Praktische opdracht Geschiedenis Franse revolutie, de bestorming van de Bastille, Lodewijk XVI

Transcriptie

1 Praktische opdracht Geschiedenis Franse revolutie, de bestorming van de Bastille, Lodewijk XVI Praktische-opdracht door een scholier 6384 woorden 4 juni keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In deze praktische opdracht behandelen wij de onderwerpen Lodewijk XVI en de bestorming van de Bastille. Wij gaan onderzoeken wat deze twee onderwerpen met elkaar te maken hadden en wat voor invloeden ze op elkaar uitwerkten. Ook zullen we beschrijven wat de situatie in Frankrijk was voor, tijdens en na de Franse revolutie en of de bestorming van de Bastille hierin een grote rol speelde en of dit een mijlpaal vormde in de tijd van de Franse revolutie. We zullen niet alleen de adel erbij betrekken, maar we gaan ook onderzoeken wat voor positie de geestelijken en de burgerij hierin hadden. Daarnaast zullen wij onderzoeken of de bestorming van de Bastille een machtsgreep was van het volk of dat het eerder een roep om aandacht was naar de koning toe. Het lijkt ons zeer interessant om deze onderwerpen te behandelen omdat deze periode, de Franse revolutie, erg belangrijk is geweest voor Frankrijk indertijd. Onderzoeksvraag De onderzoeksvraag die wij hierbij zullen behandelen, luidt: Wat was de invloed van Lodewijk op de bestorming van de Bastille? Deelvragen De deelvragen die wij bij deze onderwerpen behandelen, luiden: 1. Hoe is de bestorming van de Bastille tot stand gekomen? 2. Wat waren de gevolgen van de bestorming van de Bastille? 3. Wat voor invloeden had de bestorming van de Bastille op de verschillende standen in de maatschappij? 4. Welke positie had Lodewijk XVI in de samenleving en hoe gedroeg hij zich daarnaar? 5. Hoe reageerde Lodewijk XVI op de bestorming van de Bastille? Aanpak van het onderzoek Wij gaan proberen ons goed in te lezen, voordat wij aan de praktische opdracht gaan beginnen. Dit gaan wij doen door informatieve boeken te lezen, zodat wij gemakkelijk het praktische onderzoek in elkaar kunnen zetten en wij goede achtergrondinformatie hebben. Ook willen wij graag een film kijken uit de tijd van de Franse revolutie, zodat wij een goed beeld krijgen van die periode. Pagina 1 van 12

2 Hypothese Wat was de invloed van Lodewijk XVI op de bestorming van de Bastille? Wij denken dat de bestorming van de Bastille eerder een roep om aandacht is geweest dan een echte machtsgreep en dat zij de koning wilde afzetten. Zoals al bekend is, was het imago van de koning lui en niet-ondernemend. Het volk werd ontevreden door de passieve houding van Lodewijk XVI. De burgers bestormden de Bastille, omdat zij ontevreden waren over de gang van zaken op dat moment. Zij wilden meer inspraak en aanzien in de regering en het bestuur. Wij denken dat Lodewijk indirect erg veel invloed heeft gehad op de bestorming, omdat de bevolking klaar was met de luie houding van de koning. Het gevolg hiervan was dat de bevolking op andere manieren aan de koning duidelijk moest maken dat ze ontevreden waren en meer inspraak wilden hebben. Daardoor hebben de burgers de Bastille bestormd. Hoe is de bestorming van de Bastille tot stand gekomen? Op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd. Dit is nog steeds een gebeurtenis die elk jaar door de Fransen worden gevierd. Maar wat was de Bastille eigenlijk voor gebouw? En hoe is de bestorming tot stand gekomen? De Bastille De Bastille, een fort uit de late 14e eeuw, had de voorgaande 150 jaar dienst gedaan als gevangenis. In de tijd van Lodewijk XVI waren de enge, vieze onderaardse kerkers, waar de Bastille om bekend stond, al lang niet meer in gebruik. De meeste gevangenen zaten er op bevel van de koning. Sommigen waren verraders, anderen waren ketters. In 1789 had de Bastille haar beste tijd gehad. Het was een duur gebouw en er werd meestal maar een hand vol personen gevangen gehouden. Op het moment van de bestorming waren er maar zeven gevangenen. Zichtbaar vanuit de hele stad vertegenwoordigde dit gebouw de absolute macht van de koning over de bevolking. In de gedachten van de bevolking stond het gebouw voor onderdrukking, privileges en censuur. De standenmaatschappij voor en tijdens de revolutie Voor en tijdens de revolutie had men in Frankrijk het Ancien-Régime (de Oude Regeling). Dit Ancien-Régime was gebaseerd op een strikt klasse- en privilegesysteem. Alle mensen in Frankrijk werden verdeeld in drie zogenaamde standen. Je geboorte bepaalde in welke stand je hoorde. Er waren drie standen; de geestelijkheid, de adel en de burgerij en arme boeren, ook wel de bourgeoisie genoemd. Deze drie standen bestonden al sinds de middeleeuwen. De geestelijken en de adel hadden het heel mooi voor elkaar. Ze hoefden geen belasting te betalen, maar ze heften wel belasting van de boeren die keihard moesten werken om dat geld bij elkaar te krijgen en ook nog eens voor hun gezinnen moesten zorgen. De boeren, die ongeveer 90% van de Franse bevolking uitmaakten en daarentegen maar 30% grond bezaten, waren tegen de belastingen die zij moesten betalen aan de grondbezittende adel en de kerk. Ruim 70% van het boeren-inkomen ging op aan belastingen. De boeren waren hierdoor ontevreden. Ontevredenheid onder de burgerij Ook in de steden waren de mensen ontevreden. Allereerst waren er fabrikanten die van de strenge koninklijke voorschriften afwilden. Zij wilden geen regels voor werktijden en geen verbod om bepaalde machines te gebruiken. De meer ontwikkelde mensen wilden meer te zeggen hebben in het bestuur, meer democratie. Onder invloed van de Pagina 2 van 12

3 ideeën van de verlichting wilde men vrijheid van godsdienst en gelijkheid van rechtspraak voor iedereen. Alle mensen waren gelijk. Dat betekende dat er dezelfde regels en wetten voor iedereen moesten komen. Belasting betalen moest ook betekenen dat men mee kon beslissen in staatszaken. In juli 1788 raasde er een zware depressie over het land, de oogst werd vernield. De honger was dreigender dan ooit in Frankrijk. De prijzen van het eten stegen ontzettend. De mensen konden het eten nauwelijks betalen en als je het geld had, dan moest men nog maar hopen eten te krijgen. Bovendien steeg de bevolking van Frankrijk tussen het einde van de 15e eeuw en het einde van het Ancien-Régime van 19 miljoen naar 25 miljoen mensen. Er kwamen dus steeds meer mensen en steeds minder voedsel. De mensen werden bang en gingen kloosters leeghalen, rooftochten maken en de korenschuren werden geplunderd. Staatsbankroet Ook met het koninklijk huis ging het slecht. De staatsschulden konden niet afgelost worden en de rente kon niet meer betaald worden. Ook door de bouw van grote monumenten, paleizen, de hofhouding en het leger was de staatskas aardig leeg geraakt. Er was in 1788 sprake van een zogehete staatsbankroet. De bevolking probeerde tevergeefs het hoofd boven water te houden en kwam tot de conclusie dat alleen een revolutie tot een ommekeer zou leiden. De koning en de aristocraten (de mensen van adel) waren zich hier ook van bewust en wilden iets ondernemen. Door de economische crisis kwam er minder belastinggeld binnen, terwijl graan en dergelijke uit het buitenland duurder werden. Wapens in de Bastille In de Bastille lagen veel wapens opgeslagen. Dit was ook een reden voor het volk om de Bastille te bestormen. De bevolking kon deze wapens goed gebruiken in de strijd tegen de koning en zijn regering. De bestorming Vanwege bovengenoemde oorzaken kwam de bestorming van de Bastille tot stand. Op 14 juli 1789, rond half 4 's middags stond een menigte van bijna duizend mensen brullend rond de muren van de Bastille. De menigte bestond uit leden van de bourgeoisie en een aantal soldaten die overgelopen waren. De meesten waren echter maar gewone mensen. Vertegenwoordigers uit de menigte begonnen eerst aan een onderhandeling met de directeur van de Bastille, De Launay. Toen deze gesprekken niets bleken op te leveren werd de menigte ongeduldig. Onder geroep A nous la Bastille! (geef ons de Bastille!) drong een aantal mensen door de buitenste verdedigingswallen tot aan de ophaalbrug. De Launay realiseerde zich dat hij niet lang weerstand zou kunnen bieden en liet de ophaalbrug van de Bastille zakken. De menigte kwam binnen en plunderde en moordde enkele uren lang. Wat waren de gevolgen van de bestorming van de Bastille? 15 Juli 1789 was een totale nieuwe dag voor de Parijzenaars. Er was een hoop gebeurd en veranderd. De bestorming van de Bastille was eigenlijk het begin van de Franse revolutie. Deze bestorming had verschillende gevolgen. Afschaffing privileges van de adel Ongerust door het zien van de gebeurtenissen, besloot de burgerij haar eigen kracht bij te zetten. In de nacht van 3 op 4 augustus 1789 stemden de burgerij voor de afschaffing van de privileges en het afschaffen van het afkopen van Pagina 3 van 12

4 andere voorrechten. De adel en de geestelijkheid mochten vanaf dat moment geen recht meer spreken op hun eigen landgoederen. Daarnaast mochten ze geen belasting meer heffen en geen speciale diensten meer vragen aan de boeren, zoals het jagen op hun grond. Alle baantjes in de regering, bij de kerk en in het leger konden voortaan niet meer op basis van afkomst verkregen worden, maar moesten 'verdiend' worden. De functies werden voor iedereen open gesteld en hogerop komen kon met behulp van kwaliteiten. De kerk moest de grond die ze in haar bezit had afstaan en deze werd verkocht aan de bourgeoisie en de rijke boeren, de arme boeren hadden er niet genoeg geld voor. In ruil hiervoor ontvingen de geestelijken een salaris van de staat. Ook moesten de geestelijken trouw zweren aan de regering. De zakenlieden kregen meer vrijheid om te handelen en aan de arbeiders werd het verboden te staken en vakverenigingen op te richten. Nationale Vergadering Met de naam Nationale Vergadering bedoelde de Derde Stand dat de vergadering het hele Franse volk vertegenwoordigde. Met deze vergadering wilde de Derde Stand bereiken dat ze meer inspraak kregen op het bestuur van het land door per hoofd te stemmen. Ook wilden ze dat er een grondwet tot stand kwam. In deze grondwet moesten enkele zaken worden opgenomen; de reden en plichten die de Fransen hadden en een beperkende macht die de koning had. In 1791 werd de oude Nationale Vergadering vervangen door een wetgevende vergadering. Veel mensen konden de Nationale Vergadering voortaan vanaf tribunes volgen. Als ze het ergens niet mee eens waren lieten ze dat luidkeels horen. De koning had nog steeds de macht om wetten waar hij het niet mee eens was tegen te houden. Maar omdat Lodewijk XVI bang was voor nieuwe problemen keurde hij alles goed, waar hij in eerste instantie tegen was. Dit laat zien hoe weinig macht en aanzien de koning en zijn regering eigenlijk hadden. Iedere, redelijk welgestelde man, nog geen vrouwen, mocht zijn stem uitbrengen. Nieuwe grondwet In 1791 kwam er een nieuwe grondwet. Deze zorgde ervoor dat de bourgeoisie de macht in handen kreeg en niet de adel. In deze grondwet stond onder andere dat privileges van de adel werden afgeschaft. Hierdoor verdween de standenmaatschappij. De nieuwe grondwet streefde naar gelijkheid van het volk. De macht lag nu in handen van het volk. De bezittingen van de adel en de koning werden verdeeld onder het volk. Ook stond er in de grondwet dat iedereen onderwijs nodig had. Het volk wilde dat voor iedereen succes bereikbaar was. 'De samenleving moest je voor alle middelen aanwenden om de vooruitgang van de reden in het land te bevorderen'. Dit zorgde ervoor dat niet alleen de bovenlaag van de bevolking recht had op onderwijs maar ook de onderlaag. Dit recht op onderwijs was een gevaar voor de koning en de adel omdat de afstand tussen het volk en de koning nu kleiner werd. Door toename van onderwijs kon men banen krijgen in de regering, kerk en in het leger. Het maakte hierbij niet uit of je van adel was. Ook erkent de grondwet niet alleen het recht op verzet tegen verdrukking maar bovendien het recht tot opstand. Artikel 35 van de grondwet luidt namelijk: 'Als de regering de rechten van het volk verkracht, is opstand een heilige en absolute plicht voor het hele volk of een gedeelte ervan'. Ook wordt er in artikel 110 vermeld dat er geen opperbevelhebber is. De vlucht van Lodewijk XVI Lodewijk XVI had de revolutie nooit echt geaccepteerd. Op 21 juni 1791 vluchtte hij en de rest van de koninklijke familie in de richting van het huidige België, vermomd in een koets uit Parijs. Maar in Varennes werden ze herkend en weer teruggebracht naar Parijs. Omdat Lodewijk een brief had achtergelaten waarin hij schreef hoe hij werkelijk dacht over de revolutie, vonden veel mensen hem een verrader. De angst van het volk op een buitenlandse inval om Pagina 4 van 12

5 de koning te helpen, groeide. Angst in buitenland De gebeurtenissen in Frankrijk maakten de overige koningshuizen in Europa bang dat ook hun eigen bevolking in opstand zou komen. In april 1792 verklaarden Oostenrijk en Pruisen de oorlog aan Frankrijk. De commandant van het Pruisische leger beloofde het Ancien-Régime weer aan de macht te helpen. De bevolking van Parijs was bang dat invasies door buitenlandse legers tot het einde van de Revolutie zouden leiden. Zij bestormden daarom op 10 Augustus het koninklijk paleis de Tuilerieën om de Vergadering te dwingen de koning af te zetten en van Frankrijk een republiek te maken. Welke invloeden had de bestorming van de Bastille op de verschillende standen van de maatschappij? De periode voor de Franse Revolutie wordt ook wel het Ancien Régime genoemd. De maatschappij ten tijde van het Ancien Régime was een standenmaatschappij. De bevolking werd ingedeeld in drie standen. De eerste stand was die van de geestelijken, of ook wel de clerus genaamd. De adel behoorde tot de tweede stand. Het overgrote deel van de mensen behoorde tot de derde stand. Die bestond uit de boeren en de burgerij. De burgerij werd gevormd door handelaars en ambachtslieden uit de steden die het, integenstelling tot de boeren, financieel niet slecht deden. Veel mensen hadden kritiek op de standenmaatschappij omdat dit systeem uitging van de ongelijkheid van mensen. Elke stand had eigen rechten en plichten die ongelijk verdeeld waren. Zo kregen de leden van de adel en de kerk bijvoorbeeld hoge functies in de kerk, in het leger en in het bestuur. De bestorming van de Bastille had op elke stand verschillende invloeden. Deze invloeden worden hieronder toegelicht. Invloed op de eerste stand; de geestelijken. Voor de Franse Revolutie hadden de geestelijken veel invloed op de maatschappij. Men hechtte veel waarde aan de mening van de kerk en geestelijken. In de tijd van de Verlichting veranderde de kijk op de stand van de kerk. Het kwam er op neer dat het verstand, in plaats van geloof en traditie, het best gebruikt kon worden om te bepalen hoe dingen moesten worden gedaan. Na de bestorming van de Bastille kreeg de kerk nog minder invloed op het volk. Het volk was heel anti-kerks en nogal gebeten op geestelijken, kloosterlingen en zelfs gewone katholieke gelovigen. Op 2 november 1789 verklaarde de Wetgevende Vergadering alle kerkelijke goederen tot staatseigendom. Van het ene op het andere moment waren kerken en kloosters hun bezittingen en inkomsten kwijt: alles kwam in bezit van de staat. Kloosters mochten geen nieuwelingen meer aannemen. Er werden dan ook naar alle kloosters boodschappers gezonden met het vriendelijke verzoek hun levenswijze op te geven, omdat ze niet in overeenstemming waren met de menselijke Rede, aangezien deze menselijke Rede de uiteindelijke overwinning had behaald. In 1789 vaardigde de volksvertegenwoordiging de Constitution Civile uit. Dit hield in dat de bisdom priesters zich in feite losmaakten van de Paus en de Rooms-katholieke Kerk. Vanaf nu zouden bisschoppen en priesters op dezelfde democratische manier worden gekozen als hun volksvertegenwoordigers. Op 27 november 1790 werd iedere geestelijke verplicht de eed af te leggen op de Constitution Civile. Daarmee zou hij of zij de banden met de paus en de wereldkerk verbreken. Wie weigerde kon, als bedreiger van de nationale vrede, zware straffen krijgen. Zoals verlies van staatsburgerschap, hoge geldboetes en verbanning. Verreweg de meeste weigerden, want de eed afleggen was zo n beetje hetzelfde als je geloofsovertuiging verraden. Velen die de eed weigerden doken onder, vooral in de grote steden. In augustus 1792 werd vastgesteld dat geestelijken die de eed weigerden naar Zuid- Amerika werden verbannen. Pagina 5 van 12

6 Tijdens de Franse Revolutie kwam er een officiële staatsgodsdienst ter ere van de Godin van de Rede. De kerken werden tempels van de godin Rede; op het altaar werden de katholieke beelden en symbolen verwijderd en vervangen door een beeld van Vrouwe Rede. Het werd verboden om nog een andere godsdienst te hebben. Invloed op de tweede stand; de adel. Zoals al eerder is vermeld, kenden de Franse maatschappij voor de revolutie een standenmaatschappij. Deze periode heet het Ancien-Régime. Na de revolutie en na de bestorming van de Bastille verdwenen de privileges van de adel. De burgerij kreeg door de bestorming meer macht, de adel juist minder. Op 4 augustus 1789 stemden de burgerij voor afschaffing van de privileges en andere voorrechten van de adel. Dit hield in dat ze geen belasting meer mochten heffen en geen speciale diensten mochten vragen aan de boeren. Ook was het niet meer vanzelfsprekend dat de adel goede functies kon verkrijgen in de maatschappij. Deze functies, in bijvoorbeeld de kerk, regering en in het leger, kon je niet meer verkrijgen op basis van je afkomst. Hier was de adel uiteraard niet blij mee, maar omdat ze zeer ongerust werden en eigenlijk bang voor het volk, deden ze niets. Kortom; doordat de privileges werden afgeschaft, veranderden het dagelijks leven van de adel op de lange termijn. Invloed op de derde stand; de burgerij. De bestorming van de Bastille was erg belangrijk voor de burgerij. Met de bestorming lieten de burgers zien dat ze meer macht wilden, en als ze deze niet kregen, dan namen ze wel meer macht. Dit deden ze door middel van het bestormen van de Bastille. De burgerij heeft ervoor gezorgd dat de privileges van de adel werden afgeschaft en de burgers zelf meer macht en aanzien kregen. Men streefde naar gelijkheid. Ook heeft de burgerij bereikt dat iedereen een goede baan en functie kon krijgen in de samenleving, als je maar kwaliteiten had. Daarnaast heeft de burgerij ervoor gezorgd dat zij meer inspraak kregen op het bestuur en de regering, onder andere door te mogen stemmen. Doordat vanaf nu mannen uit elke bevolkingsklasse mochten stemmen, kwam er opnieuw meer gelijkheid. Welke positie had Lodewijk XVI in de samenleving en hoe gedroeg hij zich daarnaar? Lodewijk XVI voordat hij koning werd Lodewijk XVI werd geboren als Lodewijk-August op 23 augustus 1754, als zoon van de dauphin (kroonprins) Lodewijk Ferdinand. Lodewijk had geen gemakkelijke jeugd. Zijn ouders gaven de meeste aandacht aan Lodewijks oudere en knappere broer Louis Joseph Xavier, de hertog van Bourgondië. Toen zijn oudere broer op 10-jarige leeftijd stierf, was het verdriet dat zijn ouders hadden erg groot. Lodewijk was een sterke en gezonde jongen maar erg verlegen. Zijn ouders vonden het na de dood van Louis Joseph Xavier dan ook erg moeilijk om nu ineens alle aandacht en liefde aan Lodewijk te geven. Toen Lodewijk elf jaar was stierf zijn vader aan tuberculose en hij werd de nieuwe dauphin van Frankrijk. Zijn moeder overleed twee jaar later. Lodewijk August en zijn twee jongere broers en twee jongere zusjes bleven achter als weeskinderen. Hij kreeg een strakke en zeer conservatieve opvoeding van Paul François de Quelen de la Vauguyon. Hoe goed de bedoelingen van Paul François de Quelen ook waren, zijn lessen en opvoeding bereidden Lodewijk August niet voor op de taak van het koningschap van Frankrijk, die hij in 1774 erfde bij het overlijden van zijn grootvader. Pagina 6 van 12

7 Op 16 mei 1770 trouwde de vijftienjarige Lodewijk August met de veertienjarige Oostenrijkse Marie-Antoinette Lodewijk en zijn manier van regeren in de tijd voor de revolutie Lodewijk XVI was volop aan het werk geweest aan het financieel herstel. Hij wilde de belastingen spreiden over alle Fransen en een eind maken aan de privileges van de kerk en de adel, zodat hij meer macht zou krijgen. De parlementen, die de belastinginning en de modernisering tegenwerkten, waren net afgeschaft en vervangen door gewone rechtbanken. Nu er geen protesten van de parlementen meer waren, waren de financiën onder controle gebracht - met een gedeeltelijk bankroet. Lodewijk XVI was ontzettend impopulair geworden. Na de dood van zijn vader werd de onervaren Lodewijk XVI in 1774 koning van Frankrijk. Als koning kon hij doen en laten wat hij wilde. Hij woonde in een peperduur paleis. De meeste Fransen waren arm, moesten hard werken en veel belasting betalen. Het was geen wonder dat ze ontevreden werden. Ondanks de extra belasting die de derde stand betaalde had Frankrijk nog steeds een grote staatsschuld. Lodewijk was in zijn politieke handelen zeer besluiteloos en kon zijn taken niet vervullen. Hij stelde veel bestuurders aan die een poging moesten doen de staatshuishouding te hervormen. Speciaal de staatsfinanciën moesten op orde worden gebracht. Koning Lodewijk XVI wilde dat de adel ook belasting ging betalen om de schulden af te betalen, maar dat wilde de adel natuurlijk niet en ze kwamen in verzet. Daarnaast werden de parlementen weer ingesteld en deze begonnen opnieuw te saboteren en te werken aan het neerhalen van het absolutisme, in voordeel van de adel. Hoe keken de Fransen naar Lodewijk XVI Lodewijk XVI, vader van Lodewijk XVI, was niet populair onder de Fransen. Toen Lodewijk XVI in 1774 koning van Frankrijk werd, had hij dan ook geen goede reputatie onder het volk. De Fransen hadden weinig vertrouwen in Lodewijk XVI. Dit bleek niet helemaal onterecht. Lodewijk XVI was een vriendelijke, aarzelende en niet al te intelligente man, maar toch ook ambitieus, in die zin dat hij het welzijn van zijn volk wilde bevorderen. Hij zag in dat er verschillende hervormingen noodzakelijk waren. Zo had Frankrijk nog steeds te kampen met een hoge staatsschuld. Maar Lodewijk XVI was erg onervaren en wist niet goed hoe hij het best met zijn koningsschap om kon gaan. Zelf woonde Lodewijk XVI in een peperduur paleis, Versailles. Daarentegen waren de meeste Fransen in de Derde Stand erg arm maar ze moesten wel hard werken en ook nog veel belasting betalen. Het was geen wonder dat de Derde Stand ontevreden was. Deze ontevredenheid werd vergroot met het idee dat het gewone volk niks te vertellen had, terwijl de koning zo n grote macht had. Ook de adel werd ontevreden aangezien Lodewijk XVI wilde dat de adel ook belasting ging betalen om de schulden af te betalen. Lodewijk XVI werd steeds minder geliefd bij het volk, vooral door zijn onervarenheid en mislukte manier van regeren. Aangezien het volk Lodewijk XVI niet erg serieus nam, omdat hij nogal onervaren en onhandig was, werden er dan ook veel spotprenten gemaakt over de koning. Een voorbeeld van een sportprent hieronder. Op deze afbeelding wordt Lodewijk afgebeeld met een fles drank in zijn hand. Waarschijnlijk probeert de tekenaar hiermee duidelijk te maken dat Lodewijk zijn rol als koning niet serieus nam, voornamelijk de staatszaken. Lodewijk genoot erg van zijn koningschap en rijkdom, en dat uitte hij, zo te zien op deze spotprent, in eten en drinken. Lodewijk XVI hield een uitvoerig dagboek bij Sommigen beweerden dat hij hierin bijhield welke prestaties hij in bed leverde. Dat lijkt een aardige typering, maar is te mooi om waar te zijn. Veel waarschijnlijker is het dat hij vooral bijhield of en wat hij die dag geschoten had. Rien Pagina 7 van 12

8 zou dan betekenen dat hij die dag niets geschoten had. 1 juli Rien 2 juli Het paard bestegen bij de deur van de manege voor de hertenjacht te Port-Royal, één gevangen. 3 juli Rien. 4 juli Reebokkenjacht au Butard, één gevangen en 29 stukswild gedood. 7 juli Hertenjacht te Port-Royal, tweegevangen. 9 juli Rien. Deputatie van de Staten. 10 jul Rien. Antwoord aan de Staten-deputatie. 11 jul, Rien. Ontslag van Necker. 12 jul, Vesper en lof. Vertrek van de heren de Montmorin, Saint-Priest en de la Luzerne. 13 juli Rien. 14 juli Rien. 15 juli Vergadering van de Staten bijgewoond, te voet teruggegaan. 16 juli Rien Dit dagboek laat zien dat de koning ontzettend lui was. Ongeveer het enige wat Lodewijk doet is jagen, en af en toe een staatszaak. Dit leidde tot ergernis van het volk. Hoe reageerde Lodewijk XVI op de bestorming van de Bastille? Lodewijk XVI als koning Koning Lodewijk XVI bestuurde in de zestiende eeuw Frankrijk. Maar eigenlijk had hij zelf niet de intelligentie en persoonlijkheid om dat te doen. Staatszaken verveelden hem vreselijk, daar kwam hij ook eerlijk voor uit. Hij begreep de mensen niet en kon daarom niet goed oordelen over bepaalde zaken. Hij kon zich niet concentreren op de meest makkelijke staatszaken. Als hij een beslissing moest nemen twijfelde hij vaak en lang en soms na een definitief besluit genomen te hebben, veranderde hij weer van mening. Ook had hij altijd een andere mening dan zijn raadslieden. De koning had al zijn geld opgemaakt aan oorlogen voeren en aan allerlei dingen aan het hof die zijn leven aangenamer maakten. De schatkist was leeg, er was een hoge staatsschuld en de koning moest een manier bedenken op weer geld in het laatje te krijgen. De beslissingen die moesten worden genomen, nam de koning niet in zijn eentje. De adel en de geestelijkheid hadden daar ook wat over te zeggen en beslisten op die manier mee. De Staten-Generaal Toen de bestorming van Bastille plaats vond, duurde het eerst 3 dagen voordat het nieuws de koning bereikte. Onder druk van de adel besloot de Franse koning Lodewijk XVI in 1789 om voor het eerst sinds 1614 de Staten-Generaal bij elkaar te roepen. De Staten Generaal bestond uit drie verschillende standen. De adel (300 leden), de geestelijkheid (300 leden) en de boeren en arbeiders (600 leden). De vergadering werd gehouden in het paleis van Versailles. De boeren waren in een heel groot nadeel: Iedere stand had één stem en aangezien de eerste en tweede stand het altijd met elkaar eens waren zou dat betekenen dat de stand zou komen op 2-1. Zo zou de derde stand nooit winnen. Boos verlieten de boeren het paleis van Versailles en besloten nooit meer te vergaderen met de eerste en tweede stand en noemden zich de vertegenwoordigers van het Franse volk. Ze richtten een eigen vergadering op die ze de Nationale vergadering of op zijn Frans gezegd Assemblé Nationale. In één keer kreeg de derde stand veel macht in handen. Ze Pagina 8 van 12

9 werden toegejuicht tot het volk die hen zag als hun beschermer. De Nationale Vergadering Koning Lodewijk wilde de Nationale Vergadering niet aanvaarden omdat hij dan veel macht kwijt zou raken. Tegelijkertijd was hij bang dat er rellen uit zouden breken en dat de derde stand in opstand zou komen. Ook al drongen zijn vrouw, zijn broers en Necker (de minister van Financiën) er dringend op aan de Nationale Vergadering toe te staan, Lodewijk bleef koppig en gaf niet toe. In tegendeel. Hij zorgde ervoor dat hun vergaderzaal gesloten werd. Hij vergrendelde de deur en zette er soldaten voor. Hij schreef een brief naar de voorzitter van de Nationale Vergadering, Bailly, en vertelde hem dat de zaal gesloten was wegens herstelwerkzaamheden. Ondertussen was de koning een plan aan het bedenken om de Derde Stand helemaal te verhinderen om te vergaderen. Omdat de Nationale Vergadering niet in hun vergaderzaal kon, bedachten ze een andere plek om te vergaderen; de kaatsbaan. De voorzitter las de wensen van de Derde Stand voor in de vorm van een eed die de vergadering aanvaarde met maar één stem tegen. Dit was de Eed van de Kaatsbaan. De inhoud ervan was: De Nationale Vergadering, alhier in vergadering bijeen, besluit, dat elk lid een plechtige eed zal zweren niet uiteen te gaan alvorens aan de Franse natie een hecht gefundeerde grondwet is geschonken. De koning besliste dat de drie standen in een koninklijke zitting bijeen zouden komen onder leiding van de voorzitter. Zo verschenen op 23 juni 1789 alle drie de standen in de vergaderzaal. De minister van Financien, Necker, had Lodewijk gewaarschuwd eerlijk en oprecht te zijn maar dit deed Lodewijk niet. Hij verbood de Nationale Vergadering en wilden de standen weer terug in hun oude status zoals die in de wet stond. Ook wilde de koning geen nieuwe grondwet. Hij verliet de vergaderzaal samen met de adel en het grootste gedeelte van de geestelijkheid. De Nationale Vergadering werd boos en omdat de koning liever geen geweld wilde, gaf hij toe en de drie standen begonnen aan een nieuwe grondwet. Broodmars van de vrouwen Het volk wilde de koninklijke familie in Parijs hebben. Men ging ervan uit dat als de koning in de stad was, er zeker geen hongersnood zou zijn. De mars van de vrouwen van Parijs (de meute bestond uit vrouwen van het gewone volk en mannen met jurken aan) vertrok naar Versailles. De koning negeerde edelen die aanboden om het volk onder de voet te lopen en liet niet op het volk schieten. Het doel van de meute was om de koningin, Marie Antoinette, te doden. Maar doordat de garde de meute lang genoeg ophield, wist zij te ontsnappen. De volgende dag verliet de familie en het hele hof het Paleis van Versailles. En ze namen hun intrek in het Tuilerieën paleis in Parijs. De vlucht van Lodewijk XVI en zijn gezin In de nacht van 20 juni 1791 vluchtte koning Lodewijk XVI met zijn gezin. Hij wilde zich aansluiten bij Franse edelen die troepen hadden verzameld in het buitenland. Hij hoopte hierdoor ook meer steun te krijgen van andere koningen. Ze slopen vermomd het paleis uit, maar werden herkend en terug gestuurd. De koning keerde op 25 juni terug naar Parijs en werd daar niet warm welkom geheten. De meeste mensen waren door deze actie tegen de koning omdat zij hem, ondanks dat hij de nieuwe grondwet had goedgekeurd, als een landverrader zagen. Ook groeide hierdoor de angst voor een buitenlandse inval om de koning te helpen. De koning had het vertrouwen van het volk nu helemaal verspeeld. Op 10 augustus 1792 werden de Tuilerieën (de tuinen van het Koninklijk paleis) bestormd en geplunderd en Lodewijk en zijn familie werden in een oud kasteel Pagina 9 van 12

10 gevangen gezet. De Conventie stemde op 16 en 17 januari 1793 voor de doodstraf. Vier dagen later, op 21 januari 1793, werd op de Place de la Révolution de koning vermoord onder de guillotine. Op 16 oktober van hetzelfde jaar werd ook Marie-Antoinette ter dood gebracht onder de guillotine. Lodewijk XVI wordt vermoord op Place de la Révolution, op 21 januari 1793 Conclusie Voor en tijdens de Franse Revolutie was er een standenmaatschappij in Frankrijk. De eerste stand was de geestelijkheid, de tweede stand de adel en de derde stand de burgerij. De geestelijkheid en de adel hoefden geen belasting te betalen. De hardwerkende boeren moesten dat wel. De derde stand was dus erg ontevreden. Men wilde meer democratie en streefden naar gelijkheid. In juli 1788 was het dieptepunt bereikt. Daarnaast groeide de bevolking terwijl er steeds minder voedsel was. Ook was er sprake van staatsbankroet. Men probeerde het hoofd boven water te houden, maar ze kwamen tot de conclusie dat een revolutie de enige oplossing was. Op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd. De reden waarom het de Bastille was die bestormd werd, was omdat dit een gebouw was dat stond voor onderdrukking en er veel wapens opgeslagen waren. Deze wapens kon de bevolking goed gebruiken. De bestormers bestonden uit leden van de bourgeoisie en een aantal soldaten. De bestorming had een aantal belangrijke gevolgen: 1. De afschaffing van de privileges van de adel: de adel en de geestelijkheid mochten geen recht meer spreken op hun eigen landgoederen. Ze mochten geen belasting meer heffen. De baantjes in de regering, het leger en de kerk konden verkregen worden door je kwaliteiten. 2. Er kwam een Nationale Vergadering: de derde stand wilde meer inspraak op het bestuur. Ook wilden zij graag stemmen. In 1791 werd daarom de oude Nationale Vergadering vervangen door een wetgevende vergadering. De koning keurde hier alles goed, omdat hij bang was voor nieuwe problemen. 3. De nieuwe grondwet: de bourgeoisie kreeg hier de macht in handen, in plaats van de adel. Hierdoor verdween de standenmaatschappij. In de grondwet stond dat iedereen onderwijs nodig had. Ook erkende de grondwet het recht op opstand. 4. Lodewijk XVI vlucht: Lodewijk was ontevreden. Daarom vluchtte hij met zijn gezin richting België. Maar in Varennes werden ze herkent en teruggebracht; dit zorgde voor veel commotie onder het volk. De bestorming van de Bastille had invloed op de verschillende standen: 1. De geestelijken: de kerk kreeg na de bestorming veel minder invloed op het volk. In november 1789 worden de kerkelijke goederen tot staatseigendom verklaart. 2. De adel: de privileges van de adel verdwenen en de adel kreeg minder macht. Ook mochten ze geen speciale diensten meer vragen. Pagina 10 van 12

11 3. De burgerij: de burgers kregen meer macht. Ook hebben zij bereikt dat iedereen een goede baan kon krijgen. Daarnaast hebben zij ervoor gezorgd dat men meer inspraak had op het bestuur, doordat zij mochten stemmen. Lodewijk XVI had geen gemakkelijke jeugd. Zijn ouders stierven op jonge leeftijd. In 1744, na het overlijden van zijn vader, erfde hij het koningschap van Frankrijk. Door het impopulaire imago van Lodewijk XVI had het volk niet veel vertrouwen in Lodewijk XVI. Frankrijk had in die tijd een grote staatsschuld. Lodewijk XVI wilde daarom de adel ook belasting laten betalen, maar de adel was hier fel tegen. De Derde Stand was arm, moest hard werken en veel belasting betalen. Ook zij waren ontevreden. Ook wilde het volk meer inspraak in het bestuur van het land. De onervaren Lodewijk XVI wist niet goed hoe hij zijn taken moest vervullen en kreeg een ontevreden volk tegen zich gekeerd. Lodewijk was niet erg intelligent en had eigenlijk niet de goede persoonlijkheid om Frankrijk te besturen. Men was erg ontevreden over Lodewijk als koning. Na de bestorming werd voor het eerst de Staten-Generaal bijeen geroepen. En deze bestond uit de drie standen. Dit verliep erg oneerlijk en de boeren verlieten boos het paleis van Versailles. Zij richtten een eigen vergadering op: de Nationale Vergadering. De koning liet dit echter niet toe. De derde stand bedacht een andere plek om te vergaderen: de kaatsbaan. De Nationale Vergadering werd boos omdat de koning niet instemde met hun ideeën en omdat de koning liever geen geweld wilde gaf hij uiteindelijk toe en de drie standen begonnen aan een nieuwe grondwet. Op 20 juni 1791 vluchtte Lodewijk met zijn gezin naar het buitenland. Dit mislukte en Lodewijk werd, eenmaal terug in Parijs, niet erg hartelijk ontvangen. Op 21 januari 1793 werd de koning vermoord door middel van de guillotine. Wat voor invloed had Lodewijk XVI op de bestorming van de Bastille? In de 17e eeuw ging het slecht met Frankrijk. Nadat zijn vader stierf, erfde Lodewijk XVI het koningschap over Frankrijk. Hij was erg onervaren en wist niet goed hoe hij het regeren over Frankrijk moest aanpakken. Wel wist hij dat de staatsschuld moest worden verminderd en dit probeerde hij te bereiken door de burgerij belasting te laten betalen. De burgerij was hier erg ontevreden over. Zij moesten hard werken en veel belasting betalen. Daarnaast vonden zij het onzin dat de macht van Frankrijk in handen lag van één koning. Zij wilden meer inspraak op het bestuur hebben en zij streefden naar gelijkheid. Iedereen moest hetzelfde behandeld worden, ongeacht je afkomst. Je kwaliteiten werden juist belangrijker en als je deze goed ontwikkeld had kon je heel wat bereiken. Lodewijk wist niet goed wat hij met de situatie aan moest. Hij was erg besluiteloos en pakte alles verkeerd aan. De ontevredenheid bij het volk groeide en zij wilden in opstand komen. De Bastille was een goede plek om de opstand te beginnen. Deze gevangenis stond voor onderdrukking en in de Bastille lagen veel wapens opgeslagen. De bevolking kon deze wapens goed gebruiken in de strijd tegen de koning en zijn regering. Kortom, Lodewijk XVI heeft wel degelijk invloed gehad op de bestorming van de Bastille. De ontevredenheid van het volk groeide enorm toen Lodewijk XVI koning van Frankrijk werd. Hij regeerde slecht en het volk wou meer inspraak in het bestuur over Frankrijk. Uiteindelijk liep de ontevredenheid tegenover Lodewijk XVI en zijn regering zo hoog op, dat het volk in opstand kwam door de Bastille te bestormen. De bestorming van de Bastille is dus heel erg belangrijk geweest voor de Franse revolutie. Je kan dus wel stellen dat de bestorming van de Bastille, de Franse revolutie in het klein was. Als de bevolking op deze manier niet in opstand gekomen was, was het heel anders gelopen. Is de hypothese correct? De bestorming van de Bastille was inderdaad een roep om aandacht en hiermee wilde het volk aan de koning Pagina 11 van 12

12 duidelijk maken dat zij ook inspraak wilden hebben op het bestuur en de regering. Het volk was op dat moment erg ontevreden over de houding van de koning. Dit is, zoals wij in de hypothese vermeld hadden, de voornamenlijkste reden waarom de burgers de Bastille bestormd hadden; ontevredenheid. Onze hypothese bleek redelijk te kloppen. Wel bleken meerdere zaken dan gedacht een belangrijke rol te spelen. Zaken zoals de standenmaatschappij en de vorming van de grondwet en de nationale vergadering. Pagina 12 van 12