jfs K DOC.NF ZAAKN CLASS. 1 juni /JN/ml Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn

Transcriptie

1 jfs K Provincie Zeeland, Commissie Welzijn t.a.v. de heer P. Joosse p/a. Statengriffie Postbus LA MIDDELBURG DATuf/l 1 DOC.NF ZAAKN CLASS. se. % Postadres: Postbus 293, 4460 AR Goes Bezoekadres: Stationspark 2, 4462 DZ Goes T F E info@viazorg.nl Datum Kenmerk Betreft 1 juni /JN/ml Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn I Geachte heer Joosse, ViaZorg brengt sinds april 2009 ieder kwartaal de Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn uit. Hierin zijn de belangrijkste kerncijfers en trends opgenomen omtrent de iarbeidsmarkt op gebied van zorg en welzijn in Zeeland*. Als bijlage bij deze brief vindt u de de onlangs verschenen monitor van het eerste kwartaal van Ik zou het op prijs stellen indien deze publicatie wordt behandeld als ingekomen stuk en wordt verspreid onder de leden van de statencommissie Welzijn van de Provincie Zeeland. Met dankzegging en vriendelijke groet, dr Joost Naafs, directeur Stichting ViaZorg Bijlage: Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn * ViaZorg ontvangt hiervoor, als onderdeel van het Masterplan Personeel en Arbeid, Zorg en Welzijn Zeeland, een subsidie van de Provincie Zeeland van de Beleidsprogrammering Sociale Zorg (Mensen in Zeeland) (programma 5 Gezondheidszorg).

2 * ' # < ZEEUWSE ARBEIDSMARKTMONITOR ZORG EN WELZIJN KWARTAAL &H 1 ViaZorg, mei2012

3 Inhoud Inleiding 3 Werkgelegenheid 4 Prognose 4 ZZP-ers 5 Vacatures op ZZ.ni 5 Aanbod 7 CVsopZZ.nl 7 Ontwikkeling werkloosheid in Zeeland 7 Vraag versus aanbod 9 Niet-werkende werkzoekenden versus vacatures UWV 9 Vacatures en CV's ZZ.nl per functiegroep 9 Vacatures en CV's ZZ.nl per sector 10 Vacatures en CV's ZZ.nl per subregio 11 Opleidingen 12 BPV-plaatsen 12 Kansen op werk 12 Behoud van personeel en duurzame inzetbaarheid 13 Bronnen 15 Colofon De Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn is een uitgave van ViaZorg. Tekst en vormgeving Redactie Eindredactie Redactieadres Fotografie ViaZorg Lisa van Wijnen Joost Naafs ViaZorg, Stationspark 2, 4462 DZ Goes info@viazorg.nl Photl.com, stock photography Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden. ViaZorg, Goes, 2012 Deze monitor is als PDF-bestand te downloaden van de website Zowel het overnemen en publiceren van gedeelten van deze publicatie als het maken en publiceren van samenvattingen of bewerkingen is uitsluitend toegestaan als de bron volledig en duidelijk (ViaZorg, Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn) wordt vermeld.

4 Zeeuwse Arbeidsmarktmortitor Zorg en Welzijn Inleiding Hoe kunnen we in de toekomst zorgen voor goed en voldoende personeel in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector? Dat is een van de belangrijkste vragen waarmee ViaZorg zich de afgelopen jaren heeft beziggehouden. Om hierop antwoord te kunnen geven is het beiangrijk inzicht te hebben in de huidige stand van zaken op de arbeidsmarkt van zorg en welzijn. In deze monitor worden daarom gegevens gepresenteerd over de werkgelegenheid, vacatures, aanbod aan personeel, opleidingen en worden onderzoek naar meningen van werknemers over hun werk besproken. 1 Enkele belangrijke bevindingen: Voor 2012 wordt een groei van 2,2% van het aantal arbeidsplaatsen in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector verwacht. Dit is daarmee de enige sector die dit jaar zal groeien. Zowel landelijk als in Zeeland wordt voor de komende jaren een tekort aan arbeidskrachten in de zorgsector verwacht. Voor agogisch personeel verwacht men juist een overschot. Naast personeel in dienst van een organisaties zijn ook ruim duizend ZZP-ers in deze branche actief. In het eerste kwartaal van 2012 zijn iets minder vacatures geplaatst dan in hetzelfde kwartaal van De meeste vacatures waren voor verzorgend en verplegend personeel. Ook zijn er minder CV's geplaatst in dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. Men is het vaakst op zoek naar sociaal-(ped)agogische functies. Voor de meeste MBO-opleidingen in zorg en welzijn zijn voldoende BPV-plaatsen beschikbaar. De kans op een baan is het grootst voor mensen met een diploma verzorgende, MZ GHZ persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg, MZ VW persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen of verpleegkundige. Uit diverse onderzoeken onder werknemers blijkt dat zij het werk zowel lichamelijk als psychisch zwaar vinden en zich zorgen maken of zij het werk tot hun 65 e kunnen volhouden. Omdat PGGM vanaf niet meer per kwartaal maar jaarlijks cijfers publiceert over personeelskenmerken ontbreken in deze monitor cijfers over

5 **s Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Weizijn Werkgelegenheid In 2011 waren er bijna personen werkzaam in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector. Uit vorige monitors blijkt dat de sector steeds is blijven groeien. Het belang van de sector zit echter niet alleen in de huidige omvang van de sector, maar ook in de ontwikkeling van de sector. In de periode steeg de directe werkgelegenheid in de zorg- en welzijnssector met ongeveer 28%, terwijl de totale werkgelegenheid in Zeeland nauwelijks is toegenomen. Ook voor 2012 wordt een groei in de werkgelegenheid in deze sector verwacht. Onderzoeksbureau E.til verwacht dat het aantal arbeidsplaatsen in zorg en weizijn in Zeeland in 2012 zal groeien met 2,2% (zie figuur 1). Overigens is de zorg- en welzijnssector de enige sector die komend jaar zal groeien; in alle andere Zeeuwse sectoren wordt een daling in de werkgelegenheid verwacht. Ten opzichte van 2011 daalt de werkgelegenheid in Zeeland met 0,80% (ten opzichte van 0,75 landelijk), of arbeidsplaatsen. De zorg- en welzijnssector blijft naar verwachting dus een belangrijke banenmotor binnen de Zeeuwse economie. Totaal Overige diensten Zorg en weizijn Overheid en onderwijs Zakelijke dienstverlening Bank- en verzekeringswezen Transport en communicatie Horeca Handel en reparatie Bouw en onroerend goed Energie Overige industrie Metaal en elektrotechniek Chemie Voeding Landbouw en visserij -3,6%* -2,1 A -1,4% -1,5% -1,4% -1,3% -1,6% -1,8% -1,5% -0,8% -0,9% -1,0% -1,1% -2,0% " -1,3% -5% -4% -3% -2% -1% 0% 2,2%! 1% 2% 3% Figuur 1 Werkgelegenheidsontwikkeling Zeeland naar sector, 2012 Bron: E.til Nieuwsbrief (Minder banen in Zeeland; Zorg en weizijn de enige sector met werkgelegenheidsgroei) Prognose Ondanks de groei van werkgelegenheid wordt landelijk voor de zorg voor de komende jaren (tot 2015) een tekort verwacht aan werknemers in de zorg, voornamelijk verzorgenden en in mindere mate verplegenden. Door afname van beschikbare middelen, met name als gevolg van bezuinigingen op de rijksbijdrage voor kinderopvang en gemeentelijke bezuinigingen op U'jm 1'*i

6 welzijn en maatschappelijke dienstverlening, wordt er in de welzijnssector juist een overschot verwacht aan agogisch personeel. 2 * *» & * * ^ Ook in Zeeland neemt, zoals wordt voorspeld, 3 de druk op de zorgsector toe door de combinatie van vergrijzing, de toename van chronische zieken en het dalende bevolkingsaantal. Als wordt uitgegaan van zorg zoals die nu wordt geleverd, wordt voor de periode een tekort op de arbeidsmarkt van 20-40% verwacht. Vooral voor de thuiszorg voorspelt men grote tekorten. ZZP-ers Naast de werknemers die in dienst zijn van een zorg- of welzijnsorganisatie, zijn er ook zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers 4 ) actief op de Zeeuwse arbeidsmarkt voor zorg en welzijn. Volgens de Kamer van Koophandel waren er vorig jaar (2011) in de sector Gezondheids- en welzijnszorg in Zeeland ruim ZZP-ers ingeschreven. Dat komt neer op ongeveer 7% van het totale aantal ZZP-ers in Zeeland. Ten opzichte van 2008 is dit aantal met ongeveer 1,5 keer toegenomen. 5 In Walcheren zijn procentueel gezien de meeste ZZP-ers in zorg en welzijn actief (bijna 10%). Zie tabel 1. Tabel 1 ZZP-ers in Zeeland per 1 mei 2011 Oosterschelderegio ,9% Walcheren ,6% Zeeuws-Vlaanderen ,3% Totaal Zeeland ,3% Bron: Kamer van Koophandel Vacatures op ZZ.nl Eind maart 2012 stonden er 150 vacatures open op ZZ.nl (waarvan 14 voor vakantiewerk en 13 voor vrijwilligerswerk). Vorig jaar was de stand aan het einde van het eerste kwartaal 121 vacatures (waarvan 12 voor vakantiewerk en 2 voor vrijwilligerswerk). Gemiddeld stonden er in het eerste kwartaal van vacatures op ZZ.nl. Dat is net iets lager dan het gemiddelde van het vorige kwartaal (144 vacatures) maar aanzienlijk hoger dan in het eerste kwartaal van 2011 (98 vacatures) en 2010 (78). Zie figuur 2. SEOR, Panteia en E.til - Arbeidsmarktprognoses van VOV-personeel in Zorg en Welzijn GGD Zeeland - Op uw gezondheid! Regionaal rapport Volksgezondheid Toekomstverkenning Volgens de definite van de Kamer van Koophandel is het aantal ZZP-ers gelijk aan het aantal vestigingen met een werkzame persoon (meer dan 15 uur per week). Deze groei kan (mede) veroorzaakt zijn door ingrijpende wetswijziging met betrekking registratie bij het Handelsregister en de gewijzigde definitie voor registratieplichtigheid van werkenden in de thuiszorg.

7 y ^89 >,91 _^"^98 81 &Z_ 72 l */8 86 1^8 %// r itr>5 UA »* 141 "S r. t 'I ' ' ' t " ~-?,, Ṫ.... p ~~ 1 1 _.,... ^..T ""* 1 # # # /, / ^ ^ / ^ ^ ^, / # Figuur 2 Gemiddeld aantal vacatures per kwartaal Bron: ViaZorg (ZZ.nl) In het eerste kwartaal van 2012 zijn in totaal 358 nieuwe vacatures geplaatst. Dit aantal ligt iets lager dan het aantal in 2011 (370). Over het algemeen is de tendens dat in het eerste kwartaal van het jaar het aantal vacatures het hoogst is en dit in de loop van het jaar afneemt (zie blauwe bolletjes), met soms met een kleine opleving in het vierde kwartaal. Zie figuur 3. Voor het aantal vacatures uitgesplitst naarfunctie, sector en subregio wordt verwezen naar het hoofdstuk 'Vraag versus aanbod'. fm~ "%. 3S7 " , \f 280 f /y # ^ # ^ ^ # ^ j? ^v Figuur 3 Nieuw geplaatste vacatures op ZZ.nl Bron: ViaZorg (ZZ.nl) i : *;«im,s 6 van 1*

8 H> ^ Aanbod Aan de hand van cijfers over net aanbod van CV's op de vacaturesite ZZ.nl en de ontwikkeling van de werkloosheid in Zeeland kan inzicht worden verkregen in het aanbod van geschikt personeel in de zorg- en welzijnssector. CV's op ZZ.nl Op ZZ.nl kunnen werkzoekenden nun CV plaatsen. Eind maart 2012 stonden er 179 CV's gepubliceerd op ZZ.nl. In het eerste kwartaal van 2012 zijn er 153 nieuwe CV's geplaatst. Dat zijn er minder dan vorig jaar eerste kwartaal (172), maar meer dan in 2010 eerste kwartaal (143). Net als bij het uitzetten van vacatures lijkt er aan het begin van het kalenderjaar een piek te zijn in het plaatsen van CV's (zie blauwe bolletjes in figuur 4). Voor het aantal CV's uitgesplitst naar functie, sector en subregio wordt verwezen naar het hoofdstuk 'Vraag versus aanbod'. 200 r i S & & y *«N /./ ^ $" / </ </ #~ Figuur 4 Nieuw geplaatste CV's op ZZ.nl Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Ontwikkeling werkloosheid in Zeeland Eind maart 2012 waren in Zeeland mensen ingeschreven bij het UWV als nietwerkende werkzoekenden. Dat komt neer op 4,5% van de beroepsbevolking. Dat is nagenoeg gelijk aan het werkloosheidspercentage een jaar eerder en is samen met de regio Utrecht (4,2%) het laagste percentage in Nederland. In figuur 5 wordt de werkloosheid over drie verschillende jaren verdeeld over drie verschillende leeftijdscategorieen weergegeven. Eind maart 2012 is 38% van de werkzoekenden ouder dan 50 jaar, terwijl 14,5% 27 jaar of jonger is. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal werkzoekenden van jarigen iets afgenomen en het aantal jongeren iets toegenomen. MHI

9 * * $ * * ^ mrt-10 mrt-11 m mrt jaar jaar jaar Figuur 5 Niet-werkende werkzoekenden regio Zeeland maart 2012, 2011 en 2012 Bron: UWV-WERKbedrijf (Basissel regionale Arbeidsmarktinformatie Zeeland, maart 2012) Ten opzichte van maart vorig jaar is het werkloosheidspercentage in de meeste Zeeuwse gemeenten afgenomen of gelijk gebleven. In Borsele, Middelburg, Sluis en Vlissingen was wel een toename waar te nemen. In Vlissingen nam het werkloosheidspercentage toe van 5,0% in 2011 naar 5,8% in *> *»* f /" / / / x^ \* 4? mrt-11 mrt-12 Figuur 6 percentage niet-werkende werkzoekenden per gemeente, maart 2011 en 2012 Bron: UWV WERKbedrijf (Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie Zeeland, maart 2012) P,*qina!< M:H\ 1 ts

10 Vraag versus aanbod Om vraag en aanbod met elkaar te vergelijken kunnen we gebruik maken van verschillende bronnen: de vacatures en werkzoekenden statistieken van net UWV WERKbedrijf en de statistieken van ZZ.nl. Niet-werkende werkzoekenden versus vacatures UWV In 2011 is er bij net UWV WERKbedrijf sprake van een afnemende vraag (=vacatures) in de medische en paramedische en verzorgende en dienstverlenende beroepen. Er is sprake van een terugval van meer dan 600 vacatures in april 2011 naar circa 150 in december Het aanbod 6 loopt sinds de zomer van 2011 juist op. Hoewel in het najaar en de winter van 2011 de discrepantie tussen vraag en aanbod dus vrij groot was, lijkt vraag en aanbod in het voorjaar van 2012 weer meer in evenwicht te komen. H*,\ N j> S' J> «& <& jf c^ «stand einde maand NWW < 6 mnd werkloos <^ / ^ <f & & # & <? stand einde maand vacatures medische en paramedische beroepen + verzorgende en dienstverlenende beroepen UWV WERKbedrijf Figuur 7 Ontwikkeling vacatures en aanbod (UWV) zorg en welzijn Bron: UWV WERKbedrijf ( Vacatures en CV's ZZ.nl per functiegroep Behalve de cijfers van het UWV kan ook door middel van de vacatures en CV plaatsingen op ZZ.nl een indicatie worden gegeven van de krapte of ruimte op de arbeidsmarkt. 7 Belangrijk is het om op te merken dat het aantal CV's op ZZ.nl niet gelijk is aan het aantal werkzoekenden, waardoor de gegevens met enige voorzichtigheid dienen te worden beschouwd. Met aanbod wordt bedoeld het aantal niet-werkende werkzoekenden (NWW) dat korter dan 6 maanden werkloos is, en een baan zoekt in zorg of welzijn 7 Omdat werkgevers en sollicitanten per vacature/cv meerdere functiegroepen, sectoren en subregio's kunnen aanvinken, kan het beeld enigszins vertekend zijn en zullen de totalen in figuur 8,9 en 10 niet overeenkomen met de totalen van figuur 3 en 4. ilum«

11 In figuur 8 worden de aantallen vacatures en CV's per functiegroep tegen elkaar afgezet. Er zijn in het afgelopen kwartaal veel vacatures uitgezet voor verpleegkundig, (para)medisch en verzorgend personeel, terwijl weinig CV's voor deze functies zijn geplaatst. Bij deze functies ligt dan ook de grootste discrepantie tussen vraag en aanbod. Eerdere kwartalen was er vaak meer aanbod aan administratief/secretarieel personeel dan vraag (vacatures). Dit kwartaal ligt vraag en aanbod op deze functiegroep dichter bij elkaar. (Para)medisch Verpleegkundig Sociaal cultureel Helpend (niv. 2) Maatschappelijk Verzorgend no Staf/management Overige functies Assisterend (niv.l) Facilitair/huishoudelijk Opleidingsplaatsen Sociaal-(ped)agogisch Administratief/secretarieel Nieuwe vacatures i Nieuw geplaatste CV's Figuur 8 Nieuw geplaatste vacatures en CV's per functiegroep Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Vacatures en CV's ZZ.nl per sector Bij het afzetten van het aantal vacatures tegen het aantal CV's naar sector, valt op dat de meeste vacatures die worden geplaatst afkomstig zijn uit de verpleging/verzorging/thuiszorg (WT). Er zijn voor deze sector ongeveer twee maal zoveel vacatures geplaatst als CV's. Pfiijina 10 van IS

12 Zeeuwse Arbeidsmarktmortitor Zorg en Welzijn *s Kraamzorg Kinderopvang/ peuterspeelzalen Gehandicaptenzorg Geestelijke gezondheidszorg Jeugdzorg Ziekenhuizen Welzijn / Maatschappelijk werk Diversen/overige Verpleging / Verzorging / Thuiszorg ( Nieuwe vacatures Nieuw geplaatste CV's Figuur 9 Nieuw geplaatste vacatures en CV's per sector Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Vacatures en CV's ZZ.nl per subregio Voor de regio de Bevelanden zijn de meeste vacatures geplaatst, bovendien zijn er ongeveer twee maal zoveel vacatures geplaatst als CV's. Walcheren volgt op de tweede plaats. Goeree-Overflakkee «", West-Brabant De Bevelanden Zeeuws-Vlaanderen» Schouwen-Duiveland Tholen Walcheren I. :,-j : ~- -~~ j,,, I Nieuwe vacatures i Nieuw geplaatste CV's Figuur 10 Nieuw geplaatste vacatures en CV's per subregio Bron: ViaZorg (ZZ.nl) CSi'»«11 V'/'-tn r

13 Opleidingen Volgens Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) waren op 1 oktober deelnemers ingeschreven aan een Zeeuwse MBO-opleiding voor zorg of welzijn. Dat zijn er bijna 150 meer dan in Voor net HBO geldt dat er in studenten waren ingeschreven voor de HBO-opleiding voor verpleegkundige, 263 leerlingen voor de opleiding tot maatschappelijk werk en dienstverlening en 313 voor sociaal pedagogische hulpverlening. 8 BPV-plaatsen Voor de meeste MBO-opleidingen in zorg en welzijn zijn er voldoende BPV-plaatsen beschikbaar. Volgens stichting FluenZ, die zich inzet voor jaarlijks voldoende BPV-plaatsen in de Zeeuwse zorgsector, is er voor de opleiding helpende niveau 2 een beter evenwicht tussen vraag en aanbod van BPV-plaatsen dan in voorgaande jaren. Enerzijds worden er minder plaatsen beschikbaar gesteld, maar anderzijds is de instroom van leerlingen ook lager geworden door invoering van de verplichte startkwalificatie voor deze opleiding. Mogelijke problemen voor BPV-plaatsen op niveau 2 worden opgelost door meerdere leerlingen op een plek te plaatsen en door een deel van de leerlingen (degenen die dat aankunnen) te plaatsen op een verzorgende niveau 3 BPV-plaats. Zoals gebruikelijk is bij niveau 3 het aanbod aan BPV-plaatsen grater dan de vraag naar leerlingen. Door een hogere instroom op verzorgende niveau 3 BOL is dit overschot dit jaar wel kleiner dan voorgaande jaren. Deze ontwikkeling is gunstig gezien de grote behoefte aan niveau 3 medewerkers op de arbeidsmarkt. Ook voor niveau 4 verpleegkundige zijn er geen grote problemen geconstateerd. Beide ziekenhuizen in Zeeland hebben immers hun BPV-plaatsen uitgebreid en ook leerafdelingen zorgen voor een aantal extra BPV-plaatsen. Bovendien loopt een groot aantal leerlingen stage in het buitenland. Bij de HBO-opleiding tot verpleegkundige (niveau 5) zijn er dit schooljaar weinig problemen geconstateerd. Wel is er jaarlijks in de maanden februari en maart een piek aan studenten die een stagepiaats zoeken. Invoering van een nieuwe stagestructuur in 2013 zou deze piek moeten verlagen. Voor leerlingen die een MBO- opleiding 9 in de welzijnssector volgen, zijn voldoende BPVplaatsen beschikbaar. Vooral voor de opleidingen MZ GHZ persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg en MZ VW persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (beiden niveau 4) zijn de kansen op een BPV-plaats ruim. 10 Kansen op werk In tabel 2 staan de kansen op werk per opleiding weergegeven. Kansrijke beroepen zijn op dit moment verzorgende (niveau 3), MZ GHZ persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg (niveau 4), MZ VW persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen (niveau 4) en verpleegkundige (niveau 4). ' HBO-raad ' Voor welzijnsopleidingen op HBO-niveau zijn geen gegevens bekend. 0 Prtusna 12 vox 15

14 Tabel 2 Kansen op werk per opleiding regio Zeeland j Helpende [Gespecialiseerd pedagogisch medewerker [Medewerker maatschappeiijke zorg i J^? -?!J?^er 599n!i^ t)e 5 e!?'^er O^andic^ijptenzorg { M^4yyy_E e J5 oon. l l k begeieider specleke doelgroepen [ bnderwijsassistent Pedagogisch medewerker Jeugdzorg Pedagogisch medewerker Kinderopvang Sociaal Cultureel Werker Sociaal Maatschappelijk Dienstverlener Verpleegkundige Verzorgende Zorghulp Bron: 2 4~" 3~~ EvenwicW Ruim Ruim Gering Evenwicht Ruim Goede kansen Evenwicht Ruim Ruim Gering Evenwicht Ruim Goede kansen Behoud van personeel en duurzame inzetbaarheid Zoals in de rubriek Werkgelegenheid duidelijk werd, verwacht men in de nabije toekomst een tekort aan zorgpersoneel. In hoeverre deze voorspellingen uitkomen is afhankelijk van vele factoren, waaronder de conjunctuur, medisch-technische ontwikkelingen en beleidsmaatregelen. De werkgevers kunnen juist ook zelf invloed hebben op het voorkomen van een dergelijke 'zorgkloof. Bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat het zittende personeel behouden blijft voor de organisatie. Daarbij zijn de volgende onderzoeksgegevens van belang. Uit onderzoek van Nivel onder ruim 950 helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en sociaal agogen blijkt bijvoorbeeld dat zorgmedewerkers even vaak tot 65 jaar widen doorwerken als werknemers in de andere sectoren, maar dat ze vaker verwachten dat dit niet kan met hun huidige werkzaamheden. Een meerderheid (69%) wil de mogelijkheid hebben tot lichamelijk en/of geestelijk lichter werk. Vooral werknemers in de verpleeg- en verzorgingshuissector (80%) geven aan dat lichter werk kan bijdragen aan langer doorwerken. Verder hebben de zorgverleners over het algemeen niet de indruk dat hun werkgever het belangrijk vindt dat hij of zij tot 65 jaar blijft werken. Slechts een kwart vindt dat de werkgever er alles aan doet om 50-plussers in dienst te houden. 67% van de zorgverleners geeft aan dat zijn of haar werkgever meer extra maatregelen moet treffen om de oudere werknemers langer te behouden voor de zorg. Vrijwel alle zorgverleners (93%) geven aan dat de aantrekkelijkheid van het werk belangrijk is als het gaat om het behoud van 50-plussers. Het gaat daarbij om aspecten als een acceptabele werkdruk, waardering krijgen, een leuke teamsfeer en goede communicatie en besluitvorming. Ook uit onderzoek van Abvakabo FNV blijkt dat veel medewerkers het werken in de sector zwaar vinden en zes op de tien medewerkers maakt zich zorgen of hij of zij het wel kan volhouden tot zijn/haar 65 e. Achtentwintig procent denkt zelfs dat doorwerken in de zorg op termijn bijna niet mogelijk is, omdat het fysiek of mentaal te zwaar is. Zorgmedewerkers vinden hun werk vooral mentaal zwaar, aldus 37 procent van de ondervraagden (44 procent van de mannen tegenover 35 procent van de vrouwen). Dat komt vooral door de hoge werkdruk. Ook het emotionele contact met clienten of patienten wordt hier genoemd, met name door de medewerkers in de sector die jonger zijn dan 35 jaar. Verder legt ook de onzekerheid over het baanbehoud een zware druk op zorgmedewerkers. Vooral in de GGZ» at is'i? smsm&mmmmrm ss

15 (geestelijke gezondheidszorg) en de VVT (verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg) vindt men het werk mentaal zwaar. Vrouwen vinden het werk fysiek zwaarder dan mannen, maar bij het mentale aspect is dit precies andersom. Ruim een kwart (27 procent) van de ondervraagden vindt het werk lichamelijk zwaar tot heel zwaar. Dat komt onder meer door werkzaamheden waarbij getild moet worden en het werken op onregelmatige tijden. Van de 250 respondenten die nachtdienst draaien, ervaart bijna de helft fysieke of mentale klachten. In dit verband is het belangrijk te vermelden dat veel werkgevers het onderwerp vitaliteit en duurzame inzetbaarheid inmiddels zowel beleidsmatig als in uitvoerende zin geborgd hebben in de organisatie. Dit is ook onontbeerlijk omdat mensen vanwege de opgeschoven uittredingsleeftijd langerzullen moeten doorwerken. Landelijk heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de versterking van de duurzame inzetbaarheid als een van de hoofdlijnen van het regionale arbeidsmarktbeleid in de zorg benoemd. Voor Zeeland heeft ViaZorg in de afgelopen jaren diverse activiteiten random dit thema georganiseerd o.a. in de vorm van trainingen en workshops. Ook voor de komende jaren ( ) zal duurzame inzetbaarheid een hoofdthema blijven en zal worden nagegaan op welke wijze de zorg- en welzijnsorganisaties ondersteund kunnen worden, bijvoorbeeld door de vorming van een 'lerend netwerk' vitaliteit. P;Kima 14 van 15

16 Bronnen Abvakabo FNV - Zorgbarometer De Zorgbarometer van Abvakabo FNV wordt vier keer per jaar uitgevoerd. Het onderzoek wordt afgenomen onder een zorgpanel van werknemers in de verschillende zorgsectoren; ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg, ouderenzorg, kraamzorg, gehandicaptenzorg en thuiszorg. Centraal Bureau voor de Statistiek - Stat Line Databank van het CBS. DUO - Onderwijsdata DUO is de uitvoeringsorganisatie van de Rijksoverheid voor het onderwijs en verzamelt gegevens over het bekostigde onderwijs in Nederland. E.til - Nieuwsbrief Minder banen in Zeeland E.til heeft op basis van het Centraal Economisch Plan van het CPB arbeidsmarktprognoses doorgerekend voor de twaalf provincies. In de nieuwsbrief Minder banen in Zeeland wordt ingegaan op de gevolgen van de economische krimp voor de arbeidsmarkt in Zeeland. FluenZ - Analyse BPV planning studiejaar In de Stichting FluenZ werken beroepsonderwijs, de zorgsector en Calibris samen om in Zeeland ieder jaar weer voldoende stageplaatsen voor helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen te bieden. Ook zet FluenZ zich in voor de kwaliteit van de beroepspraktijkvorming (BPV), zodat beroepsopleidingen en stages blijven voldoen aan de eisen van deze tijd. In de Analyse BPV planning studiejaar wordt een toelichting gegeven op de cijfers van de BPV planning voor het studiejaar GGD Zeeland - Op uw gezondheid! Regionaal rapport Volksgezondheid Toekomstverkenning 2012 Publieksversie van Regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning 2012 van GGD Zeeland, Scoop, RIVM en PGGM. HBO-raad - Feiten en cijfers Overkoepelende vereniging van hogescholen in Nederland. Kamer van koophandel - RIBIZ enquete De Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland houdt samen met RIBIZ ieder jaar een enquete onder bedrijfsleven, overtieden en instellingen in Zeeland om goed inzicht te hebben in de ontwikkeling van de Zeeuwse werkgelegenheid. Nivel - Tot je pensioen werken in de zorg? Nivel deed onderzoek naar de manier waarop werknemers in de directe zorgverlening aan clienten aankijken tegen het doorwerken in de zorg na hun 55ste levensjaar. SEOR, Panteia en E.til - Onderzoeksprogramma AZW Het rapport Arbeidsmarktprognoses van VOV-personeel in Zorg en Welzijn is opgesteld in opdracht van het landelijke onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW). Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) - Een internet site van de SBB (voorheen Colo) die de kansen op werk voor leerlingen in het MBO zichtbaar maakt. Deze informatie is eind april 2012 geheel vemieuwd. UWV WERKbedrijf - Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie De Basisset Regionale Arbeidsmarktinformatie is een overzicht dat maandelijks verschijnt, waarbij wordt ingezoomd op regionale ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De regio's worden gevormd door de verzorgingsgebieden van de dertig plusvestigingen van UWV WERKbedrijf. In Zeeland fungeert vestiging Goes als plusvestiging. UWV WERKbedrijf - Website van het UWV WERKbedrijf met o.a. regionale arbeidsmarktinformatie. ViaZorg - ZZ.nl ZZ.nl is de website van ViaZorg over werken en leren in de zorg- en welzijnssector in Zeeland. Werkgevers in de sector kunnen hun vacatures plaatsen en werkzoekenden hun CV. ZZ.nl kent een groot bereik en wordt druk bezocht: de site heeft gemiddeld ongeveer bezoekers per dag. In totaal maken ongeveer 80 zorg- en welzijnswerkgevers gebruik van ZZ.nl.

17