Wetenschappelijk Onderzoek
|
|
- Simona van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wetenschappelijk Onderzoek De Maag Lever Darm Stichting financiert wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappelijk onderzoek kan de vooruitzichten voor patiënten met maag- darm en leveraandoeningen daadwerkelijk verbeteren. Ook kan door wetenschappelijk onderzoek kennis worden verkregen die nodig is om het risico op maag- darm en leveraandoeningen te verkleinen. Onderzoekers worden daarom in de gelegenheid gesteld subsidie aan te vragen voor een wetenschappelijk onderzoeksproject. In 2008 is aan tien wetenschappelijke onderzoeksprojecten subsidie toegekend. 2.1 Jaarlijkse Subsidieronde Elk jaar komen er veel aanvragen voor subsidie binnen. Er is niet genoeg budget om al deze aanvragen te honoreren. Daarom worden de beste en meest relevante onderzoeken uitgekozen. Dit is een taak van de Wetenschappelijk Raad. De Wetenschappelijke Raad maakt bij de selectie gebruik van peer reviews'. Dit betekent dat deskundigen (bij voorkeur uit het buitenland) de aanvraag beoordelen. Op basis van deze rapporten ontstaat er een rangschikking van de projecten. Op advies van de Wetenschappelijke Raad kent de Maag Lever Darm Stichting de subsidie toe aan de beste projecten. In 2008 zijn 83 vooraanmeldingen voor subsidie ingediend die allemaal in behandeling zijn genomen. De Wetenschappelijke Raad heeft 33 vooraanmeldingen geselecteerd die zijn uitgewerkt tot een volledige aanvraag. Van deze uitgewerkte aanvragen zijn na een zorgvuldige beoordelingsprocedure onderstaande tien aanvragen gehonoreerd. In totaal is voor ruim 1,1 miljoen euro toegekend aan wetenschappelijke onderzoeksprojecten (gemiddeld ongeveer ,- per project). Er zijn in 2008 geen projecten afgebroken of stopgezet, wel zijn er acht projecten afgerond. 2.2 Gesubsidieerde onderzoeksprojecten: De rol van cholesterol bij niet-alcoholische leververvetting Onder leiding van Dr. R. Shiri-Sverdlov Verbonden aan Universiteit Maastricht Als er een storing in de vetstofwisseling in de lever optreedt, kan vet zich ophopen in de levercellen. Dit wordt leververvetting genoemd. In de helft van de gevallen komt dit door overmatig alcoholgebruik. Maar er is een grote toename van leververvetting die niet door alcohol wordt veroorzaakt. Overgewicht, diabetes type 2 en een te hoge cholesterolspiegel zijn namelijk belangrijke veroorzakers van niet-alcoholische leververvetting. Deze aandoening gaat bij ongeveer 25% van de patiënten over in een leverontsteking. Deze nietalcoholische leverontsteking of NASH, wordt meestal pas laat ontdekt. De lever kan dan al ernstig beschadigd zijn. Dit project richt zich op de vraag welk mechanisme de precieze oorzaak is van de leverontsteking. Hiermee wil men nieuwe aanknopingspunten vinden voor het vroeg opsporen, het voorkómen en de behandeling van NASH. Microvillus inclusion disease: Wat gaat er mis bij deze ziekte? Onder leiding van Dr. E.H.H.M. Rings Verbonden aan Universitair Medisch Centrum Groningen, Beatrix Kinderziekenhuis
2 Microvillus inclusion disease is een zeldzame erfelijke ziekte. Bij deze patiënten is de opbouw van het darmslijmvlies niet goed. Ze kunnen daardoor geen voedingsstoffen opnemen uit het voedsel. Daarom krijgen deze mensen voedingsstoffen direct in de bloedbaan toegediend. Deze zogenoemde parenterale voeding leidt bij langdurig gebruik vaak tot leverschade en geeft een grote kans op infecties. De patiënten overlijden op jonge leeftijd door de complicaties van de parenterale voeding. Het enige uitzicht op normaal functioneren bestaat uit een darmtransplantatie op jonge leeftijd. De onderzoekers willen de genetische oorzaak van microvillus inclusion disease vinden. Daarbij willen ze ook weten hoe de opbouw van het darmslijmvlies precies verstoord raakt. Hiermee kunnen ze bijdragen aan het uitzicht op nieuwe behandelingen Is antibiotica nodig bij de behandeling van acute diverticulitis? Onder leiding van Dr. M.A. Boermeester Divertikels zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Als de divertikels ontstoken raken, noemen we dat diverticulitis. Dit gebeurt in ongeveer 10-25% van de gevallen. Patiënten met milde acute diverticulitis krijgen vaak antibiotica. Het is alleen niet duidelijk of deze patiënten daar ook baat bij hebben. Voor de noodzakelijkheid van antibiotica bij de behandeling, is geen wetenschappelijk bewijs. Daarnaast is er een groot verschil in het gebruik van antibiotica tussen landen. In Nederland en de Scandinavische landen wordt veel minder antibiotica voorgeschreven dan in de rest van de wereld. Het gebruik van antibiotica is niet zonder risico s. Het heeft bijwerkingen en door het vele gebruik raken steeds meer bacteriën ongevoelig voor de middelen. In dit onderzoek wordt beoordeeld of het nodig is om patiënten met acute diverticulitis antibiotica te geven. De onderzoekers achterhalen of het wel of niet geven van antibiotica verschil maakt in de genezing. De rol van het eiwit SLPI bij de controle van het afweersysteem in de darm Onder leiding van Dr. J.N. Samsom Verbonden aan Erasmus Medisch Centrum, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Mensen met de ziekte van Crohn en mensen met colitis ulcerosa hebben chronische ontstekingen in het maag-darmkanaal. De oorzaak van die ontstekingen is een te sterke reactie van het afweersysteem op bacteriën die gewoonlijk in onze darm aanwezig zijn. Het afweersysteem van gezonde mensen reageert niet op deze bacteriën in de darm. Hoe deze tolerantie precies ontstaat is onbekend. De onderzoekers vermoeden dat het eiwit SLPI verantwoordelijk is voor het afremmen van het afweersysteem in zulke situaties. Ze zullen dit eiwit en de afweercellen in de darm verder bestuderen. De kennis die dat oplevert over het afweersysteem in de darm, kan leiden tot het ontwikkelen van behandelingen die wellicht opvlamming van de ziekte kunnen voorkomen. Ontwikkelen van muismodellen met een aanleg voor leverziekten met galstuwing Onder leiding van Dr. C.C. Paulusma Bij cholestase of galstuwing zijn de galgangen vernauwd of afgesloten. Hierdoor kan de gal niet van de lever naar de darm. Het hoopt zich op in de lever. De galzouten uit de gal beschadigen dan de levercellen. Uiteindelijk zal de lever dusdanig beschadigd raken dat hij niet meer werkt. Dan is een
3 levertransplantatie nodig. Drie ernstige vormen van ziekten met galstuwing zijn 'progressieve familiaire intrahepatische cholestase' type 1, 2 en 3 (PFIC 1-3). Deze worden veroorzaakt door veranderingen in bepaalde genen. Hoe dat leidt tot de hier bovengenoemde ziektebeelden is nog voor een groot deel onbekend. De ziektes zijn zeldzaam, maar andere veranderingen in dezelfde genen leiden tot een verhoogde kans op andere afwijkingen aan de lever en galwegen. Zoals zwangerschaps-cholestase, ontsteking van de galwegen, galstenen en leverkanker. Onderzoek in muismodellen voor PFIC1-3 heeft aangetoond dat deze ziektebeelden bij de muizen veel minder ernstig zijn dan bij patiënten. Dit komt omdat muizen galzouten goed kunnen ontgiften. Mensen kunnen dit niet. Muizen kunnen daardoor niet gebruikt worden voor onderzoek naar PFIC1-3. De doelstelling van het project is het ontwikkelen van muismodellen voor erfelijke cholestatische leverziekten die op dezelfde manier de ziekte ontwikkelen als patiënten. Deze kunnen dan gebruikt worden voor verder onderzoek naar deze aandoeningen. Naar een beter model voor het bestuderen van Primaire Biliaire Cirrose Onder leiding van Prof. dr. R.P.J. Oude Elferink Bij Primaire Biliaire Cirrose (PBC) zijn de kleine galkanaaltjes in de lever chronisch ontstoken. Door deze ontstekingen gaan de galkanaaltjes steeds verder dichtzitten. Galvloeistof hoopt zich dan op in de lever. De levercellen raken hierdoor beschadigd. Na lange tijd leidt dat ertoe dat de lever niet meer goed werkt. De oorzaak van PBC is nog onbekend. In dit project zullen verschillende muismodellen gemaakt worden. Men verwacht een muismodel te creëren met duidelijke symptomen van PBC. Als dat lukt, is er een beter diermodel voor PBC en is bovendien de oorzaak van de ziekte beter verklaard. Combinatie van dendritische cel immuuntherapie met curcumine bij slokdarmkanker Onder leiding van Dr. K.K. Krishnadath Verbonden aan Academisch Medisch Centrum Amsterdam Slokdarmkanker komt steeds vaker voor in Westerse landen. De aandoening wordt vaak pas in een laat stadium ontdekt. Hierdoor is de overlevingskans klein. Er zijn verschillende behandelingen mogelijk voor kanker. Immuuntherapie is een behandeling die het eigen afweersysteem gebruikt om de aandoening aan te pakken. Dendritische cel (DC) immuuntherapie is hier een voorbeeld van. Deze vorm van immuuntherapie is nog volop in ontwikkeling en wordt nog niet gebruikt bij slokdarmkanker. In een eerder onderzoek heeft de groep van Dr. Krishnadath gekeken naar het effect van DC immuuntherapie op slokdarmkanker. In het laboratorium heeft dit hoopgevende resultaten opgeleverd. Toepassing van deze therapie bij andere aandoeningen heeft laten zien dat er nog wel wat verbeteringen nodig zijn om in de praktijk ook goed te werken. Daarom wordt de therapie nu onderzocht in combinatie met andere behandelingen. In dit project combineren de onderzoekers DC immuuntherapie met de natuurlijk stof curcumine. Het effect van deze aanpak op slokdarmkanker wordt in het laboratorium onderzocht. De
4 experimenten zullen wanneer de uitkomsten veelbelovend zijn- de basis vormen voor toekomstig onderzoek met patiënten. Te weinig zelfbescherming van de lever bij leverziekten met galstuwing Onder leiding van Prof. dr. P.L.M. Jansen Primaire biliaire cirrose (PBC) en primaire scleroserende cholangitis (PSC) zijn chronische leveraandoeningen met een onbekende oorzaak. In beide ziekten worden de galwegen aangetast. Hierdoor hoopt gal zich op in de lever. Galzouten uit de gal beschadigen de levercellen. De lever probeert zichzelf hiertegen te beschermen door zijn werking aan te passen: bij een verstoorde galstroom maakt de lever minder galzouten aan en probeert hij galzouten via de urine kwijt te raken. Eerder onderzoek heeft laten zien dat het eiwit FGF19 een rol speelt bij het aanpassen van de leverwerking. Gezien het verloop van PBC en PSC lijkt het erop dat bij deze ziekten de lever zijn werking niet, of niet genoeg, aanpast. In dit project zal men onderzoeken of dit komt doordat de lever niet reageert op FGF19. Men hoopt hiermee aanknopingspunten te vinden voor een behandeling waardoor de aanpassing van de lever verbetert. Vitamine A-tekort leidt tot meer leverschade bij galstuwing: Hoe werkt dit en kunnen we dit behandelen? Onder leiding van Dr. K.N. Faber Verbonden aan Universitair Medisch Centrum Groningen Er zijn verschillende leverziekten waarbij de gal zich ophoopt in de lever. Dit ophopen van gal noemen we galstuwing. Hierdoor komt er te weinig gal in de dunne darm. Daar is het nodig bij de opname van vet-oplosbare vitamines uit het voedsel. Patiënten met galstuwing kunnen daardoor een vitaminetekort krijgen. Bovendien hebben de onderzoekers bij ratten gevonden dat weinig vitamine A in het bloed ook de leverschade door de galstuwing erger maakt. In dit project wil men bekijken hoe het komt dat weinig vitamine A in het bloed, leidt tot meer leverschade bij galstuwing. Men wil vaststellen wat de minimale hoeveelheid vitamine A is, die ernstige leverschade kan voorkomen. Ook zal een eventuele behandeling met vitamine A worden onderzocht. De oorzaak van de onverwachte uitkomst bij de studie met probiotica bij acute alvleesklierontsteking Onder leiding van Prof.dr. H.G. Gooszen Verbonden aan Universitair Medisch Centrum Utrecht De alvleesklier maakt spijsverteringsenzymen, die helpen het voedsel te verteren in de darmen. Bij een acute alvleesklierontsteking gaan de enzymen al in de alvleesklier zelf aan het werk. Het weefsel van de alvleesklier wordt zo door zijn eigen enzymen verteerd. Het beschadigde weefsel raakt dan ontstoken. Soms gaat de ontsteking gepaard met het afsterven van alvleesklierweefsel. Bacteriën afkomstig uit de darm van de patiënt zelf kunnen het afgestorven weefsel infecteren. De onderzoekers van deze groep veronderstelden dat probiotica (levende nuttige bacteriën) die infectie konden voorkomen. Dit leverde in twee kleine patiëntenstudies en proefdieronderzoek veelbelovend resultaat op.
5 Het vervolgonderzoek had helaas een schokkend resultaat. Eén groep patiënten met acute alvleesklierontsteking kreeg een mix van zes verschillende probiotica direct in de darm toegediend. De andere groep kreeg een nepmiddel. In de eerste groep overleed 16%, tegen 6% in de groep die het nepmiddel kreeg. Dit was geheel tegen de verwachting in. De onderzoekers willen uitzoeken wat de precieze oorzaak van de sterfte was. Dit zal bijdragen aan de noodzakelijke ontwikkeling van veiligheidscriteria voor het gebruik van nieuwe probiotica bij patiënten met ernstige ziekten. 2.3 Deskundigheidsbevordering Personen die aangesteld zijn op een door de Maag Lever Darm Stichting gesubsidieerd project, kunnen subsidie aanvragen voor het bekostigen van werkbezoeken, congresbezoeken en de drukkosten van een proefschrift. Ook kunnen studenten subsidie krijgen voor een stage in het buitenland. In 2008 is 900,- aan tegemoetkoming in de drukkosten van proefschriften (2 proefschriften) uitgekeerd, 1400,- aan buitenlandse congresbezoeken (2 bezoeken) en maximaal ,- toegekend aan het studentenprogramma (7 buitenlandse stages) (zie bijlage x). Belangeloze inzet wetenschappers Bij het selecteren van wetenschappelijke onderzoeksvoorstellen zijn wetenschappers die zich belangeloos en vrijwillig inzetten onmisbaar. De leden van de Wetenschappelijke Raad doen hun werk voor de MLDS naast hun dagelijkse werkzaamheden. Daarnaast maakt de MLDS gebruik van het oordeel van deskundigen uit de hele wereld voor de beoordeling van de projecten. Ook zij ontvangen geen vergoeding. In totaal waren in 2008 ongeveer 115 referenten betrokken bij het selecteren van de wetenschappelijke onderzoeksvoorstellen. 2.4 Website en WO database In 2008 zijn de voorbereidingen getroffen om de informatie over wetenschappelijk onderzoek op de concernsite uit te breiden en overzichtelijk te kunnen presenteren. Gekoppeld aan de website is een database ontwikkeld, waarin alle informatie over de door de MLDS gefinancierde projecten wordt ingevoerd. Het doel van deze database is om de projectadministratie te vereenvoudigen. Er is in 2008 een begin gemaakt met het vullen van deze database. 2.5 Beleid In 2008 heeft de Maag Lever Darm Stichting besloten om de onderzoeken door ten minste drie in plaats van twee buitenlandse deskundigen te laten beoordelen. Ook is er meer aandacht besteed aan de kwaliteit van de beoordelingen, door onbeargumenteerde beoordelingen niet te gebruiken en eerder alternatieve referenten te zoeken. Hierdoor is de algehele kwaliteit van de beoordelingsprocedure verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren. In het beleidsplan is opgenomen dat de MLDS studentenbeurzen gaat verstrekken. Het doel van dit programma is om veelbelovende masterstudenten te stimuleren om aan een buitenlandse instelling onderzoekservaring op te doen op het gebied van maag-, lever- en darmziekten. De stichting wil hiermee studenten enthousiasmeren om een carrière te kiezen in deze richting. In juli 2008 is het programma van start gegaan. In totaal zijn er dertien aanvragen ingediend, waarvan er zeven gehonoreerd zijn. Dit programma wordt jaarlijks geëvalueerd. 2.6 Vooruitblik 2009 In 2009 zal het wetenschapsbudget wederom grotendeels gebruikt worden om wetenschappelijke onderzoeksprojecten te financieren op maag-, darm- en levergebied. De procedure hiervoor zal
6 vergelijkbaar zijn aan die van Ook het programma deskundigheidsbevordering zal in vergelijkbare vorm worden uitgevoerd. Daarnaast zal het studentenprogramma worden voortgezet en geëvalueerd. Op de MLDS website zullen alle projectomschrijvingen van de afgelopen vijf jaar zowel in het Engels als in het Nederlands verschijnen. De Nederlandse versie is een vereenvoudigde weergave, zodat de projectinformatie duidelijk en toegankelijk is voor het Nederlands publiek. De verwachting is dat in 2009 alle gegevens in de database ingevoerd zijn en dat deze volledig operationeel is. Daarnaast zal in 2009 aandacht worden besteed aan het in kaart brengen van het totale MDL onderzoeksgebied in Nederland. Deze informatie zal gebruikt worden als input voor het te ontwikkelen positioneringsbeleid van de MLDS. Ook staat het project patiëntenparticipatie bij wetenschappelijk onderzoek op de agenda. Onderzocht wordt op welke manier participatie mogelijk is. Voorbeeld van een door de MLDS gefinancierd project dat in 2008 is afgerond Het remmen van stellaatcellen als therapie bij leverfibrose Prof. dr. H. Moshage - Universitair Medisch Centrum Groningen Bij leverfibrose worden levercellen vervangen door littekenweefsel. Dit heeft ernstige en vaak dodelijke gevolgen. Op dit moment is er geen effectieve therapie voor leverfibrose. Therapie bestaat nu uit het wegnemen van de oorzaak. Deze maatregelen kunnen de fibrose niet stoppen of verminderen. Het leidt hoogstens tot een vertraging. De zogenaamde stellaatcel is verantwoordelijk voor de vorming van het littekenweefsel in de lever. Een therapie voor leverfibrose zou het afremmen of doden van deze stellaatcellen kunnen zijn. Dergelijke therapieën bestaan nu nog niet. Voor de ontwikkeling van een dergelijke therapie is het belangrijk om te weten hoe stellaatcellen zich kunnen handhaven in de chronisch zieke lever. Als we deze overlevingsstrategieën van stellaatcellen kennen, kunnen we ze ook remmen. Dit onderzoek heeft een aantal belangrijke overlevingsstrategieën van stellaatcellen aan het licht gebracht: Stellaatcellen bevatten eiwitten, die schadelijke reactieve zuurstofverbindingen onschadelijk maken. Ook blijken de cellen een soort stofzuigers te hebben waarmee ze schadelijke stoffen uit hun cel kunnen pompen. Daardoor raken zij (in tegenstelling tot de andere levercellen) niet vergiftigd. Ze blijven leven en littekenweefsel vormen. Dit onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat het remmen van de functie van de stofzuiger en anti-oxidanten, de stellaatcellen gevoelig maakt voor celdood. Een bruikbare therapie is nog ver weg, maar dit onderzoek heeft een aantal aanknopingspunten opgeleverd voor vervolgonderzoek. Oorspronkelijke titel project: Induction of stellate cell apoptosis: a novel therapy for liver fibrosis
Onderwerpen. De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen
Onderwerpen De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen 1 De lever 2 De Lever 3 Functies van de lever Voedingsstoffen:
Nadere informatieGalzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig overgewicht, nieuwe therapie
1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De functie van galzouten in ziekte en gezondheid 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar Galzouten, darmontsteking, leverkanker, ernstig
Nadere informatieAcute alvleesklierontsteking
Acute alvleesklierontsteking U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met een alvleesklierontsteking (Acute Pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van een
Nadere informatieM. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling
M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling Dr. D. Leemreis, MDL-arts 8 mei 2019 IBD Inflammatory Bowel Disease (IBD)= Inflammatoire darmziekten= Chronische ontsteking
Nadere informatieGezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
Nadere informatieAlgemene samenvatting
Algemene samenvatting De mens kan niet zonder zuurstof. De zuurstof die wij inademen wordt vanaf de longen door het bloed naar alle cellen van ons lichaam gebracht. De cellen kunnen deze zuurstof gebruiken
Nadere informatieWat as het misloopt met de lever! Slide Source:
Wat as het misloopt met de lever! Les geven in Zuid-Afrikaans :! LIFT Les geven in Zuid-Afrikaans :! LIFT = HYSBAK Les geven in Zuid-Afrikaans :! METRO? Les geven in Zuid-Afrikaans :! METRO= MOLTREIN Les
Nadere informatieDieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatieZiekte van Crohn & Colitis Ulcerosa
Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa Informatie Patiënteninformatie 1175798PR/1-2011 - Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa 1 Inleiding Bij u is kort geleden geconstateerd dat u mogelijk een chronische darmontsteking
Nadere informatieMijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu?
TROVET Digestion Support, voedingssupplement voor het gericht aanpakken van alvleesklierproblemen bij hond en kat Mijn hond of kat heeft alvleesklierproblemen wat nu? betrouwbare en betaalbare dieetvoeding
Nadere informatieSamenvatting voor niet ingewijden
Samenvatting Samenvatting voor niet ingewijden Diabetes mellitus, oftewel suikerziekte, is een van de meest voorkomende chronische ziekten. Wereldwijd hebben 346 miljoen mensen diabetes, en in Nederland
Nadere informatieBehandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie
Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest
Nadere informatieP a n c r e a t i t i s
P a n c r e a t i t i s Deze folder geeft u informatie over een acute ontsteking van de alvleesklier (acute pancreatitis) en de behandelingsmogelijkheden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieAcute ontsteking van de alvleesklier. Acute pancreatitis
Acute ontsteking van de alvleesklier Acute pancreatitis Uw behandelend arts heeft met u besproken dat een u een acute otsteking van de alvleesklier (pancreatitis) hebt. Deze folder geeft u informatie over
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Het mucosale immuunsysteem Het afweersysteem beschermt het lichaam tegen infecties met bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. De huid en de mucosale weefsels zoals bijvoorbeeld
Nadere informatieChronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking Synoniem : chronische pancreatitis De medische naam voor alvleesklier is pancreas. Een alvleesklierontsteking (pancreatitis) is een ernstige aandoening waarbij de alvleesklier
Nadere informatieChronische alvleesklierontsteking
Chronische alvleesklierontsteking U bent opgenomen in Maasziekenhuis Pantein in verband met een chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken
Nadere informatiehoofdstuk 3 hoofdstuk 4 hoofdstuk 5
Samenvatting Samenvatting De lever heeft een aantal belangrijke functies, waaronder het produceren van gal en het verwerken en afbreken van schadelijke verbindingen. Zij bestaat uit verschillende soorten
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23854 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Marel, Sander van der Title: Gene and cell therapy based treatment strategies
Nadere informatieAlvleesklierontsteking
Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem
Nadere informatieVoedingsadvies bij short bowel
Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek De dunne darm is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Na een maaltijd komt het voedsel via mond, slokdarm en maag in de dunne darm terecht. In de dunne darm wordt
Nadere informatieChirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
VOEDING & DIEET Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier ADVIES Dieetadviezen bij een ontstoken alvleesklier Als u klachten hebt die worden veroorzaakt door een, kunt u met een aantal leefregels en
Nadere informatieAcute alvleesklierontsteking
Acute alvleesklierontsteking Synoniemen Acute pancreatitis De alvleesklier De alvleesklier is een langgerekte trosvormige klier. De medische naam is pancreas. Bij volwassen mensen is de lengte van de alvleesklier
Nadere informatieFunctie van de lever Levercirrose Klachten Oorzaken Diagnose Behandeling Complicaties... 6
Levercirrose Inhoudsopgave Functie van de lever... 2 Levercirrose... 3 Klachten... 4 Oorzaken... 5 Diagnose... 5 Behandeling... 5 Complicaties... 6 Patiënten- en belangenorganisaties... 7 Adres en telefoonnummer...
Nadere informatiechronische alvleesklierontsteking
patiënteninformatie chronische alvleesklierontsteking U heeft last van een terugkerende ontsteking van de alvleesklier. We noemen dit een chronische alvleesklierontsteking. Wat is een chronische alvleesklierontsteking?
Nadere informatieOntstoken alvleesklier
INTERNE GENEESKUNDE Ontstoken alvleesklier Pancreatitis Ontstoken alvleesklier In deze folder vindt u informatie over pancreatitis, een ontstoken alvleesklier (de pancreas). De meest voorkomende oorzaken,
Nadere informatieADDENDUM. Nederlandse Samenvatting
& ADDENDUM Nederlandse Samenvatting Addendum Wereldwijd neemt het aantal patiënten met type 2 diabetes ( ouderdom suikerziekte ) snel toe, wat voornamelijk komt door de toename in overgewicht. Diabetes
Nadere informatieZwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen
Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zwangerschap 2 Erfelijkheid 2 Vruchtbaarheid 2 Invloed chronische darmziekte op de zwangerschap
Nadere informatieZwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm
Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm Inleiding Zwanger worden als je een chronische ontstekingsziekte van de darm (IBD = inflammatory Bowel disease) hebt zoals de ziekte van Crohn
Nadere informatieNalaten om toekomst te geven
Nalaten om toekomst te geven De steun van donateurs is voor de Maag Lever Darm Stichting van groot belang. Daar kunnen we veel en belangrijk werk mee doen. Als u het belang hiervan onderschrijft, wilt
Nadere informatieSnel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek. Een betere aanpak van chronische ziekten
Snel en effectief ingrijpen dankzij ziekte-overstijgend immunologisch onderzoek Een betere aanpak van chronische ziekten Samenvatting Het probleem Door de vergrijzing van de bevolking groeit het aantal
Nadere informatiePrednison (corticosteroïden)
Prednison (corticosteroïden) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven
Nadere informatieMedicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden)
Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Prednison (corticosteroïden) Maag-, Darm- en Leverziekten IJsselland Ziekenhuis Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven
Nadere informatieTranslating science into better healthcare. Hartfalen beter opsporen en op maat behandelen
Translating science into better healthcare Hartfalen beter opsporen en op maat behandelen In deze folder leest u de resultaten van een groot onderzoek naar hartfalen. Onderzoekers, bedrijven en de Hartstichting
Nadere informatieMedicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol )
Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa Azathioprine (Imuran ) en 6-Mercaptopurine (6-MP, Puri-Nethol ) Maag-, Darm- en Leverziekten IJsselland Ziekenhuis Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts)
Nadere informatieAzathioprine (Imuran )
Azathioprine (Imuran ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder AZA uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen en MDL
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Darmfalen bij kinderen. Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia
Sophia Kinderziekenhuis Darmfalen bij kinderen Darmfalenteam Erasmus MC-Sophia Uw kind heeft een probleem met de darm, waardoor de werking van de darm (tijdelijk) is verstoord. Dit noemen we darmfalen.
Nadere informatie*** Jaar Metaanalyse
1. Alvleesklierontsteking (Post-ERCP Pancreatitis) Bij een alvleesklierontsteking ontstaat meestal (hevige) pijn boven in de buik die vaak recht doorstraalt naar de rug. Ziekenhuisopname is dan noodzakelijk.
Nadere informatiebehandelingen-bij-borstkanker/
https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van
Nadere informatieNiet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)
Nadere informatieHOOFDSTUK 6. Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven
HOOFDSTUK 6 Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven Samenvatting, discussie en toekomstperspectieven 89 SAMENVATTING INFLAMMATOIRE DARMZIEKTEN De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn beide
Nadere informatieOntwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO
Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Agenda 1. Historie 2. Strategie 3. Projecten 10/28/2013 2 Historie Spin off bedrijf van het Hubrecht
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT. URSODEOXYCHOLZUUR 300 MG IMPHOS, tabletten ursodeoxycholzuur
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT URSODEOXYCHOLZUUR 300 MG IMPHOS, tabletten ursodeoxycholzuur Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie
Nadere informatieMitochondriën en oxidatieve stress
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Ons richten op oxidatieve stress bij de ziekte van Huntington Celschade
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.
Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal
Nadere informatieOnderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van acute milde diverticulitis
DIABOLO studie Onderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van acute milde diverticulitis Geachte heer/mevrouw, Wij doen onderzoek naar het effect van antibiotica op het beloop van milde diverticulitis.
Nadere informatieMethotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL
Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn MDL Inhoudsopgave Algemeen...4 Werking...4 Gebruik...5 Bijwerkingen...6 Foliumzuur...6 Aanvullende informatie...7 Zwangerschap en borstvoeding...7 Tot slot...8
Nadere informatieWetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts
Wetenschappelijk onderzoek naar Q- koorts Mede dankzij de steun van Q- support vindt er onderzoek naar Q- koorts plaats. Q- support heeft 2 miljoen van haar budget uitgegeven aan ondersteuning van wetenschappelijk
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/32551 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32551 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Krol, Charlotte Georgette Title: Pitfalls in the diagnosis and management of skeletal
Nadere informatieAlcohol en leverziekten
Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Nederlandse Le 3818 LE Amersfoort Stationsplein 8 Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Postzegel Voorlichtingsbrochures Een leverziekte en wat dan? (ook in het Turks
Nadere informatieTranslating science into better healthcare. Hart- en vaatziekten bij diabetes type 2 eerder opsporen
Translating science into better healthcare Hart- en vaatziekten bij diabetes type 2 eerder opsporen Deze folder geeft een beknopt overzicht van de resultaten van een groot onderzoek naar het eerder opsporen
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Pathogenesis of gallstones in Crohn's disease Brink, M.A. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Pathogenesis of gallstones in Crohn's disease Brink, M.A. Link to publication Citation for published version (APA): Brink, M. A. (1999). Pathogenesis of gallstones
Nadere informatieLevercirrose. Interne Geneeskunde
00 Levercirrose Interne Geneeskunde 1 De lever De lever is een groot orgaan dat rechtsboven in de buik ligt. De lever is te vergelijken met een chemische fabriek. Er worden veel stoffen aangemaakt, afgebroken
Nadere informatieSAMEN ME VAT A T T I T N I G
SAMENVATTING 186 Inleiding Het renine-angiotensine-aldosteron-systeem (RAAS) is een hormonaal systeem dat in belangrijke mate betrokken is bij de regulatie van bloeddruk en nierfunctie. Het RAAS is een
Nadere informatieAlvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde
00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier
Nadere informatieMaag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis
Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine / 6-mercaptopurine i Patiënteninformatie Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Slingeland Ziekenhuis Algemeen Azathioprine (merknaam Imuran ) en 6-mercaptopurine
Nadere informatieMethotrexaat bij de Ziekte van Crohn
Patiënteninformatie Methotrexaat bij de Ziekte van Crohn rkz.nl Uw MDL-arts (maag-,darm-,leverarts) heeft u methotrexaat voorgeschreven voor de behandeling van de Ziekte van Crohn. Om dit medicijn goed
Nadere informatieINFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven
GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Ons immuunsysteem beschermt ons tegen allerlei ziekteverwekkers, zoals bacteriën, parasieten en virussen, die ons lichaam binnen dringen.
Nadere informatie6-Mercaptopurine (Purinethol )
6-Mercaptopurine (Purinethol ) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Informatiefolder NNIC folder 6MP uitgave november 2014 Deze folder is tot stand gekomen door samenwerkende IBD verpleegkundigen
Nadere informatiehttps://www.isala.nl/patientenfolders/7280-acutealvleesklierontsteking-pid-h3-diagnose-en-onderzoeken/ Acute alvleesklierontsteking (PID): H3 Diagnose en onderzoeken Wanneer u klachten heeft die duiden
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/24600 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Mariman, Rob Title: Probiotic bacteria and the immune system : mechanistic insights
Nadere informatieMaag-, Darm- en Leverziekten. Patiënteninformatie. Azathioprine / 6-mercaptopurine. Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. Slingeland Ziekenhuis
Maag-, Darm- en Leverziekten Azathioprine / 6-mercaptopurine i Patiënteninformatie Bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Slingeland Ziekenhuis Algemeen Azathioprine (merknaam Imuran ) en 6-mercaptopurine
Nadere informatiePrednison of Prednisolon
Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Uw maag, darm- en leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met Prednison. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte van
Nadere informatieCHAPTER 10. Nederlandse samenvatting
CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Al sinds mensenheugenis is het mensen opgevallen dat infectieziekten bij de ene persoon veel ernstiger verlopen dan bij de andere. Terwijl
Nadere informatieDetoxification of LPS by alkaline phosphatase Tuin, Annemarie
Detoxification of LPS by alkaline phosphatase Tuin, Annemarie IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE PATIËNT URSOCHOL 150, tabletten 150 mg URSOCHOL 300, tabletten 300 mg URSOCHOL 450, tabletten 450 mg URSOCHOL 600, tabletten 600 mg ursodeoxycholzuur Lees goed de hele bijsluiter
Nadere informatieWat is het verschil tussen vitamines en mineralen?
Vitaminen Wat zijn het? Kleine organische (levende natuur) stoffen. Onmisbaar/ noodzakelijk voor groei en ontwikkeling Op vitamine D na, kan ons lichaam geen vitamines maken. Er bestaan 13 vitamines. Oorsprong
Nadere informatieBehandeling met Entyvio (vedolizumab)
Praat met uw arts als u graag meer informatie wilt over de behandeling met. Behandeling met (vedolizumab) Meer informatie Deze brochure is een aanvulling op de bijsluiter. We hopen dat de meeste vragen
Nadere informatieBESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE?
BESCHERMEN VOEDINGSSUPPLEMENTEN TEGEN LEEFTIJDGEBONDEN MACULA-DEGENERATIE? special van de MaculaVereniging MaculaVereniging Postbus 2034 3500 GA Utrecht 030-298 07 07 info@maculavereniging www.maculavereniging.nl
Nadere informatieADVIESBRIEVEN VAN UW DIERENARTS
ADVIESBRIEVEN VAN UW DIERENARTS ADVIESBRIEF 44 CHRONISCHE DARMPROBLEMEN BIJ DE HOND Chronische darmklachten bij honden uiten zich meestal onder de vorm van diarree, pasteuze ontlasting, slijmerige ontlasting,
Nadere informatieMethotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn
Methotrexaat (MTX) bij de ziekte van Crohn Uw behandelend arts en/of verpleegkundige specialist heeft met u gesproken over het gebruik van Methotrexaat (MTX). In deze folder krijgt u informatie over de
Nadere informatieIBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis.
IBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis. Bijwerkingen: -van de ziekte -moeheid/psychische klachten -bijwerkingen van
Nadere informatieNiet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project
Niet-technische samenvatting 2015246 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Het ontrafelen van de rol die darmflora speelt in het ontstaan van hart- en vaatziekten 1.2 Looptijd van het project 1.3
Nadere informatieBloedvergiftiging. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Bloedvergiftiging Informatie voor patiënten F0907-1225 juni 2010 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44
Nadere informatieWat is COPD? 1 van
Wat is COPD? COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor de ziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Artsen maken tegenwoordig geen onderscheid meer tussen
Nadere informatieNederlandse. Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Het metabole syndroom is tegenwoordig een veel voorkomend ziektebeeld dat getypeerd wordt door een combinatie van verschillende aandoeningen. Voornamelijk in de westerse landen
Nadere informatieafweerbalans; virusinfecties in luchtwegen; auto-immuunziektes; ontstekingsziekten
Niet-technische samenvatting 2015322 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Nieuwe behandelmethoden voor schadelijke afweerreacties 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5) 5 jaar
Nadere informatieipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties Oliver Härschnitz
Nederlandse samenvatting proefschrift ipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties, 15 september 2017, UMC Utrecht Stamcellen zijn in staat tot het veranderen, oftewel differentiëren,
Nadere informatieFiguur 1: illustratie slokdarm
Slokdarmkanker U bent naar VU medisch centrum (VUmc) verwezen voor een operatie omdat er slokdarmkanker is geconstateerd. In deze folder vindt u informatie over slokdarmkanker, de oorzaken en risicofactoren
Nadere informatieSamenvatting voor niet-ingewijden
Het immuun systeem Het immuun systeem is erg complex en vele celtypes dragen bij aan de bescherming tegen virussen en bacteriën. Voor het begrip van dit proefschrift zijn vooral de T cellen van belang.
Nadere informatieChapter 14. Samenvatting
Samenvatting Inleiding Schizofrenie is een chronische en ernstige psychiatrische aandoening die wordt gekenmerkt door abnormale gedachten en verstoord gedrag. De eerste beschrijving van schizofrenie dateert
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38737 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Goeij, Bart E.C.G. de Title: Antibody-drug conjugates in cancer Issue Date: 2016-04-13
Nadere informatieZiekte van Pompe. Wat is de ziekte van Pompe? We kunnen de fout bij RNAsplitsing. corrigeren
Tekst Gert-Jan van den Bemd Fotografie Levien Willemse Ziekte van Pompe Een nieuwe behandeling van de ziekte van Pompe lijkt een stap dichterbij gekomen. Dat blijkt uit twee recente publicaties. We kunnen
Nadere informatieChronische darmproblemen bij de hond
Chronische darmproblemen bij de hond Chronische damklachten bij honden kunnen gepaard gaan met diarree, pasteuze ontlasting, slijmerige ontlasting, winderigheid, buikpijnlijkheid, braken en/of vermageren.
Nadere informatieSamenvatting Biologie H7 Biologie Eten
Samenvatting Biologie H7 Biologie Eten Samenvatting door J. 1049 woorden 5 januari 2017 5,1 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende
Nadere informatieBloedvergiftiging (sepsis)
Bloedvergiftiging (sepsis) Albert Schweitzer ziekenhuis december 2014 pavo 0661 Inleiding De arts heeft u verteld dat u of uw familielid een bloedvergiftiging heeft. Een bloedvergiftiging wordt meestal
Nadere informatieChapter 9 Samenvatting. (Dutch Summary)
Samenvatting (Dutch Summary) 188 Chronische leverschade kan ontstaan door stofwisselingsziekten, virale hepatitis, of na langdurige blootstelling aan bijvoorbeeld alcohol, drugs, en geneesmiddelen. Dit
Nadere informatieChapter 6. Nederlandse samenvatting
Chapter 6 Nederlandse samenvatting Chapter 6 122 Nederlandse samenvatting Het immuunsysteem Het immuunsysteem (of afweersysteem) beschermt het lichaam tegen lichaamsvreemde en ziekmakende organismen zoals
Nadere informatieVeelbelovend onderzoek van de afdeling Hematologie
NIEUWE PERSPECTIEVEN Veelbelovend onderzoek van de afdeling Hematologie De diagnose leukemie, lymfklierkanker of multipel myeloom heeft een enorme impact op het leven van patiënten en hun omgeving. Vaak
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld
Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april 2007 6,9 19 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud 1. Wat is AIDS? 2. Wat is HIV? 3. Hoe werkt het ziekteverloop van AIDS? 4. Wat doet het immuunsysteem
Nadere informatieAlgemene informatie kinderkanker
Algemene informatie kinderkanker De behandeling van kinderen met kanker is in Nederland gecentraliseerd in 5 kinderkanker (kinderoncologische) centra en 2 beenmergtransplantatie centra. De 5 kinderkanker
Nadere informatieMaag-, Darm- en Leverziekten. Methotrexaat.
Maag-, Darm- en Leverziekten Methotrexaat www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het effect van methotrexaat... 3 Gebruik... 3 Bijwerkingen... 4 Wanneer neemt u direct contact op?... 5 Controles... 6 Aanvullende
Nadere informatieBiotransformatie en toxiciteit van
Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol 062 1 Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol Inleiding Paracetamol is het farmacologisch actieve bestanddeel van een groot aantal vrij en op recept
Nadere informatieDe overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft
Nadere informatieWerkblad 2. Meer gezondheid of meer stress Dragerschapstesten
Er zijn meer dan 1100 recessief erfelijke aandoeningen bekend. Als beide ouders drager zijn van dezelfde ziekte hebben ze een grotere kans op het krijgen van een ziek kind. In deze opdracht ondervind je
Nadere informatieVereenvoudigde Nederlandse samenvatting
Vereenvoudigde Nederlandse samenvatting 151 152 Vroeggeboorte In de westerse wereld wordt 5 tot 13 procent van alle kinderen te vroeg geboren, waarbij vroeggeboorte wordt gedefinieerd als een zwangerschapsduur
Nadere informatieZwangerschap bij een chronische darmziekte
Maag-, Darm- en Leverziekten Zwangerschap bij een chronische darmziekte www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Vruchtbaarheid... 3 Erfelijkheid... 4 Medicijnen... 4 Invloed chronische darmziekte op de zwangerschap...
Nadere informatieDe beschermende invloed van flavonoïden op ons brein
Prof. dr. Jerome Hendriks Universiteit Hasselt An apple a day keeps the doctor away De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein Jerome Hendriks Vitamine C Flavonoïden Albert Szent-Györgyi 1 Flavonoïden
Nadere informatie