Onderzoek parkeerbehoefte centrum Leiden

Transcriptie

1 SPARK Nieuwstraat AD Leidschendam T F

2 Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding Aanleiding voor het onderzoek Kaders van het onderzoek Gebruikte informatie Leeswijzer 7 2 Huidige situatie Parkeercapaciteit Zonering en tariefindeling Parkeerdruk 9 3 Kwalitatieve indeling bezoekersplaatsen Bezettingsgraad 14 4 Beoordeling parkeersituatie Imago Ambitie 19 5 Ontwikkelscenario s Voorziene uitbreiding parkeerareaal Garenmarkt Kaasmarkt Lammermarkt 21 copyright Spark Pagina 2 van 22

3 Samenvatting In Leiden komt in de laatste jaren regelmatig de vraag terug of er voldoende parkeergelegenheid is voor de bezoekers aan de binnenstad. Weliswaar wordt aan een uitbreiding van het parkeerareaal gewerkt met onder andere de Morspoortgarage en is het parkeren op het Haagwegterrein voor de komende jaren veiliggesteld, toch blijft het de vraag of Leiden voldoende parkeergelegenheid heeft. Onderzocht is hoeveel parkeerplaatsen Leiden zowel kwantitatief als kwalitatief voor haar bezoekers beschikbaar heeft. Hierbij is gebruik gemaakt van recente parkeerdrukmetingen (september 2009) in het gehele gereguleerde parkeergebied. Het gereguleerde parkeergebied is in Leiden in verschillende tariefzones ingedeeld. Kort samengevat geldt; hoe dichter bij het kernwinkelgebied, hoe hoger het tarief. Het hoogste tarief geldt binnen de zogenaamde beker. Dit zijn de meest centraal gelegen plaatsen die door hun loopafstand tot het kernwinkelgebied het meest aantrekkelijk zijn voor binnenstadsbezoekers. Om de gebruikswaarde van het parkeeraanbod inzichtelijk te maken, zijn alle bezoekersplaatsen als volgt ingedeeld (in afnemende gebruikskwaliteit): Parkeergarages en terreinen die aangesloten zijn op het PRIS; Plaatsen op korte loopafstand van het kernwinkelgebied en direct gelegen langs doorgaande routes. Deze liggen allen binnen de beker; Plaatsen op korte loopafstand van het kernwinkelgebied (binnen de beker), doch op minder goed bereikbare en vindbare plaatsen, omdat ze niet zijn aangegeven op het PRIS en niet aan doorgaande routes liggen; Verder (buiten de beker), maar op redelijke loopafstand van het kernwinkelgebied gelegen plaatsen; Bezoekersplaatsen die op te grote loopafstand van het kern winkelgebied liggen. Geconcludeerd wordt dat op basis van de huidige vraag en bij het huidige aanbod er geen tekort aan parkeergelegenheid is voor bezoekers aan de binnenstad. Weliswaar zijn een aantal locaties vol of nagenoeg vol op de koopavond en/of de zaterdagmiddag, maar op andere plaatsen is dan nog vrije capaciteit beschikbaar (ruim 550 parkeerplaatsen binnen de beker). Voor de duidelijkheid: de te bouwen Morspoortgarage (450 plaatsen) en in aanbouw zijnde parkeergarage ROC-Lammenschans (300 plaatsen) zijn niet meegerekend bij het aanbod van parkeerplaatsen. Het gaat hier om het aanbod anno Hieruit mag geenszins geconcludeerd worden dat uitbreiding van het parkeerareaal niet nodig zou zijn. Er zijn immers redenen aan te voeren om tot uitbreiding van het areaal over te gaan, welke hierna worden toegelicht. Ondanks dat er voldoende plaatsen beschikbaar zijn, leeft breed het idee dat Leiden onvoldoende parkeergelegenheid heeft. Gezien de feiten is het gepercipieerde tekort aan plaatsen noch van kwantitatieve noch van kwalitatieve aard. Maar er zijn wel redenen te benoemen om tot aanpassingen van het parkeerareaal over te gaan. Enerzijds om meer parkeerkwaliteit te bieden (gelijkblijvend aantal plaatsen maar meer plaatsen van de hoogste gebruikskwaliteit), anderzijds om te anticiperen op grotere bezoekersaantallen aan Leiden in de toekomst. De vraag in hoeverre uitbreiding van parkeercapaciteit om deze redenen gewenst is, copyright Spark Pagina 3 van 22

4 is een kwalitatieve vraag die eerst beantwoord moet worden in relatie met reeds ingezette ontwikkelingen als de bouw van de Morspoortgarage (uitbreiding met 450 plaatsen), het ROC Lammenschans (capaciteit 300 plaatsen buiten kantoortijden) en de ontwikkelingen rond Leiden Centraal. De visie op de ontwikkeling van de stad en de kwaliteit van het parkeerproduct moeten daarbij als uitgangspunten gelden. Pas dan is een gedegen onderzoek naar de technische en financiële haalbaarheid van verschillende ontwikkelingslocaties als de Garenmarkt, de Kaasmarkt en de Lammermarkt mogelijk. En daarbij moet in ieder geval de planontwikkeling van de genoemde locaties worden betrokken. Een uitbreiding van het parkeerareaal moet immers bezien worden in samenhang met een uitbreiding van nieuwe functies. Voor de Kaasmarkt en in mindere mate de Garenmarkt lijkt een uitbreiding van het aantal plaatsen vooral ten gunste te komen van de ontwikkelingslocatie zelf en niet voor algemeen gebruik door binnenstadsbezoekers. Mede gezien de problematische ontsluiting via de Hooigracht mogelijk in relatie tot de toekomstige RijnGouweLijn - lijkt de Kaasmarkt feitelijk af te vallen als bruikbare parkeerlocatie. De Lammermarkt kan per saldo wel een uitbreiding opleveren. De financiële gevolgen voor de gemeentelijke parkeerexploitatie zijn nog onvoldoende in kaart gebracht, maar aangenomen mag worden dat deze vooralsnog sterk negatief zijn. Er is immers in de huidige situatie geen tekort aan plaatsen gevonden en daarom zal de exploitatie van een parkeergarage aan de Lammermarkt naar verwachting de exploitatie van het straatregime en ook van de toekomstige Morspoortgarage kannibaliseren. Dit nog afgezien van het gegeven dat gebouwde parkeerplaatsen nu eenmaal duurder zijn dan parkeerplaatsen op straat. Meer definitieve uitspraken omtrent de wenselijkheid van de drie genoemde locaties, zijn pas mogelijk indien bestuurlijk wordt geformuleerd welke doelstellingen worden nagestreefd ter verbetering van het imago van het parkeerproduct en de aantrekkingskracht van Leiden en tot welke uitbereiding of verplaatsing van parkeercapaciteit dit dient te leiden. copyright Spark Pagina 4 van 22

5 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het onderzoek In de afgelopen jaren heeft het College van B&W van Leiden sterk ingezet op de uitbreiding van het parkeerareaal. Naar het zich op dit moment laat aanzien, zal het parkeerareaal in en rond de binnenstad worden uitgebreid met de Morspoortgarage, het parkeerterrein aan de Langegracht achter het Tweelinghuis (het voormalige Nuonterrein) en komen enkele private parkeervoorzieningen beschikbaar tijdens piekmomenten. Op termijn komt tevens de nu in aanbouw zijnde parkeergarage bij het ROC Lammenschans buiten kantoortijden beschikbaar voor binnenstadsbezoek. De raad heeft per motie een onderzoek gevraagd met betrekking tot noodzakelijke parkeercapaciteit in de toekomst, rekening houdend met reeds geplande uitbreidingsplannen. Concreet als volgt verwoord: een onderzoek uitvoeren naar de behoefte aan extra parkeerplaatsen naast de parkeervoorziening Haagweg en de geplande Morspoortgarage. Het onderzoek moet inzicht geven in de noodzaak en haalbaarheid (financieel en verkeerstechnisch) van een extra garage op een van de volgende locaties: Garenmarkt, Kaasmarkt en/of Lammermarkt, waarbij ook rekening wordt gehouden met de uitkomsten van het thans al lopende onderzoek van het college om tot oplossingen te komen voor de zogenaamde piekbelasting op de donderdagavond en zaterdag. 1.2 Kaders van het onderzoek Bij de opdrachtverstrekking om dit onderzoek uit te voeren heeft de gemeente nadrukkelijk de wens uitgesproken dat de resultaten begin maart 2010 beschikbaar zouden komen. Gegeven de beschikbare gegevens en tijd is er voor gekozen om het onderzoek primair te richten op de vraag naar parkeerplaatsen in Leiden in relatie tot het beschikbare aanbod en de voorziene uitbreidingen en slechts in beperkte mate op de technische en financiële haalbaarheid. De vraag in hoeverre Leiden behoefte aan extra parkeerplaatsen heeft voor het binnenstadsbezoek is immers de kern van de vraagstelling. Hoe in een aanvullend aanbod kan worden voorzien om de parkeervraag op te vangen, vraagt om een gedegen onderzoek naar de technische en daarmee samenhangende financiële mogelijkheden. En deze moeten worden bezien in samenhang met andere ontwikkelingsplannen op de gevraagde locaties. Zo loopt bijvoorbeeld reeds een onderzoek naar de ontwikkeling van de Garenmarkt waarbij de Breestraatgarage en een uitbreiding met een ondergrondse garage worden meegenomen. Ook voor de Kaasmarkt ligt het voor de hand dat de ontwikkeling van een parkeergarage in samenhang met andere functies plaatsvindt. Toch is ook zonder een gedegen onderzoek naar de technische en financiële haalbaarheid van de genoemde locaties het onderzoek relevant. Blijkt er immers een tekort aan plaatsen op basis van de huidige parkeervraag, dan is er in potentie verdiencapaciteit voor de exploitatie van één of meerdere nieuwe parkeervoorzieningen. Of deze verdiencapaciteit voldoende is ter dekking van alle stichtings- en exploitatiekosten hangt in sterke mate af van de omvang van de capaciteit en de technisch oplossing die gekozen wordt. En die is, zoals gezegd, sterk afhankelijk van de ontwikkelingsplannen voor de verschillende locaties. copyright Spark Pagina 5 van 22

6 Om inzicht te krijgen hoeveel extra aanbod mogelijk is, is gebruik gemaakt van beschikbare berekeningen van de ontwikkelingsmogelijkheden op de locaties Garenmarkt, Kaasmarkt en Lammermarkt, waaronder de plannen van Synchroon. Het onderzoek heeft zich verder primair gericht op het bezoekersparkeren en niet op de vraag of bewoners voldoende aan hun trekken komen. Uit de parkeerdrukmetingen blijkt dat er geen capaciteitsproblemen zijn voor vergunninghouders en ook zijn er geen wachtlijsten voor de vergunningen. Gesteld kan derhalve worden dat er voor bewoners voldoende parkeergelegenheid binnen redelijke loopafstand voor handen is. Dit wil niet zeggen dat alle bewoners ook daadwerkelijk ervaren dat zij voldoende parkeergelegenheid hebben, maar dat heeft vooral te maken met de verwachting dat overal een plaats nagenoeg voor de woning zou moeten liggen. Het bepalen van de parkeervraag van een gebied kan in beginsel op twee manieren gebeuren. Door middel van concrete analyse van het gebruik van het betreffende parkeerareaal en door middel van het toepassen van parkeernormen. De eerste methode is vooral toepasbaar op bestaande situaties waarvan parkeerdrukmetingen beschikbaar zijn. De tweede methode wordt vooral gebruikt voor nieuwbouw ontwikkelingen waarbij geen concrete tellingen mogelijk zijn. Parkeernormen Leiden kent parkeernormen voor nieuwbouwprojecten. Deze parkeernormen zijn zoals veel in Nederland gebeurt gebaseerd op de Parkeerkencijfers Basis voor parkeernormering zoals door het CROW wordt gepubliceerd. Zoals ook in de inleiding van de betreffende publicatie valt te lezen, zijn de parkeerkencijfers ontwikkeld als hulpmiddel voor ontwerpers om een orde van grootte uit te rekenen voor het aantal aan te leggen parkeerplaatsen bij bepaalde nieuwe - voorzieningen. De parkeerkencijfers zijn derhalve niet geschikt om de concrete parkeerbehoefte van een bestaande stad of stadsdeel te bepalen. Zij houden immers geen rekening met onder andere het lokaal verkeers- en vervoersbeleid, parkeerregulering en de demografische samenstelling van de bevolking. Uiteraard zijn de normen wel van nut bij het bepalen van de parkeerbehoefte voor ontwikkelingslocaties als de Garenmarkt of Aalmarkt. 1.3 Gebruikte informatie Leiden onderzoekt periodiek de bezetting van het gereguleerde parkeerareaal. Dit gebeurt in beginsel elke drie jaar. Voor de laatste maal in september Deze recente gegevens zijn gebruikt voor de analyse van het huidige gebruik van de beschikbare capaciteit voor de belangrijkste maatgevende momenten van de week. De parkeerdrukmetingen geven daarmee een goed beeld van de feitelijke bezetting van parkeerplaatsen en daarmee van de vraag naar plaatsen in Leiden. De gebruikte tellingen zijn (onder meer) uitgevoerd op een donderdagochtend en geven daarmee beeld van de parkeerdruk op doordeweekse dagen, een donderdagavond (koopavond) en zaterdagmiddag. De momenten in het jaar waarop de parkeerdrukmetingen zijn uitgevoerd zijn zodanig gekozen dat een goed en representatief beeld ontstaat van de gemiddelde vraag naar parkeerplaatsen. Uiteraard wil dit zeggen dat de piekbelastingen (bijvoorbeeld tijdens de decemberkoopdagen) hoger zullen uitvallen. copyright Spark Pagina 6 van 22

7 1.4 Leeswijzer Het onderzoek en de conclusies wordt in de volgende hoofdstukken beschreven. Allereerst wordt in hoofdstuk 2 de huidige situatie in kwantitatieve zin beschouwd. Inzichtelijk wordt gemaakt welke parkeerdruk wordt waargenomen in Leiden en hoeveel capaciteit op maatgevende momenten beschikbaar is; specifiek voor het bezoekersparkeren. Niet elke parkeerplaats heeft voor een bezoeker echter dezelfde kwaliteit en om die reden zijn de plaatsen in hoofdstuk 3 naar gebruikswaarde ingedeeld. Ook van deze indeling wordt de parkeerdruk inzichtelijk gemaakt. In hoofdstuk 4 wordt de beschouwde situatie beoordeeld en worden scenario s geïntroduceerd op basis waaraan eventueel beleidswijzigingen getoetst kunnen worden. In hoofdstuk 5 worden ten slotte de voorgenomen uitbreidingen van het parkeerareaal en de ontwikkelingslocaties Garenmarkt, Kaasmarkt en Lammermarkt beschouwd. copyright Spark Pagina 7 van 22

8 2 Huidige situatie 2.1 Parkeercapaciteit Het onderzoek is gestart met een kwantitatieve en kwalitatieve analyse van het huidige gereguleerde parkeerareaal in Leiden op basis van de beschikbare parkeertellingen. Leiden hanteert in beginsel drie regimes op straat: Vergunningplaatsen; deze plaatsen zijn exclusief voor vergunninghouders beschikbaar en worden daardoor primair gebruikt door de bewoners. Betaalde plaatsen; plaatsen die zowel beschikbaar zijn voor vergunninghouders, als voor bezoekers die een parkeerticket bij een automaat kopen of anderszins betalen. Rode kop plaatsen; deze plaatsen zijn exclusief voor bezoekers en worden nog slechts beperkt toegepast. Naast genoemde plaatsen zijn er speciale plaatsen voor bijvoorbeeld invaliden, laden en lossen, autodelen en artsen. Gezien het specifieke karakter en het relatief beperkte aandeel in het totaal zijn deze plaatsen in het onderzoek buiten beschouwing gelaten. Naast de parkeervoorzieningen op straat zijn er in Leiden drie openbare parkeergarages (Breestraat, Haarlemmerstraat en Langegracht) beschikbaar voor binnenstadsbezoekers, alsmede het Haagwegterrein. In het gehele gereguleerde gebied inclusief de genoemde parkeergarages bevinden zich totaal: exclusieve parkeerplaatsen voor vergunninghouders op straat inclusief 80 abonnementhouders in de Haarlemmerstraatgarage openbare bezoekers parkeerplaatsen op straat en in garages 72 rode kop plaatsen De openbare parkeerplaatsen zijn op straat niet alleen beschikbaar voor bezoekers, maar (met uitzondering van de zogenaamde rode kop plaatsen) ook voor vergunninghouders. Bij de beoordeling van het beschikbare aantal plaatsen voor bezoekers is daarom het aantal aangetroffen vergunninghouders bij het parkeerdrukonderzoek in mindering gebracht op het totale aantal openbare parkeerplaatsen. Feitelijk waren voor bezoekers de volgende aantallen parkeerplaatsen beschikbaar: Donderdagochtend plaatsen Koopavond plaatsen Zaterdagmiddag plaatsen 2.2 Zonering en tariefindeling Leiden hanteert voor bezoekers drie tariefszones. In figuur 1 zijn alle beschikbare plaatsen weergegeven conform de geldende tariefszones. Zone I omvat het kernwinkelgebied en de beschikbare plaatsen aldaar liggen in beginsel op de kortste loopafstand van de functies in het Centrum. Zone II omvat de overige plaatsen binnen de singels en zone III bestaat uit het gereguleerde parkeergebied buiten de singels. Voor vergunninghouders gelden zes zones, conform de indeling in figuur 2. copyright Spark Pagina 8 van 22

9 figuur 1 Tariefzones Leiden figuur 2 Vergunningszones 2.3 Parkeerdruk In september is op zes maatgevende momenten een parkeerdrukmeting uitgevoerd. In bijgaande figuren wordt de totale parkeerdruk op de drie in het onderzoek gebruikte maatgevende momenten weergegeven, namelijk de donderdagochtend, koopavond en zaterdagmiddag. Dit wil zeggen de parkeerdruk van bezoekers én vergunninghouders. 1 Parkeerdrukmetingen zijn uitgevoerd op dinsdagmiddag en avond 15 september, woensdagnacht 16 september, donderdag 17 september 2009 om 9.30 uur en uur en op zaterdag 19 september om uur copyright Spark Pagina 9 van 22

10 figuur 3 bezetting donderdagochtend figuur 4 bezetting koopavond figuur 5 bezetting zaterdagmiddag Geconcludeerd kan worden dat de hoogste bezetting van de parkeerplaatsen op de koopavond (donderdagavond) valt waar te nemen. Dan parkeren niet alleen bezoekers aan de binnenstad, maar ook veel vergunninghouders. copyright Spark Pagina 10 van 22

11 Worden de bezoekers apart beschouwd, dan ontstaat het beeld conform de figuren 6, 7 en 8. De bezetting is bepaald door het aantal bezette parkeerplaatsen te delen door de beschikbare plaatsen (= totaal aantal plaatsen minus de door vergunninghouders bezette plaatsen). figuur 6 bezetting bezoekers ochtend figuur 7 bezetting bezoekers koopavond figuur 8 bezetting bezoekers zaterdag copyright Spark Pagina 11 van 22

12 Het beeld dat ontstaat, is dat er in en rond de binnenstad nimmer, ook niet op de koopavond en zaterdagmiddag, een feitelijk tekort aan parkeerplaatsen is, maar dat er uiteraard wel locaties voor bezoekers zijn die vol of nagenoeg vol zijn. In figuur 9 is ter verdere illustratie de bezetting per sector op het drukste moment van de week, de koopavond weergegeven van de beschikbare bezoekersplaatsen. figuur 9 bezetting bezoekersplaatsen op koopavond copyright Spark Pagina 12 van 22

13 3 Kwalitatieve indeling bezoekersplaatsen Totaal zijn er bezoekersplaatsen in het gereguleerde gebied (openbare plaatsen op straat en in garages en rode kop plaatsen). Deze zijn echter voor binnenstadsbezoekers niet van dezelfde kwaliteit. Een goed bereikbare en vindbare parkeerplaats op korte loopafstand van het kernwinkelgebied heeft uiteraard een andere gebruikswaarde dan de mindergoed bereikbare en afgelegen parkeerplaats aan bijvoorbeeld de Uiterstegracht. Om te beoordelen of de beschikbare parkeercapaciteit ook kwalitatief voldoende is, zijn de bezoekersplaatsen in categorieën ingedeeld die in meer of mindere mate bruikbaar zijn voor binnenstadsbezoekers. Uitgangspunt bij de indeling is de structuur van het gereguleerde parkeerareaal in Leiden. Het gereguleerde parkeergebied is in verschillende tariefzones ingedeeld. Kort samengevat geldt; hoe dichter bij het kernwinkelgebied, hoe hoger het tarief. Het hoogste tarief geldt binnen de zogenaamde beker. Dit zijn de meest centraal gelegen plaatsen die door hun loopafstand tot het kernwinkelgebied het meest aantrekkelijk zijn voor binnenstadsbezoekers. Om de gebruikswaarde van het parkeeraanbod inzichtelijk te maken is de volgende indeling gehanteerd: Parkeerplaatsen binnen de beker A. Parkeergarages en terreinen binnen de beker die aangesloten zijn op het PRIS of in geval van het Haagwegterrein door middel van natransport voor bezoekers met het kernwinkelgebied zijn verbonden (1.907 plaatsen); B. Plaatsen op korte loopafstand van het kernwinkelgebied en direct gelegen langs doorgaande routes. Deze liggen allen binnen de zogenaamde beker (tariefgebied I, 296 plaatsen); C. Plaatsen op korte loopafstand van het kernwinkelgebied (binnen de beker), doch op minder goed bereikbare plaatsen, omdat ze niet zijn aangegeven op het PRIS en niet aan doorgaande routes liggen (560 plaatsen). Deze plaatsen zijn primair van belang voor bezoekers die hun eind bestemming direct in de nabijheid van deze plaatsen hebben. Parkeerplaatsen buiten de beker D. Plaatsen op redelijke loopafstand van het kernwinkelgebied, doch buiten de beker (281 plaatsen). Het totaal aantal plaatsen van de categorieën A t/m D bedraagt Alle overige openbare plaatsen in het gereguleerde gebied (1.313 plaatsen) zijn van een mindere kwaliteit voor binnenstadsbezoekers, omdat ze op te grote loopafstand liggen of moeilijk bereikbaar en vindbaar zijn. Daarom zijn deze plaatsen in de analyse verder buiten beschouwing gelaten. Dit betreft bijvoorbeeld de parkeerplaatsen in Vreewijk en aan de Bargelaan. Dit wil overigens niet zeggen dat op deze locaties geen bezoekers parkeren met een bestemming in de binnenstad. De bestemming van parkeerders is in Leiden echter niet onderzocht en derhalve kan het aantal binnenstadsbezoekers dat buiten de genoemde categorieën parkeert niet bepaald worden. In figuur 10 zijn de categorieën A t/m D weergegeven. copyright Spark Pagina 13 van 22

14 figuur 10 indeling parkeerplaatsen naar gebruikswaarde categorie A B C D 3.1 Bezettingsgraad Parkeerplaatsen van categorie A zijn goed bereikbaar en vindbaar. Door hun geconcentreerde ligging (garage of terrein) is het mogelijk dat ze volledig bezet worden. Een zoekende parkeerder weet immers dat er een plaats is en kan deze ook vinden. Om die reden is een volledige bezetting (= 100%) haalbaar. Dit geldt echter niet voor de andere categorieën. De bezetting van deze plaatsen is immers niet aangegeven en dus zal een parkeerder op zoek moeten naar een vrije plaats. Hoe verder gelegen van doorgaande routes en hoe verder gelegen van het kernwinkelgebied, hoe minder gebruikswaarde een dergelijke plaats heeft. Om die reden is het niet gerechtvaardigd om alle plaatsen van de categorieën B, C en D als daadwerkelijk beschikbare capaciteit voor bezoekers aan te merken. De beoordeling van de gebruikswaarde vindt daarom haar weerslag in de volgende maximaal te hanteren bezettingspercentages: A 100% B 90% C 80% D 60% copyright Spark Pagina 14 van 22

15 In tabel 1 is weergegeven welke totaal aantal plaatsen en welke bezetting van de bezoekersplaatsen gelden op de gemeten momenten voor de verschillende categorieën. aantal plaatsen donderdag ochtend koopavond zaterdag middag A % 59% 77% B % 68% 63% C % 69% 64% binnen beker % 61% 74% D % 56% 45% totaal % 61% 73% tabel 1 bezettingsgraad per maatgevend moment per categorie Geconcludeerd mag worden dat er op geen enkel moment een parkeerdruk is die de aangegeven, op basis van kwalitatieve kenmerken maximaal haalbaar geachte bezettingspercentages overschrijdt. Wel is duidelijk dat de locaties met de hoogste gebruikswaarde (categorie A) op zaterdagmiddag de hoogste bezetting genereren, maar nog altijd ruim onder de haalbaar geachte bezetting van 100% blijven. Zoals eerder is aangegeven, zijn de parkeerdrukmetingen uitgevoerd in een representatieve, gemiddelde week. Aangenomen mag worden dat op zaterdagen met een bovengemiddeld bezoek aan de stad de bezetting het maximum nadert. De aangegeven bezetting van 73% op de zaterdagmiddag is uiteraard niet gelijk voor alle locaties. In tabel 2 is het aantal vrije parkeerplaatsen opgenomen op de drie maatgevende momenten per categorie. Hieruit blijkt dat er op het drukste moment, de zaterdagmiddag, binnen de beker (categorieën A, B en C) nog ruim 550 parkeerplaatsen beschikbaar zijn. donderdag koopavond zaterdagmiddag ochtend A B C binnen beker D totaal tabel 2 aantal vrije parkeerplaatsen voor bezoekers Zoals blijkt uit de tabellen 1 en 2 is er op de koopavond een lagere bezetting waarneembaar en derhalve is er meer capaciteit beschikbaar dan op de zaterdagmiddag. Deze lagere bezetting komt volledig voor rekening van de parkeergarages Breestraat en Langegracht en het Haagwegterrein. Worden deze locaties buiten beschouwing gelaten, dan blijkt de koopavond een fractioneel hogere parkeerdruk te genereren. In de figuren 11 t/m 14 zijn de bezettingsgraden per locatie voor de verschillende categorieën weergegeven. Duidelijk waarneembaar is dat de locaties Lammermarkt, Kaasmarkt en Garenmarkt het drukst zijn en dat het grootste deel van de beschikbare parkeercapaciteit te vinden is op het Morssingelterrein, het Haagwegterrein en in de Langegrachtgarage. copyright Spark Pagina 15 van 22

16 figuur 11 bezetting koopavond parkeervoorzieningen categorie A In onderstaande figuren is de vergelijkbare bezetting voor de overige categorieën weergegeven. figuur 12 bezetting koopavond parkeervoorzieningen categorie B copyright Spark Pagina 16 van 22

17 figuur 13 bezetting koopavond parkeervoorzieningen categorie C figuur 14 bezetting koopavond parkeervoorzieningen categorie D copyright Spark Pagina 17 van 22

18 4 Beoordeling parkeersituatie 4.1 Imago Uit de voorgaande hoofdstukken kan geconcludeerd worden dat er op basis van zowel een kwantitatieve als een kwalitatieve beschouwing feitelijk geen tekort is aan parkeerplaatsen bij het huidige gebruik. Toch wordt op bestuurlijk niveau in Leiden geconcludeerd dat het aanbod aan parkeerplaatsen niet optimaal is. Het aantal plaatsen past onvoldoende bij de ambities van de stad om meer bezoekers te trekken en het schort aan het imago van Leiden als stad waar je kan parkeren. Er is dus aanleiding om naar meer en betere parkeervoorzieningen te kijken. Niet omdat er nu een tekort is, maar omdat een kwalitatieve verbetering gewenst is. Om aan deze conclusie invulling te geven kunnen op hoofdlijnen twee scenario s worden benoemd. Enerzijds betreft dit het verbeteren van de kwaliteit van de parkeervoorzieningen (scenario Imago ) en anderzijds betreft dit het uitbreiden van de beschikbare parkeercapaciteit (scenario Ambitie ). Uiteraard kan ook voor een combinatie van beide scenario s worden gekozen waarbij zowel kwaliteitsverbetering van de parkeervoorzieningen als een uitbreiding van de parkeercapaciteit plaatsvindt. Beide scenario s worden hierna nader uitgewerkt, waarbij ook de financiële consequenties worden aangegeven. Het imago van het parkeerproduct in Leiden is dat er weinig, kwalitatief goede parkeervoorzieningen zijn. Zoals in de voorgaande hoofdstukken is geconcludeerd, zijn de plaatsen wel beschikbaar, maar is ook een deel van onvoldoende gebruikskwaliteit. Verbetering van de gebruikswaarde zal bijdragen aan een beter imago van het parkeren. Om dit te bereiken zou een verschuiving van het aanbod naar meer goed gelegen en goed bereikbare parkeerplaatsen moeten plaatsvinden (categorie A en B) ten koste van de moeilijk vindbare plaatsen in de categorieën C en D. Een bijkomend voordeel hiervan is dat een verschuiving van parkeerplaatsen direct leidt tot het verder parkeervrij maken van de binnenstad en daarmee ook zorgt voor minder verkeersbewegingen in de stad, hetgeen bijdraagt aan doelstellingen in het kader van het gemeentelijk milieubeleid. De financiële consequenties van dit scenario zullen zich toespitsen op: Hogere kosten voor exploitatie en beheer (relatief goedkope straatparkeerplaatsen worden vervangen door duurdere gebouwde, geconcentreerde voorzieningen) Nagenoeg gelijkblijvende of enigszins hogere parkeeropbrengsten; immers, het totaal aantal parkeerplaatsen neemt feitelijk niet toe maar de bezetting zal waarschijnlijk als gevolg van waardering voor het verbeterde parkeerproduct licht toenemen. Bij een beoogd gelijkblijvend parkeerexploitatieresultaat is dit scenario alleen mogelijk door middel van verhoging van de vigerende parkeertarieven. copyright Spark Pagina 18 van 22

19 4.2 Ambitie Inzet op het uitbreiden van de parkeercapaciteit in de binnenstad dient gezien te worden in het verlengde van de behoefte om meer parkeerders naar het centrum van Leiden te trekken. Hetzij vanuit de overtuiging dat de huidige functies onvoldoende bezoekers trekken, hetzij vanwege de ambitie om (op termijn) het aantal functies uit te breiden. Binnen Leiden heerst de veronderstelling dat de gebrekkige parkeersituatie er debet aan is dat bezoekers Leiden mijden. Met andere woorden, dat als er meer parkeergelegenheid beschikbaar is, er vanzelf meer bezoekers Leiden zullen aandoen. Deze visie wordt niet onderschreven door onderzoeken elders. Parkeren op zich is nauwelijks of niet van belang bij de overweging om wel of niet een stad te bezoeken. Het aanbod aan winkels, horeca en toeristische attracties, het verblijfsklimaat, de gepercipieerde veiligheid e.d. zijn van veel groter belang. Het uitbreiden van het parkeeraanbod los van de (toekomstige) toevoeging van functies is derhalve weinig zinvol. Indien de ambitie aanwezig is om op termijn meer bezoekers te trekken door de uitbreiding van functies, kan tijdig, en wellicht reeds nu, tot planvorming voor nieuwe parkeervoorzieningen worden overgegaan. De ontwikkeling van extra parkeervoorzieningen kost immers tijd en kan niet altijd samenlopen met de realisatie van andere functies. De financiële consequenties van dit scenario zullen zich toespitsen op: Hogere kosten voor exploitatie en beheer (er worden extra parkeervoorzieningen gerealiseerd/toegevoegd aan het bestaande areaal) Hogere parkeeropbrengsten; er van uitgaande dat de ambitie kwantitatief te onderbouwen is in een extra/aanvullende parkeerproductie (parkeeruren en/of abonnementen) Effecten voor de vigerende parkeertarieven kunnen pas nader worden geconcretiseerd als enerzijds ontwikkelingslocaties voor de gewenste extra parkeercapaciteit bekend zijn en anderzijds ambitiescenario s die moeten leiden tot extra bezoekers benoemd zijn. Op voorhand kan worden gesteld dat ook dit scenario tot een verhoging van de parkeertarieven zal leiden teneinde het parkeerexploitatieresultaat op het huidige niveau te houden. copyright Spark Pagina 19 van 22

20 5 Ontwikkelscenario s In dit hoofdstuk komt de concrete beoordeling aan de orde van Lammermarkt, Kaasmarkt en Garenmarkt als mogelijke locaties voor parkeervoorzieningen. Deze locaties kunnen zowel ingezet worden op basis van kwalitatieve argumenten (imago) als kwantitatieve argumenten (ambitie). Op basis van voorgenomen beleid breidt het parkeerareaal ten behoeve van binnenstadsbezoekers zich de komende tijd reeds uit. In de voorgaande hoofdstukken is gekeken naar de huidige parkeersituatie. Dit wil zeggen vraag en aanbod van de huidige binnenstad. In de volgende paragraaf komen de voorgenomen uitbreidingen aan parkeerplaatsen eerst aan bod. De drie genoemde ontwikkellocaties worden in de daarop volgende paragrafen behandeld. 5.1 Voorziene uitbreiding parkeerareaal Voorzien zijn uitbreidingen van het parkeerareaal door de komst van de Morspoortgarage (inclusief in gebruik name van het parkeerterrein aan de achterzijde van het voormalige Belastingkantoor), het Langegrachtterrein en de openstelling op piektijden van de parkeergarages aan de Maliebaan, de Anthony Fokkerweg en het LUMC voor bezoekers aan de binnenstad. Met name de laatste ligt verder gelegen van de binnenstad en heeft daarmee een beperkte gebruikswaarde. Deze zal zich vooral concentreren bij grootschalige evenementen in Leiden. Voor het reguliere bezoek wordt deze echter van minder belang geacht en is daarom in de verdere analyse buiten beschouwing gelaten. De Maliebaan en de Anthony Fokkerweg bieden weliswaar extra capaciteit, maar vallen gezien hun ligging in de categorie D en bieden een geringe gebruikswaarde. figuur 15 voorziene uitbreidingen parkeerareaal ten behoeve van bezoekers binnenstad copyright Spark Pagina 20 van 22

21 5.2 Garenmarkt 5.3 Kaasmarkt Onderzoek parkeerbehoefte centrum Leiden Toevoeging van de parkeervoorzieningen zoals in figuur 15 zijn weergegeven dragen bij aan de in de vorige paragrafen weergegeven scenario s. Per saldo worden (zie tabel 3) 525 plaatsen toegevoegd van de hoogste gebruikswaarde. Daarnaast komen op de zaterdagen 506 extra plaatsen beschikbaar (categorie D). A B C D totaal huidige situatie toevoeging totaal tabel 3 aantal bezoekersplaatsen per categorie na toevoeging nieuwe locaties De aangegeven uitbreidingen met 525 plaatsen in categorie A zijn niet geheel beschikbaar voor de huidige vraag naar parkeerplaatsen. Omdat geen nieuwe parkeervoorzieningen bij het Aalmarktproject worden gerealiseerd, terwijl de uitbreiding van functies dit wel noodzakelijk maakt, is er ten behoeve van dit project een parkeerbehoefte van circa 300 parkeerplaatsen. Bepaald is dat deze plaatsen gerealiseerd worden met de komst van de Morspoortgarage. De ontwikkelingsmogelijkheden voor de Garenmarkt en de naast gelegen Breestraatgarage zijn door projectontwikkelaar Synchroon onderzocht. Daarbij zijn drie varianten bekeken met elk hun eigen parkeeraanbod en hun eigen toevoeging van programma. Afhankelijk van de keuze zijn er maximaal 440 parkeerplaatsen realiseerbaar onder de Garenmarkt verdeeld over drie verdiepingen. Doordat uiteraard bestaande parkeerplaatsen verdwijnen op het maaiveld is de netto toevoeging aan plaatsen geringer. Bovendien vragen de toe te voegen functies ook om parkeerruimte. De omvang van deze vraag is afhankelijk van de variant die gekozen wordt. In het geval gekozen wordt voor de maximale toevoeging aan parkeerplaatsen door de bouw van een drielaagse ondergrondse parkeergarage en er wordt door het handhaven van een open plein op de Garenmarkt minder programma toegevoegd dan in de andere varianten, dan bedraagt de maximale toevoeging aan capaciteit ten behoeve van de binnenstad 106 parkeerplaatsen. De uitbreiding van capaciteit bedraagt in dit geval 242 parkeerplaatsen, waarvan er 136 ten behoeve van het Garenmarktproject zelf zijn. Herontwikkeling van de Kaasmarkt biedt de mogelijkheid om aldaar een uitbereiding van het parkeerareaal te realiseren. In het Programma Binnenstad wordt uitgegaan van toevoeging op de Kaasmarkt van woningen en detailhandel. Dit programma levert een aanvullende vraag op van 169 parkeerplaatsen. Nu zijn er 158 plaatsen en per saldo levert een aanbod van meer dan 327 plaatsen pas een feitelijke uitbreiding van bezoekersplaatsen voor de binnenstad op. Gezien de locatie en de bereikbaarheid via de Hooigracht in relatie tot de RijnGouweLijn lijkt een garage met een dergelijke omvang niet realistisch. Uitbreiding van kwalitatief goede parkeergelegenheid voor de binnenstad op de Kaasmarkt is daarom feitelijk geen optie. 5.4 Lammermarkt Aan de Lammermarkt ligt een omvangrijk parkeerareaal dat door de bouw van een ondergrondse parkeergarage nog verder uitbreidbaar is. Omdat geen toevoeging van functies wordt overwogen op de Lammermarkt die om extra parkeercapaciteit vraagt, levert een uitbreiding van het parkeeraanbod direct een bijdrage aan het bezoekersaanbod voor de copyright Spark Pagina 21 van 22

22 binnenstad. In het kader van het Programma Binnenstad is de uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen bekeken. Geconcludeerd is dat een feitelijke toevoeging van 116 plaatsen (320 plaatsen minus huidige aanbod 204 plaatsen) mogelijk is. De financiële consequenties van een te bouwen parkeergarage van 320 plaatsen onder de Lammermarkt is daarbij autonoom in beeld gebracht. Dit wil zeggen dat de parkeerexploitatie voor de garage is berekend, maar niet de consequenties op de gehele parkeerexploitatie van Leiden. Op grond hiervan is het derhalve niet mogelijk om conclusies te trekken omtrent de financiële haalbaarheid van een garage onder de Lammermarkt. copyright Spark Pagina 22 van 22