Overzicht. Erfelijke vormen van kanker. Preventie van erfelijke kanker: Het belang van een landelijke registratie

Transcriptie

1 Forum Biotechnologie & Genetica 10 april 2013 Preventie van erfelijke kanker: Het belang van een landelijke registratie Hans F.A.Vasen MD Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren Leiden, Nederland Overzicht Doelstellingen Methoden Resultaten Opsporing Kwaliteit zorg Research Toekomst Erfelijke vormen van kanker 1985 Landelijke erfelijke kanker registratie (Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren (StOET)) Doelstellingen Bevorderen identificatie/screening Waarborgen follow-up Verbeteren kwaliteit Wetenschappelijk onderzoek Veelvoorkomende vormen Erfelijke darmkanker (Lynch syndroom) Erfelijke borstkanker Erfelijke melanomen Erfelijke prostaatkanker Relatief zeldzame syndromen Familiaire adenomateuze polyposis MUTYH-geassocieerde polyposis Peutz-Jeghers syndroom Von Hippel Lindau syndroom 1

2 Personeel registratie Medisch directeur Maatschappelijk werkster Management assistent Registratiemedewerkers (6) (Pre-DNA tijdperk) Landelijk registratie erfelijke kanker 1985 Ziektebeelden - Fam Polyposis, MEN-syndromen - Hereditair non-polyposis colorectaal carcinoom (Amsterdam criteria) Methoden - Huisbezoek - Stamboomonderzoek - Uitslag via specialist/huisarts - Familie bijeenkomsten Organisatie zorg erfelijke kanker Stoet/Polikliniek erfelijke tumoren 2000 Overeenkomst verdeling taken: Diagnose/vermoeden erfelijke kanker (huisarts/specialist/stoet) Klin.Genetische Centra Stamboomonderzoek Mutatie onderzoek Genetic counselling Landelijke registratie Follow-up Goede zorg Evaluatie screening (Research) (stamboomonderzoek) Polikliniek erfelijke tumoren Specialist Stamboomonderzoek Evt DNA-onderzoek Risicobepaling Surveillance adviezen Surveillance -colonoscopie (1x/1-5jr) Reminder -mammaografie/mri (1x/jr) Adviezen -inspectiehuid (1x/jr) -PSA (1x/2jr) -MRI Resultaten Familie al bekend? Data-uitwisseling Stoet Registratie -aanvullend stamboomonderzoek* -begeleiding -evaluatie resultaten -aanpassing protocol -iedereen zelfde protocol 2

3 Wereldwijd: InSiGHT Colon CFR (NCI) Nederland: UMC s Klinisch Genetische Centra IKNL Overzicht Europese denktank. Scandinavia UK, France Italy, Germany Belgium, Spain Samenwerking Gastroenterology Clinical genetics Patient association groups HNPCC/Lynch syndroom Doelstellingen Methoden Resultaten Opsporing Kwaliteit zorg Research Toekomst Resultaten Landelijke erfelijke kankerregistratie ~2000 families Melanoom Darmkanker Polyposis Borstkanker Prostaat Number of registered families 2011 Syndrome Families Hereditary CRC 515 Familial polyposis (APC/Mutyh) 394 Peutz-Jeghers syndrome 10 Gedetailleerde database: Stamboom Medische informatie Screeningsuitslagen Pathologie rapport Hereditary breast cancer 301 Familial melanoma 283 Hereditary prostate cancer 211 3

4 Identificatie erfelijke kanker? Identification Verbetering Opsporing Gezonde bevolking Patienten met kanker Familial Cancer 2010 Landelijke screening darmkanker Commissie RIVM Vragenlijst familie 2013 i-fobt-test bij personen>55 jr Informatiemateriaal: wijzen op voorkomen van erfelijke/familiaire darmkanker; -> huisarts Positieve uitslag screeningtest Darmonderzoek Stamboomonderzoek Adequaat advies voor vervolgonderzoek Alle nieuwe patienten Thuis ingevuld 4

5 Landelijke erfelijke kanker registratie Overzicht Doelstellingen Methoden Resultaten Opsporing Kwaliteit zorg Research Toekomst Verbeteren kwaliteit zorg a. Advisering behandeling b. Richtlijnen c. Onderwijs d. Artikelen Het blauwe boekje Richtlijnen erfelijke kanker Richtlijnen (Stoet/klinische genetica) 1996 first edition (HFA Vasen) 2001 second edition (A Vriends, F Menko, H Vasen) 2005 third edition (idem) 2010 fourth edition (F Hes, H Vasen) Nationale richtlijnen 2008 (CBO)(Menko/Hoogerbrugge) MDL-richtlijn coloscopische surveillance 2013 Europese richtlijnen (Europese expert groep) 5

6 GUT 2013 Peutz-Jeghers Syndrome: a systematic review and recommendations for management Andrew D Beggs, Andrew R Latchford, Hans FA Vasen, Gabriella Moeslein, Angel Alonso, Stefan Aretz, Lucio Bertario, Ignacio Blanco, Steffen Bulow, John Burn, Gabriel Capella, Chrystelle Colas, Waltraut Friedl, Pal Moller, Frederick Hess, Heikki Jarvinen, Jucca-Pekka Mecklin, Fokko M Nagengast, Yann Parc, Robin KS Phillips, Warren Hyer, Maurizio Ponz de Leon, Laura Renkonen- Sinisalo, Julian Sampson, Astrid Stormorken, Sabine Tejpar, Huw Thomas, Juul T Wijnen, Sue Clark, and Shirley V Hodgson GUT 2010 in press Landelijke erfelijke kanker registratie Landelijke erfelijke kanker registratie Verbeteren kwaliteit zorg a. Advisering surveillance/behandeling b. Richtlijnen c. Onderwijs: Landelijk MDL/AIG d. Artikelen/leerboeken Research Bevorderen gebruik Stoet-database Research Commissie - Epidemiologist: Prof Kampman - MDL-specialist: Dr Nagengast - Geneticist: Dr Sijmons, - Pathologist: Prof.Dr. H.Morreau - Surgeon: Dr.H.Rutte 6

7 Research: surveillance Familiair darmkanker (Leiden, ZONMW t/m 2013) Erfelijke prostaatkanker (Nijmegen, ZONMW 2008) Erfelijke alvleesklierkanker (Leiden, ZONMW 2006) Erfelijk darmkanker (Stoet) Dunnedarmkanker (Groningen, KWF2009) Melanoom (Leiden, thesis 2013) Prostaatkanker in BRCA1&2 (Alle UMC s, AICR 2010/11) Surveillance interval Lynch syndrome Proefschriften 2009 Kirsten Douma NKI/AVL 7

8 Proefschriften 2011 Proefschriften 2011 Maartje Nielsen Lumc Cum laude LUMC Thesis Prijs Dick Held seniorprijs MDL-Thesis prijs Proefschriften 2012 Akke Botma Universiteit van Wageningen UMC Radboud J CLIN ONCOLOGY GASTROENTEROLOGY Proefschriften 2013 Richard Brohet Marry Nieuwenhuis StOET HEBON: NKI/AVL GE Student Award van de Ned. Ver. Gastroenterologie -LUMC student Research Award 8

9 Toekomst Von Hippel Lindau syndrome neuroloog oogarts 1. Uitbreiden registratie (Von Hippel Lindau, Cowden syndroom).endocrinoloog uroloog gastroenterologist Toekomst Centrale database Groningen 1. Uitbreiden registratie (Von Hippel Lindau, Cowden syndroom) 2. Web-based databases Amsterdam (2) Leiden Rotterdam Nijmegen Utrecht Erfelijke kanker registratie Maastricht 9

10 Web-based decentrale database Toekomst Groningen Amsterdam (2) Leiden Rotterdam Erfelijke kanker registratie Nijmegen Utrecht Maastricht 1. Uitbreiden registratie (Von Hippel Lindau, Cowden syndroom) 2. Web-based databases 3. Research: - Translatie genetisch bevindingen in de klinische praktijk - Surveillance: complex tumor syndromes Li Fraumeni syndroom Erfelijke pancreascarcinoom Cowden syndroom Constitutionele MMR-deficientie Toekomst New team 1. Uitbreiden registratie (Von Hippel Lindau, Cowden syndroom) 2. Web-based databases 3. Research 4. Vernieuwen registratie/financiering 10

11 Cycle of care for individuals suspected of Lynch syndrome Toekomst Landelijke erfelijke kanker registratie Diagnosis: 4-12 months Lifelong surveillance Nieuwe financieringsbron Onderdeel reguliere zorg Ziektekostenverzekeraars MSI: Euro 620 IHC: Euro 400 DNA: Euro 1860 Euro Euro 50 Conclusie 1985 Landelijke erfelijke kanker registratie Registratie belangrijk voor: Opsporing erfelijke kanker Verbeteren kwaliteit zorg Juiste surveillance protocol/behandeling Waarborgen continuiteit van follow-up Evaluatie surveillance Toename kennis erfelijke kanker Preventie vroegtijdig overlijden 11

12 Aims Gastroenterology Small lesions detected? Detection rate precursor lesion/pc? Natural history? Outcome? Risk Pancreatic cancer: 15-20% P16-Leiden foundermutation Village of Katwijk genetic isolate Protocol (45-75 yrs) Yearly MRI (CP) Doubt about possible lesion Repeat MRI 2-4 mo Suspected lesion Surgery 12

13 Resultaten surveillance (11 cancers in 150 individuals) Age Sex Characteristics Beloop/Survival 1 62 F T1N0M0, R0, 0/7 nodes + Alive after 44 months 2 49 M T2N0M0, R0, 0/15 nodes + Died of metastases after 35 months 3 47 F T3N1M0, R0, 4/15 nodes + Died of metastases after 18 months 4 72 F T3N1M0, R+, 1/2 nodes + Died of metastases after 4 months/ carcinoid 5 58 M T3N1M0, R+, 4/4 nodes + Died of PDAC after 22 months 6 57 F T2NXM0, R0 Died of metastases after 22 months 7 57 F M1, no surgery Died of metastases after 15 months 8 57 M T1N0MO/M1 (metastases of melanoma), no surgery Died of melanoma metastases after 10 months 9 63 F M1, no surgery Died of metastases after 8 months F T3N0M0, R0, 0/10 nodes + Alive after 2 months M T1N1M0, R0, 4/24 nodes + Alive after 15 months 13