Competentieprofiel Afstudeerscriptiebegeleider Praktijkopleiding RA

Transcriptie

1 Competentieprofiel Praktijkopleiding RA rapport

2 Competentieprofiel. pagina 2 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 Leeswijzer Competentieprofiel... 6 Colofon... 6 Beroepsbeschrijving... 6 Beschrijving kerntaak... 8 Overzicht competenties... 9 Competentieprofiel. pagina 3 3

4 Competentieprofiel. pagina 4 4

5 1. Inleiding Leeswijzer Het competentieprofiel in dit document beschrijft de rol, kerntaak, competenties en bijbehorende succescriteria van de afstudeerscriptiebegeleider voor afstudeerscripties in het kader van de praktijkopleiding RA. Bij het lezen van dit competentieprofiel is het van belang rekening te houden met de volgende aandachtspunten: - In dit profiel is rekening gehouden met (voorgenomen) ontwikkelingen in de praktijkopleiding voor wat betreft de examens ter afsluiting van de praktijkopleiding, die per januari 2016 zullen ingaan. - Het competentieprofiel is voor afstudeerscriptiebegeleiders een leidraad ( wat moet ik kennen en kunnen ). Er wordt een ideaalbeeld geschetst van een afstudeerscriptiebegeleider op het hoogst haalbare niveau. Van een afstudeerscriptiebegeleider wordt niet verwacht dat hij alle competenties reeds ten volle beheerst. Het profiel is in die zin een groeimodel. Het competentieprofiel bestaat uit de volgende onderdelen: Colofon. Beroepsbeschrijving: hierin wordt de rol van de afstudeerscriptiebegeleider beschreven aan de hand van een aantal onderwerpen: beroepscontext/werkzaamheden, rol en verantwoordelijkheden, complexiteit en typerende beroepshouding. Beschrijving kerntaken: kerntaken geven de essentie aan van wat een afstudeerscriptiebegeleider doet. Een kerntaak wordt beschreven aan de hand van de volgende aspecten: proces, rol en verantwoordelijkheden, complexiteit, betrokkenen, (hulp)middelen, kwaliteit van proces en resultaat en keuzes en dilemma s. Overzicht competenties: een competentie is een samenhangende set van kennis, vaardigheden, attituden en persoonskenmerken die nodig is voor het adequaat handelen in een bepaalde (beroeps)situatie. De competenties worden beschreven aan de hand van succescriteria in termen van gedrag, waaraan te zien is of de beroepsbeoefenaar de competenties beheerst. Competentieprofiel. pagina 5 5

6 2. Competentieprofiel Colofon Colofon Datum: September 2015 Versie Ontwikkeld door: In opdracht van: Bronmaterialen V.1.0 Arbeid Opleidingen Consult B.V. NBA, Raad voor de Praktijkopleidingen 1. Interviews met examinatoren/afstudeerscriptiebegeleiders; 2. Informatiegids praktijkopleiding NBA (RA); 3. Eindrapportage Competentieprofiel Beoordelaar; 4. Eindtermen voor de theoretische opleidingen en de praktijkopleidingen van de Commissie Eindtermen Accountantsopleidingen (CEA); 5. Verordening op de Praktijkopleidingen AA / RA; 6. Nadere Voorschriften op de praktijkopleidingen AA / RA; 7. Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA); 8. Handreiking voor afstudeerscriptie en examen ter afronding van de Praktijkopleiding RA; 9. Notitie Beleid en Organisatie ten aanzien van de toetsen van de Raad voor de Praktijkopleidingen. Beroepsbeschrijving Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ Werkzaamheden De afstudeerscriptiebegeleider voert zijn werkzaamheden uit binnen de kaders van de gedrags- en beroepsregels voor accountants en binnen de wet- en de regelgeving die van toepassing is op de praktijkopleidingen AA / RA. De praktijkopleidingen staan onder toezicht van de CEA. De CEA stelt de eindtermen vast en toetst of de praktijkopleidingen voldoen aan de eindtermen en de eisen op het gebied van kwaliteitszorg, volledigheid van de werkzaamheden, het voldoen aan kwantitatieve normen, kwaliteit van de rapportages en kwaliteit van de examens. De exameneisen en de examenregelingen zijn op hoofdlijnen vastgelegd in de Verordening op de Praktijkopleidingen AA / RA en in de Nadere Voorschriften op de Praktijkopleidingen AA / RA. De exameneisen voor de praktijkopleiding RA zijn verder uitgewerkt in de Informatiegids Praktijkopleiding RA. Een afstudeerscriptiebegeleider voldoet aan dit door de Raad vastgestelde competentieprofiel. Zijn 1 belangrijkste taak is het begeleiden van de kandidaat bij het schrijven van de afstudeerscriptie. Zijn werkzaamheden bestaan uit: het begeleiden bij het opstellen van een afstudeerscriptievoorstel; het begeleiden bij het schrijven van de scriptie. 1 In verband met de leesbaarheid wordt de mannelijke vorm gebruikt daar waar hij / zij wordt bedoeld. Competentieprofiel. pagina 6 6

7 Rol en verantwoordelijkheden Het is niet toegestaan om de werkzaamheden te delegeren of uit te besteden. De afstudeerscriptiebegeleider heeft relevante actuele praktijkervaring (niet ouder dan vier jaar geleden) en affiniteit met het onderwijs en/of de praktijkopleiding. Hij begeleidt minimaal vier kandidaten per jaar bij hun afstudeerscripties. Hij wordt opgeleid om zijn rol als afstudeerscriptiebegeleider te kunnen uitoefenen. De afstudeerscriptiebegeleider vervult de volgende rollen: 1. vakinhoudelijk procesbewaker 2. vakinhoudelijk begeleider 3. coach 4. beoordelaar De afstudeerscriptiebegeleider is verantwoordelijk voor het bieden van een goede begeleiding aan de kandidaat bij het schrijven van het scriptievoorstel en de afstudeerscriptie. De verantwoordelijkheid voor het afstudeerscriptieproces ligt bij de kandidaat zelf. Van de afstudeerscriptiebegeleider wordt verwacht dat hij de kandidaat stimuleert en adviseert en de kwaliteit en (inhoudelijke) voortgang van het proces bewaakt en bijstuurt. Hij is verantwoordelijk voor de beoordeling of het scriptievoorstel en de afstudeerscriptie van voldoende niveau zijn. Complexiteit 2 Typerende beroepshouding De afstudeerscriptiebegeleider heeft de verantwoordelijkheid om zijn kennis van de praktijkopleiding en zijn vakkennis actueel te houden. Van de afstudeerscriptiebegeleider wordt verwacht dat hij begeleiding op maat biedt. Hierbij moet hij de juiste balans vinden tussen het vrij laten van de kandidaat en waar nodig aan- of bijsturen, uiteraard met inachtneming van de eigen verantwoordelijkheid van de kandidaat. Hij moet kunnen beoordelen of de dilemma s 3 die centraal staan in de scriptie reële dilemma s zijn. Hiervoor moet hij beschikken over actuele vakkennis en ruime praktijkervaring. Hij moet kunnen beoordelen of het voorstel en de afstudeerscriptie voldoen aan de gestelde eisen. Wanneer hij die afweging niet goed maakt, kan dit leiden tot stagnatie in het scriptie- en examenproces. Voor een professionele taakuitoefening is het noodzakelijk dat de afstudeerscriptiebegeleider beschikt over de volgende persoonskenmerken, vaardigheden en houdingsaspecten: 1. professioneel kritische instelling; 2. vaktechnisch inzicht; 3. helikopterview; 4. analytisch; 5. sociaal-communicatief; 6. inspirerend; 7. objectief; 8. senioriteit; 9. affiniteit met onderwijs en/of de praktijkopleiding RA; 10. didactisch onderlegd. 2 De complexiteit van beroepshandelingen wordt bepaald door de aard en inhoud van het werk zoals diversiteit van werkzaamheden of het uitvoeren van werkzaamheden waarvoor standaardwerkwijzen gelden, de context waarin het werk wordt gedaan en de keuzes en dilemma s waarvoor de beroepsbeoefenaar tijdens de uitoefening van de kerntaken uit het beroep al dan niet wordt geplaatst (Bron: Protocol beroepsprofielonderzoek, Colo). 3 Waar in dit beroepsprofiel gesproken wordt over dilemma s (meervoud) kan ook dilemma (enkelvoud) gelezen worden. Competentieprofiel. pagina 7 7

8 Beschrijving kerntaak Kerntaak 1 Scriptiebegeleiding bieden Proces De afstudeerscriptiebegeleider wordt door de kandidaat gevraagd om hem te begeleiden bij het schrijven van het scriptievoorstel en de afstudeerscriptie. Alvorens gestart kan worden met de scriptie moet de kandidaat een scriptievoorstel indienen. In deze fase helpt hij de kandidaat bij het vinden van een geschikte casus met één of meerdere dilemma s (voldoende niveau, complexiteit (diepte en/of breedte in lijn met de eindtermen) en het scherp formuleren van de probleemstelling en de aanpak. Na goedkeuring van het scriptievoorstel begeleidt de afstudeerscriptiebegeleider de kandidaat bij het schrijven van de afstudeerscriptie. Hij leest tussentijdse concepten, geeft feedback en beoordeelt of de afstudeerscriptie aan de eisen voldoet. Als de afstudeerscriptie naar het oordeel van de afstudeerscriptiebegeleider van voldoende niveau is, wordt de scriptie In het portfolio van de kandidaat opgenomen en kan de kandidaat, als ook aan de overige voorwaarden is voldaan, het examen aanvragen. Rol en verantwoordelijkheden Zie beroepsbeschrijving. Complexiteit Zie beroepsbeschrijving. Betrokkenen 1. kandidaat 2. afstudeerscriptiebegeleiders (Hulp)middelen 1. elektronische leeromgeving; 2. formats en eisen praktijkopleidingsproducten; 3. eindtermen praktijkopleiding; 4. informatiegids praktijkopleiding NBA (RA); 5. handreiking afstudeerscriptie en examen ter afronding van de praktijkopleiding RA; 6. interne en externe beoordelingsprocedures; 7. relevante regelgeving, voorschriften en procedures. Kwaliteit van proces en resultaat De kandidaat is in voldoende mate gefaciliteerd om een scriptievoorstel en afstudeerscriptie te schrijven. Keuzes en dilemma s 1. Bij stagnatie in het proces wel of niet bijsturen. 2. Uitleg en toelichting geven of de kandidaat zelf naar informatie laten zoeken. 3. Tijd versus kwaliteit van begeleiding. Competentieprofiel. pagina 8 8

9 Overzicht competenties 1. Competentie Begeleiden bij de scriptieopzet Omschrijving Succescriteria proces resultaat De afstudeerscriptiebegeleider is in staat om op adequate wijze de kandidaat te begeleiden bij het schrijven van een scriptievoorstel dat voldoet aan de eisen en het gewenste niveau. 1. bespreekt wederzijdse verwachtingen en maakt duidelijke afspraken over de inhoud en werkwijze in het begeleidingsproces 2. neemt het scriptievoorstel kritisch door 3. geeft constructieve feedback en bruikbare adviezen 4. neemt de tijd om met de kandidaat te sparren en diepgang te realiseren 5. stelt gerichte vragen die de kandidaat helpen om een relatief complexe casus te kiezen waarin de kandidaat voldoende complexe dilemma s heeft afgewikkeld 6. stimuleert de kandidaat om tot een duidelijke probleemstelling te komen (voldoende scherp en afgebakend) 7. biedt hulp en sturing, houdt hierbij de eigen verantwoordelijkheid van de kandidaat in het oog 8. beoordeelt kritisch of het voorstel scriptiewaardig is Het scriptievoorstel voldoet aan de eisen en wordt goedgekeurd.. 2. Competentie Begeleiden bij de afstudeerscriptie Omschrijving Succescriteria proces De afstudeerscriptiebegeleider is in staat om op adequate wijze de kandidaat te begeleiden bij het schrijven van de afstudeerscriptie. 1. analyseert en bewaakt de kwaliteit en voortgang van het schrijfproces, spreekt de kandidaat hier indien nodig op aan 2. toont zich rolvast; bewaart de juiste balans tussen afstand houden van het proces en waar nodig bijsturen 3. staat open voor vragen van de kandidaat, zorgt dat hij bereikbaar is en toont zich behulpzaam 4. leest tussenproducten kritisch door, beoordeelt het niveau, de kwaliteit en let op inhoud, dilemma-afwikkeling en focus 5. bewaakt de consistentie in de opbouw en helderheid van formulering 6. demonstreert vaktechnische kwaliteit, stelt de juiste vragen om de scriptant verder te helpen 7. geeft constructieve feedback en bruikbare adviezen, beoordeelt of scriptant de feedback goed verwerkt resultaat De kandidaat wordt optimaal begeleid. Competentieprofiel. pagina 9 9

10 3. Competentie Afstudeerscriptie beoordelen op examenwaardigheid Omschrijving Succescriteria proces resultaat De afstudeerscriptiebegeleider is in staat om op adequate wijze de afstudeerscriptie te beoordelen op examenwaardigheid door toekenning van het judicium voldoende aan de afstudeerscriptie. 1. neemt de afstudeerscriptie zorgvuldig door, stelt zich kritisch op ten aanzien van de inhoud en vorm 2. beoordeelt de logische lijn van het betoog en controleert of de conclusie aansluit bij de probleemstelling 3. beoordeelt of de dilemma s goed zijn beschreven, let hierbij speciaal op de professioneel-kritische beroepshouding 4. toont vakkennis, beoordeelt of de juiste wet- en regelgeving gemotiveerd is toegepast 5. beoordeelt objectief aan de hand van beoordelingscriteria en de gestelde eisen en geldende procedures 6. weegt de verschillende criteria zorgvuldig af en maakt een juiste inschatting van de examenwaardigheid van de scriptie 7. beargumenteert zijn beoordeling op heldere wijze 8. beoordeelt en stelt vast of de scriptie op een voldoende niveau is uitgewerkt De kandidaat heeft een objectieve en onderbouwde beoordeling van zijn afstudeerscriptie gekregen. 4. Competentie Reflecteren en professionaliseren Omschrijving Succescriteria proces De afstudeerscriptiebegeleider is in staat om op adequate wijze te reflecteren op zijn eigen rol en functioneren en zijn professionaliteit te bevorderen. 1. volgt actuele vakinhoudelijke ontwikkelingen en relevante wet- en regelgeving 2. herkent en erkent eigen kwaliteiten en mogelijkheden en houdt deze op peil 3. neemt actief deel aan vaktechnisch overleg 4. informeert zich actief over de praktijkopleiding en examinering, leest relevante beschikbare documentatie 5. toont een professioneel kritische instelling ten aanzien van zijn eigen functioneren en probeert zijn werkwijze voortdurend te verbeteren resultaat De professionaliteit van de examinator wordt bevorderd en is geborgd. Competentieprofiel. pagina