chello academy cursusboek Chatten Wegwijs in de chatservice en IRC

Transcriptie

1 chello academy cursusboek Chatten Wegwijs in de chatservice en IRC

2 Voordat je begint Chatten De techno chello-module Chatten is onderdeel van de Internetdiensten-cursus van het universele curriculum van de chello academy. Om de cursus te kunnen voltooien, dien je naast deze module ook de volgende modules te bestuderen: - WWW - - Nieuws De Internetservices-cursus is bedoeld voor helpdeskmedewerkers van chello en installatietechnici (overeenkomstig de eisen van het bedrijf). Meer informatie over deze en over andere technologiecursussen van de chello academy kun je vinden op de website van de chello academy: De chello academy organiseert onder andere ook nog de volgende technologiecursussen: - Netwerkbeginselen - Internettechnologieën - Besturingssystemen - Beveiliging Deze handleiding gebruiken Dit cursusboek is ontwikkeld door de chello academy voor gebruik bij lessen in lesruimten en tijdens online lessen. De online of in een lesruimte behandelde onderwerpen worden er samengevat, je vind er gedetailleerde informatie en er worden relevante internetbronnen vermeld. Voor een optimale layout en om het cursusboek zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken, bevat het de volgende markeringen om voor de lezer interessante informatie aan te geven: Extra informatie Deze vakken bevatten informatie die verder gaat dan nodig is om de inhoud van de cursus te begrijpen. Gebruik deze vakken als je bijzonder geïnteresseerd bent of als je denkt dat je de standaardinhoud nu wel begrijpt. Test jezelf Met behulp van deze vakken kun je controleren of je het behandelde onderwerp begrijpt. De antwoorden vind je achter in het boek. Als je dit werkboek hebt, maar nog geen les hebt gehad of de betreffende online les nog niet hebt gevolgd, dient je je leidinggevende te vragen of hij of zij dat voor je kan organiseren. 2

3 Inhoud Voordat je begint... 2 Deze handleiding gebruiken...2 Inhoud... 3 Inleiding... 4 Wat is de chatservice?... 5 Definitie en veelgebruikte termen...5 Gespreksmodi en rechten...5 De taal van het chatten...5 Verschil tussen software op een website en die op een clientcomputer...6 Hoe werkt de chatservice?... 8 Client/server...8 Protocollen...9 IRC...9 ICQ...9 Poort...9 De chatservice configureren Chatten via het web...10 Chatsoftware...10 Problemen oplossen Je krijgt geen toegang tot de chatserver...11 Je kunt niet chatten...11 Netiquette Test jezelf Samenvatting Links Antwoorden op de vragen bij Test jezelf!

4 Inleiding Samen met en nieuwsgroepen is het chatten uitgegroeid tot het belangrijkste middel om te communiceren via het internet. Het grote voordeel van chatten is dat het 'real time' (rechtstreeks) gebeurt. Een chatsessie is in wezen een geschreven vorm van een telefoonconferentie zonder dat je daarvoor extra hoeft te betalen. Je kunt live met wie dan ook waar ook ter wereld 'spreken'. Doelstellingen Met zelfvertrouwen over chatten kunnen spreken Een onderscheid kunnen maken tussen chatten via een webserver en een gespecialiseerde chatserver Eigenhandig chatsoftware kunnen configureren Met kennis van zaken kunnen praten over de belangrijkste protocollen die voor het chatten worden gebruikt Eigenhandig een aantal algemene chatproblemen kunnen oplossen Trefwoorden Chat kanaal virtuele kamer smiley's webserver Chatserver client chatsoftware Undernet Efnet Dalnet IRC ICQ nickname bot 4

5 Wat is de chatservice? Definitie en veelgebruikte termen Wanneer je chat, stuur je berichten naar een centrale locatie, vanwaar de berichten vervolgens worden doorgestuurd naar de gebruikers waarmee je in contact staat. De chatservice is onderdeel van de Internetservices, wat betekent dat je toegang moet hebben tot het internet om te kunnen chatten. Chatten betekent discussiëren via de chatservice. Een groep gebruikers die samen aan het kletsen zijn, wordt een 'kanaal' genoemd of een virtuele kamer. Op elk kanaal wordt over een specifiek onderwerp gediscussieerd. Sommige van deze kanalen staan continu open (zelfs wanneer niemand er verbinding mee heeft gemaakt) en worden beheerd door programma's die men bot noemt. Andere kanalen ontstaan zodra iemand er verbinding mee maakt. De namen van de kanalen vormen een indicatie van de stijl die wordt gehanteerd en het onderwerp waarover wordt gediscussieerd. bijv.: #30plus (voor mensen boven de 30), #help (voor mensen die hulp nodig hebben), #france Gespreksmodi en rechten Op kanalen kunnen verschillende gespreksmodi worden gebruikt: - Operator: chatters die in de operator-modus discussiëren kunnen een bad (vervelende) gebruiker uit het kanaal gooien (kick) of hem de toegang tot het kanaal ontzeggen (ban). - Private: chatters die de privé-modus gebruiken laten alleen gebruikers toe met wie zij willen praten. - Secret: niemand kan het kanaal zien. Modi zijn te herkennen aan een letter (p voor private, s voor secret ). Middels bepaalde commando's (of pictogrammen in chatsoftware) kunt u een andere modus instellen. De rechten van de gebruikers van een kanaal kunnen verschillen: - b (ban): de gebruiker heeft geen toegang tot het kanaal - o (operator): de gebruiker is een operator De taal van het chatten Voor het chatten hanteren chatters een specifieke schrijfstijl. Zo wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van smiley's, afkortingen en speciale woorden. Als je meer wilt weten over de taal van het chatten, dan kun je gebruik maken van de koppelingen. 5

6 Verschil tussen software op een website en die op een clientcomputer Om de chatservice te kunnen gebruiken, dien je toegang te hebben tot een chatserver. Via de chatserver heb je toegang tot verschillende kanalen. Ook kan je zelf een kanaal aanmaken. Je kunt op twee manieren chatten: via een webserver contact maken met een chatserver of rechtstreeks contact maken met een gespecialiseerde chatserver. Wat is een chatserver? Een chatserver is een krachtige computer die berichten ontvangt en vervolgens doorstuurt. Tijdens het chatten stuur je berichten naar de chatserver die vervolgens de berichten doorstuurt naar de gebruikers die op hetzelfde kanaal zitten. Je kunt op twee manieren toegang krijgen tot deze chatserver: rechtstreeks via je computer met chatsoftware of via een webserver. Rechtstreeks contact maken met een chatserver Je computer staat in verbinding met een chatserver die op zijn beurt in verbinding staat met een groot netwerk van chatservers (bijv. Undernet, IRCnet ). De computer, of beter gezegd de chatsoftware die je gebruikt, moet weten welke chatserver je wilt gebruiken. Vervolgens worden alle berichten die je verstuurt naar deze chatserver gestuurd. Op dezelfde manier worden de berichten van andere chatters die binnenkomen op de chatserver, doorgestuurd naar jouw computer. Via een website contact maken met een chatserver Een andere manier om te chatten is via een chatserver op het web. In essentie gaat het hier om een chatserver die aan de webserver van een website is gekoppeld. Voor deze manier van chatten heb je geen speciale software nodig. Het volstaat dat je over een browser beschikt waarmee je over het web kunt surfen. Je surft naar een website en vandaar benader je een chatserver, die doorgaans slechts over één kanaal beschikt (zo kun je via yahoo chatten op en via chello op ). 6

7 Onthoud het volgende! Chatten is het versturen van berichten naar een chatserver. De chatserver stuurt de berichten vervolgens door naar de computers van alle chatters die in verbinding staan met een bepaald kanaal. Een groep gebruikers die over een bepaald onderwerp discussiëren noemt men een kanaal of een virtuele kamer. Afhankelijk van de ingestelde modus hebben chatters bepaalde rechten voor het kanaal. Tijdens het chatten wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van afkortingen en symbolen, waaronder smiley's. De namen van de kanalen geven aan waarover binnen de kanalen wordt gepraat en welke stijl daarbij wordt gehanteerd. Om te kunnen chatten moet je toegang hebben tot een chatserver. Je kunt op twee manieren toegang krijgen tot een chatserver: via een website of via een chatserver. 7

8 Hoe werkt de chatservice? De chatservice is opgebouwd volgens het client/server-model en bedient zich van de TCP/IPstandaard. Client/server Chatters sturen berichten naar een centraal punt vanwaar de berichten vervolgens worden doorgestuurd naar andere chatters. Anders gezegd, een clientcomputer stuurt een bericht naar een server en die server stuurt het bericht door naar alle aangelogde client computers. De server stuurt de berichten 'real time', met andere woorden direct en zonder vertraging. In dit voorbeeld ontvangt de chatserver een bericht van chatter 1 en stuurt dat door naar elke chatter - in dit geval chatter 2 en 3. Chatter 3 antwoordt, de chatserver stuurt het antwoord door naar elke chatter in dit geval chatter 1 en 2. Enzovoort. De computers van de chatters zijn 'client' (klant) bij een chatserver. De berichten die door de clients worden verstuurd, worden gewoonweg doorgestuurd door de chatserver. Overal ter wereld staan verschillende soorten chatservers die samen netwerken van chatservers vormen. De drie belangrijkste netwerken zijn Undernet, Efnet en Dalnet. Belangrijk hierbij is dat een clientcomputer die in verbinding staat met het Efnet-netwerk (via een Efnet-server) niet kan chatten met een clientcomputer die in verbinding staat met het Dalnet-netwerk (via een Dalnet-server). 8

9 Protocollen De chatservice behoort tot de Internetdiensten en werkt bijgevolg volgens de TCP/IPstandaard. De belangrijkste TCP/IP-protocollen waarvan de chatservice gebruik maakt zijn IRC (Internet relay Chat) en ICQ (I seek you). IRC is enorm populair, maar ICQ is aan een duidelijke opmars bezig binnen de chatgemeenschap. IRC IRC wordt het vaakst gebruikt om te chatten. IRC verwijst naar grote netwerken met IRCservers (Undernet, Efnet, Dalnet ) waar gebruikers berichten naartoe sturen, die dan meteen worden doorgestuurd naar andere chatters. ICQ In tegenstelling tot IRC zoekt ICQ (I seek you) chatters die on-line zijn. Wie ICQ gebruikt, krijgt een UIN (Universal Internet Number)toegekend. Dat nummer wordt naar een centrale server gestuurd zodra iemand zich meldt bij de chatservice. Op die manier weet je meteen met wie je kunt chatten. Poort Net als alle andere protocollen hebben de protocollen van de chatservice een poortnummer dat computers in staat stelt de juiste service uit te voeren bij het ontvangen van gegevensblokken. De bekende poorten zijn: - ICQ: IRC: 6667 (Undernet) 7000 voor Dalnet Onthoud het volgende! De chatservice is opgebouwd volgens het client/server-model. De computers van de chatters zijn clients die in verbinding staan met chatservers of webservers. De chatservice is onderdeel van TCP/IP. Chatservers communiceren via het IRC-protocol op de drie belangrijkste IRC-netwerken: Undernet, Efnet en Dalnet. ICQ is een ander type chatprotocol: het maakt gebruik van een centrale ICQ-server die aan clients een Universal Internet Number (UIN) toekent. 9

10 De chatservice configureren Aangezien de chatservice een internetdienst is, moet je eerst de internetaansluiting configureren. We gaan ervan uit dat dat reeds gebeurd is. Vervolgens moet je de chatinterface (website of software) configureren. Chatten via het web Om via het web te chatten volstaat het dat je de beschikking hebt over een browser waarmee je toegang hebt tot websites. Chatsoftware Om rechtstreeks contact te maken met een chatserver heb je chatsoftware nodig (bijv. mirc, IRC97...) De chatserver configureren Allereerst moet je de naam van de chatserver opgeven. Je kunt één van de namen kiezen van de chatservers van de bekende internetaanbieders (ISP's), maar je kunt ook een andere chatserver nemen. Via zoekmachines als of kun je een lijst met chatservers opvragen. De chatsoftware configureren Meestal moet je om de chatsoftware juist te configureren de volgende gegevens opgeven: - Je naam - Je mailadres (hoeft geen geldig adres te zijn als je er geen hebt) - Een of meerdere bijnamen (nickname) die je kan gebruiken tijdens het chatten. - De standaardpoort - De naam van de chatserver Extra informatie Chatsoftware vergelijken De belangrijkste criteria bij het vergelijken van chatsoftware zijn: - Gebruiksgemak - Is de chatsoftware compatibel met gebruikte besturingssysteem - Kosten: moet er voor betaald worden of is het gratis? Wordt het geleverd met besturingssysteem? - Ondersteuning: helpdesk, online ondersteuning, documentatie - Weergave meerdere kanalen (bijv. één venster per kanaal) - Commando's uitvoeren met behulp van pictogrammen Onthoud het volgende! Bij het configureren van de chatserver moet je onder andere een of meerdere bijnamen (nicknames) opgeven, een standaardpoort en een servernaam. De configuratie van de chatsoftware stelt gebruikers in staat om hun interface naar eigen smaak in te stellen en om eenvoudigere kanaalmodi en chatcommando's te gebruiken. 10

11 Problemen oplossen Geen toegang kunnen krijgen tot de chatserver en niet kunnen chatten zijn de meest voorkomende problemen. Je krijgt geen toegang tot de chatserver Als je internetaansluiting correct functioneert, is het probleem mogelijk te wijten aan: - De configuratie van de software - Een probleem met de chatserver Je kunt niet chatten De twee meest voorkomende oorzaken: - Je staat op de lijst van geweigerde chatters: de gebruikers van het kanaal kunnen je berichten niet lezen. - De verbinding is traag: het bericht is nog onderweg Onthoud het volgende! De belangrijkste punten bij het chatten zijn: - De configuratie van de software - De chatserver - Het verkeer op het internet - De rechten van de gebruikers 11

12 Netiquette Netiquette is een samenstelling van 'net' en 'etiquette' en bestaat uit een aantal gedragsregels waaraan gebruikers zich dienen te houden om het chatten op een ethisch verantwoorde manier te laten verlopen. Enkele gedragsregels die gebruikers van Usenet in acht moeten nemen: - Schrijf in het Engels, behalve in specifieke kanalen waar in een andere taal wordt gechat. - Wees beleefd: groet de andere chatters wanneer je toegang krijgt tot een kanaal en neem correct afscheid als je het kanaal verlaat. Uit geen beledigingen aan het adres van andere chatters. Lees eerst een aantal berichten voordat je zelf berichten verstuurt zodat je een beetje weet waarover gechat wordt. - Gebruik kleine letters en schrijf zonder accenten. Vermijd het gebruik van geluiden en speciale effecten. - Houd de berichten kort (en stuur geen figuurtjes samengesteld uit ASCII-tekens) Onthoud het volgende! Netiquette is een verzameling gedragsregels die ervoor zorgt dat internetgebruikers zich correct gedragen De netiquette van het chatten schrijft onder meer het volgende voor: - Gebruikers moeten schrijven in de taal die in het desbetreffende kanaal gebruikelijk is - Gebruikers moeten zich houden aan de elementaire communicatieregels zoals correct begroeten en afscheid nemen - Hoofdletters en letters met accenten kunnen beter niet worden gebruikt - Lange teksten moeten worden vermeden en gebruik slechts een enkele keer ASCII-kunst 12

13 Test jezelf 1. Als je nieuwe vrienden wilt maken, welk kanaal kies je dan? a. #friends b. #politics c. #cooking 2. Waarom hebben clientcomputers die in verbinding staan met Efnet geen toegang to Dalnet? a. Efnet en Dalnet zijn twee verschillende netwerken b. Efnet en Dalnet zijn chatservers waartoe je via een website toegang krijgt c. Efnet en Dalnet zijn eigendom van verschillende bedrijven 3. Waarom verbieden sommige bedrijven hun werknemers te chatten? a. Omdat werknemers anders kostbare tijd verspillen met het chatten b. Omdat chatten heel wat bandbreedte in beslag neemt c. Omdat ze geen chatserver hebben 4. Wat typ je in als bijnaam (nickname) tijdens het configureren van de chatsoftware? a. Je naam b. De naam van de chatserver c. De bijnaam die je tijdens het chatten wilt gebruiken 5. Wat gebeurt er als je de enige bent die in verbinding staat met een kanaal? a. Het kanaal is open en je kunt met jezelf chatten b. De server sluit het kanaal af om bandbreedte te besparen c. De server gaat op zoek naar een andere chatter met wie je kunt chatten 6. Wanneer mag een operator je een 'kick' geven (uit de lijst met chatters gooien)? a. Als je iemand hebt beledigd b. Als het bericht waarin je jezelf voorstelt veel te lang is c. Als je de andere gebruikers niet hebt begroet Je vind de antwoorden op de laatste pagina 13

14 Samenvatting In deze cursus zijn de volgende hoofdpunten besproken: Wat is de chatservice? Chatten is het versturen van berichten naar een chatserver. De chatserver stuurt de berichten vervolgens door naar de computers van alle chatters die in verbinding staan met het desbetreffende kanaal. Een groep gebruikers die over een bepaald onderwerp discussieert noemt men een kanaal of een virtuele kamer. Afhankelijk van de ingestelde modus hebben deelnemers aan een kanaal bepaalde rechten. Tijdens het chatten wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van acroniemen en symbolen, waaronder smiley's. De namen van de kanalen geven aan waarover er wordt gepraat of welke stijl daarbij wordt gehanteerd. Om te kunnen chatten moet u toegang hebben tot een chatserver. U kunt op twee manieren toegang krijgen tot een chatserver: via een website of rechtstreeks met behulp van chatsoftware. Om gebruik te kunnen maken van chatservices, moet u rechtstreeks contact maken met een chatserver met behulp van chatsoftware of een website. Hoe werkt de chatservice? De chatservice is opgebouwd volgens het client/server-model. De computers van de chatters zijn clients die in verbinding staan met chatservers of webservers. De chatservice is onderdeel van TCP/IP. Chatservers communiceren via het IRC-protocol op de drie belangrijkste IRC-netwerken: Undernet, Efnet en Dalnet. ICQ is een ander type chatprotocol dat gebruik maakt van een centrale ICQ-server die aan clients een Universal Internet Number (UIN) toekent. De chatservice configureren Bij het configureren van de chatserver moet u onder andere een of meerdere nicknames, een standaardpoort en een servernaam opgeven. De configuratie van de chatsoftware stelt gebruikers in staat om hun interface naar eigen smaak in te stellen en om eenvoudigere kanaalmodi en chatcommando's te gebruiken. Problemen oplossen De belangrijkste punten bij het chatten zijn: - De configuratie van de software - De chatserver - Het verkeer op het internet - De rechten van de gebruikers Netiquette Netiquette is een verzameling gedragsregels die ervoor zorgt dat internetgebruikers zich correct gedragen De netiquette van het chatten schrijft onder meer het volgende voor: - Gebruikers moeten schrijven in de taal die in het desbetreffende kanaal gebruikelijk is - Gebruikers moeten zich houden aan de elementaire communicatieregels zoals correct begroeten en afscheid nemen - Gebruik geen hoofdletters en letters met accenten - Lange teksten moeten worden vermeden en maak slechts een enkele keer gebruik van ASCII-kunst 14

15 Links Het internet is een schier onuitputtelijke bron van informatie. Je kunt er ontzettend veel informatie over chatten vinden. Hieronder staan een aantal links waarmee je aan de slag kunt! Voor meer informatie: Geeft een lijst met kanalen Netiquette Algemene informatie over ICQ Verwijzingen in dit cursusboek Veelgebruikte poortnummers voor protocollen Request for comments (RFC): IRC 15

16 Antwoorden op de vragen bij Test jezelf! Hier vind je de antwoorden op de vragen die zijn gesteld in de hoofdstukken test jezelf in dit werkboek. Mocht je vragen hebben betreffende deze antwoorden, dan kun je contact opnemen met je docent. Fijn dat je de chello academy hebt gebruikt :) 1. Als je nieuwe vrienden wilt maken, welk kanaal kies je dan? a. #friends 2. Waarom hebben clientcomputers die in verbinding staan met Efnet geen toegang tot Dalnet? a. Efnet en Dalnet zijn twee verschillende netwerken 3. Waarom verbieden sommige bedrijven hun werknemers te chatten? a. Omdat werknemers anders kostbare tijd verspillen met het chatten 4. Wat typ je in het veld voor de nickname tijdens het configureren van de chatsoftware? c. De bijnaam die je tijdens het chatten wilt gebruiken 5. Wat gebeurt er als je de enige bent die in verbinding staat met een kanaal? a. Het kanaal is geopend en je kunt met jezelf chatten 6. Wanneer mag een operator je een 'kick' geven (uit de lijst met chatters gooien)? a. Als je iemand hebt beledigd 16