Notitie klassenmanagement

Transcriptie

1 Notitie klassenmanaement

2 Inhoudsopave Inhoudsopave... 2 Inleidin; Korte omschrijvin en motivatie van klassenmanaement Motivatie klassenmanaement Voorkomen en reuleren van edrasproblemen Individuele behoeften van de leerlin Verantwoordelijkheid nemen en keuzes maken Zelfvertrouwen Samenwerken Doelericht werken Aansluitin op reulier onderwijs Zelfstandiheidsbevorderin Actief betrokken leerlinen... 5 Vertalin naar het Aventurijncollee Klassenmap... 6 Eerste leerjaar... 6 Tweede leerjaar... 7 Derde leerjaar... 7 Vierde leerjaar... 7 Beeleidin leerlinen... 8 Mentorbeeleidin... 8 Kernvakdifferentiatie... 8 Serviceronde... 8 Instructie... 8 Instructietafel(s)... 8 Uitestelde aandacht... 8 Inrichtin van het lokaal... 9 Structuur in de ruimte... 9 Structuur in de tijd... 9 Structuur in activiteiten... 9 Structuur in de interactie Bijlae 1: Het model voor directe instructie...11 Achterrond De basis van het model van directe instructie Uitvoerend en strateisch handelen Het model voor directe instructie voor uitvoerend handelen Het model voor directe instructie voor strateisch handelen Bijlae 2: Zelfstandiheidbevorderin op Het Aventurijncollee...17 Middel(en) Rol ouders: Oranisatie Leerjaar 1 t/m 4 binnen vmbo BBL KBL - TL Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 2

3 Inleidin; Korte omschrijvin en motivatie van klassenmanaement. Onder klassenmanaement wordt verstaan: een verzamelin van oranisatorische vaardiheden van een leerkracht. De leerkracht zal voorwaarden moeten scheppen en handhaven waardoor instructies en leeractiviteiten voor de leerlinen succesvol zijn. We onderscheiden hierbij: - planninsbeslissinen; Beslissinen die door de leerkracht voor de les enomen worden. Hieronder vallen allerlei reels en afspraken die vooraf bedacht zijn. Zij scheppen duidelijkheid voor de leerlinen en voor de leerkracht. - keuzebeslissinen; Beslissinen die de leerkracht op het moment dat de situatie erom vraat neemt. Goed klassenmanaement karakteriseert veel planninsbeslissinen. Het is dus van belan, zeker voor onze leerlinenpopulatie, om voortdurend na te aan wat er vooraf epland wordt, waardoor problemen voorkomen kunnen worden. Natuurlijk komt het voor dat er zaken van het moment afhanen, maar dit vraat veel van de leerlinen, zeker omdat zij baat hebben bij de structuur en moeilijk om kunnen aan veranderinen. Klassenmanaement is het scheppen van voorwaarden voor succesvol onderwijs (Veenman, 1993) Binnen het Aventurijncollee wordt er ewerkt volens de theorie van het model voor directe instructie (Veenman 1997). Mocht er van de notitie klassenmanaement afeweken worden of mochten leerlinen niet in staat zijn zich aan de werkwijze van de notitie te kunnen houden, zal dit altijd in overle de Commissie van Beeleidin zijn. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 3

4 Motivatie klassenmanaement 1. Voorkomen en reuleren van edrasproblemen. Succesvol klassenmanaement richt zich in de eerste plaats op het voorkomen van problemen. In de klas kunnen allerlei probleemsituaties vooraf overdacht worden, waardoor de leerkracht bij het optreden in een derelijke situatie een betere beslissin kan nemen. Daarnaast zijn er verschillende probleemsituaties die hun oorzaak buiten de klas of roep vinden: Situaties buiten de klas: - lesonderbrekin, doordat collea s, leerlinen etc, even iets komen zeen - leerlinen die te laat komen - leerlinen die in de loop van het jaar in- of uitstromen - leerlinen die specifieke aandacht nodi hebben - etc. Op het ebied van preventie van probleemsituaties is één van de voornaamste manaementvaardiheden dat de leerlinen voelen dat de leerkracht duidelijk aanwezi is. Belanrijk voor de leerkracht is een positie te kiezen in de klas waar alle leerlinen zichtbaar zijn en waar de leerlinen de leerkracht kunnen zien, ook wanneer deze instructie eeft. 2. Individuele behoeften van de leerlin Naast de externe factoren die edrasproblemen in de klas kunnen veroorzaken, kan de oorzaak ook bij het kind zelf lien. Door oed klassenmanaement kan ook teemoet ekomen worden aan de individuele behoeften van de leerlinen. Sommien leerlinen (zie lesplaatsprofiel) kunnen niet alle vakken de roep mee. Door differentiatie toe te passen in bijvoorbeeld tijd en/of niveau, kunnen edrasproblemen worden voorkomen. Daarnaast ontstaat de moelijkheid om de individuele kwaliteiten van de leerlinen no verder te ontwikkelen. 3.Verantwoordelijkheid nemen en keuzes maken Een speerpunt binnen het onderwijs van Het Aventurijncollee is, dat leerlinen leren hun eien keuzes maken en daar de verantwoordelijkheid voor nemen. De leerlinen werken be van een plannin die specifiek is per bouw, leerjaar en een contactboekje en/of aenda die daelijks mee naar huis aan. Hierdoor leert de leerlin verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eien keuzes. 4. Zelfvertrouwen Het Aventurijncollee probeert de leerlin succeservarinen te laten opdoen om het zelfvertrouwen te verroten. Hierdoor wordt de kans verkleind dat de leerlin minder snel teen frustraties aanloopt. Door middel van de competentielijsten betrekkin tot de heidsbevorderin, wordt de ontwikkelin van het zelfvertrouwen meetbaar (zie punt 8). 5. Samenwerken Leerlinen zullen naast het werken be van de leerkracht ook leren samenwerken, elkaar helpen en elkaar om vraen. Het sociale aspect zal hierdoor stap voor stap opebouwd worden. De leerkracht evalueert edurende het schooljaar of leerlinen in tweetallen en/of in roepsverband kunnen samenwerken. Dit ebeurt aan de hand van de competentielijsten betrekkin tot de heidsbevorderin (zie punt 8). In de bovenbouw wordt er tevens toeewerkt naar heid en zelfredzaamheid in zodat doorstroom naar het MBO moelijk wordt. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 4

5 6. Doelericht werken Van iedere leerlin zijn doelen opesteld vanuit het ontwikkelinsperspectief en in het kerndocument eformuleerd. De leerkracht stimuleert en beeleidt de leerlinen doelericht bij het behalen van deze doelen. De didactische en sociaal-emotionele punten in het kerndocument worden een twee keer per jaar eëvalueerd tijdens een kerndocumentesprek. 7. Aansluitin op reulier onderwijs In het examenjaar werkt de leerlin toe naar certificaten of diplomerin middels een staatsexamen. Na certificerin/diplomerin stroomt de leerlin uit naar reulier MBO onderwijs. Tussentijdse uitstroom naar het reulier onderwijs is moelijk, mits de leerlin de estelde sociaal-emotionele en didactische doelen heeft behaald. Tevens worden hierbij de competentielijsten betrekkin tot de heidsbevorderin betrokken. Daarnaast is het vak LOB een vast onderdeel van het lesproramma. De leerlinen maken edurende hun schoolloop baan een LOB-dossier. Dit dossier is een opbouw van vier jaar onderwijs binnen de school en bevorderd de uitstroom naar het reuliere VMBO. De uitwerkin hiervan is te vinden in het beleidsstuk Loopbaanorientatie en beeleidin. 8. Zelfstandiheidsbevorderin Afhankelijk van het ontwikkelinsniveau van de leerlin, wordt er in lessen aandacht besteed aan de ontwikkelin van werken en leren en van het nemen van eien verantwoordelijkheid. Aan de hand van verschillende competenties wordt er in 4 fasen ewerkt, beinnende in leerjaar 1 bij fase 1 en toewerkend naar fase 4. Deze competenties lien vast in competentielijsten die deels zijn ebaseerd op de literatuur van A. Clijsen e.a. Protocol overan leerlinen autisme van voortezet onderwijs naar vervolopleidin (2007). De uitwerkin van de competentielijsten zijn te vinden in bijlae Actief betrokken leerlinen Door de ehele school is de afspraak dat de leerlinen zoveel moelijk actief betrokken worden bij de les. Dit wordt bereikt doordat de leraren duidelijk uitleen, de onderwijsactiviteiten efficiënt oraniseren en de leerlinen bij de taak betrokken houden. Bij de uitvoerin van de lessen even de leerlinen in hun edra blijk van een rote mate van betrokkenheid, door een actieve luisterhoudin te tonen tijdens de uitle. Ook laten de leerlinen een econcentreerde uitvoerin van opedraen taken zien. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 5

6 Vertalin naar het Aventurijncollee. Klassenmap Elke docent binnen het Aventurijncollee werkt dezelfde lay-out en inhoudsopave voor de klassenmap. Afesproken is dat alle docenten zich houden aan de volende, verplichte indelin: A. Leerlinlijsten Absentielijst NAW eevens klas Alemene klasafspraken Inlocodes + wachtwoorden Inleverlijst telefoon/pet/mp3 e.d. Reistratielijsten (hw vereten, puntenboekje, e.d.) Didactische reistratielijsten (optioneel) B. Platterond Klassenindelin C. Lesroosters Lesrooster school Lesrooster roep Jaarkalender D. Weekplanner Weekplanners roep en/of individueel E. Didactische resultaten Groepsbesprekin F. Individuele eevens leerlinen Aandachtspunten per leerlin (rokers, medische bijzonderheden, e.d.) Stae info/terukeerplan G. Overzichtslijsten Interne telefoonlijst Naast de verplichte onderdelen die in de klassenmap dienen te zitten, zijn leerkrachten vrij om bepaalde optionele stukken toe te voeen. Sjablonen voor de klassenmap zijn te vinden op map team. Eerste leerjaar Alle leerlinen maken een elijke start. Dit betekent dat er klassikaal wordt beonnen in het eerste leerjaar. Klassikaal worden ze wewijs emaakt in de hodes en leren de structuur kennen. Elk vak heeft zijn eien specifieke eisen (zie voor meer informatie beleid vakwerkplannen), waardoor de leerlinen elk vak op een andere manier uiteled kunnen krijen. De leerlinen leren hoe ze hun werk in de klas en thuis moeten plannen (m.b.v. plannin/aenda/contactboekje) en leren om te aan het oraniseren van hun werk. Op sociaal ebied is er veel aandacht voor de school- en klassen reels. Daarnaast lit het accent op de roepsvormin, waarin het oefenen sociale vaardiheden en het omaan elkaar centraal staan. Ook wordt er edurende de eerste periode een inschattin emaakt van de competenties van de leerlinen door middel van observaties, de CITO VAS toets en door hode ebonden toetsen. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 6

7 In het eerste leerjaar wordt er een onderscheid emaakt tussen BK en KGT klassen. Leerlinen worden inedeeld in een niveauklas. Gedurende de eerste periode krijen de leerlinen dezelfde stof aaneboden. Vanaf periode twee wordt er, aan de hand van de resultaten en de werkhoudin, ekeken naar het definitieve niveau van de leerlin. Tweede leerjaar In het tweede leerjaar starten alle leerlinen direct het ebruik van een aenda. Dit wordt door de docent beeleid. De leerlinen leren deze periode hoe een aenda inevuld moet worden, hoe zij kunnen plannen en hoe een aenda ebruikt moet worden. Op sociaal ebied is er no steeds veel aandacht voor de school- en klassenreels. Daarnaast blijft de roepsvormin een belanrijke plaats innemen binnen de mentor- en sovalessen. Tijdens de tweede periode van dit leerjaar wordt een inschattin emaakt van de beroepscompetenties van de leerlinen door een beroepsinteressetest af te nemen. De leerlinen kunnen de uitsla van deze test ebruiken om tot een sectorkeuze komen, daaraan ekoppeld een vakkenpakket. Op deze manier worden de leerlinen verantwoordelijk emaakt voor hun eien keuze. Door de diversiteit aan vakken en de kleinschaliheid van de school, is oed klassenmanaement een vereiste om teemoet te kunnen komen aan de keuzes van de leerlinen. Derde leerjaar Aan het einde van het tweede leerjaar hebben de leerlinen hun sectorkeuze bepaald en daarbij het vakkenpakket ekozen. Binnen de roepserichte aanpak worden voor de KBL en TL-leerlinen leswisselinen inezet. Alleen de kernvakken worden no door de mentor eeven, de overie vakken worden eeven door een vakdocent. Net als in reulier onderwijs betekent dit dat de leerlin van les, van lokaal en van roep kan wisselen. Voor de BBL-leerlinen en de leerlinen een structuurbehoeftie aanpak, eldt dat zij niet meedoen het leswisselsysteem, maar dat zij door de eien mentor beeleid worden, bijvoorbeeld door te werken een individueel weekrooster. Als de leerlin binnen de ontwikkelin van de competentielijsten valt, wordt er in het derde leerjaar van uiteaan dat leerlinen een aenda om kunnen aan. De mentor krijt hierdoor een meer beeleidende dan sturende rol. Op deze manier krijen de leerlinen meer verantwoordelijkheid voor hun eien edra. De nadruk in de ehele bovenbouw komt daardoor te lien op werken, het oed leren plannen en oraniseren. Vierde leerjaar In het vierde leerjaar heeft de mentor slechts een beeleidende rol. De vakken die de leerlinen volen lien vast. Elke leerlin heeft een eien rooster en weet wanneer hij of zij welk vak moet aan volen. Dit kan in de eien mentorklas zijn of, voor de KBL en TLleerlinen een roepserichte aanpak, bij een vakdocent. Voor de leerlinen die niet meedraaien de leswisselin, bijvoorbeeld de BBL-leerlinen, eldt dat zij zelf moen differentiëren binnen de taken van het vak. Ook op het MBO hebben de leerlinen vaste vakken op vaste tijdstippen. Door deze manier van werken in het vierde leerjaar al door te voeren, worden de leerlinen beter voorbereid om het MBO. In de maand mei van elk jaar vinden de staatsexamens plaats. Alle leerlinen in het vierde leerjaar doen mee de staatsexamens. Er kan edifferentieerd worden in het aantal vakken wat afenomen wordt. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 7

8 Beeleidin leerlinen Mentorbeeleidin Op het Aventurijncollee heeft iedere leerlin een mentor die hem/haar daelijks beeleidt in zowel schoolse als persoonlijke zaken. De leerlin krijt wekelijks les uit een hode voor sociale- en emotionele ontwikkelin. Daarnaast volen de leerlinen het vak loopbaanoriëntatie en -beeleidin. Hierbij wordt de hode Tumult ebruikt. Ook wordt er individuele beeleidin aaneboden naar de behoefte van de leerlin tijdens het mentoruur. Dit vindt plaats door middel van individuele esprekken tussen mentor en leerlin. Tijdens deze esprekken staat het welbevinden en de motivatie van de leerlin centraal. De esprekken vinden structureel, op een vast inepland moment binnen het rooster, plaats. Kernvakdifferentiatie In de lesurentabel van Het Aventurijncollee, is per leerjaar en per niveau kernvakdifferentiatie ineroosterd. Binnen deze onderwijstijd wordt er edifferentieerd in leerlin, niveau en vak. Het is de bedoelin dat er ekeken wordt naar de verschillen in behoeften van leerlinen. Serviceronde De leerkracht maakt tijdens de lessen ebruik van een serviceronde. Dit houdt in dat wanneer de leerlinen aan het werk zijn de leerkracht lansloopt en biedt wanneer het leerproces staneert. Wanneer de leerlin een vraa heeft, kan de leerkracht de leerlin verder op we helpen. Verder kan de leerlin door middel van een viner op te steken aaneven dat hij/zij een vraa heeft. Ook kan de leerkracht indien moelijk een extra instructie even (zie instructie). Instructie Binnen het Aventurijncollee wordt er ewerkt volens de theorie van het model voor directe instructie (Veenman 1997, bijlae 1). Wanneer de instructie is eeven en de leerlinen aan het werk zijn, loopt de leerkracht zijn serviceronde. Daar waar eboden kan worden, biedt de leerkracht deze. Daarnaast zou het kunnen zijn dat een leerlin de behoefte heeft aan een verlende instructie. Wanneer er 2 vakken teelijk worden eeven wordt het instructiemoment afewisseld en wordt de serviceronde erna inezet. Verder kan het zo zijn dat een leerlin die extra zor nodi heeft, extra instructie krijt. De behoefte van de leerlin betrekkin tot instructie, staan beschreven in het kerndocument. Instructietafel(s) Er wordt, naast het even van klassikale instructie, ook instructie eeven in kleine roepen. Dit kan aan de instructietafel ebeuren, maar ook wordt er ebruik emaakt van roepen die emaakt worden door bijvoorbeeld tafels bij elkaar te schuiven. Hierdoor kan er aan leerlinen in kleine roepjes of individueel extra instructie eeven worden. Daarnaast kan de plek waar instructie wordt eeven ebruikt worden om leerlinen te beeleiden die extra zor nodi hebben. De tafel(s) dient/dienen zo opesteld te worden dat de leerkracht het overzicht in de klas behoudt. Het is niet de bedoelin dat leerlinen aan een instructietafel of een instructieroep aan werken wanneer er instructie wordt eeven. Dit leidt de leerlin die de instructie ontvant te veel af. Uitestelde aandacht Leerlinen reaeren vaak impulsief en in een kleine settin vraen zij vaak direct om de aandacht van de leerkracht. Om dit te voorkomen, werkt Het Aventurijncollee binnen de onderbouw een stoplichtsysteem. De leerlinen weten door middel van de kleur van het stoplicht of de leerkracht beschikbaar is voor vraen. In de bovenbouw ebruikt men hiervoor Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 8

9 het dii-bord. Het dii-bord wordt op dezelfde manier ebruikt als in de onderbouw. De afspraak is emaakt dat er altijd wordt ekeken naar de behoefte van de leerlin. Wanneer de leerlin niet verder komt, wordt er van de leerlin verwacht dat hij/zij eerst bij een medeleerlin om vraat. Daarna is de leerkracht het aanspreekpunt van de leerlin. De leerkracht bepaald hierin op welk moment de leerlin zijn vraa kan stellen. Aan het einde van de les wordt de vraa no eens door de leerlin bekeken, alvorens hij om van de leerkracht of medeleerlinen vraat. Naast het bovenstaande kan de leerkracht tussendoor ook een extra serviceronde inlassen om te kijken of er vraen zijn en om te kijken of de leerlin de leerstof voldoende berijpt. Inrichtin van het lokaal Leerlinen ontwikkelins-en /of /edrasstoornissen hebben een veilie, voorspelbare, tot relatie en exploratie uitnodiende leeromevin nodi. Een omevin die voor hen complexe onderwijsleersituaties verduidelijkt. Dit creëer je door structuur te bieden, niet alleen middels een overzicht van alle activiteiten, een vaste werkplek, maar ook door duidelijke werk- en omansreels. Duidelijke afspraken en het weereven van verwachtinen! Inrichtin van de leeromevin - structuur en ordenin aanbrenen in ruimte, - structuur en ordenin in tijd, - structuur en ordenin in activiteiten - structuur en ordenin in interactie Structuur in de ruimte De leerlinenpopulatie van het Aventurijncollee kan een klas als er onoverzichtelijk en verwarrend ervaren. Hierdoor kan de leerlin zich onveili voelen. Bij de inrichtin van het lokaal dient rekenin ehouden te worden stoornissen van de leerlinen, maar ook de verschillende activiteiten die in het lokaal plaatsvinden en de plek waar het werk verricht wordt. Aan de muren hanen vak erelateerde materialen en op het bord hant het rooster, de reels en afspraken binnen de klas en de school (verschillend per bouw en/of leerjaar). Alle klassen binnen het Aventurijncollee zijn zoveel moelijk op dezelfde manier inericht. Het bureau van de leerkracht staat voor in de klas. De leerlinen zitten, in tweetallen of drietallen naast elkaar. Elke leerlin heeft zijn eien, vaste plaats in de klas. Verder staan er in de klas 2 of 3 kasten voor de leer-werkmaterialen, waarvan een voor de leerkracht en een voor leerlin werkmateriaal bestemd is. De computers in het lokaal zijn zo eplaatst dat de leerkracht er zicht op heeft. Structuur in de tijd Veel leerlinen binnen de doelroep kunnen moeite hebben tijd. Het niet kunnen overzien wat er op een da aat ebeuren kan deze leerlinen onrusti maken. Om de leerlin houvast te bieden is het belanrijk dat de activiteiten op een da zo concreet moelijk de bein- en eindtijden aaneeven worden. Bij iedere les vermeldt de leerkracht welke leerstof ze aan maken en maakt de docent duidelijk hoeveel tijd de leerlin heeft om de leerstof te verwerken. Hoe deze informatie zichtbaar wordt emaakt verschilt per bouw en per leerjaar. Wel is er in elk lokaal een klok aanwezi op een plek die alle leerlinen kunnen zien. Structuur in activiteiten Leerlinen binnen de doelroep hebben moeite het zelf plannen en oraniseren van hun werk. Om een leerlin zelf in staat te stellen te werken verdient de werkoranisatie verduidelijkin. De leerlin moet weten wat er van hem verwacht wordt. De leerkracht eeft visueel aan welke taken wanneer af moet zijn. De taak moet tevens een eind hebben. Ook eeft de leerkracht aan wat er van de leerlin verwacht wordt. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 9

10 Lee momenten invullen vinden veel leerlinen binnen de doelroep moeilijk. Met verrijkin en verdiepin van de stof tijdens de les worden deze lee momenten ondervanen. In elk vakwerkplan staat beschreven wat de verdiepin per vak inhoudt en welke stof er aaneboden kan aan worden. Het blijkt dat een aantal leerlinen binnen de doelroep een lane complexe opdrachten kunnen maken zonder een handelinsschema, waarin stap voor stap beschreven staat wat er van de leerlin wordt verwacht. Voornamelijk in de onderbouw kunnen takenkaarten, dakaarten en een weekplannin prima werken voor deze leerlinen. In de bovenbouw blijft de leerlin overzicht houden m.b.v. de aenda. Hierin houden zij hun plannin bij. Structuur in de interactie Om tot een oede samenwerkin en een oed klassenklimaat te kunnen komen, zijn er duidelijke reels en afspraken nodi in de klas. Er worden een aantal vaste reels in de klas en op school ehanteerd die betrekkin hebben op sociale oman, edra en werkhoudin. Reels dienen concreet en expliciet zijn. De leerlinen dienen te weten in welke situatie een reel eldt en welk edra hierbij passend is. Door een reel te formuleren in termen van ewenst edra, krijt de leerlin een beter beeld bij wat er van hem verwacht wordt. In de klaslokalen zijn de volende klassenreels duidelijk zichtbaar: Respect Je ma alles denken, maar niet alles zeen. Je steekt je viner op als je iets wilt zeen. Deze reels zijn uitewerkt te vinden op map team (voorbeeld klassenmap). Naast deze reels hanteren we ook no overie reels, ericht op respect : Je zort dat je je taalebruik niemand kwetst. We laten elkaar rust als een ander dat wilt. Je blijft van elkaar en van elkaars spullen af. Praat elkaar als je een conflict hebt. Lukt dit niet, vraa je leerkracht om. Je bent ook aardi teen de mensen die niet je vriend(in) zijn. Duidelijke reels betrekkin tot de oman anderen, het communiceren anderen en het samenwerken anderen bieden aan onze leerlinen veiliheid en maken dit meer voorspelbaar. Tot slot: Met het aanbieden van structuur is het niet de bedoelin dat je de moelijkheden van de leerlinen beperkt. De leerlin ma niet te afhankelijk worden van de estructureerde maatreelen. De structuur is namelijk een middel en een doel op zich. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 10

11 Bijlae 1: Het model voor directe instructie Achterrond Een van de belanrijkste taken van de leraar is leersituaties ontwerpen waarin leerlinen zo oed moelijk de beoode leerresultaten bereiken. In het deel 'Activerend onderwijs: een we naar edeelde sturin' is een pleidooi ehouden voor een model van edeelde sturin. We zouden het ook anders kunnen zeen: het aat niet alleen meer om wat, hoe en waarmee, maar ook om waardoor, 'wanneer en waarom. Het wat, hoe en waarmee heeft dan betrekkin op beroeps- of vakebonden kennis en vaardiheden. Het waardoor, 'wanneer en waarom heeft betrekkin op vakoverstijende vaardiheden. Daarmee komen we op een kennismodel in drie laen: laa 1: het vakspecifieke wat, hoe en waarmee ; laa 2: het vakoverstijende waardoor, 'wanneer en waarom ; laa 3: de processen die het leren en werken reuleren. Schematisch komen we daarmee tot het kennismodel van fiuur 6. Fiuur 6: Een kennismodel in drie laen Dit model in drie laen maakt tevens duidelijk dat er een rote valkuil is. De terechte aandacht die er op dit moment is voor alemene (beroeps)vaardiheden ma niet leiden tot een houdin van: Het doet er niet toe wat leerlinen leren, als zij maar leren leren ' Basiskennis en basisvaardiheden zijn ewenst en noodzakelijk. Voor het weten wat, hoe en waarmee is een systematische uitle, evold door 'practice and drill' zonder meer oed bruikbaar. Dat is ook de reden dat we in de volende pararafen stilstaan bij directe instructie. De basis van het model van directe instructie Veenman e.a. (1997) hebben een model voor directe instructie uitewerkt en onderzocht. Het model kent 5 hoofdonderdelen. 1. terublik 2. presentatie 3. beeleide oefenin terukoppelin 4. e verwerkin 5. periodieke terublik Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 11

12 Essentieel voor het model van directe instructie zijn niet de vijf onderscheiden fasen, maar de invullin van die fasen. Binnen elke fase zijn variaties moelijk. De indelin in vijf fasen houdt niet in dat elke les uit de vijf fasen dient te bestaan. Soms is het moelijk dat één fase over meer lessen verspreid is. Wel is het zo dat elke fase bij de plannin van de lessen aandacht verdient. Bij dit instructiemodel lit het initiatief duidelijk bij de docent. Het wordt ekenmerkt door het feit dat de docent de leerlinen expliciet onderwijst in de leerinhouden die van belan eacht worden. Dit wil niet zeen dat binnen dit model de leerlinen passieve luisteraars zijn. De leerlinen worden zo veel moelijk estimuleerd om actief de leerstof om te aan. Binnen het directe-instructiemodel vraat elke succesvolle uitvoerin van een leertaak verschillende raden van verantwoordelijkheid van zowel docent als leerlin. Als de docent nieuwe kennis en vaardiheden uitlet of voordoet wat de leerlinen daarmee kunnen doen, is er sprake van docentestuurd onderwijs. Wanneer de leerlinen de nieuwe kennis en vaardiheden aan het oefenen zijn of toepassen lit de verantwoordin veel meer bij de leerlinen en is er sprake van leerlinestuurd onderwijs. Tussen deze uitersten lit de fase van beeleide oefenin, waarin de verantwoordelijkheid eleidelijk verschuift van de docent naar de leerlin. Uiteindelijk moeten alle leerlinen zover ebracht worden dat zij zelf de verantwoordin kunnen draen voor de succesvolle taakuitoefenin. Deze verschillende verantwoordelijkheden voor het onderwijsleerproces hebben we in fiuur 8 schematisch weereeven. Fiuur 8: Graden van verantwoordelijkheid bij het maken van leertaken (Veenman, 1997) In fiuur 8 is weereeven hoe de overdracht van de verantwoordelijkheid voor het leren plaatsvindt. Dit model is uit te werken voor zowel het uitvoerend handelen als het strateisch handelen. In het eerste eval, het uitvoerend handelen, zal het vooral ekenmerkt worden door docentestuurd onderwijs. Strateisch handelen heeft veel meer de kenmerken van leerlinestuurd onderwijs. Uitvoerend en strateisch handelen Een voorwaarde voor leren is dat leerlinen over strateieën beschikken en weten wanneer, waarom en hoe ze een strateie moeten ebruiken om een probleem op te lossen. Een strateie is een bepaalde aanpak om een bepaald doel te bereiken. Strateieën zijn te verdelen in: alemene strateieën, zoals probleemoplossinsstrateieën, aandachtsstrateieën; vakspecifieke strateieën. De alemene strateieën vormen de basis voor de vakspecifieke strateieën. De vakspecifieke strateieën zijn de uitwerkin van de alemene strateieën voor een bepaald vak of een cluster van vakken. Bij de vakspecifieke strateieën is een onderscheid te maken in: uitvoerend handelen; Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 12

13 strateisch handelen. Bij uitvoerend handelen aat het om leertaken over oed te structureren kennis en vaardiheden, die leiden tot een aanpak volens een vast opezet plan of schema. Dit plan of schema is een aloritme. Bij het uitvoerend handelen aat het erom een oplossin of product te verkrijen. Het plan correct uitvoeren leidt altijd tot de oplossin. Bij complexere problemen werkt zo n werkwijze niet en moet er een oplossinsproces doorlopen worden om tot een oplossin of product te komen. Dit vraat om strateisch handelen op basis van heuristieken en alemene denkreels. Deze vormen de leidraad om het proces te doorlopen. Strateieën ericht op strateisch handelen vraen meer inzicht, inventiviteit en creativiteit. De afbakenin tussen aloritmen, heuristieken en alemene denkreels is niet altijd even scherp. Er zijn rensebieden waarin zij in elkaar overlopen. Schematisch eeft dat het ebruik van leerstrateieën zoals weereeven in fiuur 9. UITVOEREND HANDELEN aloritmen emakkelijk te structureren leerstof productericht STRATEGISCH HANDELEN heuristieken alemene denkreels moeilijk te structureren leerstof procesericht Fiuur 9: Leerstrateieën (vrij naar Veenman, 1997) Het ebruik van strateieën veronderstelt kennis over het ebruik van strateieën. Je moet weten wanneer, waar en hoe' een strateie te ebruiken. Daarmee komen we bij het berip 'aconitie'. Metaconitie is de kennis van de eien leerstrateieën en de toepassin ervan. Metaconitieve kennis bestaat uit: declaratieve kennis: weten wat; procedurele kennis: weten hoe; conditionele/situationele kennis: weten wanneer en waarom. Daarnaast aat het bij aconitie om het strateisch ebruik van die kennis: zelfreulatie. Zelfreulatie is het ebruik van kennis over het eien leeredra, om dat leeredra in de aten te houden en zo nodi bij te sturen. De vaardiheden die daarbij horen zijn: afstemmen; bewaken; evalueren. Strateieën leren ebruiken is moeilijk. Daarvoor moeten leerlinen in verschillende contexten praktische ervarinen opdoen in het ebruik van verschillende strateieën. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 13

14 Zeker de minder oede leerlinen dienen uitdrukkelijk instructie te krijen in het ebruik van strateieën. Dit betekent dat onderwijs, via de vakspecifieke kennis en vaardiheden, expliciet aandacht dient te besteden aan de aconitieve kennis en vaardiheden. Het model voor directe instructie voor uitvoerend handelen Het model voor directe instructie voor uitvoerend handelen wordt uitvoeri besproken in Veenman e.a. (1997). Zij komen tot de invullin zoals die in fiuur 10 eeven is. FASE AANDACHTSPUNTEN 1. De terublik Geef een samenvattin van de voorafaande stof Bespreek het huiswerk Activeer voorkennis Onderwijs zo nodi voorkennis 2. De presentatie Geef lesdoelen en/of lesoverzicht Modelleer de leerstof Maak ebruik van een stappenplan Onderwijs in kleine stappen Geef voorbeelden, illustraties, schema s Gebruik heldere taal Ga na of de leerlinen het berijpen Vermijd uitweidinen Geef een samenvattin van de hoofdzaken Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten 3. Beeleide in oefenin 4. Zelfstandie verwerkin 5. Periodieke terublik Laat leerlinen onder beeleidin oefenen Geef korte en duidelijke opdrachten Stel veel vraen Zor ervoor dat de leerlinen bij de les betrokken blijven Zor voor hoe successcores Ga door oefenen tot de leerlinen de stof onder de knie hebben Zor ervoor dat de leerlinen onmiddellijk beinnen Zor ervoor dat de inhoud hetzelfde is als in de vooraande fase Laat de leerlinen de leerstof actief verwerken (intereren) Laat de leerlinen elkaar helpen Laat de leerlinen weten dat hun werk econtroleerd wordt Kijk het werk van de leerlinen zo snel moelijk na Bein elke week een herhalin van de leerstof van de vooraande week Bein elke maand een herhalin van de leerstof van de vooraande maand Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Een nadere beschouwin van fiuur 10 leert dat louter toepassen van het directe instructiemodel voor uitvoerend handelen leidt tot onderwijs dat te karakteriseren is werken. Dit eldt ook voor de periode dat leerlinen verkeren in de fase van toepassin of oefenin. De reden hiervoor is de erichtheid op het uitvoerend handelen ook Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 14

15 tijdens de toepassin of oefenin. In principe is er sprake van een reproductie van wat in de vooraande fasen aan de orde eweest is. De vereiste reulerende vaardiheden zullen daarmee niet of onvoldoende aan bod komen. Veenman (1993) waarschuwt ervoor dat dit name voor de zwakke leerlinen tot problemen kan leiden, omdat juist bij die leerlinen vaak eschikte oplossinsstrateieën ontbreken of niet spontaan toeepast worden. Via erichte instructie en oefenin in leerstrateieën dienen deze leerlinen estimuleerd te worden de aaneleerde leerstrateie toe te passen. Met andere woorden, het strateisch handelen moet een expliciet onderdeel van de instructie zijn. Het model voor directe instructie voor strateisch handelen Een leerlin handelt strateisch als hij een uitvoerende handelin voorbereidt door er eerst over na te denken, door op de uitvoerende handelin te reflecteren en door na te denken over de uitkomst van de uitvoerende handelin. De leerlin handelt als het ware op twee niveau s: uitvoerend en daaroverheen strateisch (Veenman, 1993). Dit proces is in fiuur 11 schematisch in beeld ebracht. Dit eeft de volende verschillen tussen het strateisch en het uitvoerend handelen. STRATEGISCH HANDELEN ericht op het voorbereiden, beeleiden en evalueren van het uitvoerend handelen ericht op minder oed te structureren kennis en vaardiheden procesericht handelinen verlopen volens een niet vastliende volorde leidt tot een handelinsplan, een bepaalde aanpak UITVOEREND HANDELEN ericht op het bereiken van een eindresultaat ericht op oed te structureren kennis en vaardiheden productericht handelinen verlopen volens een vaste volorde van stappen leidt tot één vaststaande oplossin Strateisch handelen veronderstelt het ebruik van strateieën. In het vooraande hebben we ezien dat het daarbij aat om meer alemene procedures om een bepaald probleem aan te pakken. Het aat erom die procedures doelbewust in te zetten om de uitvoerin van een taak te ondersteunen of te evalueren. Verschillende taken vraen om verschillende strateieën. Het onderwijs in strateisch handelen dient erop ericht te zijn dat leerlinen op school de strateieën op eien kracht kunnen aanwenden. Dit vraat om een rotere verantwoordelijkheid van de leerlinen voor het leerproces. Het aat meestal om kennis en vaardiheden waarbij een beroep edaan wordt op hoere conitieve processen als oriënteren, analyseren, verelijken. Om deze kennis en vaardiheden te onderwijzen moet het directe-instructiemodel voor uitvoerend handelen uitebreid worden. Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 15

16 1. De terublik Geef een samenvattin van de voorafaande stof Bespreek thuiswerk Activeer voorkennis Onderwijs zo nodi voorkennis 2. De presentatie Geef lesdoelen en/of lesoverzicht Modelleer de leerstof Maak ebruik van een stappenplan Onderwijs in kleine stappen Geef voorbeelden, illustraties, schema s Gebruik heldere taal Ga na of de leerlinen het berijpen Vermijd uitwijdinen Geef een samenvattin van de hoofdzaken 3. Beeleide inoefenin 4. Zelfstandie verwerkin 5. Periodieke terublik Laat leerlinen onder beeleidin oefenen Geef korte en duidelijke opdrachten Stel veel vraen Zor ervoor dat de leerlinen bij de les betrokken blijven Zor voor hoe successcores Ga door oefenen tot de leerlinen de stof onder de knie hebben. Zor ervoor dat de leerlinen onmiddellijk beinnen Zor ervoor dat de inhoud hetzelfde is als in de vooraande fase Laat de leerlinen de leerstof actief verwerken (intereren) Laat de leerlinen elkaar helpen Laat de leerlinen weten dat hun werk econtroleerd wordt Kijk het werk van de leerlinen zo snel moelijk na Bein elke week een herhalin van de leerstof van de vooraande week Bein elke maand een herhalin van de leerstof van de vooraande maand UITVOEREND HANDELEN Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controle lijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controle lijsten Geef vaak en reelmati terukoppelin Corrieer fouten onmiddellijk Geef procesterukoppelin Maak ebruik van controlelijsten TOEVOEGING Maak ebruik van een handelinswijzer Doe de vaardiheid voor en denk hierbij hardop Anticipeer op moeilijkheden, verroot stapsewijs de moeilijkheidsraad Maak ebruik van handelinswijzers Maak ebruik van half afemaakte voorbeelden Zor voor een eleidelijke toename van de moeilijkheidsraad Maak ebruik van rolwisselend leseven Verminder de ondersteunin Laat de leerlinen in kleine roepjes werken Verroot de toepassinsmoelijkheden Klassenmanaement Aventurijncollee blz. 16

17 Bijlae 2: Zelfstandiheidbevorderin op Het Aventurijncollee Doel: De leerlinen hebben een actieve en e rol binnen de onderwijsactiviteiten. De leraren werken aan een opbouw voor zelfverantwoordelijk leren door de leerlinen. Afhankelijk van het ontwikkelinsniveau van de leerlinen wordt in de lessen structureel aandacht besteed aan achtereenvolens de ontwikkelin van werken, van leren en van eien verantwoordelijkheid door leerlinen. Dit kan blijken uit het zelf kiezen van taken en activiteiten, zelf activiteiten plannen en zelf het effect van de activiteiten evalueren. Er zijn vier verschillende fasen in de competentielijsten; fase 1, fase 2, fase 3 en fase 4. Er wordt vanuit eaan dat de leerlin die aan de competenties van fase 4 voldoet en daarnaast zijn certificaten/diploma in het laatste leerjaar heeft behaald, in staat zou moeten zijn om een vervolopleidin MBO te aan volen. Middel(en) Het invullen van de competentielijsten studiecompetenties & Sociale- en communicatieve competenties. De competentielijsten hebben als functie de heid van leerlinen te helpen bevorderen. Deze lijsten zijn een middel voor zowel de leerkracht/mentor als de leerlin en ouders/verzorers. Via deze lijst kunnen de vaardiheden van de leerlin evold worden en zijn eventuele aandachtspunten zichtbaar. De competentielijsten zijn deels ebaseerd op de literatuur van A. Clijsen e.a.; Protocol overan leerlinen autisme van voortezet onderwijs naar vervolopleidin (2007). De moelijkheden van de leerlinen op het Aventurijncollee lien ver uiteen. Door ebruik te maken van vier fasen wordt er rekenin ehouden de competenties van alle leerlinen. Het behalen van fase 4 zal niet voor iedere leerlin bij ons op school haalbaar zijn. De overstap naar een volende fase zal dus niet voor iedere leerlin vanzelfsprekend plaatsvinden bij de overan naar een volend schooljaar. Rol ouders: Ouders vervullen een rote rol in dit proces. De communicatie tussen school en ouders zal zo optimaal moelijk moeten verlopen. Het is van belan dat ouders alles kunnen volen wat er op school en in de klas speelt maar ook de specifieke voortan van hun kind kunnen volen zodat de lijntjes kort blijven. Het is wenselijk dat hiervoor op termijn een proramma wordt ebruikt dat de communicatie tussen school en thuis veremakkelijkt. Met dit proramma kan de mentor berichten plaatsen voor de klas maar ook voor de leerlin. Thuis kan men inloen en alle eevens van hun eien kind volen zoals cijfers, leerlinvolsysteem, nieuwsbrieven, rooster, huiswerk, enzovoort. Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

18 Oranisatie Leerjaar 1 t/m 4 binnen vmbo BBL KBL - TL Competentielijsten studiecompetenties & Sociale- en communicatieve competenties worden 2x per jaar inevuld door de mentor (teelijk rapport/kerndocument) Bijlaen: 1. Competentielijsten studiecompetenties & Sociale- en communicatieve competenties Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

19 Sociale- en communicatieve competenties Naam leerlin: Datum: - - Inevuld door: Competentie 1 Samenwerken: De leerlin kan een klasenoot naar keuze samenwerken, onder beeleidin van de leerkracht. Samenwerken: De leerlin kan twee klasenoten naar keuze samenwerken, onder beeleidin van de leerkracht. Samenwerken: De leerlin kan een of twee door de leerkracht aanewezen klasenoten samenwerken, onder beeleidin van de leerkracht. Samenwerken: De leerlin kan een of twee door de leerkracht aanewezen klasenoten samenwerken. Bein Kan het Competentie 2 Jezelf presenteren: De leerlin kan één op één antwoord even op een persoonlijke vraa van de leerkracht. Jezelf presenteren: De leerlin kan klassikaal antwoord even op een persoonlijke vraa van de leerkracht. Jezelf presenteren: De leerlin neemt initiatief één op één iets te vertellen over zichzelf. Jezelf presenteren: De leerlinneemt initiatief klassikaal iets te vertellen over zichzelf. Bein Kan het Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

20 Competentie 3 Opkomen voor jezelf: De leerlin kan bij de leerkracht aaneven wanneer er iets ebeurd is wat hij/zij vervelend vindt. Opkomen voor jezelf: De leerlin kan, be van de leerkracht, voor zichzelf opkomen t.o.v. een medeleerlinen. Opkomen voor jezelf: De leerlin kan, be van de leerkracht, voor zichzelf opkomen t.o.v. medeleerlinen en volwassenen. Opkomen voor jezelf: De leerlin kan voor zichzelf opkomen t.o.v. medeleerlinen en volwassenen. Bein Kan het Competentie 4 Reflecteren op edra: De leerlin kan be van de leerkracht één op één het eien aandeel in een conflictsituatie benoemen. Reflecteren op edra: De leerlin kan be van de leerkracht teen een medeleerlin het eien aandeel in een conflictsituatie benoemen. Reflecteren op edra: De leerlin kan be van de leerkracht teen een medeleerlin het eien aandeel in een conflictsituatie benoemen Reflecteren op edra: De leerlin kan teen een medeleerlin het eien aandeel in een conflictsituatie benoemen en een oplossin bedenken. Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

21 en een oplossin bedenken. Bein Competentie 5 Omaan conflicten: De leerlin kan be van de leerkracht aaneven dat hij een conflict iemand heeft. Omaan conflicten: De leerlin kan be van de leerkracht aaneven dat hij een conflict iemand heeft en samen tot een oplossin komen. Omaan conflicten: De leerlin kan bij de leerkracht aaneven dat hij een conflict iemand heeft en samen tot een oplossin komen. Omaan conflicten: De leerlin kan bij de leerkracht aaneven dat hij een conflict heeft en dit zelf oplossen. Bein Kan het Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

22 Competentie 6 Omaan anst en stresssituaties: De leerlin kan be van de leerkracht één op één aaneven dat hem/haar iets niet lukt of dat hij erens anst voor heeft. Omaan anst en stresssituaties: De leerlin kan één op één aan de leerkracht aaneven dat hem/haar iets niet lukt of dat hij/zij erens anst voor heeft en samen naar een oplossin zoeken. Omaan anst en stresssituaties: De leerlin kan be van de leerkracht klassikaal aaneven dat hem/haar iets niet lukt of dat hij/zij erens anst voor heeft en samen naar een oplossin zoeken. Omaan anst en stresssituaties: De leerlin kan klassikaal aan de leerkracht aaneven dat hem/haar iets niet lukt of dat hij/haar erens anst voor heeft en samen naar een oplossin zoeken. Bein Competentie 7 Omaan reels en afspraken: De leerlin kent de reels en afspraken die elden op school en kan deze, aansturin van de leerkracht, naleven. Omaan reels en afspraken: De leerlin kent de reels en afspraken die elden op school en kan deze naleven. Omaan reels en afspraken: De leerlin kent de reels en afspraken die elden op school en kan deze naleven en medeleerlinen hierop wijzen. Omaan reels en afspraken: De leerlin kent de reels en afspraken die elden op school en kan deze naleven en medeleerlinen hierop corrieren. Bein Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

23 Competentie 8 Discussieren: De leerlin kan be van de leerkracht één op één zijn/haar menin (adequaat) even. Discussieren: De leerlin kan be van de leerkracht klassikaal zijn/haar menin (adequaat) even. Discussieren: De leerlin kan aansturin van de leerkracht (adequaat) reaeren op de menin van een medeleerlin. Discussieren: De leerlin kan (adequaat)reaeren op de menin van een medeleerlin. Competentie 9 Om vraen / vraen stellen: Kan op adequate wijze om vraen. Stelt vraen. Vraat door. Om vraen / vraen stellen: Kan op adequate wijze om vraen. Stelt vraen. Vraat door. Om vraen / vraen stellen: Kan op adequate wijze om vraen. Stelt vraen. Vraat door. Om vraen / vraen stellen: Kan op adequate wijze om vraen. Stelt vraen. Vraat door. Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

24 Bijlaen: 1. Vraenlijst mentoresprek Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

25 Bijlae 1 Vraenlijst mentoresprek Deel A. Kennismaken aan het bein van de cursus (schriftelijk) Als jouw mentor wil ik je raa oed leren kennen. Daarom vraa ik je de onderstaande lijst vraen te beantwoorden. Je schrijft net zoveel op als je aan mij kwijt wil; voel je niet verplicht. School/studeren 1. Hoe is je schoolloopbaan tot nu toe verlopen? (welk onderwijsniveau, edoubleerd en wanneer, andere school etc.) 2. Hoe vind je het (tot nu toe) op school? 3. Welke daen van de week lijken voor jou het zwaarst? 4. Welk(e) vak(ken) vind je moeilijk? 5. Waarom vind je deze vakken moeilijk? 6. Hoeveel tijd besteed je per da emiddeld aan je huiswerk? 7. Hoe oraniseer je je huiswerk? a. Werk je vooruit? b. Volorde van de vakken? c. Welke studiefaciliteiten heb je thuis? (kamer, computer e.d.) d. Maak je je (huis)werk het liefst alleen of samen anderen? e. Welke leeronderdelen vind je lasti (woordjes, stukken tekst, enz.)? f. Informeer je je thuisfront een over je resultaten?. Hoe controleer je of je de stof beheerst? Laat je je overhoren? 8. Wat zijn je (oede) voornemens voor dit jaar? 9. Denk je dat je aan het eind van het komende schooljaar overaat/ slaat? 10. Zo ja, hoe denk je dat te bereiken? 11. Zo nee, welke factoren spelen daarbij een rol? 12. Wat verwachten je ouders m.b.t. je schoolprestaties? 13. Wat (Wie) heb je nodi om dat voor elkaar te krijen? 14. Weet je al wat je na deze school wilt aan doen? 15. Ben je tevreden je profielkeus? 16. Wat verwacht je van je mentor? Persoonlijk 1. Wil je iets vertellen over jullie ezin? 2. Heb je hier op school (en/of thuis) oede vrienden of vriendinnen? 3. Heb je een bijbaantje? Zo ja, hoeveel uren per week besteed je daaraan? 4. Doe je aan sport/ heb je hobby's? 5. Wat vind je je beste eienschap? 6. En je slechtste? 7. Hoe vind je de sfeer in de klas? Hoort iedereen erbij? Wordt er epest? 8. Is er iets je ezondheid dat invloed kan hebben op je schoolprestaties of waarvan je vindt dat de mentor het moet weten?

26 9. Is er iets wat je mij als jouw mentor wilt vertellen of waarvan jij vindt dat het belanrijk is dat ik dat weet? Je ma zelf weten of je deze vraa nu beantwoordt of dat je alleen ja/nee antwoord. 10. Bij alleen een ja-antwoord kom ik er in een mentoresprek op teru. 11. Opmerkinen/ bijzonderheden: B. Halverwee de periode 1. Welke vakken sta je momenteel onvoldoende? 2. Hoe komt dat denk je? 3. Wat a je er aan doen en welke kun je daarbij ebruiken? 4. Heb je evraad de afelopen tijd bv. aan leraren of klasenoten? 5. Is er iets anders waarover je mij wilt praten? C. Aan het eind van de periode, maar no voor de leerlin besprekinen. Je hebt nu een overzicht van je cijfers. Ik vraa je om commentaar bij de cijfers te even. Heb je voor de vakken waarvoor je onvoldoende staat wel of niet hard ewerkt? Probeer zo oed moelijk uit te leen wat volens jou de oorzaak van de onvoldoende(s) is en wat er nodi is om je resultaten te verbeteren. Kun je ebruiken en zo ja, welke en van wie? Op deze manier ben je zelf een beetje aanwezi bij de leerlinbesprekin. Zie ook Bronnen tips voor mentoruur: Suesties hode studievaardiheden/ mentoruur in het VMBO: o Tumult o Mentormix o Handboek voor elke mentor Auteur(s): Maya Bakker-de Jon en Ivo Mijland / ISBN: / Uiteverij: Quirijn 2005, Esch Sociale- en communicatieve competenties, Het Aventurijncollee, versie

27 Studiecompetenties Naam leerlin: Datum: - - Inevuld door: Competentie 1 Aendaebruik. Kan toetsen en huiswerk vanaf het bord klassikaal overnemen. Neemt de aenda daelijks mee naar huis en school. (Toetsen en huiswerk staan per week op het bord.) (Daoverzicht staat op het bord.) (Al het huiswerk en de toetsen zijn teru te vinden in de klassenaenda en klassenmap) Aendaebruik. Kan toetsen vanaf het bord overnemen en het huiswerk noteren. Neemt de aenda daelijks mee naar huis en school. (Toetsen staan per week op het bord.) (Daoverzicht staat op het bord.) (Al het huiswerk en de toetsen zijn teru te vinden in de klassenaenda en klassenmap) Aendaebruik. Daelijks meenemen en invullen van de aenda onder beeleidin. Leerlin controleert op initiatief van leerkracht eien aenda a.d.h.v. klassenaenda en vult aan waar nodi. (Toetsen staan per da op het bord eschreven die op diezelfde da zijn opeeven.) (Al het huiswerk en de toetsen zijn teru te vinden in de klassenaenda en klassenmap) Aendaebruik. Neemt de aenda daelijks mee en vult deze in. Leerlin controleert op eien initiatief eien aenda a.d.h.v. klassenaenda en vult aan waar nodi. (Toetsen staan op het bord eschreven die op huidi lesuur zijn opeeven.) (Al het huiswerk en de toetsen zijn teru te vinden in de klassenaenda en klassenmap) Bein Kan het Competentie 2 ase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Oraniseren van het emaakte werk. werk volens de afesproken mapindelin klassikaal oraniseren, reelmatie controle door de Oraniseren van het emaakte werk. werk volens de afesproken mapindelin oraniseren, reelmatie Oraniseren van het emaakte werk. werk naar eien keuze overzichtelijk oraniseren in een map of schrift. Met tussentijdse controle door de Oraniseren van het emaakte werk. werk eheel, naar eien keuze, overzichtelijk oraniseren in een map of schrift. Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

28 leerkracht. controle. leerkracht. Bein Kan het Competentie 3 Oraniseren van schoolwerk/- spullen. Kan schoolwerk (boeken, huiswerk, rekenmachine, ed) op aanwijzinen van leerkracht en ouders/verzorers meenemen. Oraniseren van schoolwerk/-spullen. Kan schoolwerk (boeken, huiswerk, rekenmachine, ed) op aanwijzinen van leerkracht en ouders/verzorers meenemen. Oraniseren van schoolwerk/- spullen. Kan schoolwerk (boeken, huiswerk, rekenmachine, ed) meenemen. Bein Kan het Oraniseren van schoolwerk/- spullen. Kan schoolwerk (boeken, huiswerk, rekenmachine, ed) meenemen. Competentie 4 Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

29 Hanteren middelen. Kan middelen (atlas, woordenboek, internet, computer, e.d.) hanteren en op initiatief van de leerkracht. Bein Hanteren middelen. Kan middelen (atlas, woordenboek, internet, computer, e.d.) hanteren en op initiatief van de leerkracht. Hanteren middelen. Kan middelen (atlas, woordenboek, internet, computer, e.d.) hanteren op initiatief van de leerkracht en op eien initiatief.. Hanteren middelen. Kan middelen (atlas, woordenboek, internet, computer, e.d.) hanteren op eien initiatief Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

30 Competentie 5 Werkstukken. Kan via een stappenplan en de van de leerkracht klassikaal een werkstuk maken. Werkstukken. Kan via een stappenplan en van de leerkracht individueel een werkstuk maken. Werkstukken. Kan via een stappenplan een werkstuk maken. Werkstukken. Kan een werkstuk maken. Bein Competentie 6 Presentaties. Kan een presentatie van 5 minuten even. Presentaties. Kan een presentatie van 10 minuten even. Presentaties. Kan een presentatie van 12 minuten even. Bein Presentaties. Kan een presentatie van 15 minuten even. Competentie 7 Praktijkopdracht. Kan via een stappenplan en de van de leerkracht Praktijkopdracht. Kan via een stappenplan en van de leerkracht individueel Praktijkopdracht. Kan via een stappenplan een praktijkopdracht Praktijkopdracht. Kan een werkstuk maken. klassikaal een praktijkopdracht uitvoeren. een praktijkopdracht uitvoeren. uitvoeren. Bein Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

31 Competentie 8 Samenvatten van lesstof. Kan in opdracht van de leerkracht een woordweb van een tekst maken. Samenvatten van lesstof. Kan, in opdracht van de leerkracht, hoofdzaken uit een tekst noteren. Samenvatten van lesstof. Kan in opdracht van de leerkracht hoofdzaken uit een tekst en/of vanuit de instructie Samenvatten van lesstof. Kan op eien initiatief hoofdzaken uit een tekst en/of vanuit de instructie noteren. noteren. Bein Competentie 9 Tijd indelen. Kan de opeeven opdrachten binnen de estelde tijd afronden. Tijd indelen. Kan een toets binnen de estelde tijd afronden. Tijd indelen. Kan een pararaaf uit de hode binnen de estelde tijd aferonden. Tijd indelen. Kan (proef)examens binnen de estelde tijd afronden. Bein Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

32 Competentie 10 Werk controleren. Kan klassikaal het eien werk controleren. Werk controleren. Kan het eien werk controleren. Werk controleren. Kan het eien werk controleren, reelmatie controle door de leerkracht Werk controleren. werk op eien initiatief controleren. Bein Competentie 11 Werkplek. Kan werkplek en spullen ordenen volens afspraak de leerkracht. Werkplek. Kan werkplek en spullen ordenen. Werkplek. Kan op een andere werkplek werken. Werkplek. Kan op iedere (andere) werkplek werken. Bein Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

33 Competentie 12 Cijfers. Kan de cijfers, die door de leerkracht in aenda zijn eschreven, volens afspraak door ouder(s) laten tekenen. Cijfers. Kan cijfers onder beeleidin van de leerkracht in de aenda noteren en deze volens afspraak door ouder(s) laten Cijfers. Kan cijfers op de cijferlijst in de aenda noteren en het rapport laten ondertekenen. De leerkracht controleert dit. Cijfers. Neemt zelf de verantwoordelijkheid voor etekende cijferlijsten en rapporten. De cijferlijst in de tekenen. aenda is altijd up-to-date. Bein Competentie 13 Zelfstandi werken. Kan onder beeleidin van de leerkracht volens stappenplan werken. Stappenplan lit zichtbaar op tafel en/of hant op in de klas. Zelfstandi werken. Kan volens stappenplan werken. Stappenplan lit niet op tafel maar hant op in de klas. Zelfstandi werken. Kan volens stappenplan werken. Stappenplan lit niet op tafel maar hant op in de klas. Zelfstandi werken. Kan volens stappenplan werken. Weet de stappen uit het hoofd en handelt daarnaar. Bein Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

34 Competentie 14 Studievaardiheid. Kan onder beeleidin van de leerkracht een passende leerstrateie kiezen. Kan leerwerk plannen op korte termijn, per twee á drie daen. Studievaardiheid. Kan een passende leerstrateie kiezen. Kan leerwerk plannen op korte termijn, per 5 daen. Studievaardiheid. Kan een passende leerstrateie kiezen. Kan leerwerk plannen op lane termijn, per 7 daen inclusief weekend. Studievaardiheid. Kan een passende leerstrateie kiezen. Kan leerwerk plannen op lane termijn, per twee weken. Bein Bijlaen: 1. Contactboekje 2. Stappenplan werken Studiecompetenties, Het Aventurijncollee, versie

35 Bijlae 2 Stappenplan werken