Formules voor Natuurkunde Alle formules die je moet kennen voor de toets. Eventuele naam of uitleg

Transcriptie

1 Formules voor Natuurkunde Alle formules die je moet kennen voor de toets. Formule Eventuele naam of uitleg m # = m%# Machten van eenheden: regel m # m ( = m #)( Machten van eenheden: regel 2 m # m ( = m#%( Machten van eenheden: regel 3 (m # ) ( = m # ( Machten van eenheden: regel 4 k = 000 Duizend M = Miljoen G = Miljard m = 000 μ = Duizendste Miljoenste n = Miljardste m = k Logica (omrekenen) μ = M Logica (omrekenen) n = G Logica (omrekenen) m s = ms%3 = m s %3 (2x p) (k l) = (2x p)(k l)%3 Meter per seconde (eenheid) Uitleg: (:;%#) 3 = (2x p) (<%=) (<%=) = (k l)%3 (k l) Dus: (2x p) (k l) %3

2 2a b = 2ab%3 m s s = m Uitleg: 2a b = 2a b b = b%3 Dus: 2a b %3 Uitleg: m m s s = s s = m A A Ezelsbruggetje (ombouwen): c = a b b = a c a = b c s = v t ρ = m V O = 2πr A = πr : = 4 πd: 2 = = = 2 3 Afstand s = afstand v = snelheid t = tijd Dichtheid ρ = dichtheid m = massa V = volume Omtrek cirkel: O = omtrek r = radius (Radius is de afstand tussen een willekeurig punt op de rand naar het middelpunt van de cirkel.) Oppervlakte cirkel: A = oppervlakte r = radius d = diameter (Diameter is twee keer de straal, ofwel: de afstand van de ene kant van de cirkel naar de andere kant van de cirkel.) 2

3 V = 4 3 πrv V = l b h V = πr : h = 4 πd: h y = ax + b y = ax y = ax : y = a x Let op! y = [ ; Volume bol: V = volume r = radius Balk: V = volume l = lengte b = breedte h = hoogte Cilinder: V = volume r = radius h = hoogte d = diameter Onthoud! d = 2r. Lineair verband Recht evenredig verband Kwadratisch evenredig verband Omgekeerd evenredig verband y = a x : Let op! y = [ ; \ Omgekeerd kwadratisch evenredig verband y = a x = a x 3 : Wortelverband s = Δx = x _`ab x c_d`a Verplaatsing v d_@ = Δx Δt Gemiddelde snelheid v d_@ = e Δx Δt f Aa`g=`ga Gemiddelde snelheid (grafisch) 3

4 v = e Δx Δt f h[[<=`ga Snelheid op een tijdstip (grafisch) s = v t Verplaatsing bij een eenparige beweging a d_@ = Δv Δt Gemiddelde versnelling a d_@ = e Δv Δt f Aa`g=`ga Gemiddelde versnelling (grafisch) a = Δv Δt Versnelling op een tijdstip (grafisch) F jk = m g Zwaartekracht: F jk = zwaartekracht [N] m = massa [kg] g = valversnelling q m s :r Veerkracht: F s h = veerkracht [N] F s h = C u C = veerconstante u N m v u = afstand waarover de veer vervormt [m] F k,axyz`{,@[; = f F a Maximale schuifwrijvingskracht: F k,axyz`{,@[; = maximale schuifwrijvingskracht [N] f = wrijvingscoëfficiënt F a = normaalkracht [N] 4

5 F k,=zxy} = 2 c k ρ A v : F = ma F res = F i = m a i Luchtweerstand: F k,=zxy} = luchtweerstandskracht [N] c k = luchtweerstandscoëfficiënt ρ = dichtheid van de lucht [kg m %V ] A = frontale oppervlakte [m : ] v = snelheid [ms %3 ] De eerste wet van Newton (de traagheidswet): Het liefst: ) staan objecten stil 2) of ze bewegen in een rechte lijn. De tweede wet van Newton (kracht verandert de snelheid: ) Een voorwerp in rust zal in beweging gebracht worden, als er een kracht op werkt. 2) Een voorwerp in beweging zal versnellen, vertragen of van richting veranderen, als er een resulterende kracht op werkt. F actie = F reactie Als jij kracht op een voorwerp uitoefent, dan oefent dat voorwerp ook kracht op jou uit. n Š Œ = sin i Š sin r Œ BINAS tabel 8 (van lucht naar een stof) Brekingswet: n Š Œ = brekingsindex voor de overgang van stof A op stof B i Š = invalshoek in stof A [ ] r Œ = brekingshoek in stof B [ ] (De hoek die de gebroken lichtstraal maakt met de normaal noem je de hoek van breking r.) De brekingshoek is maximaal 90º. 5

6 sin g = n T = t t = T 273 Verband tussen de grenshoek en de brekingsindex: g = grenshoek [ ] n = brekingsindex voor een stof Kelvin: T = temperatuur in K t = temperatuur in C Het absolute nulpunt is - 273,5 ºC. De Kelvin is gebaseerd op het absolute nulpunt in ºC, maar voor het gemak zeggen we dat 0 K = 273 ºC. Tips: ) + K = + ºC 2) De Kelvin kent geen gradenteken (º) K à ºC: T = temperatuur in K t = temperatuur in C C = 274 K - K = 272 C - Lineaire uitzettingscoëfficiënt bij de verwarming van een staaf: (BINAS tabellen 8,9 en 0) Δl = lengtetoename van de staaf [m] Δl l = α ΔT α = lineaire uitzetingscoëfficiënt van de stof [K %3 ] l = oorspronkelijke lengte van de staaf [m] ΔT = temperatuurstijging van de staaf [K] 6

7 ΔV V = γ ΔT γ is de kleine letter gamma (Γ). W = J s P = ΔQ Δt P = λ A ΔT d Q = m c ΔT p = F A Uitleg: druk Kubieke uitzettingscoëfficiënt (volumetoename): ΔV = volumetoename van de stof [m V ] V = oorspronkelijke volume stof [m V ] γ = kubieke uitzettingcoëfficiënt [K %3 ] ΔT = temperatuurstijging voorwerp [K] Zie BINAS tabel voor de kubieke uitzettingscoëfficiënt van vloeistoffen. Voor vaste stoffen geld: γ = 3α. Een Watt wordt bepaald door het aantal Joule energie dat per seconde door een stof stroomt. Warmtestroom: P = warmtestroom [W] ΔQ = hoeveelheid verplaatste warmte [J] Δt = verstreken tijd [s] Thermische geleidbaarheid: P = warmtestroom [W] W λ = thermische geleidbaarheid u m K v A = opp. dwarsdoorsnede [m] ΔT = tempratuurverschil beide zijden [K] d = dikte van het materiaal [m] Soortelijke warmte: Q = warmte [J] m = massa [kg] c J = soortelijke warme u kg K (of) Jkg%3 K %3 v ΔT = temperatuurstijging [K] Kracht per oppervlakte-eenheid = druk: p = druk [Pa] F = kracht [newton] A = oppervlakte [m : ] Pa staat voor pascal en is vernoemd naar Blaise Pascal. Dit is logisch: als je met 0 kilogram op m : gaat staan, oefen je meer druk uit, dan wanneer je met 0 kilogram op 0 m : gaat staan. 7

8 p V T = n R p = constante T ε = Δl l ε = Δl l 00 % A = 4 πd: (of) A = πr : σ = F A σ is de kleine letter sigma (Σ). Verband tussen druk, volume, temperatuur en hoeveelheid gas: p = druk [Pa] V = volume [m V ] n = hoeveelheid gas [mol] R = gasconstante ujmol %3 K %3 J e mol K fv T = temperatuur [K] Verband tussen druk en temperatuur van gas: p = druk [Pa] T = tempratuur [K] De rek: ε = de rek Δl = lengteverandering [m] l = oorspronkelijke lengte [m] De rek heeft geen eenheid. De rek wordt soms aangegeven in procenten. (Dan moet je de uitkomst met 00 % vermenigvuldigen.) Het percentage dat een draad rekt: ε = de rek Δl = lengteverandering [m] l = oorspronkelijke lengte [m] Het eindantwoord is in procenten! Oppervlakte van de dwarsdoorsnede: A = opp. dwarsdoorsnede [m : ] d = diameter [m] r = straal [m] Spanning (kracht per vierkante meter): σ = spanning q N m : r F = kracht [N] A = opp. dwarsdoorsnede [m : ] De eenheid van spanning is newton per vierkante meter. 8

9 E = σ ε E = (F (A)%3 ) (Δl (l 0 ) %3 ) Elasticiteitsmodulus: E = elasticiteitsmodulus q N m : r σ = spanning q N m : r ε = de rek Volledige formule van de elasticiteitsmodulus: E = elasticiteitsmodulus q N m : r F = kracht [N] A = opp. dwarsdoorsnede [m : ] Δl = lengteverandering [m] l = oorspronkelijke lengte [m] 9

10 0