Checklist veilig internetten

Transcriptie

1 Checklist veilig internetten Om veilig te kunnen internetten zijn er een aantal zaken waaraan u moet denken. Met deze checklist weet u precies hoe veilig u nu bent en wat u nog moet doen om helemaal beveiligd te zijn. Op de volgende pagina worden deze punten toegelicht, en de moeilijkere worden uitgelegd. Vink hieronder aan wat u nu al doet, dan ziet u in één oogopslag waar nog ruimte voor verbetering is. Gebruik tijdens het internetten en en uw gezond verstand. Komt iets u verdacht voor, laat het dan links liggen en klik er niet op. Zorg ervoor dat Windows Update aanstaat en regelmatig de nieuwste updates ophaalt. Zorg ervoor dat de Windows Firewall aanstaat. Zorg ervoor dat u een goede virusscanner hebt geïnstalleerd. Controleer of deze automatisch updates ophaalt. Zorg ervoor dat u uw pc regelmatig controleert op spyware. Surft u dagelijks op internet, controleer dan eenmaal per week op spyware. Gebruik wachtwoorden die moeilijk te raden of te kraken zijn, en verander deze regelmatig. Gooi spammailtjes weg, of vraag uw internetprovider een spamfilter te activeren. Ga niet in op s die u vragen persoonlijke gegevens en wachtwoorden door te sturen of in te vullen. Stuur digitale kettingbrieven niet door naar uw contactpersonen. Zorg ervoor dat alle software die u geïnstalleerd hebt actueel blijft. Maak regelmatig back-ups van uw belangrijke bestanden, zoals s, foto's, en documenten. Zorg ervoor dat uw draadloze netwerk is beveiligd, zodat buitenstaanders geen toegang hebben tot dat netwerk. 1 - Checklist veilig internetten

2 Stap 1: Gebruik uw gezonde verstand Een veilige pc begint bij een bewuste computergebruiker. Hoeveel sloten u ook op uw systeem plaatst, u kunt zelf met een verkeerde klik alles in het honderd sturen. De zwakste schakel in de beveiliging van uw computer bent u zelf. Veel internetcriminelen maken hier gebruik van en proberen u ertoe te zetten ergens op te klikken of uw gegevens achter te laten. Hierbij doen zij zich vaak voor als iemand anders en proberen zij: uw nieuwsgierigheid te wekken. uw medelijden te wekken. u bang te maken. Waar moet u op letten? Aanbiedingen op internet of via die te mooi zijn om waar te zijn. Als er iets mis lijkt te gaan tijdens het surfen en er direct een pop-up verschijnt om u uit de brand te helpen. Een van een bekende die u vreemd voorkomt, bijvoorbeeld omdat er tekst in staat die de bekende niet zou gebruiken. U krijgt een van een afzender die u niet kent. Als er via internet of persoonlijke gegevens aan u gevraagd worden (of er wordt gevraagd deze te controleren of bij te werken), maar de webpagina is niet beveiligd. Bij een beveiligde pagina ziet u ' in plaats van ' in het adres. Als er via internet of persoonlijke gegevens worden gevraagd, zoals een wachtwoord of een pincode. Zelfs uw eigen bank mag u niet om dergelijke gegevens vragen (ook niet per telefoon). Als u tijdens een chatsessie wordt gevraagd met ideal of met internetbankieren te betalen voor bijvoorbeeld een filmpje of foto's. Nergens op klikken en niks installeren. Ga zo snel mogelijk weg van de onbetrouwbare website. Verwijder de onbetrouwbare s. Laat uw virusscanner een extra controle doen op virussen en andere gevaren. Stap 2: Windows Update Met een update brengt u uw software weer bij de tijd. Windows Update werkt uw computer dagelijks bij en houdt het systeem daardoor veilig. Het programma werkt automatisch: u hoeft het niet zelf in te stellen. Verander niets aan deze update-instellingen. Waar moet u op letten? Windows Update is een vast onderdeel van uw Windows-computer. Standaard staat het programma goed ingesteld en hebt u er geen omkijken naar. 2 - Checklist veilig internetten

3 Twijfelt u of Windows Update op uw computer wel aanstaat, of goed werkt, dan kunt u dit zelf controleren. Hoe u dat precies doet leest u in het artikel op de site van SeniorWeb ( 'In 10 stappen veilig' onder het kopje 'Windows Update'. Ook vindt u op de website instructiefilmpjes (Weblessen) waarin u ziet hoe u Windows Update instelt. In 10 stappen veilig Webles op de website Windows Update (Windows 7) Windows Update (Vista) Windows Update (XP) Stap 3: Windows Firewall Met behulp van een firewall kunt u zich beveiligen tegen kwaadwillende lieden die via internet op uw computer willen inbreken, zoals hackers. Windows XP, Vista en Windows 7 hebben alle drie standaard een firewall in huis. Controleer of deze aanstaat. Waar moet u op letten? Windows Firewall is een vast onderdeel van uw Windows-computer. Standaard staat het programma goed ingesteld en hebt u er geen omkijken naar. Twijfelt u of Windows Firewall op uw computer wel aanstaat dan kunt u dit zelf controleren. Hoe u dat precies doet leest u in het artikel op de site van SeniorWeb, 'In 10 stappen veilig' onder het kopje 'Windows Firewall'. Ook vindt u op de website instructiefilmpjes (Weblessen) waarin u ziet hoe u Windows Firewall controleert. In 10 stappen veilig Webles op de website De Firewall controleren (Windows 7) De Firewall controleren (Vista) De Firewall controleren (XP) 3 - Checklist veilig internetten

4 Stap 4: Controle op virussen Computervirussen zijn schadelijk omdat ze schijf- en geheugenruimte van uw pc in beslag nemen. Ook kan de computer traag worden en mogelijk worden er foutmeldingen op het scherm getoond. In ernstige gevallen kunnen virussen de eigenaar van de computer daadwerkelijk schade berokkenen, bijvoorbeeld door het wissen of juist verspreiden van (gevoelige) gegevens. Daarom zijn antivirusprogramma s onmisbaar. Ze beschermen uw pc tegen virussen. Uw computer bevat standaard geen antivirusprogramma: u dient het zelf te installeren. Gratis of betaald? U hebt de keuze uit gratis en betaalde pakketten. Aanbieders van goede antivirussoftware zijn onder meer Microsoft Security Essentials (gratis), AVG (gratis of betaald), Kaspersky (betaald), en Norton (betaald). Kies voor één programma. Als u meerdere programma's gebruikt, kan de computer daarvan in de war raken. Op de website van SeniorWeb kunt u de gratis programma's AVG Free en Microsoft Security Essentials downloaden met behulp van een downloadhandleiding. Bovendien kunnen SeniorWeb-leden via de Webwinkel de producten van Kaspersky aanschaffen met 30 procent korting. Virussen vangen Aan de slag met Security Essentials 2.0 AVG, een gratis antivirusprogramma Software op de website Security Essentials 2.0 AVG 2011 Stap 5: Spyware Spyware is een verzamelnaam voor programma's die gegevens over uw computer- en internetgebruik door kunnen sturen naar derden. Soms installeert u zo'n programma zonder dat u het in de gaten hebt. Niet altijd is spyware gevaarlijk, maar u wilt natuurlijk nooit software op uw computer waar u niet om hebt gevraagd. In Windows 7 vindt u standaard het antispywareprogramma Windows Defender. Gebruiikt u een oudere Windows-versie dan kunt u dit programma gratis downloaden en gebruiken. 4 - Checklist veilig internetten

5 Waar moet u op letten? Spyware kan op uw computer worden geïnstalleerd zonder dat u er erg in hebt. De volgende aanwijzingen duiden op de aanwezigheid van spyware: U ziet vreemde websites waar u niet om hebt gevraagd. U hebt veel last van zogenaamde pop-up vensters. U krijgt vreemde zoekresultaten. Uw computer crasht regelmatig. Uw pc reageert tergend langzaam. Scan uw computer regelmatig op spyware met behulp van een antispywareprogramma. Op de website van SeniorWeb vindt u de gratis programma's Windows Defender, Ad-Aware en Spybot Search & Destroy. Deze programma's verwijderen eventueel gevonden spyware ook voor u. U kunt zoveel antispywareprogramma's installeren als u wilt, het geeft geen technische problemen. Het kost natuurlijk wel meer tijd als u meerdere programma's gebruikt. Omdat geen enkel antispywareprogramma alle problemen ontdekt, bent u veiliger als u meerdere programma's gebruikt. Maar u bent zeker veilig genoeg als u één programma, zoals Windows Defender, gebruikt. Werken met Spybot Search en Destroy Indringers opsporen met Windows Defender Spionnen opsporen Software op de website Ad-aware free Spybot Search en Destroy Windows Defender Webles op de website Windows Defender openen en sluiten (Windows 7) Windows Defender handmatig laten scannen (Windows 7) Windows Defender automatisch laten scannen (Windows 7) Windows Defender gebruiken (Vista) Windows Defender gebruiken (XP) Stap 6: Wachtwoorden Een gemiddelde internetter heeft tegenwoordig heel wat wachtwoorden nodig. Het is belangrijk zorgvuldig om te gaan met die toegangscodes. Een wachtwoord is een combinatie van cijfers, letters en symbolen, waarmee op internet uw gegevens worden beveiligd. Het is de sleutel tot uw gegevens. Daarom is het zeer belangrijk om een wachtwoord te hebben dat veilig is. Hiermee verkleint u de kans dat iemand anders, zoals een internetcrimineel, uw wachtwoord zou raden. Deze kan dan bij uw gegevens en van alles wijzigen. 5 - Checklist veilig internetten

6 Waar moet u op letten? Gebruik geen makkelijk te raden wachtwoorden. Bijvoorbeeld wachtwoorden die te maken hebben met uw privéleven, zoals uw geboortedatum, de naam van uw partner of uw huisdier. Gebruik een combinatie van kleine en hoofdletters en symbolen en getallen. Dit maakt het moeilijker om een wachtwoord te raden of te kraken. Gebruik geen woorden die in het woordenboek staan als wachtwoord. Er bestaan programma's die simpelweg al deze woorden afgaan om uw wachtwoord te kraken. Maak gebruik van een ezelsbruggetje zodat u uw wachtwoorden kunt onthouden. Wijzig uw wachtwoorden regelmatig. Bijvoorbeeld elke twee of drie maanden. Let er op dat het nieuwe wachtwoord echt verschilt van het oude. Geef uw wachtwoorden niet door aan anderen. Gebruik voor elke toepassing en website een ander uniek wachtwoord. Schrijf uw wachtwoorden op en bewaar uw aantekeningen op een veilige plek. Dus niet naast de computer. Een 'veilig' wachtwoord bedenken, dat u kunt onthouden, doet u door middel van een ezelsbruggetje. Neem bijvoorbeeld de zin 'Ik ga het liefst op vakantie naar Italië'. De eerste letter van elk woord geeft de lettercombinatie 'IghlovnI'. Voeg daaraan toe in welk jaar u voor het laatst bent geweest ('IghlovnI2011') en u hebt een aardig sterk wachtwoord. Omgaan met wachtwoorden Keepass gebruiken Software op de website Keepass Stap 7: Spam Zo'n tachtig procent van alle verkeer bestaat uit spam (ongewenste reclam ). De kans is dan ook groot dat u, tot uw grote ergernis, met spam te maken hebt. En een handige Nee/Nee-sticker voor op uw digitale brievenbus bestaat helaas niet. Veel providers bieden (gratis of betaald) een zogeheten spamfilter aan. Dit filter houdt foute mails tegen en laat alleen echte berichten door. Windows Mail, het programma dat u vindt in Windows Vista en Windows Live Mail, dat u kunt gebruiken met Windows 7, hebben een eigen filter dat erg goed werkt. U hoeft dit niet in te stellen, het is standaard actief. Niet gevaarlijk Spam is irritant maar niet gevaarlijk. Een spammail is doorgaans een waarin me u iets tracht te verkopen. Let wel op voor nepmails en phishing-mailtjes. Deze zijn wel gevaarlijk. 6 - Checklist veilig internetten

7 Hoe herkent u spam? U kent de afzender niet. In een wordt u een grote som geld aangeboden, nadat u eerst een klein bedrag hebt overgemaakt naar de afzender. Er worden allerlei producten (vaak medicijnen), banen, bonussen in online casino's en gewonnen prijzen aangeboden of dames zeggen dat ze op zoek zijn naar een vriend/vriendin. Of berichten dat een bepaalde betaling of verzending gelukt is (met een zip-bestand) U wordt gevraagd, onder verschillende voorwendselen, een aantal van uw persoonlijke gegevens - bankrekeningnummers, creditcardnummers, bsn-nummer, gebruikersnamen en wachtwoorden, enz, achter te laten. Het bericht is geschreven in een vreemde taal. Het bericht bevat veel spelfouten. Het bericht bevat grote blokken tekst, in een erg groot lettertype. Sommige woorden worden verkeerd gespeld om het spamfilter te ontwijken. Bijvoorbeeld 'viagre' in plaats van 'viagra'. Gooi het bericht weg. Meld u niet af via een link in de spammail. De spammer weet daardoor dat uw e- mailadres bestaat. Met als gevolg dat u meer spam krijgt. Wees voorzichtig met het invullen van uw adres op websites. Gebruik daarvoor als het kan een apart adres. Bijvoorbeeld een gratis Hotmail- of Gmail-adres. Stap 8: Nepmails en phishing Is spam doorgaans alleen maar irritant, nepmails en phishing-mails kunnen erg gevaarlijk zijn. De phishing-mail hengelt naar persoonlijke informatie zoals uw creditcard- of bankgegevens, en de nepmail verzamelt adressen. Mocht u een dergelijke mail ontvangen, verwijder deze dan van uw systeem. Phishingmail U krijgt een uit naam van een bank of bedrijf waarin wordt gevraagd naar persoonlijke gegevens. Maar de mail is verstuurd door oplichters die de gegevens willen stelen. Vandaar de term phishing (van het Engelse fishing, dat "vissen" betekent): het gaat om hengelen naar gegevens. Phishing-mails zijn erg gevaarlijk, want met de gestolen gegevens kunnen oplichters bankrekeningen plunderen of gegevensaccounts overnemen. Het is moeilijk om phishingmail buiten de deur te houden. Veel spamfilters blokkeren phishingmailtjes niet omdat ze erg lijken op gewone . Het is daarom wel zo veilig als u zelf weet waaraan u een phishingmail kunt herkennen. 7 - Checklist veilig internetten

8 Hoe herkent u phishing? Veel phishing-berichten zijn opgesteld in (zeer) slecht Nederlands. U wordt vaak niet persoonlijk aangesproken. Maar let op: ook gepersonaliseerde e- mail kan vals zijn. Soms wordt gevraagd uw pincode of een andere beveiligingscode in te voeren. Er wordt gevraagd om op een (betrouwbaar lijkende) link te klikken. Deze link leidt echter naar een ander webadres. U wordt verzocht snel te reageren. Het gaat vaak om een dringend verzoek. De tekst van de s bevatten soms Engelstalige woorden of een Engelstalige ondertekening. Het komt soms voor dat er in de gevraagd wordt programma s of documenten te openen die zijn meegestuurd. Deze bijlagen kunnen een virus of spyware bevatten of u automatisch naar een online vals formulier brengen. Niet ingaan op de . Niet doorklikken op links in de . Bijlages niet openen. De verwijderen. Nepmails U kent ze wel: kettingbrieven die via worden verstuurd. Allemaal hebben we er wel eens eentje ontvangen. De mails wijzen op een, vaak ernstig, gevaar. Ze geven advies en verzoeken u de naar iedereen in uw adressenboek door te sturen. Ga er nooit op in! Zijn papieren kettingbrieven nog betrekkelijk onschuldig, de digitale versies kunnen wel degelijk schade berokkenen, als u ze doorstuurt. Kettingberichten zijn voor spammers een gemakkelijke manier om veel adressen te verzamelen. Hoe herkent u nepmails? Er wordt vaak (maar niet altijd) in geschreeuwd. ('STUUR DIT DOOR NAAR AL JE ADRESSEN!!!!!') Altijd is er het verzoek de door te sturen. De berichten zijn geschreven in (zeer) slecht Nederlands. Niet ingaan op de . De vooral niet doorsturen. De verwijderen. Hap niet Nepmails Stap 9: Software Net zoals Windows moeten ook de andere programma s op uw computer regelmatig bijgewerkt worden. Oude versies van software kunnen een gevaar zijn voor uw computer. 8 - Checklist veilig internetten

9 Programma's die u ooit hebt geïnstalleerd maar nooit gebruikt, kunt u daarom beter verwijderen. Ga daarvoor via Start naar het Configuratiescherm en klik op Software. Zoek het programma dat u wilt verwijderen in de lijst en verwijder het. De programma s die u wel gebruikt, kunt u op verschillende manieren bijwerken naar de nieuwste versie. Soms kennen ze een automatische updatefunctie, die u kunt inschakelen. Of er wordt automatisch om de zoveel tijd gevraagd of u de nieuwste versie wilt installeren. Ten slotte kunt u kijken op de website van de fabrikant, om daar de laatste versie van het programma te downloaden. Een programma verwijderen Webles op de website Software verwijderen (Windows 7) Software verwijderen (Vista) Software verwijderen (XP) Stap 10: Back-up Zorg dat u regelmatig reservekopieën maakt van zaken die belangrijk voor u zijn. U denkt er niet graag aan, maar het kan gebeuren dat uw computer crasht of onbruikbaar wordt door een virus of iets dergelijks. Daardoor kunt u al uw e- mails, foto's en belangrijke documenten kwijtraken. Een back-up is een kopie van de gegevens. Die kopie bewaart u natuurlijk niet op de harde schijf van uw computer zelf. Als er problemen zouden zijn met de pc, dan zijn niet alleen de originelen maar ook de kopieën onbereikbaar. U dient de gegevens dus op een externe locatie op te slaan. Daarvoor zijn er meerdere mogelijkheden, zoals een dvd of cd-rom, een usb-stick, een externe harde schijf of via internet. In het artikel 'Gegevens bewaren' op de site van SeniorWeb leest u welke opties u hebt. Gegevens bewaren Webles op de website Een back-up maken (Windows 7) Een back-up terugzetten (Windows 7) Een back-up maken (Vista) Een back-up maken (XP) 9 - Checklist veilig internetten

10 Stap 11: Draadloos netwerk Zorg dat uw draadloze internetverbinding beveiligd is, zodat derden er geen toegang toe hebben. Als u niet vertrouwd bent met routers en dergelijke, volg dan de gebruiksaanwijzing bij de installatie nauwkeurig, of laat een expert het netwerk installeren en beveiligen. Een wifi-verbinding (zoals een draadloos signaal heet) moet worden beveiligd. Wie dat niet doet, verstuurt met zijn router (het kastje dat het signaal uitzendt) een open signaal. Aangezien routers tegenwoordig best een groot bereik hebben, kunnen andere mensen daarvan profiteren. Computercriminelen kunnen bijvoorbeeld meeliften op uw verbinding. De beveiliging van een draadloos netwerk verschilt per systeem. U dient de instructies die bij uw router zijn bijgevoegd op te volgen. Meer informatie over draadloze netwerken en hun beveiliging leest u op de site van SeniorWeb in het artikel 'Draadloze netwerken'. Draadloze netwerken SeniorWeb, dé computerhulp voor u! Wilt u meer uit uw computer halen? Dan helpen wij u graag op weg. Al 15 jaar is SeniorWeb deskundig in heldere stapsgewijze uitleg. Ook staan we voor u klaar bij computervragen. Indien nodig bieden we zelfs hulp bij u thuis. Als lid van SeniorWeb profiteert u van: - 4x per jaar het computertijdschrift Enter, - geduldige computerhulp per telefoon, via internet en aan huis, - computercursussen op uw eigen pc of bij u in de buurt, - onze website, vol artikelen, lessen, tips, gratis software, en computernieuws, - ledenpas met korting op computerproducten, - handige en leerzame nieuwsbrieven. Word nu lid voor 12,50 tot het einde van dit jaar en ontvang een handig SeniorWebmemoblokje cadeau! Kijk voor meer informatie op of bel voor een gratis informatiepakket: Deze actie geldt tot en met 19 september Checklist veilig internetten