Wetenschappelijk onderzoek. Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wetenschappelijk onderzoek. Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein"

Transcriptie

1 Wetenschappelijk onderzoek Prof. Dr. Dick Swaab Wij zijn ons brein

2

3

4 Gedrag - Agressie Ja Homofilie door inwerking aanwezige testosteron op brein Ja en Nee

5 Adolescentie (10-25 jaar) is de ontwikkelfase tussen kindertijd en volwassenheid. Puberteit is de fase van de vroege adolescentie (10-15jaar).

6

7 Hersenen van kinderen in het marshmallowexperiment zijn nog niet ontwikkeld genoeg om niet toe te geven aan impulsen. De kinderen willen het nú hebben. Net zoals bij pubers. Filmpje

8 Spiegelneuronen ROLPATROON!!!

9

10

11 vooruit kunnen denken emoties bewust kunnen voelen emoties van anderen kunnen inschatten het perspectief van anderen kunnen begrijpen opwellingen kunnen beheersen risico s kunnen inschatten kunnen plannen!!! Let op!!! Recent onderzoek Eveline Crone gemotiveerd dan... prioriteiten kunnen stellen initiatieven kunnen nemen keuzes kunnen geven

12 De prefrontale schors van Phineas Gage

13 Reorganisatie van het brein! De structuur van de hersenen wijzigt. De rijping van de hersens gaat stukje voor stukje. Het laatst is het voorste deel van de hersenen aan de beurt, de zogenaamde prefrontale schors. We moeten dus even geduld en begrip hebben voordat onze kinderen deze kwaliteiten hebben verworven.

14 Omgevingsfactoren zijn super belangrijk voor het functioneel actief worden van hersenen en voor de kwaliteit van de verbindingen erbinnen. STEUN STURING - INSPIRATIE

15 Jongeren hebben eigenlijk een soort externe frontale schors nodig in de vorm van een ouder, een docent, een concierge, een vriend(in), enzovoort

16 Een belangrijk nieuw inzicht is, dat het IQ een variabele factor is. D.w.z. dat het IQ van jongeren wel 30 punten kan veranderen. Omgevingsfactoren als school, ouders, milieu, vriendjes bepalen uiteindelijk het getal waarop het IQ uitkomt.

17 Positieve feedback en een persoonlijke betrokkenheid zijn erg belangrijk, omdat ze van invloed zijn op de hormoonspiegel van drie belangrijke hormonen in het puberbrein: dopamine (maakt dat je je ergens voor in wilt zetten), optioïden (zorgen dat je je lichamelijke en mentaal goed voelt) en oxytocine ( knuffelhormoon ) maakt dat je je verbonden voelt met anderen en dat je je voor hen wilt inspannen). Investeren in je relatie met pubers is dus zinvol: pubers zijn hypergevoelig voor een positieve benadering!

18 Pubers zijn nieuwsgierig! De adolescent is een noveltyseeker Het openstaan voor steeds nieuwe dingen is van groot belang voor de ontwikkeling van onze hogere cognitieve vermogens ONDERWIJS WONDERWIJS

19 Het gevolg van de reorganisatie van het brein is: Dat pubers meestal veel op allerlei zaken dan volwassenen. heftiger reageren (De emoties springen vaak nog alle kanten op - van uitzinnige vreugde tot onmetelijk verdriet. Er ontbreekt eigenlijk een soort filter om zaken te relativeren, met als gevolg dat ze sneller aangebrand zijn, sterke stemmingswisselingen hebben risicogedrag vertonen.) Dat pubers ook lekker kritisch en tegendraads zijn, wat op zich een goed teken is omdat zij zich hiermee oefenen in het abstract denken (los van de werkelijkheid denken) wat een lagere school kind nog niet kan. (Deze kritiek treft eenieder, ook henzelf, zij zijn dan ook steeds gevoeliger voor kritiek. Je ziet bijvoorbeeld dat het geven van een spreekbeurt steeds meer stress veroorzaakt terwijl dat op de lagere school nog geen probleem was. Pubers hebben dan ook vaak conflicten met hun ouders. Door de kritische houding en het feit dat ze meer gericht raken op leeftijdsgenoten krijgen we de indruk dat we als ouders er niet meer toe doen. Het belang van de ouders voor pubers neemt echter niet af, het belang van vrienden neemt alleen toe.)

20 Jongeren staan vooral open voor de eigen peergroup Heel veel contacten via social media filmpje

21 Jongeren onder de 25 kunnen goed multi-tasken Oppervlakkige taken ja. Complexeretaken nee. Dan lijdt de kwaliteit eronder! Belangrijk: 1 taak waar ze langer mee bezig zijn!

22 Pubers groeien, ze verbruiken veel energie en hebben veel slaap nodig. Bijkomend probleem is dat het slaappatroon verandert in de puberteit. De hersenen maken anderhalf uur later dan voorheen melatonine aan, het stofje dat ervoor zorgt dat je slaperig wordt. Pubers worden daardoor later moe, vaak pas rond 23 uur en vinden het moeilijker om vroeg wakker te worden. Ze hebben een slaap van 9 uur namelijk wel echt nodig omdat ze zo hard aan het groeien zijn. De puber slaapt langer, maar valt ook later in slaap. De wekker gaat wel gewoon om zeven uur 's ochtends af. Hij leeft dus in een voortdurende staat van jetlag. Het is dus niet gek dat je chagrijnig, moe en lusteloos wordt als je constant een of twee uur slaap tekort komt. De groeispurt die de puberteit kenmerkt kost veel energie, terwijl pubers vaak een slechter dieet aanhouden.

23 Straf is niet uit te sluiten. Brein is beter ingericht op belonen. Als de puber de straf als oneerlijk beschouwt, loop je het risico dat het puberbrein wil terug straffen. Zelfs als de puber er slechter van wordt, wil het puberbrein de oneerlijkheid liever aanpakken, dat stimuleert het henotscentrum, dan het gedrag aanpassen!!!

24 Heeft voor de puber geen gevoelsbetekenis. Is platte kennis. Virtuele beleving: Wat zou er gebeuren als..? Wat zou jij voelen als.?

25 Directe stijl van communiceren Meer ervaren en uitproberen, stoerder Minder praten Meer moeite met zelfstandig plannen en werken, Meer behoefte aan structuur (hiërarchie/ regels

26 Indirecte stijl van communiceren (pikken de verborgen boodschap gemakkelijker op) Meer praten, minder uitproberen ( braver ) Empathischer (gevoelig voor sociale en persoonlijke context) Voelen zich minder gebonden aan regels

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37 Fase tussen 10 en 25 is cruciaal! Niet proberen pubers klein te krijgen, maar ze helpen groot te worden!

PUBERBEURS LEIDERDORP

PUBERBEURS LEIDERDORP PUBERBEURS LEIDERDORP P R O G R A M M A 19:45 Inloop koffie /thee 20:00 Opening 20:10 Presentatie & Theater 20:40 Pauze 21:00 Presentatie & Theater 21:45 Afsluiting DE PUBERTEIT VROEGE ADOLESCENTIE vroege

Nadere informatie

Het puberbrein. 1 Inleiding

Het puberbrein. 1 Inleiding DC 50 Het puberbrein 1 Inleiding Over het puberbrein is veel geschreven. Ging men er eerst vanuit dat de hersens van kinderen met 6 jaar volgroeid waren, tegenwoordig weet men dat dat pas rond het 23e

Nadere informatie

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn

Pubers en het nieuwe leren. Anneke E. Eenhoorn Pubers en het nieuwe leren Anneke E. Eenhoorn Het nieuwe leren De nadruk wordt gelegd op sociale vaardigheden zoals samenwerken en naar elkaar luisteren. Nadruk op inspiratie vanuit het kind zelf (intrinsieke

Nadere informatie

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein Fijn, mijn kind heeft een puberbrein drs. Anje de Vries Bureau Meesterschap Oosterhoutstraat 9a 9401 NA Assen Ontwikkeling Ontwikkelingsgebieden A. Lichamelijke ontwikkeling groei, zintuigen en de motoriek

Nadere informatie

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein

Fijn, mijn kind heeft een puberbrein Fijn, mijn kind heeft een puberbrein drs. Anje de Vries Bureau Meesterschap Oosterhoutstraat 9a 9401 NA Assen Ontwikkelingsgebieden Ontwikkeling A. Lichamelijke ontwikkeling groei, zintuigen en de motoriek

Nadere informatie

<titel slide gecentreerd plaatsen>

<titel slide gecentreerd plaatsen> BEWUST OMGAAN MET PUBERS OUDERAVOND CALSCOLLEGE NIEUWEGEIN 2019 VITRAS ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK MARIET FERGUSON PROGRAMMA - Welkom, voorstellen - Puber quiz - De

Nadere informatie

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Betrokken bij Buiten Welkom Het puberbrein als basis 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Pubers Welk (puber)gedrag valt jou het meest op? We zijn allemaal puber geweest Leef je in!

Nadere informatie

Het puberbrein; werk in uitvoering. Anneke E. Eenhoorn

Het puberbrein; werk in uitvoering. Anneke E. Eenhoorn Het puberbrein; werk in uitvoering Anneke E. Eenhoorn Bij 12 begint het pas! Uitspraak van Nelis en Sark in Puberbrein binnenstebuiten Hoe zo? Tot 12 jaar moeten ouders hun kinderen goed begeleiden, daarna

Nadere informatie

Hersenen in verbouwing

Hersenen in verbouwing Hersenen in verbouwing 23 april 2012 Sascha Roos, Gz-psycholoog / neuropsycholoog Cecile Gunning, Klinisch-psycholoog/ psychotherapeut Programma Breinfeiten Het ontwikkelende en lerende brein Het emotionele

Nadere informatie

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering METAMEER OUDERAVOND PUBERBREIN Metameer Boxmeer 27 maart 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Heldertheater Het puberbrein Seksualiteit en media Zelfbeeld Social media Verschillende

Nadere informatie

Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps

Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps Wat halen ze in hun hoofd? Ontwikkeling van het Puberbrein Wouter Camps Dit zijn ze nou.. 3 Fasen Vroege adolescentie Midden adolescentie Late adolescentie Doelstellingen Kennismaking met informatie over

Nadere informatie

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering OUDERAVOND FRISSE START Het Hooghuis 31 januari 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Overgang van groep 8 naar de brugklas Het puberbrein Consequenties in gedrag (roken en alcohol)

Nadere informatie

Puberbrein, huiswerk en ouders..

Puberbrein, huiswerk en ouders.. Puberbrein, huiswerk en ouders.. Opbouw Introductie Deel 1: Het puberbrein Deel 2: Pubers, huiswerk en hun ouders Deel 3: Tips Introductie Wie Jongeren aan het woord Stellingen Deel 1: Het puberbrein Breinfeit

Nadere informatie

HET PUBERBREIN een handleiding

HET PUBERBREIN een handleiding DE LOEF HET PUBERBREIN een handleiding Let s get started Waar gaan we het vandaag over hebben? ONDWERPEN voor het komende uur WIE ZIJN PUBERS? Je bent puber tussen 10 en 25 De puberteit start met de veranderende

Nadere informatie

Ouderavond Bornego jr.

Ouderavond Bornego jr. Ouderavond Bornego jr. 27 oktober 2015 Thema Loslaten?! Deze avond... - - - - : hoe houd je het leuk? Met tips! Wie staat er voor u? Wie staat voor u Voorlezen Schrijfster: actuele puberonderwerpen Oud-lerares

Nadere informatie

Workshop Het puberende brein

Workshop Het puberende brein Workshop Het puberende brein Stellingen Eens Oneens Meisjes komen eerder in de puberteit dan jongens! Verschil puberteit en adolescentie Puberteit onderdeel van de adolescentie seksuele volwassenwording.

Nadere informatie

PUBERBREIN EN GEZONDHEID. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

PUBERBREIN EN GEZONDHEID. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PUBERBREIN EN GEZONDHEID Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Puberbrein Pubers en gezondheid Voeding Bewegen Slapen Wat kunt u hiermee in de opvoeding van uw kind? DE PUBERTEIT Dit

Nadere informatie

Informatie voor ouders over executieve functies

Informatie voor ouders over executieve functies Zelfsturing bij kinderen. Naarmate kinderen ouder worden, zijn ze steeds beter in staat om hun gedrag aan te sturen. Deze toename in zelfsturing is gerelateerd aan de ontwikkeling van executieve functies.

Nadere informatie

Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps

Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps Wat halen ze in hun hoofd? Puberbrein in breed perspectief Wouter Camps Dit zijn ze nou.. 3 Fasen Vroege adolescentie Midden adolescentie Late adolescentie Doelstellingen Kennismaking met informatie over

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen

Rijksuniversiteit Groningen De adolescentiefase: over puberen, hersenontwikkeling, studiekeuze, risicogedrag en de relatie met ouders. Dr. Saskia Kunnen i.s.m. Dr. Anna Lichtwarck-Aschoff Afdeling Ontwikkelingspsychologie Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1 Het Puberbrein Defini9es Dr. Renate de Groot, PhD Welten Ins9tuut Open Universiteit Adolescen1e = overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin de jongere een eigen iden9teit moet ontwikkelen.

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA W e l k o m b i j d e P u b e r b e u r s 2 0 1 7 UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD HM P R O G R A M M A 19:15 Opening 19.30 Presentatie &

Nadere informatie

Wat is puberteit? Het Puberbrein. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Hoe komt leren tot stand? Dr. Renate de Groot!! Welten instituut!

Wat is puberteit? Het Puberbrein. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Hoe komt leren tot stand? Dr. Renate de Groot!! Welten instituut! Wat is puberteit? Het Puberbrein Dr. Renate de Groot!! Welten instituut!! Open Universiteit Graaf Huyn, 19 november 2014 Definities Definities Puberteit: - Periode van lichamelijke verandering - Periode

Nadere informatie

Aanvullende notities bij presentatie: Het Puberbrein, Gerda de Boer. Filmpje Emma ( Emma aan het woord ): https://www.youtube.com/watch?

Aanvullende notities bij presentatie: Het Puberbrein, Gerda de Boer. Filmpje Emma ( Emma aan het woord ): https://www.youtube.com/watch? Aanvullende notities bij presentatie: Het Puberbrein, Gerda de Boer Sheet 2 Filmpje Emma ( Emma aan het woord ): https://www.youtube.com/watch?v=ibdwlpspjru Sheet 4 Illustratie: Brein (Hersenstichting)

Nadere informatie

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve vaardigheden. Welkom! Nancy Lussing

Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V. Executieve vaardigheden. Welkom! Nancy Lussing Ouderavond Bataafs Lyceum 4H/V Executieve vaardigheden Welkom! Nancy Lussing Even voorstellen 25 jaar voor de klas (speciaal en regulier) 10 jaar achterin de klas Ondersteuning algemeen Coördinator masterclass

Nadere informatie

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand?

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand? Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Dr. Renate de Groot" " Welten instituut" " Open Universiteit Definities Puberteit: - Periode van lichamelijke verandering - Periode van geslachtsontwikkeling

Nadere informatie

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

Heleen Schoots-Wilke

Heleen Schoots-Wilke Heleen Schoots-Wilke Principe 7 Principe 7 Leerlingen: Heb vertrouwen in je zelf Maak het jezelf niet te gemakkelijk Docenten: Geef vertrouwen Zorg voor voldoende uitdaging Stress. 100 biljoen neuronen

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

Mondial College Nijmegen. Themabijeenkomst Ouderraad

Mondial College Nijmegen. Themabijeenkomst Ouderraad De ouder als leercoach 13 februari 2019 Mondial College Nijmegen Themabijeenkomst Ouderraad Topcoach Oscar Groenewout 078 880 45 90 06 479 46 186 www.topcoach.pro info@topcoach.pro Praktijk: Gezondheidscentrum

Nadere informatie

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand?

Definities. Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Wat gaan we doen? Definities. Conclusie. Hoe komt leren tot stand? Het Puberbrein moet kiezen: hoe, wat, waar, wanneer? Dr. Renate de Groot" " Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" " Open Universiteit Definities Puberteit: - Periode van lichamelijke

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA P u b e r s e n g e n o t m i d d e l e n P R O G R A M M A PUBERS EN Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD HM Puberteit Puberbrein Populaire Genotmiddelen Preventie Als er meer hulp nodig is

Nadere informatie

PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters

PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters PUBERS! Puberteit of pubertijd? Anneke Boot Peter Kanters Even voorstellen De NKO? Wie zijn wij? 2 Doel van deze avond Informatie verkrijgen over puberteit en pubertijd Puberhersenen Verklaringen & achtergronden

Nadere informatie

WERKENDE (PUBER)HERSENEN

WERKENDE (PUBER)HERSENEN WERKENDE (PUBER)HERSENEN Het brein van onze puber functioneert al een tijdje niet zoals WIJ dat zouden willen. Mocht u een werkend exemplaar vinden, bel ons dan a.u.b.!!! Adviseur Gezonde School: Kathelijne

Nadere informatie

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen.

Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen. Vader-zijn! Hersteld Hervormde Gemeente, Kruiningen Bedankt pa, omdat je ondanks alle drukte een avond tijd wilt nemen om over jou en mij na te denken! Gr. Planning van de avond: -even voorstellen -waar

Nadere informatie

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen 27-12- 14. Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen 27-12- 14. Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1 Het Puberbrein Defini9es Dr. Renate de Groot, PhD Welten Ins9tuut Open Universiteit Adolescen1e = overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin de jongere een eigen iden9teit moet ontwikkelen.

Nadere informatie

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1 Het Puberbrein Defini9es Dr. Renate de Groot, PhD Welten Ins9tuut Open Universiteit Adolescen1e = overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin de jongere een eigen iden9teit moet ontwikkelen.

Nadere informatie

Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps

Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps Workshop JONGENS. aanpakken! Otto de Loor, o.deloor@aps Schoolsucces van jongens en meisjes in het HAVO en VWO (21 febr. 2011) Coenen, Meng en Van der Velde, Universiteit van Maastricht Willen & Kunnen

Nadere informatie

Het puberbrein. Struikelblok of uitdaging bij de vormgeving van CGO en het begeleiden van de studenten?

Het puberbrein. Struikelblok of uitdaging bij de vormgeving van CGO en het begeleiden van de studenten? Het puberbrein. Struikelblok of uitdaging bij de vormgeving van CGO en het begeleiden van de studenten? Auteur: Marjo Lam Januari 2010 Ga voor meer artikelen en uittreksels over Leren Ontwikkelen Organiseren

Nadere informatie

Het'+enerbrein,'risicogedrag'en' ontplooiing''

Het'+enerbrein,'risicogedrag'en' ontplooiing'' 22"04"16 Het+enerbrein,risicogedragen ontplooiing JelleJolles CentrumBrein&Leren,VrijeUniversiteitAmsterdam Toelichting Dezehandouthoortbijdelezingdieikop21april2016gafinDeRode HoedinAmsterdam.Hetgingomeenavond,georganiseerdvanuit

Nadere informatie

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities.

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren Dr. Renate de Groot Welten Institute Research Centre for Learning, Teaching and Technologies Open Universiteit Adolescentie overgangsperiode tussen puberteit en

Nadere informatie

Fiom in transitie In 2012: ingrijpende beleidswijziging vanuit VWS, die bovendien gepaard ging me een budgetkorting van 60%. 2013 was een dynamisch

Fiom in transitie In 2012: ingrijpende beleidswijziging vanuit VWS, die bovendien gepaard ging me een budgetkorting van 60%. 2013 was een dynamisch Fiom in transitie In 2012: ingrijpende beleidswijziging vanuit VWS, die bovendien gepaard ging me een budgetkorting van 60%. 2013 was een dynamisch jaar, waarin Fiom zich moest omvormen van een gespecialiseerde

Nadere informatie

Kijken in puberhersenen. Laura van der Aar Miranda Jansen Eduard Klapwijk

Kijken in puberhersenen. Laura van der Aar Miranda Jansen Eduard Klapwijk Kijken in puberhersenen Laura van der Aar Miranda Jansen Eduard Klapwijk Pubergedrag Risicogedrag en hersenonderzoek Het puberende brein onder de loep Eduard Klapwijk e.t.klapwijk@fsw.leidenuniv.nl Adolescentie:

Nadere informatie

Pubers. En de verleidingen van nu!

Pubers. En de verleidingen van nu! Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE

Nadere informatie

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities.

Pubers kunnen niet plannen Rijden zonder helm. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Het Puberbrein: Brein, leefstijl en leren Dr. Renate de Groot Centre for Learning Sciences and Technologies (CELSTEC) Open Universiteit Adolescentie overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin

Nadere informatie

Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren

Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren Jelle Jolles Centrum Brein & Leren/AZIRE Vrije Universiteit Amsterdam Een probleem in het hoger onderwijs: de prestatie, de motivatie, de inspiratie, de lol in het leren 1 Toe naar een grootschalige aanpassing

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering Safer Internet Center NL, nieuws van vandaag: 56% van de ouders: kind zit teveel op mobiel 60% van de jongeren

Nadere informatie

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn

Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Puberteit en ASS; een goede combinatie? Anneke E. Eenhoorn Gedrag komt nooit alleen. Vier factoren spelen een rol bij het ontstaan en in stand houden van gedrag. Kindfactor Opvoedvaardighedenfactor Ouderfactor

Nadere informatie

PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA

PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA PUBERTEIT & SOCIAL MEDIA PUBERTEIT JE VOET IS DE KLUTS KWIJT Deze oefening laat zien dat je niet altijd de baas bent over jouw brein. Wat is er aan de hand? Ledematen aan dezelfde kant van je lichaam zijn

Nadere informatie

Communiceren met je puber. Aloysius/De Roosten Eindhoven 29 maart 2012

Communiceren met je puber. Aloysius/De Roosten Eindhoven 29 maart 2012 Communiceren met je puber Aloysius/De Roosten Eindhoven 29 maart 2012 Programma 1. Inleiding 2. Theorie over puberteit 3. Communiceren met pubers 4. Actief luisteren 5. Oefening actief luisteren 6. Onderhandelen

Nadere informatie

Het maakbare brein in de onderwijspraktijk

Het maakbare brein in de onderwijspraktijk Het maakbare brein in de onderwijspraktijk Landelijke netwerkdag voor begaafdheids-coordinatoren en begeleiders voor primair en voortgezet onderwijs 28-11-2013 Prof. dr. Margriet Sitskoorn Professor of

Nadere informatie

Bijlage 11: Breinontwikkeling 1 bij adolescenten - Use it or lose it 2

Bijlage 11: Breinontwikkeling 1 bij adolescenten - Use it or lose it 2 Bijlage 11: Breinontwikkeling 1 bij adolescenten - Use it or lose it 2 De adolescentie 3 is een bijzondere, maar ook complexe periode. Heel wat van de veranderingen in het sociaal gedrag van adolescenten

Nadere informatie

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen.

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker

Nadere informatie

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr.

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr. Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren Wat is puberteit? Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit Weekend van de Wetenschap 2012 Definities Definities

Nadere informatie

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand?

Puberende Hersenen. Wat is er met de puber aan de hand? Alumni Lezing UvA, 7 november 2009 Puberende Hersenen Eveline Crone Afdeling Ontwikkelingspsychologie Leiden Institute for Brain and Cognition Wat is er met de puber aan de hand? Jeugd van tegenwoordig:

Nadere informatie

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl

VMBO-congres, 9 november 2009. Eveline Crone. Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl VMBO-congres, 9 november 2009 Ontwikkelende hersenen Eveline Crone Brain & Development lab Leiden : www.brainanddevelopmentlab.nl b l Brein en onderwijs Op welke leeftijd zijn scholieren in staat om keuzes

Nadere informatie

Tiener + brein = tienerbrein

Tiener + brein = tienerbrein Het tienerbrein Tiener + brein = tienerbrein Waarom? Waarom zijn tieners s avonds te wakker en s morgens te moe? Waarom doen tieners vaak zotte en gevaarlijke dingen? Waarom hebben tieners zoveel creatieve

Nadere informatie

Over kalveren en vlinders

Over kalveren en vlinders Woord vooraf Over kalveren en vlinders Woord vooraf a Over kalveren en vlinders 9 Kalverliefde : de eerste verliefdheid, de eerste keren vlinders in de buik, de verliefdheid van de puberteit. Denk jij

Nadere informatie

Regie over eigen leerproces? In het nieuws. Hersenweetjes. PET, MEG en MRI. Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017

Regie over eigen leerproces? In het nieuws. Hersenweetjes. PET, MEG en MRI. Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017 Introductie brein Voorwaarden voor leren Tips om het leren te ondersteunen Ouderavond Mariscollege d.d. 27 maart 2017 Workshops: Gameverslaving Alcohol/drugs Social media Praten met je puber Invloed van

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Eindhoven Bisschop Bekkers Lyceum 15 april 2015 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1: Ontwikkeling jarigen. Deel 2: Wat is er anders in het Voortgezet Onderwijs? Deel 3: Wat kunt u als ouder doen?

Inhoud. Deel 1: Ontwikkeling jarigen. Deel 2: Wat is er anders in het Voortgezet Onderwijs? Deel 3: Wat kunt u als ouder doen? Inhoud Deel 1: Ontwikkeling 10-24 jarigen Deel 2: Wat is er anders in het Voortgezet Onderwijs? Deel 3: Wat kunt u als ouder doen? Deel 4: Alcohol en roken Op welke leeftijd zijn de hersenen uitgegroeid?

Nadere informatie

WELKOM! MENTIMETER Ga naar Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers?

WELKOM! MENTIMETER Ga naar   Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers? WELKOM! MENTIMETER Ga naar www.menti.com Code 61 95 41 Wat vind jij van het opvoeden van pubers? 8 oktober 2018 Hartelijk welkom programma 19.30 Mentimeter 19.35 welkom 19.40 Scene puber opvoeden 19.50

Nadere informatie

Hoe overleef ik mijn puber? Augustinianum Lyceum Eindhoven 5 juni 2012 Anneke Boot

Hoe overleef ik mijn puber? Augustinianum Lyceum Eindhoven 5 juni 2012 Anneke Boot Hoe overleef ik mijn puber? Augustinianum Lyceum Eindhoven 5 juni 2012 Anneke Boot Even voorstellen De NKO? (Nederlandse oudervereniging Katholiek onderwijs) Wie ben ik? 2 The bear http://www.youtube.com/watch?v=tjlcjkoot4u

Nadere informatie

HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest

HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest HUISWERK!!! Begeleiden of strijden? Ilse Land Griftland College Soest Wat gaan we vanavond doen? Wat verwacht u te halen? Overzicht begeleiding binnen en buiten de school. Time management van uw kind:

Nadere informatie

Zelfsturend leren met een puberbrein

Zelfsturend leren met een puberbrein Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden

Nadere informatie

Kort lontje. > Agressie. hersenz special. > agressie

Kort lontje. > Agressie. hersenz special. > agressie hersenz special Kort lontje > Agressie > oorzaken > gevolgen van een kort lontje > het korte lontje VAN marcel > Ingeborg harberts, behandelaar bij Hersenz > tips: stop denken doen / bedenk alternatieven

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Groene Hart Lyceum, Rijnwoude 1 oktober2018 Pel van Hattum Adviseur Gezonde School Uw kind en sociale media Social

Nadere informatie

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018

Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie. Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 Werkhouding in de klas : meer dan alleen maar concentratie Fabienne De Boeck Jeugdarts Gent, 18 januari 2018 THEORETISCH KADER : ONTWIKKELING / RIJPING VH BREIN Intro: Ontwikkeling / rijping van het brein

Nadere informatie

Test je kennis van het brein!

Test je kennis van het brein! 2 4 2015 Wat kun je als schoolpsycholoog met kennis over het brein? Dr. Sanne Dekker Centrum Brein & Leren, Vrije Universiteit Amsterdam & Het ABC Schoolpsychologencongres, 13 maart 2015 Over het brein

Nadere informatie

JONG ZIJN? Generatieleren. De klas van 2018 Over het stimuleren en ontdekken van talenten bij jongeren. Het trendteam YOUNGWORKS GENERATIEKLOOF

JONG ZIJN? Generatieleren. De klas van 2018 Over het stimuleren en ontdekken van talenten bij jongeren. Het trendteam YOUNGWORKS GENERATIEKLOOF YOUNGWORKS GENERATIEKLOOF JAMES SMITH LEKKER HÈ ZO N KLOOF WAAR JE VAN ALLES IN KUNT FLIKKEREN Generatieleren WAT BEWEEGT JONGEREN? HOE KRIJG JE ZE IN BEWEGING? VAN JONGEREN 27 september 2018 Bibliotheekplaza

Nadere informatie

Krachtvelden 30 januari Daan Demo

Krachtvelden 30 januari Daan Demo Krachtvelden 30 januari 2019 Waar ligt jouw kracht? Weet jij waar je echt goed in bent? Heb jij verborgen kwaliteiten? Hoe zien anderen jou? Als je je kwaliteiten kent, weet je wat je te bieden hebt en

Nadere informatie

Jongens & meisjes, snap jij het?

Jongens & meisjes, snap jij het? Les 2 Jongens & meisjes, snap jij het? We gaan het hebben over seksuele wensen en -grenzen. Wat de één normaal vindt om te doen, kan voor de ander verre van normaal zijn. Dat wordt ook bepaald door wat

Nadere informatie

Diabetes psychosociaal gezien

Diabetes psychosociaal gezien Diabetes psychosociaal gezien Dr. Martine F. Delfos PICOWO, The Netherlands UAEG s Universities Autism Expertise Groups Em.Lector Virtuele Ontwikkeling van de Jeugd, TSE/HES Vis. Prof. International University

Nadere informatie

OUDERS. Langs de lijn of in het veld?

OUDERS. Langs de lijn of in het veld? OUDERS Langs de lijn of in het veld? 1. Genetische aanleg 2. Herhaling 3. Inspanning Drie mythes Waarom zijn sommige mensen zo verbazend goed in hun vak? Omdat deze mensen geboren zijn met een buitengewoon

Nadere informatie

Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl

Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Opvoeden en puberteit www.cjggooienvechtstreek.nl n Opvoeden en puberteit De puberteit is de periode waarin kinderen zich tot volwassenen ontwikkelen. Een bewogen en spannende

Nadere informatie

3/12/2013. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. ADHD groeit mee. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD

3/12/2013. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. ADHD groeit mee. ADHD is een ontwikkelingsstoornis. Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD ADHD groeit mee Babypeuter Lagere school Puberadolescent Babypeuter Stelling 1 Huilbaby s ontwikkelen later ADHD Geboorte zuigeling - peuter Al hyperactief van in de buik Moeilijke baby : Verhoogd activiteitsniveau

Nadere informatie

Ontplooi'het'1enerbrein!'

Ontplooi'het'1enerbrein!' Ontplooihet1enerbrein! JelleJolles CentrumBrein&Leren VrijeUniversiteitAmsterdam Verantwoording Deze(handout(is(gemaakt(naar(aanleiding(van(mijn(presentaDe(op(het(seminar(over( Ontplooi(het( Tienerbrein

Nadere informatie

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit

Pubers opvoeden. Veranderingen in de puberteit Pubers opvoeden Pubers opvoeden De puberteit is de ontwikkelingsfase tussen 10 en 18 jaar. Maar die puberteit is er natuurlijk niet opeens. Vanaf ongeveer 9 jaar kan je al merken dat kinderen beginnen

Nadere informatie

Workshop Gedrag in de klas

Workshop Gedrag in de klas Workshop Gedrag in de klas Annemieke Kornblum 17 maart 2016 Programma Opening: Welkom Kern: 1. Welke leiderschapsstijl heb je en wat betekent dit voor de dagelijkse praktijk? 2. Wat zijn executieve functies?

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie

Thema. Kernelementen. Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Thema Kernelementen Emoties Puber- en kinderemotie Eenduidige communicatie Tips voor de trainer: Werken met mensen is werken met emotie. Leer emoties als signaal te herkennen, maar niet als leidraad te

Nadere informatie

Slimmer leren met plezier

Slimmer leren met plezier Linda Luchtman Slimmer leren met plezier VenVN congres, 31 januari 2013 Centrale vraag Wat kun jij doen om studenten te helpen om slimmer te leren en met meer plezier Slimmer leren Met meer plezier Hoe

Nadere informatie

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage 1) Grafieken en tabellen Vier op de tien slaapt slecht Bijlage Grafiek 1: Stellingen over slaap (totale groep 3.297 personen) Kijk naar jezelf (op een gemiddelde dag) en duid aan in welke mate je het eens

Nadere informatie

JAMES SMITH JONGERENPANEL

JAMES SMITH JONGERENPANEL JAMES SMITH BINNENSTEBUITEN ETTY HILLESUM LYCEUM BOERHAAVE - 20 MEI - DEVENTER @jaimzssmith @youngworks INTRODUCTIE YOUNGWORKS ONZE BOEKEN JONGERENPANEL INTRODUCTIE YOUNGWORKS WAT MAAKT JONGEREN ANDERS?

Nadere informatie

Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek

Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat is ongeveer een derde van ons hele leven. Er zijn wel verschillen in de behoefte aan slaap. Waar de

Nadere informatie

ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE

ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE LOES KANTERS l RIAN VAN DEN HIL l VALERIE VAN KUIJK l GUUSJE NAGELS INLEIDING VAN HET ONDERZOEK INLEIDING l HOOFDVRAAG l DEELVRAAG 1 l DEELVRAAG 2 l DEELVRAAG 3 l DEELVRAAG 4 INLEIDING

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Naam. groep 7-8. School. Klas

Werkbladen In NEMO. Naam. groep 7-8. School. Klas en In NEMO Teen Facts groep 7-8 Naam School Klas Teen Facts De puberteit, misschien zit je er middenin of misschien begint het binnenkort. Het is een belangrijke periode in je leven; je lichaam, je hersenen,

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN RISICOVOL GEDRAG DE PUBERTEIT UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Dit is de periode waarin meisjes en jongens zich tot volwassene ontwikkelen. Ze worden geslachtsrijp en ontwikkelen

Nadere informatie

Ouder(s) als huiswerkcoach

Ouder(s) als huiswerkcoach Ouder(s) als huiswerkcoach Even voorstellen Carel de Neeve: - Clustermanager - Docent Biologie Paul de Groot: - Docent LO - Docent studievaardigheden (3 M/H, 4 H/V 5 V) - Counselor bovenbouw M/H/V Opzet

Nadere informatie

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits

Het puberbrein een handleiding. Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Het puberbrein een handleiding Hoofdvaart College Ouderavond 20 oktober 2014 dr. Aletta Smits Waar gaan we het over hebben? Wie zijn pubers? Wat gebeurt er met pubers? Hoe kunnen wij er mee omgaan? Wie

Nadere informatie

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet?

Kees Vreugdenhil isbn Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Kern hoofdstuk 9 Kern 9.1 Meisjes en jongens, anders of toch niet? Er bestaan verschillen tussen het brein van meisjes en dat van jongens. Over de interpretatie van onderzoek daarnaar bestaan soms sterke

Nadere informatie

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek.

BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. BLADZIJDE Ik werd op mijn achttiende jaar moeder van mijn dochter Irem Lourens. Irem kwam al vroeg in de pubertijd en ik raakte lichtelijk in paniek. De gedachten alleen al dat mijn kleine meid seks zou

Nadere informatie

Thema 7 De adolescent

Thema 7 De adolescent Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Aline de Vries 03 December 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67754 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Galerij van de Mens - Ons lichaam

Galerij van de Mens - Ons lichaam . Vul onderstaande tabel aan. Galerij van de Mens - Ons lichaam Werkblad - Niveau Welkom in het gedeelte Ons Lichaam van de Galerij van de Mens. Stap na stap zal je veranderingen ontdekken die je lichaam

Nadere informatie

YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS. Sander van 4 FEB 2016 FORMAAT

YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN YOUNGWORKS. Sander van 4 FEB 2016 FORMAAT YOUNGWORKS OVER ON PB & MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN 4 FEB 2016 FORMAAT YOUNGWORKS Sander van Duijn @youngworksnl YOUNGWORKS OVER ON YOUNGWORKS OVER ON Reclame Onderzoek Lezingen DEEL 2 PUBERBREIN IN ONTWIKKELIN

Nadere informatie

JONGEREN IN ONTWIKKELING

JONGEREN IN ONTWIKKELING MEER WETEN? Surf naar www.groeimee.be Voor meer informatie en persoonlijk advies ben je ook steeds welkom in een Huis van het Kind in je buurt. Hier de stempel of sticker van de aanbieder GEHEUGENSTEUN

Nadere informatie

Lezing ouders Puberteit Bornego, Heerenveen, 27 oktober 2015. ppp Deze avond

Lezing ouders Puberteit Bornego, Heerenveen, 27 oktober 2015. ppp Deze avond Lezing ouders Puberteit Bornego, Heerenveen, 27 oktober 2015 ppp Deze avond Puberteit in het algemeen Groei hersenen Jongeren, seks en internet Omgaan met je puber: hoe houd je het leuk (+ tips). Jullie

Nadere informatie

Essay. Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag?

Essay. Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag? Essay Hoe maken jongeren van 18 tot 25 jaar keuzes met betrekking tot hun gedrag? Myrthe Koops 1604860 Periode D 27-05-2015 Content Design Madris Duric Bij de Faculteit Communicatie en Journalistiek wordt

Nadere informatie

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1

Het Puberbrein. Pubers kunnen niet plannen en dus ook niet kiezen Defini9es. Wat gaan we doen? Defini9es. Stelling 1 Het Puberbrein Defini9es Dr. Renate de Groot, PhD Welten Ins9tuut Open Universiteit Adolescen1e = overgangsperiode tussen puberteit en volwassenheid waarin de jongere een eigen iden9teit moet ontwikkelen.

Nadere informatie

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep

Geestig Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep Geestig 2017 Omgaan met (ongewenst) gedrag van kinderen in groep basisprincipes van het scheppen van een positief klimaat, het bieden van structuur en herstelgericht reageren op ongewenst gedrag YES I

Nadere informatie