Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 2825 woorden 12 jaar geleden 6,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Geschiedenis, Hoofdstuk 3 Paragraaf Van degenen die als groep emigreerden was een groot deel lid van de afgescheidenen. Een groep gelovigen die uit de Hervormde Kerk was gestapt. Pushfactoren = zijn motieven om een land te verlaten In Nederland domineerden 2 vormen van het christelijk geloof, protestantisme en katholicisme. In de vorige eeuw behoorden 99% van de Nederlandse bevolking tot een kerkgenootschap. De groep hervormden was het grootste. Op initiatief van Willem I kreeg de overheid een grotere stem in het bestuur van de Nederlands Hervormde Kerk, omdat hij meer invloed wilde hebben op de kerken. Bij sommige protestanten groeide de ontevredenheid over de invloed van de kerk en over de vrijere geloofsinhoud. Zij wilden vasthouden aan de oude calvanistische geloofswaarden. In 1834 scheidden een groep protestanten zich af van de kerk. De regering vond deze afscheiding onwettig en behandelde de Afgescheidenen als overtreders van de wet. Predikanten als Scholte werden korte tijd gevangen gezet en andere afgescheidenen kregen soms als straf soldaten in hun huizen of geldboetes. In 1847 besloot Scholte om te vertrekken naar Amerika en daar een eigen kerkgemeenschap te beginnen In de gouden eeuw was er meer immigratie dan emigratie. Oorzaken voor de achteruitgang op het gebied van hangel, nijverheid en landbouw: Op het gebied van handel concurrentie uit het buitenland. Amsterdam raakte de positie als tussenhandelaar kwijt. Nederland bleef achter op Engeland dat zich snel en succesvol ontwikkelden op industrieel en handelsgebied. Er waren hoge accijnzen in Nederland op eerste levensbehoeften. De landbouw had vreselijk te lijden onder natuurrampen als overstromingen. Ook de broodprijs steeg en was de winter in 46 heel streng Pagina 1 van 7

2 1813 invoering van de militaire dienstplicht. Men verwachtte in Amerika, een land zonder adel of aristocratie, minder last te hebben van verschillen tussen arm en rijk. In Nederland werden die standsverschillen wel sterk gevoeld. 1.2 Pull-factoren = motieven om naar een land toe te gaan. Frontier = de grens met het niet door kolonisten bewoonde gebied. De Europese kolonisten richtten zich voornamelijk op de handel en bemoeiden zich niet met de lokale bevolking (indianen) ten westen van de frontier. Toen de kolonisten hun grondgebied naar het westen toe uitbreidden werden de indianen gedwongen zich terug te trekken in reservaten De nieuwe gebieden zoals Winsconsin en Iowa waren aantrekkelijk voor nieuwe immigranten vanwege hun lage grondprijzen. Voor de Nederlandse boeren die zich in Amerika vestigden was het land goedkoop en vruchtbaar, het vee goedkoop en het land arbeidsextensief. Er werden veel goede verhalen van Nederlanders in Amerika naar huis gestuurd. In Amerika was alles veel beter. Naast de mogelijkheden voor landbouw was er in de tweede helft van de 19e eeuw ook veel werk in de steden. In de eerste helft werkte het merendeel van de mensen op het platteland. Aan het eind werkte en woonde het grootste deel van de bevolking in de stad. Amerika kon zich zo snel ontwikkelen, omdat het een grote hoeveelheid grondstoffen bezat. Er waren ook genoeg mensen die kapitaal in ondernemingen wilde investeren. Zo n groeiende economie ken een grote vraag naar arbeidskrachten. Deze werd voorzien van immigranten Een andere bestemming voor de emigrerende Nederlanders behalve Amerika was Indië, in koloniaal bezit van Nederland. Maar Amerika had voordelen die Indië niet had. Je was onafhankelijk, je hoefde weinig belasting en tol te betalen, er was geen dienstplicht en er waren weinig regels. Daarbij kwam dat de economische mogelijkheden in Amerika ook groter waren dan in Indië. Doordat er geen standsverschillen waren bood dat de mensen de mogelijkheid om door prestaties hogerop te klimmen op de maatschappelijke ladder. De democratische regering werd door volwassen mannelijke blanke burgers gekozen. Ook kende Amerika vrijheid van godsdienst. Amerika was gemakkelijk te bereiken en er was veel over bekend. Ook werden er vanaf 1840 brochures, reclames en affiches gemaakt voor emigratie. Kettingmigratie = Als familie en kennissen van al eerder geëmigreerde mensen ook besluiten om te verhuizen. De stap is dan minder groot door tips en informatie van de bekenden die er al wonen. Paragraaf De eerste kolonisten waren vooral afkomstig uit Engeland en Ierland, maar eenderde kwam uit Duitsland. Toen in 1776 de VS onafhankelijk werd, waren de kolonisten uit Noordwest-Europa min of meer Amerikaan geworden. Ze vormden een eigen staat met vanaf 1887 een eigen grondwet. Pagina 2 van 7

3 Ze kenden geen bevoorrechte bevolkingsgroepen, men was tegen een sterk centraal gezag en er bestond verdraagzaamheid ten opzichte van andersdenkenden. Accommodatie = Als immigranten aspecten van de nieuwe cultuur overnemen zoals taal, voeding en manieren (uiterlijke dingen) Assimilatie = Als immigranten naast taal, voeding en manieren ook waarden en normen van de nieuwe cultuur overnemen, zoals het geloof en de manier van denken. Nieuwkomers waren in Amerika tot het eind van de 19e eeuw meestal welkom. Aan het begin van de 20e eeuw groeide de bevolking tot 100 miljoen. Toen vonden sommige Amerikanen het genoeg. Nieuwkomers moesten zich aanpassen aan de heersende Engelstalige cultuur. Ieder die niet WASP (White Anglo-Saxon Protestant) was wed gewantrouwd Het dagelijks leven in Amerika ging sneller en de Nederlandse gezelligheid ontbrak. De Amerikanen waren slordiger met hun huizen, kleding en straten. American Dream = Pullfactor voor mensen die wilden klimmen op de maatschappelijke ladder. Zij wilden het maken. Mensen die de American Dream hadden waargemaakt werden als ideaal gezien. 2.2 Turner zei dat het leven aan de frontier het individualisme, economische onafhankelijkheid, vrijheid om op te klimmen en democratie zou bevorderen. Aan de frontier werd volgens hem van de Europeaan een Amerikaan gemaakt. Turner vond Amerika daarom lijken op een smeltkroes (melting pot) van immigranten uit diverse culturen. Multiculturele samenleving = Een samenleving waarin verschillende bevolkingsgroepen leven en waar culturele aspecten van immigrantengroepen te herkennen zijn, zoals kleding, literatuur, muziek en eten. Geloof was vaak een belangrijk aspect van de meegebrachte cultuur. Grote groepen geloofsgenoten gingen bij elkaar wonen om het geloof te kunnen behouden. Bij de Amerikaanse burgeroorlog kozen de Nederlandse nieuwkomers bijna allemaal de kant van het noorden, het gebied waar ze woonden. Nederlandse jongens namen dienst in het legen en vrouwen verzorgden voedsel en kleding voor de troepen. De Nederlanders droegen zo bij tot het behoud van de Amerikaanse eenheid. Veramerikanisering vond vooral plaats onder de jongeren. Die kwamen in het leger voor het eerst buiten hun eigen staat en namen nieuwe gewoontes mee terug. Paragraaf Relatieve tolerantie = Mate van verdraagzaamheid ten opzichte van andersdenkenden in vergelijking met andere landen in dezelfde tijd. De relatieve tolerantie was in Nederland groter in vergelijking met de gebieden waar de vreemdelingen vandaan kwamen De gouden eeuw; 1585 tot De landbouw in deze sterke economische basis was vooral in de westelijke provincies modern. Ontginningen en inpolderingen zorgden voor nieuwe landbouwgronden. Wind en turf waren de belangrijkste energiebronnen. De handel bloeide door de stapelmarktfuctie (het tijdelijk opslaan van goederen) die Amsterdam had. Pagina 3 van 7

4 De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden = de officiële naam van Nederland na De handelsstromen tussen het Oostzeegebied en het Middellands zeegebied waren het belangrijkst. Graan, vis, hout, zout en wijn waren onmisbaar. Dit alles leidde ertoe dat vooral het westen van de Republiek een welvarend gebied was. Het was erg verstedelijkt en had een goed transportsysteem via de vele waterwegen. Overal was behoefte aan arbeidskrachten. Vanaf 1725 was er sprake van een economische teruggang en verlies van werkgelegenheid, maar Nederland bleef nog steeds het rijkste land van Noordwest-Europa. Na de WOII maakte Nederland een sterke economische groei door. De jaren 50 waren de jaren van wederopbouw: hard werken voor lage lonen om zo de economie weer op poten te krijgen. In de jaren 60 steeg de welvaart met grote sprongen. Het industrialisatiebeleid van de naoorlogse regeringen had veel meer banen opgeleverd dan met de toenmalige beroepsbevolking bezet kon worden. Vooral veel banen in de textielmetaal- en scheepsbouwindustrie waren veel banen voor grotendeels ongeschoolden. Vrouwen werkten nog niet in die tijd Tolerantiemythe = de opvatting dat de tolerantie van vroeger vooral voortkwam uit eigenbelang. Door de hervorming was er in West-Europa in de 16e eeuw, naast de katholieke kerk, het protestantse geloof ontstaan. De aanhangers van het protestantse geloof vonden het moeilijk de vrijheid van godsdienst die zij zelf net hadden bevochten, nu ook toe te staan aan mensen die nog steeds het katholieke geloof aanhingen. De regenten die in de Republiek de macht in handen hadden voelden meer voor verdraagzaamheid. Partij kiezen in conflicten bracht alleen maar oorlog en internationale verwikkelingen met zich mee. Ze konden de felle protestanten echter niet helemaal negeren; daarvoor hadden ze teveel macht. Deze werd daarom een officiële godsdienst. Gewetensvrijheid = Toestaan dat mensen een ander geloof of andere opvattingen hebben, zoals in de 17e eeuw in Nederland. Dat is de reden dat Nederland een toevluchtsoord werd voor mensen die om godsdienstige redenen een land hadden verlaten Zowel de Noordelijke als Zuidelijke Nederlanders waren vanaf 1568 verwikkeld in een opstand tegen Spanje. De Noord-Nederlanders slaagden erin het noordelijk deel van de Nederlanden los te maken van Spaande invloed. De opstand ging gepaard met muiterij, plunderingen en economische ellende. Bovendien lieten de Spanjaarden de protestanten vervolgen. Veel mensen uit het Zuiden vluchtten daarom naar het Noorden. Armoede en hongersnood dreven nog eens velen op de vlucht naar het Noorden. Onder de zuidelijke Nederlanders bevonden zich veel predikanten, onderwijzers, kunstschilders en geleerden Ook in Frankrijk was er strijd geweest tussen de katholieken en protestanten. De protestantse minderheid, die zich de Hugenoten noemde, had bepaalde rechten gekregen. Ze werden echter in de 17e eeuw steeds meer gediscrimineerd. Op 18 oktober 1685 werden alle overgebleven voorrechten teniet gedaan en moest men vluchten of zich bekeren tot het katholieke geloof. Zo n Hugenoten kwam naar Nederland vanwege de verdraagzame geest en de aanwezigheid van Franse kerken die eerdere Franse vluchtelingen Pagina 4 van 7

5 al hadden opgericht Het grootste aantal immigranten van de 17e eeuw bestond uit Duitsers die allemaal om economische redenen waren gevlucht. Zij zochten arbeidsmogelijkheden. Trekarbeid = Arbeid van mensen die een deel van het jaar van huis wegtrekken om ergens anders te gaan werken. Een voorbeeld zijn de Duitsers die seizoensarbeid kwamen verrichten tussen 1600 en De opbrengst was een aanvulling op de inkomsten van de kleine boerderijtjes die deze mensen bezaten. Deze vorm van trekarbeid wordt de zogenaamde Hollandgang genoemd. Tussen 1933 en 1940 kwamen er uit Duitsland vooral veel joodse en andere politieke vluchtelingen. Een groot deel heeft de Duitse bezetting van ons land niet overleefd Behalve de Duitse joden kwamen er ook andere groepen Joden naar ons land. Aan het begin van de 17e eeuw kwamen duizenden Portugese joden naar Nederland. Deze joden waren eerder gedwongen zich te bekeren tot het katholicisme. Daarom werden zij conversos genoemd. Eenmaal in Nederland besloten zij terug te keren tot het joodse geloof, als was er bij hen veel kennis over de joodse gebruiken verloren gegaan. Ze trokken vooral naar Amsterdam en waren over het algemeen redelijk welvarend. Jodenvervolgingen in Midden- en Oost-Europa brachten nog meer joodse vluchtelingen naar ons land. De twee groepen joden vormden twee aparte gemeenschappen met eigen synagogen. De Portugezen waren over het algemeen welvarend Trekarbeid verdween na 1870 onder invloed van de industrialisatie. Arbeiders trokken nu voor enkele jaren naar een gebied toe waar veel werk was en waar de lonen hoger waren. Eind jaren 50 van de 20e eeuw ontstond het verschijnsel gastarbeid. Het opleidingspeil van Nederlanders steeds met als gevolg dat steeds minder Nederlanders het vuile of ongeschoolde werk wilden doen. Omdat in deze periode de welvaart en werkgelegenheid in de Zuid-Europese landen ook toenamen keerden veel gastarbeiders terug naar huis. Er waren nu nieuwe arbeiders nodig. Die werden vooral gevonden in Turkije en Marokko. Na 1975 stopte het werven van nieuwe arbeidskrachten uit het buitenland. arbeidsmigranten = mensen die voor een haar hun land verlaten om ergens anders te gaan werken De eerste Chinese immigranten waren zeelieden die werden geworven als stokers voor schepen. Armoede in eigen land dreef hen naar zee In 1949 werd Indonesië onafhankelijk. Ook daar woonden veel Chinezen, waarvan er enkele duizenden mee gingen met Indische Nederlanders naar Nederland. Indonesische Chinezen hadden een hoge opleiding. Zij kozen voor een bestaan in Nederland. De komst van Indische Nederlanders die aan de oosterse keuken gewend waren, deed de vraag naar Chinees-Indische restaurants ontstaan. Kettingmigratie zorgde voor de nodige aanvulling van familieleden die in deze restaurants konden werken. Daarnaast was er de Hongkong-migratie. Die waren vluchtelingen uit de communistische volksrepubliek. Ook uit Suriname kwamen Chinezen naar Nederland. Zij waren daar aan het einde van de 19e eeuw als contractarbeider gekomen. Via kettingmigratie groeide hun aantal. Zij kwamen vooral inde handel Pagina 5 van 7

6 terecht. Deze Chinezen kwamen in de jaren 70 naar Nederland toen Suriname onafhankelijk werd. Tenslotte zijn er nog Chinezen afkomstig uit Vietnam, Singapore, Maleisië en Taiwan De kolonisatie vanaf de 16e eeuw bracht de migratie op gang van Europa naar Azië, Amerika en Afrika. Vooral handelaren, missionarissen, gelukszoekers en landverhuizers vestigden zich op deze continenten. Vanuit verschillende koloniën vertrokken mensen naar hun moederland. Nederland kreeg te maken met immigratie uit Indonesië en Suriname. Indische Nederlanders: Zij hadden vaak voor de Nederlanders gewerkt. Nederlands onderwijs gekregen en spraken Nederlands. De onafhankelijkheid van Indonesië na WOII was onvermijdelijk. De onafhankelijkheidsstrijd en het verzet van Nederland hiertegen twee militaire acties verliepen met veel wreedheid. De verhouding tussen de Indonesische en Nederlandse regering was slecht. Het merendeel van de Indische Nederlanders koos voor emigratie naar Nederland. Deze mensen werden repatrianten genoemd. (patria = vaderland) Molukkers: De Molukkers in Nederland wilden niet naar Nederland, maar kwamen toch. Na de onafhankelijkheid van Indonesië bevonden zich op Java nog steeds Molukse militairen die vochten voor het KNIL aan de Nederlandse kant. Ze wilden gedemobiliseerd worden op de Molukken. Daar was de Republiek der Zuid- Molukken(RMS) uitgeroepen die zich afgescheiden had van Indonesië. De Indonesische regeren erkende deze afscheiding niet en was niet van plan goed getrainde militairen naar de Molukken te sturen. De Nederlandse regering besloot ze toen tijdelijk naar Nederland over te brengen. De Molukkers bleven hopen op een eigen zelfstandige republiek, omdat deze er waarschijnlijk toch nooit zou komen hebben jonge Molukkers hun frustratie geuit door gijzelingsacties en treinkaping. Dit heeft veel opschudding veroorzaakt in de Nederlandse samenleving. Surinamers: Bijna alle Surinamers zijn ooit als immigrant Suriname binnen gekomen. De creolen zijn nakomelingen van Afrikaanse slaven die in Suriname op de plantages werkten. Na de afschaffing van de slavernij werden contractarbeiders uit Brits-Indië en Java naar Nederland gehaald. Zo kwamen Hindoestanen en Javanen in Suriname. Ook Chinezen werden als contractarbeiders geworven. Na 1970 waren het niet alleen creolen die naar Nederland trokken maar ook Hindoestanen en Javanen. Veel mensen hadden niet langer vertrouwen in de economische ontwikkeling van hun eigen land. In 1975 werd Suriname onafhankelijk en namen velen het zekere voor het onzekere en vertrokken hals over kop. Hindoestanen en Javanen waren bang voor creoolse overheersing. In 1980 voerde Nederland visumplicht in voor Surinamers. Om de visumplicht voor te zijn vertrokken nog eens zo n mensen naar Nederland. Na de staatsgreep van Desi Bouterse vertrok een hele groep politieke vluchtelingen Behalve grote groepen kwamen er ook kleine groepen naar Nederland. Die waren vaak gedwongen om te vluchten door politieke onderdrukking of gewapende strijd of ze zochten een uitweg uit een slechte sociaal-economische omstandigheden. Als een vluchteling begin 20e eeuw aankwam zonder werk of familie in Nederland moet hij zich aanmelden als asielzoeker. Dan gat hij tijdelijk naar een opvangcentrum terwijl zijn achtergrond gecontroleerd wordt. Als dat positief uitpakt gaat de vluchteling naar een asielzoekerscentrum en krijg hij op den duur een Pagina 6 van 7

7 woning toegewezen. Dan krijgt hij de status erkende vluchteling. Een vluchteling kan een definitieve status krijgen, zodat hij altijd mag blijven. Mensen met een tijdelijke status blijven in afwachting van de ontwikkelingen in eigen land. Als de situatie daar weer veilig is kunnen ze terugkeren belangrijke groepen Religieuze of politieke vluchtelingen: zij die zich gedwongen zagen onder invloed van geloof of politieke machtsverschuivingen in eigen land naar Nederland te komen. Economische vluchtelingen: degenen die werden aangetrokken naar Nederland door de mogelijkheid een goede boterham te verdienen. Arbeidsmigranten: zij die gedurende een korte of langere tijd hun arbeid in Nederland kwamen aanbieden. Het betreft trekarbeiders of tijdelijke arbeidsmigranten. 3.3 Nederland kende een federale structuur. De zeven gewesten hadden ieder hun eigen gewestelijke statenvergadering. Deze was autonoom in haar beslissingen. In de meeste staten hadden de steden de grootste inbreng. De regeling voor toelating van vreemdelingen kon dus per provincie verschillen. Iedereen was welkom als er aan twee voorwaarden werd voldaan: - de nieuwkomer diende in staat te zijn zichzelf en degenen die van hem afhankelijk waren te onderhouden. - En verder mocht hij geen onrust, van welke aard dan ook, veroorzaken. Ze waren als de dood voor armoedzaaiers of andere economisch niet nuttig geachte mensen van buitenaf. Verordening tegen landloperij = gezonde bedelaars kregen enige tijd om werk te vinden, zieken of bejaarden moesten terugkeren naar hun geboorteplaats om daar steun te ontvangen en ontheemden moesten maar liever verbannen worden of ingesloten in verbeterhuizen. Landloperij is per definitie een bedreiging van de maatschappij. Een vreemdeling kon iemand van buiten het dorp zijn, maar ook iemand uit een andere provincie of een ander land. Binnen Nederland bijvoorbeeld rondtrekkende marskramers, ambachtslieden en kunstenmakers. Onder een nationale staat verstond men een min of meer vaststaande groep mensen die met elkaar verbonden as door een gemeenschappelijke taal, cultuur, traditie en het gevoel tot een volk te behoren. Staatsburgerschap = Het bezitten van de burgerrechten van een land, zoals mogen stemmen. Het toelaten van vreemdelingen werd een taak van de overheid. In 1849 kreeg Nederland zijn eerste vreemdelingenwet. Nederlandse identiteit = Gemeenschappelijke gevoelens en opvattingen van mensen in Nederland. Pagina 7 van 7