Verslag informatie

Transcriptie

1 Verslag informatie Rianne Letschert Wil Rutten

2 Verslag van de informateurs aan de fractievoorzitter van het CDA Inleiding Op uitnodiging van de fractievoorzitter van het CDA, die daarbij overleg heeft gevoerd met haar collega s, mochten wij - met veel plezier - de informatiegesprekken met alle 13 politieke partijen voeren die op 21 maart 2018 in de gemeenteraad van Maastricht zijn verkozen voor de komende bestuursperiode. Wij hebben voor de gesprekken de volgende korte notitie ter voorbereiding aan onze gesprekspartners gestuurd: Beste gesprekspartners aan de informatiegesprekken, Wij zien met veel plezier uit naar onze gesprekken van aanstaande vrijdag en dinsdag. Vivianne heeft ons gevraagd - omdat zij van enkelen van jullie de vraag hoorde - of wij niet een agenda zouden kunnen toesturen. Wij willen vooral een open gesprek met jullie voeren om te zien of we in de verkenningsfase samen kunnen ontdekken en of er voor de komende bestuursperiode een intrinsieke bereidheid is om Maastricht samen een stap verder te zetten en wij zouden dat aan de hand van de volgende punten willen doen: zijn er op inhoud thema s waar je verbinding ziet met andere collega partijen en in het verlengde daarvan zijn er ook thema s waar jullie van inschatten dat collega s daar andere of zelfs blokkades voor zullen hebben? Wat zijn voor jullie de belangrijkste thema s voor de komende jaren (4, 8, 12 jaar) voor Maastricht en de regio? wat zijn jullie ideeën over hoe het bestuursakkoord tot stand komt, welke rol is er voor de raad, voor partners buiten de raad, hebben jullie eerste gedachten over hoe het college er uit moet zien: hoeveel portefeuilles en eerste gedachten daarover? Deze punten zijn niet meer dan een gesprekslijn en we zullen zorgen dat jullie voldoende ruimte hebben voor eigen inbreng. Wij zijn stilletjes beiden heel trots dat we op voorstel van Vivianne Heijnen, voor maar vooral met jullie aan de slag mogen in het samen architecten in deze informatiefase. Wij hebben in (bijna) alle gevallen gesproken met de fractievoorzitters en met de voorzitters van de politieke partijen en zijn oprecht enthousiast over de wijze waarop onze gesprekspartners bereid waren hun meningen te verwoorden. Een beter startpunt is naar ons idee niet mogelijk. Veel dank aan de griffie als team en Maurice Cobben in het bijzonder. Maurice was een uitstekende steun en toeverlaat. Hieronder doen wij verslag van onze bevindingen. 6 april 2018 Rianne Letschert Wil Rutten 2 3

3 Mensen helpen mensen, steeds vaker ook zonder de overheid. Dit zou de lokale overheid, al luisterend naar de burger, nog meer moeten faciliteren, zeker als het om het sociaal domein en de meest kwetsbaren in de samenleving gaat. Gesprekken met alle gekozen politieke partijen Inhoud Ten aanzien van de inhoud van het te voeren beleid voor de komende jaren hebben wij geen obstakels gehoord, anders dan dat partijen met vertrouwen uit zien om in de onderhandelingen te discussiëren over accenten die gezet moeten worden. Ook is over een enkel onderwerp, zoals het I-criterium, naar voren gebracht hierover in het bestuursakkoord geen afspraken te willen maken. Het is een zogenaamd vrij thema waarbij alle fracties hun eigen standpunt kunnen innemen. Als we het totaal van alle gesprekken overzien, zal naar de mening van de grote meerderheid van de gesprekspartners de nieuwe gemeenteraad er voor iedere Maastrichtenaar moeten zijn. Extra inzet en aandacht moet er zijn voor diegenen die moeite hebben zelf hun boontjes te doppen. Ook moet een beroep worden gedaan op de burgerkracht in de stedelijke samenleving waar buurtnetwerken een steeds belangrijke rol spelen om zorg te dragen voor een inclusieve samenleving. Ook diegenen die minder zelfredzaam zijn moeten zich uitgenodigd voelen om mee te doen. Aan de andere kant van het spectrum gaat het over kansen in internationaal perspectief waarbij de kenniseconomie voor Maastricht zoveel kansen biedt. Maastricht in zijn internationale (eu)regionale context dat een voortrekkersrol pakt waar het bijvoorbeeld gaat over grensoverschrijdende problemen en de aanpak daarvan. Dat gaat dan vooral over het economische en fysieke domein met een accent op het ontwikkelen van een lange termijnvisie voor de stad en regio, waarbij ook de maatschappelijke gevolgen van een dergelijke lange termijn visie niet onderschat moeten worden. Door de oogharen heen zou het college als COLLECTIEF volgens onze gesprekspartners in ieder geval gezamenlijk verantwoordelijkheid moeten dragen voor de volgende thema s: Zonder elkaar kan het niet: offensief tegen armoede, eenzaamheid, ongezondheid en tweedeling in de maatschappij; (Be)leef- kwaliteit van stad en buurten; Sterke stedelijke economie en arbeidsmarkt: Maastricht kennisstad, digitaal verbonden en gastvrij; Duurzaam duurt het langst: de energieneutrale en groene stad; Bereikbare stad zonder grenzen: in en met de (eur)regio; Maastricht bruist: cultuur en talentontwikkeling voor jong en oud; Veiligheid: nul ruimte voor ondermijning. Daarvoor is vertrouwen nodig tussen partijen en personen. Maar ook meer afstemming en coördinatie tussen portefeuilles en partijen. Veel vraagstukken zijn immers complex en vragen een integrale aanpak. Het vraagt echter ook om maatwerk en prioriteiten, die dan bijvoorbeeld per doelgroep, wijk, buurt, of zelfs op straatniveau geformuleerd moeten worden. 4 5

4 Veel gesprekspartners gaven aan het goed te vinden als de coördinerend bestuurder ook zeggenschap krijgt over de deelaspecten. Dat vereist nog meer vertrouwen in elkaar en het elkaar iets gunnen. Ten aanzien van reeds genomen besluiten (denk aan de tram Maastricht-Hasselt en het shared service centre) hebben alle partijen aangegeven genomen besluiten te willen respecteren. Over de vraag hoe je deze ambitie zowel bestuurlijk als ambtelijk vertaalt in een besturingsmodel werden eerste gedachten geuit. Per thema één coördinator met bevoegdheden met een duiding van betrokken andere portefeuillehouders, was een van de suggesties. Wij stellen voor per thema een actieplan uit te werken voor de komende vier jaar dat past binnen de globale kaders van het coalitieakkoord. De indeling Regio, Stad, Buurt en Straat biedt daarbij ook verschillende aanknopingspunten. Concluderend hebben wij gehoord dat voor de start van de inhoudelijke discussie in de formatiefase veel energie en creativiteit voorhanden is gekoppeld aan een grote mate van bereidheid om een goed programma voor de komende jaren te ontwerpen. Vooral ook, en daar wezen verschillende gesprekspartners op, heeft Maastricht grote behoefte aan het zetten van een stip op de horizon gezien de verschillende agenda s en de veranderingen die hierbij nodig zijn (economische, sociale, onderwijs en ruimtelijke agenda s). Samenstelling College van Burgemeester en Wethouders De meeste partijen hebben de verkiezingsuitslag als leidend genomen bij de analyse welke coalitie het stadsbestuur moet vormen. Ook vonden de meeste partijen dat gestreefd moet worden naar een zo breed mogelijke coalitie die recht doet aan de verschillende partij perspectieven tot uiting komend in de uitslag. Het CDA, die we als eerste spraken, heeft een voorkeur voor een coalitie met 6 partijen (de 4 partijen met 5 zetels en de VVD vanwege de verkiezingswinst) en wil voor de 6e zetel niemand uitsluiten. Het CDA is benieuwd naar de opvatting van de SP over deelname aan de coalitie. Zij gaf ook aan de rol van de SP in het sociale domein de afgelopen bestuursperiode te hebben gewaardeerd en graag een gesprek met de SP wil. De huidige coalitievormende partijen hebben de voorkeur geuit in dezelfde samenstelling door te gaan. Ze zijn tevreden over de behaalde resultaten en het in elkaar gesteld vertrouwen. Een aantal heeft aangegeven ook de verkiezingsuitslag te willen respecteren en derhalve de toevoeging van een zesde partij te willen verkennen. De huidige collegevormende partijen vinden dat naast het CDA de PvdA een mogelijke coalitiepartner kan zijn maar zijn - met uitzondering van GroenLinks (en de LPM en 50PLUS wat betreft de niet tot de huidige coalitie-vormende partijen) die vooralsnog blijft uitgaan van 5 wethouders - van mening dat, gezien de verkiezingsuitslag, eerst een coalitie met het CDA onderzocht moet worden. Een aantal van de niet tot de huidige coalitie behorende partijen is voorstander van het starten van de formatiefase door het CDA, de Seniorenpartij Maastricht, Groen Links, D66, VVD en SP. Een aantal andere partijen gaf aan vooral behoefte te hebben aan vernieuwing binnen het college. 6 7

5 De Partij Veilig Maastricht gaf aan graag beschikbaar te zijn voor een collegelidmaatschap met de huidige coalitiepartijen inclusief het CDA, en zonder de SP. Ook M:OED is beschikbaar voor collegedeelname en stelt als college de volgende partijen voor: SPM, CDA, D66, GroenLinks en M:OED. Zowel M:OED en GroenLinks gaan vooralsnog uit van een coalitie van 5 partijen maar hebben geen principieel bezwaar tegen een eventuele uitbreiding maar willen dit pas bezien na de inhoudelijke discussie. Met betrekking tot het aantal zetels is een meerderheid van de partijen voorstander van een uitbreiding van 5 naar 6 wethouders met als belangrijkste argument dat door de decentralisaties vanuit de Rijksoverheid het takenpakket van de gemeente enorm vergroot is. Wij spreken als informateurs onze verbazing uit over de zo stevige afspraak in het huidige college over de wens over het voortzetten van de huidige coalitie en het mogelijk mogen aanschuiven van een 6e partner. In het licht van de ook door veel partijen gedane uitspraak de verkiezingsuitslag te respecteren, adviseren wij de formateurs een meer inclusieve houding aan te nemen richting andere partijen die een verkiezingswinst hebben behaald. Op basis van de gevoerde gesprekken en het opgehaalde draagvlak, adviseren wij om de formatie allereerst met de 6 genoemde partijen in te gaan (CDA, Seniorenpartij, GroenLinks, D66, VVD en SP). Wij zijn van mening dat zowel qua onderling vertrouwen als qua inhoud een goede coalitie tot stand kan komen. Op naar de formatiefase Wij adviseren het CDA om 2 formateurs uit de eigen gelederen van de collegeonderzoekende partijen te benaderen voor de formatieassistentie. Eén formateur uit het CDA en één formateur uit GroenLinks. Het is van het grootste belang voor de komende bestuursperiode een topteam samen te stellen waarbij het onderlinge vertrouwen de kurk is waarop alles drijft. Wij adviseren in de formatiefase om over de volgende elementen verder te praten: Eerst en vooral over het bouwen van een coalitie of the willing, met name als het over onderling vertrouwen gaat; een van de punten van aandacht die naar voren kwam tijdens de gesprekken betreft het meenemen van een bestaande zetel naar een andere partij; verschillende partijen zouden in een bestuursakkoord hier afspraken over willen maken. Natuurlijk ook over de inhoud van een akkoord maar dat achten wij veel minder een uitdaging omdat wij onder de indruk zijn van de eensgezindheid over de inhoud maar vooral de creativiteit die wij in de breedte in de gesprekken met de partijen hebben gehoord; geen een partij heeft sterke breekpunten naar voren gebracht; Het verder uittekenen van het proces van de formatie waarbij zich een voorkeur aftekent om in ieder geval de eerste stap in de formatie nog klein te houden en daarna de raad te betrekken om een breed draagvlak te generen. Verschillende partijen benadrukten dit onder meer vanwege de ervaring dat in het verleden plannen van de oppositie per definitie door de coalitie werden afgewezen. Vervolgens gaven verschillende partijen aan het raadzaam te vinden op basis van een coalitieakkoord een externe oriëntatie met partners in de stad te organiseren. 8 9

6 Daarbij moet ook aandacht zijn voor moeilijk bereikbare en niet georganiseerde inwoners; alle partijen spraken hun zorg uit over de lage verkiezingsopkomst en de behoefte ambitieuze en vernieuwende ideeën te ontwikkelen om de inwoner meer structureel te (blijven) betrekken. Het zoveel mogelijk recht doen aan de verkiezingsuitslag werd tevens als belangrijk eerste startpunt genoemd om het vertrouwen van de inwoner die nu niet gestemd heeft terug te winnen; Tenslotte een eerste schets te bepreken over hoe het stadsbestuur zich in de komende periode wil verhouden tot de inwoners waarbij we uiteenlopende opvattingen hoorden over wel of niet organiseren van structurele bijeenkomsten in wijken naar buurten met wijkwethouders en stadsdeelleiders. Samenvattend stellen wij het CDA het volgende voor: 1. De opgaven van de stad in het algemeen en in het sociale domein in het bijzonder rechtvaardigen een brede coalitie bestaande uit 6 partijen en evenzoveel wethouders; 2. Er bestaat hierbij veruit het meest draagvlak voor een coalitie bestaande uit CDA, Seniorenpartij Maastricht, GroenLinks, D66, VVD en SP; 3. Tijdens de informatiegesprekken zijn ons geen principiële en onoverbrugbare inhoudelijke verschillen van inzicht gebleken tussen deze partijen, sterker nog een grote creativiteit op de formatiefase om op inhoud extra accenten te zetten; 4. Wij adviseren het CDA om 2 formateurs uit de eigen gelederen van de collegeonderzoekende partijen te benaderen voor de formatieassistentie. Eén formateur uit het CDA en één formateur uit GroenLinks; 5. De formatieopdracht richt zich dan op: Vorming van een brede coalitie; Die op inhoud consensus bereikt op de genoemde kernopgaven voor de stad de komende collegeperiode, en hierbij een duidelijke stip op de horizon zet voor de komende jaren en een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het hele college en stadsbestuur aanvaardt voor het totaal van die opgaven; Het afgeleide van deze opgaven komen tot een portefeuilleverdeling en de bemensing hiervan; Formeren van een goed en divers team dat gestoeld is op een solide onderlinge vertrouwensbasis; Een team en een coalitie die ook in staat zijn uitnodigend en adaptief samen te werken met de niet college-vormende partijen en met de externe partners in de stad en de (eur) regio; En tot slot een eerste schets te bespreken van hoe het stadsbestuur zich de komende periode wil verhouden tot de inwoners, in relatie tot de lage opkomst bij de verkiezingen

7