Jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester 1 april 2019

Transcriptie

1 Jaarverslag 2018 Monumentencommissie en Stadsbouwmeester 1 april 2019

2 Inhoudsopgave - Inleiding 3 - Overzicht Bijzondere projecten IJkpunten in de stad door Cees Sanders 5 - Bijzondere projecten Monumentencommissie Binnenstedelijke herontwikkeling door Arno Kolen 9 - Bijzondere projecten Stadsbouwmeester jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 2

3 Inleiding Met dit Jaarverslag 2018 wordt in woord en beeld een overzicht gegeven van de werkzaamheden van de Monumentencommissie en de Stadsbouwmeester. Het afgelopen jaar heeft de Monumentencommissie een gewijzigde samenstelling gekregen, door de aanstelling per 1 april van een nieuwe stadsbouwmeester en een nieuw burgerlid. De stadsbouwmeester toetst bouwplannen aan de welstandsnota en heeft tevens zitting in de monumentencommissie, waarmee er integraal (zowel vanuit het monumenten- als welstandsperspecief) naar monumentenplannen wordt gekeken. De stadsbouwmeester vergadert tweewekelijks op donderdag. De monumentencommissie bestaat uit vier leden: voorzitter, monumentendeskundige, stadsbouwmeester en burgerlid. De monumentencommissie vergadert maandelijks op donderdag bij voldoende aanvragen. Voor de statistieken, in 2018 zijn 167 plannen voorgelegd aan de Stadsbouwmeester in het kader van de welstandsadvisering. Een grote toename t.o.v. 107 plannen in De monumentencommissie kreeg in 2018 totaal 38 plannen ter advisering voorgelegd. Dit is eveneens een stijging van t.o.v. 28 plannen In beide vergaderingen worden de plannen eerst in vooroverleg besproken en geadviseerd, waardoor geen enkele formele aanvraag van een negatief advies is voorzien. Actuele ontwikkelingen op het gebied van welstand. De Omgevingswet die per 1 januari 2021 in werking zal treden heeft ook een grote impact op de welstandstoets. Het proces en maatwerk zullen de manier van toetsen gaan bepalen, weliswaar binnen de omgevingsvisie van de gemeente. De werkwijze van de gemeente Tiel is al opgeschoven richting proces, door de nadruk op vooroverleg. De beeldkwaliteitsvisie uit 2014, opgesteld in opdracht van de raad, stuurt binnen een aantal ruimtelijke kaders, ook al meer op maatwerk. Doordat zowel de stadsbouwmeester als de raadscommissie in 2018 zijn vernieuwd, heeft er geen overleg plaatsgevonden tussen de raadscommissie en de stadsbouwmeester over de ervaringen en de wijze van toetsen. Het is een goed voornemen om dit in 2019 wel plaats te laten vinden. Actuele ontwikkelingen op monumentengebied. De Monumentenwet 1988 is per 1 juli 2016 vervallen. Een deel van de wet is op deze datum overgegaan naar de Erfgoedwet. Het deel dat betrekking heeft op de besluitvorming in de fysieke leefomgeving gaat over naar de Omgevingswet, wanneer deze in 2021 in werking treedt. Het aanwijzen van een rijksmonument staat bijvoorbeeld in de Erfgoedwet, terwijl de provinciale en gemeentelijke monumenten straks onder de Omgevingswet vallen. Voor de bescherming van stads- en dorpsgezichten en voor vergunningen tot wijziging, sloop of verwijdering van rijksmonumenten is een overgangsregeling in de Erfgoedwet opgenomen voor de periode tot De aanvragen omgevingsvergunning voor zowel rijks- als gemeentelijke monumenten betreffen steeds vaker maatregelen voor een betere isolatie en/ of de plaatsing van zonnepanelen. In toenemende mate zijn ook particuliere eigenaren geïnteresseerd in het verduurzamen van hun monument. Energiebesparende maatregelen toepassen in een monument draagt uiteindelijk bij aan het behoud ervan voor de toekomst. Het spanningsveld tussen monumentale waarden en energiezuinige ingrepen is groot: vakkundige ondersteuning blijft noodzakelijk bij verduurzaming van monumenten. Aanbevelingen - ruimtelijk beleid dient vertaald te worden in heldere visies om ontwikkelingen in de stad te kunnen regisseren - aandacht houden voor de inrichting en kwaliteit van de openbare ruimte, dit draagt in sterke mate bij aan de ruimtelijke kwaliteit en de beleving van de stad en de woonwijken - de samenhang van monumenten en historische structuren waarderen en beschermen - aandacht blijven houden voor het beleid inzake de verduurzaming van monumenten en bestaand vastgoed. samenstelling Monumentencommissie v.l.n.r. Arno Kolen (stadsbouwmeester), Gerard van de Bovenkamp (team vergunningen), Veronie Delmee (team vergunningen), Geert van Leeuwen (team vergunningen), Anouk Riehl (monumentendeskundige), Cees Sanders (voorzitter), Fred Manders (burgerlid) jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 3

4 Overzicht bijzondere projecten 2018 In dit jaarverslag zijn enkele bijzondere plannen uitgelicht die in 2018 zijn behandeld. De nummering van de plannen verwijst naar de locatie op de kaart van Tiel. monumentencommissie mc 1 Posthuys I mc 2 De Ark Hoveniersweg mc 3 Jodenstraatje 2 mc 4 Havenkraan met tredmolen Oliemolenwal mc 5 Hoogeindsestraat 19 mc 6 Lingedijk 7 mc 7 Lingedijk 21 sb6 welstand/ stadsbouwmeester sb 1 zwempaviljoen Tiel sb 2 winkelcentrum Westlede sb 3 appartementen/ woningen Lingedijk sb 4 Posthuys II sb 5 herontwikkeling Esdoornstraat/ Meidoornstraat sb 6 woonhuis Zoelenseweg sb 7 buitenplaats Nijenrode sb1 sb3 sb4 sb5 mc2 mc5 mc4 mc1 mc3 sb2 mc7 mc6 sb7 jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 4

5 IJkpunten in de stad Iedereen kijkt verschillend naar zijn leefomgeving en de monumenten daarin. Historici zien in het gebouwde erfgoed tastbare sporen van de wijze waarop onze voorouders het dagelijkse leven vormgaven. Architecten zien in de eerste plaats interessante en inspirerende ontwerpen. Voor veel mensen zijn oude structuren en gebouwen simpelweg vertrouwde ijkpunten in hun bestaan. Ze hebben te maken met hun welbevinden in een gebouwde omgeving. We zouden raar opkijken als ze plotseling verdwenen zouden zijn. Het is daarom ongelooflijk belangrijk die ijkpunten te respecteren en te zien in relatie tot hun omgeving, dus te streven naar (behoud van) ruimtelijke kwaliteit. Monumenten zijn van maatschappelijk belang; ik benadruk het nog maar een keer. Overigens zijn historische kenmerken van de stad niet alleen aantrekkelijk voor de bewoners. Ook voor bezoekers en bewoners uit de regio zijn deze ijkpunten belangrijk. Mensen die zich met City-marketing bezig houden, zullen zich daarvan bewust moeten zijn. Monumentenbeleid is geen statisch gebeuren, maar vraagt om een voortdurende (her)interpretatie van de historische waarden. Sloop van monumenten en vervangende nieuwbouw is weliswaar onwaarschijnlijk door hun beschermde status, maar het voortbestaan is ook afhankelijk van en gebaat bij een voortgezet gebruik. Soms is het daarom nodig dat de functie verandert of het gebruikscomfort verbetert. Uit onderzoek blijkt dat het verduurzamen van monumenten mogelijk is en loont. Voorbeeld van verduurzaming is de dakrenovatie met zonne-energie dakpannen bij het pand Ophemertsedijk 1, waarover de commissie heeft geadviseerd. Voorbeelden van herontwikkeling uit 2018 waren de hoogwaardige renovatie van het voormalig postkantoor (Hoogeinde ) en de initiatieven voor het in 1916 door H. Zoetmulder ontworpen Patronaatsgebouw (Hoveniersweg 21). In eerdere perioden is aandacht besteed aan de herbestemmingen van de voormalige rechtbank en het oude slachthuis. Particuliere initiatieven die door de monumentencommissie van harte zijn ondersteund. Opnieuw is er het afgelopen jaar aandacht geweest voor het wonen boven winkels in het centrum. Een goed voorbeeld betreft de realisatie van 3 appartementen op de tweede verdieping en zolder van het pand Hoogeindsestraat 19. De initiatiefnemer heeft de commissie nauw betrokken bij de ontwikkeling van dit plan. Zorgvuldig omgaan met ruimtelijk kwaliteit geldt evenzeer voor de buitengebieden. Daar zorgt de historisch geografische structuur voor het karakter en de verscheidenheid in het landschap. De bebouwing voegt zich op een logische wijze naar dat landschap. Objecten in het buitengebied, die in 2018 aandacht kregen waren de stijlvolle 19e eeuwse T-boerderij, Lingendijk 7 en de voormalige pastorie Lingendijk 21, beeldbepalend verbonden aan een van de oudste Romaans/Gotische kerken in Nederland. Beide objecten blijven gelukkig bewaard, evenals de boerderij Medelshof (Medelsestraat Oost) die, ingepast in een bedrijventerrein, een nieuwe toekomst tegemoet gaat. Zoals al aangegeven: het gaat niet alleen om beschermde gebouwen. Uit het verleden stammende ijkpunten zijn bijvoorbeeld de door de gemeente-architect F.J. van Nieuwenhuyse ontworpen fontein in het Kalverbos en het Vogeleilandje in de Stadsgracht. Beide objecten zijn initiatieven van de VVV Tiel en Omstreken. De door de plaatselijke VVV gebruikte informatiekiosk uit 1952 is vorig jaar terecht onder de aandacht gebracht, waarbij is gewezen op de samenhang van dit verscholen object met de architectuur uit de wederopbouwperiode, die je in de binnenstad tegenkomt. In 2014 werd voor de commissie een rondleiding door die binnenstad verzorgd door de Vereniging Oudheidkamer voor Tiel en Omstreken en de Werkgroep Waardevol Tiel naar aanleiding van de voorgenomen afsluiting van een naamloze steeg. De wandeling gaf ons een waardevol inzicht in de stedenbouwkundige structuur van de binnenstad. In 2018 heeft de commissie kennis genomen van het initiatief de historische tredmolen op de Oliemolenwal te reconstrueren. Als daarbij aandacht besteed kan worden aan de omgeving van de kraan, kan dit opnieuw een positieve bijdrage zijn aan de beleving van de stedelijke structuur en het meer zichtbaar maken van het eigene in Tiel. Vele eeuwen hebben bijgedragen aan het karakter van Tiel. Zowel binnen de stadskern als daar buiten zien we het resultaat van ontwikkelingen, opvattingen en beslissingen uit het verleden. Veel gedeelten en latere wijken dragen het stempel van de tijd waarin ze zijn ontstaan. Het karakter is mede bepaald door de sociale omstandigheden en door de visie op bouwen en wonen in die tijd. De Monumentencommissie Tiel heeft sinds zijn installatie op 12 april 2012 geconstateerd dat niet alleen het gemeentebestuur aandacht heeft voor de ruimtelijke kwaliteit. De rijke historie van Tiel leeft in de samenleving. Gelukkig, want zonder de medewerking van betrokken eigenaren van waardevolle panden is geen effectief monumentenbeleid mogelijk. De overheid kan niet zonder draagvlak voor het beleid en samenwerking met particulieren. Ook van buiten de gemeentegrens is waardering gebleken. De Stichting Ter Navolging Tiel, opvolger van de in 1998 ontstane Stichting tot instandhouding van Historische Begraafplaatsen in Tiel en Omstreken, heeft in februari 2018 de Gouden Terebinth, de funeraire prijs van de Vereniging De Terebinth, in ontvangst mogen nemen. De commissie ziet de nabije toekomst met vertrouwen tegemoet. Cees Sanders, voorzitter Monumentencommissie jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 5

6 Bijzondere projecten monumentencommissie In een overzicht wordt een beperkte selectie van projecten getoond die in 2018 zijn behandeld, thematisch goede voorbeelden van actuele onderwerpen: A. Herbestemming monumenten B. Historische sfeer binnenstad C. Wonen boven winkels D. Objecten in het buitengebied. (het nummer achter het project verwijst naar de locatie op de kaart van Tiel) De foto s bij de projecten monumentencommissie zijn van Fred Manders, tenzij anders vermeld. De Ark Hoveniersweg (mc 2) Het programma voor de herontwikkeling van gebouw De Ark aan de Hoveniersweg bestaat uit 16 appartementen voor begeleid wonen, een kantoorruimte en een huiskamer. Binnen de contour van de gevel wordt een nieuw casco met drie bouwlagen gerealiseerd, zodanig dat de voorgevel en delen van de zijgevels, en daarmee het beeld van het gebouw, behouden kunnen blijven. Aan de achterzijde wordt een nieuw rechthoekig volume geplaatst in vier bouwlagen, gebruikmakend van het hoogteverschil van het perceel (ca. 3 meter), waarbij de tuinaanleg op de gracht aansluit. architect: Zecc architecten opdrachtgever: Kleurrijk Wonen A. Herbestemming van monumenten Hergebruik van monumentale panden is belangrijk om deze in stand te houden, waardoor tevens de historie van de stad leesbaar blijft. Gebouwen worden veelal maar voor één specfieke functie gerealiseerd en worden bij een herbestemming niet meer gebruikt zoals ze ooit zijn bedoeld. Bij een functie wijziging is het een uitdaging om het gebouw zo min mogelijk aan te tasten en waardevolle interieurs te respecteren. Het is prettig om binnen de gemeente naar goede referenties te kunnen verwijzen. De getoonde voorbeelden laten uiteenlopende benaderingswijzen zien, maar dragen bij aan een bewustwording van het culturele bezit en het belang van de instandhouding. Posthuys I (mc 1) Na jaren van leegstand is een ambitieus plan ontwikkeld voor een hergebruik van dit gemeentelijk monument met 21 appartementen in diverse variaties, met behoud van de oorspronkelijke sfeer. Duurzaamheid van het plan staat voorop, waarbij aardwarmte wordt ingezet voor de verwarming van het gebouw. Tot de laatste details is het plan in een open sfeer besproken. Het plan is een mooi voorbeeld voor een duurzame herbestemming van een bijzonder gebouw in een binnenstedelijke omgeving. De realisatie zal medio 2019 worden afgerond. - architect: M2M Architectuur - opdrachtgever: Saron Breeding bv jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 6

7 B. Historische sfeer binnenstad Zoals andere middelgrote steden, zoekt ook Tiel naar mogelijkheden om de sfeer en aantrekkelijkheid van haar binnenstad te waarborgen en zelfs te vergroten. De historische structuur met haar monumenten speelt een voorname rol bij de uitstraling en identiteit van de stad. Om het centrum levendig te houden is niet alleen de inspanning van de gemeente vereist, maar ook draagkracht en initiatieven van ondernemers en particulieren. Mensen die tijd en energie willen stoppen in objecten of met goede ideeën voor de stad. De commissie ondersteunt deze initiatieven. havenkraan met tredmolen Oliemolenwal (mc 4) Waardevol Tiel heeft het initiatief ontwikkeld om een reconstructie van een houten kraanmolen te laten bouwen op de Oliemolenwal, aan de monumentale stadsgracht. Uit archiefbronnen blijkt dat Tiel, als een van de oudste steden van Nederland, zonder twijfel over een kraan beschikte voor overslag. Voor de reconstructie heeft men de beschikking gekregen over tekeningen van de Brugse Kraan. Net als in Brugge zal de kraanmolen in Tiel gebouwd worden door leerlingen van het ROC. - initiatief: Waardevol Tiel woning Jodenstraatje 2 (mc 3) Het karakteristieke woonhuis aan het Jodenstraatje wordt opgedeeld in twee wooneenheden. Het pand is in de loop der jaren diverse keren aangepast, waardoor het interieur weinig monumentele waarde bezit. Tijdens de interne sloopwerklzaamheden zijn echter diverse historische bouwsporen gevonden, die verwijzen naar een middeleeuwse oorsprong van het pand. - architect: C. Bionda, teken- en adviesbureau - opdrachtgever: particulier foto collage: Jan van Doesburg jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 7

8 C. Wonen boven winkels Indien een analyse gemaakt zou worden van leegstand of inefficiënt gebruik van het centrumgebied, zou dit interessante getallen op kunnen gaan leveren. Een gebouw leeft door een goed gebruik en de binnenstad heeft gebruikers nodig. Het is daarom verstandig om wonen in de binnenstad aantrekkelijk te houden en te bevorderen. Er zijn diverse mooie initiatieven, maar helaas worden regelmatig ontwikkelingen van kleine (en slechte) wooneenheden in historische gebouwen ter beoordeling voorgelegd. Het is goed dat de mogelijkheden voor kleine wooneenheden politiek zijn ingekaderd. Hoogeindsestraat 19 (mc 5) Markant op de hoek van de Hoogeindsestraat, de Chasséstraat en het Kalverbos staat het winkel-woonpand daterend uit Het pand staat aan de westelijke entree van het centrumgebied. De 2e- en dakverdieping worden omgebouwd tot royale en luxe appartementen. Het is te waarderen dat de initiatiefnemer appartementen voor een hoger segment realiseert en hopelijk vindt dit voorbeeldplan enige navolging. - architect: Moesbergen Bouwadviesbureau - opdrachtgever: JeMaTo Participaties bv D. Objecten in het buitengebied Tiel heeft een relatief beperkt buitengebied met twee kerkdorpen: Wadenoijen en Kapel-Avezaath. Het buitengebied krijgt niet altijd de aandacht, maar is zeker zo belangrijk voor de historie en beleving van de gemeente. Boerderijen en kerkgebouwen zijn interessante en karakteristieke woonobjecten, die op deze wijze door een goed en zorgvuldig opdrachtgeverschap in stand kunnen worden gehouden. Lingedijk 7 Wadenoijen Boerderij (mc 6) De nieuwe eigenaar heeft een plan ontwikkeld voor de restaurautie van de T-boerderij uit ca Plan is om de boerderij zoveel mogelijk in tact te laten, met na-isolatie aan de binnenzijde. Het achterhuis en bijbehorende koetshuis, worden in een 2e fase gerenoveerd tot verblijfsruimtes van de woning. - architect: Moesbergen Bouwadviesbureau - opdrachtgever: particulier foto: archief Lingedijk 21 Wadenoijen Pastorie (mc 7) De Hervormde pastorie uit 1843 is een rijksmonument. De nieuwe eigenaar wil de woning renoveren met respect voor de bestaande situatie. Ook is er een uitgebreid plan gemaakt voor de kleuren en afwerkingen van het interieur. Aan de achterzijde wordt het woonhuis uitgebreid met een veranda. - architect: particulier - opdrachtgever: particulier jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 8

9 Binnenstedelijke herontwikkeling Het is een voorrecht om vanaf 1 april 2018 Stadsbouwmeester en lid van de Monumentencommissie van Tiel te mogen zijn. Een fraaie historische stad met een eigen cultuur, mooi gelegen aan de Waal, in het hart van de Betuwe. De middeleeuwse stedelijke structuur is ingevuld met een groot aantal goede voorbeelden uit de wederopbouw-architectuur. Een periode die de laatste jaren steeds meer wordt gewaardeerd. De combinatie van ligging en bijzondere historie maken Tiel onderscheidend binnen Nederland. Door een grote regionale uitstraling, heeft Tiel de problematiek van een stad verkregen. Dat laat zich ook goed zien in de ruimtelijke ontwikkelingen, die ter beoordeling worden voorgelegd. In een korte tijd zijn er in 2018 diverse interessante ontwikkelingen de revue gepasseerd, waarvan enkele in dit jaarverslag zijn opgenomen. Deze projecten geven een goed overzicht en een doorkijkje naar de toekomst van Tiel. Zo is medio 2018 het eerste ontwerp binnen het Masterplan Stationsgebied 2008 behandeld. Een plan dat al 10 jaar ligt te sudderen, waarin een overzicht wordt geschetst op welke wijze het gebied rondom het station zich mag ontwikkelen in relatie tot de binnenstad en omliggende woongebieden. Door de schaalvergroting van een compact gebied, is het goed dat dit Masterplan tijd krijgt om tot wasdom te komen. Dit geeft een mogelijkheid voor reflectie of destijds de juiste keuzes zijn gemaakt, die van grote invloed zijn op de huidige woon-en leefomgeving. Het is interessant om deze documenten tegen het daglicht te houden: sluiten de plannen en visies nog voldoende aan op de huidige vraag naar duurzaamheid, mobilteit en manier van wonen. Ook is in dit jaarverslag het nieuwe winkelcentrum aan De Nieuwe Tielseweg opgenomen. De Nieuwe Tielseweg ontwikkelt zich als een echte Stadsboulevard. Projecten aan deze weg zijn herontwikkelingen van bestaande terreinen, maar verkrijgen een groter schaalniveau. Het plan De Vier Gravinnen dat enkele jaren geleden is gerealiseerd (kruising Hertog Reinaldlaan), laat mogelijkheden zien en brengt nieuwe inzichten in beeld. Anders dan voor het Stationsgebied, zijn de toekomstige lijnen voor de Nieuwe Tielseweg minder goed in kaart gebracht in een visie of stedenbouwkundig plan. Dit kan ertoe leiden dat initiatieven zonder duidelijke richtlijnen tot stand gaan komen en opzichzelf beoordeeld moeten gaan worden. Een nieuwe uitdaging voor de toekomst! In dit jaaroverzicht zijn geen plannen voor Medel en Passewaaij opgenomen. Reguliere bouwplannen in Medel worden buiten de vergadering van de Stadsbouwmeester door de supervisor van Medel aan het Beeldkwaliteitsplan getoetst. De huidige bouwactiviteiten in Passewaaij zijn vóór 2018 behandeld. De komende jaren worden de Buurten 9, 10 en 11 ontwikkeld en zal Passewaaij waarschijnlijk in het verslag terug gaan komen. In mijn eerste periode zijn met name binnenstedelijke plannen beoordeeld, herontwikkelingen van bestaande lokaties en gebouwen. Een zeer goede zaak om naar de diverse mogelijkheden en opgaven binnen de stadsgrenzen te kijken. Er liggen daar tenslotte hele mooie uitdagingen in het verschiet! Werkwijze De beoordeling en toetsing van de bouwplannen loopt vooruit op de Omgevingswet, die per 1 januari 2021 in werking zal gaan. Alle aanvragers en/of ontwerpers van bouwplannen worden uitgenodigd om in een vooroverleg hun initiatief te presenteren en toe te lichten. De vergadering van de Stadsbouwmeester is twee-wekelijks op donderdag. In dit overleg wordt het plan getoetst in relatie tot haar omgeving en op zichzelf. Het toetsingskader voor de beoordeling van de plannen wordt in de basis gevormd door de Welstandsnota 2010 (2e wijziging 2016). Deze nota is vastgesteld door de gemeenteraad en heeft een formele status. In de welstandsnota worden drie beoordelingsniveau s onderscheiden: welstandsvrij, minimaal en bijzonder. Plannen binnen de zone welstandsvrij worden alleen behandeld indien deze in strijd zijn met het bestemmingsplan. Bij een minimaal niveau worden de plannen m.n. beoordeeld op de bouwmassa en materialisering. Bouwplannen in gebieden met een bijzonder welstandsniveau worden gedetailleerder beoordeeld. Voor de objectiviteit van de advisering wordt rekening gehouden met deze onderverdeling en wordt in voorkomende gevallen letterlijk verwezen naar de criteria als vermeld in de nota. De welstandsnota kan niet alle mogelijke invullingen ondervangen, waardoor in de advisering ook een subjectieve waardering en visie verwoord dient te worden. Deze zal altijd vakinhoudelijk worden onderbouwd, met het gezamenlijke doel om plannen tot een hoger (ambitie)niveau te tillen. Het overleg vindt in een dialoog plaats, met een heldere conclusie aan het einde van het gesprek, zodat de ontwerper en/of opdrachtgever vervolg kunnen geven aan hun planvorming. Indien geen positief advies wordt verstrekt, zal dit mondeling en schriftelijk worden gemotiveerd, met de redenen waarom een aanpassing wordt verwacht en geadviseerd. Het doel van het vooroverleg is om de mogelijkheden van de bouwplannen te kunnen bepalen zonder grote procedurele tijdsdruk en vroegtijdig (positief) te kunnen besluiten, zodat bij de aanvraag voor de Omgevingsvergunning, het plan alleen nog formeel behandeld hoeft te worden. Tijdens de besprekingen is een ambtenaar van het Team Vergunningen aanwezig, voor de beantwoording van inhoudelijke vragen, zoals het bestemmingsplan en de te volgen procedure en termijnen. Initiatiefnemers hebben een bepaald beeld bij de behandeling van hun plan. Er heerst een zekere spanning wat de commissie of stadsbouwmeester er van zal vinden. Door al vroegtijdig met elkaar in gesprek te gaan, ontstaat er wederzijds begrip. Door ontwerpers en architecten kan het vooroverleg als een collegiaal overleg worden gebruikt, om de (on)mogelijkheden goed in kaart te brengen en te sparren over de ruimtelijke vraagstelling van het bouwinitiatief. De open en transparante houding bij de beoordeling van plannen, heeft een positieve uitwerking op het eindresultaat. Het is dit jaar niet voorgekomen dat er een negatief advies wordt verstrekt als conclusie van een proces. Dit geldt zowel voor de behandeling van de plannen door de Monumentencommissie als in de vergadering van de Stadsbouwmeester. Arno Kolen, stadsbouwmeester jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 9

10 Bijzondere projecten welstand/ stadsbouwmeester: Binnen de beoordeling van welstand zijn diverse thema s te herkennen: A. beeldbepalende openbare gebouwen B. inbreidingsplannen C. wonen in het buitengebied. Enkele interessante projecten die afgelopen jaar zijn behandeld, worden hieronder uitgelicht. (het nummer achter het project verwijst naar de locatie op de kaart van Tiel) De impressies bij de projecten welstand zijn van het betreffende architectenbureau. A. Beeldbepalende openbare gebouwen Openbare gebouwen maken actief deel uit van het leven in de stad en zijn stedenbouwkundig interesant. Ze zijn op markante plekken gesitueerd en dragen bij aan de herkenbaarheid en oriëntatie in de stad. Vernieuwing en verandering van deze gebouwen levert regelmatig discussie op bij belanghebbenden. Bij de onderstaande voorbeelden is dat niet het geval geweest, wellicht omdat er dringend behoefte was aan verandering. Maar, het zijn twee mooie projecten die mede het toekomstig beeld van Tiel gaan vertegenwoordigen. winkelcentrum Westlede (sb 2) Ter vervanging van winkelcentrum Kwadrant wordt op het terrein van het voormalig verpleegtehuis Westlede aan de Nieuwe Tielseweg een modern winkelcentrum ontwikkeld met 28 sociale huurwoningen. Het winkelcentrum richt zich met name op het voorterrein, waardoor de Trichtstraat een rustige woonstraat blijft. Het terrein wordt geheel opnieuw ingericht met een eigen groenstructuur. Het plan is intensief besproken en met oog voor details op een fraaie wijze uitgewerkt. - architect: Faro - opdrachtgever: Westlede bv - Walvoort Ontwikkelaars zwempaviljoen Tiel (sb 1) Ter vervanging van het bestaande zwembad zijn in een besloten prijsvraag plannen vervaardigd door gespecialiseerde bouwbedrijven. Het geselecteerde ontwerp dient in 2019 uitgewerkt en verfijnd te worden voor realisatie. Een nieuw, duurzaam zwembad dat aan de huidige eisen voldoet. Het landschapsplan voorziet in een parkachtig gebied rondom het gebouw, waarbij het parkeren een ondergeschikte positie verkrijgt. - architect: Wind & Design Build bv - opdrachtgever: gemeente Tiel jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 10

11 B. Inbreidingsplannen Enkele grotere herontwikkellocaties gaan de agenda van het komend jaar bepalen, zoals het Stationsgebied, de Nieuwe Tielseweg en de Waalkade. Daarnaast zijn er in de gemeente nog diverse braakliggende terreinen en leegstaande gebouwen, die om een passende invulling vragen. appartementen en woningen Lingedijk (sb 3) Het eerste (grootschalige) project binnen het Masterplan Stationsgebied wordt aan de Lingedijk en langs het spoortracé ontwikkeld. De definitieve stedenbouwkundige contouren alsmede de architectonische beelden van een gebouw met 59 appartementen en 5 grondgebonden woningen zijn vastgelegd. Zichtbaar is dat de ontwikkeling een grote schaalsprong gaat betekenen voor de Lingedijk. - architect: opzoom architecten - opdrachtgever: Klokgroep Bouw & Ontwikkeling bv herontwikkeling Esdoornstraat/Meidoornstraat (sb 5) Herontwikkeling van oude woonwijken wordt weer een actueel thema, o.a. in het kader van de verduurzaming. Voor de herontwikkeling van de woningen aan de Esdoornstraat en Meidoornstraat is een uitgebreid beeldkwaliteitsplan opgesteld, dat aansluiting zoekt bij de renovatie van de woningen rondom het St. Josephplein, maar voldoende vrijheid biedt voor een eigen signatuur. Kleurrijk Wonen heeft voor dit plan aantal aannemers uitgenodigd om een ontwerp te vervaardigen. Het geselecteerde plan is inmiddels besproken en wordt in 2019 doorontwikkeld. - architect: ARX architectuur - opdrachtgever: Kleurrijk Wonen i.s.m. Klaassen Groep Posthuys II (sb 4) In navolging van de herontwikkeling van het voormalig Postkantoor (zie plannen Monumentencommissie), wordt op het bijbehorende binnenterrein aan de Chasséstraat een compact appartementen-gebouw gerealiseerd. Het project is een compensatie voor de renovatie van Posthuys I. Er is een fraai woongebouw ontwikkeld, dat met haar architectuur bij Posthuys I hoort, maar door een eigenwijze kleurstelling zich zelfstandig aan de Chasséstraat zal manifesteren. - architect: M2M Architectuur - opdrachtgever: Saron Breeding bv jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 11

12 C. Buitengebied Het buitengebied dient herkenbaar te blijven en haar eigen karakter te behouden. Bestaande bedrijven krimpen of verdwijnen en het bestaand vastgoed wordt regelmatig vernieuwd, omdat het een interessant woongebied is voor mensen die behoefte hebben aan ruimte. De onderstaande projecten zijn voorbeelden op welke wijze naar het toekomstige buitengebied kan worden gekeken, als een ruimtelijke woonomgeving. woonhuis Zoelenseweg 1 (sb 6) Op een bijzonder besloten lokatie aan de rand van Tiel is ter vervanging van een bestaand woonhuis een plan voor een bungalow ontwikkeld met een museaal karakter. Het ontwerp sluit fraai aan op de tuin en gaat op in het landschap. De beslotenheid van het woonhuis in relatie tot de bijzondere verzorgde architectuur, zijn redenen geweest om medewerking te verlenen aan het afwijkende plan. - architect: Grosveld Van der Velde architecten - opdrachtgever: particulier Buitenplaats Nijenrode (sb 7) Op de lokatie van een voormalig tuincentrum, is aan de Lingedijk aan de rand van Wadenoijen, een plan ontwikkeld voor zeven woningen op een Buitenplaats, die stedenbouwkundig in een tweetal clusters gebouwd zullen gaan worden. Voor dit gebied is een algemeen beeldkwaliteitsplan opgesteld met een uitgebreid inrichtingsplan voor het terrein. In 2018 zijn plannen gepresenteerd voor 3 van de 7 woningen. Gelet op het algemene karakter van het beeldkwaliteitsplan, is in relatie tot de eerste uiteenlopende woningontwerpen, besproken om de architectuur per cluster vast te gaan leggen, zodat er enige ordening ontstaat. Eén cluster zal uitgewerkt worden in een historiserende architectuur. In het andere cluster zullen woningen met eigentijdse verschijningsvorm gerealiseerd gaan worden. - architect: diversen - opdrachtgever: particulieren jaarverslag Monumentencommissie en Stadsbouwmeester pagina 12