. Het aantal slaapplaatsen is sinds 2008 licht toegenomen (+1%). Tabel Aanbod groepsaccommodaties regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Aantal bedden Beesel 3 84 Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo 3 58 Venray Totaal regio Venlo Jachthavens Regio Venlo heeft in totaal 9 jachthavens met bijna ligplaatsen (zie onderstaand overzicht in de regio volgens onze inventarisatie). Circa 10% van de ligplaatsen is specifiek voor passanten bedoeld. Maasduinen heeft het grootste aanbod met een capaciteit van ruim ligplaatsen. Tabel Aanbod jachthavens regio Venlo 2013 Deelregio Aantal jachthavens Aantal vaste ligplaatsen Aantal passantenplaatsen Totaal aantal ligplaatsen Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Ten opzichte van 2008 is Jachthaven Leukermeer toegevoegd als nieuwe aanbieder met 300 plaatsen. In totaal is het aantal plaatsen met een kwart toegenomen, zowel het aantal passantenplaatsen (+21%) als vaste plaatsen (+25%) is gestegen. 16

19 3.3. Dagtoerisme In deze paragraaf wordt het dagtoeristisch aanbod in de regio Venlo behandeld. Binnen het dagtoerisme worden de volgende hoofdcategorieën onderscheiden: Attracties (3.3.1); Musea en bezienswaardigheden (3.3.2); Evenementen (3.3.3); Routegebonden buitenrecreatie (3.3.4.); Recreatief winkelen (3.3.5.); Entertainment (3.3.6); Golf (3.3.7); Zakelijk dagtoerisme (3.3.8) Attracties De regio Venlo heeft 26 attracties 11 met minimaal bezoekers per jaar. In tabel is een overzicht weergegeven van het attractieaanbod in de regio Venlo. In hoofdstuk 4 is ingegaan op het aantal dagbezoeken. In vergelijking met 2008 is het aantal attracties met +37% gegroeid/versterkt van 19 naar 26, onder andere door de komst van Avontuur in Arcen en Drakenrijk en Ballorig Nieuw Bergen. Tabel Aanbod attracties regio Venlo 2013 Deelregio Beesel 3 Horst aan de Maas 3 Maasduinen 6 Peel en Maas 2 Venlo 11 Venray 1 Totaal regio Venlo 26 Aantal attracties Musea en bezienswaardigheden De regio Venlo telt 21 musea en bezienswaardigheden 12 met meer dan bezoekers per jaar. In onderstaande tabel is een overzicht weergegeven van het aanbod naar deelregio. In hoofdstuk 4 zijn de bezoeken van deze musea en bezienswaardigheden weergegeven. Ten opzichte van 2008 is het aanbod aan musea en bezienswaardigheden met 3 bedrijven toegenomen. Deze zijn allen gevestigd in de gemeente Bergen (bezoekerscentrum de Maasduinen, Rosarium Rosegarten en Galerie Pictura) In deze monitor wordt onder attracties verstaan bedrijfsmatig geëxploiteerde attracties (attractieparken, tuinen, rondvaarten etc.) waar entreegelden worden geheven met minimaal een regionale aantrekkingskracht en minimaal bezoekers per jaar. Onder deze categorie vallen o.a. musea, monumenten, cultuurhistorische gebouwen en ambachtelijke bedrijven. 17

20 Tabel Aanbod musea en bezienswaardigheden regio Venlo 2013 Deelregio Aantal musea/bezienswaardigheden Beesel 2 Horst aan de Maas 4 Maasduinen 5 Peel en Maas - Venlo 8 Venray 2 Totaal regio Venlo Evenementen Het aanbod aan evenementen met meer dan bezoekers per jaar en met een minimaal bovenlokale/regionale aantrekkingskracht is geïnventariseerd op basis van gegevens van de diverse gemeenten, aangevuld met deskresearch. In totaal betreft het 63 evenementen in de regio Venlo in In 2008 werden 57 evenementen georganiseerd. Dit betekent een stijging van 6 evenementen (circa 11%). Deze stijging vond plaats in de deelregio s Venlo en Venray met respectievelijk 5 en 4 nieuwe evenementen. In de deelregio s Horst aan de Maas, Maasduinen en Peel en Maas nam het aantal evenementen met 1 af. In hoofdstuk 4 is ingegaan op de bezoekersaantallen van deze evenementen. Tabel Aanbod evenementen regio Venlo 2013 Deelregio Aantal evenementen Beesel 1 Horst aan de Maas 11 Maasduinen 9 Peel en Maas 7 Venlo 20 Venray 15 Totaal regio Venlo Routegebonden buitenrecreatie Onder routegebonden buitenrecreatie wordt zowel wandelen, fietsen en een tochtje met de auto verstaan (al dan niet in georganiseerd verband) 13.De regio Venlo kent een veelzijdig aanbod voor de recreant die wil genieten van het Noord-Limburgse landschap met haar bossen, maasweides en vennen. Er is een uitgebreid netwerk van fiets- en wandelroutes. Deels zijn deze routes zelfs voorzien van informatie over planten en dieren uit de omgeving 14. De twee Nationale Parken die de regio kent (Maasduinen/Hamert en de Grote Peel 15 ) bieden een uniek landschap om te wandelen en te fietsen. Ook voor een tochtje met de auto biedt het gebied met haar landweggetjes, gevarieerde akkers en groene weilanden veel mogelijkheden om te recreëren Hiervoor is gebruik gemaakt van het ContinuVrijeTijdsOnderzoek (CVTO) van NBTC-NIPO Research. Omdat gegevens hieruit niet betrouwbaar zijn op gemeenteniveau is uitgegaan van het totaal aantal activiteiten voor de hele regio Venlo en is de verdeling over de regio gebaseerd op het areaal natuur (bos en open natuurlijk terrein, bron CBS). Ten opzichte van 2008 is de verdeelsleutel aangepast en is het aantal dagbezoeken (hoofdstuk 4) gecorrigeerd. De regio kent een grote rijkdom aan broedvogels (vooral in NP de Grote Peel), Nationaal Park Maasduinen is een belangrijk gebied voor vleermuizen en marterachtigen. De Grote Peel is één van de weinig stukken die over zijn van het hoogveen dat ooit de grens tussen Brabant en Limburg vormde. 18

21 Recreatief winkelen Onder recreatief winkelen wordt winkelen in het centrum/de binnenstad verstaan 16. Uit onderzoek is gebleken dat de belangrijkste vrijetijdsactiviteit voor Nederlanders recreatief winkelen is. Bij recreatief winkelen staat het kijken en vergelijken centraal. De consument wil keuzemogelijkheden hebben en wordt geprikkeld om (impuls)aankopen te doen. De sfeer en beleving van het gebied waar de winkels zijn gelegen, zijn erg belangrijk. Noord-Limburg heeft in de dorpskernen kleinschalige winkelcentra waar de recreant recreatief kan winkelen. Venlo en Venray, met een meer stads karakter en een ruimer winkelaanbod bieden het grootste aanbod in deze categorie Entertainment De regio Venlo telt 19 bedrijven welke actief zijn in de categorie Entertainment. Hiertoe behoren onder andere bioscopen, theaters, bowling, casino s. Vergeleken met 2008 is er in 2013 één nieuwe aanbieder (4Events Gennep). In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van het aanbod in de regio Venlo. Tabel Aanbod entertainment regio Venlo 2013 Deelregio Aantal bedrijven Beesel 1 Horst aan de Maas 2 Maasduinen 4 Peel en Maas 4 Venlo 4 Venray 4 Totaal regio Venlo Golf De regio Venlo telt 6 golfbanen. Dit aanbod is niet gewijzigd sinds Horst aan de Maas is de deelregio met de meeste golfbanen. Tabel Aanbod golfbanen regio Venlo 2013 Deelregio Aantal golfbanen Beesel 1 Horst aan de Maas 2 Maasduinen 1 Peel en Maas - Venlo 1 Venray 1 Totaal regio Venlo 6 16 Hiervoor is gebruik gemaakt van het CVTO. De verdeling over de regio is gebaseerd op het winkeloppervlak (niet-dagelijks in de branches Mode & Luxe, Vrije Tijd en Overig). Ten opzichte van 2008 is de verdeelsleutel aangepast en is het aantal dagbezoeken (hoofdstuk 4) gecorrigeerd. 19

22 Zakelijk dagtoerisme Het aanbod op de markt voor (semi-) zakelijke bijeenkomsten ook wel MICE markt genoemd, is geïnventariseerd op basis van de gegevens van de gemeenten, aangevuld met VVV gidsen en accommodatiewijzers. Op basis van deze gegevens kan worden vastgesteld dat de regio Venlo 44 accommodaties voor zakelijke bijeenkomsten telt 17 met in totaal 202 zalen. Ten opzichte van 2008 zijn er 9 accommodaties bijgekomen, met name kleinschalig. Het aantal zalen is daardoor (per saldo) beperkt toegenomen van 189 naar 202. Tabel Aanbod markt voor zakelijke bijeenkomsten regio Venlo 2013 Deelregio Aantal accommodaties Aantal zalen Beesel 5 14 Horst aan de Maas 9 40 Maasduinen Peel en Maas 4 17 Venlo 8 56 Venray 4 14 Totaal regio Venlo Tot deze accommodaties behoren hotels, congres-/conferentiecentra en vergadercentra waarvoor zakelijke bijeenkomst de corebusiness zijn. Qua omvang bestaat er een grote diversiteit tussen deze accommodaties. Zowel in aantal zalen als in aantal stoelen (dat bovendien per accommodatie kan verschillen per gekozen opstelling; theater, carré etc.). Omdat het aantal stoelen niet van elke accommodatie voor dezelfde opstellingswijze bekend is, is in tabel de capaciteit uitgedrukt in het aantal accommodaties en aantal zalen en niet in het aantal stoelen. 20

23 4. OMVANG BEZOEK 4.1. Inleiding In dit hoofdstuk is de omvang van het toeristisch-recreatief bezoek aan de regio Venlo geanalyseerd. Het gebruik in 2013 uitgedrukt in overnachtingen en bezoekersaantallen van het in hoofdstuk 3 beschreven toeristisch-recreatieve aanbod wordt beschreven. Eerst is ingegaan op de omvang van het verblijfstoeristisch bezoek (4.2.). Per categorie zijn daarnaast de overnachtingcijfers voor 2008 vermeld, waarvoor eventuele correcties zijn verwerkt (zie kader in hoofdstuk 1 voor toelichting van de noodzakelijke correcties). Voor 2008 moet derhalve worden uitgegaan van de in dit hoofdstuk genoemde aantallen (en niet van de rapportage van 2008). Vervolgens is gekeken naar het dagtoeristisch bezoek (4.3.) aan de regio. Waarborg vertrouwelijkheid Voor zover mogelijk is het gebruik van het toeristisch-recreatief aanbod per categorie (logiesvorm / type dagattractie) weergegeven per deelregio. Om de vertrouwelijkheid van de gegevens van de individuele bedrijven te waarborgen, zijn alleen uitspraken gedaan op een aggregatieniveau van minimaal 3 bedrijven per cel. Indien er wel overnachtingen of bezoekersaantallen in een bepaalde gemeente voorkomen, maar deze vanwege het waarborgen van de vertrouwelijkheid niet kunnen worden weergegeven, wordt dit aangegeven door de aanduiding g.g Verblijfstoeristisch bezoek In de (telefonische) enquête is de bedrijven ondermeer gevraagd naar het aantal overnachtingen in Op basis hiervan zijn, in combinatie met de capaciteiten, voor alle verblijfstoeristische categorieën bezettingsgraden berekend. Het gebruik van de verblijfstoeristische accommodaties (voor de gehele populatie) is ingeschat op basis van de capaciteiten (zie hoofdstuk 3) en de bezettingsgraden die uit de enquêtes naar voren zijn gekomen Bed & Breakfast accommodaties De Bed & Breakfast accommodaties in de regio Venlo realiseerden volgens opgaaf van de telefonische enquête in 2013 een gemiddelde bezettingsgraad van circa 13% ((veel) lager dan in de hotellerie (zie volgende paragraaf), maar overeenkomstig met landelijke gemiddelden). Het aantal overnachtingen in 2013 in de regio Venlo bedraagt daarmee circa In de deelregio Venlo vinden de meeste overnachtingen in Bed & Breakfast accommodaties plaats, gevolgd door Peel en Maas. Tabel 4.1. Overnachtingen Bed & Breakfast accommodaties regio Venlo Deelregio Beesel Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen met circa 71% gestegen. Deze stijging wordt met name door een toename van de capaciteit veroorzaakt. Met uitzondering van Horst aan de Maas is het 21

24 aantal overnachtingen in Bed & Breakfast accommodaties toegenomen. Horst aan de Maas is de enige gemeente waarvoor het B&B aanbod constant bleef tussen 2008 en Hotels In totaal vonden in 2013 bijna hotelovernachtingen plaats in de regio Venlo. In deze categorie zijn twee subcategorieën onderscheiden: Hotels/pensions standaard; Hotels middenklasse en luxe. Hotels/pensions standaard Het totaal aantal overnachtingen in deze categorie komt uit op circa Het merendeel (bijna 70%) van de overnachtingen vinden plaats in de deelregio Venlo. Tabel 4.2. Overnachtingen Hotels/pensions standaard regio Venlo Deelregio Beesel g.g. g.g. Horst aan de Maas g.g. Maasduinen g.g. Peel en Maas g.g. Venlo Venray g.g. 0 Totaal regio Venlo In vergelijking met 2008 is het aantal overnachtingen met circa 25% gedaald (vooral door de afname van het aanbod). In alle deelregio s is deze afname van het aantal overnachtingen zichtbaar. De standaard hotels en pensions in de regio Venlo realiseerden in 2013 hiermee een bedbezettingspercentage van gemiddeld 18%. Hotels middenklasse en luxe De middenklasse en luxe hotels in de regio Venlo realiseerden in 2013 een bedbezettingspercentage van gemiddeld bijna 37% en komen daarmee lager uit dan gemiddeld in Nederland. De meeste overnachtingen vonden plaats in de deelregio Venlo, gevolgd door deelregio Maasduinen. Beesel heeft de minste overnachtingen. Dit hangt samen met het aanbod in deze regio. Tabel 4.3. Overnachtingen hotels middenklasse en luxe regio Venlo Deelregio Beesel g.g. g.g. Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Het aantal overnachtingen in middenklasse en luxe hotels is in de periode met 14% toegenomen. Een toename van het aantal overnachtingen trad op voor alle deelregio s met uitzondering van de deelregio Maasduinen. Het aantal bedden steeg ook in de periode, maar in verhouding tot de vraag minder fors. Dit betekent dat de bezettingsgraad in 2008 hoger was vergeleken met

25 Bungalowparken, appartementen en vakantiehuisjes In totaal hebben in 2013 circa overnachtingen plaatsgevonden in de categorie bungalowparken en appartementen. Dit is ongeveer 10% van alle overnachtingen in bungalowparken in Nederland (in 2008 was dit nog circa 13%). In deze categorie worden twee subcategorieën onderscheiden: Bungalowparken (> 5 eenheden); Huisjes en appartementen (< 5 eenheden). Bungalowparken (> 5 eenheden) In de categorie bungalowparken (> 5 eenheden) vonden in 2008 circa overnachtingen plaats (zie tabel 4.4.). In de deelregio Horst aan de Maas vinden verreweg de meeste overnachtingen plaats (37%), voornamelijk door de twee vestigingen van Center Parcs in de kern America (Limburgse Peel en Het Meerdal). Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen met circa 9% gedaald. De capaciteit nam in deze periode toe. Dit betekent dat de bezettingsgraad is afgenomen (van circa 61% in 2008 naar circa 52% in Een afname van het aantal overnachtingen trad op voor alle deelregio s met uitzondering van de deelregio Venlo. Op basis van de afgenomen enquêtes in combinatie met deskresearch steeg het aantal overnachtingen in deze deelregio (onder andere door de ontwikkeling van Droompark Maasduinen) 18. Tabel 4.4. Overnachtingen bungalowparken (> 5 eenheden) regio Venlo Deelregio Beesel g.g. g.g. Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray g.g. g.g. Totaal regio Venlo Huisjes en appartementen (< 5 eenheden) In deze categorie vonden in 2013 circa overnachtingen plaats in de regio Venlo. De deelregio s Horst aan de Maas, Maasduinen en Peel en Maas realiseerde meeste overnachtingen (samen circa 87%). Ten opzichte van 2008 is het aantal overnachtingen gedaald met circa 4%. Dit betekent op regioniveau een lichte daling van de bedbezetting (van circa 15% naar circa 13%). De daling is met name fors geweest voor de deelregio s Horst aan de Maas en Peel en Maas. Dit kan vooral worden verklaard door de bezetting die in deze twee deelregio s gemiddeld forser daalde dan op regioniveau. Tabel 4.5. Overnachtingen huisjes en appartementen (< 5 eenheden) Deelregio Beesel g.g. g.g. Horst aan de Maas Maasduinen Peel en Maas Venlo Venray Totaal regio Venlo Op basis van contact van de gemeente Venlo met ondernemers werd ten tijde van oplevering van de rapportage bekend dat tijdens de enquêtes hoogstwaarschijnlijk te hoge overnachtingscijfers zijn verstrekt. Hierdoor is het daadwerkelijke aantal overnachtingen voor 2013 in deze deelregio vermoedelijk lager dan vermeld in tabel

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014. Samenvatting economische effectberekening, cijfers 2013

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014. Samenvatting economische effectberekening, cijfers 2013 Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 Samenvatting economische effectberekening, cijfers 2013 MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2014 2 Monitor Toerisme en Recreatie Aanleiding en doel Deze

Nadere informatie

Economische effectmeting toerisme en recreatie Bergen (L)

Economische effectmeting toerisme en recreatie Bergen (L) Economische effectmeting toerisme en recreatie Bergen (L) Rapportage in opdracht van de Gemeente Bergen (L) Oktober 2009 Projectnummer MONIT.9.124 Postbus 4833 4803 EV Breda tel.: 076-5658877 fax: 076-5656489

Nadere informatie

Bestedingenonderzoek VVV Zuid-Limburg Verdeling toeristische bestedingen

Bestedingenonderzoek VVV Zuid-Limburg Verdeling toeristische bestedingen Bestedingenonderzoek VVV Zuid-Limburg Verdeling toeristische bestedingen Rapportage in opdracht van: Stichting VVV Zuid-Limburg September 2015 Projectnummer 15.060 Biesbosweg 16C 5145 PZ Waalwijk tel.:

Nadere informatie

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014

SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 SAMENVATTING MONITOR VRIJETIJDSECONOMIE RIVIERENLAND 2014 In 2015 heeft het Regionaal Bureau voor Toerisme Rivierenland, in opdracht van Regio Rivierenland, de Monitor Vrijetijdseconomie over 2014 laten

Nadere informatie

Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2014 Economische betekenis sector anno 2014 en ontwikkeling 2011-2014

Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2014 Economische betekenis sector anno 2014 en ontwikkeling 2011-2014 Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2014 Economische betekenis sector anno 2014 en ontwikkeling 2011-2014 Rapportage in opdracht van Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen Juni

Nadere informatie

Ieder zijn deel Verdeling toeristische bestedingen Zuid-Limburg: huidige stand van zaken (2006/2007) en terugblik (2002/2003)

Ieder zijn deel Verdeling toeristische bestedingen Zuid-Limburg: huidige stand van zaken (2006/2007) en terugblik (2002/2003) Ieder zijn deel Verdeling toeristische bestedingen Zuid-Limburg: huidige stand van zaken (2006/2007) en terugblik (2002/2003) Rapportage in opdracht van Stichting VVV Zuid-Limburg 14 februari 2008 Projectnummer

Nadere informatie

Toeristische betekenis Holland Rijnland

Toeristische betekenis Holland Rijnland Toeristische betekenis Holland Rijnland Rapportage in opdracht van Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 20 oktober 2005 Projectnummer T13.5.108 ZKA Consultants & Planners Postbus 4833 4803 EV Breda tel.:

Nadere informatie

Monitor Toerisme Groene Hart 2010 Eindmeting economische betekenis verblijfstoerisme in het Groene Hart

Monitor Toerisme Groene Hart 2010 Eindmeting economische betekenis verblijfstoerisme in het Groene Hart Monitor Toerisme Groene Hart 2010 Eindmeting economische betekenis verblijfstoerisme in het Groene Hart Rapportage in opdracht van Stichting Groene Hart, Kloppend hart Augustus 2011 Projectnummer MONIT.11.031

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: fax:

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: fax: Toerisme in Cijfers 2009 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service

Nadere informatie

Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2011 Economische betekenis sector anno 2011 en ontwikkeling 2009-2011

Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2011 Economische betekenis sector anno 2011 en ontwikkeling 2009-2011 Toeristisch-recreatieve monitor Regio Arnhem Nijmegen 2011 Economische betekenis sector anno 2011 en ontwikkeling 2009-2011 Rapportage in opdracht van Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem Nijmegen Mei

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 In opdracht van: Toerisme Flevoland Het Ravellijn 1 8233 BR Lelystad

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2008 (economische effectberekening, cijfers 2007)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2008 (economische effectberekening, cijfers 2007) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2008 (economische effectberekening, cijfers 2007) September 2008 Projectnummer T13.8.021 ZKA Consultants & Planners Provincie Flevoland Postbus 4833 Afdeling Economische

Nadere informatie

Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010

Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010 Monitor economische betekenis vrijetijdssector Zuidoost-Brabant Nulmeting 2010 Rapportage in opdracht van Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) November 2011 Projectnummer MONIT.11.024 ZKA Consultants

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2007 (economische effectberekening, cijfers 2006)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2007 (economische effectberekening, cijfers 2006) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2007 (economische effectberekening, cijfers 2006) Juni 2007 Projectnummer T13.6.010 ZKA Consultants & Planners Provincie Flevoland Postbus 4833 Afdeling Economische

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2013 (economische effectberekening, cijfers 2012)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2013 (economische effectberekening, cijfers 2012) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2013 (economische effectberekening, cijfers 2012) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2013 Rapportage voor: Toerisme Flevoland Het Ravellijn 1 8233 BR Lelystad

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie Zuid-Holland Zuid Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011)

Economische betekenis toerisme en recreatie Zuid-Holland Zuid Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Economische betekenis toerisme en recreatie Zuid-Holland Zuid Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Rapportage in opdracht van Augustus 2012 Projectnummer 11.144 Postbus 4833 4803 EV Breda

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie Hoeksche Waard Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011)

Economische betekenis toerisme en recreatie Hoeksche Waard Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Economische betekenis toerisme en recreatie Hoeksche Waard Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Rapportage in opdracht van Augustus 2012 Projectnummer 11.144 ZKA Consultants & Planners Postbus

Nadere informatie

3. TOERISTISCH-RECREATIEF AANBOD Inleiding Verblijfstoeristisch aanbod Dagtoeristisch aanbod Zakelijk aanbod 16

3. TOERISTISCH-RECREATIEF AANBOD Inleiding Verblijfstoeristisch aanbod Dagtoeristisch aanbod Zakelijk aanbod 16 REGI OARNHEM NI JMEGEN 2 0 1 6 TOERI STI SCH RECREATI EVE MONI TORARNHEM NI JMEGEN INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 4 1.1. Aanleiding 4 1.2. Doel 4 1.3. Leeswijzer 4 1.4. Verrichte werkzaamheden 5 2. TOELICHTING

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie in regio Land van Cuijk Eén-meting (2017)

Economische betekenis toerisme en recreatie in regio Land van Cuijk Eén-meting (2017) Economische betekenis toerisme en recreatie in regio Land van Cuijk Eén-meting (2017) Rapportage in opdracht van: Gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en Sint- Anthonis INHOUDSOPGAVE 1.

Nadere informatie

T E. MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011)

T E. MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011) FLE R U EVOLAN I M D T E V OPL OOR OSS MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011) ING EN Foto: Marina Eemhof (Center Parcs) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland

Nadere informatie

T E. MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011)

T E. MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011) FLE R U EVOLAN I M D T E V OPL OOR OSS MONITOR TOERISME EN RECREATIE FLEVOLAND 2012 Economische effectberekening (cijfers 2011) ING EN Foto: Marina Eemhof (Center Parcs) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland

Nadere informatie

Economische effectmeting toeristische-/vrijetijdssector Gemeente Leerdam Economische betekenis verblijfs- en dagtoerisme gemeente Leerdam

Economische effectmeting toeristische-/vrijetijdssector Gemeente Leerdam Economische betekenis verblijfs- en dagtoerisme gemeente Leerdam Economische effectmeting toeristische-/vrijetijdssector Gemeente Leerdam Economische betekenis verblijfs- en dagtoerisme gemeente Leerdam Rapportage in opdracht van Gemeente Leerdam April 2011 Projectnummer

Nadere informatie

T E. monitor toerisme en recreatie flevoland 2011 Economische effectberekening (cijfers 2010)

T E. monitor toerisme en recreatie flevoland 2011 Economische effectberekening (cijfers 2010) FLE R U EVOLAN I M D T E V O OR OPL OSS monitor toerisme en recreatie flevoland 2011 Economische effectberekening (cijfers 2010) ING EN Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2011 (economische effectberekening,

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie Drechtsteden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011)

Economische betekenis toerisme en recreatie Drechtsteden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Economische betekenis toerisme en recreatie Drechtsteden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Rapportage in opdracht van Augustus 2012 Projectnummer 11.144 ZKA Consultants & Planners Postbus

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Cijfers Limburg 2017

provincie limburg Toeristische Cijfers Limburg 2017 provincie limburg Overnachtingen Accommodaties & Slaapplaatsen Economische Betekenis Stijgers & Dalers Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.707.000 gasten 1.293.000 gasten 11,0

Nadere informatie

Raadsmededeling - Openbaar

Raadsmededeling - Openbaar Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 78/2015 Datum : 28 mei 2015 B&W datum : 26 mei 2015 Beh. ambtenaar : E. Koenders Portefeuillehouder : D.W. Luiten Onderwerp : Aanvullende bijlagen beleidsnota Vrijetijdseconomie

Nadere informatie

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014 Kerncijfers toerisme Zeeland 214 Oriëntatiefase Informatiebronnen tijdens de oriëntatiefase van de se toerist in Zeeland (aantallen zijn gebaseerd op toeristische vakanties) 3 Rechtstreeks bij accommodatieverschaffer

Nadere informatie

Cavelot Cadzand-Bad Raming economische betekenis

Cavelot Cadzand-Bad Raming economische betekenis Cavelot Cadzand-Bad Raming economische betekenis Rapportage in opdracht van Ontwikkelingsmaatschappij Cavelot BV 12 juni 2009 Projectnummer RESORT.9.069 ZKA Consultants & Planners Postbus 4833 4803 EV

Nadere informatie

INZICHT IN TOERISME SCHOUWEN-DUIVELAND. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 1 april 2019

INZICHT IN TOERISME SCHOUWEN-DUIVELAND. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 1 april 2019 INZICHT IN TOERISME SCHOUWEN-DUIVELAND Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 1 april 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

VERBLIJFSTOERISME TOERISTISCHE GASTEN IN WEST-BRABANT

VERBLIJFSTOERISME TOERISTISCHE GASTEN IN WEST-BRABANT VERBLIJFSTOERISME HERKOMST 0- % NOORD 8- - -6 - was dit nagenoeg gelijk, waarbij 9% OOST 0% VAKANTIE OP VASTE STANDPLAATS iets minder mensen uit West-Nederland 6%) kwamen en iets meer toeristen uit Zuid-Nederland

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 (economische effectberekening, cijfers 2013) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2014 In opdracht van: Toerisme Flevoland Het Ravellijn 1 8233 BR Lelystad

Nadere informatie

Toerisme: wie heeft er baat bij? Onderzoek naar de economische betekenis van toerisme in de gemeente Oosterhout

Toerisme: wie heeft er baat bij? Onderzoek naar de economische betekenis van toerisme in de gemeente Oosterhout Toerisme: wie heeft er baat bij? Onderzoek naar de economische betekenis van toerisme in de gemeente Rapportage in opdracht van: Gemeente 25 juni 2003 Projectnummer T13.3.012 Postbus 4833 4803 EV Breda

Nadere informatie

Datum: 8 november 2012. Gevolgen verhoging toeristenbelasting en introductie forensenbelasting in de gemeente Venlo. 2. Impact per type accommodatie

Datum: 8 november 2012. Gevolgen verhoging toeristenbelasting en introductie forensenbelasting in de gemeente Venlo. 2. Impact per type accommodatie N O T I T I E Datum: Onderwerp: Gevolgen verhoging toeristenbelasting en introductie forensenbelasting in de gemeente Venlo 1. Inleiding Eind 2010 verhoogde de gemeente Venlo het tarief voor toeristenbelasting

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2009 (economische effectberekening, cijfers 2008)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2009 (economische effectberekening, cijfers 2008) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2009 (economische effectberekening, cijfers 2008) Juni 2009 Projectnummer MONIT.9.009 Postbus 4833 Afdeling Economische Zaken 4803 EV Breda Postbus 55, 8200 AB Lelystad

Nadere informatie

Bijlage 1 Achtergronden behoefte recreatiewoningen Limburg

Bijlage 1 Achtergronden behoefte recreatiewoningen Limburg Bijlage 1 Achtergronden behoefte recreatiewoningen Limburg 1 Rabobank, Trends en ontwikkelingen vakantiecentra, 2018 Toerisme zorgt voor groei Door het aantrekkende inkomende toerisme en de toename van

Nadere informatie

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

RECREATIE EN TOERISME. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud

RECREATIE EN TOERISME. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud 4 e editie RECREATIE EN TOERISME 2018 Voorne PutteN Opzet en inhoud Recreatie en toerisme is voor Voorne- Putten een belangrijke bedrijfstak. De sector levert niet alleen een bijdrage aan de regionale

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling ( )

Economische betekenis toerisme en recreatie Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling ( ) Economische betekenis toerisme en recreatie Alblasserwaard-Vijfheerenlanden Huidige situatie (2011) en ontwikkeling (2007-2011) Rapportage in opdracht van Augustus 2012 Projectnummer 11.144 Postbus 4833

Nadere informatie

TOERISTISCHE TRENDRAPPORTAGE LIMBURG Factsheets

TOERISTISCHE TRENDRAPPORTAGE LIMBURG Factsheets provincie limburg TOERISTISCHE TRENDRAPPORTAGE LIMBURG Factsheets 2015-2016 Uitgevoerd door ZKA TOERISTISCHE TRENDS LIMBURG 2015-2016_vakanties VAKANTIES NEDERLANDSE GASTEN VERBLIJFSBEZOEK BUITENLANDSE

Nadere informatie

TRENDRAPPORT KUST 2013-2014

TRENDRAPPORT KUST 2013-2014 TRENDRAPPORT KUST 2013-2014 Inhoudsopgave Kerncijfers kusttoerisme... 1 Deel 1: Aanbod Logiescapaciteit in bedden... 9 Hotels... 10 Gastenkamers... 12 Jeugdlogies en vakantiecentra... 13 Kampeerbedrijven

Nadere informatie

TOERISME en RECREATIE. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 3 e editie. Opzet en inhoud

TOERISME en RECREATIE. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 3 e editie. Opzet en inhoud 3 e editie TOERISME en RECREATIE 2017 Voorne PutteN Opzet en inhoud Recreatie en toerisme is voor de Voorne- Putten een belangrijke bedrijfstak. De sector levert niet alleen een bijdrage aan de regionale

Nadere informatie

Regiomonitor Overijssel. Kengetallenonderzoek 2015

Regiomonitor Overijssel. Kengetallenonderzoek 2015 Regiomonitor Kengetallenonderzoek 2015 Regiomonitor Kengetallenonderzoek 2015 4 Inhoud Inhoud 1 Inleiding 6 Regiomonitor 6 Werkwijze 6 2 Dagrecreatie 8 Ondernomen activiteiten 8 Bestedingen tijdens activiteiten

Nadere informatie

fjj; K provincie ^S& groningen

fjj; K provincie ^S& groningen fjj; K provincie ^S& groningen m bezoekadres: Martinilcerkhof 12 Aan Provinciale Staten postadres: algemeen telefoonnr: Postbus 610 9700 AP Groningen 050 316 49 II algemeen faxnr.: www.provinciegroningen.nl

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland (ontwikkeling 2002-2012)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland (ontwikkeling 2002-2012) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland (ontwikkeling 2002-2012) 1. INLEIDING Deze notitie gaat in op de ontwikkeling van toerisme en recreatie in Flevoland in de periode 2002-2012. De analyse is gebaseerd

Nadere informatie

Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers

Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers Dagrecreatie en verblijf in Overijssel (binnenlands) Feiten & cijfers 2009-2014 Inleiding Deze rapportage geeft meer inzicht in de ontwikkelingen in de Overijsselse vrijetijdssector. In het bijzonder wordt

Nadere informatie

Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting maart 2014

Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting maart 2014 Monitor Recreatie & Toerisme 4-meting 2013 maart 2014 Inleiding Het aanjaagprogramma Recreatie & Toerisme is in november 2009 van start gegaan. Om het effect van de werkzaamheden te meten wordt jaarlijks

Nadere informatie

Rabobank Cijfers & Trends

Rabobank Cijfers & Trends Vakantiecentra Vakantiecentra hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van verblijfsaccommodaties voor een of meerdere overnachtingen. Het gaat hierbij veelal om een recreatief verblijf. Tot de branche

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme en recreatie in het Land van Cuijk. Nulmeting (2014)

Economische betekenis toerisme en recreatie in het Land van Cuijk. Nulmeting (2014) Economische betekenis toerisme en recreatie in het Land van Cuijk Nulmeting (2014) 1 Colofon Betreft: Economische betekenis toerisme en recreatie in het Land van Cuijk Nulmeting 2014 Opdrachtgever: Gemeenten

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen 3,4 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016

Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Werken er nu meer of minder huisartsen dan 10 jaar geleden en werken zij nu meer of minder FTE? LF.J. van der Velden & R.S. Batenburg,

Nadere informatie

ContinuVrijeTijdsonderzoek (CVTO) 2015 Tussentijdse rapportage jaarmeting

ContinuVrijeTijdsonderzoek (CVTO) 2015 Tussentijdse rapportage jaarmeting ContinuVrijeTijdsonderzoek (CVTO) 2015 Tussentijdse rapportage jaarmeting Inzicht in participatie en frequentie van het uithuizige vrijetijdsgedrag van Nederlanders NBTC-NIPO Research Postadres Postbus

Nadere informatie

Toerisme Monitor 2012

Toerisme Monitor 2012 Toerisme Monitor 2012 Onderzoek naar de ontwikkelingen van de toeristische sector in de provincies Fryslân en Groningen in het jaar 2012 European Tourism Futures Institute exploring opportunities 1 Management

Nadere informatie

Economische Betekenis Toerisme Zandvoort Nulmeting

Economische Betekenis Toerisme Zandvoort Nulmeting Economische Betekenis Toerisme Zandvoort Nulmeting Tweede Versie Juli 2010 Projectnummer MONIT.9.006 ZKA Consultants & Planners Postbus 4833 4803 EV Breda 076-5658877 076-5656489 e-mail: info@zka.nl www.zka.nl

Nadere informatie

Resultaten seizoensmeting zomervakantie 2017

Resultaten seizoensmeting zomervakantie 2017 Resultaten seizoensmeting zomervakantie 2017 Inhoud Resultaten seizoensmeting zomervakantie 2017... 1 Introductie... 2 De respondenten... 3 Algemeen beeld... 4 Meer of minder gasten?... 4 Meer of minder

Nadere informatie

Economische Betekenis Toerisme Zandvoort (2014) & ontwikkeling Eénmeting

Economische Betekenis Toerisme Zandvoort (2014) & ontwikkeling Eénmeting Economische Betekenis Toerisme Zandvoort (2014) & ontwikkeling 2008-2014 Eénmeting November 2015 Projectnummer 15018 Biesbosweg 16C 5145 PZ Waalwijk T. 088-2100250 E: info@zka.nl W: www.zka.nl INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden F. Hegger. Toerdata Noord, 2007

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden F. Hegger. Toerdata Noord, 2007 Toerisme in Cijfers 2007 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service

Nadere informatie

Edelherten in de Gelderse Poort

Edelherten in de Gelderse Poort Edelherten in de Gelderse Poort Joke Luttik, Geert Groot Bruinderink, Tineke de Boer, Martin Goossen Betekenis natuurontwikkeling voor de regionale economie ALTERRA Betekenis blijkt uit cijfers voor: omzet,

Nadere informatie

Enquête toeristisch-recreatieve aanbod in Zuid-Limburg en de Euregio

Enquête toeristisch-recreatieve aanbod in Zuid-Limburg en de Euregio Enquête toeristisch-recreatieve aanbod in Zuid-Limburg en de Euregio Beoordeling van het vrijetijds- aanbod in Zuid- Limburg en de regio door de geënquêteerden Er is van alles te doen in de regio. Volgens

Nadere informatie

Factsheet toerisme Vergelijking Utrecht met de G4 en Maastricht

Factsheet toerisme Vergelijking Utrecht met de G4 en Maastricht Foto: Renzo Gerritsen. Het wed, binnenstad Utrecht. Factsheet toerisme Vergelijking Utrecht met de G en Maastricht Utrecht.nl/onderzoek 1 13 1 15 16 17 1 13 1 15 16 17 Hotelgasten & overnachtingen Ontwikkeling

Nadere informatie

Economische effectmeting toerisme en recreatie IJmond Stand van zaken 2010 en ontwikkeling 2007-2010

Economische effectmeting toerisme en recreatie IJmond Stand van zaken 2010 en ontwikkeling 2007-2010 Economische effectmeting toerisme en recreatie IJmond Stand van zaken 2010 en ontwikkeling 2007-2010 Rapportage in opdracht van het regionaal economisch stimuleringsprogramma IJmond Veelzijdig December

Nadere informatie

Verouderde bungalowparken hebben het moeilijk, verhuurorganisaties richten hun pijlen op nieuwe ontwikkelingen;

Verouderde bungalowparken hebben het moeilijk, verhuurorganisaties richten hun pijlen op nieuwe ontwikkelingen; Vakantiecentra Vakantiecentra hebben als hoofdactiviteit het verstrekken van verblijfsaccommodaties voor een of meerdere overnachtingen. Het gaat hierbij om een recreatief verblijf. Tot de branche behoren

Nadere informatie

Toerisme Venlo Onderzoek naar de omvang van toerisme in de gemeente Venlo

Toerisme Venlo Onderzoek naar de omvang van toerisme in de gemeente Venlo Toerisme Venlo Onderzoek naar de omvang van toerisme in de gemeente Venlo Rapportage in opdracht van Juli 2011 Projectnummer ECON.11.030 Postbus 4833 4803 EV Breda 076-5658877 076-5656489 e-mail: info@zka.nl

Nadere informatie

Zeeland Recreatieland

Zeeland Recreatieland Zeeland Recreatieland Presentatie onderzoeksresultaten 25 februari 2015 Economisch belang toeristisch cluster Bestedingen 1,72 miljard Economisch belang toeristisch cluster Huidige werkgelegenheid 15.872

Nadere informatie

TRENDRAPPORT KUST

TRENDRAPPORT KUST TRENDRAPPORT KUST 2013-2014 Inhoudsopgave Kerncijfers kusttoerisme... 1 Deel 1: Aanbod Logiescapaciteit in bedden... 9 Hotels... 10 Gastenkamers... 12 Jeugdlogies en vakantiecentra... 13 Kampeerbedrijven

Nadere informatie

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2010 Economische effectberekening (cijfers 2009)

Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2010 Economische effectberekening (cijfers 2009) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2010 Economische effectberekening (cijfers 2009) Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2010 (economische effectberekening, cijfers 2009) Juni 2010 Projectnummer

Nadere informatie

Werkgelegenheidsonderzoek 2010

Werkgelegenheidsonderzoek 2010 2010 pr ov i nc i e g r oni ng e n Wer kgel egenhei dsonder zoek Eenanal ysevandeont wi kkel i ngen i ndewer kgel egenhei di nde pr ovi nci egr oni ngen Werkgelegenheidsonderzoek 2010 Werkgelegenheidsonderzoek

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501 Toerisme in Cijfers 2003 2007 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut

Nadere informatie

Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014

Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014 Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014 Regiomonitor Welke cijfers? De B s Naamsbekendheid en imago Dagrecreatie Verblijfsrecreatie Werkgelegenheid Naamsbekendheid Spontane bekendheid Welke toeristische

Nadere informatie

Kwantitatieve gegevens monitoring vrijetijdseconomie Noord-Brabant

Kwantitatieve gegevens monitoring vrijetijdseconomie Noord-Brabant Kwantitatieve gegevens monitoring vrijetijdseconomie Noord-Brabant Bureau voor Ruimte 8i Vrije Tijd, 2018 A. Alle vakanties Vakanties van binnenlandse (Nederlandse) gasten, zowel toeristisch als op vaste

Nadere informatie

Economische betekenis toerisme & vrije tijd van de 5 Brabantse regio s

Economische betekenis toerisme & vrije tijd van de 5 Brabantse regio s Economische betekenis toerisme & vrije tijd van de 5 se regio s Rapportage in opdracht van s Bureau voor Toerisme en de vijf se regio s December 2007 Projectnummer T13.6.135 ZKA Consultants & Planners

Nadere informatie

Marktverkenning verblijfstoerisme provincie Zuid-Holland. Definitieve rapportage 10 oktober 2018

Marktverkenning verblijfstoerisme provincie Zuid-Holland. Definitieve rapportage 10 oktober 2018 Marktverkenning verblijfstoerisme provincie Zuid-Holland Definitieve rapportage 10 oktober 2018 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding p.3 1.1. Aanleiding en doelstelling p.4 1.2. Centrale vragen p.5 1.3. Onderzoeksverantwoording

Nadere informatie

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015

Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Resultaten conjunctuurenquête 1 e halfjaar 2015 Inleiding Chris M. Jager In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten. Doel

Nadere informatie

Werkgelegenheidsonderzoek 2009

Werkgelegenheidsonderzoek 2009 Werkgelegenheidsonderzoek 2009 Werkgelegenheidsonderzoek 2009 Provincie Groningen Provincie Groningen Drs. Eelco Westerhof 21 januari 2010 1 Inhoud Werkgelegenheidonderzoek 2009 1 Inhoud 2 Inleiding 3

Nadere informatie

ZKA Leisure Consultants 1

ZKA Leisure Consultants 1 ZKA Leisure Consultants 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Aanleiding 3 1.2. Vraagstelling 3 1.3. Aanpak en werkzaamheden 3 1.4. Opbouw rapportage 4 2. VERBLIJFSRECREATIE IN GEMEENTE VELSEN 5 2.1. Inleiding

Nadere informatie

DroomPark Hooge Veluwe Raming economische effecten transformatie

DroomPark Hooge Veluwe Raming economische effecten transformatie DroomPark Hooge Veluwe Raming economische effecten transformatie Rapportage in opdracht van: Gemeente Arnhem 4 juni 2015 Projectnummer 15.055 RH Biesbosweg 16C 5145 PZ Waalwijk tel.: 088-2100 250 fax:

Nadere informatie

Toerisme gemeente Maastricht Analyse toeristische kerncijfers en toeristisch bezoekcijfers

Toerisme gemeente Maastricht Analyse toeristische kerncijfers en toeristisch bezoekcijfers Toerisme gemeente Maastricht Analyse toeristische kerncijfers 2009-2015 en toeristisch bezoekcijfers Rapportage in opdracht van: Gemeente Maastricht Juni 2016 Projectnummer 16.037 ZKA Consultants Biesbosweg

Nadere informatie

Toeristische Trendrapportage Limburg 2010/2011

Toeristische Trendrapportage Limburg 2010/2011 Toeristische Trendrapportage Limburg 2010/2011 Toeristische Trendrapportage Limburg 2010/ 11 Opdrachtgever: Opdracht: Jaarlijks rapport over het Limburgse aanbod van verblijfsaccommodaties, inkomend en

Nadere informatie

Fact sheet. Groei toerisme zet door. Toename gasten komt door Nederlanders. Hotels hebben het druk in het derde kwartaal. nummer 6 juli 2007

Fact sheet. Groei toerisme zet door. Toename gasten komt door Nederlanders. Hotels hebben het druk in het derde kwartaal. nummer 6 juli 2007 Fact sheet nummer 6 juli 2007 Groei toerisme zet door Het gaat goed met het toerisme in Amsterdam. Het aantal hotelgasten is nog nooit zo groot geweest als in 2006: 4,7 miljoen. Ook bleven de gasten iets

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501 Toerisme in Cijfers 2009 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015 Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2015 Willemstad, oktober 2015 Inleiding In mei en juni 2015 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) een groot aantal bedrijven benaderd met vragenlijsten.

Nadere informatie

Nederlander minder op vakantie in 2010

Nederlander minder op vakantie in 2010 Vakantieparticipatie De vakantieparticipatie geeft het percentage van de Nederlandse bevolking weer dat in het onderzoeksjaar minstens één keer op vakantie is geweest. In de vorige eeuw is de vakantieparticipatie,

Nadere informatie

Werkgelegenheidsonderzoek 2011

Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Provincie Groningen Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Werkgelegenheidsonderzoek 2011 Provincie Groningen Provincie Groningen Drs. Eelco Westerhof

Nadere informatie

Toerisme in perspectief

Toerisme in perspectief Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research Leidschendam 30-1-2012 Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en

Nadere informatie

Rapportage in opdracht van Provincie Limburg. Februari ZKA Consultants Biesbosweg 16c 5145 PZ Waalwijk Tel

Rapportage in opdracht van Provincie Limburg. Februari ZKA Consultants Biesbosweg 16c 5145 PZ Waalwijk Tel Toeristische Trendrapportage 2015-2016 Rapportage in opdracht van Provincie Februari 2017 ZKA Consultants Biesbosweg 16c 5145 PZ Waalwijk Tel. 088-2100250 e-mail: info@zka.nl www.zka.nl Voorwoord koploper

Nadere informatie

Windmolenparken Zichtbaar vanaf de kust

Windmolenparken Zichtbaar vanaf de kust Windmolenparken Zichtbaar vanaf de kust De impact op recreatie en toerisme -Addendum bij de studie uit 2014- Inhoud Blz. 1 Inleiding 1 2 Omvang van de impact (actualisatie) 3 3 Conclusies en aanbevelingen

Nadere informatie

Ontwikkeling leerlingaantallen

Ontwikkeling leerlingaantallen Ontwikkeling leerlingaantallen Elk jaar wordt op 1 oktober het leerlingaantal van elke basisschool geregistreerd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (). Op basis van deze leerlingtelling wordt de bekostiging

Nadere informatie

Economisch belang toerisme & vrije tijd. Augustus 2008

Economisch belang toerisme & vrije tijd. Augustus 2008 Economisch belang toerisme & vrije tijd Augustus 2008 1 Inleiding De bijdrage van de toerisme en vrije tijdsector aan de Nederlandse samenleving is groot. De sector draagt bij aan de kwaliteit van het

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501 Toerisme in Cijfers 2011 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service

Nadere informatie

Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014

Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014 Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014 Regiomonitor Welke cijfers? De B s Naamsbekendheid en imago Dagrecreatie Verblijfsrecreatie Werkgelegenheid Naamsbekendheid Spontane en geholpen bekendheid

Nadere informatie

70% van de overnachtingen in IJsseldelta is hotel: deze regio stijgt het sterkst. +15% in de periode FACTSHEET REGIOMONITOR 2016 OVERIJSSEL

70% van de overnachtingen in IJsseldelta is hotel: deze regio stijgt het sterkst. +15% in de periode FACTSHEET REGIOMONITOR 2016 OVERIJSSEL FACTSHEET REGIOMONITOR 2016 OVERIJSSEL De regiomonitor is geüpdatet. Waar voorheen de cijfers afhankelijk waren van consumentenonderzoek CVO, zijn deze per 2016 gekoppeld aan het bedrijvenonderzoek van

Nadere informatie

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501

Toerisme in Cijfers. INSTITUUT SERVICE MANAGEMENT T.a.v. Toerdata Noord. 8900 CG Leeuwarden drs. P.H. Huig tel: 058 244 1550 fax: 058 244 1501 Toerisme in Cijfers 2010 Toerdata Noord is een samenwerkingsverband op toeristisch recreatief gebied van de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe. De uitvoering is in handen van het Instituut Service

Nadere informatie

Bundeling werken in nationale bundelingsgebieden,

Bundeling werken in nationale bundelingsgebieden, Bundeling werken in nationale bundelingsgebieden, 2000 2008 Indicator 20 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u

Nadere informatie

Ondernemers. Leisure Port

Ondernemers. Leisure Port Ondernemers Leisure Port Toeristisch Platform: Doelstellingen 1 Verenigen van ondernemers 2 Promotie van lokale ondernemingen en activiteiten in de regio 3 Optimalisatie toeristische informatie voorziening

Nadere informatie

Performance & Quality. Productiviteitsstrategie Toerisme Zeeland 24 mei 2012

Performance & Quality. Productiviteitsstrategie Toerisme Zeeland 24 mei 2012 Performance & Quality Productiviteitsstrategie Toerisme Zeeland 24 mei 2012 Slimmer werken Het draait om ratio s - Aantal producten per FTE - Hoeveelheid grondstoffen per product - Bezettingsgraad van

Nadere informatie

M200413 Beperkte groei werkgelegenheid in het MKB

M200413 Beperkte groei werkgelegenheid in het MKB M200413 Beperkte groei werkgelegenheid in het MKB A.M.J. te Peele Zoetermeer, 24 december 2004 Beperkte groei werkgelegenheid MKB in 1999-2002 De werkgelegenheid in het MKB is in 2002 met 3% toegenomen

Nadere informatie

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014

Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 2014 Resultaten Conjunctuurenquete 1e helft 214 Willemstad, Maart 214 Inleiding In juni 214 zijn in het kader van de conjunctuurenquête (CE) de bedrijven benaderd met vragenlijsten op Curaçao. Doel van deze

Nadere informatie

Toerisme en recreatie

Toerisme en recreatie Hoofdstuk 8 Toerisme en recreatie 8.1 Inleiding Toerisme en recreatie zijn belangrijke sectoren in een stad als. Mensen uit binnen- en buitenland bezoeken de stad om de historische sfeer te proeven, een

Nadere informatie

in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013

in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 in het kort OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 OFED Arbeidsmarktmonitor elektrotechnische detailhandel 2013 in het kort 2 Mei 2013 Onderzoek en rapportage a-advies In opdracht

Nadere informatie

Trends en ontwikkeling in (cultuur) toerisme. Evelien Jonker - projectleider NBTC-NIPO Research

Trends en ontwikkeling in (cultuur) toerisme. Evelien Jonker - projectleider NBTC-NIPO Research Trends en ontwikkeling in (cultuur) toerisme Evelien Jonker - projectleider NBTC-NIPO Research Inkomend versus binnenlands (cultuur) toerisme 2 Binnenlandse (cultuur) toerisme 3 Binnenlands toerisme ontwikkeling

Nadere informatie