AWBZ Zorgcontractering 2011

Transcriptie

1 Rapportage ActiZ ledenonderzoek AWBZ Zorgcontractering 2011 Voor ActiZ, organisatie van zorgondernemers Van ICSB Marketing en Strategie Drs. Yousri Mandour Loes Wevers MSc. Datum 20 december 2010 Pag. 1

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Opbouw rapportage Productieafspraken Tarieven intramuraal Geriatrische revalidatie en transitietoeslag Volume intramuraal Volledig Pakket Thuis Herschikking productieafspraken 2010 intramuraal Tarieven extramuraal Volume extramuraal Herschikking productieafspraken 2010 extramuraal Ketenzorg Productieafspraken Zorgverzekeringswet Knelpunten Proportionele en disproportionele eisen Verwachting problemen zorgcontractering Concessiehouders Conclusie vanuit ActiZ: meerjarenperspctief essentieel Bijlage 1 - Onderzoeksverantwoording Bijlage 2 - Begrippenlijst Pag. 2

3 Voorwoord Zorgorganisaties die op basis van de AWBZ zorg willen leveren moeten hiertoe productieafspraken maken met het zorgkantoor in de regio. In Nederland zijn er 32 zorgkantoren. Deze zorgkantoren behoren tot de AWBZ-verzekeraars, concessiehouders, die door de overheid zijn aangewezen. De zorgkantoren voeren in hun regio namens alle verzekeraars de AWBZ uit. Om de AWBZ zorg (in natura) bekostigd te krijgen moeten zorgorganisaties jaarlijks productieafspraken maken met het zorgkantoor: afspraken over bijvoorbeeld de prestaties, de prijs, de kwaliteit en de omvang van de zorg die de aanbieder mag leveren aan de cliënt. Het zorgkantoor is de enige AWBZ-inkoper in de regio waar de zorgorganisatie zaken mee kan doen. Voor zorg met verblijf (intramurale zorg zoals verpleeg- en verzorgingshuizen) hebben zorgkantoren een contracteerplicht, voor zorg thuis (extramurale zorg) is er contracteervrijheid. Het staat het zorgkantoor vrij om bij de inkoop aanbestedingsregels toe te passen. Het uitgangspunt is dat de cliënt met een AWBZ-indicatie zelf zijn aanbieder van voorkeur kiest van wie hij zorg wil ontvangen. Dit is de huidige omgeving waarbinnen de zorgorganisaties ondernemen. Jaarlijks maken zorgorganisaties en het zorgkantoor productieafspraken. De afspraken voor 2011 zijn uiterlijk voor 1 november 2010 gemaakt. Tot 1 november 2011 kan een herschikking van de productieafspraken plaatsvinden. De productieafspraken bepalen voor de zorgorganisatie welke en hoeveel zorg (in natura) door de AWBZ bekostigd wordt aan cliënten die voor de AWBZ zijn geïndiceerd. ActiZ, brancheorganisatie van zorgondernemers, volgt de ontwikkelingen rondom het inkoop- en contracteerbeleid tussen zorgorganisaties en zorgkantoren nauwgezet. Hiertoe heeft ActiZ wederom onderzoek gedaan bij haar leden: de AWBZ zorgcontractering Dit jaar zijn ook concessiehouders gevraagd informatie aan te leveren over de gecontracteerde tarieven. De uitkomsten van het onderzoek staan in dit rapport. Hiermee ontstaat meer transparantie over de AWBZ zorgcontractering. De uitkomsten voorzien zorgorganisaties in informatie over de uitvoering van de AWBZ. Ook voor ActiZ en voor andere landelijke en regionale partijen is de informatie van dienst om de uitvoering AWBZ te verbeteren. Uiteindelijk gaat het om het creëren van adequate condities waarbinnen zorgorganisaties succesvol kunnen ondernemen zodat professionals de (potentiële) cliënt van verantwoorde zorg kan voorzien. Pag. 3

4 Opbouw rapportage Dit rapport beschrijft de uitkomsten van de enquête AWBZ Zorgcontractering Hoofdstuk 1 behandelt de gemaakte intramurale en extramurale productieafspraken voor Hoofdstuk 2 biedt inzicht in de belangrijkste gepercipieerde knelpunten tijdens het proces van zorgcontractering. In hoofdstuk 3 worden de uitkomsten van de door de concessiehouders ingevulde enquêtes weergegeven. Tot slot staat in hoofdstuk 4 de conclusie vanuit ActiZ. Aan deze rapportage zijn twee bijlagen toegevoegd. In bijlage 1 wordt uitleg gegeven over de onderzoeksverantwoording. In bijlage 2 is een begrippenlijst opgenomen. Vanwege de gehanteerde routing in de vragenlijsten komt het in hoofdstuk 1 en 2 geregeld voor dat het aantal respondenten (N) per vraag afwijkend is. Bij elke tabel staat aangegeven welk aantal respondenten de vragenlijst heeft ingevuld. Alleen de ingestuurde vragenlijsten zijn meegenomen in de uitkomsten van dit onderzoek. Pag. 4

5 1. Productieafspraken Wanneer we kijken naar de productieafspraken, blijkt dat bijna alle respondenten (net zoals in 2010) op tweezijdig verzoek productieafspraken met het zorgkantoor bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) hebben ingediend. Alle respondenten uit het werkgebied van Achmea en Agis geven aan dat er sprake was van een tweezijdig verzoek. Ook in de overige werkgebieden was er meestal sprake van een tweezijdig verzoek. Tweezijdig verzoek Eenzijdig verzoek % 3% % 3% % 3% Tweezijdig verzoek Eenzijdig verzoek Achmea 100% 0% Agis 100% 0% CZ 98% 2% Menzis 96% 4% UVIT 96% 4% Overig 92% 8% Gemiddeld 97% 3% Tabel 1.1 Productieafspraken naar concessiehouder (N=209) Uit de opmerkingen van respondenten blijkt dat er formeel gezien op tweezijdig verzoek afspraken zijn gemaakt. Sommige respondenten hebben dit als opgedrongen ervaren omdat er geen onderhandelingsruimte was. De AWBZ-zorginkoop 2011 is door de zorgkantoren op verschillende punten gewijzigd ten opzichte van de zorginkoop In de onderstaande tabel is weergegeven hoe de respondenten de veranderingen ervaren hebben: positief dan wel negatief. Hieruit blijkt dat volgens een groot deel van de zorgorganisaties de AWBZ-zorginkoop op de meeste aspecten gelijk is gebleven. Wanneer we de kolommen verbeterd en verslechterd met elkaar vergelijken, blijkt dat in vergelijking met het vorige jaar een groter aantal respondenten een verslechtering waarneemt dan een verbetering. Ketenzorg dementie is relatief het meest verbeterd. Veranderingen AWBZ-zorginkoop 2011 ten opzichte van 2010 Verbeterd Gelijk Verslechterd Administratieve lasten 6% 70% 24% Inkoopeisen 7% 50% 44% Ruimte voor innovatie 11% 65% 23% Geen volumeafspraken en cliënt bepaalt aanbieder 12% 77% 11% Ruimte voor inbreng vanuit de zorgaanbieder 9% 59% 32% Pag. 5

6 Afstemming inkoop op regionale/lokale omstandigheden 8% 74% 18% Ruimte voor meerjarenafspraken 2% 72% 26% Stimulansen voor kwaliteitsverbetering 10% 73% 17% Weging/vaststelling tarieven 8% 33% 59% Ketenzorg dementie 15% 78% 6% Tabel 1.2 Veranderingen AWBZ-zorginkoop 2011 ten opzichte van 2010 (N=209) Respondenten merken op dat gelijk niet wil zeggen dat aspecten vorig jaar al goed waren. Respondenten ervaren geen ruimte voor onderhandeling, zo blijkt uit de toelichting. In de perceptie van de respondenten zijn met name weging/vaststelling van de tarieven, inkoopeisen en ruimte voor inbreng vanuit de zorgaanbieder in negatieve zin gewijzigd. Hierbij wordt door respondenten opgemerkt dat het in de praktijk vrijwel onmogelijk is om 100% NZa-tarief te krijgen. Een enkele respondent licht een verbetering toe. Dit wordt ervaren als het zorgkantoor open staat voor discussie of het inkoopgesprek wordt een verbetering ten opzichte van vorig jaar genoemd. In de enquête is ook ingegaan op de productieafspraken voor de zorgzwaartepakketten. De helft van de organisaties geeft aan dat er problemen ontstaan als gevolg van deze productieafspraken. Het meest genoemde knelpunt is dat het zorgkantoor de zorgorganisatie verplicht sectorvreemde zorgzwaartepakketten om te zetten naar sectoreigen zorgzwaartepakketten. Dit knelpunt is door 59% (was in %) van de organisaties genoemd die problemen verwachten als gevolg van de productieafspraken. Een ander belangrijk knelpunt is dat de mix van gecontracteerde zorgzwaartepakketten niet overeenkomt met de cliënten die in zorg zijn. Dit is aanzienlijk toegenomen van 27% in 2010 naar 49%. In tabel 1.3 is een overzicht van de genoemde knelpunten weergegeven. Knelpunten Het zorgkantoor verplicht mij sectorvreemde zorgzwaartepakketten om te zetten naar sectoreigen zorgzwaartepakketten 59% 46% De mix van de gecontracteerde zorgzwaartepakketten komt niet overeen met de cliënten die in zorg zijn 49% 27% Problemen om voldoende sectorvreemde zorgzwaartepakketten te contracteren 28% 46% Het zorgkantoor wil geen extramurale productieafspraken maken voor de functie Behandeling als aanvulling op de zorg voor cliënten in een 23% 23% verzorgingshuis met een zorgzwaartepakket 3 of hoger Verzorgingshuizen kunnen geen zorgzwaartepakketten 5 en hoger afspreken 16% 13% Het zorgkantoor vereist een toelating voor de functie Behandeling waarover de organisatie (nog) niet beschikt 5% 8% Geen van bovenstaande problemen 10% 19% Tabel 1.3 Knelpunten als gevolg van productieafspraken zorgzwaartepakketten (N=102) Uit de opmerkingen blijkt dat verzorgingshuizen soms geen zorgzwaartepakketten 8 of 10 kunnen afspreken. In dat geval moeten cliënten uitwijken of moet de zorgorganisatie lager declareren. De gecontracteerde zorgzwaartepakketten komen niet overeen met de Pag. 6

7 cliënten in zorg. Hierover wordt opgemerkt dat respondenten afhankelijk zijn van de herschikkingsronde of dat zij concreet minder uren zorg kunnen inzetten en cliënten moeten doorverwijzen. 1.1 Tarieven intramuraal Vorig jaar werd er al druk gezet op de tarieven van de NZa voor de zorgzwaartepakketten. Toen kon 48% van de verpleeghuizen op het NZa-maximumtarief zorgzwaartepakketten voor verpleeghuizen contracteren, voor verzorgingshuizen lag dit percentage op 28%. Uit de enquête voor 2011 wordt duidelijk dat de druk verder toeneemt: in 2011 kan slechts 26% van de verpleeghuizen het maximumtarief voor zorgzwaartepakketten hanteren. Bij verzorgingshuizen heeft slechts 11% het maximumtarief kunnen afspreken. Daar komt bij dat de afwijking van het maximumtarief ook verder is opgelopen, van respectievelijk 1,2% en 1,6% voor verpleeghuizen en verzorgingshuizen in 2010, tot een afwijking van 1,8% voor beide in Een volledig overzicht hiervan is te vinden in de tabel 1.4a. Tarieven intramurale zorg 2011 Maximumtarief Afwijking Zorgzwaartepakket 1-10 in het verpleeghuis 26% 48% 1,8% 1,2% Zorgzwaartepakket 1-10 in het verzorgingshuis 11% 28% 1,8% 1,6% Tabel 1.4a Overzicht tarieven intramurale zorg zorgzwaartepakketten (N=186) Hierbij wordt door zorgorganisaties opgemerkt dat een korting op het tarief concreet betekent dat er minder handen voor de zorg beschikbaar zijn. In onderstaande tabel 1.4b is een uitsplitsing gemaakt naar de afwijkingen per concessiehouder op de intramurale NZa-maximumtarieven zoals de zorgorganisaties dat hebben aangegeven. Dankzij de grotere omvang van de steekproef is deze uitsplitsing dit jaar mogelijk. Een vergelijking met 2010 ontbreekt dan ook in de tabel. Gemiddelde Gemiddelde Dekkingsgraad Dekkingsgraad afwijking ZZP afwijking ZZP verpleeghuis verzorgingshuis verpleeghuis verzorgingshuis Achmea 1,7% 36% 1,8% 42% Agis 0,9% 39% 1,5% 30% CZ 2,1% 56% 1,8% 44% Menzis 1,6% 27% 1,6% 32% UVIT 1,4% 42% 1,4% 51% Overig 3,6% onbekend 3,0% onbekend Totaal 1,8% 1,8% Tabel 1.4b Overzicht tarieven intramurale zorg per concessiehouder zorgzwaartepakketten (N=186) Pag. 7

8 In de tabel zijn ook de dekkingsgraden uit de steekproef berekend. De dekkingsgraad is berekend door het aantal (ongewogen) zorginstellingen dat aan de enquête AWBZ Zorgcontractering 2011 heeft meegedaan te delen door het aantal gecontracteerde zorginstellingen volgens de gegevens die door de concessiehouders zijn aangeleverd. Wanneer alle gecontracteerde zorginstellingen aan de enquête hebben meegedaan, zou de dekkingsgraad 100% bedragen. De aangeleverde gegevens van de concessiehouders over de tariefkortingen staan in hoofdstuk 3. Uit de tabel blijkt dat de grootste afwijkingen op de intramurale NZa-maximumtarieven te vinden zijn bij de kleinere concessiehouders (in de tabel overig genoemd). Vanwege het niet ontvangen van gegevens van alle concessiehouders kan hier geen dekkingsgraad worden berekend. 1.2 Geriatrische revalidatie en transitietoeslag Slechts een klein aantal zorgorganisaties (21, ofwel 11%) heeft voor hun cliënten die geriatrische (ofwel somatische) revalidatie ontvangen het transitietarief afgesproken. 38% heeft hier geen afspraken over kunnen maken. De resterende 51% van de zorgorganisaties gaf aan dat het niet van toepassing was om hier afspraken over te maken. Van de organisaties die deze afspraken wel hebben gemaakt geeft 4% aan dat dit komt omdat de organisatie een proeftuin is. Daarnaast noemt 7% van de respondenten dat zij wel afspraken hebben gemaakt, maar dat de organisatie geen proeftuin is. Uit de open antwoorden blijkt dat verschillende respondenten hebben aangegeven dat de aanmelding voor de proeftuin doorslaggevend was om voor het tarief in aanmerking te komen. Daar staat tegenover dat ook diverse intramurale respondenten aangeven dat ze het tarief niet hebben aangevraagd. Wanneer we nader bekijken over welke toeslagen deze 21 organisaties afspraken hebben gemaakt, wordt vooral de transitietoeslag CVA genoemd. Daarnaast heeft bijna de helft van deze organisaties afspraken gemaakt over de transitietoeslag electieve orthopedie. In tabel 1.5 is een onderverdeling gemaakt naar de verschillende soorten transitietoeslagen. Transitieoeslagen Percentage zorgorganisaties met afspraak Transitietoeslag CVA 95% Transitietoeslag (heup)fractuur 38% Transitietoeslag electieve orthopedie 48% Transitietoeslag amputatie 24% Transitietoeslag overig 38% 1.5 Transitietoeslagen (N=21) Pag. 8

9 1.3 Volume intramuraal Hoewel er de afgelopen jaren een stabiel beeld was in het gecontracteerde volume van intramurale zorg, zijn er voor 2011 enige veranderingen ontstaan. Hierbij valt op dat het aantal dalers sterk gegroeid is, hoewel er nog steeds iets meer stijgers dan dalers zijn, zoals afgelezen kan worden uit tabel % van de respondenten kan niet aangeven of het zorgvolume is gewijzigd omdat het volume wordt bepaald door de keuze van de cliënt en cliëntvolgende bekostiging. Het maximumzorgvolume ligt dan contractueel niet vast. De gemiddelde groei van organisaties met een toegenomen volume is gelijk gebleven aan de groei van vorig jaar. De gemiddelde volume daling is licht afgenomen, van 3,1% tot 2,2%. Volume Intramurale zorg Lager Hoger Gelijk % 17% 59% % 17% 72% % 11% 70% Volumegroei indien hoger (gemiddeld) 3,2% 3,2% 2,8% Volumedaling indien lager (gemiddeld) 2,2% 3,1% 4,7% Tabel 1.6 Mutatie volume intramurale zorg (N = 135) Door 27% van de respondenten intramuraal kon de vraag over veranderingen in het volume niet ingevuld worden, omdat vanwege verbouw of nieuwbouw de feitelijke omvang in intramurale plaatsen met meer dan 2% is gewijzigd. Daarmee wijzigt het volume al. 1.4 Volledig Pakket Thuis In 2011 heeft 45% van de respondenten het Volledig Pakket Thuis gecontracteerd. Dit is een toename ten opzichte van vorig jaar (36%). Hierbij geeft 9% van de zorgorganisaties (16 respondenten) aan dat het zorgkantoor minder heeft ingekocht dan hun verkoopinzet. Een volledig overzicht hiervan is te vinden in tabel 1.7. De organisaties die afspraken conform de verkoopinzet hebben gemaakt, hebben gemiddeld voor 19 cliënten afspraken gemaakt (was 13 in 2010). De organisaties die minder dan de verkoopinzet hebben gecontracteerd, hebben gemiddeld voor 8 cliënten afspraken gemaakt (was ook 8 in 2010). Het totaal aantal cliënten voor wie afspraken voor Volledig Pakket Thuis zijn gemaakt is ruim verdubbeld naar 1412 cliënten (2010: 643 cliënten). Pag. 9

10 Gemiddeld aantal Totaal aantal cliënten waar cliënten waar afspraken afspraken voor is gemaakt Volledig Pakket Thuis Percentage voor is gemaakt Conform verkoopinzet 36% Minder dan verkoopinzet 9% Nee 56% Totaal 100% 100% 1412 Tabel 1.7 Productieafspraken over Volledig Pakket Thuis (N=186) Dat het Volledig Pakket Thuis meer wordt gecontracteerd hangt waarschijnlijk ook samen met verplichtingen van sommige zorgkantoren. In de toelichting geven sommige respondenten aan dat ze verplicht zijn om een deel van de wachtlijst in een Volledig Pakket Thuis om te zetten. Van de organisaties die geen productieafspraken hebben gemaakt over het Volledig Pakket Thuis geven enkelen als reden aan dat zij het tarief te laag vonden. Anderen geven aan dat het zorgkantoor hier geen afspraken over wilde maken. Ook is het Volledig Pakket Thuis soms niet haalbaar voor organisaties wegens grote afstanden, of het is geen product dat de organisatie aanbiedt. 1.5 Herschikking productieafspraken 2010 intramuraal In veel gevallen heeft de zorgorganisatie overeenstemming bereikt met het zorgkantoor over een herschikking van de productieafspraken 2010 die nodig is om recht te doen aan de intramurale cliëntenmix. Bij 40% is de herschikking geheel in overeenstemming met de cliënten in zorg, bij 31% is er een grote mate van overeenstemming bereikt. 17% van de organisaties heeft een beperkte overeenstemming bereikt. In 12% van de organisaties was een herschikking niet aan de orde omdat de productieafspraken overeenkomen met de cliënten in de zorg. 1.6 Tarieven extramuraal In 2011 zien we, net als in 2010, dat een zeer klein aantal organisaties extramurale zorg op het NZa-maximumtarief contracteert. Het percentage zorgorganisaties dat tegen het maximumtarief contracteert, is daarbij verder gedaald tot 5%. Hier staat tegenover dat de respondenten die onder het maximumtarief contracteren wel een lagere afwijking hebben waargenomen (4,1%) 1. 1 Naast kortingen die de zorgkantoren doorvoeren kan de NZa (via aanwijzingen van de overheid) ook kortingen doorvoeren in de maximumtarieven. Aangezien door de jaren heen de NZa-maximumtarieven via landelijke kortingsmaatregelen gewijzigd zijn, levert een meerjarenoverzicht van regionaal door zorgkantoren doorgevoerde kortingen geen zuiver beeld op van de werkelijke trend in de Pag. 10

11 Maximumtarief Afwijking Tarieven extramurale zorg Tarieven 5% 10% 7% 4,1% 5,6% 4,9% Tabel 1.8 Tarieven extramurale zorg (N=201) De gegevens over de tariefkortingen die concessiehouders hebben aangeleverd komen in hoofdstuk 3 aan de orde. Volgens de zorgorganisaties voert Agis de grootste kortingen door, met 6,9%. De kortingen zijn bij CZ het laagst (2,2%) en ook bij UVIT zijn de kortingen ondergemiddeld (3,6%). Net als bij de intramurale tarieven is ook hier het dekkingspercentage voor 2011 berekend Dekkingsgraad Achmea 4,3% 20% 5,6% 5,0% Agis 6,9% 18% 9,5% 6,6% CZ 2,2% 23% 2,1% 4,0% Menzis 5,0% 26% 6,5% 6,3% UVIT 3,6% 29% 4,2% 3,9% Overig 4,5% Onbekend 4,1% 3,0% Totaal 4,1% 5,6% 4,9% Tabel 1.9 Afwijkingen op NZa-maximumtarieven per concessiehouder (N=201) 1.7 Volume extramuraal In 2011 heeft de stijging van het aantal zorgorganisaties dat te maken krijgt met lagere volumes niet doorgezet. In 2010 kreeg 40% van de organisaties te maken met een daling in het volume extramurale zorg, in 2011 is dat 23%. 19% van de zorgorganisaties heeft een hoger volume gecontracteerd. Deze volumegroei is gemiddeld 20%, wat wel een daling is ten opzichte van vorig jaar. Bij de organisaties die een daling in zorgvolume doormaken, is deze daling gemiddeld 22%. De daling is daarmee toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Bij 22% van de organisaties ligt het maximum zorgvolume contractueel niet vast ligt; dat wordt bepaald door de keuze van de cliënt en cliëntvolgende bekostiging. De omvang van deze laatste groep verandert volgens de respondenten nauwelijks door de jaren heen. Een volledig overzicht is te vinden in tabel prijsontwikkeling. Een vergelijking van de prijzen 2011 ten opzichte van 2010 is niet simpelweg af te leiden van de kortingspercentages omdat de NZa-maximumtarieven voor 2011 gewijzigd zijn door een nieuwe bezuinigingsmaatregel van de overheid: de maximumtarieven zijn met 1,7% verlaagd. 2 De door de aanbieders aangegeven tariefkortingen 2010 werden door de concessiehouders niet herkend. Met name Agis en CZ gaven aan zelf over andere gegevens te beschikken. Pag. 11

12 Volume extramurale zorg Lager Hoger Gelijk Niet bekend ivm cliëntvolgende bekostiging % 19% 35% 22% % 16% 23% 21% % 25% 31% 20% Volume extramurale zorg Volumedaling indien lager (gemiddeld) Volumegroei indien hoger (gemiddeld) % 20% % 28% % 13% Tabel 1.10 Volume extramurale zorg (N=193) 1.8 Herschikking productieafspraken 2010 extramuraal In 46% van de gevallen heeft een herschikking van de productieafspraken plaatsgevonden om geheel recht te doen aan de extramurale cliëntenmix. Daarnaast heeft bij 23% van de respondenten in grote mate herschikking plaatsgevonden en bij 15% heeft een beperkte herschikking plaatsgevonden. Bij 16% van de organisaties was een herschikking niet van toepassing omdat de productieafspraken overeenkomen met de cliënten in de zorg. 1.9 Ketenzorg Het percentage zorgorganisaties dat afspraken met het zorgkantoor heeft gemaakt over ketenzorg dementie is in de afgelopen twee jaren licht gestegen naar 46% voor Productieafspraken dementiezorg Aantal Percentage Aantal Percentage Afspraken met zorgkantoor gemaakt 97 46% 73 41% Geen afspraken met zorgkantoor gemaakt % % Totaal % % Tabel 1.11 Productieafspraken dementiezorg (N=209) Hoewel het percentage zorgorganisaties dat afspraken heeft gemaakt met het zorgkantoor is gestegen, zijn de afspraken over casemanagement en maximumtarieven procentueel licht gedaald ten opzichte van 2010 (zie tabel 1.12). De meerjarenafspraken zijn procentueel gezien bijna gehalveerd. Pag. 12

13 Productieafspraken dementiezorg Aantal Percentage Aantal Percentage Casemanagement gecontracteerd 65 67% 50 68% Maximumtarieven gecontracteerd 28 29% 23 31% Meerjarenafspraken gemaakt 24 25% 36 49% Tabel 1.12 Productieafspraken naar onderwerp (N=97) Aan de 112 respondenten die aangaven geen afspraken met het zorgkantoor te hebben gemaakt over ketenzorg dementie is gevraagd of zij als onderaannemer afspraken hebben gemaakt over ketenzorg dementie. Hieruit bleek dat 16 respondenten (gelijk aan 14%) deze afspraken als onderaannemer hebben gemaakt. In 2010 was dit 20%, in %. De belangrijkste redenen om geen afspraken te maken met het zorgkantoor over ketenzorg dementie zijn dat het zorgkantoor volgens de zorgorganisaties onredelijke eisen stelt. Hierbij wordt door verschillende respondenten gesteld dat het zorgkantoor eist dat de zorgorganisaties al in oktober aan alle eisen moet voldoen. Daarnaast zijn er verschillende partijen die aangeven dat zij meedoen in een regionaal initiatief. Sommige respondenten hebben geen contractafspraken omdat ze niet kunnen voldoen aan inkoopeisen van het zorgkantoor ten aanzien van het aantal patiënten of de kwalificatie van personeel. Ook dit jaar wordt er, net als vorig jaar, door verschillende zorgorganisaties opgemerkt dat ketenzorg een sigaar uit eigen doos is, aangezien zij hiermee een deel van de korting van de tarieven terug kunnen verdienen. 17% van de respondenten geeft aan ook over andere ketens van zorg afspraken te hebben gemaakt. Dat is aanzienlijk lager dan in 2010: toen had 30% van de organisaties nog afspraken gemaakt over andere ketens dan ketenzorg dementie. De belangrijkste andere ketens waarvoor in 2011 afspraken zijn gemaakt, zijn: Palliatieve zorg Cerebraal vasculair accident (CVA) COPD Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Palliatieve terminale zorg (PTZ) Samenwerking met huisartsen Pag. 13

14 1.10 Productieafspraken Zorgverzekeringswet 40% van de zorgorganisaties geeft aan ook productieafspraken te maken in het kader van de Zorgverzekeringswet (niet zijnde kraamzorg). Dit is meer dan de voorgaande jaren, zoals blijkt uit tabel Deze afspraken vertegenwoordigen gemiddeld 2,5% van de totale zorgproductie (in euro s). De meeste afspraken worden gemaakt met Menzis (52%), UVIT (44%) en CZ (43%). Met Agis (30%) en de overige concessiehouders (29%) worden relatief minder vaak afspraken gemaakt. De gemaakte afspraken hebben met name betrekking op fysiotherapie. Ook is er een sterke stijging in de productieafspraken over verpleging in relatie tot medisch specialistische zorg waarneembaar. Overige productieafspraken Productieafspraken Zorgverzekeringswet 40% 33% 20% Tabel 1.13 Productieafspraken Zorgverzekeringswet 2011 Overige productieafspraken Zorgverzekeringswet Fysiotherapie 75% 78% Ergotherapie 70% 78% Verpleging in relatie tot medisch specialistische zorg 66% 34% Dieetadvisering 60% 60% Verpleging in relatie tot huisartsenzorg 26% 22% Revalidatiezorg 9% 16% Preventie 9% 9% Huisartsenzorg in verzorgingshuizen 17% Overig (o.a. logopedie en psychologie) 23% 19% Tabel 1.14 Overige productieafspraken Zorgverzekeringswet 2011 (N=80) Pag. 14

15 2. Knelpunten 2.1 Proportionele en disproportionele eisen 46% van de respondenten is van mening dat het zorgkantoor rechtvaardige en proportionele eisen hanteert. De overige 54% van de respondenten ervaart dat zorgkantoren onrechtvaardige of disproportionele eisen gebruikt. Relatief het meest tevreden zijn de zorgorganisaties over UVIT (54%) en Achmea (53%). De concessiehouders waar zorgorganisaties het minst tevreden over zijn wat betreft proportionele eisen zijn Agis (38%) en de overige concessiehouders (37%). Per concessiehouder Proportionele eisen Totaal Achmea Agis CZ Menzis UVIT Overig Zorgkantoor hanteert bij de inkoop van zorg proportionele eisen voor % 53% 38% 44% 46% 54% 37% Tabel 2.1 Proportionele eisen per concessiehouder (N=209) Tabel 2.2 toont welke verschillende soorten disproportionele eisen de respondenten ervaren. Het belangrijkste ervaren knelpunt in 2011 is, net als in voorgaande jaren, de tariefkorting. 86% van de respondenten percipieert dit als disproportioneel. Ook de eenzijdige beslissing van het zorgkantoor over bijstelling van productieafspraken is voor meer dan de helft van de respondenten een struikelpunt. Daarnaast vindt 46% de voortzetting zorglevering voor eigen rekening na bereiken productieplafond een disproportionele eis. Disproportionele eisen Tariefkortingen 86% 77% 80% Zorgkantoor beslist eenzijdig over bijstelling productieafspraken 53% 58% 38% Voortzetting zorglevering voor eigen rekening na bereiken productieplafond 46% 32% 32% Oneigenlijke administratieve lasten 31% 28% 22% Eenzijdig boetebeding 28% 18% 5% Zorgkantoor wijkt af van of heeft aanvullingen op de landelijke afspraken over het Kwaliteitskader 23% Irreële maximale verhouding geplande - ongeplande zorg 15% Oneigenlijke productspecificaties 13% Eisen die de Algemene leveringsvoorwaarden van ActiZ en cliëntenorganisaties uithollen of frustreren 11% Verplichte inzet van reservemiddelen 7% 5% 5% Acceptatieplicht van nieuwe cliënten in volgorde van de wachtlijst 7% 6% 12% Doorcontracteren van zorgplicht met vrijwaring voor derden 3% 5% 7% Geen van bovenstaande eisen 3% Tabel 2.2 Disproportionele eisen per jaar (N=112) Pag. 15

16 Een uitsplitsing van de ervaren disproportionele eisen naar concessiehouder is weergegeven in tabel 2.3. Hieruit blijkt dat de meeste disproportionele eisen ervaren worden bij Achmea, en de minste disproportionele eisen bij UVIT. Per consessiehouder Disproportionele eisen Totaal Achmea Agis CZ Menzis UVIT Overig Tariefkortingen 86% 100% 78% 79% 79% 91% 93% Zorgkantoor beslist eenzijdig over bijstelling productieafspraken 53% 79% 72% 48% 50% 31% 33% Voortzetting zorglevering voor eigen rekening na bereiken productieplafond 46% 50% 33% 55% 79% 23% 47% Oneigenlijke administratieve lasten 31% 43% 28% 35% 21% 32% 27% Eenzijdig boetebeding 28% 29% 44% 35% 21% 18% 13% Zorgkantoor wijkt af van of heeft aanvullingen op de landelijke afspraken 23% 43% 22% 31% 29% 9% 7% over het Kwaliteitskader Irreële maximale verhouding geplandeongeplande zorg 15% 36% 17% 14% 7% 14% 7% Oneigenlijke productspecificaties 13% 21% 0% 28% 7% 5% 14% Eisen die de Algemene leveringsvoorwaarden van ActiZ en cliëntenorganisaties uithollen of 11% 21% 0% 14% 7% 14% 7% frustreren Verplichte inzet van reservemiddelen 7% 7% 6% 10% 14% 0% 7% Acceptatieplicht van nieuwe cliënten in volgorde van de wachtlijst 7% 7% 0% 10% 14% 5% 7% Doorcontracteren van zorgplicht met vrijwaring voor derden 3% 7% 0% 3% 0% 0% 7% Geen van bovenstaande eisen 3% 0% 0% 7% 7% 0% 0% Tabel 2.3 Disproportionele eisen per concessiehouder (N=112) Uit de toelichtingen van de respondenten op de ervaren disproportionele eisen is de frustratie waarneembaar vanwege de disbalans in de machtsverhouding tussen zorgkantoor en zorgorganisaties en het ontbreken van een gezamenlijk belang. Ook dat het zorgkantoor afwijkt van de landelijke afspraken over het aanleveren van de gegevens over de Kwaliteitsnormen Verantwoorde Zorg, hetgeen leidt tot een prijskorting, wordt als disproportioneel aangegeven. Het grootste deel van de zorgorganisaties heeft de eisen van de concessiehouders niet geheel vrijwillig geaccepteerd (69%). Zij geven aan dat een overleg vaak niet mogelijk is. Daarnaast heeft 61% overleg met het zorgkantoor aangevraagd. Deze getallen zijn iets lager dan in Het valt op dat de andere manieren van aanpak van disproportionele eisen licht zijn gestegen. Met name het aantal respondenten dat vragen stelt in de Q & A procedure is toegenomen van 28% in 2010 naar 38%. Een overzicht is te vinden in tabel 2.4. Pag. 16

17 Concessiehouder Totaal* Achmea Agis CZ Menzis UVIT Overig (Noodgedwongen) 69% geaccepteerd (74%) 64% 72% 69% 50% 77% 73% Overleg aangevraagd met het 61% zorgkantoor (65%) 57% 61% 62% 71% 55% 60% Schriftelijk de bezwaren aan 45% het zorgkantoor kenbaar (40%) gemaakt 50% 50% 55% 7% 41% 53% Vragen gesteld in de Q & A 38% procedure (28%) 36% 50% 52% 43% 14% 33% (Regionale) 4% cliëntenorganisatie(s) 7% 6% 0% 14% 0% 0% ingeschakeld Eenzijdige 3% productieafspraken bij de (0%) NZa ingediend 0% 0% 7% 0% 0% 7% Juridische actie tegen het 2% zorgkantoor, bijvoorbeeld (2%) een kort geding 0% 0% 7% 0% 0% 0% Anders 12% (20%) 21% 22% 7% 0% 9% 13% Tabel 2.4 Aanpak disproportionele eisen (N=112) * percentages voor 2011, tussen haakjes percentages voor Verwachting problemen zorgcontractering Het aantal organisaties dat een probleem verwacht als direct gevolg van de zorgcontractering 2011 is toegenomen tot 54%, ten opzichte van bijna de helft van de organisaties in De meeste problemen worden verwacht in het verzorgingsgebied van de overige concessiehouders (67%) en in het werkgebied van Agis (59%). Bij Achmea (46%) en Menzis (48%) worden de minste problemen verwacht, hoewel bij Menzis een zeer sterke stijging waar te nemen is ten opzichte van Een totaaloverzicht is te vinden in tabel 2.5. Pag. 17

18 Per concessiehouder Verwachting problemen Totaal Achmea Agis CZ Menzis UVIT Overig Percentage verwachting problemen rond 54% 46% 59% 53% 48% 53% 67% zorgcontractering 2011 Percentage verwachting problemen rond 49% 48% 45% 57% 28% 55% 64% zorgcontractering 2010 Percentage verwachting problemen rond zorgcontractering % 30% 57% 59% 29% 52% 33% Tabel 2.5 Verwachting problemen rond zorgcontractering (N=198) In 2011 verwachten organisaties vooral een verslechtering in de financiële positie (72%). Ook de verschraling van de zorg en ontoereikende groeimogelijkheden worden veelvuldig als problemen genoemd. In tabel 2.6 is het volledige overzicht weergegeven. Verwachte problemen Verslechtering financiële positie 72% 60% 31% Verschraling van zorg 66% 67% 37% Ontoereikende groeimogelijkheden 51% 56% 40% Noodzaak tot strenger selecteren aan de poort 39% 51% 56% Geen zorg kunnen bieden als voorkeursaanbieder van cliënten 33% 36% 64% Rem op innovatie in de bedrijfsvoering 31% Geen tegemoetkoming in de ontwikkelkosten voor innovatie 28% 24% Rem op innovatie in nieuwe zorgconcepten 26% 19% Rem op innovatie in domotica 15% 12% Rem op innovatie in zorg op afstand 10% 8% Tabel 2.6 Verwachte problemen rond zorgcontractering (N=107) Pag. 18

19 3. Concessiehouders In het kader van de enquête AWBZ Zorgcontractering 2011 is ook aan de concessiehouders gevraagd informatie te delen over de productieafspraken voor intramurale en extramurale zorg. Aan de concessiehouders is gevraagd hoeveel procent de overeengekomen tarieven afwijken van het NZa-maximumtarief. De verleende informatie door de concessiehouders is een waardevolle aanvulling voor deze enquête, aangezien we nu de vergelijking kunnen maken tussen de landelijk gemiddelden volgens de concessiehouders ten opzichte van de informatie van de zorgaanbieders die in de steekproef verzameld is. In onderstaande tabel 3.1 is weergegeven hoeveel procent de overeengekomen tarieven afwijken van het NZa-maximumtarief volgens de concessiehouders, uitgesplitst naar intramurale zorg verpleeghuis en verzorgingshuis en extramurale zorg. Belangrijk om te vermelden is dat de in de tabel weergegeven percentages gebaseerd zijn op ongewogen uitkomsten: dus berekend over het aantal gecontracteerde verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorginstellingen, zoals dit ook eerder in dit rapport is toegepast. Daarnaast zijn de landelijke percentages gebaseerd op een ongewogen gemiddelde van de 6 groepen concessiehouders (Achmea, Agis, CZ, Menzis, UVIT en de groep overigen ). De groep overigen is gebaseerd op de aangedragen gegevens van DSW, Salland en De Friesland. Meest Aantal Laagste Hoogste Gemiddelde Gemiddelde voorkomende gecontracteerde volgens volgens volgens volgens afwijking % afwijking % afwijking % afwijking % afwijking % volgens zorgaanbiederhouderhouderhouderorganisaties concessie- concessie- concessie- zorg- concessiehouders Intramurale zorg: 333 0,8% 2,9% 0,9% 1,3% 1,8% verpleeghuis Intramurale zorg: 391 0,8% 3,3% 1,0% 1,4% 1,8% verzorgingshuis Extramurale zorg 793 0,9% 14,1% 2,3% 4,7% 4,1% Tabel 3.1 Overeengekomen gemiddelden tarieven door concessiehouders in vergelijking met zorgorganisaties Pag. 19

20 Een vergelijking tussen de gemiddelde afwijkingen afkomstig van de concessiehouders en de zorgaanbieders ontstaat wanneer we de laatste 2 kolommen in de tabel met elkaar vergelijken. Hieruit blijkt dat voor de intramurale zorg geldt dat de zorgaanbieders die aan de enquête hebben deelgenomen een hogere gemiddelde afwijking van het NZatarief aangeven in vergelijking met de concessiehouders. Dit geldt zowel voor de zorgzwaartepakketten verpleeghuis (0,5% verschil) als voor de zorgzwaartepakketten verzorgingshuis (0,4% verschil). Bij extramurale zorg is een tegenovergesteld beeld te zien. Hierbij valt juist op dat de zorgorganisaties de gemiddelde afwijking lager beoordelen dan de concessiehouders zelf (0,6% verschil). Pag. 20

21 4. Conclusie vanuit ActiZ: meerjarenperspectief essentieel Algemeen Zorgorganisaties geven aan dat het inkoopbeleid in algemene zin niet is verbeterd ten opzichte van het voorgaande jaar. Wegingsfactoren van de tarieven die jaarlijks kunnen veranderen en de (kwaliteits)eisen die leiden tot kortingen ervaren zorgorganisaties als onredelijk. De contractafspraken met het zorgkantoor over de te leveren zorg sluiten niet altijd aan op de cliënten die in zorg zijn. Daarbij is het onzeker of het zorgkantoor uiteindelijk de afspraken bijstelt en de zorg bekostigt: hierdoor hapert de cliëntvolgendheid. De contracten hebben overwegend een loopduur van slechts 1 jaar. Dat biedt nauwelijks perspectief voor investeringen in het beleid om cliënten zo lang mogelijk in hun eigen of beschutte omgeving te versterken. In de nabije toekomst gaan zorgverzekeraars voor de eigen verzekerden de AWBZ uitvoeren. Meer dan nu moeten zorgorganisaties en zorgverzekeraars op zoek naar gemeenschappelijke belangen met een focus op de langere termijn met kenbare spelregels. Hierbij passen meer dialoog, wederkerigheid en positieve prestatieprikkels voor zorgorganisaties en zorgverzekeraars. Druk op tarieven Concessiehouders (zorgverzekeraars met een concessie voor zorgkantoren) gaan verschillend om met hun inkoopbeleid en met de factoren die de kortingen op de maximumtarieven bepalen. Er zijn nog nauwelijks zorgorganisaties die met het zorgkantoor het maximumtarief kunnen contracteren. De prijzen voor verblijfszorg zijn ten opzichte van 2010 verder gekort. De korting op de extramurale prijzen is weliswaar minder groot dan in 2010, echter niet alleen de markt drukt de prijzen: zorgorganisaties waren ook al geconfronteerd met een overheidskorting. Uit de informatie die de concessiehouders hebben aangeleverd over de tariefkortingen in hun werkgebied blijkt dat zij, berekend op een landelijk gemiddelde, intramuraal een lagere korting hanteren dan zorgaanbieders aangeven. Opvallend is dat concessiehouders voor de extramurale zorg, berekend op een landelijk gemiddelde, van een hogere korting uitgaan dan uit de informatie van de zorgorganisaties blijkt. Concessiehouders baseren hun informatie op al hun contracten en de informatie van de zorgorganisaties komt voort uit de respons van het onderzoek. Geconstateerd kan worden dat de zorgorganisaties en concessiehouders verschillende inzichten hebben over de tariefkortingen. Maar deze bronnen voorzien wel in informatie over het gevoerde prijsbeleid in de thuiszorg en de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen. Concessiehouders beschikken over een regionaal contracteerbudget dat grenzen stelt. Het hebben van consistente en kenbare spelregels is voor zorgaanbieders nodig om in te kunnen spelen op de maat waarmee de concessiehouders de tarieven bepalen. Cliëntvolgendheid hapert In een derde van de gevallen werd geleverde zorg niet volledig - betaald door het zorgkantoor. Uit het onderzoek blijkt dat de herschikking van de productieafspraken AWBZ 2010 in november 2010 voor ruim tweederde de afspraken zijn bijgesteld om in grote mate de zorg bekostigd te krijgen voor de geïndiceerde cliënten die de aanbieder in zorg heeft. Wat zich aftekent is dat zorgkantoren het proces van zorgcontractering in twee fasen inrichten: voorafgaand aan het kalenderjaar worden in eerste aanzet afspraken gemaakt. De helft van de respondenten geeft aan dat voor verblijfszorg deze afspraken niet overeenkomen met de cliënten die al in zorg zijn. Vervolgens blijkt in het lopende jaar Pag. 21

22 over welke omvang van zorg het zorgkantoor definitieve afspraken maakt en bekostigt. Voor de bedrijfsvoering van zorgorganisaties is dat ongunstig: het leidt tot langdurige onzekerheid en tot het risico dat geïndiceerde zorg die al is/wordt geleverd niet wordt betaald. ActiZ is voorstander van het prijsmodel waarbij het geld de keuze van de cliënt voor een aanbieder volgt. Echter deze cliëntvolgende bekostiging is begrensd door de financiële ruimte van het zorgkantoor en het risico voor onbetaalde zorg ligt bij de zorgaanbieder. Ketenzorg: minder productieafspraken Ketenzorg dementie laat relatief de grootste verbetering ten opzichte van vorig jaar zien volgens de zorgorganisaties. Tegelijkertijd is echter zichtbaar dat aanzienlijk minder meerjarenafspraken voor deze zorg zijn gemaakt. Niet duidelijk is hoe dit zich verhoudt. Over andere ketens dan ketenzorg dementie zijn opvallend veel minder productieafspraken gemaakt dan in (Dis)proportionele eisen zorgkantoor Bijna de helft van de zorgorganisaties vindt dat het zorgkantoor proportionele eisen hanteert bij de inkoop van zorg. De twee meest genoemde disproportionele eisen zijn tariefkortingen en de kortingen die worden opgelegd als niet aan de eisen wordt voldaan. De eisen van diverse zorgkantoren sluiten niet aan op landelijke afspraken over aanlevertermijnen van de kwaliteitsuitkomsten. Ook gaf men aan niet in aanmerking te komen voor de transitietoeslag voor geriatrische (ofwel somatische) revalidatie. De meeste zorgorganisaties hebben de eisen niet geheel vrijwillig geaccepteerd. Zij hebben overleg aangevraagd met, of vragen gesteld aan het zorgkantoor. Verwachte problemen in 2011 Meer dan de helft van de organisaties verwacht problemen met betrekking tot de AWBZ zorgcontractering De belangrijkste genoemde problemen hierbij zijn een verslechtering van de financiële positie en een verschraling van de zorg. Uit het onderzoek blijkt dat een enkeling gebruik maakt van eenzijdige indiening van de productieafspraken bij de Nederlandse Zorgautoriteit. Door de toenemende druk op het inkoopbeleid zou verwacht worden dat dit steeds vaker gebeurt. Kennelijk is de prijs voor eenzijdige indiening van productieafspraken voor zorgorganisaties erg hoog. Pag. 22

23 Bijlage 1 - Onderzoeksverantwoording Respons op het onderzoek naar zorgcontractering In de periode van 1 november 2010 tot en met 22 november 2010 was de vragenlijst over de AWBZ Zorgcontractering 2011 beschikbaar voor de respondenten van ActiZ. In totaal hebben 198 zorgorganisaties deelgenomen aan het onderzoek, tegen 172 organisaties vorig jaar. Een aantal zorgorganisaties heeft de enquête niet alleen ingevuld voor hun dominante zorgkantoor 3, maar hebben deze ook nog voor een tweede zorgkantoor ingevuld. In totaal betreft dit 11 organisaties. Het totale aantal volledig ingevulde vragenlijsten komt daarmee uit op 209. Hiermee komt het responspercentage op de enquête Zorgcontractering 2011 uit op 53% ten opzichte van 43% in In tabel 0.1 vindt u een overzicht van de respons. Aantal benaderde respondenten + respons Aantal benaderde zorgorganisaties 394 Aantal deelnemende zorgorganisaties 198 Aantal ingevulde enquêtes (per dominant zorgkantoor) 209 Responspercentage 53% Tabel 0.1 Respons op onderzoek naar zorgcontractering Kenmerken respondenten De meeste deelnemende zorgorganisaties hebben een totale jaaromzet van de gehele organisatie van minder dan 10 miljoen (31%). Daarnaast heeft 30% van de organisaties een jaaromzet tussen de 10 en 40 miljoen. Een volledig overzicht is te vinden in de onderstaande tabel. Ten opzichte van het ledenbestand van ActiZ zijn de groepen met een organisatieomzet hoger dan 40 miljoen meer vertegenwoordigd in de enquête. Totale jaaromzet Aantal Percentage Minder dan 10 miljoen 62 31% Tussen 10 en 40 miljoen 60 30% Tussen 40 en 100 miljoen 49 25% Meer dan 100 miljoen 27 14% Totaal % Tabel 0.2 Verdeling naar totale jaaromzet zorgorganisatie 3 Het zorgkantoor waarmee de zorgaanbieder de meest omvangrijke productieafspraak heeft gemaakt. Pag. 23

24 De verdeling naar financiële productieafspraak die de zorgorganisatie heeft met het zorgkantoor waarvoor de enquête is ingevuld, is weergegeven in tabel 0.3. De respondenten tellen bij grove benadering op tot een financiële productieomvang van ongeveer 6 miljard euro. Dit is ruim de helft van de financiële contracteerruimte voor de sector Verpleging, Verzorging en Thuiszorg. Financiële productieafspraak Aantal Percentage Minder dan 5 miljoen 53 25% Tussen 5 en 15 miljoen 50 24% Tussen 15 en 25 miljoen 27 13% Tussen 25 en 50 miljoen 42 20% Meer dan 50 miljoen 37 18% Totaal % Tabel 0.3 Financiële productieafspraak met zorgkantoor Het overgrote deel van de respondenten biedt zowel intra- als extramurale zorg aan. Acht respondenten geven aan alleen intramurale zorg aan te bieden (tabel 0.4). Sector Aantal Percentage Intra- en extramurale zorg % Alleen intramurale zorg (incl. Volledig Pakket Thuis) 8 4% Alleen extramurale zorg 23 11% Totaal % Tabel 0.4 Verdeling naar zorgtype Respondenten onderverdeeld naar concessiehouders De respondenten zijn tevens ingedeeld naar de vijf grootste (concernen van) concessiehouders waartoe het zorgkantoor, waarmee productieafspraken worden gemaakt, behoort. De meeste respondenten vallen in het werkgebied van CZ en UVIT 4, gevolgd door Achmea, Agis en Menzis. De overige respondenten zijn vanwege de omvang van de concessiehouder gegroepeerd in de groep Overig. Het gaat om DSW, De Friesland, Salland en Zorg & Zekerheid. 4 UVIT is een verzekeraarcombinatie van Univé-VGZ-IZA-Trias waartoe de Univé, VGZ en Trias zorgkantoren behoren. Pag. 24

25 Concessiehouders (aantal zorgkantoren) Aantal Percentage Achmea (6) 30 14% Agis (4) 29 14% CZ (6) 52 25% Menzis (3) 26 12% UVIT (7) 48 23% Overig (6) 24 12% Totaal (32) % Tabel 0.5 Verdeling respondenten naar concessiehouders De concessiehouders hebben een concessie voor meerdere zorgkantoren. Een overzicht van de concessiehouders en zorgkantoren is weergegeven in tabel 0.6. Concessiehouders Achmea Zorgkantoren Drenthe Zwolle Flevoland Zaanstreek/Waterland Kennemerland Rotterdam Agis Amsterdam Apeldoorn/Zutphen 't Gooi Utrecht CZ West Brabant Zeeland Zuid Hollandse Eilanden Zuid Limburg Zuid Oost Brabant Haaglanden Menzis Arnhem Twente Groningen Pag. 25

26 UVIT Noord Holland Noord Midden Holland Waardenland Midden Brabant Nijmegen Noord en Midden Limburg Noord Oost Brabant DSW Delft/Westland/Oostland Nieuwe Waterweg Noord De Friesland Friesland Salland Midden IJssel Zorg & Zekerheid Amstelland en De Meerlanden Zuid Holland Noord Tabel 0.6 Overzicht concessiehouders en zorgkantoren Verreweg de meeste respondenten (82%) maken productieafspraken met 1 zorgkantoor. Een onderverdeling van het aantal zorgkantoren waar afspraken mee worden gemaakt is weergegeven in tabel 0.7. Productieafspraken gemaakt met: Aantal Percentage 1 zorgkantoor % 2 zorgkantoren 19 10% 3 zorgkantoren 6 3% 4 zorgkantoren 3 2% Meer dan 4 zorgkantoren 7 4% Tabel 0.7 Onderverdeling aantal zorgkantoren waar afspraken mee worden gemaakt Voor de AWBZ Zorgcontractering 2011 is ook aan de concerns van concessiehouders gevraagd informatie te delen over de productieafspraken voor intramurale en extramurale zorg. In totaal hebben 8 van de 9 concessiehouders hier aan meegewerkt: dat is een hoge respons. Pag. 26

27 Bijlage 2 - Begrippenlijst Casemanagement Individueel aanspreekpunt voor de cliënt (en mantelzorger) wat betreft de doorlopende planning en afstemming van integrale zorg. Ondersteunt de zelfregie of neemt deze desnoods over. Organiseert de individuele samenhang van zorg. Andere namen zijn: zorgregisseur, (dementie)consulent, trajectbegeleider, etc. Cliëntvolgende bekostiging Bij cliëntvolgende bekostiging, ook wel persoonsvolgende bekostiging genaamd, volgt de bekostiging de keuze van de cliënt. De cliënt bepaalt zelf van welke zorgorganisatie hij zorg wil ontvangen. Die keuze van de cliënt bepaalt hoeveel zorg die zorgorganisatie krijgt bekostigd. Contracteerronde Jaarlijks vindt er een contracteerronde plaats tussen zorgkantoren/concessiehouders en zorgorganisaties. Zorgkantoren stellen een inkoopbeleid op en zorgorganisaties verkopen de zorg die zij willen bieden. Op basis daarvan maken zorgorganisaties en zorgkantoren productie- en contractafspraken over de te leveren zorg in dat kalenderjaar. Voor 1 november kan er een herschikking plaatsvinden van de productieafspraken. Ketenzorg Het samenhangend geheel van zorginspanningen dat door verschillende zorgaanbieders, onder een herkenbare regiefunctie wordt geleverd, waarbij het cliëntproces centraal staat. Ook wel netwerkzorg genoemd; kan volgtijdelijke of gelijktijdige zorg betreffen. Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg Het kader voor het meten van cliëntervaringen en zorginhoudelijke veiligheid waarmee verpleeg- verzorgingshuizen en thuiszorg vergelijkbare informatie verzamelen voor kwaliteitsverbetering, consumenteninformatie en maatschappelijke verantwoording. Het Kwaliteitskader is opgebouwd vanuit een gemeenschappelijke visie van zorgorganisaties, professionals, cliëntenorganisaties, zorgverzekeraars en inspectie op verantwoorde zorg. Pag. 27

28 Maximumtarief Voor de vergoeding van de kosten die een zorgaanbieder maakt voor bijvoorbeeld een uur verpleging of verblijf in een verpleeghuis, stelt de overheid een maximum uur- of dagprijs vast. In de onderhandelingen over het jaarlijkse te sluiten contract met het zorgkantoor wordt een prijs overeengekomen die op of onder dit maximumtarief zit, die door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) wordt bepaald. De term NZa-maximumtarief is tot op zekere hoogte misleidend omdat dit tarief is afgeleid van de kosten die zorgaanbieders gemiddeld maken. Tariefkorting Bij de zorgcontractering worden onder meer afspraken gemaakt over het tarief. Een tariefkorting is een korting op het NZa-maximumtarief waardoor het tarief lager wordt. Transitietarief geriatrische revalidatie Het transitietarief is een speciaal ontwikkeld tarief voor cliënten die in een verpleeg- of verzorgingshuizen revalideren bij wie de ligduur wordt verkort door de inzet van meer behandelaars aan het begin van het revalidatietraject. Hierover dient een tweezijdige afspraak gemaakt te worden met de zorginstelling en het zorgkantoor. Volledig Pakket Thuis Het leveren van verblijf en overige geïndiceerde zorg aan een cliënt met een verblijfsindicatie (zorgzwaartepakket) bij de cliënt thuis. Het Volledig Pakket Thuis stimuleert het scheiden tussen wonen en zorg, doordat de cliënt zelf de woonkosten betaald. Zorgzwaartepakket Een volledig pakket van zorg dat aansluit op de kenmerken van de cliënt en het soort zorg dat de cliënt in een verpleeg- en verzorgingshuis nodig heeft. Een zorgzwaartepakket bestaat uit een beschrijving van het type cliënt (een cliëntprofiel), het aantal uren zorg uitgedrukt in een bandbreedte en een beschrijving van die zorg. Aan ieder ZZP hangt een door de overheid vastgesteld NZa-maximumtarief. Het zorgkantoor onderhandelt over de (maximale) prijs. Pag. 28