Nieuwsbrief 21 april 2016

Transcriptie

1 Beste lezer De Algemene Ledenvergadering is geweest. Er waren niet bijzonder veel leden aanwezig ondanks het feit dat het er een memorabele gebeurtenis plaatsvond: het afscheid van Wim Duivis als voorzitter. Over deze gebeurtenissen gaat deze nieuwsbrief. Op 19 april hield de Stichting Pensioenfonds Equens (SPE) een samenkomst met de deelnemers onder de titel Wat doet de SPE met jouw geld.. Dit wordt uitgebreid behandeld op hun website, hier een korte samenvatting. Tenslotte lossen wij twee beloftes in die op de ALV zijn gedaan: wij publiceren de oproep van Wim Duivis om lid te worden van de communicatiepanel SPE en de briefwisseling van Wim met de FNV over hun pensioenafspraken met Equens. Wij beginnen, zoals helaas bijna altijd nodig is, met het treurig nieuws. De afgelopen maanden heeft ons een tweetal onheilstijdingen bereikt. Op 17 januari is de heer C. Schep op 92-jarige leeftijd overleden. Zijn zoon meldde: Het zal hem deugd hebben gedaan dat hij zo lang heeft kunnen genieten van het pensioen waar hij zich altijd zo voor ingezet heeft. Vlak voor de ALV, op 30 maart, is Aalt Hogeveen overleden. Thijmen Toom heeft hem op de ALV herdacht. Het bestuur VEP 1

2 1 Impressie van de Algemene ledenvergadering Op de woensdag 23 maart jl. kwamen 41 leden naar de ledenvergadering VEP van Zo,n 120 hadden afgezegd en een paar moesten zich op het laatste moment verontschuldigen. Dat was jammer, want op deze vergadering zou Wim Duivis de voorzittershamer overdragen, en 41 paar handen klapt minder hard dan 251 paar (het huidige aantal leden en donateurs). Traditiegetrouw werd begonnen met koffie en een praatje, net als in2015 vond dat plaats voor de auditoria, dat was wat minder gezellig. Daarna kon de vergadering beginnen, nog eenmaal onder de bezielende leiding van Wim Duivis. Op de vergadering werden de standaard vergadering onderwerpen behandeld, zoals daar zijn: de notulen van de vorige vergadering, het jaarverslag van de secretaris, de financiële verantwoording 2015, de begroting 2016, enz. Dit verliep tot algemeen genoegen in een vlot tempo. Zie voor het inhoudelijk verslag de (concept)notulen die beschikbaar zijn op onze website. Ook worden die bij de uitnodiging voor volgend jaar meegezonden. De voorzitterswisseling onder het agendapunt 7 Verkiezing bestuur, verliep onder leiding van Jan de Jong, in de rol van vicevoorzitter. Aan hem ook de eer om Wim Duivis toe te spreken en hem de oorkonde behorende bij het erelidmaatschap te overhandigen. Daarna nam Wen Wickenhagen de leiding van de vergadering over om meteen Jan de Jong opnieuw het woord te geven. Deze had namelijk het prima idee om de vergadering te vragen of wij als VEP het gepensioneerdenuitje niet moeten gaan organiseren. Dit leidde tot een discussie met voornamelijk instemmende geluiden. Zie voor de besluiten en acties de lijst verderop in de nieuwsbrief. Na het afwikkelen van de agendapunten was het tijd voor het praatje van Fred, onze vertegenwoordiger in het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Equens. Het verslag van deze presentatie met bijbehorende discussie is opgenomen als bijlage in de notulen, maar staat ook hierna in deze nieuwsbrief. Tenslotte was het tijd voor de lunch. Deze werd prima verzorgd door Albron. Al met al was het weer een gezellig samenzijn. De bijeenkomst was rond half twee afgelopen. 2 Besluiten en actiepunten De notulen van de ALV 2015 zijn goedgekeurd zonder aanpassingen. Bestuur krijgt decharge voor het gevoerde beleid van Wen Wickenhagen wordt gekozen tot voorzitter van de VEP. Het bestuur krijgt de opdracht om plannen uit te werken voor een gepensioneerdenuitje: financiering, uitnodigingsbeleid, vervoer, plaats en activiteiten. Verdere suggesties: i.p.v. Najaarsbijeenkomst?, niet combineren met 2 e lustrumviering?, combineren met 50 jaar BGC? De begroting is vastgesteld conform het voorstel van het bestuur. De kascommissie voor 2016 bestaat uit: Adri de Vos en Guus Maiburg. Reserve is Bert Elderenbosch. De vergadering verzoekt het bestuur: De notitie van Wim Duivis aan de vakbond te publiceren (zie artikel in deze nieuwsbrief). De oproep m.b.t. vrijwilligers communicatiepanel op website te plaatsen (zie artikel in deze nieuwsbrief). Het bestuur VEP nogmaals te laten vragen om geboortedatum bij leden van voor Als standpunt te formuleren: Als de regelingen van de pensioenvoorwaarden geüniformeerd hebt zou je bij een veel groter fonds kunnen aansluiten dat een gelijke regeling kent. De VEP zou dit als standpunt van de gepensioneerden aan het fonds kunnen meegeven. 2

3 3 Afscheid van Wim Duivis. De rol van Wim Duivis bij de VEP kan nauwelijks overschat worden: hij stond aan de wieg, begeleidde de VEP de afgelopen 9 jaren naar een volwaardige vereniging en is nog steeds onze vertegenwoordiger in het Verantwoordingsorgaan van het pensioenfonds. Wim vertelde dat hij op het idee van een gepensioneerdenvereniging kwam toen hij bij zijn pensionering merkte dat de nieuwe pensionado met vragen nergens terecht kon. Niet bij personeelszaken (HRM) want je bent geen personeelslid meer, en lang niet altijd bij het pensioenfonds. Dus stak Wim met Ruud Ojevaar en Wim Zürlohe de koppen bij elkaar en begon te werken aan het samenbrengen van de gepensioneerden van Equens en z n voorgangers. Nu hadden de mannen de wind mee want een wetswijziging zorgde voor meer invloed van de deelnemers in het bestuur van een pensioenfonds en dan is het makkelijk als de gepensioneerden vertegenwoordigd worden door een vereniging. Equens had daar wel wat subsidie voor over. Zo werd in 2007 de VEP opgerichte en werd Wim de eerste voorzitter. Ook die start had de wind mee want het pensioenfonds had recent besloten om het vakantiegeld niet in mei uit te keren, maar over het hele jaar uit te smeren. Slimme gepensioneerden (die zijn er voldoende bij de VEP), hadden al spoedig uitgerekend dat mensen die na 1 juni gepensioneerd werden, op die manier een deel van het pensioen van hun eerste jaar misliepen. En daar kwam Wim in het beeld, hij bleek een uitstekende lobbyist die uiteindelijk het bestuur van het fonds overgehaald heeft om de benadeelden te compenseren. Wim is ook de man die een lijst naar zich vernoemd kreeg: de lijst Wim Duivis. Mensen op deze lijst hebben jarenlang een uitnodiging gekregen voor het gepensioneerdenuitje van Equens hoewel zij eigenlijk niet voldeden aan de criteria voor een uitnodiging. Dat is verder een technisch verhaal, maar Wim wist de leiding ervan te overtuigen dat dit in een aantal gevallen onredelijk was. Onder leiding van Wim is in de eerste jaren ook de organisatie van de vereniging op poten gezet (wie doet wat, wanneer vergaderen, een huishoudelijk reglement, enz.). De laatste jaren is e.a. in een rustiger vaarwater gekomen, hoewel Wim scherp bleef op misstanden en gevaren. Zo heeft hij de FNV er opmerkzaam op gemaakt dat hun afspraken met Equens een reëel gevaar vormden voor de pensioenen van toekomstige gepensioneerden. Zie ook verderop in deze Nieuwsbrief. In 2015 vond Wim dat hij lang genoeg voorzitter was geweest en dat er eens vernieuwing moest komen. Zo had hij ook in zijn professionele loopbaan gewerkt. De opvolger van Wim, Wen Wickenhagen, krijgt er een harde dobber aan om dit lichtend voorbeeld te evenaren, laat staan te overtreffen. 4 De visie van Fred Steenwinkel. 4.1 APF Het eerste onderwerp is de ontwikkeling van het Algemeen Pensioenfonds (APF). De achtergrond: er zijn ca. 100 pensioenfondsen die zo klein zijn dat ze nauwelijks kunnen bestaan, daarnaast zijn er ca. 100 die het waarschijnlijk moeilijk gaan krijgen. Dat is bijvoorbeeld omdat ze onvoldoende gekwalificeerde bestuursleden kunnen vinden. De Stichting Pensioenfonds Equens (SPE) valt in de laatste categorie. 3

4 Daarnaast is er ook nog de overgang van DB 1 naar DC 2 regeling waardoor de werkgever op grotere afstand van het pensioenfonds komt te staan. Deze ontwikkelingen maakte dat de SPE streefde naar deelname aan een APF, een soort LAT relatie met een aantal andere pensioenfondsen. Echte winst (= lagere uitvoeringskosten) in zo n constructie wordt echter pas geboekt als de regelingen van de deelnemers op elkaar worden afgestemd (zoals bijvoorbeeld de hoogte van de AOW franchise). De SPE wilde samengaan met de fondsen van Van Lanschot Bank en de Kas Associatie. De regelingen van deze deelnemers leken wel op elkaar. Nu komen er echter ook commerciële partijen (met name verzekeraars) op de markt die een APF aanbieden voor de helft van de prijs. Dat laatste echter onder de voorwaarde dat ze voldoende groot zouden worden. Dat is risico 1. Verder zou zo n verzekeraar alle regelingen stroomlijnen en geen gegarandeerde pensioenen aanbieden. Alle risico s zouden worden afgewenteld op de gepensioneerden. Het bestuur van de SPE wil om die redenen niet in zee gaan met een verzekeraar. De fondsen van Van Lanschot Bank en de Kas Associatie dachten daar anders over. Vraag tussendoor: waar zitten de voordelen van een APF? Die bestaan op verschillende gebieden: Op gebied van de uitvoeringskosten, echter alleen als iedereen binnen 1 regeling zou vallen. De grotere omvang van het te beleggen vermogen. Grote vermogens leveren toegang tot speciale producten. Ook zijn er andere voordelen te behalen bij de vermogensbeheerders met een groot vermogen. Er zijn veel minder bestuurders nodig 4.2 Toekomst van de pensioenen. De dekkingsgraad staat onder druk door de extreem lage rente op twee manieren: Beleggingen in rentedragende producten geven geringe opbrengst, De rekenrente die gebruikt moet worden bij het contant maken van verplichtingen leidt tot een hoog vereiste kapitaal. Een voorbeeld: in 2014 is wel 30% verdiend, maar door het contant maken werd die verdienste geheel opgepeuzeld. De gezamenlijke pensioenfondsen hebben veel meer in kas dan een aantal jaren terug, maar toch gaat het slecht. Het strijdige is dat, als je in een pensioenfonds zit, je recht hebt op een uitkering van een bepaalde hoogte. Om dat te garanderen kost het echter zo veel geld dat je het risico loopt dat er gekort moet worden op die uitkering. Dat komt doordat gemaskeerd wordt dat je in eigenlijk een beleggingsfonds zit. Het alternatief is om zichtbaar te maken dat je in een beleggingsfonds zit: je krijgt meer als er winst wordt gemaakt en gaat weer wat terug als je verliest. Een vraag hierover: twee jaar terug hebben wij via een enquête aangegeven meer risico te willen aanvaarden, nu zeg je weer hetzelfde, dus er is blijkbaar niets veranderd. Antwoord: wij hebben te maken met het nieuwe FTK 3 en dat schrijft nog steeds het streven naar zekerheid voor. 1 Defined Benefit. Dit is een internationale aanduiding voor een pensioenregeling waarbij de pensioenuitkering vooraf al vastligt. In Nederland gaat het dan om eindloon- en middelloonregelingen. Daarin is de hoogte van het pensioen gekoppeld aan het salaris en aantal dienstjaren. 2 Een Defined Contribution-regeling (DC-regeling) wordt ook wel een beschikbare premieregeling genoemd. Bij een DC-regeling betaalt de werkgever een vooraf vastgestelde premie. Deze premie wordt bepaald als een leeftijdsafhankelijk percentage van de pensioengrondslag (pensioengevend salaris min AOW-inbouw). De lijst met premies wordt aangeduid als premiestaffel. 3 FTK = Financieel Toetsings Kader, een set voorschriften voor het handelen van een pensioenfonds. 4

5 De Tweede Kamer zou andere opdrachten moeten gaan verstrekken. Er zijn echter tegengestelde belangen zoals de vakbonden die in de besturen van bedrijfstakfondsen op een pot met geld zitten. Die willen de status-quo handhaven. Er is eigenlijk niemand die zich echt druk maakt over de pensioenen. Wil je daar iets aan doen stuur dan een aan een Kamerlid. Daar wordt altijd wel op gereageerd. Vraag: wij zijn onderdeel van de participatie maatschappij. Dat betekent dat wij het wel moeten doen met ons pensioen. Antwoord: je kunt veel via de belastingen betalen, je kunt het als alternatief ook zelf doen. Door allerlei regelingen/controles wordt het via de belastingen te betalen bedrag wel 2x zo hoog als wanneer je het particulier zou doen. Als iedereen dus gebruikt maakt van een regeling is het organiseren via de belasting een dure oplossing. Bij een gering aantal deel nemers is dat niet het geval, althans liggen de bedragen lager en overheerst de solidariteit. Naast dat effect heb je ook dat als je het zelf aanstuurt, je, zuiniger zou kunnen werken. < Hierna volgt een discussie over het gratis bewonen van bejaardenhuizen als illustratie van bovengenoemd punt. Dit is niet genotuleerd.> Vraag: de AFP is nu gestopt, wat gaat het fonds nu doen? Is het bestuur actief bezig om naar 1 pensioenregeling te streven? Suggestie van de vragensteller: Als je de regeling zo hebt aangepast zou je bij een veel groter fonds kunnen aansluiten dat een gelijke regeling kent. Fred vindt dit een zinvolle suggestie. De VEP zou dit als standpunt van de gepensioneerden aan het fonds kunnen meegeven. Een knelpunt in de huidige pensioen situatie is dat men zegt dat er iets geregeld is terwijl dat in feite niet waar is. Daarom pleiten veel deskundigen voor een pensioenopbouw via een individuele kapitaalopbouw. Je ziet dan wat je hebt en hoe zich dat ontwikkelt. Hierbij zijn twee punten die een oplossing vergen: Het lang leven risico, d.i. het risico dat je langer leeft dan gemiddeld en dus dan je kapitaal toelaat. Dit zou opgeheven kunnen worden door het overschot dat er is als je vroeger overlijdt dan gemiddeld, niet uit te keren aan je erfgenamen, maar in een pot te storten. Beleggen met een beleggingshorizon van 15 jaar. Dit gebeurt door pensioenfondsen, want slechts dan beleg je vrijwel risicoloos. Individuen kijken niet verder vooruit dan ca. een half jaar. Dat moet ondervangen worden. Nog wat losse punten: De pensioengerechtigde leeftijd gaat naar 68 jaar. De pensioenen zouden gekort kunnen worden in het najaar. Vraag: Gaat het bestuur aangeven wat dit laatste zou betekenen voor de gepensioneerden? Fred geeft aan daar moeite mee te hebben, want zoiets is lang niet zeker en zou mensen voor niets ongerust kunnen maken. De vreemde boodschap is nu: Wij hebben nu een vermogen van ongeveer 700 miljoen. Voor een groot deel belegd in obligaties. Aan verplichtingen hebben wij ook zo een bedrag: pensioenverplichtingen contant gemaakt tegen bijvoorbeeld 2 % (marktrente). Stel dat de rente gaat stijgen, dan dalen de obligaties in de beleggingsportefeuille in waarde tot bijvoorbeeld 400 miljoen. Maar de pensioenverplichtingen dalen ook, omdat je die contant kunt maken tegen een veel hogere rente. Per saldo kan dat weleens voordelig uitpakken: de portefeuille daalt minder hard, omdat de beleggingen niet voor 100 % in obligaties zit. De pensioenverplichtingen dalen harder, omdat het contant maken voor de gehele portefeuille geldt. Per saldo kan je dan wel indexeren. De vreemde situatie doet zich nu voor dat ondanks een sterke daling van de beleggingen, de dekkingsgraad sterk stijgt en dat je dus wel kunt indexeren. Die boodschap kan Fred niet uitleggen. 5

6 Tenslotte merkt Fred nog op dat hij er niet zeker van is dat de indexatie echt gemist wordt omdat het leven in feite goedkoper is geworden. 5 Wat doet de Stichting Pensioenfonds Equens met jou geld? SPE: Bijeenkomst 19 april gaf veel ruimte voor dialoog Ben Haasdijk en Margreet Verhoef vonden de opkomst op 19 april teleurstellend laag en horen dan ook graag wat jij als deelnemer verwacht van een volgende bijeenkomst. Laat het weten en reageer op de blog. Ben over de bijeenkomst: "Tegelijkertijd gaf de kleine groep ruimte tot dialoog. Het is dan ook een levendige middag geworden waarin we met de deelnemers in gesprek zijn gegaan over heel diverse onderwerpen. In de nieuwe blog op de website van SPE kijkt Ben Haasdijk terug op de bijeenkomst. Lees de volledige blog van Ben Haasdijk op de website van SPE. Op de bijeenkomst werd eerst het cappuccinomodel voor pensioenen uitgelegd: de koffie= de AOW, het schuim= het pensioen, en koekje erbij? dan eigen spaargeld. Vervolgens kwam een uitleg hoe omgegaan werd met het vermogen van het fonds: een deel wordt zodanig beheerd dat de verplichtingen gedekt blijven, zo veel mogelijk ongeacht de rentefluctuatie. Met de rest wordt gepoogd geld te verdienen. Dat lukt in het algemeen wel hoewel verlies ook voorkomt. Dat moet ook wel want aangegeven werd dat maar 30% van het benodigde kapitaal uit de pensioenpremie komt. De rest moet in de loop van de tijd worden opgebouwd door investeringen. Duidelijk werd dat er heel wat kennis nodig is om hier goede beslissingen te kunnen nemen. Ook wordt het bestuur geconfronteerd met ethische vragen: investeer je in de wapenindustrie omdat dat zo n goed rendement geeft, of in milieu onvriendelijke bedrijven, en waar ligt de grens dan. Bij de deelnemers werd hier verschillend over gedacht. Op de website van de SPE is hier meer over te vinden. 6 Communicatie van Wim Duivis met FNV. In 2014 dreigde de uitkomst van de onderhandelingen tussen Equens en de bonden slecht uit te pakken voor de pensioenen, met name voor die van de actieven, maar als het slecht gaat met het pensioenfonds gaat het uiteindelijk ook slecht met de gepensioneerden. Wim Duivis had daarom eind 2014 een brief geschreven aan de onderhandelaar van de FNV. Daarop bleef een reactie uit. Hij heeft toen een protestbrief geschreven en daarop een (min of meer formeel) antwoord ontvangen. Dit alles heeft hij gemeld op de ALV van Dit jaar vroegen leden om deze correspondentie te publiceren. Dit is door Wim toegezegd, dus hieronder de afbeeldingen van zijn brief en het antwoord daarop. Overigens is de onderhandelaar zelf later nog wel in contact getreden met Wim. Zie voor de afbeeldingen de laatste twee pagina s van deze nieuwsbrief, met excuses voor de matige kwaliteit van de afbeelding. 7 Oproep voor vrijwilligers communicatiecommissie. De Stichting Pensioenfonds Equens (SPE) heeft een panel ingesteld dat zich richt op de beoordeling van de communicatie van dit fonds met de deelnemers en gepensioneerden. Die communicatie door SPE loopt van het rondzenden van de "Pensioenwijzer" tot publicaties op de website van de SPE, waaronder de blog door bestuursleden. Het panel heeft al een aantal leden uit de gelederen van de actieve deelnemers, maar slechts een, Wim Duivis, uit de gelederen van gepensioneerden. Dus, wie heeft er zin om: De communicatie uitingen van de SPE inhoudelijk kritisch te volgen, Gevraagd en ongevraagd zijn of haar mening te geven over de communicatie door de SPE, Een keer of drie per jaar bij elkaar te komen. Het panel staat onder de professionele leiding van Yvette Sprado, de communicatie adviseur van de SPE. 6

7 7

8 8

9 9

10 10