Natuur- en bosbeheer aan de Vlaamse kust. Marc Leten Agentschap voor Natuur & Bos Beheerconsulent Cel beheer
|
|
|
- Ruben van der Horst
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Natuur- en bosbeheer aan de Vlaamse kust Marc Leten Agentschap voor Natuur & Bos Beheerconsulent Cel beheer
2 Natuur en natuurbehoud: algemeen
3 Even voorstellen: Agentschap Natuur en Bos Actoren in het natuurbehoud: Vlaamse overheid (o.a. ANB) watermaatschappijen provincie gemeenten Natuurpunt burgers,
4 Provinciaal Directeur Coördinatie (Thomas Defoort) Cel Beheer Cel Beleidsuitvoering Cel Handhaving Wim Pauwels Danny Maddelein Sven Vrielynck Cel Administratie en Communicatie Wouter Mortier Team Opdrachten Onder- Theo VitseWim Pauwels Adviezen, Team Team HRM Evy Dewulf steuning Beheer- Beheer- Vergun- Fauna- Gebieds- Financiën Beheeren regio regio ningen en gericht Overheidsopdrachten regio Coördi- Brugge- Polders - Erken- Kustzone Flora- beleid Juridische Ondersteuning natie LeiestreekHeuvelland ningen en beleid Secretariaat & Logistiek, Subsidies IT & GIS Communicatie ANB - Buitendienst West-Vlaanderen
5 Visie ANB Meer natuur, bos en groen Betere natuur, bos en groen Samen met alle partners Taken beheer beleid handhaving communicatie Maar: wat is beter en hoe te realiseren?
6 Invalshoeken voor bepaling natuurwaarde: Biodiversiteit Autonomie ecosystemen Landschapsgeschiedenis Functionaliteit Ecosysteemdiensten
7 biodiversiteit
8 Beschermde habitats & soorten Stuifduin Vloedmerk en embryonale duinen 2130* - Grijze duinen 2150* - Duinheide
9 2160- Duinstruweel Kruipwilgstruweel Duinbos
10 Zegge- en Nauwe korfslak Kruipend moerasscherm (2190/2180) - Duinzoomgrasland, -bos en poelen Kamsalamander Vochtige duinpanne Groenknolorchis Visdiefje en Grote stern Rugstreeppad Kleine zilverreiger Slikken en schorren
11 Autonomie ecosysteem: spontaniteit van processen en patronen ( natuur is wat niet des mensen is ) => waardebepaling op basis van mate van (ontbreken van) menselijke invloed
12 Landschapsontwikkeling: historische verweving van natuurlijke en menselijke elementen (bv. halfnatuurlijke habitats ) => waardebepaling op grond van o.a. leeftijd en specifieke landschapsgeschiedenis
13 Functionaliteit rol van natuurcomponenten bij vorming en duurzame instandhouding van ecosystemen => waardebepaling op basis van belang voor duurzaam functioneren van ecosystemen ABIOTIEK: klimaat, wind, neerslag, substraat, SLEUTELPROCESSEN: verstuivingen, kustevolutie, groei planten, SLEUTELSOORTEN: aan- of afwezigheid van habitat(om- )vormende soorten bv. Helm, houtachtige soorten, maar ook pestsoorten ; belang populatiekenmerken Rol kan positief of negatief zijn!
14 duurzame (hout-) productie Ecosysteemdiensten => waardebepaling op basis van maatschappelijk nut natuur als bron van menselijk welzijn en welvaart drinkwater kustveiligheid duurzame landbouw recreatie
15 ennisverwerving en verwondering natuur als bron van onderzoek en beleving => waardebepaling op grond van wetenschappelijk belang, esthetiek, spiritualiteit, natuureducatie en informatie wetenschappelijk onderzoek
16 Veel invalshoeken, ten dele conflicterend - zowel binnen één invalshoek (bv. duindoorn vs. duingrasland) - als tussen invalshoeken onderling (bv. spontane processen vs. historische patronen; vochtige duinpannen vs. drinkwatervoorziening) => Keuzes nodig!
17 hoe verzoenen we die conflicterende diversiteit aan doelstellingen en invalshoeken?
18 Sectorale wetgeving: Natuurdecreet Vegetatiebesluit Vooreerst via: juridisch en administratief kader Bosdecreet Toegankelijkheidsbesluit EU-Habitat- en Vogelrichtlijnen (Instandhoudingsdoelstellingen) Ruimtelijke bescherming: Gewestplan Duinendecreet Vlaams Ecologisch Netwerk Speciale Beschermingszones (NATURA 2000) Uitvoering: Agentschap voor Natuur en Bos Vlaamse LandMaatschappij IWVA Natuurpunt Adviescommissies natuur- en bosreservaten
19 noodzakelijke tweede stap: verwerving of beheerovereenkomsten Statuten: Vlaams natuurreservaat (VNR) Natuurdomein Bosreservaat Domeinbos Openbaar bos Erkend natuurreservaat (Natuurpunt, ) Beheerd militair domein ANB Regio Kust: anno 2011: c ha VNR, domeinbos en beheerd natuurgebied
20 De Baai van Heist Het Zwin Duinbossen De Haan De Kleiputten van Heist D heye Oost- en Middenkust De Zwinduinen en -polders
21 Cabourduinen Ter Yde Schipgatduinen Westkust Ijzermonding Westhoek Houtsaegerduinen & Kerkepannebos
22 evenwel: blijvende externe problemen Urbanisatie Versnippering Verdroging Overrecreatie V Intensieve landbouw
23 en ook: intern verlies natuurwaarde! Woekerende exoten Verzanding schor Stilvallen verstuivingen Verruiging, verstruweling en bebossing (historische) bemesting, vervuiling, pesticiden,
24 Algemene evolutie kustlandschap in de 20e eeuw Stuifduin Gefixeerde helm Duingrasland Struweel Bos Weiland Akker Urbaan ++ Straat Camping
25 anno 1908 open landschap met veeweide (tot 1940) - + Voorbeeld: De Westhoek anno Wondklaver, Kalkbedstro, Honingorchis Look-zonder-look Robertskruid, Witte winterpostelein vegetatiemozaïek Veldleeuwerik, Tapuit, Strandplevier Nachtegaal, Zwartkop, Tjiftjaf anno 1996 struweellandschap 1968 Parelmoervlinders (Duin-, Grote en Kleine) Heislak Konijn Landkaartje Oranjetipje Grote glansslak, Glanzende agaathoren Vos? 2008
26 Onderliggende mechanismen Vernietiging DYNAMISCH LANDSCHAP pioniersoorten Fixatie Bodemverstoring Stress GESTRESSEERD LANDSCHAP Spontane ontwikkeling Beheer of regressie Competitie stresstolerante soorten ONGEDWONGEN LANDSCHAP competitieve soorten TIJD
27 => Derde stap: ingrijpen via Natuurtechnisch beheer
28 Natuurtechnisch beheer Visie
29 uitgangspunt: inherent spanningsveld in het natuurbeheer en bij de natuurbeheerder Natuur = - complex - autonoom - toevalsbepaald Beheer = vereenvoudiging - beheersing - planning -? hoe te verzoenen? groene chaoot groene technocraat
30 Visie uitgewerkt op 3 niveau s Ecosysteemvisie Kust (1996) Gebiedvisies bv. Duinen en Bossen van De Panne Houtsaegerduinen Oosthoekduinen Westhoek Zwartenhoek individuele beheerplan nen Garzebekeveld Cabour
31 Organisatie van het beheer landschapsdoeltype: natuurlijk landschap begeleid natuurlijk landschap halfnatuurlijk landschap multifunctioneel landschap aanpak: procesbeheer patroonbeheer soortenbeheer intensiteit: nietsdoen onderhoudsbeheer exotenbeheer natuurherstel natuurontwikkeling fasering: relictbeheer besluitvorming inrichting consolidatie terugkoppeling
32 Voorbeeld structurering beheer in de tijd: Westhoekreservaat (De Panne) besluitvorming: oprichting: beschrijving: beheerplan monitoring: vanaf 1989/1997 evaluatie en terugkoppeling: evaluatierapport & beheerplan (2) 2012 relictenbeheer: vanaf 1977 (soortenbeheer) infrastructuur + inrichting consolidatie
33 Natuurtechnisch beheer: uitvoering en resultaten a.d.h. van enkele voorbeeldtechnieken
34 Nietsdoen procesbeheer met nadruk op autonome cyclische processen maar: werkt niet! - verlies biodiversiteit - achteruitgang konijnen - stilvallen verstuiving (o.a. global change) - invasieve exoten voorbeelden: Westhoek p.p. (> 150 ha) Zeebermduinen, => Sleutelelementen ontbreken of functioneren niet meer goed
35 procesbeheer met nadruk op geleiding natuurlijke ontwikkelingen (vervanging autonome processen) maar: nood aan bijkomende ingrepen voor behoud optimale biodiversiteit => - startbeheer door omvorming struweel en bos, ev. plaggen - bijkomend patroonbeheer, bv. periodiek schonen opslag - lokale vertrappeling kwetsbare habitats voorbeelden: Westhoek p.p. (ca. 165 ha) Ter Yde p.p. Dheye ( ha) Zwinduinen ( ha), procesbeheer: extensieve begrazing
36 (matig) intensieve begrazing meestal via gebruiksovereenkomsten met landbouwers patroonbeheer met nadruk op continuïteit van landschapsontwikkeling en behoud halfnatuurlijke historische habitats maar: - weinig ruimte voor autonome processen - eenvormige structuur - dikwijls te sterk geïsoleerd voor optimale ontwikkeling habitats aandacht voor poelen, houtkanten, voorbeelden: Labeurhoek (Oostduinkerke) Oostvoorduinen Kleiputten van Heist Belvédère Zwinduinen (tijdelijk),
37 voorbeelden: Westhoek, Ter Yde, maar: wieden patroonbeheer met nadruk op behoud biodiversiteit van halfnatuurlijke habitats via ingreep op niveau sleutelsoort - combinatie met extensieve begrazing noodzakelijk - te arbeidsintensief en moeilijk consequent vol te houden
38 maaien en afvoeren (hooien) maar: - zeer bloemrijk, maar eenvormig - arbeidsintensief en duur - grote schommelingen microcklimaat - extra nabegrazing dikwijls nodig patroonbeheer met nadruk op behoud biodiversiteit van halfnatuurlijke habitats met mechanische middelen vrijwel alle terreinen (10-tallen ha)
39 voorbeelden: Westhoek (c. 17 ha) Hannecartbos (c. 6 ha) Ter Yde omvorming struweel en bos Zwinduinen (c. 20 ha) startbeheer ten behoeve van herstel biodiversiteit en historische habitats natuurherstel strooiselruimen en plaggen
40 natuurherstel: resultaten voorbeelden: Westhoek (c. 17 ha) Hannecartbos (c. 6 ha) Ter Yde Zwinduinen (c. 20 ha)
41 maaien (en ontstruwelen) Enkele resultaten van natuurherstel Aantal soorten 90 Ontstruwelen + 80 begrazen 70 Begrazen Maaien 40 Niets doen ontstruwelen en begrazen Onderzoek INBO (Sam Provoost) niets doen begrazen
42 Met uitsterven bedreigd Bedreigd Kwetsbaar Zeer zeldzaam Aantal soorten Ontstruwelen + begrazen Met uitsterven bedreigd Bedreigd Kwetsbaar Zeer zeldzaam Aantal soorten Maaien (+ ontstruwelen) Zeldzaam 40 Zeldzaam Vrij zeldzaam Achteruitgaand Momenteel niet bedreigd Vrij zeldzaam Achteruitgaand Momenteel niet 2006 bedreigd ( : langdurige inundatie!) Begrazen Aantal soorten Met uit 60 bedreig Bedreig 50 Kwetsb Zeer ze Zeldzaa Niets doen Aantal soorten Zeer zeldzaam Zeldzaam Vrij zeldzaam Achteruitgaand Vrij zel 20 Momenteel nie bedreigd 10 Achteru10 0 Momen bedreig
43 startbeheer ten behoeve van een nieuw uitgangsituatie voor biodiversiteit en neonatuurlijke ontwikkelingen herstel strandvlaktegrasland en poelen (Groenendijk) Natuurontwikkeling het grove werk Herstel Swimmingpool-site (Knokke) Herstel slikken en schorren (Ijzermonding)
44 Omvorming naaldhout Veiligheidskap Dunning Bosuitbreiding Multifunctioneel Bosbeheer
45 geelgors veldleeuwerik soortenbeheer: o.a. akkervogels voorbeelden: Dheye (0,5 ha) Labeurhoek (2 ha) gele kwik patrijs
46 Toegankelijkheidsbeheer
47 Zwerfvuil Onderhoudsbeheer Strandreinigi ng
48 Dank u voor uw aandacht Foto s: Marc Leten, Jacky Launoy & Martine Decoussemaeker, Eddy Storme, Diederik Dhert, e.a. Wetenschappelijke info: Sam Provoost (INBO)
17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...113
I N H O U D S T A F E L 17. Het Duinendecreet: onze kustduinen beschermd...............113 SAM PROVOOST - Het Duinendecreet : doelstellingen en juridische achtergronden.............. 113 - Bijkomende duingebieden
Een wandeling door het natuurbeleid
Een wandeling door het natuurbeleid Wat heb IK hier nu aan? Wat is natuurbeleid? = spelregels rond natuur Natuurgidsen & natuurbeleid? Doe de BBB-test (bedreigd, beschermd, beheerd?) 5 Hoe overleef je
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN
natuurbeheer Jens Verwaerde Natuurpunt CVN indeling inleiding: voorstelling a geschiedenis van het natuurbeheer b - biotopen en soorten en hun beheer pauze c - beheer richt zich op de omgeving d - natuurbeheer
Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Hoofdlijnen Natuurrapport 2007
Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-
BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Motivaties in het beheer van de duinen
Motivaties in het beheer van de duinen Ter gelegenheid van het Lymesymposium 1 november 2013 Marianne Snabilie Manager Onderhoud en Administratie PWN Waterleidingbedrijf Afdeling Natuur en Recreatie Inhoud
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014
NATUURPUNT MALDEGEM-KNESSELARE nominatie Groene Pluim 2014 NATUURPUNT vzw Een onafhankelijke organisatie gedragen door vrijwilligers grootste natuurbeschermingsorganisate in Vlaanderen eind 2001 opgericht
NATUURBEHEERPLAN NATUURRESERVAAT D HEYE KAARTENSET
NATUURBEHEERPLAN NATUURRESERVAAT D HEYE KAARTENSET Kaart 1.1: Kaart 1.2: Kaart 1.3: Kaart 1.4: Kaart 1.5: Kaart 2.1: Kaart 2.2: Kaart 2.3: Kaart 2.4: Kaart 2.5: Kaart 2.6: Kaart 3.1: Kaart 3.2: Kaart 3.3:
Ter informatie voor de lezer en gebruiker van dit rapport
BIJ HET BESLUIT VAN 23 MAART 2014 VAN DE VLAAMSE REGERING TOT AANWIJZING MET TOEPASSING VAN DE HABITATRICHTLIJN VAN DE SPECIALE BESCHERMINGSZONE BE2500001 DUINGEBIEDEN INCLUSIEF IJZERMONDING EN ZWIN EN
Natuurverkenning 2030
Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
BE Duingebieden inclusief IJzermonding en Zwin. BE Westkust. Managementplan Natura Auteur: Agentschap voor Natuur en Bos
BE2500001 - Duingebieden inclusief IJzermonding en Zwin BE2500121 - Westkust Managementplan Natura 2000 1.0 Statuut document: Auteur: Datum: Documentnummer: Informatief document Agentschap voor Natuur
module 2 ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES
ECOLOGISCHE & BEHEERPRINCIPES Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: Wat is ecologie? Wat is biodiversiteit? Wat is natuurbeheer? Boerennatuur op en rond het erf Wat is ecologie? Wat is ecologie? Wat is ecologie?
Brakelbos (Brakel) Yves Adams
Brakelbos (Brakel) Yves Adams Biotopen Deel ll # Inleiding Myriam Dumortier 1 01 Biotopen in de natuurrapportering Soorten (deel I) zijn gebonden aan biotopen (deel II) en een samenhangend geheel aan biotopen
Een enthousiaste bedrijfsvoering
Maatwerk voor akkervogels EEN INTEGRAAL VERHAAL Vandaag zijn er veel minder akkervogels dan vroeger. Daarom gaan we samen aan de slag. Iedereen draagt zijn steentje bij: landbouwers, jagers, de Vlaamse
PROVINCIEDOMEIN RAVERSYDE Ontwerp Natuurbeheerplan Toelichting provincial minaraad 05/02/2018
PROVINCIEDOMEIN RAVERSYDE Ontwerp Natuurbeheerplan Toelichting provincial minaraad 05/02/2018 Natuurbeheerplan Besluit natuurbeheerplan wordt sinds 28-10-2017 toegepast: zelfde procedure voor alle mogelijke
Samenvatting Ontwerpbeheerplan bijzondere natuurwaarden Meijendel & Berkheide
Samenvatting Ontwerpbeheerplan bijzondere natuurwaarden Meijendel & Berkheide Natura 2000-ontwerpbeheerplan periode 2016 2022 Een bijdrage aan het Europese programma Natura 2000 ================ Het Ontwerpbeheerplan
NATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
ZENO Zwinduinen Ecologische Natuurontwikkeling (N LIFE06NAT/BE/000087)
ZENO Zwinduinen Ecologische Natuurontwikkeling (N LIFE06NAT/BE/000087) After - LIFE Conservation Plan Datum rapport: 31 maart 2011 Met steun van het financieringsinstrument LIFE van de Europese Gemeenschap
Biodiversiteit in België en Vlaanderen?
De Milieuboot Biodiversiteit in België en Vlaanderen? Vlaanderen is een belangrijke overwinterplaats voor vele soorten watervogels, MAAR 7,5% van de soorten die vroeger in Vlaanderen leefden is verdwenen,
Programma publieke avond 26 januari 2012
Informatie avond Beheerplan Natura2000 Ameland 26 januari 2012 1.Piet op t Hof 2.Sies Krap DLG Natura 2000 26 januari 2012 Programma publieke avond 26 januari 2012 1. Opening,Piet Dijkstra (DLG) 2. Presentatie
Historisch permanente graslanden (HPG) in de landbouwstreek de Polders
Historisch permanente graslanden (HPG) in de landbouwstreek de Polders 1. Achtergrond en historiek 2. Natuurwaarden HPG 3. Beslissingen VR 4. Praktijk 1. Achtergrond en historiek Bescherming via natuurwetgeving:
Regionaal Landschap Groene Corridor vzw
Regionaal Landschap Groene Corridor vzw Geen drempels voor Agrarisch natuurbeheer Wat is RLGC? Gït Geïntegreerde projecten Doelstellingen cursus Waarom dit initiatief? Wat willen we bereiken? Uitgangssituatie
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) wenst voor de zomermaanden 10 jobstudenten aan te werven voor de volgende functies:
Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) wenst voor de zomermaanden 10 jobstudenten aan te werven voor de volgende functies: Functietitel: Administratief medewerker onthaal Afdeling/Dienst/Cel: Centrale
Habitatrichtlijn. Wat wil ze bereiken?
Habitatrichtlijn Habitatrichtlijn Wat wil ze bereiken? Specifiek: habitats en soorten van Europees belang in een gunstige staat van instandhouding behouden of herstellen Algemeen: bijdragen tot het waarborgen
Geleide natuurwandelingen. Natuurexploratie. Zomerkalender 2014
Geleide natuurwandelingen Natuurexploratie Zomerkalender 2014 zaterdag 28 juni 2014: Geleide avondnatuurwandeling langs het Nederlandse deel van de Willem-Leopoldpolder en de stadswallen van Retranchement.
Gelet op het decreet van 28 maart 2014 betreffende de landinrichting, artikel 3.1.1;
1 Besluit van de Vlaamse Regering van 22 april 2016 tot goedkeuring en instelling van het landinrichtingsproject Zwinpolders (B.S., 14 juli 2016, I : 10 d. na publicatie) De Vlaamse Regering, Gelet op
Export WebsiteBulletin :17
Export WebsiteBulletin 20-01-2015 17:17 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 49 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 9 oktober 2014 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Kustpolders - Bescherming
Europees beschermde natuur
Europees beschermde natuur Kwartelkoning Vlaanderen streeft naar 100 broedkoppels van deze soort, in 2007 waren er 6. Twee richtlijnen Vogelrichtlijn, 1979 Habitatrichtlijn, 1992 Afbakenen van gebieden
Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement
Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van
Welkom op dit feestelijk moment ter gelegenheid van 10 jaar. beheerovereenkomsten in Oost-Vlaanderen. Vandaag sta ik graag
Woensdag 29 juni 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR 10 jaar beheerovereenkomsten (in Oost-Vlaanderen) Mijnheer de gedelegeerd bestuurder, Geachte genodigden,
Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017
Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?
Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk. Jan Stronks
Toekomst agrarisch natuur- en landschapsbeheer rond Winterswijk Jan Stronks Stand van zaken huidig landschap Bos en natuur in de plus! Agrarisch cultuurlandschap sterk in de min: Natuurwaarde holt achteruit
Haven en Natuur. 22/05/2013 Laura Verlaeckt (Havenbedrijf Antwerpen) Peter Symens (Natuurpunt)
Haven en Natuur 22/05/2013 Laura Verlaeckt (Havenbedrijf Antwerpen) Peter Symens (Natuurpunt) 1.Havengebied van Antwerpen: situering 2.Haven en Natuur: van conflict naar samenwerking 3.Haven en Natuur:
De landbouwer als landschapsbouwer. 4. De landbouwer als landschapsbouwer ICT-opdracht ehorizon
4. De landbouwer als ICT-opdracht ehorizon Bedrijf: Steven Vanhecke - Oude Burkelslag 10-9990 Maldegem 4.1 Richtlijnen voor de begeleidende leerkracht Een belangrijk doel in de derde graad van het secundair
Natuurmanagement specialisatie boswachter
Natuurmanagement specialisatie boswachter Ischnoderma resinosum Welkom in ons gebouw Uitgangen in geval van nood Brandblussers Wc Koffie, thee en water Info over opleidingscheques en andere Opleidingscheques,
Kennemerland-Zuid. Gebiedsrapportage Natura 2000 gebied nr. 88. PAS-bureau
PAS-bureau Gebiedsrapportage 2016 Natura 2000 gebied nr. 88 Kennemerland-Zuid Binnen het Programma Aanpak Stikstof staat het uitvoeren van de geplande bron- en herstelmaatregelen en het blijvend dalen
Indicator. Meting. Oppervlakte nationaal en internationaal wettelijk/statutair beschermd gebied in het Schelde-estuarium.
Indicator Bescherming en ontwikkeling van natuurgebieden Meting Oppervlakte nationaal en internationaal wettelijk/statutair beschermd gebied in het Schelde-estuarium Beleidscontext Ramsarconventie (Internationaal)
Natura zonder centen?
Natura 2000 zonder centen? Inhoud N2000 In Vlaanderen inventarisatie problemen Life project als voorbeeld van invulling N2000 ervaringen NP Eu-subsidie Aanbevelingen/wensen N2000 in Vl: afbakening Habitatrichtlijn:
Beheerplan bijzondere natuurwaarden Solleveld & Kapittelduinen
Beheerplan bijzondere natuurwaarden Solleveld & Kapittelduinen Samenvatting van het Ontwerpbeheerplan 2012-2017 Oktober 2011 Een bijdrage aan het Europese programma Natura 2000 Het Ontwerpbeheerplan is
Natura 2000 gebied 100 Voornes Duin
Natura 2000 gebied 100 Voornes Duin (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL9803077 + NL2002017 Beschermd natuurmonument: - Beheerder:
Beheerovereenkomsten binnen PDPOII: mogelijkheden voor paardenhouderij
Beheerovereenkomsten binnen PDPOII: mogelijkheden voor paardenhouderij De Vlaamse overheid: 13 beleidsdomeinen Economie, Wetenschap en Innovatie Onderwijs en Vorming Landbouw en Visserij Leefmilieu, Natuur
Biodiversiteit in 2010
Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie
Mariahof. Stad Bree. Testimonial Dubolimburg 3011. 30 november 2010
Mariahof Stad Bree Testimonial Dubolimburg 3011 30 november 2010 1 Inleiding Ligging Ecologisch belang Recreatief belang Aankoop Renovatie Uitbating 2 Ligging Ligging 3 Gewestplan Mariahof 4 Ferrariskaart
Onderwerp: Beknopt en voorlopig verslag Slak-in-Du Geachte,
Aan: Agentschap Natuur en Bos (ANB), Instituut voor Natuur- en Bos Onderzoek (INBO), Kon. Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), Provincie West-Vlaanderen. Info: Vlaamse Landmaatschappij (VLM),
Landschapsecologie. Cursus Natuurgids
Landschapsecologie Cursus Natuurgids 2. Ecologische processen en patronen in het landschap 4. Historische ecologie Deze les is te beschouwen als een basishandleiding voor de biotoopstudie! 2 1 1. Planten
1. ecologische functie
Criteria voor geı ntegreerd natuurbeheer samenvatting 1. ecologische functie criterium 1.1: kwaliteit van het natuurlijk milieu over heel het terrein indicator 1.1.1: - natuurlijke waterhuishouding niet
LEVE(ND) ZUID-HOLLAND
LEVE(ND) ZUID-HOLLAND Een aantrekkelijke provincie met 15 natuurtoppers* Initiatiefnemers: Geen prachtige landschappen zonder soortenrijkdom Zuid-Holland is een prachtige provincie met een grote diversiteit
Kaartenreeks 5: Beleid open ruimte
Kaartenreeks 5: Beleid open ruimte GEWESTPLAN OPEN RUIMTE Kaart: Gewestplan open ruimte bestemming Vlaanderen 3,2 2,4 1,8 33,7 59 Andere bestemmingen Landbouw Cijfers: Gewestplan open ruimte bestemming
Briefadvies. Netevallei. Datum
Briefadvies Erkenning natuurreservaat Witte Netevallei Erkenning van het privaat natuurreservaat E-415 Witte Netevallei te Retie, Kasterleee en Dessel (Antwerpen) Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator
Vierde uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek
Briefadvies Vierde uitbreiding erkend natuurreservaat Zeverenbeek Vierde uitbreiding van het erkend natuurreservaat E- 063 Zeverenbeek te Deinze (Oost-Vlaanderen) Datum van goedkeuring 24 januari 2013
Kansen creëren voor landbouw, natuur en landschap
Trefdag Landbouw en milieu Proclam 25/11/2010 Workshop natuur- en landschapszorg door boeren Kansen creëren voor landbouw, natuur en landschap Sven Defrijn ECOlogie X ECOnomie = Rurale ondernemers creëren
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling
De kustpolders: Hoe behoud een essentiële stap is richting duurzame ontwikkeling Prof. dr. Patrick Meire Universiteit Antwerpen Ecosystem management research group De polders, tussen de kust en zandig/zandlemig
Natuurstreefbeelden inleiding
Natuurstreefbeelden inleiding Wat zijn natuurstreefbeelden? Een natuurstreefbeeld is een nagestreefd biotoop, mozaïek van biotopen of een leefgebied van een soort dat je wil behouden of verkrijgen via
Inhoud. Natuurwetgeving. Het Natuurdecreet. Krachtlijnen. Het Natuurdecreet 21/03/2017. Natuurmanagement Basis Deel natuurdecreet
Inhoud CURSUS Natuurwetgeving Natuurmanagement Basis Deel natuurdecreet DAG 2 Het natuurdecreet Gebiedsgerichte bescherming Bescherming buiten de beschermde gebieden Bescherming van soorten Handhaving
Programma. Beheerplan Elperstroomgebied
Beheerplan Elperstroomgebied Alie Alserda Pietop t Hof Christina Schipper Rienko van der Schuur 1 Elperstroomgebied Natura 2000 14 mei 2013 Programma Inleiding Doelen Knelpunten Activiteiten Aanvullend
Het Bosschap voor bos en natuur
Het Bosschap voor bos en natuur Ir. G.J.P. Jansen secretaris www.bosschap.nl Kerngegevens Bosschap Opgericht in 1954 Publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie Verplichte registratie voor bos- en natuurbedrijven:
Vrij vertrouwd. Redelijk vertrouwd
Deel 1 Algemene vragen 1. Hoe belangrijk is natuurbescherming voor u? Niet belangrijk Niet erg belangrijk Belangrijk Heel belangrijk Er is een duidelijke maatschappelijke vraag is naar natuurbescherming.
Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit (B&B) & tijdelijke natuur. 10 december 2018, Kortrijk
Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit (B&B) & tijdelijke natuur 10 december 2018, Kortrijk Natuur in Vlaanderen (VEN) Bedrijvigheid in Vlaanderen Bedrijvigheid in Vlaanderen Vlaanderen bestaat voor 50.220
A-B-C-D -project. Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek. Partners:
A-B-C-D -project esther.castermans@natuurpunt.be Aanpak voor een Biodiverse Campus Diepenbeek Partners: Aanleiding De Demervallei is een belangrijke as voor natuur Negatieve invloed van 40 jr nulbeheer
ZENO, de kleine zilverreiger, De Zwinduinen en -polders
ZENO, de kleine zilverreiger, De Zwinduinen en -polders Colofon Het Layman s report is een onderdeel van het LIFE-natuurproject ZENO Redactie Evy Dewulf, Jean-Louis Herrier, Wouter Mortier, Regine Vanallemeersch,
Inhoud. Natuurwetgeving. Het Natuurdecreet. Krachtlijnen. Het Natuurdecreet 13/01/2019. Natuurbehoudsrecht: onderdelen
Inhoud CURSUS Natuurwetgeving Natuurmanagement Basis Deel 3: Natuurdecreet DAG 2 Het natuurdecreet: gebiedsgerichte bescherming bescherming buiten de beschermde gebieden bescherming van soorten Handhaving
Stand van zaken Onderzoek naar de Haalbaarheid natuurinrichting. 13 juni
Stand van zaken Onderzoek naar de Haalbaarheid natuurinrichting Landschap de Liereman en omgeving 13 juni 2012 14-6-2012 1 raamakkoord Opdracht binnen het raamakkoord een haalbaarheidsonderzoek voor de
Alle dieren zijn gelijk maar sommige dieren zijn meer gelijk dan andere De Nauwe korfslak in de Nederlandse duinen. Jaap de Boer Stichting ANEMOON
Alle dieren zijn gelijk maar sommige dieren zijn meer gelijk dan andere De Nauwe korfslak in de Nederlandse duinen Jaap de Boer Stichting ANEMOON Inhoud Stichting ANEMOON De Nauwe korfslak Oorzaken achteruitgang
2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen
CURSUS 2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen Masterclass adviseurs Rollin Verlinde Inverde Welke rol kunnen bedrijventerreinen spelen? Illustratie: Wilfried Jansen Of Lorkeers, illustrator/designer
APRIL 2017 Eric Cosyns ONTWERP EINDRAPPORT BARON RUZETTELAAN BRUGGE T BARON RUZETTELAAN BRUGGE
LIFE+ FLANDRE BEHEERPLAN VOOR DE BELVEDÈRE, SCHIPGATDUINEN, DOORNPANNE, HOGE BLEKKER, WITTE BURG, HOOGE DUYNEN, SPELLEPLEKKE, OOSTVOORDUINEN, PLAATSDUINEN, TER YDE-OOST, SIMLIDUINEN, LABEURHOEK EN SINT-LAUREINSDUINEN
WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT?
Inhoud WAARDEVOLLE VEGETATIE NA BEBOSSING VAN LANDBOUWGROND, KAN DAT? 1. Focus op oud bosplanten 2. Bos op landbouwgrond: waar? 3. Bodem van bos op landbouwgrond 4. Effecten van boomsoort op bodem 5. Effecten
Opdracht en organisatie regionaal landschap
Opdracht en organisatie regionaal landschap Regionaal landschap is een samenwerkingsverband tussen lokale overheden en middenveldorganisaties met het oog op het bevorderen van draagvlak voor natuur en
Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking. BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen 31/05/2016
BIODIVA Project rond biodiversiteit en bedrijven in de provincie Antwerpen Fotogroep ISO 400 Biodiversiteit en landschapszorg vraagt samenwerking 1 Wetgeving (provinciale taak: natuur verbinden) Natuurwetgeving
LIFE+ IN DE AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN
LIFE+ IN DE AMSTERDAMSE WATERLEIDINGDUINEN De AWD maakt onderdeel uit van Natura 2000, een netwerk van beschermde Europese natuurgebieden. Dankzij een LIFE+ subsidie kan Waternet het duin de komende jaren
Briefadvies. nning. van de. Datum
Briefadvies Definitieve erken nning Bosgroep IJzer & Leie De toekenning van de definitieve erkenning van de Bosgroep IJzer & Leie voor de periode 2013-2018 Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator
Aandeel Natura 2000-habitat in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden beheerd in functie van het behalen van de instandhoudingsdoelen
Aandeel Natura 2000-habitat in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden beheerd in functie van het behalen van de instandhoudingsdoelen Adviesnummer: INBO.A.3428 Datum advisering: 10 mei 2016 Auteur(s): Contact:
ECOlogie X ECOnomie =
Symposium biodiversiteit Antwerpen Agrarisch natuur en landschapsbeheer als economische activiteit Kansen creëren voor landbouw, natuur en landschap Sven Defrijn ECOlogie X ECOnomie = Samenwerking tussen
Verslag Bezoekersavond 2013 Noordhollands Duinreservaat
Verslag Bezoekersavond 2013 Noordhollands Duinreservaat 12-06-2013 Puur water & natuur www.pwn.nl Bezoekersavond Noordhollands Duinreservaat (NHD) Woensdag 12 juni 2013 organiseerde PWN haar jaarlijkse
Kennisnetwerk OBN Aanpak en meerwaarde. 11e Symposium Waddenacademie 17 December 2013 Wim Wiersinga - Programmacoördinator OBN
Kennisnetwerk OBN Aanpak en meerwaarde 11e Symposium Waddenacademie 17 December 2013 Wim Wiersinga - Programmacoördinator OBN Inhoud presentatie wat is het Kennisnetwerk OBN? beoogd doel bereikte resultaten
Programmatische Aanpak Stikstof TERSCHELLING
Programmatische Aanpak Stikstof TERSCHELLING Programma informatieavond Programma Aanpak Stikstof (PAS) 19.30-20.00 uur Inloop 20.00-20.05 uur Opening door voorzitter Piet Dijkstra - Programma en doel van
Briefadvies. Landschap. Liereman. Datum
Erkenning van het privaat natuurreservaat E-024 Landschap De Lierema an te Arendon nk en Oud- Turnhout (Antwerpen) Briefadvies Erkenning natuurreservaat Landschap De Liereman Datum van goedkeuring Volgnummer
Het natuurbeheerplan. Beheerteamdag,
Het natuurbeheerplan Beheerteamdag, 13-06-2015 Agenda Natuurdecreet Uitvoeringsbesluit beheerplannen Consequenties voor Natuurpunt Ideeën lokale aanpak Timing Decreet: goedgekeurd in 2014, in werking Uitvoeringsbesluiten:
Woensdag 29 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR
Woensdag 29 juni 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR 10 jaar beheerovereenkomsten (in Oost-Vlaanderen) Mijnheer de gedelegeerd bestuurder, Geachte genodigden,
De wirwar van planologische natuurbeschermingsmaatregelen.
De wirwar van planologische natuurbeschermingsmaatregelen. Tim Struyve Dat onze wetgeving niet van de simpelste is weet iedereen. Hier doen we een eerste poging om alles wat als natuurgebied of groen op
Het wettelijke statuut van de meeuw. Michiel Vandegehuchte
Het wettelijke statuut van de meeuw Michiel Vandegehuchte Internationale wetgeving AEWA (Overeenkomst over Afrikaans- Euraziatische trekkende watervogels) Intergouvernementeel verdrag (76 verdragspartijen)
Begrazing van natuurgebieden
Begrazing van natuurgebieden Jan Van Uytvanck Knokke 07/12/2017 Thema s 1. Grote grazers in natuurbehoud en beheer 2. Begrazing in de duinen en het Zwin 3. Begrazingsonderzoek Grote herbivoren in natuurbehoud
Mestdecreet. pesticiden. Toepassing artikel 21 mestdecreet. Enige artikel waarvoor ANB bevoegd is
Mestdecreet pesticiden Toepassing artikel 21 mestdecreet Enige artikel waarvoor ANB bevoegd is 2 1 Artikel 21: Het is verboden meststoffen op of in de bodem te brengen, met uitzondering van bemesting door
Tijdelijke Natuur : win-win
Utrecht - 21 februari 2016 Tijdelijke Natuur : win-win Albert Vliegenthart Green Deal Tijdelijke Natuur Ontheffing Flora en Faunawet: voor het laten ontstaan en weer verwijderen van beschermde soorten
Natuurwetgeving. Het Natuurdecreet. Het Natuurdecreet. Krachtlijnen. Hiërarchie der normen 13/01/2017. Natuurmanagement Basis Deel natuurdecreet
Natuurbehoudsrecht: onderdelen SOORTGERICHT NATUURBELEID natuur vogels jacht riviervisserij CURSUS aanvullend HORIZONTALE MAATREGELEN Natuurwetgeving GEBIEDSGERICHT NATUURBELEID natuur bos landschap Natuurmanagement
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject
NATUURHERSTEL MOST-KEIHEUVEL
NATUURHERSTEL MOST-KEIHEUVEL NATUURHERSTEL OP DE GRADIËNT VAN VEEN NAAR STUIFZAND Infoavond Stedenbouwkundige vergunningsaanvraag actie C1: landduinherstel Planning infoavond 19.00 u Ontvangst 19.10 u
Bossen en Biodiversiteit
Bossen en Biodiversiteit Kris Verheyen Labo Bos & Natuur, UGent www.fornalab.ugent.be Bossen en biodiversiteit: de Vlaamse context De Keersmaeker et al. (2001) +/- 150 000 ha (11%) Sterk versnipperd (2x)
Cursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM
Cursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM Programma Voorstelrondje Presentatie Bosbeheer en biodiversiteit (Patrick) Bosbeheer en mossen (Klaas van Dort) Pauze Bosbeheer en vlinders (Kars Veling) Lunch
Ministerieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147)
~\".. \ Vlaa~se 'l~ \ Regenng Ministerieel besluit houdende de uitbreiding van het erkend natuurreservaat Heidebos (nr. E-147) DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW, Gelet op het Bosdecreet
DEEL 3. Naverwerking. Provincie West-Vlaanderen DE BERGEN 159
DEEL 3 Naverwerking 159 160 In dit deel worden enkele opdrachten voorgesteld om de waarnemingen uit een excursie in De Bergen te ordenen en samen te voegen tot een overzichtelijk geheel. Op basis daarvan
De IHD, wat doen we er mee? Beleidsmedewerker
De IHD, wat doen we er mee? Benno.geertsma@natuurpunt.be 0485 80 53 74 - Beleidsmedewerker www.natura2000.vlaanderen.be Zoekopdracht Zoek 3 habitats en 3 soorten die in jouw gebied voorkomen. Zijn jullie
Natura 2000 gebied 116 Kop van Schouwen
Natura 2000 gebied 116 Kop van Schouwen (Zie leeswijzer) Kenschets 116_gebiedendocument_Kop van Schouwen_november 2006 Natura 2000 Landschap: Duinen Status: Habitatrichtlijn Site code: NL1000017 Beschermd
Decreet tot wijziging van de regelgeving inzake natuur en bos
Decreet tot wijziging van de regelgeving inzake natuur en bos Bespreking Commissie Leefmilieu 25/2/2014 1 Doel Geïntegreerd beheer van natuur gaat over een efficiëntere en effectievere inzet van middelen
HEIDE ROZENDAALSE VELD EN ROZENDAALSE ZAND. Beleidsnota
HEIDE ROZENDAALSE VELD EN ROZENDAALSE ZAND 2005 Beleidsnota Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 Doelen...3 3 Uitgewerkte randvoorwaarden op juridisch en beleidsinhoudelijk vlak...4 3.1 Europees beleid...4
Maandag 14 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Start LIFE+ natuurproject ZTAR Het Zwin
Maandag 14 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Start LIFE+ natuurproject ZTAR Het Zwin Geachte gedeputeerde Decorte (West-Vlaanderen) Geachte
Resultaten eerste bijeenkomsten Proefproject everzwijnen Limburg
Resultaten eerste bijeenkomsten Proefproject everzwijnen Limburg INBO: Hans Keune, Francis Turkelboom, Thomas Scheppers, Jim Casaer ANB: Francois Vaneygen, Bart Denayer Maatschappelijk forum 2 Mei 2012
1.2 landschap, natuur en recreatie. Landschap
1.2 landschap, natuur en recreatie Landschap Radio Kootwijk vormt een belangrijke schakel in een aaneengesloten open tot halfopen droog tot vochtig stuifzand- en heidegebied dat zich uitstrekt van het