Slibmaatregelen 3a. Beijzeren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Slibmaatregelen 3a. Beijzeren"

Transcriptie

1 Slibmaatregelen 3a. Beijzeren Beijzering van een veenplas: de theorie en de praktijk Bruce Michielsen, Bart Schaub, e.a.

2 Vandaag nadruk op ervaringen BRUCE: Plannen op tijdstip t gevolgd door uitvoering op tijdstip t+1 Ondanks b.v. Blauwe Zaal niet voorziene uitkomsten waterkwaliteit en uitvoering BART: Hoe kunnen we op tijd bijsturen? Zijn er nu (eindelijk) resultaten?

3 Stellingen Als je niet zeker weet dat een (dure) maatregel in het veld werkt, moet je deze niet uitvoeren Je moet onzekerheid als overheid nooit tonen Omgeving hoeft niet te begrijpen hoe een maatregel werkt Er is nog geen enkel geval van een veenplas dat door maatregelen is hersteld

4

5 Beslisboom ca 2006

6

7 Vooronderzoek en consultatie: Leon Lamers Ronald Bakkum Nico de Rooij Maarten Ouboter Gerard Ter Heerdt Leonard Oste Jeroen Geurts Johannes Smits Marcel klinge Jack Hemelraad Fons Smolders Moni Poelen etc etc etc etc Leren van elkaar Dosering: Gerard ter Heerdt ongeveer 33 gfe/m2 Advies: 100 gfe/m2 WATERNET!!

8 Vrij simpel concept: Voeg ijzerchloride toe in overmaat Alle beschikbare P zal gebonden worden Algen wordt sterk gelimiteerd Helder water En toen

9 Terra Nova

10 Andere omgeving = andere aanpak

11 Windsturing via windmetertje

12 Voorbeeld 1: Broekvelden-Vettebroek Theorie: zuurstofloosheid Fe laat P los Praktijk: laat tegendeel zien

13 Voorbeeld 2: Klein Vogelenzang Theorie: Fe in overmaat geen nalevering, volgens metingen in laboratorium zou er geen nalevering naar de waterkolom moeten zijn Praktijk: Plas Kleinvogelenzang meeste Fe en meeste algen en meeste P

14 Selectie uit onzekerheden: Sluisje als compromis voor bewoners: defect! Sedimentvallen moeten gemarkeerd worden: lelijk! Vlokvorming wel of niet? Rare uitkomsten! Colloiden? Verspreiding niet te voorspellen: lijkt juist goed te gaan! Zuurstofloosheid wel of geen probleem? Ondanks lage ortho-fosfaat (wellicht) toch drijflagen? Duur van effectiviteit?

15 En toen: Drijflagen van Microcystis Volgens bewoners nooit meegemaakt. Rijnland is lekker bezig.. Hydrodynamica? Of een toevallig samenloop van omstandigheden?

16 Stellingen: bijsturen Door te monitoren houden we vinger aan de pols en kunnen we leren door te doen Een betere kwaliteit bereiken we niet door kennisdeling maar door te doen

17 Vinger aan de pols

18 Kijken naar het resultaat, m.a.w. doen!

19

20

21

22 Vinger aan de pols = volgen Databehoefte afstemmen op wat je meet Voortdurend dynamisch blijven Monitoring Effecten Maatregel = analyse = sturen en bijsturen Hoe speel je in op wat je ziet? Aanvullend Frequenties Parameterpakket Innovaties Wanneer meet je genoeg? Teveel of te weinig?

23 Vinger aan de pols = bodemonderzoek Inkopen van expert kennis

24 Vinger aan de pols = bodemonderzoek Inkopen van expert kennis Conclusies tot dusverre IJzer gehalte lijkt (nog) niet te stijgen? Blijven volgen

25 Vinger aan de pols = volgen Databehoefte afstemmen op wat je meet: dynamisch blijven Monitoring Effecten Maatregel = analyse = sturen en bijsturen Hoe speel je in op wat je ziet? Aanvullend Frequenties Parameterpakket Innovaties Wanneer meet je genoeg? Teveel of te weinig? Zou je het anders doen? En als het toch misgaat?

26 Stellingen Als je niet zeker weet dat een (dure) maatregel in het veld werkt, moet je deze niet uitvoeren Je moet onzekerheid als overheid nooit tonen Omgeving hoeft niet te begrijpen hoe een maatregel werkt Er is nog geen enkel geval bekend van een veenplas die door maatregelen is hersteld Door te monitoren houden we vinger aan de pols en kunnen we leren door te doen Een betere kwaliteit bereiken we niet door kennisdeling maar door te doen

27 Laatste Stelling Als Baggeren, Beijzeren en Bezanden niet werken is er geen haalbare manier om open veenplassen helder te krijgen!

Waterplanten en Waterkwaliteit

Waterplanten en Waterkwaliteit Waterplanten en Waterkwaliteit Leon van den Berg Moni Poelen Monique van Kempen Laury Loeffen Sarah Faye Harpenslager Jeroen Geurts Fons Smolders Leon Lamers Platform Ecologisch Herstel Meren Vrijdag 11

Nadere informatie

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen

Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Hoe een watersysteemanalyse leidt tot slibmaatregelen Welke vragen krijgen we als kwaliteitsbeheerders/ecologen? Onderliggende problemen met waterkwaliteit en ecologie Hoe beantwoorden we deze vragen?

Nadere informatie

Water- en waterbodem: de IJZERVAL

Water- en waterbodem: de IJZERVAL Water- en waterbodem: de IJZERVAL Processen Beheer: suppletie Effectiviteit Risico s Leon Lamers Onderzoekcentrum B-WareB Aquatische Ecologie & Milieubiologie IWWR, Radboud Universiteit Nijmegen Randvoorwaarde

Nadere informatie

IJzersuppletie in Laagveenplassen

IJzersuppletie in Laagveenplassen IJzersuppletie in Laagveenplassen Van veelbelovend naar effectief Zo lang het duurt.. 1: Ontwikkeling van het idee IJzer in de bodem bindt fosfaat Zonder ijzer komt fosfaat vrij Fosfaat geeft algenbloei

Nadere informatie

Baggernet themadag Kwaliteitsbaggeren 28 mei 2015

Baggernet themadag Kwaliteitsbaggeren 28 mei 2015 Plenair 1 Historie en huidige kennis van kwaliteitsbaggeren: van saneringsbaggeren in de Wbb naar waterbodemingrepen en duurzaam hergebruik in de Waterwet. Tommy Bolleboom geeft een terugblik op 20 jaar

Nadere informatie

IJzersuppletie in Terra Nova. IJzersuppletie in Terra Nova Wat gebeurt er in de bodem?

IJzersuppletie in Terra Nova. IJzersuppletie in Terra Nova Wat gebeurt er in de bodem? IJzersuppletie in Terra Nova Wat gebeurt er in de bodem? Jeroen Geurts Radboud Universiteit Nijmegen Doel = fosfaatuitwisseling tussen bodem en water verminderen ijzer:fosfaat ratio in bodemvocht verhogen

Nadere informatie

BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers

BAGGERNUT. Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Leon van den Berg Moni Poelen Leon Lamers Arcadis B-ware Deltares Radboud Universiteit Nijmegen Waterschappen Witteveen en Bos Diverse deelprojecten: Radboud universiteit Nijmegen veldexperimenten

Nadere informatie

Kennismiddag. KRW Reeuwijkse en Nieuwkoopse Plassen

Kennismiddag. KRW Reeuwijkse en Nieuwkoopse Plassen Kennismiddag KRW Reeuwijkse en Nieuwkoopse Plassen Programma 13.00 14.00 - Welkom en Kick-off - Theorie vs praktijk Reeuwijkse Plassen 14.00 15.00 Workshopronde 1 15.00 15.15 Korte pauze en wisselen workshops

Nadere informatie

Innovatief waterbeheer in een veranderend klimaat: slim meten, voorspellen en beheren

Innovatief waterbeheer in een veranderend klimaat: slim meten, voorspellen en beheren Innovatief waterbeheer in een veranderend klimaat: slim meten, voorspellen en beheren Leon Lamers, Jeroen Geurts, Esther Lucassen, Moni Poelen, Leon van den Berg, José van Diggelen, Gijs van Dijk, Roos

Nadere informatie

Inleiding. Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team. Geen concentratie maar belasting. Geen concentratie maar belasting

Inleiding. Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team. Geen concentratie maar belasting. Geen concentratie maar belasting Inleiding Naar een nieuw waterbeheer: sturen op belastingen E-team Kader: KRW planten maatregelen? Geen concentratie maar belasting Aanpak Waternet, E-team Volg- en stuursysteem Wat hebben we geleerd?

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/34605

Nadere informatie

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a.

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. In samenwerking met: Waterschap Hunze en Aa s Wetterskip Fryslan Staatsbosbeheer

Nadere informatie

Samenvatting IJzeradditie als herstelmaatregel

Samenvatting IJzeradditie als herstelmaatregel Samenvatting IJzeradditie als herstelmaatregel De toename van voedingsstoffen in ondiepe meren heeft wereldwijd geleid tot een afname van de waterkwaliteit, waardoor heldere, door planten gedomineerde

Nadere informatie

Via Youtube SIKBTV Playlist Themadag Baggernet Kwaliteitsbaggeren kunt u de plenaire sessies en parallelsessies 2 en 4 integraal terugkijken

Via Youtube SIKBTV Playlist Themadag Baggernet Kwaliteitsbaggeren kunt u de plenaire sessies en parallelsessies 2 en 4 integraal terugkijken Verslag Themadag Baggernet: Kwaliteitsbaggeren 28 mei 2015 In samenwerking met Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Locatie: Van der Valk Hotel A7, Hoorn Via Youtube SIKBTV Playlist Themadag Baggernet

Nadere informatie

Kiwa Water Research B.V. Nieuwegein, 23/4/07

Kiwa Water Research B.V. Nieuwegein, 23/4/07 Danny Traksel Kiwa Industrie & Water Een veilige duik in de toekomst? Toelichting en workshop oriënterend onderzoek naar desinfectietechnieken voor zwemwater 29 maart 2007 Hoe het niet moet... Kiwa Water

Nadere informatie

gegevens applicatie medewerkers werkafspraken

gegevens applicatie medewerkers werkafspraken gegevens applicatie medewerkers werkafspraken Samenvatting Volgens en sturen gaat niet op de app maar om het gedachte goed Ontstaan vanuit de KRW Bestaat uit: kennis delen veld en kantoor; samen leren

Nadere informatie

EEN VERSLAG VAN DE PILOT

EEN VERSLAG VAN DE PILOT IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN; EEN MITIGERENDE MAATREGEL TER VERVANGING VAN VERDWENEN IJZERRIJKE KWEL EEN VERSLAG VAN DE PILOT Een pilot als onderdeel van: Project Waternet KRW08079 1 december 2009

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting. volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor

Samenvatting. Samenvatting. volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor mensen en werkafspraken opleiding ontspanning Jacco Kroon mooi project teamleider goed boek thuis aanrader Favoriete blad 16 februari 2011 Nigtevecht

Nadere informatie

Nieuwsbrief mei Reeuwijkse Plassen schoner en mooier

Nieuwsbrief mei Reeuwijkse Plassen schoner en mooier Nieuwsbrief mei 2014 Reeuwijkse Plassen schoner en mooier Het hoogheemraadschap van Rijnland neemt tot 2015 verschillende maatregelen die samen zorgen voor de verbetering van de waterkwaliteit en ecologie

Nadere informatie

volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor

volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor volg- en stuursysteem: verbinding tussen veld en kantoor mensen en werkafspraken Jacco Kroon teamleider Watersysteembesturing 16 februari 2011 opleiding ontspanning mooi project goed boek thuis aanrader

Nadere informatie

Trombocytenvoorraadbeheer de theorie dichterbij de praktijk

Trombocytenvoorraadbeheer de theorie dichterbij de praktijk Trombocytenvoorraadbeheer de theorie dichterbij de praktijk Situatie tot 2005 Grote schommelingen in productieniveaus van trombocytenconcentraten (TCs) Verloop altijd hoog: gemiddeld 15-20% resterende

Nadere informatie

Nieuwsbrief juni 2014

Nieuwsbrief juni 2014 Nieuwsbrief juni 2014 Reeuwijkse Plassen schoner en mooier Het hoogheemraadschap van Rijnland neemt tot 2015 verschillende maatregelen die samen zorgen voor de verbetering van de waterkwaliteit en ecologie

Nadere informatie

Leren van Incidenten. Knelpunten bij drie bedrijven. Niek Steijger & Linda Drupsteen Gerard Zwetsloot, Jop Groeneweg

Leren van Incidenten. Knelpunten bij drie bedrijven. Niek Steijger & Linda Drupsteen Gerard Zwetsloot, Jop Groeneweg Leren van Incidenten Knelpunten bij drie bedrijven Niek Steijger & Linda Drupsteen Gerard Zwetsloot, Jop Groeneweg 1 Doel Het verbeteren van het proces van Leren van incidenten en het voorkomen van herhaling

Nadere informatie

Epilimnion 100. Waterkwaliteit in Diepe Putten: Voorbeelden uit Rijnlands beheersgebied. Dood/mineralisatie. Primaire productie.

Epilimnion 100. Waterkwaliteit in Diepe Putten: Voorbeelden uit Rijnlands beheersgebied. Dood/mineralisatie. Primaire productie. Waterkwaliteit in Diepe Putten: oorbeelden uit Rijnlands beheersgebied Bruce Michielsen en Harm Gerrits Temperatuurgradient vs diepte Rijnlands Diepe Putten. Hoe onderscheiden DP n zich van overig water?

Nadere informatie

IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN

IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN NEDERLANDS INSTITU NET HERLANDS INSTIT Final l rereport DE RESULTATEN IJZERSUPPLETIE IN LAAGVEENPLASSEN RAPPORT 2012 43 IJzersuppletie in Laagveenplassen De resultaten rapport 2012 43 ISBN 978.90.5773.581.3

Nadere informatie

IJzersuppletie in Terra Nova

IJzersuppletie in Terra Nova IJzersuppletie in Terra Nova Implicaties voor de biota Anne Immers Liesbeth Bakker, Bas Ibelings, Ellen van Donk Gerard ter Heerdt & Jeroen Geurts Aquatisch voedselweb Vissen Zoöplankton Fytoplankton Zonlicht

Nadere informatie

Prak%jkproef ijzersupple%e voor fosfaatvastlegging in laagveen- plassen

Prak%jkproef ijzersupple%e voor fosfaatvastlegging in laagveen- plassen Prak%jkproef ijzersupple%e voor fosfaatvastlegging in laagveen- plassen Clara Chrzanowski (Deltares), Jeroen Geurts (Radboud Universiteit, Onderzoekcentrum B- WARE), Gerard ter Heerdt (Waternet), Anne

Nadere informatie

KRW Nieuwkoopse plassen. van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk

KRW Nieuwkoopse plassen. van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk KRW Nieuwkoopse plassen van A(alscholvers) tot Z(udde) Marieke Desmense en Gustaaf van Wijk Opbouw van deze presentatie Het probleem: jaren 80 tot KRW Wat meten we? Wat ziet Natuurmonumenten? Keuze maatregelen

Nadere informatie

1- meting imago onderzoek Stichting Marketing Zaanstreek

1- meting imago onderzoek Stichting Marketing Zaanstreek 1- meting imago onderzoek Stichting Marketing Zaanstreek Imago onderzoek 2013 Stichting Marketing Zaanstreek 1 Definitie onderzoeksdoelgroep A. Inwoners Zaanstreek (Zaankanters) (n=249): Inwoners van de

Nadere informatie

Discussie blauwalgen protocol

Discussie blauwalgen protocol Platformbijeenkomst Blauwalgen, 1 maart 2013, Boxtel Discussie blauwalgen protocol 15 februari 2011 1 Schema blauwalgenprotocol 2011 Veldbezoek/monitoring Ja Drijflaag aanwezig Nee Acties Fluoroprobe of

Nadere informatie

Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt

Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt Meten is weten: Inzicht krijgen in de opbrengsten van jouw inspanningen in de buurt Vandaag Vandaag Reden voor Monitoring en Evaluatie: M&E Wat is M&E? Monitoren en evalueren: theorie en praktijk Tips

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/92249

Nadere informatie

Zoet-Zout gradiënten met en zonder Dynamisch kustbeheer

Zoet-Zout gradiënten met en zonder Dynamisch kustbeheer Zoet-Zout gradiënten met en zonder Dynamisch kustbeheer Met speciale aandacht voor de Groenknolorchis Ab Grootjans Pieter Stuyfzand Marijn Nijssen Bart Wouters Henk Everts Nico de Vries Annemieke Kooijman

Nadere informatie

Geen water is goed water

Geen water is goed water De afbeelding kan niet worden weergegeven. Het is mogelijk dat er onvoldoende geheugen beschikbaar is op de computer om de afbeelding te openen of dat de afbeelding beschadigd is. Start de computer opnieuw

Nadere informatie

Actualisatie zwemwaterprofiel Veerplas

Actualisatie zwemwaterprofiel Veerplas Actualisatie zwemwaterprofiel Veerplas - 2017 Archimedesweg 1 CORSA nummer: 18.077478 postadres: versie: 01 postbus 156 auteurs: P. v.d. Wee / D. Slot 2300 AD Leiden oplage: 1 telefoon (071) 3 063 063

Nadere informatie

p BaggerNut, maatregelen Baggeren en Nutriënten

p BaggerNut, maatregelen Baggeren en Nutriënten 1996-2011: OVERKOEPELEND VAN EFFL RAPPORT FFinal l rereport p BaggerNut, maatregelen Baggeren en Nutriënten RAPPORT 2012 40 Compilatie van beelden van het project BaggerNut, samengesteld door Ronald Bakkum

Nadere informatie

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water

Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Stand van zaken themagroep Stedelijk Water Themagroep stedelijk water 20 maart 2014 Winnet: themagroep Stedelijk Water 1 Samenstelling werkgroep De werkgroep waterkwaliteit bestaat uit de volgende deelnemers:

Nadere informatie

Reeuwijkse plassen schoon en mooi. Droge voeten, schoon water

Reeuwijkse plassen schoon en mooi. Droge voeten, schoon water 1 Reeuwijkse plassen schoon en mooi Droge voeten, schoon water 2 3 Werken aan waterkwalitieit en ecologie Tussen Bodegraven en Gouda, ten oosten van het dorp Reeuwijk liggen twaalf grotere en kleinere

Nadere informatie

Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com IVM-VU. Water Insight (2005) BlueLeg Monitor(2012)

Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com IVM-VU. Water Insight (2005) BlueLeg Monitor(2012) WISP blauwalgen monitoring met remote sensing Steef Peters (peters@waterinsight.nl) www.bluelegmonitor.com Met enige illustraties uit: Blue-green catastrophe: NIOO PhD thesis by Stefan Simis en daaruit

Nadere informatie

tudievragen voor het vak TCO-2B

tudievragen voor het vak TCO-2B S tudievragen voor het vak TCO-2B 1 Wat is fundamenteel/theoretisch onderzoek? 2 Geef een voorbeeld uit de krant van fundamenteel/theoretisch onderzoek. 3 Wat is het doel van fundamenteel/theoretisch onderzoek?

Nadere informatie

Spiegelplas en Ankeveense plassen

Spiegelplas en Ankeveense plassen Spiegelplas en Ankeveense plassen Stand van de natuur en herstelmaatregelen Gerard ter Heerdt Bart Specken Jasper Stroom Floor Speet Winnie Rip Een tienminuten gesprek. Hoe staan onze kinderen er voor?

Nadere informatie

Hoe ver moet je gaan?

Hoe ver moet je gaan? Hoe ver moet je gaan? Requirements verzamelen in agile John Copier; Marcel Steur 8 oktober 2015 Introductie Marcel + Qquest Informatica TU Delft Bedrijfskunde HSA + VU IT combineren met bedrijfskunde Qquest

Nadere informatie

gesproken tekst dat de zon warmte geeft van het doeblad Maak voor de activiteit De zon geeft warmte twee ijsklontjes.

gesproken tekst dat de zon warmte geeft van het doeblad Maak voor de activiteit De zon geeft warmte twee ijsklontjes. Gebruik de zon GROEP 1-2 12 55 minuten 1, 42, 54 en 55 Maak voor de activiteit De zon geeft warmte twee ijsklontjes. Teken boven de ene kolom een zon en boven de andere een schaduw. Zorg voor naamkaartjes

Nadere informatie

Europese meerval (Silurus glanis) in de Westeinderplassen

Europese meerval (Silurus glanis) in de Westeinderplassen Europese meerval (Silurus glanis) in de Westeinderplassen Aanwezigheid van een bijzondere veenreus Bart Schaub; Hoogheemraadschap van Rijnland Martin Hoorweg; Sportvisserij Nederland Samen met Gerrit van

Nadere informatie

Interne belasting met nutrienten: een kwestie van tijd, of niet?

Interne belasting met nutrienten: een kwestie van tijd, of niet? Interne belasting met nutrienten: een kwestie van tijd, of niet? Leonard Osté 25 maart 2010 1990-1995: grote inspanning Veel onderzoek uitgevoerd naar de bijdrage van waterbodems door RIZA en WUR (Boers,

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Veldwerkplaats. Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden: fosfaat als adder onder het gras

Veldwerkplaats. Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden: fosfaat als adder onder het gras Veldwerkplaats Natuurontwikkeling op voormalige landbouwgronden: fosfaat als adder onder het gras Leon Lamers, Fons Smolders, Esther Lucassen en Jan Roelofs Eutrofiëring ring Bodem- en waterprocessen droog

Nadere informatie

Vergadering van Commissie Onderzoek van de Rekening (COR) 14 februari Status verslag Concept

Vergadering van Commissie Onderzoek van de Rekening (COR) 14 februari Status verslag Concept Vergadering van Commissie Onderzoek van de Rekening (COR) Vergaderdatum 14 februari 2018 Kenmerk Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer De heer L. Guilonard (extern) 070 4417507 Verslag

Nadere informatie

7.5 Script en plaatjes post-test

7.5 Script en plaatjes post-test 7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die

Nadere informatie

Kaderrichtlijn Water Nieuwkoopse Plassen

Kaderrichtlijn Water Nieuwkoopse Plassen Kaderrichtlijn Water Nieuwkoopse Plassen Het hoogheemraadschap van Rijnland werkt - samen met gebiedspartners de gemeente Nieuwkoop, de provincie en Natuurmonumenten - al vele jaren aan water van topkwaliteit

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Baggeren en waterkwaliteit. Op zoek naar de optimale baggerfrequentie voor sloten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden.

Baggeren en waterkwaliteit. Op zoek naar de optimale baggerfrequentie voor sloten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Baggeren en waterkwaliteit. Op zoek naar de optimale baggerfrequentie voor sloten in de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Ronald Gylstra, Anna Wegner (Waterschap Rivierenland), Moni Poelen, Roos Loeb

Nadere informatie

In D&H: Steller: F.P. Blom BMZ Telefoonnummer: (030) SKK Afdeling: P&A In AB: Portefeuillehouder: Reerink

In D&H: Steller: F.P. Blom BMZ Telefoonnummer: (030) SKK Afdeling: P&A In AB: Portefeuillehouder: Reerink COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HOOGHEEMRADEN COMMISSIE SKK ALGEMEEN BESTUUR Onderwerp: Resultaten watersysteemanalyse Waterparels Nummer: 616424 In D&H: 05-02-2013 Steller: F.P. Blom In Cie: BMZ Telefoonnummer:

Nadere informatie

Memo. Inleiding. Opzet berekeningen

Memo. Inleiding. Opzet berekeningen Memo Aan Bart Grasmeijer Van Thijs van Kessel Aantal pagina's 7 Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 239 E-mail thijs.vankessel @deltares.nl Onderwerp notitie specieverspreiding Eemshaven Inleiding Deze beknopte

Nadere informatie

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West?

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Kees Bruning, Jaap Postma en Richard Jonker 1 Biologische

Nadere informatie

Gezondheidsmonitor luchthaven Twente

Gezondheidsmonitor luchthaven Twente Gezondheidsmonitor luchthaven Twente 14 en 16 januari 2014 Jaap de Wolf Op verzoek van ADT heeft GGD Twente samen met het RIVM een offerte opgesteld voor het uitvoeren van een gezondheidsmonitor burgerluchthaven

Nadere informatie

Per vaarweg komen deze partijen elkaar steeds tegen bij de afstemming van werkzaamheden aan oever of bodem.

Per vaarweg komen deze partijen elkaar steeds tegen bij de afstemming van werkzaamheden aan oever of bodem. Inleiding De afgelopen jaren is er door de overheden veel geld gestoken in het opwaarderen van de Friese vaarwegen. Ook de komende jaren wordt er nog veel geïnvesteerd. De uitdaging is om dit prachtige

Nadere informatie

[ENQUETE COMMUNICATIE]

[ENQUETE COMMUNICATIE] 13 [ENQUETE COMMUNICATIE] Enquête communicatie Brederode Wonen Inleiding Brederode Wonen zet zich in voor optimale communicatie met haar huurders en goede informatievoorziening voor een ieder die daar

Nadere informatie

IJzersuppletie Laagveenplas Terra Nova

IJzersuppletie Laagveenplas Terra Nova IJzersuppletie Laagveenplas Terra Nova Korte Statistische Analyse IJzersuppletie effecten Terra Nova Jessy Rietdijk 1 IJzersuppletie Terra Nova Korte Statistische Analyse IJzersuppletie effecten Terra

Nadere informatie

Rob Chabot & Jeroen Stoop Principal Consultants bij Novius

Rob Chabot & Jeroen Stoop Principal Consultants bij Novius 1 Seminar 22 maart 2012 Integraal Verandermanagement Grip op Verandering? Rob Chabot & Jeroen Stoop Principal Consultants bij Novius 2 1. Wat bedoelen wij met Integraal verandermanagement 2. Waarom geloven

Nadere informatie

Kennisdeling sessie Prestatiemeten

Kennisdeling sessie Prestatiemeten Kennisdeling sessie Prestatiemeten Door: Jan Hutten en Joost Bijvoet Datum: 28 oktober 2014 Locatie: RWS Utrecht Sprekers/trainers Jan Hutten A+ gecertificeerd 15 BVP tenders begeleiding ON 5 OG begeleidt

Nadere informatie

Pakketbeheer geneesmiddelen Linda van Saase Zorginstituut Nederland Bruggink 6 november 2018

Pakketbeheer geneesmiddelen Linda van Saase Zorginstituut Nederland Bruggink 6 november 2018 Pakketbeheer geneesmiddelen 2018 Linda van Saase Zorginstituut Nederland Bruggink 6 november 2018 Wat doet het Zorginstituut? Pakket Adviezen en uitspraken over inhoud en omvang van het wettelijk verzekerde

Nadere informatie

Communicatie met omgeving/derden over de KRW. Gerard ter Heerdt, Waternet

Communicatie met omgeving/derden over de KRW. Gerard ter Heerdt, Waternet Communicatie met omgeving/derden over de KRW Gerard ter Heerdt, Waternet Botshol en Vinkeveense Plassen, 2007 Participatie Communicatie met omgeving/derden over de KRW Gerard ter Heerdt, Waternet Een persoonlijke

Nadere informatie

Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost

Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost Blauwalgen platform, Amsterdam, 14 april 2014 Monitoring van blauwalgen risico s Ron van der Oost Overzicht Risicoanalyse Inter-laboratorium ringtest blauwalgen monitoring Vergelijking monitoring methoden

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/72015

Nadere informatie

De economische crisis duurt voort, werk aan vertrouwen. drs. ing. Richard Lamb, Bureau Trendwatcher.com

De economische crisis duurt voort, werk aan vertrouwen. drs. ing. Richard Lamb, Bureau Trendwatcher.com De economische crisis duurt voort, werk aan vertrouwen drs. ing. Richard Lamb, Bureau Trendwatcher.com De economische crisis duurt voort, werk aan vertrouwen ~ Ontwikkel uw eigen toekomstvisie ~ Trends

Nadere informatie

SEBA Wie zijn jullie?

SEBA Wie zijn jullie? SEBA Wie zijn jullie? Buurtteam Erasmusbuurt Fa Jacoubi Bestuur Stichting Erfpachters Belang Amsterdam (SEBA) drs. Koen de Lange voorzitter Ir. Erik Verheul penningmeester Mr. Otto Koppen secretaris Advocatenteam

Nadere informatie

Resultaten onderzoek relatieve bronnen. B-ware en Royal Haskoning (proefsloten) HH Stichtse Rijnlanden en Aequator (polderanalyse)

Resultaten onderzoek relatieve bronnen. B-ware en Royal Haskoning (proefsloten) HH Stichtse Rijnlanden en Aequator (polderanalyse) Resultaten onderzoek relatieve bronnen B-ware en Royal Haskoning (proefsloten) HH Stichtse Rijnlanden en Aequator (polderanalyse) Overzicht Aanleiding Aanpak Vervolg Waterkwaliteit Lopikerwaard Welke bronnen

Nadere informatie

Ontplooi de wereld begin bij jezelf

Ontplooi de wereld begin bij jezelf Ontplooi de wereld begin bij jezelf Onn tt p l o o i i n g o p m O m aaaatt De kunst van het ontplooien Innervida begeleidt mensen en organisaties Ieder mens heeft weleens twijfels bij zijn werk. Zit

Nadere informatie

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes?

Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Verbetering energieprestatie: een zaak van kleine stapjes? Nico Nieboer 3 november 2015 Delft University of Technology Challenge the future Inleiding Presentatie uitkomsten onderzoek naar verbetering energieprestatie

Nadere informatie

2018 jaar van veranderingen Nieuwe onderzoeken in 2018 Jeugdhulp

2018 jaar van veranderingen Nieuwe onderzoeken in 2018 Jeugdhulp JAARPLAN 2018 1 2018 jaar van veranderingen In 2018 gaat er het nodige veranderen voor de rekenkamercommissie Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout. Door de bestuurlijke fusie van Noordwijk en Noordwijkerhout

Nadere informatie

Verantwoording op koers. Door Jan van der Bij BZK Amersfoort, 15 december 2017

Verantwoording op koers. Door Jan van der Bij BZK Amersfoort, 15 december 2017 Verantwoording op koers Door Jan van der Bij BZK Amersfoort, 15 december 2017 Het plan Korte terugblik verantwoordingsjaar 2015; Verbetermaatregelen voor het verslagjaar 2016; Uitkomsten verslagjaar 2016;

Nadere informatie

ICT-competenties op de werkvloer: wel zo Belangrijk? Dr. Alexander van Deursen Vakgroep Media, Communicatie en Organisatie

ICT-competenties op de werkvloer: wel zo Belangrijk? Dr. Alexander van Deursen Vakgroep Media, Communicatie en Organisatie ICT-competenties op de werkvloer: wel zo Belangrijk? Dr. Alexander van Deursen Vakgroep Media, Communicatie en Organisatie Onderzoeksvraag: Hoe gaan organisaties om met ICT-competenties van hun medewerkers

Nadere informatie

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014

Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning. Hans Weggemans 12 november 2014 Nieuw model voor Maatschappelijke Ondersteuning Hans Weggemans 12 november 2014 1 Decentralisaties Participatiewet 2015 (- ca. 20%) Wmo: Begeleiding en verzorging 2015 (-25% resp. -15%) Jeugdzorg 2015

Nadere informatie

Welkom! Informatieavond dijkverbetering Kudelstaartseweg

Welkom! Informatieavond dijkverbetering Kudelstaartseweg Welkom! Informatieavond dijkverbetering Kudelstaartseweg Kudelstaartseweg Waternet: Dijkverbetering Gemeente Aalsmeer: Riolering & Fietspad Programma 19.00 uur inloop 19.30 uur uitleg proces dijkverbetering

Nadere informatie

Monitor Zorg Verandert

Monitor Zorg Verandert Monitor Zorg Verandert Een peiling onder mensen met een aandoening of beperking en mantelzorgers over de veranderde zorgwetgeving Meting december 2015-januari 2016 Samenvatting Samenvatting Monitor Zorg

Nadere informatie

Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten

Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten Lange termijneffecten van onderwijs De effecten van tracking op latere uitkomsten Lex Borghans Academische Werkplaats Onderwijs Universiteit Maastricht Selectie in het voortgezet onderwijs De discussie

Nadere informatie

E-book: over het selecteren van winnende ideeën

E-book: over het selecteren van winnende ideeën E-book: over het selecteren van winnende ideeën Iets voor jou, dit e-book? Op zoek naar vernieuwing & onderscheid van diensten? Vraag jij je ook af hoe je uit een berg ideeën de beste selecteert? Lees

Nadere informatie

Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het. college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds

Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het. college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds Voorjaarsnota 2013. Voorzitter, Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds voortdurende onzekerheid

Nadere informatie

Morfologische en ecologische aspecten van hermeanderen. Ton Hoitink Joris Eekhout Piet Verdonschot Bart Makaske Henk Wolfert

Morfologische en ecologische aspecten van hermeanderen. Ton Hoitink Joris Eekhout Piet Verdonschot Bart Makaske Henk Wolfert Morfologische en ecologische aspecten van hermeanderen Ton Hoitink Joris Eekhout Piet Verdonschot Bart Makaske Henk Wolfert Inhoud Beschouwing huidige praktijk en visie op hermeandering Simulatie van beekmeandering

Nadere informatie

Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan

Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan Visie vanuit de Waterschappen Fred de Haan Inhoud Waternet Waarom is volumebepaling een issue Oorzaken Hoe anticiperen Conclusies Waternet als uitvoeringsorganisatie Gemeente Amsterdam: -riolering -grondwater

Nadere informatie

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein

Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Erica Post Kinderarts St Antoniusziekenhuis Utrecht/ Nieuwegein Een goed begin.. De zuigelingenperiode is een zeer kritieke en kwetsbare levensfase wat betreft de voeding Een goed begin.. De "Hongerwinterbaby

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren

Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Kwantitatieve PCR van potentieel toxische cyanobacteriën in oppervlaktewateren Edwin Kardinaal, Danielle van der Linde, Lonneke Hensen & Bart Wullings KWR Watercycle Research Institute, Nieuwegein Inhoud

Nadere informatie

Praktijkvoorbeeld VAF Argonautenstraat Amsterdam

Praktijkvoorbeeld VAF Argonautenstraat Amsterdam Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Argonautenstraat Amsterdam Beschrijving van een praktijkvoorbeeld van de uitwerking van een funderingsvraagstuk conform de VAF. In beknopte vorm

Nadere informatie

Meting maart 2014 DONATEURSVERTROUWEN BLIJFT STIJGEN

Meting maart 2014 DONATEURSVERTROUWEN BLIJFT STIJGEN Meting maart 2014 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl DONATEURSVERTROUWEN BLIJFT STIJGEN Nederland is duidelijk op weg naar een

Nadere informatie

School Info. Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet

School Info. Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet School Info Beter inzicht, hogere kwaliteit en meer omzet SchoolsConnect is een totaalconcept voor onderwijsinstellingen. Gemakkelijk internet en telefonie is altijd fijn op een school. Ook de veiligheid

Nadere informatie

Zorgconcentratie : gevolgen voor de opleiding

Zorgconcentratie : gevolgen voor de opleiding Zorgconcentratie : gevolgen voor de opleiding Voorstellen Dr. Götz Wietasch Opleider Anesthesiologie UMC Groningen Lid RGS, Voorzitter Cie Visiteren Dr. Marianne ten Kate-Booij Gynaecoloog Erasmus MC Voorzitter

Nadere informatie

Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten. Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011

Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten. Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011 Meten van geluidsproductie van voegovergangen en gebruik van resultaten Ir. Jan Hooghwerff Themabijeenkomst PVO 23 maart 2011 1. Waar staan we nu? De regelgeving 2. Waar staan we nu? De praktijk bij toepassen

Nadere informatie

Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl

Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap Prof. dr. Roland Blonk, Chris Goosen

Nadere informatie

Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen?

Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen? Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen? Alfons Smolders, Jose van Diggelen, Johan Loermans, Gijs van Dijk, Moni Poelen, Mark van Mullekom, Monique van Kempen, Hilde

Nadere informatie

Verantwoord inkopen van glasbewassing Het is toch niet mijn probleem als de glazenwasser van zijn ladder valt toch?!

Verantwoord inkopen van glasbewassing Het is toch niet mijn probleem als de glazenwasser van zijn ladder valt toch?! Verantwoord inkopen van glasbewassing Het is toch niet mijn probleem als de glazenwasser van zijn ladder valt toch?! Nico Koch beleidsadviseur KAM en Economie Glazenwassers & Gevelbehandelaars Vakbeurs

Nadere informatie

Woninggebonden financiering via de gemeentelijke baatbelasting

Woninggebonden financiering via de gemeentelijke baatbelasting Woninggebonden financiering via de gemeentelijke baatbelasting Tijmen Smit, 0615026912, tsmit@gsf.nl Presentatie BNG Seminar Gebouwgebonden financiering 3 oktober 2018 Transformatie particulier woningbezit

Nadere informatie

De ontwikkeling van een kop-verdover De impact van EU verordening 1099/2009 op het toekomstig bedwelmen van slachtkuikens

De ontwikkeling van een kop-verdover De impact van EU verordening 1099/2009 op het toekomstig bedwelmen van slachtkuikens De ontwikkeling van een kop-verdover De impact van EU verordening 1099/2009 op het toekomstig bedwelmen van slachtkuikens De ontwikkeling van een kop-verdover door Exportslachterij Clazing BV & Doelstellingen

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben? 19-3-2013. Afdelingsbijeenkomst Noord-Holland 18 maart 2013. Deel 1: MVO Enquête. Deel 2: MVO en MKB

Waar gaan we het over hebben? 19-3-2013. Afdelingsbijeenkomst Noord-Holland 18 maart 2013. Deel 1: MVO Enquête. Deel 2: MVO en MKB Afdelingsbijeenkomst Noord-Holland 18 maart 2013 Waar gaan we het over hebben? Deel 1: MVO Enquête Deel 2: MVO en MKB Deel 3: Aan de slag! Maatschappelijke verantwoordelijkheid Maatschappelijk ondernemen

Nadere informatie

Spanningscoëfficiënt water. 1 Doel 1. 2 Theorie 1

Spanningscoëfficiënt water. 1 Doel 1. 2 Theorie 1 Proefnummer : FE3-W5-WA1 Naam schrijver : René van Velzen Naam medewerker : Guillaume Goijen klas en PGO-groep : TN-P2, Groep 1 Datum practicum : 4 Oktober 2007 Datum inlevering : 11 Oktober 2007 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Verslag. 1 Algemeen gedeelte

Verslag. 1 Algemeen gedeelte Aan Geadresseerden Kopie aan Projectteam, Klankbordgroep en tijd bespreking 7 maart 2017, 20.00-22.00 uur Plaats bespreking Ankeveense IJsclub 1 Algemeen gedeelte Contactpersoon J.J. Hofstra jaap.hofstra@

Nadere informatie

Watergebiedsplan Noordelijke Vechtplassen

Watergebiedsplan Noordelijke Vechtplassen Watergebiedsplan Noordelijke Vechtplassen 1e bewonersavond - 18 april 2017 Welkomswoord J.W. Dulfer (Wiegert) Lid Dagelijks bestuur Water Natuurlijk bewonersavond - 18 april 2017 1 Doelen van deze avond

Nadere informatie

Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren. Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal

Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren. Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren met

Nadere informatie