DEBATING THE PRESENT S H A R I N G T H E P A S T C R E A T I N G T H E F U T U R E

Transcriptie

1 HISTORY IN THE MAKING: EU ONDERZOEK NAAR GEWELD TEGEN VROUWEN EN DE BETEKENIS VOOR NEDERLAND S H A R I N G T H E P A S T DEBATING THE PRESENT C R E A T I N G T H E F U T U R E Lezing t.g.v. het Symposium College voor de Rechten van de Mens Nieuwe impuls aanpak geweld tegen vrouwen Den Haag, 3 november 2014

2 Historische verschuivingen in het denken over geweld tegen vrouwen (GTV) en meer specifiek huiselijk (intiem partner) geweld (HG) : GTVM/HG als maatschappelijk sociaal-medisch probleem (opvang/hvl) : GTVM/HG als strafrechtelijk probleem (politie plus opvang/hvl) 3. Vanaf 2000 tot heden: GTV als multidisciplinaire problematiek (integrale aanpak) GTV als schending van fundamentele rechten - > GTV als vorm van discriminatie (1992) -> GTV als schending van mensenrechten (1993, o.a. recht op leven, bescherming gezinsleven, vrij te zijn marteling, gelijke behandeling).

3 INVLOED VAN ONTWIKKELINGEN OP ONDERZOEK IN EU Groeiende erkenning in EU-beleid dat a) geweld tegen vrouwen vérgaande invloed heeft op positie van vrouwen in de samenleving (Roadmap to gender equality) en dat b) onderzoek noodzakelijk is. 2010: Feasibility Study (i.o.v. Europese Commissie): over (o.a.) geweld tegen vrouwen als EU-verantwoordelijkheid voor beleid en regelgeving. 2010: Spaanse EU voorzitterschap -> verzoek tot onderzoek Europese Parlement 2011: Start survey onderzoek Fundamental Rights Agency van de EU 2013: European Institute on Gender Equality: geen Europese vergelijkbare gegevens over geweld tegen vrouwen als kern-indicator voor ongelijke positie van vrouwen 2014 presentatie uitkomsten FRA survey onderzoek over geweld tegen vrouwen

4 FRA SURVEY DOEL EN OPZET Doel van het FRA-onderzoek betrouwbare, valide, generaliseerbare én vergelijkbare gegevens leveren over omvang, aard en gevolgen van de belangrijkste vormen van geweld tegen vrouwen in de 28 EU-landen - seksueel geweld, fysieke mishandeling, psychisch geweld, cybergeweld, stalking, seksuele intimidatie - hulpzoekend gedrag: politie, gezondheidszorg, slachtoffervoorzieningen - geweld in de kindertijd - angst voor geweld en de gevolgen daarvan Opzet en methode: gouden standaard - representatief bevolkingsonderzoek ( vrouwen in 28 landen tussen jaar; gemiddeld 1500 per EU land) - Gestructureerde vragenlijst in face-to-face vraaggesprek - Speciaal getrainde vrouwelijke interviewers Cijfers over geweld: een benadering van de werkelijkheid

5 Enkele FRA-uitkomsten over geweld tegen vrouwen in Nederland in EU perspectief Ooit geweld (partner/non-partner/onbekende): 45% (EU gemiddeld -> 33%) Waarvan 27% alleen fysiek, 14% zowel fysiek als seksueel en 4% alleen seksueel geweld. Nieuwe gegevens voor NL. Ooit partnergeweld: 22% (EU-gemiddeld 20%) Wijkt af van NL internetonderzoek 2010 (8%); stemt overeen met vergelijkbaar NL onderzoek 1989 (21%) Ooit non-partnergeweld: 31% (EU gemiddeld 20%) Waarvan twee-derde door een bekende van de vrouw, in of om het huis gepleegd. Nieuwe gegevens voor NL.

6 Vervolg - enkele uitkomsten geweld tegen vrouwen in Nederland in EU perspectief Ooit seksuele dwang: 18% (EU-gemiddeld: 11%) Waarvan bijna twee-derde door de partner. NL cijfers liggen hoger. Ooit cybergeweld: 17% (EU-gemiddeld: 11%) Nieuwe gegevens voor NL Ooit stalking: 26% (EU-gemiddeld: 18%) Vergelijkbaar met NL gegevens Ooit seksuele intimidatie: 73% (EU-gemiddeld: 55%) Nieuwe gegevens voor NL

7 Conclusie Goed onderzoek noodzakelijk als basis voor gedegen beleid -> nieuw bevolkingsonderzoek is nodig in NL (IC art. 11) -> realisering van prevalentieonderzoek dat vergelijkbaar is qua methodiek (FRA als gouden standaard) -> gendersensitief/ genderspecifiek beleid (IC art. 6) -> tendens tot genderneutraal beleid op lokaal niveau -> landelijk samenhangend en integraal beleid (o.a. IC art. 10) -> decentralisering: samenvoeging van SHG en AMK; verschuiving richting ambulante zorg o.b.v. bestaande algemene voorzieningen (bv. GGD). -

8 HARTELIJK DANK! S H A R I N G T H E P A S T DEBATING THE PRESENT C R E A T I N G T H E F U T U R E