Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Zorgspectrum Het Zand in Zwolle en De Hulstkampen in Nieuwleusen op 13 februari 2019

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Zorgspectrum Het Zand in Zwolle en De Hulstkampen in Nieuwleusen op 13 februari 2019 Utrecht, mei 2019 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding bezoek Doel en werkwijze Beschrijving Stichting Zorgspectrum Het Zand en De Hulstkampen 3 2 Conclusie en vervolgacties Conclusie bezoek Vervolgacties Vervolgactie van de inspectie 5 3 Resultaten De Hulstkampen Persoonsgerichte zorg Deskundige zorgverlener Sturen op kwaliteit en veiligheid Medicatieveiligheid 13 Bijlage 1 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 14 Bijlage 2 Beoordeelde documenten 15 Pagina 2 van 15

3 1 Inleiding De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd sprak op 13 februari 2019 met de raad van bestuur en de raad van toezicht van Stichting Zorgspectrum Het Zand (hierna: Het Zand). Aansluitend bracht de inspectie een onaangekondigd bezoek aan De Hulstkampen in Nieuwleusen. 1.1 Aanleiding bezoek De inspectie bezoekt alle zorgaanbieders die intramurale ouderenzorg leveren op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). 1.2 Doel en werkwijze Het inspectiebezoek bestaat uit een gesprek met de raad van bestuur en de raad van toezicht. Dit gesprek gaat over de besturing van de organisatie. Daarna bezoekt de inspectie één of meerdere locatie(s). Waar de inspectie naar kijkt, ligt vast in een toetsingskader. Bij de gesprekken, de rondleiding, de observaties en de eventuele documenten die zij inzien, letten de inspecteurs op een aantal normen uit de thema s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener, sturen op kwaliteit en veiligheid en medicatieveiligheid. De inspectie toetst of de zorgaanbieder de zorg geeft zoals is voorgeschreven in wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Zij beoordeelt daarnaast de samenhang tussen de informatie uit het gesprek met de raad van bestuur en de raad van toezicht en de bevindingen uit het locatiebezoek. Op basis van de bevindingen tijdens dit inspectiebezoek, bepaalt de inspectie of er vervolgtoezicht nodig is en in welke vorm. 1.3 Beschrijving Stichting Zorgspectrum Het Zand en De Hulstkampen Het Zand biedt verpleeghuiszorg, verzorging, thuiszorg, revalidatie, palliatieve zorg, huishoudelijke hulp en dagactiviteiten. Het Zand heeft zeven locaties in de regio Zwolle. Het Zand heeft een éénhoofdige raad van bestuur. De raad van toezicht bestaat uit vijf leden. Organogram Het Zand De raad van bestuur stuurt een directeur bedrijfsvoering en een directeur zorg aan. De directeur Bedrijfsvoering geeft leiding aan drie teamleiders. De directeur Zorg geeft leiding aan drie regiomanagers. ZHZ werkt sinds mei 2018 met teamcoördinatoren, die in de plaats zijn gekomen van de teamcoördinatoren. Een van de regiomanagers is verantwoordelijk voor het behandelteam. Dit behandelteam werkt voor alle locaties. Teamcoaches ondersteunen de zelfsturende teams. Dat betekent dat de kaders waarbinnen teams werken voor de hele organisatie gelden. Binnen ieder team zijn aandachtsvelders die een aantal taken, als roosteren, inkoop en medicatie bestellen, uitvoeren. Reorganisatie Het Zand In 2017, kort na de komst van de huidige bestuurder is Het Zand bijna failliet. De bank besluit na ingrijpen van de huidige bestuurder Het Zand te blijven ondersteunen. Er wordt gereorganiseerd. Personeel moet afvloeien. In 2018 wordt zelfsturende teams geïntroduceerd. Ook komen er teamcoaches. Van de locatiemanagers wordt afscheid genomen. De eerste regiomanager komt in december In maart 2018 zijn twee regiomanagers aangenomen, die echter in september 2018 de organisatie hebben verlaten. Na hun vertrek is besloten de aansturing door de Pagina 3 van 15

4 regiomanagers op zorgsoorten in te richten en het aantal regiomanagers (voor de duur van twee jaar) uit te breiden van twee naar drie. De eerste nieuwe regiomanager is in december 2018 gestart. In januari 2019 zijn de andere twee regiomanagers gestart. Tijdens de reorganisatie informeert de raad van bestuur o.a. de raad van toezicht, de centrale cliëntenraad en de ondernemingsraad over alle ontwikkelingen van Het Zand. Ook is er een maandelijkse nieuwbrief waarin de raad van bestuur iedereen bijpraat. Een van de gevolgen is dat Het Zand 2018 met een positief resultaat afsluit. In 2019 zal de reorganisatie afgerond worden. Ook in 2019 is voor Het Zand een positief resultaat begroot. Beschrijving De Hulstkampen De Hulstkampen is een locatie met zes wooneenheden. Er zijn vier kleinschalige wooneenheden met psychogeriatrische (pg) problemen. Ook zijn er twee kleinschalige wooneenheden met cliënten met somatische zorgvragen (somatiek). Daarnaast beschikt De Hulstkampen over huurappartementen met zorg binnen handbereik. Ten tijde van het inspectiebezoek totaal 62 cliënten zorg ontvingen vanuit een WLZ indicatie. De cliënten hebben zorgprofielen VV4 tot en met VV10. Ook is er een cliënt met LG8. De inspectie bezoekt een wooneenheid pg en een wooneenheid somatiek. Per wooneenheid hebben alle cliënten een eigen kamer. Tussen twee kamers is een douche/toiletruimte. De cliënten die verblijven op de somatiek afdelingen 'De Meele' en 'Den Hulst' hebben een eigen douche/toiletruimte, op de P.G. wooneenheden beschikken de cliënten over een gedeelde douche/ toiletruimte. Alle kamers van cliënten zijn op korte afstand van de huiskamer. De huiskamer heeft een gedeelte om te eten met een open keuken. Ook heeft de huiskamer een deel met banken en fauteuils en een televisie. De Hulstkampen heeft een binnentuin waar cliënten in de zomer en in de winter zelfstandig in kunnen lopen. Ook heeft De Hulstkampen een restaurant, een (levensmiddelen)winkeltje, een kapper en een pedicure. De Hulstkampen ligt aan een park aan de rand van het dorp Nieuwleusen. Pagina 4 van 15

5 2 Conclusie en vervolgacties 2.1 Conclusie bezoek Zorgspectrum het Zand en locatie De Hulstkampen hebben de afgelopen jaren grote veranderingen doorgemaakt. Een reorganisatie met bezuinigingen heeft geleid tot een positiever financieel resultaat, en op dit moment ziet de inspectie dat Het Zand en ook De Hulstkampen hard werken aan het optimaliseren van de zorgverlening. Het accent ligt daarbij op het centraal stellen van cliënten en medewerkers en het blijven verbeteren van de kwaliteit van de zorgverlening. De punten die grotendeels niet voldoen, waren al in beeld bij het management. Dit, samen met de al getoonde verbeterkracht, geeft de inspectie vertrouwen dat Het Zand in staat is om te zorgen dat het aan alle beoordeelde normen voor goede zorg gaat voldoen. De inspectie constateert dat de geboden zorg op De Hulstkampen voor een groot deel voldoet aan de getoetste normen. Zes van de tien getoetste normen voldoen (grotendeels). De inspectie heeft op dit moment voldoende vertrouwen in de wijze waarop Het Zand stuurt op de kwaliteit en veiligheid van zorg. De inspectie concludeert dat er geen vervolgtoezicht nodig is. 2.2 Vervolgacties In dit hoofdstuk staat wat de inspectie van De Hulstkampen verwacht. Daarna geeft de inspectie weer wat zij zal doen naar aanleiding van dit inspectiebezoek. De zorgaanbieder moet voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. De inspectie verwacht dat Het Zand verbetermaatregelen bij De Hulstkampen en zo nodig ook op andere locaties treft, om aan alle normen te voldoen Vervolgactie van de inspectie Op basis van de bevindingen en bovenstaande conclusie ziet de inspectie op dit moment geen aanleiding om deze locatie en/of andere locaties Het Zand opnieuw te bezoeken. De inspectie sluit het inspectiebezoek af. Pagina 5 van 15

6 3 Resultaten De Hulstkampen Hieronder staan de oordelen per norm en een toelichting daarop. Het oordeel geeft aan in welke mate de betreffende norm is gerealiseerd. De inspectie beoordeelt de normen op een vierpuntschaal. De kleuren van de vierpuntschaal hebben de volgende betekenis. Donker groen: De locatie/afdeling voldoet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm alleen positieve punten Licht groen: De locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm. De inspectie constateert op deze norm veelal positieve punten. De instelling is goed op weg; verbetering is mogelijk. Geel: De locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm overwegend negatieve punten. Rood: De locatie/afdeling voldoet niet aan de norm. De inspectie constateert op deze norm nauwelijks tot geen positieve punten. Blauw: De norm is niet getoetst 3.1 Persoonsgerichte zorg Norm 1.2 Zorgverleners kennen de cliënt, zijn wensen en behoeften. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels aan deze norm. Uit observaties/gesprekken/dossierinzage blijkt dat de zorgverleners in De Hulstkampen de zorgbehoefte, mogelijkheden en beperkingen van de cliënten goed kennen. De zorgverleners weten wat de voorkeuren van de cliënten zijn. En zij houden hier in de dagelijkse zorg rekening mee. De inspectie hoort van zorgverleners welke cliënten graag uitslapen en deze cliënten kunnen opstaan wanneer zij willen. Ook weten zorgverleners te benoemen wat de hobby s van cliënten zijn. Zij houden daar rekening mee. De inspectie hoort bijvoorbeeld dat een cliënt van puzzelen houdt en ziet dat deze cliënt na het eten ook puzzelt. De zorgverlener vraagt aan een cliënt of deze wil helpen met afruimen van de tafel omdat zij weet dat deze cliënt wel graag helpt. De inspectie ziet tijdens de observatie zeven cliënten aan tafel zitten. Zij zijn bezig met een broodmaaltijd. De inspectie hoort dat de aanwezige zorgverlener met twee cliënten praat tijdens het eten. De inspectie ziet dat zij niet af en toe rond kijkt om te zien of een van de andere cliënten haar hulp nodig heeft. Zo ziet zij niet dat een derde cliënt niet bij het brood kan. Na een paar minuten krijgt deze derde cliënt hulp van andere cliënt. Ook reageert de zorgverlener niet als de cliënt haar brood niet kan smeren. Pas als na bijna 10 minuten een tweede zorgverlener binnenkomt, krijgt de cliënt de nodige ondersteuning bij het smeren van haar brood. Een zorgverlener vraagt discreet aan een cliënt of zij naar het toilet moet. Niet alle cliënten kunnen deze vraag horen. De zorgverlener vertelt later in een gesprek met de inspectie dat zij weet dat deze cliënt direct na iedere maaltijd naar het toilet moet. Zij laat deze cliënt daarom niet wachten. Zij loopt met de cliënt naar het toilet om haar te ondersteunen. Pagina 6 van 15

7 Tijdens de dossiercontrole leest de inspectie niets over toiletgang en de wijze waarop de cliënt graag benaderd wil worden. Ook niet welke cliënt graag uitslaapt en hoe daarmee om wordt gegaan. Wel hoort de inspectie dat zorgverleners de cliënten bij hun voor- of achternaam noemen. Hoe de cliënt aangesproken wil worden staat vermeld in hun dossier. Norm 1.3 Cliënten voeren, binnen hun mogelijkheden, zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels niet aan deze norm. Uit gesprekken en observaties/dossierinzage blijkt dat zorgverleners de eigen regie van de cliënt in wisselende mate versterken. De zorgverleners vertellen de inspectie dat een aantal activiteiten die cliënten willen, niet overeen komen met het aanbod van activiteiten. De inspectie leest in het kwaliteitsplan 2019 dat hier aandacht voor is binnen Het Zand en De Hulstkampen. Ook vertellen de zorgverleners dat er weinig collega s of vrijwilligers zijn om bijvoorbeeld met cliënten te wandelen. Wel kunnen cliënten die dat willen en kunnen, elke dag mee naar buiten om boodschappen te doen voor het eten. In reactie op het conceptrapport geeft de centrale cliëntenraad aan: dat er juist veel gewandeld wordt met cliënten. Tijdens de observatie ziet de inspectie dat een cliënt een soort servet om krijgt. De zorgverlener vraagt deze cliënt niet of zij een servet om wil. Een andere cliënt krijgt een dessert. Deze cliënt wil nog geen dessert omdat zij het hoofdgerecht aan het eten is. De zorgverlener houdt geen rekening met het tempo van deze cliënt. En zet het dessert naast het bord van de cliënt. In het dossier van deze cliënt staat dat deze cliënt tijd nodig heeft om alle handelingen uit te voeren. Een cliënt laat de inspectie haar kamer zien. In deze kamer staan spullen zoals bed, tafel met stoelen en een buffetkast met snuisterijen en foto s. Het valt de inspectie op dat de vloerbedekking en de gordijnen in de kamers hetzelfde zijn. De zorgverleners vertellen desgevraagd dat cliënten niet zelf de vloerbedekking en gordijnen mogen kiezen. In reactie op het conceptrapport geeft Het Zand aan: In verband met de veiligheid van zowel de cliënten als de medewerkers (ARBO), heeft ZHZ de bewuste keuze gemaakt binnen de verpleegafdelingen niet te werken met vloerbedekking maar met vinyl. De gordijnen zijn van brandvertragend materiaal. Daarom wordt er met betrekking tot vloerbedekking en gordijnen geen keuze geboden. Uit dossierinzage blijkt dat zorgverleners de veiligheidsrisico s van cliënten in wisselende mate afwegen tegen de kwaliteit van leven. De inspectie ziet dat de risicosignalering niet in alle dossiers is ingevuld. Ook zijn de ingevulde risico - signaleringen niet altijd volledig. In de meeste dossiers staan geen afwegingen tussen veiligheidsrisico s en kwaliteit van leven. In een dossier staat dat een cliënt graag buiten wandelt. Er is een risico dat zij de weg niet terug vindt, hier staat het risico wel beschreven. Daarom draagt deze cliënt met haar goedvinden een GPS. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen aan deze norm. Pagina 7 van 15

8 Uit gesprekken en observaties blijkt dat zorgverleners cliënten op een persoonlijke en respectvolle manier aandacht geven. De inspectie ziet tijdens de observatie dat een cliënt onrustig is. De zorgverlener ziet dat. Zij gaat op een respectvolle manier naast de cliënt zitten. Daarna maakt zij oogcontact en zij vraagt of zij de cliënt mag helpen. De cliënt vertelt de zorgverlener dat zij een boterham wil. De zorgverlener helpt de cliënt met het smeren van de boterham. Ook ziet de inspectie dat een cliënt na de middagmaaltijd in de woonkamer gaat rusten. De zorgverlener ondersteunt de cliënt met het gaan zitten. De cliënt zit in een stoel waar zij in wil zitten. De zorgverlener legt een deken over de cliënt heen zodat zij warm blijft tijdens het rusten. Daarna slaat zij de arm om de cliënt heen. En wenst de cliënt welterusten. Uit observaties en gesprekken blijkt dat de benadering door zorgverleners passend is bij de cliënt. De inspectie ziet dat na het eten een cliënt naar de zorgverlener loopt. Deze cliënt wil de zorgverlener een vraag stellen. De zorgverlener ruimt de vaatwasser in. De zorgverlener stopt even met het inruimen van de vaatwasser. Zij kijkt de cliënt rustig aan en luistert naar de vraag. De zorgverlener neemt de tijd om de cliënt antwoord te geven. 3.2 Deskundige zorgverlener Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg en ondersteuning op basis van gesignaleerde risico s, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels niet aan deze norm. Uit gesprekken en dossierinzage blijkt dat zorgverleners de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt in wisselende mate betrekken bij het maken van professionele afwegingen. Tijdens de dossiercontrole ziet de inspectie dat wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt in sommige dossiers wel zijn genoemd. In andere dossiers ziet de inspectie de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen niet of voor een deel staan. De zorgverleners vertellen dat zij de wensen en behoeften van cliënten soms betrekken bij het maken van professionele afwegingen. De inspectie hoort als voorbeeld dat een cliënt in de ochtend tijd nodig heeft om wakker te worden. Op één dag in de week is er een groepsactiviteit waar deze cliënt graag aan mee doet. Dan maakt de zorgverlener deze cliënt eerder wakker. En de cliënt krijgt genoeg tijd om wakker te worden en te ontbijten. De inspectie ziet dat de risicosignalering niet in alle dossiers is ingevuld. Ook zijn de ingevulde risicosignaleringen niet altijd volledig. De inspectie leest dat er uit een risicoscore aandacht voor voeding komt. Dit komt niet terug in het zorgleefplan. Inspectie mist de professionele afweging over de benodigde zorg en ondersteuning. Bij de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen (VBM) vindt in wisselende mate een navolgbare afweging plaats. De inspectie hoort tijdens gesprekken met zorgverleners en behandelaren dat veel cliënten één of meer vrijheidsbeperkende maatregelen (VBM) hebben. In reactie op het conceptrapport vult Het Zand aan: De geregistreerde VBM's zijn hoger gezien de visie van ZHZ op "Veilige Vrijheid". Binnen de locatie De Hulstkampen betekent dit dat er een "open deuren beleid" wordt gevoerd met meer inzet van dwaaldetectie/gps. De insteek hiervan is om juist vrijheid en eigen regie te verruimen. Ook cameratoezicht wordt op deze wijze gedoseerd ingezet met afweging van privacy. Pagina 8 van 15

9 De specialist ouderengeneeskunde (SO) evalueert samen met de verpleegkundig specialist (VS) vier keer per jaar alle VBM s. De inspectie ziet dat dit is vastgelegd in een agenda. Ook is er op de teampost een overzichtslijst aanwezig waarop de VBM s per cliënt. De inspectie hoort dat dit gedaan wordt omdat daardoor de kans dat de inzet van een VBM vergeten wordt, kleiner is. Ondanks bovenstaande is de evaluatie van een VBM door de inspectie niet in alle betreffende dossiers terug te vinden. Ook leest de inspectie niet of de SO en/of zorgverleners verschillende alternatieven voor/van een VBM afwegen. De afweging die de SO maakt tussen vrijheid versus veiligheid, is niet opgenomen in het dossier. Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch. Zij leggen dit hele proces inzichtelijk vast in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels niet aan deze norm. De inspectie ziet dat De Hulstkampen onvoldoende actuele zorgplannen heeft, waarin de doelen en acties helder zijn vastgelegd. Dossiers zijn niet allemaal actueel. Zo leest de inspectie in een dossier dat een cliënt een actieve lift gebruikt. In de praktijk gebruikt de cliënt een passieve lift. Ook leest de inspectie over een beenspalk die een cliënt moet dragen. De zorgverlener vertelt dat de cliënt geen beenspalk wil dragen. Daarom wordt de beenspalk niet gebruikt. Ook ziet de inspectie dat niet alle risicosignaleringen zijn ingevuld. Als er wel een risicosignalering is ingevuld, is er niet een doel gemaakt in het zorgplan met passende acties. Niet duidelijk wordt waarom er geen doel bij dit geconstateerde risico is gemaakt. Uit gesprekken en dossierinzage blijkt dat zorgverleners wisselend rapporteren op doelen en acties uit het werkplan. De inspectie leest in dossiers dat zorgverleners niet altijd op doelen rapporteren. Er wordt op -niet afgesproken- trefwoorden gerapporteerd, waardoor verloop moeilijk volgbaar is. Dit omdat de zorgverlener zelf een trefwoord bedenkt. Zorgverleners herkennen dit en vertellen dat zij daardoor soms zoeken in dossiers naar informatie. Uit gesprekken en dossierinzage blijkt dat zorgverleners elkaar onvoldoende informeren over belangrijke wijzigingen met betrekking tot afspraken met een cliënt. De inspectie hoort van zorgverleners dat er geen afspraken zijn binnen het team, hoe zorgmedewerkers elkaar informeren over belangrijke wijzigingen. De inspectie leest in een cliëntdossier dat een cliënt niet langer gereanimeerd wil worden. De zorgverlener denkt dat deze cliënt wel gereanimeerd wil worden*. De zorgverlener weet niets van deze wijziging van beleid. In reactie op het conceptrapport geeft Het Zand aan: Feitelijk wordt het reanimatiebeleid door VS/SO (verantwoordelijke) in samenspraak met cliënt en/of familie (bij wilsonbekwaamheid) vastgelegd in het zorgcodicil. Door middel van het ECD (Qic) is dit snel inzichtelijk voor elke zorgmedewerker. Zodra het dossier van een cliënt wordt geopend wordt dit door middel van een icoontje aangegeven. Uit dossierinzage blijkt dat er in wisselende mate samenhang is in het cliëntdossier. De zorgverleners vertellen de inspectie dat de opbouw van de dossiers niet allemaal hetzelfde zijn. Soms staan er bijvoorbeeld in het ene deel van het dossier wel behoeften en beperkingen. Deze staan dan bijvoorbeeld niet in het werkplan. Ook leest de inspectie niet altijd duidelijk waar cliënten precies van houden. Bijvoorbeeld over het onderwerp activiteiten leest de inspectie van een cliënt, die van muziek houdt. Er staat niet in van welke muziek de cliënt houdt. Pagina 9 van 15

10 De inspectie ziet dossiers waarin de gezondheidsrisico s wel in beeld zijn en een aantal waar ze niet of half in beeld zijn. Op de geconstateerde risico s zijn soms niet en soms wel doelen gemaakt. De doelen zijn algemeen geformuleerd zoals cliënt heeft geen decubitus of behoud van continentie. In de acties die bij deze doelen horen, staat niet uitgewerkt wat dit betekent voor de verzorging. De inspectie leest in een dossier bijvoorbeeld als doel dat een cliënt sturend verzorgt moet worden. Ook hier staat in de acties niet uitgewerkt wat sturend verzorgt betekent voor de verzorging. De zorgverleners vertellen dat Het Zand geen kaders en richtlijnen biedt over een eenduidige werkwijze met betrekking tot dossiers. In het kwaliteitsplan 2019 leest de inspectie dat de teams verantwoordelijk zijn voor de cliëntdossiers. De inspectie ziet en hoort tijdens het inspectiebezoek dat door de reorganisatie nog niet alle taken en verantwoordelijkheden voor de zorgverleners duidelijk zijn. Voor de reorganisatie maken de teamcoaches de dossiers van cliënten met daarin de werkplannen. Nu moet het team (verpleegkundigen en VIG-ers) dit gaan doen. Maar hier is én nog geen duidelijkheid over, én het ontbreekt aan kennis over het maken van een zorgleefplan/werkplan. Dit is in de dossiers ook te zien. Ook de teamleiders waarmee gesproken is weten nog niet duidelijk wat hun taken en verantwoordelijkheden zijn. Een team werkt nu niet met contactverzorgenden. De teams zijn nu zoekende hoe invulling te geven aan wie doet wat en wanneer. De zorgverleners willen graag scholing over hoe zij (eenduidig) de zorgdossiers, zorgleefplannen en werkplannen kunnen maken. De inspectie hoort dat het nu voor komt dat een zorgverlener alleen een wijziging van een werkplan doorvoert, als zij tijd heeft. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels aan deze norm. Uit gesprekken en documentinzage blijkt dat De Hulstkampen de deskundigheid van zorgverleners afstemt op de zorgbehoefte van de aanwezige cliënten. Uit gesprekken met zorgverleners en documentinzage blijkt dat de bezetting van zorgverleners voldoende is voor de uitvoering van de dagelijkse zorg. De inspectie hoort van het management en de zorgverleners dat de verhouding zorgverleners en de doelgroep cliënten bijna op orde is. Het aantal ingezette zorgverleners komt overeen met de dienstlijsten en de documenten die de inspectie ziet. Alle zorgverleners zijn verpleegkundige of verzorgende IG. Uit gesprekken en documentinzage blijkt dat voorbehouden handelingen alleen door bevoegd en bekwaam personeel worden uitgevoerd. Op de piekmomenten op de dag en de avond zijn voldoende gediplomeerde zorgverleners. In de nacht is er één verpleegkundige achterwacht beschikbaar voor de twee zorgverleners die s nachts werken. Tijdens de reorganisatie heeft De Hulstkampen afscheid genomen van de zorgverleners met niveau 2. Een aantal van deze zorgverleners kunnen nu binnen de locatie gaan werken als medewerker Sfeer en Beheer in de woonkamers. De komst van medewerkers sfeer en beheer betekent dat er meer toezicht, begeleiding en ondersteuning van cliënten in de woonkamers is. In de gesprekken en documenten komt naar voren dat Het Zand eind 2018 begonnen is met het werven van extra activiteitenbegeleiders voor alle locaties. De (komst van) activiteitenbegeleiding was op moment van het inspectiebezoek nog weinig zichtbaar. Pagina 10 van 15

11 De Hulstkampen werkt al met een enkele zogenoemde aandachtsvelder. Deze zorgverlener heeft dan als extra aandachtspunt bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het (bestellen van) incontinentiemateriaal of controle van medicatie. De inspectie heeft het scholingsaanbod gezien. Zorgverleners vertellen de inspectie dat zij e-learning vaak in eigen tijd volgen. De zorgverleners geven aan blij te zijn met een tweedaagse training over onbegrepen gedrag. Er zijn diverse scholingen waaronder onder andere de scholing bekwaamheid voor voorbehouden en risicovolle handelingen. Wat de inspectie mist is scholing methodisch werken in en met het zorgdossier. 3.3 Sturen op kwaliteit en veiligheid Norm 3.2 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie De Hulstkampen grotendeels niet aan deze norm. De inspectie ziet dat De Hulstkampen nog niet voldoende met een terugkerend patroon werkt van planning, uitvoering, controle en bijstelling van werkzaamheden. De raad van bestuur en het management vertellen de inspectie dat zij werken aan een aanpassing van de Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cyclus. Dit hangt samen met de gewijzigde inrichting van de managementlagen en de invoering van zelfsturing in de teams. De raad van bestuur vertelt de inspectie dat in december 2018 een regiomanager is gestart en in januari 2019 zijn de andere twee van de drie regiomanagers gestart. Daarom kan er nu aandacht worden besteed aan het aanpassen van de PDCAcyclus. Tijdens de diverse gesprekken en documentinzage blijkt dat het management verschillende kwaliteitsinformatie gebruikt om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Afgelopen jaar is er een PREZO-audit geweest op de onderwerpen werkplan, informatie, communicatie en cliëntveiligheid. Het Zand heeft voor alle locaties het gouden PREZO-keurmerk gekregen. De locaties van ZHZ beschikken sinds 2017 over het gouden keurmerk. ZHZ heeft dit gouden PREZO-keurmerk voor 2019 mogen behouden. Recent is besloten dat ZHZ over zal gaan naar HKZ vanwege de verwachting dat dit helpt bij het borgen van processen binnen de organisatie. Echter niet alle belangrijke verbeterpunten worden even snel opgepakt. De inspectie leest in het PREZO-auditrapport dat er een taakomschrijving inclusief taakverdeling moet komen voor teamcoaches en verzorgenden. Hierbij adviseert PREZO om ook de verantwoordelijkheden voor teamcoaches en zorgverleners goed vast te leggen. In reactie op het conceptrapport geeft Het Zand aan: De taakomschrijving voor de teamcoördinatoren is in maart 2018 vastgesteld. De taakomschrijving voor de verpleegkundigen is in november 2018 vastgesteld. De taakomschrijving voor de VIG wordt in het tweede kwartaal van 2019 opnieuw vastgesteld. Vervolgens zal ook de taakverdeling tussen verpleegkundigen en VIG'ers worden herzien en vastgelegd. Tijdens het bezoek van de inspectie, vier maanden later, is deze taakomschrijving er, echter in de praktijk zijn deze taken en verantwoordelijkheden nog niet duidelijk bij de betreffende medewerkers. De inspectie constateerde dat dit voor de uitvoering van de zorg een gemis is, maar ook een risico is. De zorgdossiers zijn wisselend informatief en niet goed op orde. Pagina 11 van 15

12 Alle zorgmedewerkers die de inspectie spreekt vertellen dat zij behoefte hebben aan duidelijkheid over wie wat doet en een eenduidige manier van werken. De inspectie hoort dat er onvoldoende tijd is om te reflecteren op de zorg die cliënten krijgen en op alle veranderingen. Tijdens het terugkoppelgesprek geeft de bestuurder aan, dat deze vastlegging van taken en verantwoordelijkheden opgepakt gaat worden. De verklaring van de raad van bestuur is dat per 1 februari 2019 alle managementposities zijn vervuld. Het blijkt uit gesprekken, dossierinzage en documentinzage dat De Hulstkampen de meldingen van incidenten/fouten/klachten gebruikt voor de verbetering van de zorg. De inspectie ziet dat De Hulskampen kwartaalrapportages, interne audits en de analyse van MIC/MIM-meldingen gebruikt voor het sturen op kwaliteit en veiligheid. De knelpunten die uit de kwartaalrapportages, audits en meldingen naar voren komen ziet de inspectie terug in het kwaliteitsplan voor In de gesprekken met het management komt naar voren dat de plannen ambitieus, maar wel haalbaar zijn. Tijdens het gesprek met de raad van toezicht, bestuurder, cliëntenraad en het management blijkt dat deze een redelijk reëel zicht hebben op de verschillende locaties. Zij zijn over het geheel goed op de hoogte van de knel- verbeterpunten die er zijn binnen Het Zand. Ook zijn zij op de hoogte van de knelpunten binnen De Hulstkampen. Alle betrokkenen van cliëntenraad, zorgverleners, teamcoaches tot de raad van bestuur en raad van toezicht vertellen dat de aandacht voor de organisatie in de afgelopen twee jaren lag op verantwoord overleven. Zorgvuldige afwegingen en moeilijke, soms pijnlijke beslissingen. Nu is de tijd om een verdiepingsslag en verdere verbeterslag te maken. Het management geeft aan dat iedereen zoveel mogelijk op de hoogte houden en te betrekken, belangrijk werd en wordt gevonden. Uit gesprekken en de toegestuurde documenten blijkt dat Het Zand alle betrokken medewerkers zoveel mogelijk heeft geprobeerd te betrekken bij het verander- en verbeterproces, door een circulaire Even bijpraten maandelijks aan een ieder te verstrekken. Norm 3.3 De zorgaanbieder schept voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen aan deze norm. De inspectie hoort dat de raad van bestuur, raad van toezicht, cliëntenraad, management en zorgverleners vertellen dat er een cultuur is die transparantie aanmoedigt. Tijdens een korte terugkoppeling na afloop van het inspectiebezoek, krijgt iedereen die dat wil de gelegenheid om hierbij aanwezig te zijn. De bestuurder toont zich reflectief. Zij geeft aan dat zij de gehoorde bevindingen herkent. Ook vertelt de bestuurder dat zij graag samen met haar teams verder wil werken om verbeterpunten aan te pakken. Zij noemt dit werken aan de verdieping. Uit gesprekken en documentinzage blijkt dat De Hulstkampen deelneemt aan leernetwerken. In het kwaliteitsplan 2019 leest de inspectie over het lerend netwerk in de regio Zwolle. Medewerkers mogen jaarlijks binnen een andere organisatie een dag mee lopen. Ook zijn er intern opleidingsmogelijkheden. Verzorgenden IG hebben de mogelijkheid om bijvoorbeeld door te groeien naar verpleegkundige. Pagina 12 van 15

13 De inspectie hoort tijdens de gesprekken met management en zorgverleners dat er binnen De Hulstkampen voldoende sprake is van een aanspreekcultuur. Als verklaring voor deze aanspreekcultuur vertellen medewerkers de inspectie dat iedereen graag mee wil helpen om alles binnen Het Zand en De Hulskampen op orde te krijgen. Daarom is het voor iedereen belangrijk om elkaar aan te spreken als dat nodig is. 3.4 Medicatieveiligheid Norm 4.3 Zorgverleners beschikken over een actueel medicatieoverzicht en actuele toedienlijst van de apotheek Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen grotendeels aan deze norm. De inspectie ziet dat zorgverleners met het volledig geautomatiseerd systeem Medimo werken. Zorgverleners beschikken, voor elke cliënt die medicatie gebruikt, over een actueel medicatieoverzicht en een actuele toedienlijst van de apotheek. In Medimo staat de foto van iedere cliënt. De zorgverleners vertellen de inspectie dat deze foto een extra geheugensteuntje biedt als de cliënt de medicatie krijgt. De apotheek maakt en levert medicatieoverzichten en de toedienlijsten van cliënten die medicatie gebruiken; zorgverleners maken deze overzichten en lijsten niet zelf en passen bestaande medicatieoverzichten en toedienlijsten niet zelfstandig aan. De zorgverleners gebruiken de medicatie overzichtslijsten om de cliënten op tijd hun medicatie te geven. De medicatie staat in een afgesloten kast. Deze kast staat in een afgesloten ruimte. De inspectie ziet tijdens de controle van de medicatie in de medicijnkast dat bijna alles op orde is. Op één tube met zalf is vergeten op te schrijven op welke datum deze tube is open gemaakt. Norm 4.8 De zorgverlener parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en toedientijd op de toedienlijst. Volgens de inspectie voldoet De Hulstkampen aan deze norm. De zorgverlener parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst. De tweede controle (niet GDS-medicatie) wordt bekwaam uitgevoerd. Het is traceerbaar wie de controle uitvoert en op welke wijze. De tweede paraaf wordt ook digitaal gezet. Pagina 13 van 15

14 Bijlage 1 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten Wetgeving: Wet langdurige zorg (Wlz). Zorgverzekeringswet (Zvw). Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek. Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Besluit langdurige zorg. Uitvoeringsbesluit Wkkgz. Besluit klachtenbehandeling Bopz. Besluit rechtspositieregelen Bopz. Besluit middelen en maatregelen Bopz. Besluit patiëntendossier Bopz. Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Veldnormen: Kwaliteitskader verpleeghuiszorg, Toetsingskader IGJ, Governancecode zorg, Kader Toezicht op goed bestuur, Convenant preventie seksueel misbruik, VGN, Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad, MEE Ned., Landelijk Steunpunt Cliëntenraden, CNV Publieke Zaak, Nu91, ABVA/KABO FNV, F.B.Z., Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, VGN, Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik, VGN, Kennisplein gehandicaptenzorg, Landelijke instructie voor Toediening Gereedmaken van medicatie in verpleegen verzorgingshuizen, V&VN, Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden, januari Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned., IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA, Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, Circulaires en rapporten: Bulletin Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg, IGZ, augustus Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ, december De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg, Nivel, Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in langdurige zorg, IGZ, Medicatieveiligheid flink verbeterd in her beoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis, IGZ, Pagina 14 van 15

15 Bijlage 2 Beoordeelde documenten - Kwaliteitsplan/verslag 2018 en 2019; - Overzicht van zorgprofielen cliënten van De Hulstkampen; - Overzicht fte s zorgverleners en behandelaars op De Hulstkampen; - Overzicht van MIC-meldingen en daarvoor ingezette verbeteracties van de bezochte locatie(s) van de laatste 12 maanden De Hulstkampen; - Samen bouwen (strategie en kwaliteit in 2019) jaarplan 2019; - Even bijpraten (periodieke circulaire) voor alle medewerkers om iedereen op de hoogte te houden start 2 juli 2018 nr. 1 t/m december, een special en januari 2019 nummer 1; - Kwartaalrapport Q Zorgspectrum Het Zand; - Jaarrapportage Kwaliteit 2018 Zorgspectrum Het Zand; - Zandloper Zorgspectrum Het Zand 2019 (lichtpuntjes); - Conceptverslag kwaliteitscommissie Zorgspectrum Het Zand 11 februari 2019; - Jaarplan 2019, Samen Bouwen; strategie en kwaliteit in Pagina 15 van 15