najaar 2011 Doktersassistenten Tandartsassistenten Apothekersassistenten

Transcriptie

1 Calibris BPV - Barometer AG Najaar 2011 KENNISCENTRUM VOOR LEREN IN DE PRAKTIJK IN ZORG, WELZIJN EN SPORT

2 BPV Barometer AG najaar 2011 Reactie vanuit de roc s: Het kost inspanning om alle leerlingen te plaatsen, maar het lukt! De afgelopen periode is de zorgsector veel in het nieuws geweest. Indien de voorgenomen bezuinigingen worden doorgezet zal dit ook gevolgen hebben voor de werkgelegenheid van doktersassistenten en apothekersassistenten. Doktersassistenten Sinds het begin van dit jaar is het aantal vacatures voor doktersassistenten per huisartsenpraktijk afgenomen. In de vacaturemonitor Doktersassistenten van november 2011 wordt deze ontwikkeling voor een deel toegeschreven aan het intrekken van vacatures. Dreigende bezuinigingen zijn hier ook de oorzaak van. Minder geld voor huisartsen De huisartsenzorg krijgt waarschijnlijk te maken met een bezuiniging van euro per huisartsenpraktijk. Dat komt overeen met een halve fte ondersteuning. De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) vraagt zich dan ook af of het aantal uren dat een doktersassistente of praktijkondersteuner voor de patiënt en de huisarts beschikbaar is, hetzelfde kan blijven. Inmiddels is Minister Schippers met de huisartsen in overleg over hun praktijkkosten en inkomen. Om duidelijkheid te krijgen over de cijfers onderzoekt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) hoeveel huisartsen precies verdienen. Volgens zeer recent onderzoek vindt driekwart van de Nederlanders dat op huisartsenzorg niet bezuinigd moet worden. Ook niet in deze tijd waarin het kabinet voor een forse bezuinigingsopdracht staat. Bezuinigen op personeel Door de korting op de tarieven voor farmaceutische patiëntenzorg worden apothekers gedwongen om verder te bezuinigen op personeel. Doordat er het komend jaar opnieuw wordt ingegrepen op het tarief, heeft de apotheek ook geen kans om zich te herstellen van de noodgedwongen bezuinigingen op apotheekpersoneel in de achterliggende periode. Er is geen ruimte meer voor investeringen die nodig zijn op weg naar de vrije tarieven in 2012, die door Minister Schippers zijn voorgesteld. Tandartsassistenten Tandartsen en assistenten hechten veel waarde aan leren in de praktijk. Volgens onderzoek is meer dan de helft van de tandartsen en bijna zestig procent van de assistenten van mening dat een opleiding in de (tandarts)praktijk de beste basis is voor het werken als tandartsassistent. Aan de andere kant vindt bijna zestig procent van de tandartsen en van de tandartsassistenten relevante werkervaring belangrijker dan een erkend mbo-diploma. Volgens hen hebben stagiaires sowieso een opleiding op maat nodig om goed te kunnen functioneren. Apothekersassistenten De arbeidsmarktanalyse van SBA (Stichting Bedrijfsfonds Apotheken) gaf in 2009 een groot tekort aan apothekersassistenten aan. Apothekers, roc s en SBA maakten een vuist en vonden onder andere een oplossing in de versnelde weg beroepsbegeleidendeleerweg (bbl). Deze trajecten worden nu in verschillende regio s gestart. 2

3 Knelpunten stageaanbod per regio Najaar 2011 AG ASSISTERENDEN GEZONDHEIDSZORG ROC Doktersassistent Apothekersassistent Tandartsassistent per regio Rapportage regio Niveau 4 Niveau 4 Niveau 4 Friesland Noordoost Groningen Drenthe IJsselvechtstreek Twente Stedendriehoek Noord-Kennemerland/ West-Friesland Zaanstreek-Waterland Noordwest Zuid-Kennemerland Groot-Amsterdam Gooi- en Vechtstreek Oost-Utrecht Midden-Utrecht Flevoland Holland-Rijnland Haaglanden Zuidwest Midden-Holland Drechtsteden Rijnmond West-Brabant Zeeland Midden-Gelderland Achterhoek Zuid-Gelderland Zuidoost Rivierenland Noordoost-Brabant Midden-Brabant Zuidoost-Brabant Noord- en Midden-Limburg Zuid-Limburg Nijpend tekort > Studenten geweigerd / instroom roc aangepast, studenten uiteindelijk geplaatst op niet passende stages. Stages uitgesteld of gaan niet door. Tekort Evenwicht Overschot Onbekend > Stages pas te vinden na intensief zoeken, en vaak te laat. > Studenten op tijd geplaatst op passende plaatsen. > Stages makkelijk te vinden, zelfs een klein overschot. > Geen gegevens beschikbaar of niet van toepassing. 3

4 Kans op stage Beschikbare AG-stageplaatsen toegenomen Net zoals eind vorig jaar is het aantal studenten voor de opleidingen dokters- en tandartsassistent toegenomen. De ontwikkeling van het aantal stageplaatsen heeft bij beide min of meer gelijke tred gehouden met de ontwikkeling van het aantal studenten. In lijn met de afgelopen jaren heeft de teruggang van het aantal studenten apothekersassistent zich ook in het lopende schooljaar verder voortgezet. Bij deze cijfers maken we de kanttekening dat Calibris geen recent beeld heeft van het aantal studenten dat een particuliere opleiding volgt. In Groningen is er een nijpend tekort aan stageplaatsen voor alle drie AG-opleidingen. Van Friesland zijn de gegevens onbekend. Het stagetekort is voor de tandartsassistenten in IJsselvechtstreek en Twente verbeterd. In het voorjaar van 2011 waren daar nog (nijpende) tekorten. Er zijn geen problemen voor de stagiaires tandartsassistent in de regio Noordwest. De grootste knelpunten zien we ook hier bij de doktersassistenten. Groot Amsterdam kende in het voorjaar nog geen knelpunten, maar nu is het beeld met name voor de apothekersassistent, maar ook voor de doktersassistent minder rooskleurig. Alleen in Zaanstreek-Waterland is het beeld voor alle drie de opleidingen positief. Opleidingen ontwikkeling ontwikkeling AANTAl aantal STudenten stageplaatsen Doktersassistent 8% 10% Apothekersassistent -5% 1,5% Tandartsassistent 12% 11% Bronnen: Studentenaantallen: CFI; schooljaren 2010/2011 tov 2009/2010 Stageplaatsen: Bedrijvenregister Calibris; peildata: september 2011 en september 2010 Tabel 1 De ontwikkeling van aantallen studenten en stageplaatsen In Zuidwest-Nederland ontbreken de gegevens van een drietal regio s. Voor de apothekersassistent zijn voldoende stageplaatsen in de regio s waarvan gegevens beschikbaar zijn. Ook in Zuidoost-Nederland is er een duidelijk tekort aan stageplaatsen voor doktersassistenten. Voor de overige twee AGopleidingen zijn er ook tekorten in Midden-Gelderland. In Noordoost-Brabant is het voor de stagiaires apothekersassistent moeilijk een plaats te vinden. tussen de schooljaren en Stageplaats voor doktersassistent nog steeds moeilijk te vinden Ondanks de toename van het aantal stageplaatsen, is er ook dit najaar nog steeds sprake van een groot knelpunt voor de doktersassistent. Voor vrijwel alle regio s geldt dat het vinden van een stageplaats een grote opgave is en vaak niet lukt. Onderwijsinstellingen zoeken manieren om hiermee om te gaan, soms door in het eerste jaar geen stages op te nemen of door studentenstops in te voeren. Wanneer we de resultaten van de inventarisatie bij de onderwijsinstellingen bekijken, kunnen we concluderen dat de knelpunten zich vooral voordoen bij de opleiding doktersassistent. Dit wil niet zonder meer zeggen dat er te weinig stageplaatsen worden aangeboden. Dit kan een verklaring zijn, maar het kan ook zijn dat de huidige aangeboden stageplaatsen niet allemaal benut worden. In de overzichten zien we voor Noordoost-, Noordwest-, Zuidwest- en Zuidoost-Nederland, ingedeeld naar UWV-regio, de gesignaleerde knelpunten voor de opleidingen. Uit deze tabellen wordt duidelijk in welke regio s het zoeken van geschikte stageplekken een probleem vormt. Soms is het probleem zo ernstig dat studenten worden geweigerd of studenten op niet geschikte stageplekken terechtkomen. 1 Dit zijn alleen beroepsopleidendeleerweg (bol) plaatsen. 4

5 Kans op werk Doktersassistenten Er zijn ongeveer gediplomeerde doktersassistenten werkzaam in de huisartsenzorg en ziekenhuizen. De gemiddelde vacaturegraad in de huisartsenzorg ligt ongeveer driemaal hoger dan het gemiddelde voor zorg en welzijn. Welk type werknemer wordt aangetrokken verschilt per voorziening. De gezondheidscentra en huisartsenpraktijken trokken in 2010 veel medewerkers uit de schoolbanken aan. De huisartsenposten trekken veel nieuwe personeelsleden uit andere huisartsenvoorzieningen aan, maar ook medewerkers uit de overige zorginstellingen. Wanneer we naar het verwachte aanbod van doktersassistenten in de komende jaren kijken, blijkt dit te krap om in de verwachte vraag van de verschillende huisartsenvoorzieningen te voorzien. Daarentegen kan het korten op de huisartsenpraktijken betekenen dat huisartsen terughoudend worden met het invullen van vacatures. Apothekersassistenten Er werken ongeveer werknemers in de apotheekbranche, waarvan ongeveer als apothekersassistent in een openbare apotheek. Begin 2010 telde Nederland ongeveer 1960 openbare apotheken. Hiervan is ongeveer eenderde een zelfstandige apotheek, eenderde behoort tot een keten of formule en eenderde behoort tot een maatschap of is een andersoortige apotheek. Het is waarschijnlijk dat de werkgelegenheid voor apothekersassistenten in de komende jaren niet meer groeit. Een belangrijke oorzaak is het zogenaamde preferentiebeleid van de overheid. Hierdoor nemen de financiële middelen af en kunnen apothekers minder personeel aannemen. Tandartsassistenten In Nederland zijn ongeveer tandartspraktijken. Het aantal werkzame tandartsassistenten ligt op circa De tandartsassistenten vormen binnen de assisterende gezondheidszorg een aparte groep. De jaarlijkse instroom van nieuwe assistenten blijft achter bij het benodigde aantal. Het merendeel van de tandartsen heeft assistenten in dienst met een andere achtergrond. Bij het aantrekken van jonge assistenten gaat de voorkeur van de meeste tandartsen wel uit naar gediplomeerden met een mbo-opleiding tandartsassistent. De werkgelegenheid voor tandartsassistenten is volgens onderzoek (Stichting Fonds Tandartsassistenten, 2008) uitstekend. SIGNALEN uit de PRAKTIJK Het kost veel inspanning om alle leerlingen te plaatsen, tot nu toe is het nog altijd gelukt. ROC ASA biedt een verkorte opleiding aan voor volwassenen, deze zijn niet altijd in staat fulltime stage te lopen in verband met gezin en overig werk. Dit beperkt hen in het vinden van een passende stage. In verband met het grote tekort is de stage voor de 1e jaars vorig schooljaar gewijzigd van een werkstage van een half jaar in een oriënterende stage van negen weken bij allerlei instellingen of medische organisaties. Beroepenvoorlichting voorkomt schooluitval! Schooluitval in het mbo is nog steeds een hot item. Het wordt zelfs het zorgenkindje van het beroepsonderwijs genoemd. Voor studenten in het voortgezet onderwijs is voorlichting over de kans op een baan van de verschillende opleidingen van groot belang. Goede beroepsvoorlichting verkleint de kans op vroegtijdig schoolverlaten aanzienlijk. Het is daarom hartstikke belangrijk de noodzakelijke instroom in het beroepsonderwijs te bevorderden en het stageaanbod hierop af te stemmen. ZEELAND NOORD-KENNEMERLAND/ WEST-FRIESLAND WEST-BRABANT FRIESLAND GRONINGEN DRENTHE NOORD-OVERIJSSEL ZAANSTREEK/WATERLAND FLEVOLAND ZUID-KENNEMERLAND TWENTE GROOT-AMSTERDAM GOOI- EN VECHTSTREEK STEDENDRIEHOEK HOLLAND/RIJNLAND UTRECHT OOST HAAGLANDEN UTRECHT MIDDEN MIDDEN-HOLLAND RIJNMOND DRECHTSTEDEN RIVIERENLAND S-HERTOGENBOSCH TILBURG ZUID-OOST BRABANT GELDERLAND MIDDEN ACHTERHOEK GELDERLAND ZUID NOORD- EN MIDDEN LIMBURG 5 Figuur 1 Kaart van Nederland verdeeld in UWV regio s ZUID-LIMBURG

6 NADERE KENNISMAKING Vragen over onze dienstverlening? Graag brengen wij u in contact met een adviseur in uw regio of met een medewerker van het hoofdkantoor in Bunnik. Calibris Runnenburg AZ Bunnik Postbus CC Bunnik T F E info@calibris.nl I HET WERKTERREIN: LEREN IN DE PRAKTIJK Als kenniscentrum voor leren in de praktijk in zorg, welzijn en sport is Calibris verantwoordelijk voor erkenning van leerbedrijven en vaststelling van kwalificaties. In het verlengde van deze wettelijke taken ligt en expertise die veel meer omvat. Calibris verkent de markt. Brengt landelijk en regionaal betrokken partijen bijeen. Initieert maatschappelijk relevante projecten. Ontwikkelt innovatieve en effectieve oplossingen. Alles gericht op één doel: meer balans en dynamiek op de arbeidsmarkt. Zo levert Calibris een waardevolle bijdrage om beroepspraktijk en beroepsonderwijs soepel op elkaar te laten aansluiten. Calibris 8.06/1/2011