Land-en tuinbouwcijfers 1998

Transcriptie

1 ] /;«'\ î EIDLO bibliotheek \ J\. ' >"tln;r. ;, ' ">r. LS DEN HAAG l "" ' y ' ' Toi. Landen tuinbouwcijfers LandbouwEconomischInstituut (LEIDLO) CentraalBureauvoorde Statistiek (CBS) ~\K\k\

2 Verkrijgbaar bij: LANDBOUWECONOMISCH INSTITUUT (LEIDLO) Burgemeester Patijnlaan, postbus, LS 'sgravenhage giro tel. () CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK Prinses Beatrixlaan, postbus, JM Voorburg giro tel. () Prijs f, per exemplaar (franco per post) (abonnementsprijs f,). Ophetstrookje vermelden: Verzoeke toezending Land en tuinbouwcijfers. ISBN ISSN Kengetal J/ LEIDLO en CBS aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn opbedoelde informatie. Een Engelse vertaling van de inhoudsopgave en delijst van tabellen is op verzoek verkrijgbaar. An English translation ofthe tableof contens and thelistof tables is avaible on request. Prijzen excl. administratieen verzendkosten.

3 VOORBERICHT Deze nieuwe uitgave van Land en tuinbouwcijfers is de tweede vande reeks waarin de voorheen afzonderlijke Landbouwcijfers en Tuinbouwcijfers zijn samengevoegd. De vorig jaar vernieuwde hoofdstukindeling is gehandhaafd. Om de overzichtelijkheid te vergroten zijn inde inhoudsopgave niet meer alle tabellen genoemd, maar is volstaan methet vermelden vande rubrieken. De functie vande vervallen systematische paginaverwijzing is overgenomen door het herziene register. Vrijwel alle tabellen zijn geactualiseerd; aan sommige tabellen konden zelfs gegevens van twee recente jaren worden toegevoegd. Tengevolge vanhet ontbreken van gedetailleerde aanvoergegevens van de tuinbouw, konden voor deze sector geen nieuwe voorzieningsbalansen worden opgesteld. Dit had ook gevolgenvoorde gezamenlijke landen tuinbouwbalansen,zodat enkele tabellen zijnkomen te vervallen. Jarenlang is naast de uitgaven van Land en Tuinbouwcijfers een zogenaamde Appendix uitgebracht met een engelstalig overzicht van de tabellen en trefwoorden. Een enander isnu direct indeze uitgave verwerkt. Zo zijn er nu een aparte engelstalige inhoudsopgave en trefwoordenregister. Bovendien zijn de titels vande tabellen in het engels weergegeven. Voor gebruikers die nadere informatie over de beschreven onderwerpen zoeken, zijn verwijzingen naar aanvullende publicaties opgenomen. Uiteraard is het ook mogelijk rechtstreeks met de uitgevende instellingen contact op te nemen (LEIDLO: () ; CBS: () ). Overigens houden wij ons van harte aanbevolen voor op en aanmerkingen op deze uitgave en suggesties voor verbetering. Tenslotte bedanken we alle personen en instellingen die hebben meegewerkt bijhet verzamelen van de nieuwe gegevens voor deze uitgave. De Directeur van het De DirecteurGeneraal DLOLandbouwEconomischInstituut Centraal Bureau voor de Statistiek prof. dr. ir. L.C. Zachariasse prof. dr. A.P.J. Abrahamse 'sgravenhage Voorburg/Heerlen juni

4 VERKLARING DER TEKENS (,) niets (blank) / / AFKORTINGEN CBS LEIDLO Min. van L.N.V. aje Bss BTW c.i.f. ECU EGE e.m. e.o. f.o.b. gve NEG Nge sbe w.o. w.v. = voorlopig cijfer = de gegevens ontbreken = nul = het getal is minder dan de helft van de gekozen eenheid = een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen = en met = het gemiddelde over de jaren en met = oogstjaar, boekjaar beginnend in en eindigend in = van de desbetreffende gegevens zijn specificaties beschikbaar = Centraal Bureau voor de Statistiek = LandbouwEconomisch Instituut, Dienst Landbouwkundig Onderzoek = Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij = arbeidsjaareenheid = Bruto standaard saldi = belasting over de toegevoegde waarde = cost, insurance, freight = European Currency Unit (Europese Valutaeenheid) = Europese grootteeenheid = en meer = en ouder = free on board = grootveeeenheid = Nederlandse variant EUbedrijfstypering op basis nge = Nederlandse grootteeenheid = standaardbedrijfseenheid = waaronder = waarvan Door afrondingen kan het voorkomen dat alen licht afwijken van de som van de gespecificeerde getallen. Verbeterde cijfers zijn als zodanig niet gekenmerkt. KEY TO SYMBOLS (,) a blank / /' ABBREVIATIONS CBS LEIDLO Min. v. L.N.V. aje Bss BTW c.i.f. ECU EGE e.m. e.o. f.o.b. gve NEG Nge sbe w.o. w.v. = provisional figure = data not available = nil = less than half the unit employed = category not applicable = to inclusive = the average for the years up to and including = crop year, financial year etc. beginning in, terminating in = specifications respect to, the relevant data are available = Central Bureau of Statistics = AgriculturalEconomics Research Institute, Agricultural Research Department = Ministry of Agriculture, Nature conservation and Fishery = labour year units = Dutch standard gross margin for farm management (sgm) = VAT (value added tax) = cost, insurance, freight = European Currency Unit = European size unit = and more = and older = free on board «cattle units = Dutch version of Community Typology (DCT) (on bases of dsu) = Dutch size unit (dsu) = standard farm units (sfu) = among which = of which Detailed items in tables do not necessarly add to als because of rounding. Revised figures are not marked as such.

5 INHOUD Voorbericht Verklaring der tekens Indeling van tabellen en figuren Hoofdstukken. Algemeen. Bedrijven, productiefactoren en middelen. Gewasarealen. Veestapel. Productie. Prijzen van productiefactoren en middelen. Prijzen van producten. Inkomen en financiering. Voorzieningsbalansen. In en uitvoer. Europese Unie. Diverse gegevens Trefwoordenregister Bijlage: Indeling landbouwgebieden + kaart CONTENTS Preface Key to symbols and abbreviations Classification of tables and graphs Chapters. General statistical data about the Netherlands. Agricultural holdings, production factors and meansof production. Area under crops. Composition of livestock. Production. Prices of production factors and means of production. Prices of agricultural and horticultural products. Income and financing of agricultural and horticultural holdings. Supply balance sheets. Imports and exports. European Community. Miscellaneous Topic index Appendix: classification of agricultural districts incl. map

6 Indelingvantabellenenfiguren. Algemeen. Bevolking. Beroepsbevolking. Bodemgebruik. Nationaal inkomen. Prijzen. Verbruik. Diverse gegevens. Bedrijven, productiefactoren en middelen Toelichting. Bedrijfstypering en bedrijfsgrootte. Gebruik van de cultuurgrond. Arbeid. Bedrijfsopvolging en schoolopleiding. Overheidsactiviteiten t.a.v. landbouwbedrijven. Agrarische bouwwerken en land en tuinbouwmachines. Veevoeder. Mest, mineralen en bestrijdingsmiddelen. Energie. Gewasarealen. Akkerbouwgewassen. Tuinbouwgewassen open grond. Tuinbouwgewassen onder glas. Veestapel. Rundvee. Paarden. Schapen en geiten. Varkens. Pluimvee. Struisvogelachtigen. Konijnen en edelpelsdieren. Productie. Akkerbouwproducten (oogstraming). Tuinbouwproducten. Melk en zuivelproducten. Vee en vlees, excl. vleespluimvee. Eieren en vleespluimvee. Wol. Prijzen van productiefactoren en middelen Toelichting. Koopen pachtprijzen. Lonen en sociale lasten. Prijzen van meststoffen en voedermiddelen. Prijzen van energie. Prijsindexcijfers. Prijzen van producten. Akkerbouwproducten. Tuinbouwproducten. Melk en zuivelproducten. Vee en vlees, excl. slachtpluimvee. Eieren en vleespluimvee. Wol. Prijsindexcijfers

7 . Inkomen en financiering Toelichting. Productiewaarde en toegevoegde waarde. Productiekosten en resultaten per product. Bedrijfsresultaten. Financiering. Exploitatiegegevens andere agrarische bedrijven. Voorzieningsbalansen Toelichting. Akkerbouwproducten. Veehouderijproducten. In en uitvoer Toelichting. Agrarische producten gezamenlijk (incl. visserij). Akkerbouwproducten. Tuinbouwproducten gezamenlijk. Groenten. Fruit. Sierteeltproducten. Tuinbouwzaden. Vee en veehouderijproducten. Europese Unie. Algemeen. Agrarische productie. Zelfvoorzieningsgraad en verbruik per hoofd. Uitvoer EUlanden. Gemeenschappelijk markten prijsbeleid. Het Europese Monetaire Stelsel (EMS). Uitgaven Europees Oriëntatie en Garantiefonds voor de landbouw. Diverse gegevens. Landbouwcoöperatie. Mengvoederindustrie. Landbouwonderwijs. (Omrekenings)normen. Maten en gewichten. Overige gegevens

8 Classification oftablesandgraphs. General statistical data about the Netherlands. Population. Economically active population. Land utilization. National income. Prices. Consumption. Miscellaneous. Agricultural holdings, production factors and means of production Explanation. Farm classification and size. Utilization of cultivated land. Labour. Succession and agricultural education. Government activities in regard to agricultural holdings. Agrarian buildings and machineries. Feeding stuffs. Manure, minerals and pesticides. Energy. Area under crops. Arable crops. Horticultural crops in the open. Horticultural crops under glass. Composition of livestock. Cattle. Horses. Sheep and goats. Pigs. Poultry. Ostriches. Rabbits and highbred fumed animals. Production. Arable products (crop estimates). Horticultural products. Milk and dairy products. Livestock and meat, excluding table poultry. Eggs and table poultry. Wool. Prices of production factors and means of production Explanation. Purchase prices and rents. Wages and social charges. Prices of fertilizers and feeding stuffs. Prices of energy. Indices of prices. Prices of agricultural and horticultural products. Arable products. Horticultural products. Milk and dairy products. Livestock and meat, excl. table poultry. Eggs and table poultry. Woolprices. Indices of prices

9 . Income and financing of holdings Explanation. Production value and productivity. Production costs and results per product. Financial results. Financing. Exploitation data other agrarian holding. Supply balance sheets Explanation. Arable products. Livestock husbandry products. Imports and exports Explanation. Agricultural products ally (incl. fishery). Arable products. Horticultural products. Vegetables. Fruit. Ornamental products. Horticultural seeds. Animals and animal products. European Community. Various data on EC. Agricultural production. Self sufficiency and consumption per capita. Foreign trade of ECcountries. Common market and price policy (EC). The European Monetary System (EMS). Payments of the European Agricultural Garantee and Guidance Fund (EAGGF). Miscellaneous. Agricultural cooperations. Compound feed industry. Agricultural education. (Conversion) standards. Measures and weights. Remaining data

10 . Algemeen. Bevolking a. Inwoners naar provincie, januari Inhabitants by province, January st ' x Groningen Friesland Drenthe Overijssel ) Flevoland ) Gelderland Utrecht ) NoordHolland ZuidHolland ) Zeeland NoordBrabant Limburg Centraal Persoonsregister ) Nederland w.o. mannen Tot. bevolking per km land Totale bevolking, ' I juli Bron: CBS Maandstatistiek van de bevolking. ) T/m incl. Noordoostelijke Polder. ) T/m Zuidelijke IJsselmeerpolders, incl. Almere, Dronten, Lelystad en Zeewolde. ) Per januari is de gemeente Woerden ingedeeld bij de provincie Utrecht. ) Het Centrale persoonsregister is per oktober opgeheven. De hierin ingeschreven personen zijn per die datum de bevolking van 'sgravenhage gaan behoren. b. Inwoners naar gemeentetype Inhabitants by type of municipality Gemeentegroep naar ) stedelijke gemeenten Bevolking op % Bevolking op % Bevolking op % x Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk,,,,,,,,,,,, Weinig stedelijk Niet stedelijk,,,,,,,, Centraal Persoonsregister ), Nederland,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de bevolking. ) Indeling m.i.v., waarvoor het criterium "concentratie van menselijke activiteiten" is gehanteerd. ) Het Centrale persoonsregister is per oktober opgeheven. De hierin ingeschreven personen zijn per die datum de bevolking van 'sgravenhage gaan behoren.

11 c. Leeftijdsopbouw en geslacht, januari Age structure and sex gesl. in % van het aal aantal mannen resp. vrouwen jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar m v,,,,,,,,,,,,,,,, jaar en ouder m v,,,,,,,,,,,,,,,, absoluut (x ) Totale bevolking m Bron: CBS Maandstatistiek van de bevolking. d. Geboorte en sterfte per inwoners naar provincie Birth and death rates per inhabitants, by province Geboorte Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht ) NoordHolland ZuidHolland ) Zeeland NoordBrabant Limburg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nederland,,,,,,, Per vrouwen van jaar,,,,,,, Netto vervangingsfactor ),,,,,,, Sterfte Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht ) NoordHolland ZuidHolland ) Zeeland NoordBrabant Limburg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nederland,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de bevolking. ) Per januari is de gemeente Woerden ingedeeld bij de provincie Utrecht. ) Deze factor geeft de tendens van de toekomstige bevolkingsontwikkeling aan volgens de geboorte en sterfteverhoudingen in de beschouwde periode. Bij een waarde groter dan zal de bevolking op den duur toenemen, bij een waarde kleiner dan afnemen.

12 . Beroepsbevolking a. Arbeidsmarkt }gegevens Labour market data Bevolking x personen w.o. jaar w.o. in volledig dagonderwijs werkend ( uur of meer per week) Participatiegraad jaar (%) w.v. mannen vrouwen Beroepsbevolking ) x personen Arbeidsvolume x arbeidsjaren w.v. overheid bedrijven Werkgelegenheid x personen Werkloze beroepsbevolking x personen Idem in % van de beroepsbevolking,,,,,,, Vacatures x Bron: Centraal Planbureau. ) Cijfers zijn exclusief WSWers. ) Inclusief personen ouder dan jaar. De beroepsbevolking is gelijk aan de som van het aantal werkzame personen met een baan van uur of meer per week en de werkloze beroepsbevolking. b. Totale arbeidsvolume werknemers en zelfstandigen naar bedrijfstakken en sectoren Total labour input employees and selfemployed persons by branches of industry and sectors * ' Bedrijven arbeidsjaren Land en tuinbouw Bosbouw ) Visserij ) Totaal landbouw Voedings en genotmiddelenindustrie Delfstoffenwinning en overige industrie Energie en waterleidingbedrijven Bouwnijverheid Vervoer en communicatie Overige dienstverlening Totaal arbeidsvolume Sectoren Bedrijven Overheid Bron: CBS Nationale rekeningen. N.B.: Standaard Bedrijfsindeling. ) Raming LEIDLO.

13 . Bodemgebruik a. Bodemgebruik, januari Land utilization Totaal verkeer Totaal recreatie Bedrijfsterreinen Woongebied Overig bebouwd terrein Bouwterrein Bos Glastuinbouw Overig agrarisch gebruik Totaal natuurlijk terrein Totaal overige gronden Totaal water) Totaal ha zie volgenda pagina. Bodemgebruik Groningen overig gebruik landbouw LEIDLO CBS

14 a. Bodemgebruik, januari (slot) Land utilization (end) Specificatie naar provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht ha Totaal verkeer Totaal recreatie Bedrijfsterreinen Woongebied Overig bebouwd terrein Bouwterrein Bos Glastuinbouw Overig agrarisch gebruik Totaal natuurlijk terrein Totaal overige gronden Totaal water ) Totaal Noord Holland Zuid Holland Zeeland Noord Brabant Limburg Totaal ha Totaal verkeer Totaal recreatie Bedrijfsterreinen Woongebied Overig bebouwd terrein Bouwterrein Bos Glastuinbouw Overig agrarisch gebruik Totaal natuurlijk terrein Totaal overige gronden Totaal water ) Totaal Bron: CBS Bodemstatistiek. N.B.: In tegenstelling het begrip "cultuurgrond" uit de landbouwtelling, omvat het begrip "agrarisch gebruik" en "glastuinbouw" naast de beteelde oppervlakte tevens tuinen voor eigen gebruik, cultuurgrond van niettelplichtigen, verspreide bebouwing, water smaller dan meter enz. ) l.v.m. gemeentelijke indeling van Waddenzee, Noordzee en IJsselmeer is de categorie water vanaf aanzienlijk groter dan daarvoor.

15 . Nationaalinkomen a. Nationaal inkomen (netoegevoegde waarde), aal en per hoofd National income, al and per capita * * min gld Tegen factorkosten Tegen marktprijzen gld Tegen marktprijzen per hoofd van de bevolking in lopende prijzen indexcijfers = Tegen marktprijzen per hoofd van de bevolking in constante prijzen marktprijzen,,,,,,, Bron: CBS Nationale rekeningen. b. Nationaal inkomen naar sector National income by sector SBI ' * * min gld Landbouw, bosbouw en visserij Delfstoffenwinning Industrie Energie en waterleidingbedrijven Bouwnijverheid Handel, horeca en reparatie Vervoer en communicatie Overige dienstverlening Verbruik toegerekende bankdiensten Verschil toegerekende en afgedragen BTW Toegevoegde waarde (netto, factorkosten) w.v. bedrijven overheid Saldo primaire inkomens uit het buitenland Nationaal inkomen (netto factorkosten) Indirecte belastingen minus prijsverlagende subsidies Nationaal inkomen (netto marktprijzen) Landbouw (netto factorkosten) in % aal bedrijven in % aal Nationaal inkomen,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Nationale rekeningen. N.B.: Berekening o.g.v. de algehele revisie met als Standaard Bedrijfsindeling.

16 . Prijzen a. Gezinsconsumptie, prijsindexcijfers = Consumer price indices aal alle huishoudens voedingsmiddelen aal brood, en granen vlees melk, kaas en eieren groenten, aardappelen e.d. knoigewas fruit huisvesting, water, elect. gas aal lage inkomens ) aal afge ) leide reeks laag inkomen Wegingscoëfficiënt ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Specificatie januari februari maart april mei uni juli augustus september oktober november december *,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de prijzen. N.B.: Wijzigingen met terugwerkende kracht van medische tarieven kunnen de cijfers nog doen veranderen. ) In % van de ale consumptieve gezinsuitgaven in. ) Werknemergezinnen, bestaande uit man en vrouw zonder kinderen of met niet verdienende inwonende kinderen, met een gezinsinkomen beneden de mediaan van de inkomensverdeling in basisjaar ( gld.). ) Indexcijfers berekend zonder het effect van veranderingen in de tarieven van de kostprijsverhogende (zgn indirecte) belastingen en de consumptiegebonden belastingen. Koopkracht van de gulden, indexcijfers = Purchasing power of the guilder, indices = jaar index jaar index jaar index jaar index jaar index,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO, berekend uit de CBSgegevens over de prijsindexcijfers van het Nationaal inkomen (netto, marktprijzen).

17 . Verbruik a. Voedingsmiddelen, gemiddeld verbruik ) perjaar per hoofd van de bevolking Foodstuffs, consumption per capita eenheid " Plantaardige producten Tarwebloem en meel Brood Aardappelen (op basis vers) Suiker (op basis wit) ) Verse groente ) Vers fruit Zuidvruchten, vers kg kg kg kg kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Melk en zuivelproducten (excl. boter) Volle melk Halfvolle melk Magere melk Karnemelk Room en koffiemelk Kaas kg kg kg kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Eetbare oliën en vetten Boter Margarine Halvarine Spijsvetten en oliën kg kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Vlees ) Rund en kalfsvlees Varkensvlees Ander vlees Geslacht pluimvee kg kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Kippeêieren stuks Dranken Bier Wijn Frisdranken liters liters liters,,,,,,,,, Bron: CBS, diverse productschappen, brancheverenigingen en Ministerie van Financiën. ) Voor binnenlands verbruik beschikbaar gekomen hoeveelheden; de werkelijke consumptie kan als gevolg van voorraadvorming afwijken. ) Cijfers uit suikerbalans (okt. sept.);m.i.v. nieuwe berekeningswijze. ) Vanaf excl. verbruik uit particuliere tuinen. ) Op basis karkasgewicht. De werkelijke consumptie bedraagt ongeveer de helft. b. Consumptieve bestedingen door gezinshuishoudingen, mutaties t.o.v. voorgaand jaar Consumptive spendings by families, percentage change over preceding year % * * Voedings en genotmiddelen waarde hoeveelheid,,,,,,,,,,,,,,,, Duurzame consumptiegoederen waarde hoeveelheid,,,,,,,,,,,,,,,, Overige goederen en diensten binnenlandse consumptie waarde hoeveelheid,,,,,,,,,,,,,,,, Binnenlandse consumptieve bestedingen waarde hoeveelheid,,,,,,,,,,,,,,,, Totale consumptie waarde hoeveelheid Idem, per hoofd van de bevolking,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Nationale rekeningen.

18 . Diversegegevens a. Overheidsuitgaven ) Government expenditures ) ) mingld Totaal w.o.t.b.v. landbouw, jacht envisserij w.o.research Min. LNV Bron: Ministerie van Financiën. ) Excl. afschrijvingen. ) Vermoedelijke uitkomsten. ) Ontwerpbegroting. b. Spaargelden ) Savings mingld Stortingen Terugbetalingen Spaarverschil Bijgeschrevenrente Besparingen Spaartegoed (ultimo) Bron: CBS, Statistiek van de Spaargelden ; Sparen en lenen in Nederland ; Financiële maandstatistiek. ) M.i.v. begin van nieuwe reeks i.v.m. definitiewijziging. c. Gefailleerde ondernemingen Adjudications in bancruptcy Totaal w.o. land,tuin en bosbouw Bron: CBS Faillissementsstatistiek.

19 d. Hypotheken op landelijke eigendommen, nieuwe inschrijvingen naar provincie Mortgages on agricultural properties min gld Groningen Friesland Drenthe Overijssel ) Flevoland Gelderland ) Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Gespreide ligging Nederland Bron: CBS Financiële maandstatistiek. )T/m incl. N.O.P. )T/mincl. Z.IJ.P. e. Waterschappen en opbrengsten van de omslag ) District water boards and proceeds of polder boards min gld Groningen Friesland Drenthe Overijssel ) Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Interprovinciale waterschappen ) Nederland Rijksbijdragen ) waterhuishouding en waterkeringen indexcijfer = Omslagheffing aantal Waterschappen Bron: CBS Financiële maandstatistiek. ) Excl. de verontreinigingsheffing. ) Subsidie van het Rijk aan Waterschappen sinds. ) M.i.v. zijn de interprovinciale waterschappen ingedeeld bij de provincie waar het zwaartepunt van het waterschap qua oppervlakte is gelegen. ) Inclusief opbrengsten waterschappen uit de prov. Flevoland.

20 . Bedrijven,productiefactoren enmiddelen Toelichting Bedrijfsomvang: sbe, nge en bss De economische omvang van een agrarisch bedrijf en van de afzonderlijke productierichtingen binnen een bedrijf kan worden uitgedrukt met de daarvoor ontwikkelde eenheden sbe (standaardbedrijfseenheid) en nge (Nederlandse grootteeenheid). Een sbe is een eenheid gestandaardiseerde netoegevoegde waarde d.w.z. berekend in een basisperiode bij een doelmatige bedrijfsvoering en onder normale omstandigheden. Periodiek worden de eenheden aangepast aan gewijzigde verhoudingen. De sbe en sbe per gewas en per diersoort zijn vermeld in tabel b. De nge is een eenheid die niet op de netoegevoegde waarde maar op de saldi per diersoort en per ha gewas is gebaseerd. Daartoe worden bruto standaard saldi (bss) berekend door de opbrengsten met bepaalde bijbehorende specifieke kosten te verminderen. De bss wordt in het kader van de EUtypologie zeer regelmatig herzien. De bss is uitgedrukt in ECU (lopende prijzen). Om praktische redenen wordt de bedrijfsomvang niet in bss uitgedrukt maar in nge. De nge wordt bij een herziening zodanig aangepast dat de reële ontwikkeling van de bruto toegevoegde waarde voor het Nederlandse landbouwbedrijf wordt weergegeven. De bss en de bss zijn vermeld in tabel a. De Nederlandse land en tuinbouwbedrijven telden in gemiddeld nge per volwaardige arbeidskracht. In het algemeen geldt dat grotere bedrijven meer nge per arbeidskracht bevatten. Per bedrijfstype zijn er echter grote verschillen. Akkerbouw en veehouderijbedrijven hebben gemiddeld meer dan nge per volwaardige arbeidskracht. Daarentegen tellen tuinbouwbedrijven gemiddeld minder dan nge per volwaardige arbeidskracht. Ook binnen de genoemde sectoren doen zich op dit punt grote verschillen voor. Voor de tabellen uit de landbouwtelling is gebruik gemaakt van de bss (t/m ), de bss ( en ), de bss ( t/m ), de bss (), de bss ( en ), de bss ( en ) en de bss (vanaf ). Bedrijfstypering: NEGtypologie Agrarische bedrijven kunnen worden getypeerd met behulp van de verdeling van het aantal bss per bedrijf over de verschillende bedrijfsonderdelen. In EUverband is op basis van bss een gemeenschappelijke typologie ontwikkeld. In de NEGtypologie worden hoofdtypen onderscheiden (akkerbouwbedrijven, tuinbouwbedrijven, blijvende teeltbedrijven, graasdierbedrijven, hokdierbedrijven, en combinaties daarvan). Een bedrijf behoort een bepaald bedrijfstype als /of meer van de ale bss waarde van het aangegeven bedrijfsonderdeel afkomstig is. Voor de onderscheiden types zie tabel a. In de landbouwtelling opgenomen bedrijven De gegevens van de landbouwtelling hebben betrekking op bedrijven, waarvan de exploitanten hun bestaan geheel of gedeeltelijk in de landbouw vinden en waarvan de bedrijfsgebouwen resp. de hoofdbedrijfsgebouwen in Nederland zijn gelegen. Van t/m werden de uitkomsten van bedrijven kleiner dan sbe niet in de tabellen opgenomen. Vanaf is die ondergrens gesteld op nge. In tegenstelling voorgaande jaren zijn in een aantal bedrijven (in aal ) meegeteld, die door de aanwezige hokcapaciteit boven de ngegrens uitkwamen. Cultuurgrond Voor zover niet anders vermeld, is bij de tabellen met oppervlaktegegevens sprake van "gemeten maat". Braaklegging In is de Mac Sharryregeling in werking getreden. Als gevolg daarvan is akkerland uit productie genomen. Voornamelijk de bedrijven van grote economische omvang maken van de regeling gebruik. De bestemming van de braakgelegde grond kan als volgt worden ingedeeld: a. Groenbemestingsgewassen (groene braak) b. Gewassen met eindbestemming non food/non feed c. Zwarte braak (niet in gebruik). Wijzigingen in de voorwaarden voor braaklegging hebben invloed op het aalareaal gehad. Landbouwgebiedsindeling (zie kaartbijlage) Met ingang van is een nieuwe landbouwgebiedsindeling in gebruik genomen. Deze is niet meer gebaseerd op grondsoort maar op uiterlijke verschijningsvorm van de landbouw in het betreffende gebied, waarbij is uitgegaan van de overheersende productierichting. Een uitgebreide beschrijving van de nieuwe landbouwgebiedsindeling is te vinden in de CBSpublikatie "Landbouwgebiedsindeling ". Voor een aantal tabellen in voorliggende publikatie betekent dat onderbreking van een reeks jaren met cijfers naar de oude indeling. Hoofd/nevenberoep Een hoofdberoepsbedrijf is een bedrijf waarvan het bedrijfshoofd het grootste deel van zijn dagtaak aan het agrarisch bedrijf besteedt. Onder een nevenberoepsbedrijf wordt verstaan een bedrijf van een bedrijfshoofd die twee beroepen uitoefent en daarbij minder dan de helft van zijn dagtaak aan het agrarisch bedrijf besteedt. Ook een bedrijf van een rustende landbouwer of tuinder werd en met de nevenberoepsbedrijven gerekend. Vanaf behoort deze groep de hoofdberoepsbedrijven.

21 Arbeidsjaareenheden (aje) In zijn de gegevens per werknemer uit de arbeidskrachtentelling omgerekend arbeidsjaareenheden op basis van uur per aje en in latere jaren op basis van uur per aje waarbij een persoon maximaal voor aje is geteld. Nietregelmatig werkzame gezinsarbeidskrachten. Van worden hiertoe gerekend personen die in het kalenderjaar, voorafgaande aan de telling niet iedere week op het bedrijf hebben gewerkt. Van t/m is het kalenderjaar vervangen door de periode april t.m. maart voorafgaande aan de telling. Bijzondere omstandigheden zoals vakanties en ziekten worden buiten beschouwing gelaten. Met ingang van is geen onderscheid meer gemaakt tussen regelmatig en nietregelmatig werkzame gezinsarbeidskrachten. Nietregelmatig werkzame nietgezinsarbeidskrachten Van de nietregelmatig werkzame nietgezinsarbeidskrachten worden alleen diegenen geteld die op de laatste werkweek voor de teldatum op het bedrijf hebben gewerkt.

22 . Bedrijfstyperingenbed rijfsgrootte a. Bedrijven naar (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by (main) type of holding (DCT) no. bedrijfstype alle bedrijven 'S e ovo j= n.û (O Ä Akkerbouwbedrijven w.v. graanbedrijven gesp. hakvruchtenbedr. graan/hakvruchtenbedr. akkerbouwgroentenbedr. ov. hakvruchtenbedr. ov. akkerbouwbedr. Tuinbouwbedrijven w.v. opengrondsgroentenbedr. giasgroentenbedrijven ov. groentenbedrijven opengrondsbloem(bollen)bedr. glasbloemenbedrijven ov. bloemenbedrijven paddestoelbedrijven ov. tuinbouwbedrijven Blijvende teeltbedrijven w.v. fruitbedrijven boomkwekerijbedrijven ov. blijvende teeltbedr. Graasdierbedrijven w.v. sterk gesp. melkveebedr. gespecialiseerd melkveebedr. ov. melkveebedrijven kalvermesterijbedrijven ov. rundveebedrijven schapenbedrijven rundvee/schapenbedrijven geitenbedrijven graslandbed rijven ov. graasdierbedrijven Hokdierbedrijven w.v. fokvarkensbedrijven vleesvarkensbedrijven ov. varkensbedrijven legkippenbedrijven slachtpluimveebedrijven ov. pluimveebedrijven varkens/pluimveebedr. ov. hokdierbedrijven Gewassencombinaties w.v. tuinbouw/blijvende teeltbedr. ov. gewassencombinaties Veeteeltcombinaties w.v. graasdiercombinaties ov. veeteeltcombinaties GewassenZveeteeltcombinaties w.v. akkerbouw/veeteeltcomb. ov. combinaties Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) incl. bedrijven van rustend agrariërs.

23 b. Bedrijven naar ngeklasse en hoofdbedrijfstype (NEG) Holdings by dsuciass and main type of holding (DCT)... nge klasse aal en meer Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvendeteeltbedrijve n Graasdierbedrijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties Gewassen/veeteeltcombinaties Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei I

24 c. Bedrijven naar ngeklasse en (hoofd)bedrijfstype (NEG), Holdings by dsuclass and (main) type of holding (DCT) NEGtype bedrijven met... nge aal en meer Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis bedrijfstype no's zie tabel a.

25 d. Bedrijven naar bedrljfsgrootte (ha) en hoofdbedrijfstype (NEG) Holdings by size (ha) and main type of holding (DCT) bedrijven met... hacultuurgrond,, en meer aal bedrijven Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvendeteeltbedrijven Graasdierbedrijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties. Gewassen/veeteeltcombinaties. Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei I

26 . Bedrijven naar hoofdbedrijfstype x akkerbouw tuinbouw i blijvende teelt graasdier hokdier > LEIDLO CBS Persoonlijke ondernemingen, naar leeftijd (oudste) bedrijfshoofd en hoofdbedrijfstype (NEG) Selfemployed farmers by age of eldest holder/manager and main type of holding (OCT) aal jonger dan jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Specificatie Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis der hoofdbedrijfstype no's zie tabel a.

27 . Gebruikvandecultuurgrond a. Agrarische bedrijven naar bedrijfsgrootte (ha), aal en naar hoofdberoep ) Holdings by size (ha) and by main occupation bedrijven met... hacultuurgronc,, I en meer bedrijven aal oppervlakte aal Allebedrijven (aantal) ha Hoofdberoep agrariër (aantalbedrijven) ) ha Bron: CBS Landbouwtelling mei. )m.i.v. incl. bedrijven van rustend agrariërs.

28 b. Agrarische bedrijven naar grondgebruik, provincie en groepen van landbouwgebieden Holdings according to land utilization, by province and groups of agricultural districts bedrijven zonder cultuur grond bedrijven met: cultuurgrond bouwland ) grasland snel groeiend hout tuinbouwgewassen open grond ) onder glas open grond en/of onder glas Specificatie naar provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Specificatie naar groepen van landbouwgebieden Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk Weidegebied Oost. Veehouderijgebied Centr. Veehouderijgebied IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland/Droogmakerijen HolL/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidw. akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuid. veehouderijgebied ZuidLimburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor indeling groepen van landbouwgebieden zie legenda op kaartje (bijlage). ) M.i.v. is een deel van de oppervlakte groente open grond (erwten groen te oogsten, poot en plantuien, zaaiuien en zilveruitjes (in ha) bij akkerbouwgewassen ondergebracht.

29 c. Oppervlakte cultuurgrond naar grondgebruik, provincie en groepen van landbouwgebieden Area of cultivated land according to land utilization, by province and groups of agricultural districts ) grasland tuinbouwgewassen open grond ) onder glas akkerbouwgewassen snelgroeiend hout braakland ) ale oppervlakte cultuurgrond aantal bedrijven ha Specificatie naar provincie Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Specificatie naar groepen van landbouwgebieden Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk Weidegebied Oost. Veehouderijgebied Centr. Veehouderijgebied IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland/Droogmakerijen Holl./Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidw. akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuid. veehouderijgebied ZuidLimburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor indeling groepen van landbouwgebieden zie legenda op kaartje (bijlage). ) M.i.v. is een deel van de oppervlakte groente open grond (erwten groen te oogsten, poot en plantuten, zaaiuien en zilveruitjes (in ha) bij akkerbouwgewassen ondergebracht. ) Zie toelichting Hoofdstuk.

30 d. Oppervlakte cultuurgrond naar hoofdbedrijfstype (NEG) en grondgebruik, Area of cultivated land by main type of holding (DCT) and land utilization akkerbouwbedrijven tuinbouwbedrijven blijvende leenbedrijven graasdierbed rijven hokdierbedrijven gewassencombinaties veeteeltcombinaties gewassen/ veeteeltcombinaties aal ha Granen Aardappelen Suikerbieten Snijmais Ov. akkerb. Totaal akkerb.gewassen Glasteelten Opengrandsteelten Groente Pit en steenvruchten Klein fruit Fruit, akkerbouwmatig Bloembollen Bloemkwekerijen Boomkwekerijen Vaste planten Tuinbouwzaden Totaal tuinbouwgewassen Blijvend grasland Tijdelijk grasland Braakland Snelgroeiend hout Totaal cultuurgrond Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Bovenstaande gegevens zijn excl. de teeltoppervlakte champignons. Voor toelichting bedrijfstype zie tekst aan het begin van dit hoofdstuk.

31 e. Agrarische bedrijven naar aandeel grond In eigendom, bedrljfsgrootte en hoofdbedrijfstype (NEG) Holdings by part of ownership, size (ha) and main type of holding (DCT) bedrijven geheelin eigendom bedrijven gedeeltelijkin eigendom, % % t.w.voor: % minder dan % bedrijven geheel gepacht Specificatie Ha cultuurgrond, en meer Hoofdbedrijfstype (NEG) Bron: CBS Landbouwtelling mei I

32 f. Oppervlakte bedrijven naar aandeel grond in eigendom, bedrijfsgrootte en hoofdbedrijfstype (NEG) Area of holdings by part of owned land, size (ha) and main type of holding (DCT) oppervlakte geheel in eigendom oppervlakte gedeeltelijk in eigendom, t.w. voor: % % % minder dan % oppervlakte geheel gepacht Specificatie Ha cultuurgrond, en meer Hoofdbedrijfstype (NEG) Bron: CBS Landbouwtelling mei I g. Oppervlakte cultuurgrond naar eigendom en pacht Area of cultivated land according to owned and rented land oppervlakte cultuurgrond ineigen erfpacht dom ha gepacht ov.exploitatievormen aal gepacht (incl. ov. exploit. vormen) % waarvan van (schoon) ouders anderen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei I

33 . Oppervlakte cultuurgrond naar eigendom en pacht x ha Eigendom i Pacht r LEIDLO. CBS h. Bedrijfsverkaveling naar groepen van landbouwgebieden Parcelling of holdings by groups of agricultural districts gemiddeld aantal kavels per bedrijf gemiddelde kavelgrootte in ha gemeten maat Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk Weidegebied Oostelijk Veehouderijgebied Centraal Veehouderijgebied IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland/Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nederland,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei I

34 . Arbeid a. Arbeidskrachten voor land entuinbouw/werkzaamheden per provincie, regelmatig werkzaam, Labour force in agriculture and horticulture, regularly active gezinsarb.krachten ) nietgezinsarb. krachten aal arb.krachten mannen vrouwen mannen vrouwen mannen vrouwen Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Totaal Nederland Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. b. Regelmatig werkzame arbeidskrachten, naar positie t.o.v. het gezin en naar geslacht Regular workers, by situation compared to the family aal w.o. uure.m./ week aal w.o. uur e.m./ week aal w.o. uur e.m./ week aal w.o. uure.m./ week Gezinsarbeidskrachten ) w.v.bedrijfshoofden mannen vrouwen w.v. echtgenoten mannen vrouwen w.v. kinderen mannen vrouwen w.v.overige familieleden ) mannen vrouwen Nietgezinsarbeidskrachten mannen vrouwen Totaal arbeidskrachten mannen vrouwen Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Inwonend.

35 c. Arbeidskrachten regelmatig werkzaam en arbeidsjaareenheden Workers and labour year units personen Gezinsarbeidskrachten ) mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nietgezinsarbeidskrachten mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal arbeidskrachten mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, arbeidsjaareenheden Gezinsarbeidskrachten ) mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Niet gezinsarbeidskrachten mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal arbeidskrachten mannen vrouwen aal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: M.i.v. zijn uitwonende meewerkende kinderen bij gezinsarbeidskrachten, daarvoor bij nietgezinsarbeidskrachten geteld. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

36 d. Arbeidskrachten (personen), regelmatig werkzaam, naar werkduur per week, Workersby hours of work a week aal waarvan werkzaam gedurende uur en meer uur uur uur < uur mannen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal vrouwen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal mannen en vrouwen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. Arbeidskrachten (arbeidsjaareenheden), regelmatig werkzaam, naar werkduur per week, Workers by hours of work a week, in labour year units aal waarvan werkzaam gedurende uur en meer uur uur uur < uur mannen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal vrouwen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal mannen en vrouwen Gezinsarbeidskrachten w.v. bedrijfshoofden echtgenoten kinderen (in en uitwonend) ov. inw. familieleden Nietgezinsarbeidskrachten Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

37 f. Arbeidskrachten naar positie t.o.v. het gezin en naar hoofdbedrijfstype Workersby situation compared to the family and by main type of holding bedrijven gezinsarbeidskrachten ) niet aal bedrijfshoofden echtgenoten kinderen ) ov.mw. familie arbeids krachten w.o. vrouwen aantal personen ) ) ) Specificatie Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvende teeltbedrijven Graasdierbedrijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties Gewassen/veeteeltcomb. Bron: CBS Landbouwtelling mei ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) In en zijn uitwonende kinderen begrepen onder nietgezinsarbeidskrachten. ) Incl. niet regelmatig werkzame personen. g. Vaste arbeidskrachten volgens geregistreerde jaarcontracten, december Regular workers by number of registrated year contracts and age groups ) aantal Akkerbouw en veehouderij Groententeelt ) Fruitteelt Bloembollen Bloemisterij Boomkwekerij Hoveniers Loon exploit, ondernemingen Jacht Bosbouw Overige Totaal Specificatie akkerbouw en veehouderij jonger dan jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Specificatie groententeelt jonger dan jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder % Bron: Agrarisch Sociale Fondsen. ) De ontwikkeling van een nieuwe basisregistratie heeft ertoe geleid dat verschillende jaarcontracten van bedrijfstak zijn veranderd. Hierdoor zijn de cijfers niet goed vergelijkbaar met die van voorgaande jaren. ) Inclusief kruidenteelt, selectie en tuinbouwzadenteelt.

38 Bedrijfsverzorgingscijfers Figures of services in agriculture jaar aantal verenigingen aantal leden personeel ) per december land en tuinbouw medewerkers bedrijfsverzorgers agrahulpen combiwerkers uitzendkrachten staf, werkverdelers adm.pers. personeel los in het jaar Specificatie naar bond CV AB CBAB Brabant Limburg Zeeland Bron: Landelijk Contactorgaan bedrijfsverzorging. ) Fulltime en parttime. i. Aantal door bedrijfsverzorgers gewerkte uren ) Specified number of hours worked by operators for services in agriculture uur Inval bij ziekte Combiwerk Poolwerk/uitzendwerk Overige Totaal Bron: Landelijk Contactorgaan Bedrijfsverzorging/LEIDLO. ) Daadwerkelijk gewerkte uren, d.w.z. excl. vakantie, ziekte, cursussen e.d. van de bedrijfsverzorgers zelf.

39 . Bedrijfsopvolging enschoolopleiding a. Bedrijfsopvolging van bedrijfshoofden met agrarisch hoofdberoep naar aantal opvolgers van jaar e.o. en naar hoofdbedrijfstypen (NEG) Succession of main occupation managers by number of successors and main type of holding (DCT) hoofdberoepsbed rijven excl. rustend agrariërs hoofdberoeps bedrijven excl. rustend agrariërs jaar e.o. waarvan zonder opvolger met... opvolger(s) of meer aantal bedrijven Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvende teeltbedrijven Graasdierbed rijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties Gewassen/veeteeltcomb. Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei I b. Bedrijven naar agrarisch dagonderwijs van bedrijfshoofden, Holdings by agricultural education of managers aal bedrijven agrarisch onderwijs bedrijfstype voortgezet lager hoger ander onderwijs middelbaar universiteit voortgezet lager hoger middelbaar universiteit geen voortgezet persoonlijke ondernemingen Specific :atie I Naar leeftijde klasse < jaar laar jaar bedrijven met rechtspersoonlijkheid Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

40 . Overheidsactiviteiten t.a.v. landbouwbedrijven a. Ruilverkavelingen, herinrichtingen en aanpassingsinrichtingen naar provincie, december Reallotmants by province aangevraagd in voorbereiding in uitvoering lijst van geldelijke regelingen vastgelegd Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Totaal Bron: Dienst Landelijk gebied; voordien Dienst Landinrichting en Beheer Landbouwgronden. b. Investeringen voor landinrichtingswerken Investments in land developments min gld Totale investering w.u.: integrale landinrichtingsprojecten ontsluiting, waterbeheersing e.d. Bron: Dienst Landelijk Gebied; voordien Dienst Landinrichting en Beheer Landbouwgronden.

41 c. Verleende borgstellingen van het Borgstellingsfonds voor de landbouw Securities of the Security Fund for agriculture min gld min gld min gld min gld aantal aantal aantal aantal aantal min gld Sector landbouw ) Sector tuinbouw,,,,,,,,,, Totaal,,,,, Specificatie sector landbouw: weidebedrijven varkensbedrijven pluimveebedrijven ov. veehouderijbedr. akkerbouwbedrijven loonbedrijven overige bedrijven nertsenhouderij ) Nettogarantiebedrag ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Specificatie sector tuinbouw: glasgroentebedrijven glasbloemenbedrijven potplantenbedrijven groentebedrijven open grond bloembollenbedrijven fruitteeltbedrijven champignonbedrijven boom kwekerijbed rijven ov. tuinbouwbedrijven witlofteelt ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nettogarantiebedrag ),,,,, Bron: Stichting Borgstellingsfonds voor de landbouw. ) Incl. visteett. ) M.i.v. onder overige bedrijven. ) Nettogarantiebedrag is het aal bedrag van de sector, verminderd met de geherfinancierde borgstellingsposten. d. Besluit structuurverbetering landbouwbedrijven ) Decree structure improvement of farms Aanvragen Nog te behandelen, begin van het jaar Aangevraagd tijdens het jaar Totaal te behandelen waarvan: afgewezen/ingetrokken goedgekeurd aal behandeld ) min gld Aangegane verplichtingen,,,,,,, Bron: Stichting Ontwikkelings en Saneringsfonds voor de landbouw (O. en S. Fonds). ) Vanaf maart is de regeling gesloten. ) W.o. een aantal zaken buiten deze telling.

42 e. Complementaire regeling voor investeringen in landbouwbedrijven ) Complementary regulation investments in agricultural holdings aantal Aanvragen Nog te behandelen, begin van het jaar Aangevraagd tijdens het jaar Totaal te behandelen waarvan: afgewezen / ingetrokken goedgekeurd aal behandeld min gld. Aangegane verplichtingen,,,,,,, Bron: Stichting Ontwikkelings en Saneringsfonds voor de landbouw (O. en S. Fonds). ) Vanaf maart is de regeling gesloten. f. Besluit stimulering duurzame landbouwbedrijven ) Degree promotion durable agricultural holdings ingediende aanvragen afgewezen aanvragen goedgekeurde aanvragen aangegane verplichtingen min gld, ) Samenvoeging van de Regelingen SVL (tabel d) en CRL (tabel e). De Regeling is op maart in werking getreden.

43 . Agrarischebouwwerkenenlandentuinbouwmachines a. Bouwvergunningen verleend In de agrarische sector, naar soort bouwwerk ) Building licences in agriculture aal gebouv ven nieuwbouw, herbouw en uitbreiding herstel en verbouw bouwkosten (min gld) aantal werken bouwkosten (min gld) aantal werken inhoud m ) oppervlak m ) bouwkosten (min gld) aantal werken Specificatie naar agrarische sector land en tuinbouw bosbouw visserij naar soort bouwwerk kassen schuren en stallen (algemeen) melkveestallen vleeskalverenstallen overige rundveestallen vleesvarkensstallen fokvarkensstallen vleeskuiken hokken legkippenhokken wagen en werktuigschuren mestkelders geen gebouw overig en onbekend. Bron: CBS. ) Bouwwerken met een bouwsom van gld en meer, excl. BTW volgens de NEN, uitgave. ) Het aal van de inhoud en het vloeroppervlak is excl. soort bouwwerk "Geen gebouw" en "Mestkelders"..

44 b. Land en tuinbouwmachines in (mede) eigendom op agrarische bedrijven Machineries owned by holdings aantal machines Verzorging en grondbewerking Kunstmeststrooiers Stalmeststrooiers Overige mesttoedieningsapparatuur Wied en schoffelmachines Volveldspuiten Nevel en snelspuiten Rijen(veld)spuiter) Regeninstallatie in de open lucht Oogsten en sorteren Aardappelloofklappers Aardappellooftrekkers Aardappelrooimachines Bietenrooimachines Aardappelsorteermachines Cirkelmaaiers Veldhakselaars (inci. maishakselaar) Transport Hydraulische kipwagens Opraap (doseer/snij)wagens Voermengwagens Hefmasten aan trekkers Heflrucks Computers Procescomputers w.v. voor krachtvoerdosering voor klimaatregeling voor substraatteelt Bedrijfscomputers Bron: CBS Landbouwtelling mei I

45 c. Trekkers op land en tuinbouwbedrijven ), naar provincie Tractors by province Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Nederland Bron: CBS Mechanisatietelling mei I ) Exclusief loonbedrijven. d. Maaidorsers op land en tuinbouwbedrijven ), naar provincie Combines by province Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Nederland Bron: CBS Mechanisatietelling mei I ) Exclusief loonbedrijven. e. Maaidorsers en trekkers op loonbedrijven en bij coöperaties, naar provincie, Combines and tractors of contractors and machineries cooperations, by province Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Nederland Bron: CBS Mechanisatietelling mei I

46 f. Invoer van land en tuinbouwmachlnes (c.l.f.) Import of agricultural and horticultural machineries Productgroep min gld Landbouwtrekkers (excl. rupstrekkers) wielige trekkers Gebruikte trekkers,,,,,,,,,,,,,,, Bodembewerkingmachines (aal) w.v. ploegen zaai, plant en strooimachines cultivators e.d. andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Oogst, dors, sorteermachines e.d. (aal) excl. gazonmaaiers w.v. maaidorsers cyclomaaiers, (motor)grasmaaiers e.a. hark en zwadkeerders e.a. opraap en andere persen aardappeloogstmachines bietenrooiers en koppers andere oogstmachines wortels en knollen veldhakselaars andere oogst en dorsmachines eiersorteermachines reinigings en sorteermachines voor zaden, granen en gedroogde peulvruchten andere reinigings en sorteermachines delen en onderdelen (incl. gazonmaaiers),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Melkveehouderijmachines (aal) w.v. melkmachines andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Pluimveehouderijmachines (aal) w.v. broedmachines en kunstmoeders andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Andere machines en toestellen Delen en onderdelen andere machines,,,,,,,,,, Totaal,,, Bron: Eurostat; bewerking LEIDLO.

47 g. Uitvoer van land en tulnbouwmachlnes (c.i.f.) Export of agricultural and horticultural machineries Productgroep min gld Landbouwtrekkers (excl. rupstrekkers) wielige trekkers Gebruikte trekkers,,,,,,,,,,,,,,, Bodembewerkingmachines (aal) w.v. ploegen zaai, plant en strooi machines cultivators e.d. andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Oogst, dors, sorteermachines e.d. (aal) excl. gazonmaaiers w.v. maaidorsers cyclomaaiers, (motor)grasmaaiers e.a. hark en zwadkeerders e.a. opraap en andere persen aardappeloogstmachines bietenrooiers en koppers andere oogstmachines wortels en knolier veldhakselaars andere oogst en dorsmachines eiersorteermachines reinigings en sorteermachines voor zaden, granen en gedroogde peulvruchten andere reinigings en sorteermachines delen en onderdelen (incl. gazonmaaiers),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Melkveehouderij machines (aal) w.v. melkmachines andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Pluimveehouderijmachines (aal) w.v. broedmachines en kunstmoeders andere machines en toestellen delen en onderdelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Andere machines en toestellen Delen en onderdelen andere machines,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat; bewerking LEIDLO.

48 h. Aantal bedrijven met gebruik van land en tuinbouwmachlnes, Holdings using machineries bedrijven aal bedrijven met machine van aantal machines eigen bedrijf ander Verzorging en grondbewerking Kunstmeststrooiers: centrifugaal met karttstrooier centrifugaal zonder kantstrooier andere kunstmeststrooier Mesttoedieningsapparatuur: stalmeststrooiers overige mesttoedieningsapparatuur Wied en schoffelmachines: volveldseggen rijeggen: borstelapparaten schoffelapparaten strokeneggen Volveldspuiten met: luchtondersteuning kantdoppen en/of antidriftdoppen luchtvloeistofdoppen (Airtec) Nevel en snelspuiten: zonder instelbare uitblaasrichting met instelbare uitblaasrichting Rijenspuitapparaat: minder dan m breed mof breder Regeninstallatie in de openlucht: minder dan m /uur m /uur of meer Bron en oppompcapaciteit: minder dan m /uur m /uur of meer Oogsten en sorteren Aardappelloofklappers Aardappellooftrekkers Aardappelrooimachines: bunkerrooiers wagenrooiers voorraadrooiers Bietenrooimachines Aardappelsorteermachines met leesband Fruitsorleermachines Groentesorteermachines Bloemensorteermachines Bloembollensorteermachines Cirkelmaaiers Weilandbloters Veldhakselaars (incl. maïshakselaar): zelfrijden aanbouw Transport Hydraulische kipwagens: minder dan ton tonof meer Opraap(doseer/snij)wagens Voermengwagens Hefmasten aan trekkers Heftrucks Computers Procescomputers: voor krachtvoerdosering voor klimaatregeling voor substraatteeh Bedrijfscomputers Bron: CBS Landbouwtelling mei I

49 . Veevoeder a. Beschikbaar gekomen krachtvoedergrondstoffen Available raw materials for concentrates juli/juni ) / /' israe /' /' ^ i/"* ton Granen binnenland invoer Graanafvallen binnenland invoer als zodanig Peulvruchten ) binnenland invoer Veekoeken ) binnenland invoerals zodanig Dierlijkeeiwitten binnenland invoer Mager melkpoeder binnenland invoer Weipoeder binnenland invoer Gedroogde bietenpulp ) binnenland invoer Citruspulp binnenland invoer Grasmeele.d. binnenland invoer Melasse binnenland invoer Maniokwortelen (tapioca) binnenland invoer Oliehoudende zaden binnenland invoer Plantaardige/dierlijke vetten binnenland invoer Vinasse binnenland invoer Diversen binnenland invoer Bron: Productschap voor Veevoeder. NB. Invoer incl. buitenlandse grondstoffen via handel. ) Tot en met / aug./juli, daarna juli/juni. ) Incl. lupinezaad. ) Incl. maisglutenvoermeel. ) Incl. gemeiasseerde bietenpulp.

50 b. Verbruik van (kracht)voeders in product gewicht en voederwaarde Consumption of raw materials for concentrates in productweight and foodvalue juli/juni /^ ^ ÏTG product ton % VEM x mrd eenheden product ton % VEM xmrd eenheden product ton % VEM xmrd eenheden Krachtvoeders Granen Peulvruchten Maalderijproducten Bijproducten zetmeelbereiding Bijproducten suikerbereiding Bijproducten alcoholbereiding Citruspulp Tapioca Oliehoudende zaden Plantaardige vetten en oliën Bijproducten oliebereiding Dierlijke eiwitten Gras en luzernemeel Dierlijke vetten en oliën Zuivelproducten Overige,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal krachtvoeders,,, Ruwvoeders en vochtrljke diervoeders Snijmaïs Grasproducten aal hooi graskuil vers weidegras Vochtrijke diervoeders Totaal Bron: LEIDLO. c. Productie van mengvoeder naar diersoort Production of compound feed according to species of animals overige periode ) rundvee varkens slachtpluimvee legpluimvee kunstmelkvoeder ton / / IOSO/W ^ree Bron: Productschap voor Veevoeder; kunstmelk vanaf Stigevo. ) t/m /' cijfers per seizoenjaar.

51 d. Verbruik van krachtvoeder per melkkoe op melkveebedrijven (NEGtypering) Consumption of concentrates for cattle per cowinmilk at dairy farms (OCT) mei/april grotere sterk gespecia iliseerde melkveebedrijv en noordelijk klei en veenweidegebied westelijk weidegebied zandgebieden grotere minder sterk gespecialiseerde melkveebedrijven kg per melkkoe /" /' /' /' /' Ogsree /' Bron: LEIDLO. e. Oppervlakte gemaaid grasland ) naar gebruik Area of mowed grassland according to utilization ale oppervlakte grasland ha gemaaide oppervlakte grasland ) aal in % van ale oppervlakte % verwerking van het gemaaide gras hooi in % van kuilvoer zomerstalvoedenng gemaaide oppervlakte overige doeleinden,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Steekproef graslandgebruik (Maandstatistiek van de landbouw). ) M.i.v. hebben de cijfers alleen betrekking op de oppervlakte grasland op bedrijven met rundvee. ) Als een oppervlakte meer dan eenmaal is gemaaid, is elke snede geteld. Niet meegeteld is de gemaaide oppervlakte grasland in de boomgaard, waarvan het gras na het maaien blijft liggen.

52 . Mest,mineralenenbestrijdingsmiddelen a. Mest en mlneralenproductie van de veestapel ) Manure and mineral production of livestock * Mest: Rundvee (als dunne mest) w.o. in de weideperiode w.v. in de opslag w.v. in de wei Rundvee (als vaste mest) Vleesstieren (als dunne mest) Vleeskalveren (als dunne mest) Schapen en geiten ) w.o. in de weideperiode Varkens (als dunne mest) w.o. fokvarkens ) Pluimvee (als dunne mest) ) Pluimvee (als vaste mest) ) min kg Stikstof (als Naal) Fosfaat (als P) Kalium (als K) Bron: CBS Meststatistieken. ) Inclusief lammeren; in en alleen schapen. In stalperiode: vaste mest. In weideperiode: dunne mest. ) In alleen opfokvarkens van kg en meer; overige jaren alle opfokvarkens. ) T/m is er vanuit gegaan dat alle pluimveemest vast is. Met ingang van is onderscheid gemaakt in dunne en vaste mest. b. Binnenlandse afzet van kunstmeststoffen Inland sales of chemical fertilizers juli/juni stikstofmeststoffen herleid N fosforzuurmeststoffen herleid POs kalimeststoffen herleid IC, kalkmeststoffen herleid CaC min kg kg/ha min kg kg/ha min kg kg/ha min kg kg/ha / /' / /',,,,,,,,,,,,,,,, / / / / ^S/TO,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO Landbouw, Milieu en Economie (voorheen Jaarstatistiek van de kunstmeststoffen). c. Binnenlandse afzet van mengmeststoffen, uitgedrukt in N, P enkzo Inland sales of N, P and K in mixed fertilizers juli/juni N PA K aal N + PA +K min kg in % van aal N min kg in % van aal PA min kg in % van aal K min kg in % van aal verbruik / / / /,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /' ^ ^ /" /,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO Landbouw, Milieu en Economie (voorheen Jaarstatistiek van de kunstmeststoffen).

53 d. Binnenlandse afzet van kunstmeststoffen naar soort (in % van het aal N, POs, K, en CaO) Inland sales of chemical fertilizers by type juli/juni /" / «/ /' /' /' / Stikstofmeststoffen Kaikammonsalpeter Stikstofmagnesia NPKmeststoffen en diversen,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,, Fosforzuurmeststoffen Superfosfaat NPKmeststoffen en diversen,,,,,,,,,,,,,,,, Kalimeststoffen Kaliumchloride % Kaliumchloride % Patentkali % Kaliumsulfaat Kalisalpeter NPKmeststoffen en diversen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Kalkmeststoffen en andere producten met zuur bindende waarde (ZBW) Kalkmergel Koolzure magnesiakalken Schutmaarde Diversen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO Landbouw, Milieu en Economie (voorheen Jaarstatistiek van de kunstmeststoffen). e. Voorzieningsbalans van stikstofmeststoffen Supply balance sheet of nigrogenous fertilizer juli/juni / / / /" /' /' / Stikstof meststoffen min kg N Productie Invoer Uitvoer Voorraadmutatie Afzet,,, +,,,,, +,,,,, +,,,,, +,,,,, +,,,,,,,,,, +,,,,, +,, Bron: LEIDLO Landbouw, Milieu en Economie (voorheen Jaarstatistiek van de kunstmeststoffen).

54 f. Voorzieningsbalans voor de mineralen N, P en K in de land en tuinbouw, (in min kg) Mineral balance sheet Stikstof (N) Fosfor (P) Kalium (K) Stikstof (N) Fosfor (P) Kalium (K) Productie: kunstmeststoffen agrarische producten: akkerbouw veehouderij tuinbouw veevoergrondstoffen ) Gebruik: kunstmeststoffen veevoer ) agrarische producten: akkerbouw veehouderij tuinbouw Totaal productie Totaal gebruik Invoer: kunstmeststoffen agrarische producten: akkerbouw veehouderij tuinbouw veevoergrondstoffen ) ) ) Uitvoer: kunstmeststoffen agrarische producten: akkerbouw veehouderij tuinbouw ) nb Totaal invoer Totaal uitvoer Saldo w.o. voorraadmutatie ) Bron: LEiDLO Landbouw, milieu en economie. ) Bron FAO, bewerking LEIDLO. ) Totaal excl. veevoer voor overige diersoorten (honden, katten, duiven, enz.). ) Saldo in en uitvoer. ) Excl. uitvoer kunstmest (kali). g. Afzet van chemische bestrijdingsmiddelen (in actieve stof) per groep van middelen Pesticides for agricultural purposes, sale ' kg Mijten/insecten bestrijdingsmiddelen Schimmelbestrijdingsmiddelen Onkruidbestrijdingsmiddelen en loofdodingsmiddelen Grondontsmettingsmiddelen Overige middelen Totaal Bron: Nederlandse Stichting voor Fytofarmacie (Nefyto). N.B.: Vermelde cijfers zijn gebaseerd op de afgezette hoeveelheid van bij Nefyto aangesloten bedrijven. In bedroeg deze hoeveelheid % van het aal.

55 h. Bestrijdingsmiddelengebruik in de landbouw (in actieve stof) Pesticides for agricultural purposes, utilization aal gebruik gebruik per ha aal gebruik gebruik per ha kg kg kg kg Akkerbouw Boomkwekerijgewassen Wintertarwe Zomergerst Groene erwten en schokkers Bruine bonen Koolzaad Graszaad Pootaardappelen Consumptieaardappelen Fabrieksaardappelen Suikerbieten Snijmais Erwten (groen te oogsten) Zaaiuien,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bos en haagplantsoen Laan en parkbomen Vruchtbomen Rozestruiken Sierconiferen Vaste planten Bloembollen en knollen Hyacinten Tulpen Narcissen Irissen Gladiolen Lelies,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Groenten open grond Aardbei Asperges Sluitkool Sla Prei,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Groenten onder glas Tomaten Komkommers Paprika,,,,,,,,,,,, Schorseneren Spruitkool Stambonen Was en bospeen Winterpeen Witlofwortel Pit en steenvruchten,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bloemen onder glas Rozen Anjers Chrysanten Freesia's Lelies (snijbloemen) Potplanten: voor de bloei Potplanten: bladplanten,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Appelen Peren,,,,,,,, Champignons ) Insecten en mijten Schimmelziekten Ontsmetting,,,,,,,,,,,, Bron: CBS, Gewasbescherming in de land en tuinbouw. N.B.: Deze gegevens zijn exclusief grondontsmettingsmiddelen, bolontsmetting, glasreiniging en kasontsmetting. Ook bacterie preparaten zijn niet in de cijfers opgenomen. ) Gemiddeld, teelten per jaar.

56 . Toepassing biologische bestrijders ) bij vruchtgroenten onder glas Application of biological control in cultivation under glas Gewas Groenten onder glas % behandelde oppervlakte aantal uitgezette bestrijders in min stuks Tomaten sluipwesp tegen witte vlieg sluipwesp tegen mineervlieg roofwants tegenwitte vlieg galmug tegen bladluis,,,,,,,,,, Komkommers sluipwesp tegen bladluis galmug tegen bladluis sluipwesp tegen witte vlieg roofmijt tegen spint roofmijt tegen trips roofwants tegen trips,,,,,,,,,,,,,,,,,, Paprika lieveheersbeestje tegen bladluis sluipwesp tegen bladluis galmug tegen bladluis roofmijt tegen spint roofmijt tegen trips bestaande soort ) nieuw geïntroduceerd ) roofwants tegen trips,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS, Gewasbescherming in de land en tuinbouw. ) Al dan niet in combinatie met chemische insectenbestrijding. ) Amblyseius cucumeris. ) Amblyseius degenerans. j. Bedrijven met alternatieve landbouwmethoden, naar bedrijfstype Holdings with alternative method of agriculture Veeteelt Akkerbouw Fruitteelt Tuinbouw Veeteeltakkerbouw Andere gemengde bedrijven Totaal Bron: Nederlandse Vereniging ter Bevordering van de BiologischDynamische Landbouwmethode, Nederlandse Vereniging voor de Ekologische Landbouw en Stichting SKAL, IKC, BLIK. N.B.: BiologischDynamische (BD) en Ekologische (Eko) landbouw gebruiken geen chemischsynthetische middelen in het veevoer en geen chemische bestrijdingsmiddelen. Vee krijgt meer bewegingsruimte. BDlandbouw houdt ook rekening met kosmische krachten (gebruikmaking van speciale preparaten en inzaai bij een gunstige stand van de hemellichamen). k. Oppervlakte alternatieve landbouwmethoden, naar bedrijfstype Areas with alternative method of agriculture ha Veeteelt Akkerbouw Fruitteelt Tuinbouw Veeteeltakkerbouw Andere gemengde bedrijven Totaal Bron: Nederlandse Vereniging ter Bevordering van de BiologischDynamische Landbouwmethode, Nederlandse Vereniging voor de Ekologische Landbouw en Stichting SKAL, IKC, BLIK.

57 . Energie a. Energieverbruik op land en tuinbouwbedrijven Energyconsumption of agricultural and horticultural holdings TJ Totaal land en tuinbouw brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Akkerbouwbedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Glastuinbouwbedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Overige tuinbouwbedrijven w.v. brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Blijvende teeltbedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Graasdierbedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Hokdierbedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Gecombineerde bedrijven brandstoffen voor verwarming elektriciteit trekkergasolie Bron: CBS Statistiek Energieverbruik in de land en tuinbouw.

58 . Gewasarealen. Akkerbouwgewassen a. Oppervlakte akkerbouwgewassen Area under arable crops ha Granen w.v. wintertarwe zomertarwe wintergerst zomergerst rogge haver triticale,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Peulvruchten w.v. groene erwten droog te oogsten en schokkers kapucijners en grauwe erwten bruine bonen veldbonen erwten, groen te oogsten ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Handelsgewassen w.v. koolzaad karwijzaad blauwmaanzaad vlas,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Graszaad,,,,,,, Knol en wortelgewassen w.v. cons.aardappelen op kleigrond op zand en veengrond pootaardappelen (NAK aangeg.) op kleigrond op zand en veengrond fabrieksaardappelen suikerbieten voederbieten,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Groenvoedergewassen w.v. luzerne snijmais,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Groenbemestingsgewassen,,,,,,, Uien ) w.v. poot en plantuien zaaiuien zilveruitjes,,,,,,,,,,,,,,,, Korrelmais Corn cob mix Cichorei Hennep,,,,,,,,,,, Overige akkerbouwgewassen w.o. opp. overige gewassen uit vorengenoemde groepen,,,,,,, Totaal,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) T/m opgenomen bij groente open grond.

59 b. Aantal bedrijven met akkerbouwgewassen Holdings with arable crops Granen w.v. wintertarwe zomertarwe wintergerst zomergerst rogge haver mais(korrel) ) mengsels van granen ) triticale Peulvruchten w.v. groene erwten ) schokkers kapucijners en grauwe erwten bruine bonen veldbonen erwten, groente oogsten ) Handelsgewassen w.v. koolzaad karwijzaad blauwmaanzaad kanariezaad ) vlas teunisbloem ) ov. handelsgewassen ) Graszaad ) Knol en wortelgewassen w.v. cons.aardappelen opkleigrond op zand en veengrond pootaardappelen (NAK aangeg.) opkleigrond op zand en veengrond fabrieksaardappelen suikerbieten voederbieten koolrapen ) landbouwwortelen ) ov. hakvruchten ) Groenvoedergewassen w.v. luzerne klaver ) snijmais ov. groenvoedergewassen ) Groenbemestingsgewassen Uien ) w.v. poot en plantuien zaai uien zilveruitjes Korrelmais Corn cob mix Cichorei Hennep Overige akkerbouwgewassen Totaal akkerbouwgewassen Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) M.i.v. opgenomen bij Overige akkerbouwgewassen. ) Groene erwten droog te oogsten;m.i.v. incl. bedrijven met schokkers. ) M.u.v. t/m opgenomen bij Overige akkerbouwgewassen. ) T/m incl. bedrijven met suiker en voederbietenzaad, klaverzaad en overige landbouwzaden. ) T/m opgenomen bij groente open grond.

60 . Bedrijven met akkerbouwgewassen x i granen peulvruchten handelsgewassen knol en wortelgewassen snijmais I : QQfi Q LEIDLO _ CBS

61 c. Aantal bedrijven met akkerbouwgewassen naar areaalgrootte en (groep van) gewassen Holdings with arable crops by size of area and (group of) crops bedrijven met een areaalgrootte van... ha aal minder dan en meer bedrijven oppervlakte in ha Granen Peulvruchten ) Handelsgewassen Landbouwzaden ) Consumptieaardappelen ) Fabrieksaardappelen Suikerbieten Snijmais Zaaiuien ) Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) M.i.v. incl. bedrijven met erwten groen te oogsten. ) Incl. vroege aardappelen en pootaardappelen. ) M.i.v. alleen graszaad. ) T/m bij tuinbouwgewassen open grond.

62 d. Aantal bedrijvan met akkerbouwgewassen naar areaalgrootte en (hoofd)bedrljfstype (NEG) Holdings with arable crops by size of area and (main) type of holding (DCT) Bedr. type no. bedrijven met... ha akkerbouwgewassen, en meer aal bedrijven oppervlaktein ha,,,,,,,,,,, Specificatie w.o.,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. e. Aantal bedrijven met granen naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with cereals by size of area and (main) type of holding (DCT) Bedr. type no. bedrijven met... ha granen, en meer aal bedrijven oppervlaktein ha,,,,,,,,,,, Specificatie w.o.,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

63 f. Aantal bedrijven met aardappelen naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with potatoes by size of area and (main) type of holding (DCT) Bedr. type no. bedrijver i met... I ha aardappel len, en meer aal bedrijven oppervlaktein ha,,,,,,,,,,, Specificatie w.o.,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

64 g. Oppervlakte gekeurde pootaardappelen naar ras, regio en klasse Area under inspected seed potatoes by variety, region and classes Ras A G A G A G A G* A G' Totaal w.o. Agria Ajax +Aminca Anosta Astarte Astérix +Berber Bildtstar Bintje Cardinal Désirée Diamant +Dore Draga +Eersteling Eigenheimer Elkana Escort Estima +Fresco Gloria Irene +Jaerla Kamico Kondor Lady Rosetta Liseta Marfona Monalisa Mondial Nicola +Ostara +Premiere +Primura Producent Romano Sante Saturna +Sirtema Spunta Timate Goedgekeurde oppervlakte in ha Totaal w.v. klasse S klasse SE Masse E Masse A Masse B Masse C eigen gebruik ' Bron: Nederlandse Algemene Keuringsdienst. A = aangegeven ha; G = goedgekeurd in %; + = vroege rassen.

65 h. Consumptieaardappelen naar ras en resistentie tegen aardappelmoeheid Eating potatoes by variety and resistance to potatosickness Consumptieaardappelras Resistent tegen aardappelmoeheid ) Agria Saturna Bildtstar Premiere Asterix Nicola Santé Turbo Gloria Aziza Fresco Overig AMresistent Areaal in ha Areaal %,,,,,,,,,,,, Aantal bedrijven Gemiddeld areaal in are Totaal resistente rassen, Vatbaar voor ) aardappelmoeheid Bintje Eigenheimer Dore Irene Overig niet AMresistent,,,,, Totaal vatbare rassen, Niet opgenomen in rassenlijst Russet Burbank Marijke Felsina,,, Totaal consumptieaardappelen ) Volgens beschrijvende rassenlijst landbouwgewassen. i. Aantal bedrijven met suikerbieten naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with sugar beets by size of area and (main) type of holding (OCT) Bedr. type no. bedrijven met... I hasuikerbieten, en meer aal bedrijven oppervlaktein ha,,,,,,,,,,, Specificatie w.o.,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bed rijfstype no's zie tabel a.

66 j. Aantal bedrijvan met snijmais naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with greenmaize by size of area and (main)type (OCT) Bedr. type no. bedrijven met... I ha snijmais, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha,,,,,,,,,,, Specificatie w.o.,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. k. Bedrijven en oppervlakten onder de Mac Sharryregeling, Holdings and areas under MacSharry regulation aal landbouw telling Mac Sharry braak aal landbouw telling Mac Sharry voedergewassen akkerbouwgewassen voedergewassen akkerbouwgewassen braak bedrijven ha Totaal Bedrijfstype Akkerbouwbedrijven Tuinbouwbedrijven Blijvende teeltbedrijven Graasdierbed rijven Hokdierbedrijven Gewassencombinaties Veeteeltcombinaties Gewas/veeteeltcombinaties Onbekend Bron: CBS Maandstatistiek Landbouw.

67 . Tuinbouwgewassen opengrond a. Oppervlakte tuinbouwgewassen ) naar (groep van) gewassen Area under horticultural crops by (group of) crops Groenten ) open grand onder glas Zaaiuien ) Fruit open grand onder glas Bloembollen Bloemkwekerijgewassen open grond onder glas Boomkwekerijgewassen ) open grond onder glas Tuinbouwzaden groentezaden bloemzaden ha Totaal Paddestoelenteelt Pot en containerveld van Boomkwekerijgewassen Bron: CBS Landbouwtelling mei. )M.i.v. oppervlakte plalglas onder "tuinbouw open grond". ) M.i.v. zijn erwten (groen te oogsten) en uien onder akkerbouwgewassen gerangschikt. ) Incl. vaste planten. b. Oppervlakte tuinbouwgewassen open grond ) naar groep van gewassen en regio Area horticultural in the open by group of crops and by region groente ) fruit bloembollen ) bloem kwekerijgewassen boomkwekerijgewassen ) tuinbouwzaden zaaiuien ) aal ha Specificatie Nrd.provincies Flevoland Gelderland + Utrecht Nrd.Holland Zd.Holland Zeeland Nrd.Brabant + Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) M.i.v. incl. gewassen onder platglas. ) M.i.v. excl. erwten (groen te oogsten) en uien. ) Excl. leeg bollenland. ) Incl. vaste planten. ) M.i.v. opgenomen onder akkerbouwgewassen.

68 S. Bedrijven met tuinbouwgewassen open grond x bloemkwekerij J k boomkwekerij vaste planten tuinbouwzaden x, j ; ' groenten pit en steenvruchten klein fruit bloembollen LEIDLO _ CBS

69 c. Aantal bedrijven met tulnbouwgewassen open grond naar areaalgrootte ) en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with horticultural crops in the open by size of area and (main) type of holding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... ha tuinbouwgewassen open grond,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a. ) De oppervlakte erwten (groen te oogsten) en uien zijn m.i.v. het akkerbouwareaal gerekend. d. Oppervlakte groenten open grond ) naar gewas en regio Area vegetables in the open by crop and region aardbeien asperges bloemkool kool, alle soorten prei peen. alle soorten schorseneren spruitkool stambonen ) witlofwortelen overige groenten ) aal ha Specificatie Nrd. prov. Flevoland Gld. +Utr. N.Holland Z.Holland Zeeland Nrd.Brabant Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) T/m stam en stokbonen: groen te oogsten. ) T/m incl. erwten (groen te oogsten) en uien; nadien zijn deze gewassen onder "akkerbouwgewassen" geplaatst.

70 e. Aantal bedrijvan met groenten open grond naar areaalgrootte en gewas, Holdings with vegetables in the open by size of area and crop bedrijven met... ha van het desbetreffende gewas aal,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Aardbeien Andijvie Asperges Bewaarkool Bloemkool Broccoli Herfst en vroege sluitkool Knolselderij Kroten Kropsla Prei Schorseneren Spinazie Spruitkool Stambonen (groen te oogsten) Tuinbonen Was en bospeen Winterpeen Witlofwortel Overige groente, Bron: CBS Landbouwtelling mei I f. Oppervlakte groenten open grond naar gewas, w.o. de oppervlakte contractteelt (jaararealen) Area of vegetables in the open, among which the area culture on contract ale oppervlakte w.o. contractteelt ale oppervlakte w.o. contractteelt ale oppervlakte w.o. contractteelt ale oppervlakte w.o. contractteelt ha Andijvie Bleekselderij Bloemkool Boerenkool Bonen, stamsla Broccoli Chinese kool Knolvenkel Koolraap Kool, bewaarsluitw.v. rode savooie geel/groen spitskool witte Kool, herfstsluitw.v. rode savooie geel/groen spitskool witte Kroten Peen, boswaswinter Prei Schorseneren Selderij, knol Sla, ijsberg Overige sla Spinazie Spruitkool Suikermais Witlofwortel Overige groente Totale oppervlakte Bron: CBS septokt. steekproef I

71 g. Aantal bedrijven met groenten open grond naar areaalgrootte ) en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with vegetables in the open, by size of area and (main) type of holding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... ha groente open grond,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a. ) De oppervlakte erwten (groen te oogsten) en uien zijn m.i.v. het akkerbouwareaal gerekend. Aantal bedrijven met witloftrek naar areaalgrootte Holdings with chicoryforcing, by size of area bedrijven met...ha witloftrek aal,,,, en meer bedrijven oppervlakte witloftrek in ha /' ^ö/w ^orai /' ^ ^ ^ Wr Ï Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: De oppervlakte betreft de oppervlakte witlofwortelen, waarvan witlof is getrokken.

72 i. Oppervlakte fruit open grond naar gewas en regio Area fruit in the open by crop and region pit en steenvruchten appelen peren overige aal klein fruit akkerbouwmatig geteeldfruit aal fruit ha Specificatie Nrd.provincies Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei I j. Aantal bedrijven met pit en steenvruchten naar areaalgrootte en gewas Holdings with pome and stone fruit by size of area and crop bedrijven met... ha van het desbetreffende gewas,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Appelen Peren Ov.pit en steenvr. ) Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) W.o. kersen, morellen en pruimen.

73 k. Aantal bedrijven met pit en steenvruchten naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with pome and stone fruit by size of area and (main) type of hotding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... hapit en! steenvruchten,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a.

74 . Oppervlakte appelen en peren naar regio, plantjaar en ras Area of apples and pears by region, planting year and variety nrd. provincies Flevoland Gelderland en Utrecht Noord Holland Zuid Holland zd. provincies aal ha Appelen Specificatie Plantjaar enlater en eerder Ras Golden Delicious Cox's Orange Pippin Schone van Boskoop Elstar Jonagold Overige rassen Specificatie Plantjaar enlater en eerder Ras Conference Doyenné du Comice Beurré Hardy Triomphe de Vienne Saint Rémy Gieser Wildeman Overigestoofperen Overige rassen Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: exclusief bedrijven met minder dan, ha pit en steenvruchten. en exclusief bedrijven met minder dan, ha pit en steenvruchten.

75 m. Oppervlakte bloembollen naar gewas en regio Area of flower bulbs by crop and region hyacinten tulpen narcissen gladiolen lelies irissen overig bijgoed aal ha Specificatie Nrd.provincies Flevoland Gelderland + Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland Nrd.Brabant + Limb. Bron: CBS Landbouwtelling mei I n. Aantal bedrijven met bloembollen naar areaalgrootte en gewas Holdings with flower bulbs by size of area and crop bedrijven met... ha bloembollen aal,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Hyacinten Tulpen Narcissen Gladiolen Lelies Ov. bijgoed. Bron: CBS Landbouwtelling mei I

76 o. Aantal bedrijven met bloembollen naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with flower bulbs by size of area and (main) type of holding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... ha bloembollen,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a. p. Aantal bedri ven met tulpenbroel, naar grootteklasse Holdings with tulipforcing, by size class bedrijven met.... stuks (x )tulpenbroei aal en meer bedrijven aantalgebroeidetulpen x st tsssree ^o/w /' ^ss/ro ^oaarso /' / /' /' / / / Bron: CBS Landbouwtelling mei I

77 q. Aantal bedrijven met nar cissen broei, naar grootteklasse Holdings with daffodilforcing, by size class bedrijven met... io narcissenbroei aal. en meer bedrijven gebroeide narcissen x kg ^BSrB Ï WT/W /' igsgrao /' /' /' /' /^ Bron: CBS Landbouwtelling mei I r. Aantal bedrijven met bloemkwekerijgewassen open grond naar areaalgrootte en (hoofd)bedrljfstype (NEG) Holdings with floriculture in the open by size of area and (main) type of holding (OCT) bedr. type bedrijven met... ha bloemkwekerijgewassen,,,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. ' Bron: CBS Landbouwtelling mei N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a.

78 s. Oppervlakte boomkwekerijgewassen en vaste planten open grond naar regio Area of arboricultural crops and perennial plants by region bosen haagplantsoen laanenparkbomen vruchtbomen rozestruiken sierconiferen ov.sierheesters en klimplanten vaste planten aal w.o. opp. powcontainerveld ha, Specificatie Nrd. provincies Flevoland Gelderland + Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland Nrd.Brabant Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei I t. Aantal bedrijven met boomkwekerijgewassen open grond naar areaalgrootte en gewas Holdings with arboricultural crops by size of area and crop bedrijven met... ha van het desbetreffende gewas aal,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Bos en haagplantsoen Laan en parkbomen Vruchtbomen Rozestruiken Sierconiferen Ov. sierheesters en klimplanten Bron: CBS Landbouwtelling mei I

79 u. Aantal bedrijven met boomkwekerijgewassen open grond naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with arboricultural crops by size of area and (main) type of holding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... ha boomkwekerijgewassen,,,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a... v. Aantal bedrijven met vaste planten open grond naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with perennial plants by size of area and (main) type of holding (DCT) bedr. type no. bedrijven met... ha vaste planten,,,,, open grond en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a..

80 w. Oppervlakte groentenzaden open grond naar gewas (ter keuring aangeboden) Area of vegetable seeds in the open by crop (presented for inspection) ha Andijvie Augurken Bloemkool Bonen, stamslastamsnijstokslastoksnijpronktuin Broccoli Erwten/peulen Kervel Komkommers Kool, sluit Koolrabi Paprika Peen Radijs/Rammenas Selderij Sla Spinazie Tomaten Tuinkers Uien Veldsla Wit, rood en groenlof Diversen Totaal Bron: NAKG.

81 . Tuinbouwgewassen onderglas a. Oppervlakte tuinbouwgewassen onder glas ) naar groep van gewassen en regio Area horticultural crops under glass by group and by region groenten warm koud fruit bloemkwekerijgewassen boomkwekerijgewassen ) aal glasareaal w.v. verwarmd ha Specificatie Nrd. provincies Flevoland Gelderland + Utrecht NoordHolland Zdholl.glasdistrict Overig ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) W.o. kassen bedekt met plastic en betreedbare plastic tunnels. M.i.v. is platglas onder Tuinbouw open grond gerangschikt. ) Incl. vaste planten. b. Aantal bedrijven met tuinbouwgewassen onder glas naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with horticultural crops under glass by size of area and (main) type of holding (DCT) Bedr. type bedrijven met... ha tuinbouwgewassen onder glas,,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Specificatie Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

82 c. Oppervlakte groenten onder glas (ha) naar areaalgrootte en gewas Area vegetables under glass by size of area and crop Tomaten Komkommers Aardbeien Paprika Augurken Radijs Aubergines Overige groenten Groentenzaden bedrijven,, ha Opkweekmat.groenten met... ha,, van het desbetreffende,,, gewas,, en meer aal oppervlakte in ha bedrijven Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Meloenen onder "overige groenten".

83 d. Aantal bedrijven met groenten onder glas naar areaalgrootte en gewas Holdings with vegetables under glass by size of area and crop Tomaten Komkommers Aardbeien Paprika Augurken Radijs Aubergines Overige groenten Groentenzaden bedrijven,, Opkweekmat.groenten met... ha van het desbetreffende,,,,, gewas,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Meloenen onder "overige groenten"

84 e. Aantal bedrijven met groenten onder glas naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with vegetables under glass by size of area and (main) type of holding (OCT) bedr. type no. bedrijven met... ha groente onder glas,,,,,,,,,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a.

85 f. Oppervlakte bloemkwekerijgewassen onder glas naar gewas en regio Area with lloricultural crops under glass by crop and by region snijbloemen alstroemeria anjer chrysant fresia gerbera gypsophila lelie orchidee roos ha Specificatie Nrd. provincies Flevoland Gelderland t Utrecht NoordHolland Zdh.glasdistrict Overig Zuid Holland Zeeland N.Brabant + Limburg snijbloemen overige snijbloemen opkweekmateriaal ) planten aal snijbloemen perkplanten potplanten v.d. bloei bladplanten aal planten overige bloemkwekerijgewassen aal Specificatie Nrd. provincies Flevoland Gelderland + Utrecht NoordHolland Zdh.glasdistrict Overig ZuidHolland Zeeland N.Brabant + Limburg Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: In zijn de oppervlakten snijbloemen, die niet afzonderlijk bekend waren, begrepen in de voorlaatste kolom {overige bloemkwekerijgewassen). ) In nog opgenomen onder het desbetreffende gewas.

86 g. Aantal bedrijven met bloemkwekerijgewasssen onder glas naar areaalgrootte per gewas Holdings with floricultural crops under glass by size of area per crop Snijbloemen Alstroemeria Anjer Anthurium Chrysant bedrijven met... ha,, Eustoma russellianum Fresia Gerbera Gypsophila Lelie Nerine Orchidee Roos Ov.snijbloemen,, van hetdesbetreffende gewas,,,,,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha zie volgende pagina

87 g. Aantal bedrijven met bloemkwekerijgewassen onder glas naar areaalgrootte per gewas (slot) Hotdings with flohcultural crops under glass by size of area per crop bedrijven met... ha van het desbetreffende gewas aal,,,,,,,,,,, en meer bedrijven oppervlakte in ha Opkweekmateriaal bloemkwekerijgewassen Perkplanten Potplanten, bladplanten Ficus Dracaena Overige bladplanten Potplanten voor de bloei Begonia Kalanchoë Ov. pi. voor de bloe Ov. bloemkwekerijgewassen (incl. aquariumplanten) Bron: CBS Landbouwtelling mei I

88 h. bedr. type no. Aantal bedrijven met bloemkwekerijgewassen onder glas naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings with ftoricultural crops under glass by size of area and (main) type of holding (DCT) bedrijven met... ha bloemkwekerijgewassen onder glas,,,,,,,,,,, en meer aal bedrijven oppervlakte in ha Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor de betekenis van de bedrijfstype no's zie tabel a..

89 i. Aantal bedrijven met champignons naar aantal cellen en regio Holdings with mushrooms by number of cells and region bedrijven met... cellen e.m. Specificatie Gelderland NoordBrabant Limburg Ov. provincies Bron: CBS Landbouwtelling mei I ]. Aantal bedrijven en teeltoppervlakten met champignons, naar regio Holdings with mushrooms and area by size of area and region Gelderland NoordBrabant Limburg overigeprovincies aal aantalbedrijven W.o.bedrijven met doorgroeide Teeltoppervlakte minder dan m m m m m en meer m m compost Teeltoppervlakte ( m ) w.o. met doorgroeide compost Bron: CBS Landbouwtelling mei I

90 . Veestapel. Rundvee a. Samenstelling van de rundveestapel Composition of the cattle stock jongvee ) jonger dan jaar vrouwelijk ) jongvee jaar en ouder melk en kalfkoelen stieren jaar en ouder vleeskalveren ander jongvee v.d. mesterij vlees, weide, zoogkoeien aal rundvee bedrijven met rundvee Bron: CBS Landbouwtelling mei I ) Geen vlees of weidevee. b. Melk en kalf koeien per ha grasland en voedergewassen ) naar provincie en groepen van landbouwgebieden Cowsinmilk and cowsincalf per ha grassland and forage plants E C C Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht NoordHolland ZuidHolland Zeeland NoordBrabant Limburg C C C C S C C C C C C É S C C a C C Nederland J É Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk Weidegebied Oost. Veehouderijgebied Centr. Veehouderijgebied IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland/Droogmakerijen Holl./Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidw. akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuid. veehouderijgebied ZuidLimburg Bron: LEIDLO, bewerkt uit CBS Landbouwtelling mei. ) Groenvoedergewassen (incl. snijmais) en voederbieten.

91 c. Aantalbedrijvennaaraantalmelken kalfkoeienperbedrijfen (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of cowsinmilk and cowsincalf Bedr. type no. bedrijven met... melk en kalfkoeien en meer aal bedrijven melk en kalfk. (x ) Specificatie w.o. Bron: CBSLandbouwtellingmei. N.B.: Voorbetekenisderbedrijfstypeno'szietabel a. Bedrijven naar aantal melk en kalfkoeien per bedrijf X en meer _l_ LEIDLO _ CBS u

92 d. Grootveeeenhaden per hectare cultuurgrond, Cattle units per ha cultivated land Gve/ha melkveebedrijven alle bedrijven bedrijven oppervlakte melkkoeien bedrijven oppervlakte melkkoeien Alle dieren < <,, < < >= Totaal Alleen melkkoeien en bijbehorend jongvee < <,, < < >= Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei I

93 H Aantal bedrijven met melkcontrole naar provincie, juli Holdings with milkrecording Provincie Org. aantal gecontroleerde bedrijven Groningen Friesland Drenthe Overijssel/Flevoland Gelderland NoordHolland Utrecht/Z.Holland/Zeeland NoordBrabant/Limburg GND FRS RODrenthe ORS GRS RON Mid West N.Br./L.burg FHRS Nederland Bron: Nederlands Rundvee Syndicaat. f. Melk en kalfkoeien onder melkcontrole, juli Cowsinmilk and cowsincalf with milkrecording Provincie Org. % van het ale aantal melk en kalfkoeien Groningen GND Friesland FRS Drenthe RODrenthe Overijssel/Flevoland ORS Gelderland GRS NoordHolland RON Utrecht/ZuidHolland/Zeeland Mid West NoordBrabant/Limburg N.Br./L.burg FHRS,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nederland,,,,,,, x Totaal aantal melk en kalfkoeien per mei Bron: Nederlands Rundvee Syndicaat. g. Aanvoer van runderen op de belangrijkste veemarkten Cattle supplies at livestock markets aat w.o. kalveren aal w.o. kalveren aal w.o. kalveren stuks Den Bosch Zwolle Leiden Doetinchem Leeuwarden Groningen Utrecht Purmerend Sneekl) Barneveld Hoogeveen Bron: Ver. van Hoofdambtenaren bij het Marktwezen; vanaf Groep Nederlandse Veemarkten. ) "Sneek" is per ' overgegaan naar "Leeuwarden".

94 h. Kunstmatige eerste inseminaties naar fokrichting van de stier Artificial insemination by breed target Jaar fokdoel: aal melk dubbeldoel vlees overige zwartbont, Fries Roodbont, Red Holstein, Jersey, overig melktype MRU, blaarkop, witrik, Angler, Braunvieh, overig melkvleestype dikbil, Piemontese, Limousin, Chianina, Charolais, Belg WB, Blonde O'Aq, Fleckvieh, overig vleestype onbekend, niet ingedeeld, niet passend in andere groep Bron: Commissie RunderKJ. van het Landbouwschap/Ned. Rundvee Syndicaat. N.B. M.i.v. is naar een andere indeling overgegaan. Zie de hiema volgende tabel. i. Kunstmatige eerste inseminaties naar rasgroep van de stier Artificial insemination by breed of the sire melkras vleesras onbekend aal zwartbont roodbont overig Bron: Ned. Rundvee Syndicaat. j. Aantal bedrijven naar aantal vleeskalveren per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of fattingcalves per holding and (main) type of holding (DCT) Bedr. type no. bedrijven met... vleeskalveren en meer aal bedrijven vleeskalveren (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenisder bedrijfstype no's zie tabel a.

95 k. Aantal bedrijven met hokcapaciteit voor vleeskalveren naar aantal aanwezige vleeskalveren Holdings by housing capacity for fattingcalves by number of fattingcalves present Hokcapaciteit voor vleeskalveren bedrijven met...vleeskalveren en meer aal Specificatie en meer Bron: CBS Landbouwtelling mei I. Aantal bedrijven naar aantal stuks jongvee voor vleesproductle (excl. vleeskalveren) per bedrijf en (hoofd)bedrljfstype (NEG) Holdings by number of young stock for meatproduction (excl. fattingcalves) per holding and (main) type of holding (OCT) Bedr. type no. bedrijven met...stuks jongvee voor vleesproductie en meer aal bedrijven vleesjongvee (x ) ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. ) Door het LEIDLO berekend: geen regionale specificaties beschikbaar.

96 . Paarden a. Samenstelling van de paardenstapel op landbouwbedrijven Composition of the horse stock at agricultures paarden jaar jaar en ouder jony's aal paarden en pony's bedrijven met paarden en/of pony's Bron: CBS Landbouwtelling mei I b. Aantal bedrijven naar aantal paarden van Jaar en ouder (excl. pony's) per bedrijf Holdings by number of horses per holding bedrijven met... paarden ( jaar en ouder) en meer bedrijven paarden (x ),,,,,,,.,, aantal paarden (x ),,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei I c. Aanvoer van paarden op de belangrijkste veemarkten Supplies of horses at livestock markets stuks Utrecht Den Bosch Zwolle Leeuwarden Groningen Bron: Ver. van Hoofdambtenaren bij het Marktwezen;vanaf Groep Nederlandse Veemarkten.

97 . Schapenengeiten a. Samenstelling van de schapen en geitenstapel op landbouwbedrijven Composition of the sheep and goat stock at agricultures stuks overige schapen ooien rammen bedrijven met schapen metgeiten Bron: CBS Landbouwtelling mei I b. Aantal bedrijven naar aantal schapen per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of sheep per holding and (main) type of holding (DOT) Bedr. type no. bedrijven met... schapen en meer aal bedrijven schapen (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel i

98 c. Aanvoer van schapen op de belangrijkste veemarkten Supplies of sheep at livestock markets stuk s Utrecht Zwolle Den Bosch Leeuwarden ) Sneekl) Leiden Purmerend Groningen Schagen Doetinchem Bron: Ver. van Hoofdambtenaren bij het Marktwezen; vanaf Groep Nederlandse Veemarkten. ) Sneek is per overgegaan naar Leeuwarden.. Varkens a. Samenstelling van de varkensstapel Composition of the pig stock biggen kg vleesvarkens fokvarkens nogbij de zeug niet meer bij de zeug kg kg en mee r opfokzeugjes enbeertjes kg opfokzeugen kg en meer stuks fokvarkens (vervolg) aal gedekte zeugen zeugen bij de biggen overige fokzeugen opfokberen dekrijpe beren varkens bedrijven met varkens stuks aantal Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) Incl. opfokzeugjes en beertjes. ) Incl. opfokzeugen kg en meer.

99 b. Aantal bedrijven met vleesvarkens ( kg en meer) en fokzeugen ( kg en meer) naar aantal dieren per bedrijf, Holdings with store pigs and breeding sows by number of pigs per holding bedrijven met...vleesvarkens en meer aal bedrijven Bedrijven met... fokzeugen en meer Totaal Bron: CBS Landbouwtelling mei I Aantal bedrijven naar aantal fokzeugen ( kg en meer) per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of breeding sows per holding and (main) type of holding (OCT) Bedr. type no. bedrijven met... fokzeugen ( kg en meer) en meer aal bedrijven fokzeugen (x ),,,,.,,,,,,, Specificatie w.o..,,,,,,,,,, Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

100 d. Kunstmatige inseminatie bi varkens per K.l.vereniging, gebruikte doses Artificial insemination of pigs, used doses Jaar ) Noord Oost Nederland Twenthe Centraal Nederland NBrabant Limburg Nederland aantalgebruikte dose sperma \B/'B ^ / / Bron: Bond van Verenigingen voor Kunstmatige Inseminatie van varkens in Nederland. ) t/m / cijfers per seizoen julijuni. Verwacht en gerealiseerd aanbod van varkens ), per maand Expected and realized supply of pigs verwacht aanbod gerealiseerd aanbod januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december Bron: CBS. Aanbod = aantal slachtingen (goedgekeurde dieren) + aantal levend uitgevoerde dieren aantal levend ingevoerde dieren. ) De ramingen van het te verwachten aanbod van varkens zijn gebaseerd op het gerealiseerd aanbod, waarin de in en uitvoergegevens vande statistiek van de buitenlandse handel van het CBS zijn opgenomen.

101 . Bedrijven naar aantal vleesvarkens per bedrijf X enmeer h ' J L LEIDLO CBS

102 f. Aantal bedrijven naar aantal vleesvarkens ( kg en meer) per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of store pigs per holding and (main) type of holding (OCT) Bedr. type no. bedrijven met...vleesvarkens ( kg en meer) en meer aal bedrijven vleesvarkens (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. g. Aantal bedrijven met hokcapacltelt voor vleesvarkens ( kg en meer) naar aantal aanwezige vleesvarkens ( kg en meer) Holdings with housing capacity for store pigs by number of store pigs present Hokcapaciteit voor vleesvarkens bedrijven met...vleesvarkens ( kg en meer) en meer aal bedrijven Specificatie en meer. Bron: CBS Landbouwtelling mei.

103 . Pluimvee a. Samenstelling van de klppenstapel Composition of the chicken stock vleeskuikens moederdieren van vleesrassen wkn ) wkn e.o. ) leghennen wkn) wkn e.o. ) kippen bedrijven met kippen Bron: CBS Landbouwtelling mei. )T/m resp. mnd. en mnd e.o., van t/m mnd en mnd e.o. ) T/m resp. mnd. en mnd. e.o. b. Aantal bedrl ven naar aantal leghennen ) ( wkn en ouder) ) per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of laying hens per holding and (main) type of holding (DCT) Bedr. type no. bedrijven met...leghennen ( wkn en ouder) ) en meer aal bedrijven leghennen (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. ) Het aantal leghennen en de bedrijven met leghennen, uitsluitend voor zelfvoorziening, zijn niet meegeteld. ) T/m vijf maanden en ouder.

104 c. Aantal bedrijven met hokcapacfteit voor leghennen )naar aantal aanwezige leghennen ) Holdings with housing capacity for laying hens by number of laying hens present Hokcapaciteit voor leghennen ) bedrijven met... I leghennen ) ooo en meer aal bedrijven Specificatie en meer Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) weken en ouder, t/m mnd. en ouder..,. d. Aantal bedrijven naar aantal moederdieren van vleesrassen ) per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of broilers mother animals per holding and (main) type of holding (OCT) Bedr. type no. bedrijven met... moederdieren van vleesrassen ) en meer aal bedrijven moeder dieren (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a. ) T/m mnd. en ouder, van t/m mnd. en ouder, vanaf weken en ouder.

105 e. Aantal bedrijven met hokcapaciteit voor moederdieren van vleesrassen ) naar aantal aanwezige moederdieren van vleesrassen ) Holdings with housing capacity for broilers mother animals by number of broilers mother animals present Hokcapaciteit voor moederdieren ) bedrijven met... i noederdieren van vleesrassen ) en meer aal bedrijven Specif icat ie en meer Bron: CBS Landbouwtelling mei. ) T/m mnd. en ouder, van t/m mnd. en ouder, vanaf weken en ouder. f. Inleg van broedeieren van legrassen naar ras Hatching eggs of laying stock according to kind of stock Ras % * Witte leghorn Andere rassen Bron: Productschap voor Pluimvee en Eieren. N.B.: Gebaseerd op de aflevering van broedeieren aan kuikenbroederijen.

106 g. Inleg van broedeieren van kippen per maand Hatching eggs of chickens per month binnenlandse voorziening t.b.v. exportkuikens legrassen vleesrassen * ' * min stuks januari februari maart,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, april mei juni,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, juli augustus september,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, oktober november december,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal,,,,,, Bron: Productschap voor Pluimvee en Eieren, m.i.v. Productschappen Vee, Vlees en Eieren. N.B.: Als broeduitkomst wordt % van de inleg aangehouden. h. Aantal bedrijven naar aantal vleeskuikens per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of broilers per holding and (main) type of holding (DOT) Bedr. type no. bedrijven met...vleeskuikens en meer aal bedrijven vlees kuikens (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

107 i. Aantal bedrijven met hokcapaclteit voor vleeskuikens naar aantal aanwezige vlees kuikens Holdings with housing capacity for broilers by number of broilers present Hokcapaciteit voor vleeskuikens bedrijven met....vleeskuikens en meer aal bedrijven Specificatie en meer Bron: CBS Landbouwtelling mei I " j. Aantal bedrijven naar aantal eenden voor de vleesproductle per bedrijf Holdings by number of ducks for slaughter per holding bedrijven met... eenden voor de vleesproductie aal bedrijven eenden voor devleesprod. (x ) aantal eenden (x ) Bron: CBSLandbouwtelling mei I

108 k. Aantal bedrijven naar aantal kalkoenen voor broedeierproductie per bedrijf Holdings by number of turkeys for the production of hatching eggs per holding bedrijven met... kalkoenen voor broedeierproductie aal en meer bedrijven kalkoenen voor broedeierprod. (x ) Kalkoenen (x ) Bron: CBS Landbouwtelling mei I. Aantal bedrilven naar aantal kalkoenen voor de vleesproductie per bedrijf en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Holdings by number of turkeys for slaughter per holding and (main) type of holding (DCT) bedrijven met... kalkoenen voor de vleesproductie aal en meer bedrijven kalkoenen voor de vleesprod. (x ) Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.

109 . Struisvogelachtigen a. Struisvogelachtigen, aantal bedrijven en dieren naar soort en hoofdbedrijfstype (NEG) Ostriches, holdings and number of animais by sort and main type of holding (OCT) jaar/hoofdbedrijfstype nummer struisvogels bedrijven aantal dieren bedrijven aantal dieren nandoe's bedrijven aantal dieren Specificatie Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a.. Konijnenenedelpelsdieren a. Konijnen en edelpelsdieren, aantal dieren en bedrijven, naar hoofdbedrijfstype Rabbits and highbred animals, number of animals and holdings, by main type of holding (DCT) konijnen voor de vleesprod. aal edelpelsdieren (moederdieren) nertsen vossen overige aal bedrijven met konijnen jaar/ hoofdbedrijfstypenummer voedsters edelpelsdieren Specificatie w.o. Bron: CBS Landbouwtelling mei. N.B.: Voor betekenis der bedrijfstype no's zie tabel a..

110 . Productie. Akkerbouwproducten a. Productie van akkerbouwgewassen Production of arable products tarwe rogge gerst ïaver triticale korrelmais peulvruchten ton,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, koolzaad vezelvlas ongerepeld olievlas karwijzaad blauwmaan zaad lijnzaad van vezelvlas gedauwroot vezelvlas, ontzaad cichorei,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, consumptieaardappelen ) fabrieksaardappelen suikerbieten voederbieten zaaiuien incl. uitval snijmais ) corn cob mix ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Oogstraming. N.B.: Granen: handelsgewicht, bij % vocht. ) Incl. vroege aardappelen, pootaardappelen en uitval. ) In droge stof, snijmais m.i.v. in droge stof.

111 b. Gemiddelde opbrengst ) van akkerbouwgewassen Average yield of arable crops wintertarwe zomertarwe rogge wintergerst zomergerst haver triticale korrelmais kg per ha O peulvruchten koolen raapzaad vezelvlas ongepeld olievlas karwijzaad blauwmaanzaad lijnzaad van vezelvlas gedauwroot vezelvlas, ontzaad kg per ha cichorei consumptieaardappelen ) fabrieksaardappelen suikerbieten voederbieten zaaiuien incl. uitval snijmais ) com cob mix ) kg per ha ton per ha,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Oogstramtng. N.B.: Granen: handelsgewicht bij % vocht. ) Gewogen gemiddelden van ramingen per gebied. ) Incl. vroege aardappelen, pootaardappelen en uitval. ) In droge stof; snijmais m.i.v. in droge stof.

112 c. Productie van stro Production of straw wintertarwestro zomertarwestro roggestro winterge tststro zomergerststro haverstro triticalestro ton,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Oogstraming I d. Gemiddelde opbrengst ) van stro Average yield of straw wintertarwestro zomertarwestro roggestro wintergerststro zomergerststro haverstro triticalestro kg per ha Bron: CBS Oogstraming. ) Gewogen gemiddelden van ramingen per gebied.

113 e. Gemiddelde opbrengst van granen naar groep van landbouwgebieden Average yield of cereals by group of agricultural districts rogge haver wintertarwe zomertarwe wintergerst zomergerst triticale korrelmaïs kg per ha Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Oostelijk veehouderijgebied Centraal veehouderijgebied IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland en Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg Bron: CBS Oogstraming. N.B.: Handelsgewicht bij % vocht. Zie overzicht landbouwgebieden op kaartbijlage.

114 f. Gemiddelde opbrengst van knol, wortel en groenvoedergewassen naar groep van landbouwgebieden A verage yield of tuberous plants, root crops and green fodder by group of agricultural districts consumptieaardappelen ) fabrieksaardappelen suikerbieten voederbieten zaaiuien (incl. uitval) snijmais ) corn cob mix ) kgper ha Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Oostelijk veehouderijgebied Centraalveehouderijgebied IJsselmeerpolders WestelijkHolland Waterland en Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg Bron: CBS Oogstraming. N.B.: Zie overzicht landbouwgebieden op kaartbijlage. ) Incl. vroege aardappelen, pootaardappelen en uitval. ) In kg droge stof.

115 g. Geplombeerde hoeveelheid pootaardappelen naar ras en naar klasse ) Leaded quantities of seed potatoes by variety and by class ton Totaal w.v. klasse S klasse SE klasse E klasse A klasse B klasse C klasse BS klasse CS diverse STOPA () () () () () () w.o.: Agria Bintje Desiree Diamant + Doré Draga + Eersteling Elkana Escort Estima + Fresco + Jaerla Kondor Liseta Marfona Monalisa Mondial Nicola + Ostara + Premiere Romano Santé Saturna + Sirtema Spunta Timate %,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Overige rassen,,,,,,,, kg per goedgekeurde ha Agria Bintje Desiree Diamant + Doré Draga + Eersteling Elkana Escort Estima + Fresco + Jaerla Kondor Liseta Marfona Monalisa Mondial Nicola + Ostara + Premiere Romano Santé Saturna + Sirtema Spunta Timate,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Alle rassen,,,,,,,, Bron: Nederlandse Algemene Keuringsdienst. + = Vroege rassen. ) M.i.v. incl. de door de STOPA overgenomen hoeveelheden.

116 . Tuinbouwproducten a. Handelsproductte verse groente en fruit naar product Trade production fresh vegetables and fruit by product kg Andijvie Asperges Aubergines Augurken Bloemkool Bonen, snij (alle srt.) sperzietuin ) Champignons Courgettes Erwten ) Komkommers Kool, rode witte boerenkool broccoli savooie chinese spits Koolrabi Koolrapen Kroten Paksoi Paprika Peen, fijn/bos grove ) Pepers Peterselie Peulen Postelein Prei Raapstelen Rabarber Radijs Rettich Roodlof Schorseneren Selderij, blad bleek Selderij, knol Sla, kropijsbergoverige Spinazie Spruitkool Suikermais Tomaten Tuinkers Uien (incl. zilveruien) Venkel, knol Witlof Andere groenten Totaal groenten Aardbeien Appels Bessen Bramen Druiven Frambozen Kersen en morellen Meloenen Peren Perziken Pruimen Totaal fruit Bron: Productschap voor Groenten en Fruit. ) peulgewicht. Vanaf deels peul, deels korrelgewicht. ) M.i.v. oogstjaar /' gewijzigde berekeningsmethode.

117 b. Oogstraming appelen en peren Crop estimate of apples and pears min kg Appelen, aal w.v. Golden Delicious Cox's Orange Pippin Schone van Boskoop James Grieve Jonagold Elstar Gloster Overige rassen Peren, aal w.v. Conference Doyenné du Comice Overige rassen I Stoofperen Bron: CBS Maandstatistiek van de landbouw. N.B.: Het betreft hier de geoogste productie, niet de handelsproductie. c. Totale veillngomzet naar groep van producten Total auction turnover by group of products mln gld Verse groenten w.o. onder glas Vers fruit w.o. onder glas Aardappelen en div. Snijbloemen Potplanten Tuinplanten Bron: Productschap voor Groenten en Fruit; Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland.

118 d. Veilingomzet ) van verse groenten en fruit naar provincie en de belangrijkste veilingen Auction turnover of fresh vegetables and fruit by province and most important auctions gld Groningen Friesland ) Overijssel Gelderland w.o. Bemmel "W" ) Geldermalsen Tiele.o. (RWM) Zaltbommel Zevenaar ) OostNederland Utrecht w.o. Utrecht NoordHolland w.o. Kennemerland ) WFOen Langedijk ) ZuidHolland w.v. CHZ (Barendrecht/ZHZ) ) Bleiswijk (dekring) Delfl/Westerlee ) Gouda ) Katwijk/Rijnsburg Leiden ) WestlandWest ) Westland Zeeland NoordBrabant w.o. Bergen op Zoom ) Breda Drunen ) Veldhoven Limburg w.o. Grubbenvorst (CVV)) Venlo(VGV)) ZON Nederland Bron: Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen in Nederland. ) Incl. geveilde waarde bij andere veilingen en excl. geveilde waarde van andere veilingen; inbegrepen zijn omzetten aan overige producten, zoals vroege aardappelen. ) Veiling Minnertsga per ' opgeheven. ) M.i.v. ' onder OostNederland. ) t/m Alkmaar en Beverwijk, vanaf okt. in WFO en Langedijk. ) t/m ' NoordScharwoude en WFO. ) Per' CHZ. ) Per ' gefuseerd (Westland). ) Per ' fusie met De Kring. ) M.i.v. ' opgeheven. ) t/m Poeldijk en 'sgravenzande, gefuseerd per ' (Westland). ) Per 'fusie met Breda. ) Per ' fusie met Breda. ) Gefuseerd per ' (ZON).

119 e. Velllngomzet van verse groenten naar product Auction turnover of fresh vegetables by product gld Totaal w.o.: Andijvie, onder glas open grond Asperges, excl. ondereinden ondereinden Aubergines Augurken, onder glas open grond Bloemkool, onder glas winteropen grond Boerenkool Bonen, pronk snij, onder glas open grond speksperzie, onder glas open grond tuin Broccoli Champignons Courgettes ) Doperwten Komkommers Kool, chinese rode savooie spitswitte Koolrabi Koolrapen Kroten Oesterzwammen Paksoi Paprika Peen, bosfijne grove Pepers Peterselie Peulen Postelein Prei Raapstelen Rabarber Radijs Rettich Schorseneren Selderij, blad en bosbleekknol Sjalotten Sla, onder glas open grond Spinazie, onder glas open grond Spruiten Tomaten m.u.v. cherry Tuinkers Uien Veldsla Venkel, knol Witlof Ijsbergsla, onder glas open grond ) Bron: Productschap voor Groenten en Fruit. ) M.i.v. groene en gele courgettes. ) T/m alle ijsbergsla.

120 f. Veil ingaan voer, omzet en prijs (excl.btw) van verse groenten naar product Auction supply, turnover and prices of fresh vegetables by product eenheid aanvoer omzet in gld prijs inct aanvoer omzet in gld prijs inct aanvoer omzet in gld prijs in et x per eenheid x per eenheid x per eenheid Andijvie, Asperges, Aubergines Augurken, Bloemkool, Boerenkool Bonen, Broccoli Champignons Courgettes Doperwten Komkommers Kool, chinese rode savooie spitswitte Koolrabi Koolrapen Kroten Oesterzwammen Paksoi Paprika Peen, bosfijne grove Pepers Peterselie Peulen Postelein Prei Raapstelen Rabarber Radijs Rettich Schorseneren Selderij, onder glas open grond excl. ondereinden ondereinden onder glas open grond onder glas winteropen grond pronk snij, onder glas open grond speksperzie, onder glas open grond tuin blad en bosbleekknol Sjalotten Sla, onder glas open grond Spinazie, onder glas open grond Spruiten Tomaten m.u.v. cherry Tuinkers Uien Veldsla Venkel, knol Witlof Ijsbergsla, onder glas open grond kg kg kg kg kg kg kg st st st kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg st kg kg kg kg kg bos kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg st st kg kg kg kg doos kg kg kg kg st st Bron: Productschap voor Groenten en Fruit.

121 g. Verwerkte verse groenten Processed fresh vegetables by product kg Andijvie Asperges Augurken Bloemkool Boerenkool Bonen: sperziesnij en spek Champignons Doperwten ) Komkommers Kool: rode savooie witte Koolrabi Kroten Mais Paprika Peen Prei Rabarber Selderij Spinazie ) Spruiten Taugé Tuinbonen ) Zilver enpareluien Overige uien Overige producten Totaal Bron: CBS Productiestatistiek groenten en fruitverwerkende industrie. ) Vanaf korrelgewicht, voordien peulgewicht. ) Schatting Productschap voor Groenten en Fruit. h. Wijze van verwerking van verse groente Fresh vegetables by method of processing gezouten gedroogd gesteriliseerd (incl.tafelzuren) diepgevroren op andere wijze verwerkt aal mln kg,,,,,,, X,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, X,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Productiestatistiek groenten en fruitverwerkende industrie, x = geheimhouding kan worden verondersteld.

122 Veilingomzet van vers fruit naar product Auction supply of fresh fruit by product gld Aardbeien, onder glas open grond Appelen Bessen, blauwe kruisrode zwarte Bramen Druiven Frambozen Kersen en Meloenen Peren Perziken Pruimen, morellen onder glas open grond Totaal Bron: Productschap voor Groenten en Fruit.. Veilingaanvoer, omzet en prijs (excl.btw) van vers fruit naar product Auction supply, turnover and prices of fresh fruit by product aanvoer in kg omzet ingld prijs inet aanvoer in kg omzet ingld prijs in et aanvoer in kg omzet in gld prijs inet x per eenheid x per eenheid x per eenheid Aardbeien, Appelen Bessen, Bramen Druiven Frambozen Kersen, zoete Meloenen Morellen Peren Perziken Pruimen, onder glas open grond aal blauwe kruisrode zwarte onder glas opengrond aal Bron: Productschap voor Groenten en Fruit.

123 k. Vel I Ingaan voer en gemiddelde prijs (excl. BTW) van appelen naar ras Auction supply and average prices of apples by variety periode / / / aanvoer omzet prijs in et aanvoer omzet prijs in et aanvoer omzet prijs in et kg gld per kg kg gld per kg kg gld per kg Mantet Discovery Benoni Summered Tydeman's Early W. James Grieve Alkmene Odin Elan Ingrid Marie Elstar Cox's Orange Pippin Jonathan Karmijn de Sonnav. Jonagold Laxton's Superb Lombarts Calville Golden Delicious Jonagored Schone van Boskoop Gloster Winston Industrie Overige appelen // // // // // // // // // // // // // // // // // // // // // // // // Totaal appelen Bron: Productschap voor Groenten en Fruit. ) Eerste maanden van het seizoen. I. Veil ingaan voer en gemiddelde prijs (excl. BTW) van peren naar ras Auction supply and average prices of pears by variety periode / / / aanvoer omzet prijs in et aanvoer omzet prijs in et aanvoer omzet prijs in et kg gld per kg kg gld per kg kg gld per kg Précoce de Trévoux Clapp's Favourite Triomphe de Vienne Beurré Hardy Bonne Louise d'avr. Légipont Beurré Alex. Lucas Doyenné du Comice Conference Stoofperen Industrie Overige rassen ) // ) // ) // ) // // // // // // // // // Totaal Bron: Productschap voor Groenten en Fruit. ) Eerste maanden van het seizoen. ) Tot /" inct. industrieperen.

124 m. Verwerkt vers fruit Processed fresh fruit by product ) kg Aardbeien Appelen Bessen: rode )) zwarte ) overige bessen ) ) Bramen ) l t J Frambozen ) Kersen (zoete en zure) ) Peren Pruimen ) Overige producten ) Totaal Bron: CBS Productiestatistiek groente en fruitverwerkende industrie. ) M.i.v. aan industrie geleverde hoeveelheid (schattingen). ) T/m rode en witte bessen. ) T/m bos en kruisbessen n. Wijze van verwerking van vers fruit Fresh fruit by method of processing pulp en jam moes en puree vruchtensap vruchten op water, siroop, alcohol diepgevroren vruchten, vruchtenpulp, moes en puree op andere wijze verwerkt aal kg X X X X X X X X X X X X X X X Bron: CBS Productiestatistiek groente en fruitverwerkende industrie. x = geheimhouding kan worden verondersteld.

125 . Veilingomzet van snijbloemen naar veiling (binnenlandse productie en Import) Auction turnover of cut flowers by auction gld Aalsmeer "V.B.A." Naaldwijk "Westland" Rijnsburg "Flora" Bleiswijk "Berkel e.o." B.V.H. (Berkel e.o. en Westland) Bemmel "V.V. " (VON) Eelde "t Noorden" Roelofarendsveen "E.M.M." Grubbenvorst "C.V.V." (ZON) Vleuten "Utrecht e.o." Leeuwarden "C.F.T." Beverwijk "Beverwijk" Tilburg "N.C.B." Totaal Bron: Productschap voor Siergewassen; Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. p. Veilingaanvoer, omzet en prijs (excl. BTW) van enkele belangrijke soorten snijbloemen Auction supply, turnover and prices of some important kinds of cut flowers aanvoer omzet prijs in gld aanvoer omzet prijs in gld aanvoer omzet prijs in gld st gld per st st gld per st st gld per st Alstroemeria Amaryllis Anjer Anthurium Aster Chrysant, tros Chrysant, geplozen Cymbidium Eustoma Russellianum Fresia Gerbera Gladiool Gypsophila Helianthus Iris Lelie Narcis Roos Sering Tulp Bron: Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. N.B.: Binnenlandse productie. Gem. prijs van de verkochte hoeveelheden.

126 q. Veilingomzet van potplanten naar veiling (binnenlandse productie en import) Auction turnover of potted plants by auction gld Aalsmeer "V.B.A." Naaldwijk "Westland" Rijnsburg "Flora" Bleiswijk 'Berkel e.o." BVH (Berkel e.o. en Westland) Bemmel "V.V. " (VON) Eelde "t Noorden" Roelofarendsveen "E.M.M." Grubbenvorst "C.V.V." (ZON) Vleuten "Utrecht e.o." Leeuwarden "C.F.T." Tilburg "N.C.B." Beverwijk "Beverwijk" Totaal ' Bron: Productschap voor Siergewassen; Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. r. Veil ingaan voer, omzet en prijs (excl. BTW) van enkele belangrijke soorten potplanten Auction supply, turnover and prices of potted plants aanvoer omzet prijs ingld aanvoer omzet prijs ingld aanvoer omzet prijs ingld st gld per st st gld per st st gld per st Azalea Begonia Chrysant Cyclamen Dieffenbachia Dracaena Ficus Hedera Hortensia Kalanchoë Phalaenopsis Poinsettia Saintpaulia Spathiphyllum Yucca Zwaardvaren Bron: Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. N.B.: Gemiddelde prijs van de verkochte hoeveelheden, binnenlandse productie. s. Veilingomzet van tuinplanten naar veiling (binnenlandse productie en import) Auction turnover of garden plants by auction gld Aalsmeer "VBA" Naaldwijk "Westland" Rijnsburg "Flora" Bleiswijk "Berkele.o." BVH (Berkel e.o. en Westland) Bemmel "VV" (VON) Eelde " 't Noorden" Roelofarendsveen "EMM" Grubbenvorst "CVV (ZON) Vleuten "Utrecht e.o." Leeuwarden "CFT" Tilburg "NCB" Beverwijk Totaal Bron: Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland.

127 Vellingaanvoer, omzet en prijs (excl. BTW) van enkele belangrijke soorten tuinplanten Auction supply, turnover and prices of garden plants aanvoer omzet prijs in gld aanvoer omzet prijs in gld aanvoer omzet prijs in gld St gid per st st gld per st st gld per st Pelargonium Viola Fuchsia Palmboompje Dwergcypres Osteospermum Petunia Bron: Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. N.B.: Gemiddelde prijs van de verkochte hoeveelheden, binnenlandse productie.

128 . Melkenzuivelproducten a. Melkproductie Milkproduction * ton Berekende ale productie Aangevoerd in fabrieken Berekende melkvetproductie,,,,,,,,, kg Gemidd. productie per koe Gemiddeld vetgehalte Gemiddeld eiwitgehalte,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Zuivelstatistiek, Productschap voor Zuivel. b. Melkquotum»n superheffing Milkquota andsuperlery eenheid / /' /' / / / Landelijk beschikbaar melkquotum ) Totaal toegekende individuele heffingvrije hoeveelheden Melkafleveringen Idem, gecorrigeerd voor vetgehalte ontwikkeling Aan EU te betalen superheffing ton ton ton min. gld., ),,,, Bron: Productschap voor Zuivel. ) Excl. quotum voor directe levering aan consumenten. ) Inclusief afdracht wegens onderallocatie, miljoen. ) Inclusief afdracht wegens onderallocatie, miljoen. ) Inclusief afdracht wegens onderallocatie, miljoen. c. Relatieve verdeling van quotumhouders en van basisquotum, naar grootteklasse Relative distribution of milkquotumholders and basic quotum Grootteklasse (x kg) / / / basis quotum / quotumhouders basisquotum quotumhouders basisquotum quotumhouders quotumhouders basisquotum in% O en meer,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Nederland,,,,,,,, Bron: Centraal Organisatie Superheffing I

129 d. Gemiddelde melkproductie ) van stamboekkoeien, naar ras Average milkproduction of herdbook cows per breed kg melk Zwartbont Roodbont ) Red Holstein Blaarkop Totaal % vet Zwartbont Roodbont ) Red Holstein Blaarkop,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal,,,,,,, % eiwit Zwartbont Roodbont ) Red Holstein Blaarkop,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal,,,,,,, Bron: Nederlands Rundvee Syndicaat. N.B.: Resultaten van aan melkcontrole deelnemende bedrijven. ) Lactatie van maximaal dagen. ) T/m inclusief Red Holstein. e. Melkaanvoer naar perioden van weken Milk supply by periods of weeks //' //' //' SO/IÎ^ //'//' //'/^ Periode ( wkn) Totaal ton vet %,,,,,,,,,,,,,, eiwit %,,,,,,,,,,,,,, ton vet %,,,,,,,,,,,,,,, eiwit %,,,,,,,,,,,,,,, ton vet %,,,,,,,,,,,,,, eiwit %,,,,,,,,,,,,,, ton vet %,,,,,,,,,,,,,, eiwit %,,,,,,,,,,,,,, Bron: Productschap voor Zuivel, Statistisch jaaroverzicht.

130 f. Zuivelproduct)«Production of dairy products boter fabriekskaas boerenkaas gecondenseerde melk melk poeder weipoederproducten ) aantal zelfkazende bedrijven ) ton,,,,,,,,, *, Bron: Productschap voor Zuivel. NB: Lang houdbare producten ) Sinds incl. ontzout en melksuikerarm weipoeder. ) M.i.v. zijn bedrijven met uitsluitend + kaas en/of andere dan boerenkaas niet meegeteld.. Zuivelproductie x ton boter melkpoeder gecondenseerde melk kaas LEIDLO CBS

131 . Veeenvlees,excl.vleespluimvee a. Productievanvleesnaardiersoort Production of meat by species * ton vlees met been Rundvlees Kalfsvlees Varkensvlees Paardevlees Schape engeltevlees Totaal Bron: CBSMaandstatistiekvandelandbouw. N.B.: ProductievanvleesuitslachtingeninNederland;vleesmetbeen,incl.afsnijvet.. Productie van vlees naar diersoort x ton i schape / geitevlees rund / kalfsvlees varkensvlees \ j LEIDLO _ CBS

132 b. Gemiddeld geslacht gewicht naar diersoort Average carcass weight by species " kg Koeien Vaarzen Stieren Ossen Graskalveren Vette kalveren Nuchtere kalveren Eenhoevige dieren Veulens Varkens Biggen l M J ) Schapen en lammeren Geiten en geitelammeren Bron: CBS Maandstatistiek van de landbouw. N.B.: Alleen voorwaardelijk en onvoorwaardelijk goedgekeurde dieren. I.v.m. andere berichtgeving zijn de cijfers vanaf niet geheel vergelijkbaar met voorgaande jaren. c. Totaal slachtingen en bruto eigen productie Total number of slaughter animals and gross home production * stuks Koeien Vaarzen Stieren/Ossen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal geslacht levend ingevoerd + levend uitgevoerd Bruto eigen productie,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Kalveren Totaal geslacht levend ingevoerd + levend uitgevoerd Bruto eigen productie,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Varkens/Biggen Totaal geslacht levend ingevoerd + levend uitgevoerd Bruto eigen productie,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Paarden/Veulens Totaal geslacht levend ingevoerd + levend uitgevoerd Bruto eigen productie,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Schapen Geiten,,,,,,,,,,,,,, Totaal geslacht levend ingevoerd + levend uitgevoerd Bruto eigen productie,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de landbouw. N.B.: Alleen voorwaardelijk en onvoorwaardelijk goedgekeurde dieren. I.v.m. gewijzigde berichtgeving zijn de cijfers vanaf niet geheel vergelijkbaar met voorgaande jaren. Voor de cijfers vanaf is die vergelijking evenmin geheel mogelijk i.v.m. het wegvallen van douanedocumenten als basismateriaal. Zie ook toelichting hoofdstuk.

133 d. Vleesvarkens naar handelsklasse (Movacclassif icatie) Pigs for slaughter according to trade class (Movacclassification) ) stuks Aantal geclassificeerde varkens % w.v. handelsklasse S E U R P,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Productschappen Vee, Vlees en Eieren. N.B. De handelsklasse wordt bepaald door de kwaliteitsklasse. Deze kwaliteitsklasse wordt op zijn beurt weer bepaald door type en spekdikte. M.i.v. het e halfjaar is de zgn. Movacvarkensclassificatie ingevoerd. ) M.i.v. begin is een verbeterde formule voor de berekening van het vleespercentage toegepast, wat een verhoogd percentage vlees en een gewijzigd beeld van de klasseindeling te zien gaf.. Eierenenvleespluimvee a. Productie van kippeëieren Production ofheneggs min stuks Consumptieêieren w.o. scharreleieren volièreeieren vrije uitloopeieren ) Broedeieren, legsector vleessector Totaal ton Totale productie Bron: Productschappen Vee, Vlees en Eieren. N.B.: Berekend op basis van de inlegcijfers van broedeieren. ) Vóór opgenomen onder scharrel en volièreeieren. b. Productie van vleespluimvee Production of table poultry kg levend gewicht Vleeskippen Vleeskuikens Kalkoenen Ander gevogelte ) Totaal Bron: Productschappen Vee, Vlees en Eieren. ) Voornamelijk Pekingeenden, daarnaast ganzen en parelhoenders.

134 . Wol a. Wolinname door de Nederlandse Wolfederatie naar provincie en kwaliteit Wool supply by province and quality aal specificat ie naar provincie specificatie naar kwaliteit ton Groningen % Friesland Gelderland Noord Holland Zuid Holland overige provincies I II overige Bron: Nederlandse Wolfederatie. N.B.: De kwaliteitsspecificaties I en II betroffen t.m. fijne resp. goede wol.

135 . Prijzenvanproductiefactoren enmiddelen Toelichting De in dit hoofdstuk opgenomen tonen hebben betrekking op door werkgevers en werknemers in de land en tuinbouw afgesloten collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO's). De weergegeven functieklasseindeling is per ' van kracht geworden en is gebaseerd op een onderzoek dat door het IMAG is verricht. Zij bestaat uit acht klassen, t.w. van klasse I, ongeschoolde arbeider voor wie het minimumloon van toepassing is, klasse VIM, een gespecialiseerd werknemer in de tuinbouw met een zeer grote verantwoordelijkheid voor het bedrijf. Tevens zijn in de functfeklasseindeling z.g. functiejaren opgenomen d.w.z. dat aan een werknemer voor alle CAO's in de klasse IV maximaal, voor de CAO's in de klassen V en VI in de akkerbouw/veehouderij en pluimveehouderij maximaal en in de tuinbouw, het bloembollenbedrijf en de boomkwekerij maximaal achtereenvolgende jaren een periodieke verhoging van het loon kan worden toegekend. Per zijn de CAO's voor de akker, weidebouw en veehouderij en die voor de pluimveehouderij samengevoegd een nieuwe CAOlandbouw. In de tabellen in dit hoofdstuk zijn alle lonen, m.u.v. die in tabel k, gebaseerd op functiejaren.. Koopenpachtprijzen a. Koopprijzen van boerderijen, los bouwland en los grasland per groep van landbouwgebieden Prices of farms, detached arable land and detached grassland Boerderijen ( ha en meer) ) gld/ha Los bouwland ) Los grasland ) Onverpacht Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Oostelijk veehouderijgebied Centraal veehouderijgebied X X X X X X X IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland en Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Nederland ) X X Verpacht Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Oostelijk veehouderijgebied Centraal veehouderijgebied X X X X X X X X X IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland en Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg Nederland ) X Bron: CBS Statistiek overdrachten en verpachtingen van landbouwgronden. N.B.: Gewogen koopprijzen volgens koopovereenkomsten. Exclusief overdrachten door (schoon)ouders aan kinderen. x = te weinig waamemingsuitkomsten. ) Gegevens over e en e kwartaal. ) Voor Nederland is gewogen met de oppervlakte onverpacht bouwland en/of onverpacht grasland per groep van landbouwgebieden. ) Voor Nederland is gewogen met de oppervlakte verpacht bouwland en/of verpacht grasland per groep van landbouwgebieden.

136 b. Pachtprijzenvanboerderijen,losbouwlandenlosgraslandpergroepvanlandbouwgebieden Rents of farms, detached arable land and detached grassland Bouwhoek en Hogeland Veenkoloniën en Oldambt Noordelijk weidegebied Oostelijk veehouderijgebied Centraal veehouderijgebied Boerderijen gld/ha X X X X X X X X X Losbouwland X X X Losgrasland IJsselmeerpolders Westelijk Holland Waterland en Droogmakerijen Hollands/Utrechts weidegebied Rivierengebied X X X X X X X X X X X X X X X X X Zuidwestelijk akkerbouwgebied Zuidwest Brabant Zuidelijk veehouderijgebied ZuidLimburg X X X X X X X X Nederland Bron: CBSStatistiekoverdrachtenenverpachtingenvanlandbouwgronden. N.B.: Gewogenpachtprijzenvolgensnieuwafgeslotencontractenenwijzigingscontracten;degemiddeldenvoorNederlandzijn gewogenmetdeoppervlakteverpachtbouwlanden/ofgrasland, x =teweinigwaarnemingsuitkomsten.. Koop en pachtprijzen gld/ha Koopprijzen boerderijen I f L gld/ha Koopprijzen los bouwland gld/ha Koopprijzen los grasland r [ r A gld/ha Koopprijzen tuinbouwland gld/ha r ^ L ^ gld/ha p [ ( j ) o gld/ha r, ^ gld/ha ' Pachtprijzen boerderijen l ' Pachtprijzen los bouwland Pachtprijzen los grasland Pachtprijzen tuinbouwland LEIDLO CBS

137 c. Koopprijzen van tuinbouwbedrijven, los tuinland en losse boomgaarden Prices of horticultural holdings, detached horticultural land and detached orchards Tuinbouwbedrijven gld per ha verpacht onverpacht X X X X X X Los tuinland verpacht onverpacht Losse boomgaarden verpacht x x x x x onverpacht Bron: CBS Statistiek overdrachten en verpachtingen van landbouwgronden. N.B.: Een tuinbouwbedrijf is een complex, bestaande uit een of meer gebouwen (ook staand glas) en het daarbij behorende land. x = te weinig waarnemingsuitkomsten. d. Pachtprijzen van tuinbouwbedrijven, los tuinland en losse boomgaarden Rents of horticultural holdings, detached horticultural land and detached orchards gldper ha Tuinbouwbedrijven X X X X X X Los tuinland Losse boomgaarden Bron: CBS Statistiek overdrachten en verpachtingen van landbouwgronden. N.B.: Gewogen gemiddelden van pachtprijzen volgens door de Grondkamers goedgekeurde contracten. Een tuinbouwbedrijf is een complex, bestaande uit een of meer gebouwen (ook staand glas) en het daarbij behorende land. x = te weinig waarnemingsuitkomsten.

138 . Lonenensocialelasten a. Loonswijziglngen In de landbouw sinds Changes in agricultural wages since De lonen worden initieel met,% verhoogd. Bovendien is er,% prijscompensatie. De lonen worden in het kader van prijscompensatie met,% verhoogd. De lonen worden in het kader van prijscompensatie met,% verhoogd. Bij het afsluiten van de nieuwe CAO's blijven de lonen nagenoeg ongewijzigd. Er is sprake van een initiële loonsverhoging van,% en een prijscompensatie van %. Voor de meeste sectoren is er sprake van % initiële verhoging en,% prijscompensatie. Voor de bloembollenteelt en de boomkwekerij is de initiële verhoging,%. De lonen worden in het kader van prijscompensatie met % verhoogd. De lonen worden in het kader van prijscompensatie met,% verhoogd. l.v.m. gestegen prijzen een verhoging van,% en een initiële loonsverhoging van,% m.u.v. de hoveniers. Initiële loonverhoging van,% en verhoging in het kader van prijscompensatie t.w., %. Prijscompensatieverhoging van,%. Voor de meeste CAO's een initiële loonsverhoging van,% en prijscompensatieverhoging van,%. Ter compensatie van de hogere WWpremie voor losse werknemers komen de brutolonen van deze categorie hoger uit. Voor de akker/weidebouw en vee/pluimveehouderij een loonsverhoging van,% in aal, bestaande uit een prijscompensatie van,% per juli en % initiële verhoging. l.v.m. prijscompensatie worden de lonen in de bloembollenteelt verhoogd. In de tuinbouw (m.u.v. de champignonteelt) een loonsverhoging van,% over het CAOloon. Werknemers in die sector ontvangen een eenmalige uitkering van,% van het feitelijke loon over de maanden voorafgaand aan ' verminderd metevt. loonsverhogingen tussen ' en '. De lonen in de akker/weidebouw en vee/pluimveehouderij worden met % vemoogd. In de tuinbouw een initiële loonsverhoging van,% over het feitelijke loon en een mogelijke verhoging in het kader van prijscompensatie. Werknemers in de bloembollen krijgen een initiële loonsverhoging van % op basis van het CAOloon, en een mogelijke verhoging o.g.v. prijscompensatie. Een verhoging van de lonen in de bloembollenteelt van %. In de tuinbouw een initiële loonsverhoging van % over het feitelijke loon en een mogelijke verhoging o.g.v. prijscompensatie. Een initiële loonsverhoging voor werknemers in de bloembollen van,%. In de boomkwekerij een initiële loonsverhoging van,%. Voor werknemers in de boomkwekerij een initiële loonsverhoging van,%. Bron: Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO).

139 b. Sociale lasten voor werknemers in de land en tuinbouw, sinds Social charges for agricultural workers since datum van ingang ten laste van werkgever werknemer opmerkingen. Ziektewet (ZW),%,%,%,%,%.%,%,%,%,% Voor de Ziektewet geldt een overschotpremie ZW per ' afgescha. Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) franchise per dag voor: vaste werknemers met werknemers vakantiebonnen. Stichting Aanvullingsfonds ZW en WAOuitkeringen Agrarische sectoren (Sazas),%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ,,%,% ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ, ƒ,. Ziekenfondswet (ZFW). Algemene Wet Bijz. Ziektekosten. Werkloosheidswet a) Vaste werknemers,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% loongrens ƒ, loongrens ƒ, loongrens ƒ, loongrens ƒ, franchise per dag werkgever ƒ,//, loongrens loongrens loongrens ƒ, ƒ, ƒ, (aal WW, WA en WE) m.i.v. ' werkgever WEdeel franchise p.dag ƒ,//, franchise p.dag ƒ,^, franchise p.dag ƒ,//, b) Losse werknemers,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% franchise p.dag ƒ,^, franchise p.dag ƒ,/ƒ, franchise p.dag ƒ,//, werkgever WE + WA deel zie volgende pagina

140 b. Sociale lasten voor werknemers In de land en tuinbouw, sinds (slot) Social charges for agricultural workers since datum van ingang ten laste van werkgever opmerkingen. Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL). Algemene Ouderdomswet (AOW). Algemene Weduwen en Wezenwet (AWW) ) m V m V m V m V m+v m+v m+v,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%..,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% franchise ƒ, per dag idem ƒ, per dag idem ƒ, per dag idem ƒ, per dag idem ƒ, per dag ƒ, per dag ƒ,per dag. Algemene Nabestaanden Wet (ANW) ). Algemene ) Arbeidsongeschiktheidswet (AAW),%,%,%,%,%,%,%,%,%,%. Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ),% verminderd met franchise ƒ. Heffing Suwas ) m.i.v. incl. Suwas II,%,%,%,%,%,%,%,%,%. Heffing Stivos (Stigas) Stosas (Arbvo) ).%,%,%,%,%,%,%,%. Overbruggingsfonds,%,%,%,% N.B.: De vermelde percentages zijn procenten van het premieloon, uitgezonderd voor het Bedrijfspensioenfonds waar het een percentage is van de premiegrondslag (= loon na aftrek van franchise). ) AWW is per ingetrokken en vervangen door ANW. ) AA Wpremieheffing per vervallen. ) Suwas = Stichting uittreding werknemers in agrarische sectoren. ) Stivos = Stichting ter ondersteuning van activiteiten op het gebied van de voorlichting, de vorming en de scholing van werknemers in de land en tuinbouw. M.i.v. incl. Stigas ; = Stichting gezondheidszorg agrarische bedrijven. Stosas = Stichting ontwikkeling en scholing van werknemers in agrarische sectoren. M.i.v. incl. Arbvo.

141 c. CAOIonen per uur, inclusief bijzondere beloningen, indexcijfers CAOwages per hour, indices * Landbouw en visserij Industrie Alle werknemers,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS, Indexcijfers van CAOionen (voorheen Regelingslonen). N.B.: De uitkomsten hebben betrekking op volwassenen en jeugdige werknemers. d. Minimumloon In de land en tuinbouw volgens CAO Minimum wages in agriculture and horticulture datum van ingang minimum weekloon gld minimum jeugdloon bij een leeftijd van... jaar,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,,,,,,,,,,, N.B. Het vastgestelde minimumloon geldt voor de land en tuinbouw vanaf jaar. ) De prijscompensatie d.d. juli is berekend over het loon per december.

142 e. Basisuurlonen in de akker en weidebouw en de veehouderij, voor mannelijke werknemers ) van jaar Basic hourly wages in arable farming, pasture farming and livestock husbandry datum van ingang klasse IV gld per uur,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,, Bron: Collectieve Arbeidsovereenkomst (CAO). ) Vaste werknemers zonder overbruggingsmogelijkheid; bij uur per week. ) De prijscompensatie d.d. juli is berekend over het loon per december.

143 f. Weeklonen (in gld) van vaste werknemers ) van jaar in de akker en weidebouw, vee en pluimveehouderij Weekly wages of regular workers in arable and pasture farming, livestock husbandry and poultry farming klasse V klasse IV klasse I Contractjaar lass/ct Aantal arbeidsuren ),, Weekloon m.i.v.,,,,,,, Aantal arbeidsuren ) Weekloon m.i.v.,,,,,,, Contractjaar /' Aantal arbeidsuren ) Weekloon m.i.v.,,,,,,,,,,,,,, Contractjaar igsgrei Aantal arbeidsuren ) Weekloon m.i.v.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Contractjaar iggi/^ Aantal arbeidsuren ) Weekloon m.i.v.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Contractjaar ^a/tc Aantal arbeidsuren ) Weekloon m.i.v.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Contractjaar /' Aantal arbeidsuren ) Weekloon op ) Weekloon m.i.v.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, N.B.: Voor de aard van de verhoging van de diverse bedragen zie tabel a. ) Zonder overbruggingsmogelijkheid. ) Wanneer de bedrijfsomstandigheden dit noodzakelijk maken is de werknemer in de pluimveehouderij verplicht gedurende ten hoogste zaterdagen en zondagen te werken. Deze uren worden hetzij betaald als overuren, hetzij vergoed in de vorm van vrije tijd. ) De prijscompensatie d.d. juli is berekend over het loon per december.

144 g. Weeklonen van vaste werknemers van Jaar in de tuinbouw, exclusief boomkwekerij Weekly wages of regular workers in horticulture, excluding arboriculture datum van ingang vaste werknemers in de tuinbouw en vaste werknemers in het het bloemkwekerijbedrijf bloembollenbedrijf Noord/ZuidHolland klasse VII en VIII klasse VI klasse VII en VIII klasse VI gld Contractjaar ^Sü/OT, of hoger, " ",,, of hoger, ",, Contractjaar /', of hoger, ', " ", " ",,,,, of hoger, " ", " ", " ",,,, Contractjaar ^S/W, of hoger, " ", " ', " ", " ",,,,,, of hoger, " ", " ", ", ",,,,, Contractjaar ^, of hoger, " ", ", " ", " ",,,,,, of hoger,, " ", " ", " ",,,,, Contractjaar isktares, of hoger, of hoger, of hoger, of hoger,,,,, of hoger, of hoger, of hoger, of hoger,,,, Contractjaar /' ), of hoger, of hoger,,,,,,,, Contractjaar /',,,, N.B.: Zie verder de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) De CAOtuinbouw die in deze periode stand is gekomen loopt van oktober en met september. Zij is niet van toepassing in de champignonteelt. Vermelde tonen gelden voor werknemers die op juli in dienst waren.

145 h. Weeklonen van vaste werknemers ) van jaar in het boomkwekerijbedrijf Weekly wages of regular workers in arboriculture datum van ingang klasse VI klasse IV gld Contractjaar /',,,,,, Contractjaar /',,,, Contractjaar igsarei,,,,,,,,,, Contractjaar /*,,,,,,,,,, Contractjaar ^STOo,,,,,,,,,, Contractjaar ggo/w ),,,,,,,, N.B.: Zie verder de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Zonder overbruggingsmogelijkheid. ) De prijscompensatie d.d. juli is berekend over het loon per december. i. Verdiende bruto lonen en arbeidsduur van voltijd mannelijke werknemers ( jr.), december Gross earnings and hours of work of male workers Maandloon ) Landbouw en visserij Nijverheid Uurloon ) Landbouw en visserij Nijverheid incl. overwerk gld excl. overwerk,, Arbeidsduur per week Landbouw en visserij Nijverheid,,,, Bron: CBS, enquête werkgelegenheid en lonen. ) Onder maandloon wordt verstaan het regelmatig betaalde loon voor aftrek van werknemerspremies voor pensioen, vut en spaarloon. ) Onder uurloon wordt verstaan het loon per uur, zoals dat zou gelden als per week in december een evenredig deel van alle adv, vakantie en feestdagen waarop werknemers per jaar recht hebben, zou worden opgenomen.

146 j. Loonkosten per gewerkt uur in de akkerbouw, veehouderij en tuinbouw Labour costs per hour in arable farming, livestock husbandry and horticulture contractjaar maart/febr. vaste vakarbeider veehouderij op weekloon akkerbouw en veehouderij vaste vakarbeider A op weekloon vaste vakarbeider op weekloon losse vakarbeider op uurloon tuinbouw loon aal loon aal loon aal loon aal loon aal gld / ors: IXSTBB /',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, «\aazrs /' ^» res /',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, iggew igg?/^*,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Lonen volgens CAO in gld per gewerkt uur, excl. diplomatoeslagen, waarderingstoeslag, oogsttoeslagen en kledingtoeslag; m.i.v. /" incl. overhevelingstoeslag; "aal"is het "loon" vermeerderd met het werkgeversdeel van de sociale lasten. M.i.v. incl. heffing Suwas en Stivos. Akkerbouw en veehouderij. In de jaren /* en later is rekening gehouden met functiejaren: in /' functiejaar, /' functiejaren, /' en later functiejaren voor vaste vakarbeiders A en, functiejaren voor vaste vakarbeiders; m.i.v. / is steeds uitgegaan van functiejaren; voor losse vakarbeiders zijn functiejaren niet van toepassing. Tuinbouw Lonen volgens CAO Tuinbouw voor mannelijke gezinsleden, klasse ; inclusief toeslagen.

147 . Prijzenvanmeststoffenenvoedermiddelen a. Verbruikersprijzen van kunstmeststoffen, incl. BTW Consumers prices of chemical fertilizers juli/juni kalkammonsalpeter % N ) ) stikstofmagnesia % N + % MgO ) triplesuperfosfaat % P ) ) kaliumchloride % K ) koolzure magnesia kalk % CaO + %Mg ) thomasmeel % P patentkali % Ken,% MgO ) koperslakken bloem kobaltmeststof gld per kg, francoboerderij / /' igss/'se /',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /' / /' /' /,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /,,,,,,,, Bran: LEIDLO. ) Tot seizoen /' zakgoedprijzen: vanaf /' bij levering van kg in bulk. ) T/m /' % N; in /,% N en in /' %N. ) T/m / % P, vervolgens t/m /' % P. ) Tot % K, vervolgens t/m /' % MgO. b. Verbruikersprijzen ) van mengmeststoffen, Incl. BTW Consumers prices of mixed fertilizers juli/juni samenstelling NPK ) (+MgO) gld per kg, francoboerderij / /' /',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /' /' / / /,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /,,,,,,,, Bran: LEIDLO. ) Tot seizoen /" zakgoedprijzen; vanaf /' bij levering van kg in bulk. ) Tot seizoen / prijzen van ++.

148 c. Verbrui kers prijzen van mengvoeders, incl. BTW Consumers prices of compound feeds juli/juni standaard brok A eiwitrijke brokb zeugebrok standaard energiebrok vleesvarkenbrok ) legbatterijmeel vleeskuikenkorrel m.a.c. Bij afname van kg inbulk g!d per kg francoboerderij / ^so/w i^s/ro /",,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, /% /' /' /" Wr,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, i/*,,,,,, Bron: LEIDLO. ) Gemiddelde van standaard en hoogenergierijk vleesvarkensvoer. d. Verbruikersprijzen van hooi, stro en andere ruwvoeders, incl. BTW Consumers prices of hay, straw and other roughage jult/juni weidehooi tarwestro gerstestro haverstro snijmais bierbostel voeraardappelen gld per kg francoboerderij / ^O/W ^,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, «/' /' /',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Oge/OT,,,,,, Bron: LEIDLO. ) Voederbieten met een drogestofgehalte van %.

149 . Prijzenvanenergie a. Verbruikersprltzen van brandstoffen, gas en elektriciteit, incl. BTW, oktober Consumers prices of fuel, gas and electricity handelseenheid gld Motorbrandstoffen Benzine, normaal Benzine, super (t/m /' gelood),,,,,,,,,,,,,, LPG) Autogasolie (rood),,,,,,,,,,,,,, Stookoliën Petroleum ) zone I zone II,,,,,,,,,,,,,, Huisbrandolie I ) zone I zone II,,,,,,,,,,,,,, Stookolie sec. zone I zone II a zone II b I I,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Stookolie sec. zone I zone II a zone II b kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Stookolie sec. zone I zone II a zone II b kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Gassen Aardgas, kleinverbruik ) Aardgas, glastuinbouw Propaangas ) m m,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Elektriciteit ) Dagstroom Nachtstroom kwh kwh,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. De condities m.b.t. vermelde prijzen zijn de volgende: Benzine : afpomp. M.t.v. ' benzinenormaal loodvrij. Autogasolie : prijzen voor zone II; bij afname van min.. ineens; franco per tankauto; bij gebruik in de landbouw (= verlaagde accijns). Stookoliën : bij afname van kg/l.; franco per volle tankauto; bij gebruik in de glastuinbouw; en met verminderd met de vaste bijdragen ingevolge de Beschikking bijdrageregeling ter zake van accijns op minerale oliën. Aardgas : bij verbruik van m, incl. vastrecht, verbruiksbelasting op milieugrondslag, MAPtoeslag, BTWhoog. Aardgas Tb : bij levering van m incl. vastrecht en verbruiksbelasting op milieugrondslag. Propaangas : bij afname van / I. ineens; franco per tankauto. Elektriciteit : bij levering van kwh per jaar incl. vastrechtbedrag, brandstof en milieutoeslag; het vermogensvastrechtbedrag is niet inbegrepen; categorie: kleinverbruikers met dubbel telwerk. De prijs is gebaseerd op de regeling van een enkel elektriciteitsbedrijf. ZONE I = Utrecht, NoordHolland, ZuidHolland. II = Nederland m.u.v. de provincies onder zone I. Il a = Het deel van Nederland buiten de zones I en IIb. Il b = Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en het gebied oostelijk van de lijn Deventer, Zutphen, Arnhem, Nijmegen, Geldrop, Valkenswaard Belgische grens; bovendien de Waddeneilanden en ZeeuwsVlaanderen. ) M.i.v. inclusief Regulerende energiebelasting (REB). Vrijstelling voor de eerste m aardgas en de eerste kwh elektriciteit. ) Exclusief REB; prijzen gelden alleen als geen aansluiting voor aardgas aanwezig is (zie ook d).

150 b. Verbruikersprijzen van motorbrandstoffen, incl. BTW Consumers prices of motor fuels benzine, normaal (m.i.v.' loodvrij) benzine, super (t/m ' gelood) ipgi) autogasolie (rood) gld per,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, *,,,,,,,,,,,,,*, *,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: De prijzen voor benzine en Ipg gelden afpomp; voor autogasolie franco per tankauto bij afname van minimaal I ineens. De prijzen van autogasolie zijn gebaseerd op levering aan land en tuinbouwbedrijven (verlaagde accijns), gelegen in zone II (zie tabel a). ) M.i.v. inclusief Regulerende energiebelasting (REB); geldt niet voor wegverkeer.

151 c. Verbruikersprijzsn van stookolie voor toepassing in de tuinbouw (incl. BTW) Consumers prices of heavy fuel oil in horticulture kwartaal petroleum] I h.b.o. ) zware stookolie ) sec. sec. sec zone I zone II zone I zone II zone I zonema zone I zoneha zone I zone IIa gld per gld per kg/i,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Levering franco per volle tankauto van kg/l. Zie voor beschrijving zones tabel a. ) De prijzen vanaf zijn exclusief REB en gelden alleen als geen aansluiting voor aardgas aanwezig is. ) De meerprijs voor levering in Zone IIb bedroeg in ƒ, incl. BTW (zone Iprijs + ƒ,). d. Verbruikerspri zen van oliën en gassen naar stookwaarde, incl. BTW, oktober Consumers prices of oils andgasses by valuation of combustion, October st stookwaarde in megajoule (MJ) gld per ' I megajoule Stookoliën ) Petroleum) Huisbrandolie I ) Stookolie sec. Stookolie sec. Stookolie sec., per I, per I, per I, per kg, per kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Gassen: Aardgas ) Propaangas ), per m, per I,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. ) Voor de stookoliën zijn de prijzen gebaseerd op zone I, levering franco per volle tankauto van l/kg. ) De prijzen vanaf zijn exclusief REB en gelden alleen als geen aansluiting voor aardgas aanwezig is. ) Incl. vastrecht en bij een verbruik van m per jaar. ) Bij levering van I; inclusief REB.

152 e. Verbruikersprijzen ) van aardgas en van energie van warmte/kracht installaties voor tuinders excl. BTW Consumers prices of natural gas and of energy from al energy installations in behalf of horticulturists kwartaalnummer/ maand aardgas t/m m ) ct per m m kl.verbr. gr.verbr. vanaf. m > milj. m ) vastrecht t/m m ) gld per jaar m Warmtekracht installatie mln.m ) et per m BTW % jan. febr. mrt.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, jan. febr. mrt. ) ) ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Nederlandse Gasunie. N.B.: De prijzen gelden bij toepassing in de tuinbouw. In de drie noordelijke provincies (Groningen, Friesland en Drenthe) wordt voor grootverbruikers op de m prijs een korting van, ct verleend. ) Prijzen inclusief brandstoffenbelasting (voorheen verbruiksbelasting op milieugrondslag; milieu/brandstofheffing) Bedragen per m : ' ', ct kl.verbr.,, ct gr.verbr. '', ct kl.verbr.,, ct gr.verbr. ' ',ct kl.verbr.,, ct gr.verbr. ' ', ct kl.verbr.,, ct gr.verbr. ' ', et kl. + gr. verbr. ' ', ct < milj. m,, ct > milj. m '',ct < milj. m,, ct> milj. m Vanaf ', ct < milj. m,, ct > milj. m. ) T/m zijn de boven en ondergrens van de tarieven weergegeven, vanaf is een gemiddeld tarief vermeld. De prijzen onder deze categorie zijn exclusief de MAPtoeslag (= Milieu Actie Plan). ) T/m inclusief, ct vastrecht per geleverde m. ) Inclusief een toeslag van ƒ,. ) Excl. ƒ, per m t.b.v. meerjarenafspraak Energie Glastuinbouw (MJAE). ) Excl. MAPtoeslag.

153 . Prijsindexcijfers a. Brandstoffen en smeermiddelen, incl. BTW, prijsindexcijfers = Fuels and lubriciants Motorbrandstoffen Benzine (normaal) Autogasolie (rood) Stookoliën Petroleum Huisbrandolie I Stookolie sec. Stookolie sec. Stookolie sec. Smeermiddelen Motorolie Cardanolie Doorsmeervet Gassen Aardgas (tuinbouw) ) Propaangas Bron: LEIDLO. N.B.: Voor de condities verbonden aan de gehanteerde prijzen zie tabel a. ) Cijfers op basis van gewogen gemiddelden. b. Prijsindexcijfers ) van verbruik goederen en van diensten in de landbouw incl. BTW = Goods and services in agriculture wegingsfaktor ) Veevoeders krachtvoer melkveehouderij ruwvoeders melkveehouderij vleeskalverenvoeders varkensvoeders legpluimveevoeders vleespluimveevoeders,,,,,,, Meststoffen stikstofmeststoffen fosfaatmeststoffen kalimeststoffen mengmeststoffen,,,,, Energie en smeermiddelen Onderhoudskosten Aankoop vee voor mestdoeleinden Aankoop overig vee,, Zaaizaad, poot en plantgoed zaaigranen en peulvruchten pootaardappelen suikerbietenzaad zaad voor voedergewassen zaad en plantgoed groente zaad en plantgoed bloemen plantgoed voor bloembollen,,,,,,,, Gewasbeschermingsmiddelen, Werk door derden, Overige kosten, Totaal (excl. afschrijvingen) Bron: CBS Statistiek prijsindexcijfers in de land en tuinbouw. ) De indexcijfers geven het prijsverloop weer van een aantal artikelen (prijsrepresentanten) samengevoegd artikelgroepen en hoofdgroepen. ) In % van de waarde van het aal verbruik van goederen en diensten in de basisperiode.

154 c. Loonwerkadvlestarieven In de land en tuinbouw, excl. BTW, kettingindexcijfers = Recommended rates of contract work in agri and horticulture, chain indices ) Akkerbouw w.o. ploegen cultivateren grondontsmetter) kunstmeststrooien zaaien, gewoon zaaien, precisie aardappelpoten sproeien, spuiten maaidorsen stropersen loofklappen aardappelrooien bieten rooien uien rooien maishakselen/kneuzen Tuinbouw w.o. ploegen frezen, spitfrezen grondontsmetten preciziezaaien bollen planten spuiten, sproeien bollen rooien wortelen rooien witlofpennen rooien Veehouderij w.o. grondvgrasland frezen greppel frezen, slootwerk stalmestverspreiden gierzmengmestverspreiden kunstmeststrooien sproeien, spuiten grasmaaien hooi bewerking opraappersen opraapdoseerwagens opraapwagens, inkuilen Totaal akkerbouw, veehouderij en tuinbouw Bron: LEIDLO. ) In werd overgestapt van het uitbrengen van regionale uur en hatarieven naar landelijke adviestarieven. Om aansluiting te kunnen verkrijgen, zijn de cijfers van berekend op grond van de algemene prijsstijging van ongeveer %. Vanaf vindt de berekening plaats aan de hand van de uurtarieven bij normale benutting van de werktuigen.

155 d. Landbouwwerktulgen en machines, excl. BTW, prijsindexcijfers (=) Agricultural implements and machineries, indices of prices Aardappelrooimachines Freesmachines Hooisch udders Kipwagens Landbouwmaaiers Mengmestverspreiders Mestinjecteurs/zodebemesters Opraapwagens Ploegen Spuitmachines Trekkers Zaai en pootmachines Bron: CBS en IKC, bewerking LEIDLO. e. Prijzen van enkele belangrijke duurzame productiemiddelen in de glastuinbouw ), indexcijfers Hardwearing means of production in horticulture under glass eenheid Glasopstanden Venlokas ) Breedkapper gld/m gld/m Installaties Verwarmingsketel Brander Buizennet in kas Luchtverhitter Regeninstallatie Centr. C installatie gld/stuk gld/stuk gld/m kas gld/stuk gld/m kas gld/m kas Bron: LEIDLO. ) Incl. technische verbeteringen. ) M.i.v. incl. dubbele gevels en condensgoot. f. Bouwkosten llgboxenstal voor melkkoeien ), prijsindexcijfers febr. = Cosfs of construction of cubicle house for dairycows, indices of prices loon incl. sociale lasten en excl. BTW materiaal, excl. BTW loon + materiaal, incl. BTW febr. okt. febr. okt. febr. okt.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: IMAGDLO. ) T/m houten stal voor melkkoeien, daarna stenen stal voor melkkoeien.

156 . Prijzenvan producten. Akkerbouwproducten a. Richt, interventie en drempelprijzen voor granen en handelsgewassen, excl. BTW. Target, intervention and threshold prices for cereals oogst gldper kg Richtprijzen zachte tarwe,,,, gerst,,,, rogge ',,,, koolen raapzaad,, mais,,, Interventieprijzen zachte voertarwe gerst rogge,,,,,,,,,,,,,,,,,, kool en raapzaad,, mais,,,, Drempelprijzen zachte tarwe,,,, gerst haver rogge mais sorghum millet kanariezaad boekweit,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Staffeling per maand granen ),,, kool en raapzaad,, Bron: EU en Productschap voor Granen, Zaden en Peulvruchten. N.B.: Bovengenoemde prijzen gelden voor de maand augustus; voor de overige maanden gelden prijzen zoals volgens de staffeling is aangegeven. De richt, interventie en drempelprijzen zijn gebaseerd op Europese standaardkwaliteit bij een vochtgehalte van % in het stadium van de groothandel. ) Voor de richt en drempelprijzen voor de periode sept, t/m juni en voor de referentie en interventieprijzen voor de periode sept, t/m mei; m.i.v. /' resp. aug. t/m mei en nov. t/m mei.

157 b. Richt, interventie, drempel en minimumprijzen voor suiker, melasse en suikerbieten, excl. BTW Target, intervention, thresholdand minimum prices for sugar, molasses and sugarbeets oogst Richtprijzen witte suiker gldper kg,,,,,,, Interventieprijzen witte suiker,,,,,,, Drempelprijzen witte suiker ruwe suiker melasse,,,,,,,,,,,,,,, Minimumprijzen suikerbieten "Abieten" "Bbieten gld per kg,,,,,,,,,,,,,, Bron: EU. c. Prijzen en steunbedragen overige marktordeningsproducten in de akkerbouwsector, excl. BTW Prices and subsidies for other regulated products in the farming sector eenheid oogst ) gld Vezelvlas steunbedrag Hennep steunbedrag Lijnzaad (slaglijnzaad) streefprijs Voedergewassen groenvoeder kunstmatig gedroogd streefprijs steunbedrag erwten minimumprijs steundrempelprijs streefprijs tuin en veldbonen minimumprijs steundrempelprijs streefprijs Zaaizaden ) zaailijnzaad vezelvlas steunbedrag zaailijnzaad olievlas steunbedrag graszaden ) steunbedrag min. steunbedrag max. vlinderbloemigen ) steunbedrag min. steunbedrag max. ha ha kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: EU. N.B.: Het oogstjaar voor vezelvlas en lijnzaad begint augustus, groenvoedergewassen april. ) Het recht op steun ontstaat aan het begin van het verkoopseizoen. ) De hoogte van de steunbedragen voor graszaden en vlinderbloemigen varieert al naar gelang de soort. ) Vanaf het seizoen /' is het gemeenschappelijk landbouwbeleid veranderd en is overgegaan op een systeem met s dragen.

158 d. Telersprijzen van granen, incl. BTW Growers prices of cereals oogst tarwe rogge winter/zomergerst brouwgerst gld per kg, af boerderij,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Boerenschoon product van doorsneekwaliteit met een vochtgehalte van %. M.i.v. oogst gelden de prijzen franko pand. Aankopen tegen dagprijs. De prijzen zijn exclusief medeverantwoordelijkheidsheffing.. Telersprijzen van enkele akkerbouwgewassen gld/ kg granen gld/ kg peulvruchten bruine bonen tarwe gerst [ f groene erwten ol gld/ kg, suikerbieten gld/ kg ; aardappelen! i \ r klei zand i»! OL LEIDLO CBS

159 e. Telersprijzen van peulvruchten en handelsgewassen, incl. BTW Growers prices of pulses and crops mainly for industrial purposes oogst groene erwten veldbonen kapucijners bruine bonen karwijzaad gld per kg, afboerderij,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Boerenschoon product van doorsneekwaliteit, gewogen gemiddelde prijzen voor Nederland. M.i.v. oogst gelden de prijzen franko pand. f. Telersprijzen van suikerbieten op basis % suikergehalte, excl. BTW Growers prices of sugerbeets oogst basisprijs contr.prijzen ) inci. nabetaling eenjarige contr. suiker ) gehalte prijscorrectie i.v.m. afwijkend suikergehalte meerj. contr. per % per ton door telers ontvangen prijs ) bij % suiker bij werkelijk suikergehalte gldper kg,,,,,,,,,,, %,,,, gld per kg,,,, +,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, +,, +,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ', Bron: LEIDLO. ) De contractprijzen zijn gebaseerd op de EGsuikerregeling, zij gelden voor het basisquotum inclusief afkoop pulp. Vanaf prijzen voor zgn. mengprijsbieten, geleverd binnen de toewijzing. ) Resultaten op grotere akkerbouwbedrijven.

160 g. Telersprljzen van consumptieaardappelen, mm opw., excl. BTW Growers prices of feeding potatoes oogst aug. sept. okt. nov. dec. Jan. febr. mrt. apr. mei gem. gld per kg Kleiaardappelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Zandaardappelen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bran: Tot en met oogst Productschap voor Aardappelen; daarna LEIDLOcijfers, berekend met behulp van de telersbeurzen te Goes, Middenmeer, Emmeloord en Dronten. h. Telersprijzen van fabrieksaardappelen, Incl. BTW Growers prices of industrial potatoes oogst * ) gld per kg, afboerderij,,,,,,,,, Bron: LEIDLO Bodrijfsuitkomsten en Financiële positie; Actuele ontwikkeling van bedrijfsresultaten en inkomens. N.B.: Resultaten op grotere akkerbouwbedrijven. Berekeningen op basis gram onderwatergewicht. ) Prognosecijfer.

161 i. Telersprijzen van hooi, stro en andere ruwvoeders, incl. BTW Growers prices of hay, straw and other roughage oogst gld per kg, afboerderij Hooi (geperst) Weidehooi Luzernehooi Graszaadhooi veldbeemd zwenkrassen Engels raai Stro (geperst) Tarwestro Roggestro Gerstestro Haverstro Groene erwtenstro Ander erwtenstro Bruine bonenstro ' Overige ruwvoeders Voederbieten groep ) BietenbEad Voederaardappelen Snijmais Bron: LEIDLO. ) Voederbieten met een drogestofgehalte van %.

162 j. Prijzen van suiker Prices of sugar Seizoen Datum van ingang EGrichtprijs EG ) interventie prijs Producenten ) prijs af fabriek Vracht ) Accijns BTWtarief gldperlookg gat/w, (,),,, % \BrB, (,),,, % \rb,, (,) (,),,,,,, % % /', (,),,, % wear,, (,),,,,,,, % % /",,,,,,,,,, % % iggorai,,,,,,,,,,,,,,, % % % ii/*,,,,,,,,,,,,,,, % % % / / ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, % % % % % / / / ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,, ' % % % % % % % % /',,,,,,,,, ), ), ), ),,,, % % % % Bron: Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. NB. Vanaf zijn de landbouwkoersen (groene koersen) regelmatig gewijzigd. Met deze wijzigingen is bij de nieuwe affabrieksprijzen van de ondernemingen bij de omrekening van de EGrichtprijs en interventieprijs rekening gehouden. ) M.i.v. incl. bijdrage opslagkosten; (...) = excl. bijdrage. ) Prijs affabriek, basis kg verpakking en papieren wikkel van x kg. ) Franco thuis, ' levering tussen en ton; vanaf ' levering tussen en ton. ) Suikerunie '; CSM '. ) Suikerunie '; CSM '. ) SUCREA. ) CSM.

163 . Tuinbouwproducten a. Gemiddelde veilingprljzen van enkele belangrijke groente en fruitsoorten, excl. BTW Average auction prices of some important types of vegetables and fruit Groente gld per kg Andijvie Asperges, excl. ondereinden Aubergines Augurken Bloemkool Bonen: snijsperzietuin Champignons Courgettes Komkommers rechte Kool: rode savooie witte Koolrabi Kroten Paprika Peen: bosfijn grof gem. fijn/grof Prei Rabarber Radijs Rettich Selderij: Weekblad en bos Sia: kropopen grond onder glas ijsberg Spinazie Spruiten Tomaten Uien Venkel, knol Witlof Fruit Aardbeien Appelen ) Bessen, rode Bramen Druiven ' Frambozen Kersen + morellen Meloenen Peren Pruimen Bron: Productschap voor Groenten en Fruit. N.B.: Deze cijfers zijn berekend door de ale waarde (zonder aftrek van de heffingen en excl. vergoedingswaarde) te delen door de ale aanvoer (incl. de doordraai). ) seizoen /'.

164 b. Gemiddelde velllngprljzen van enkele belangrijke snijbloemen en potplanten, exci. BTW A verage auction prices of some important types of cutflowers and potted plants gld per stuks Snijbloemen Alstroemeria Amaryllis Anjer Anthurium Aster Bouvardia hybr. Chrysant, geplozen Chrysant,tros Cymbidium Eustomarussellianum (per stuk) Freesia Gerbera Gladiool Gypsophila Iris Lelie Narcis Roos Sering Tulp, gesneden Potplanten Azalea Begonia Bromelia Aechmea Guzmania Calathea Chrysant Codiaeum (croton) Cyclamen Dieffenbachia Draceana Ficus Hortensia Kalanchoë Klimop Lepel plant Nephrolepis Poinsettia Saintpaulia Scheffle ra Yucca Bron: Productschap voor Siergewassen. M.i.v. Vereniging van Bloemenveilingen in Nederland. N.B.: Gemiddelde prijs van de verkochte hoeveelheden. Vanaf excl. Vleuten. M.i.v. berekend op basis van binnenlandse productie.

165 . Melkenzuivelproducten a. Richtprijzen voor en heffingen op melk bij een vetgehalte van,% vet, excl. BTW Target prices of milk and milk levies on the basis of,% fat content datum van ingang richtprijzen richtprijs afboerderij inhoudingen/heffingen francofabriek melkveehouderij gezondheidszorg runderen adm. heffing PZ medeverantwoordelijkheidsheffing gld per kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, " Bron: EU en Productschap voor Zuivel. Toelichting De richtprijs heeft het karakter van een na te streven producentenprijs, welke men o.a. tracht te verwezenlijken door een stelsel van marktordenende maatregelen (invoerheffingen, exportrestituties en interventiemogelijkheden voor boter en mager melkpoeder). De administratieve heffing van het Productschap voor Zuivel (PZ) bestaat uit twee delen. Vermeld is het deel dat de melkveehouder bij levering aan de fabriek betaalt. De looptijd van de heffingen is niet gelijk aan die van de richtprijzen. De medeverantwoordelijkheidsheffing, ingesteld door de Europese Commissie, had ten doel een bijdrage te leveren aan de oplossing van het probleem van de zuiveloverschotten. De heffing is per ' gestopt.

166 Drempel, interventieprijzen en steunbedragen voor zuivelproducten, excl.btw Threshold and intervention prices and subsidies of dairy products Drempelprijzen / / gldper kg Weipoeder Mager melkpoeder Vol melkpoeder Gecondenseerde melk zonder suiker met suiker,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Boter Emmenthaler kaas Schimmelkaas Parmesaanse kaas Cheddar kaas Goudse kaas Melksuiker,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Interventieprijzen franco Koelhuis/opslagplaats incl. verpakking Boter e kwaliteit Mager melkpoeder, extra kwaliteit,,,,,,,,,,,,,, Bron: EU. N.B.: In het kader van de gemeenschappelijke regelingen voor melk en zuivelproducten zijn bovengenoemde prijzen bepalend voor de bij invoer op te leggen heffingen en bij uitvoer te verstrekken restituties. c. Opbrengstprijzen van melk, excl. BTW Producers prices of milk datum berekende richtprijs gem. nettoopbrengstprijs bij,% vet bij gem. vet ontvangen door veehouders bij,% vet bij gem. vet gld per kg, afboerderij //// //// //// ////,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, //// //// //// //// ////,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, //// ////,,,,,,,, Bron: Productschap voor Zuivel. Toelichting De gemiddelde nettoopbrengst wordt voor elk jaar door het Productschap voor Zuivel berekend. Hierbij wordt uitgegaan van de biutoopbrengst d.w.z. de verkoopprijzen voor consumptiemelk en de marktprijzen voor industrieproducten. De brutoopbrengst wordt verminderd met de kostenfactoren, zoals aanvoer, verwerkings en verpakkingskosten enz. zodat uiteindelijk de gemiddelde nettoopbrengst resulteert. In de kolom ontvangen door veehouders zijn de prijzen vermeld, die de veehouders uiteindelijk (gemiddeld over het gehele land) ontvangen hebben, inclusief nabetalingen en bijschrijvingen op het ledenkapitaal.

167 . Opbrengstprijzen van melk, excl. BTW (bij gemiddeld vet) gld per kg i gemiddeld opbrengstprijs j 'p i J I LEIDLO CBS d. Gemiddelde nettoopbrengstprijzen van melk per weekse periode, excl. BTW Average nettproducers prices of milk per week period periode ////' //'//' //'//' //'/^ bij % vet bij gem. vetgeh. bij,% vet bij gem. vetgeh. bij,% vet bij gem. vetgeh. bij,% vet bij gem. vetgeh. gld per kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, gem.,,,,,,,, Bron: Productschap voor Zuivel. N.B.: De gemiddelde nettoopbrengstprijs kan licht afwijken van de prijs vermeld in tabel c.

168 e. Officiële Nederlandse zuivel noter in gen, excl. BTW Official Dutch dairy quotation gld per kg, affabriek (incl. verpakking) Verse boter Goudse fabriekskaas Edammer kaas, wk. Cheddar kaas, maanden weken Vol spray melkpoeder Mager spray melkpoeder, voor mens. consumptie voor veevoeder Spray weipoeder Koffiemelk Gesuikerde volle condens Melksuiker,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, N.B.: De "Commissie officiële Nederlandse zuivelnoteringen" stelt wekelijks voor een aantal zuivelproducten noteringen vast. Bovenstaand overzicht is samengesteld uit de wekelijkse noteringen. f. Beurs en marktnoteringen voor kaas, excl. BTW Exchange and market quotations of cheese kaasbeurs Leeuwarden + kaasmarkt Alkmaar + boerenkaasmarkt )) Bodegraven, Gouda, Woerden gld per kg,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. ) T/m gewogen gemiddelde noteringen van e en extra kwaliteit kaas. Vanaf gemiddelde noteringen kg e soort. ) Vanaf maken de noteringen van markt Gouda geen deel meer uit van de berekeningen.

169 .Veeenvlees (excl.vleespluimvee) a. Gemeenschappelijke prijzen in de sector vee en vlees Common market prices for cattle and meat periode datum van ingang runderen ' v.d. slacht varkens ) schapen oriëntatieprijs interventieprijs basisprijs interventieprijs basisprijs per kg levend gewicht per kg geslacht gewicht i/, ^ö/w /' /' /' /' ^gorei /' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ',,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, i/, /' i/' ^s/w /' ' ' ',,,,,, Bron: EU. ) De datum van ingang van de basisprijs voor varkensvlees is steeds november.,,,,,,,,,,

170 b. Marktprijzen van gebruiksvee, incl. BTW Market prices of store cattle gld per stuk Vee bestemd voor fokkerij en melkproductie Graskalveren: ca. maanden Guste pinken en vaarzen t/m maanden Melk en kalfkoeien: vaarzen jaar hoogdrachtig mnd vers koeien drachtig van e kalf hoogdrachtig mnd gld per kg levend gewicht Vee bestemd voor vetweiderij of mesterij Nuchtere kalveren: zwartbont stierkalveren vaarskalveren roodbont stierkalveren vaarskalveren Gust vee jaar en ouder: zwartbont roodbont,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. Toelichting Het begrip "marktprijzen" moet in ruime zin worden opgevat. Onder "markt" wordt niet alleen de veemarkt verstaan, maar ook bijv. een boerderij, dus over het algemeen de plaats waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. c. Marktprijzen van vleesvee, Incl. BTW Market prices of slaughter cattle aanhoudingspercentage gld per kg levend gewicht Vette kalveren e kwaliteit e kwaliteit,,,,,,,,,,,,,, Vleesstieren ca. jaar extra kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit e.m. gld per kg geslacht gewicht,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Vleeskoeien extra kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit e.m.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Zie toelichting tabel b.

171 d. Marktprijzen van schapen, incl. BTW Market prices of sheep eenheid Lammeren: weideslachtrammen slachtooien zuig kg gesl. gld stuk kg gesl. kg gesl.,,,,,,,,,,,,,,, Schapen: hoogdrachtig met lammeren stuk stel mnd. en ouder: voor de fokkerij voor de vetweiderij stuk stuk Vette schapen: mnd. en ouder kg gesl.,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Zie toelichting tabel b. e. Marktprijzen ) van varkens, incl. BTW Market prices of pigs gld per stuk Biggen: affokker ) kg,,,,,,,,, gld per kg Vleesvarkens ) Geslacht gewicht: ) kg kg,,,,,,,,,,,,,,,,,, Levend gewicht: ) ± kg,,,,,,,, ', Zeugen voor de slacht Levend gewicht: boven kg: e kwaliteit e kwaliteit,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Zie toelichting tabel b. ) Vanaf inclusief toeslagen. ) T.m. bij kg franco mester. ) M.i.v. gewichtsklassen gewijzigd. ) Geclassificeerde varkens. ) In de loop der jaren wisseling van gewichtsklassen; vermelde klasse is die van het laatste jaar.

172 . Marktprijzen van biggen af fokker ( kg) er stuk biggen i L ol LEIDLO CBS f. Marktprijzen van paarden voor de slacht, incl. BTW Market prices of horses gld per kg geslacht gewicht Jonge paarden Oude paarden,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Zie toelichting tabel b.. Eierenenvleespluimvee a. Producentenprijzen van vleespluimvee en kippeneieren per jaar, incl. BTW Producers prices of table poultry and hen eggs per year Vleespluimvee gld per kg levend gewicht Vleeskuikens: integratieprijzen gram ),,,,,,, vrije kuikens,,,,,,, Totaal gewogen gemiddelde prijs,,,,,,, Vleeskippen: oude legkippen zware lichte bruine ) lichte witte vleeskuikenmoederdieren,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal gewogen gemidd. prijs,,,,,, gld per kg Kippeneieren, incl. contracten excl. contracten,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. ) T/m inkoopprijzen van slachterijen van gecontracteerde kuikens gram. ) T/m "middelzware" vleeskippen.

173 b. Producentenprijzen van vleespluimvee en kippeneieren per maand, incl. BTW Producers prices of table poultry and hen eggs per month Jan. gld per kg febr. mit april levend gewicht ) mei juni juli aug. sept. Okt. nov. dec. Vleeskuikens,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Vleeskippen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, gld per kg Kippeneieren, excl. contracten,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. ) Gewogen gemiddelden.. Wol a. Wolprijzen Incl. BTW (exclusief nabetaling) Woolprices gld per kg Klasse I Klasse II Overige (Bwol),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Nederlandse Wolfederatie. N.B.: Wolprijzen, betaald door de Ned. Wolfederatie; t.m. bij % rendement, daarna vaste prijzen. De classificaties I en II betroffen t.m. fijne resp. goede wol.

174 . Prijsindexcijfers a. Prijsindexcijfer* ) van de afzet van de land en tuinbouw, incl. BTW, = Agri and horticultural sales wegingsfactor ) Rundveehouderijproducten (incl. schapen en paarden), vleesrunderen overige runderen nuka's voor de vleesproductie overig vleesvee melk overige producten,.,,,, Producten intensieve veehouderij, vleeskalveren vleesvarkens overige varkens vleespluimvee eieren overige producten,,,,,, Akkerbouwproducten, granen en graanstro peulvruchten hakvruchten handelsgewassen landbouwzaden voedergewassen,,,,,, Producten van de glastuinbouw (incl. champignons), groente en fruit onder gias champignons snijbloemen tuinbouwzaden potplanten,,,,, Producten tuinbouw open grond, groente open grond fruit open grond bloembollen boomkwekerijproducten,,,, Totaal Bron: CBS Statistiek prijsindexcijfers in de land en tuinbouw. ) De indexcijfers geven het prijsverloop weer van een aantal artikelen (prijsrepresentanten) samengevoegd artikelgroepen en hoofdgroepen. ) In % van de ale productiewaarde in de basisperiode.

175 . Inkomenenfinanciering Toelichting Schema nationale rekeningen Schema inkomensvorming Totale productiewaarde tegen marktprijzen Interne leveringen ) Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten ) = Productiewaarde Toegevoegde goederen en diensten = Netto bedrijfsresultaat (op pachtbasis) + Berekend loon ondernemer = Bruto toegevoegde waarde Afschrijvingen = Netto toegevoegde waarde tegen marktprijzen Indirecte belastingen + Prijsverlagende subsidies = Arbeidsopbrengst ondernemer (op pachtbasis) + Niet uitbetaalde vergoeding bedrijfsvermogen + Incidentele bedrijfsopbrengsten = Ondernemersinkomen + Berekend loon meewerkende gezinsleden = Netto toegevoegde waarde tegen factorkosten = Agrarisch inkomen = Gezinsinkomen uit bedrijf + Inkomen buiten bedrijf Totaal gezinsinkomen Betaalde belastingen Premies volksverzekeringen = Besteedbaar inkomen gezin + bedrijf De gegevens van de Nationale rekeningen (rubriek ) worden periodiek beoordeeld en herzien op hun betrouwbaarheid en actualiteitswaarde. Voor het eerst is ook de Landbouwrekening aangepast. Een uitgebreide beschrijving van de revisie van de Landbouwrekening is opgenomen in de "Maandstatistiek van de landbouw, november ". De productiewaardecijfers zijn gebaseerd op de opbrengsten van land en tuinbouwbedrijven (= teiersniveau). De arbeidsproductiviteit (indexcijfer van de productie per werkende) wordt gevonden als het quotiënt van de hoeveelheid van de productie en de gemiddelde personeelssterkte. Als maatstaf van de productie wordt daarbij genomen de bruto toegevoegde waarde tegen constante prijzen. Pachtbasis is het uitgangspunt voor de berekening van de rentabiliteit van landbouwbedrijven, waarbij voor alle kosten van grond en oude gebouwen (ongeacht de feitelijke eigendom/pachtverhouding) een bruto pacht in rekening is gebracht zoals die geldt voor vergelijkbare pachtbedrijven. Voor de indeling van de bedrijven genoemd in de rubrieken, en is gebruik gemaakt van de zgn. NEGtypologie (zie toelichting hoofdstuk ). De gegevens omvatten vanaf /' bedrijven met een omvang van minimaal nge (is ongeveer sbe). De jaren daarvoor was de minimumgrootte nge. Als basis voor de waardebepalingen zijn de volgende bss voor de respectievelijke boekjaren gehanteerd: de bss van voor igsg/w t/m / de bss van voor /' de bss van voor /' en /' de bss van voor ^ S / ^ en ^ de bss van t/m heden (zie ook tabel a.) De overgang naar een nieuwe bss kan voor een aantal bedrijven een andere typering gevolg hebben. ) Dat gedeelte van de productie dat opnieuw in de bedrijfstak wordt aangewend bijv. zaaizaad en pootgoed. ) Inclusief berekend loon, berekende rente en berekende grondpacht.

176 . Productiewaarde enproductiviteit a. Productiewaarde van de land en tuinbouw en berekening van het agrarisch inkomen in min gld Production value of agriculture and horticulture, and calculation value of al farm income A. Productie * Totaal akkerbouwgewassen w.o. granen aardappelen suikerbieten uien landbouwzaden Totaal veehouderijproducten w.o. rundvee varkens schapen en geiten paarden pluimvee melk eieren hooi Totaal tuinbouwgewassen w.o. groente fruit bloembollen bloemen en planten ) boomkwekerijproducten ) zaden Nevenactiviteit vervoer Totaal land en tuinbouw B. Interne leveringen Totaal akkerbouwgewassen w.o. granen aardappelen suikerbieten uien landbouwzaden Totaal veehouderijproducten w.o. rundvee varkens schapen en geiten paarden pluimvee melk eieren hooi Totaal tuinbouwgewassen w.o. groente fruit bloembollen bloemen en planten boomkwekerijproducten zaden Totaal land en tuinbouw Specificatie naar aanwending veevoer zaai en pootgoed levend vee overig zie volgende pagina

177 a. Productiewaarde van da land en tuinbouw en berekening van het agrarisch inkomen in min gld (vervolg) Production value of agriculture and horticulture, and calculation of al farm income C. Productie minus Interne leveringen * * Totaal akkerbouwgewassen w.o. granen aardappelen suikerbieten uien landbouwzaden Totaal veehouderijproducten : w.o. rundvee varkens schapen en geiten paarden pluimvee melk eieren hooi ' Totaal tuinbouwgewassen w.o. groente fruit bloembollen bloemen en planten ) boomkwekerijproducten ) zaden Nevenactiviteit vervoer Totaal land en tuinbouw : D. Waarde aangekochte grondstoffen en waarde dienstverleningen (inclusief interne leveringen) Totaal intermediaire landbouwproducten mengvoeders kunstkalvermelk overige veevoeders zaai en pootgoed kunstmest bestrijdingsmiddelen aardgas electriciteit overige energie onderhoud en reparatie agrarische dienstverlening veilingprovisie veterinaire diensten water E. Toegevoegde waarde Toegevoegde waarde (A. minus D.) bruto marktprijzen Afschrijvingen Toegevoegde waarde netto marktprijzen indirekte belastingen Subsidies minus heffingen Toegevoegde waarde netto factorkosten F. Agrarisch inkomen Betaald arbeidsloon en sociale lasten Netto pacht en overig inkomen Totaal (= E.) Bron: CBS Nationale Rekeningen. NB: berekend in prijzen excl. BTW. )M.i.v. heeft een herschikking in de definitie van bloemen en planten plaatsgevonden.

178 b. Landbouwproductie en toegevoegde waarde, kettingindexcijfers = Agricultural production and nett value added, indices A. Hoeveelheid Productie (excl. subs.) akkerbouwgewassen veehouderijproducten tuinbouwgewassen Verbruik van grondstoffen en diensten Toegevoegde waarde (bruto marktprijzen) B. Prijs Productie (excl. subs.) akkerbouwgewassen veehouderijproducten tuinbouwgewassen Verbruik van grondstoffen en diensten C. Waarde Productie (excl. subs.) akkerbouwgewassen veehouderijproducten tu in bouwgewassen Verbruik van grondstoffen en diensten Toegevoegde waarde (bruto marktprijzen) Bron: CBS Nationale Rekeningen (bewerkt LEIDLO). c. Productie en toegevoegde waarde van de land en tuinbouw per arbeidsjaareenheid Production and nett value added in agri and horticulture per labour year unit ' * Productie (minus interne leveringen) min gld =,,,,,, Toegevoegde waarde (brutomarktprijzen) min gld =,,,,,, Arbeidsjaareenheden X =,,,,,,,,,,,, Productiewaarde per aje op basis productie gld/aje =,,,,,, Productiewaarde per aje op basis toegevoegde waarde (brutomarktprijzen) gld/aje =,,,,,, Bron: CBS Nationale Rekeningen en Arbeidskrachtentellingen aangevuld met LEIDLOberekeningen. N.B.: Productie en bruto toegevoegde waarde tegen marktprijzen uit tabel a.

179 . Productiekostenenresultatenperproduct a. Productiekosten van melk (op pachtbasis) op sterk gespecialiseerde melkveebedrijven in guldens per kg melk Production costs of milk (larger holdings) /' /" /' /' WeP Aantal melkkoeien per bedrijf Melkkoeien per ha voederoppervlakte Melkproductie in kg per ha voederoppervlakte,,,,,,,,,, gld Kosten Arbeid Werk door derden Werktuigen en materialen Grond en gebouwen Overige niet toegerekende kosten Toegerekende kosten,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal,,,,, Opbrengsten Melk Overig,,,,,,,,,, Totaal,,,,, Nettobedrijfsresultaat Kostprijs melk,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de landbouw (BUL)B. N.B. In de kostprijs is geen beloning voor bedrijfsleiding verdisconteerd. b. Resultaten van de zeugenhouderlj Results of sowfarms eenheid ^orai /' ^ /' /' Aantal zeugen per bedrijf st Grootgebrachte biggen per zeug Worpen per zeug per jaar Voeder per omger. zeug per dag Voederprijs per kg Opbrengstprijs per big st st kg gld gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, resultaten per zeug per jaar Opbrengst biggen Overige opbrengsten Totaal opbrengsten gld gld gld Aankoop dieren Voederkosten Gebouwen en inventariskosten Overige kosten Totaal kosten (excl. arbeid) gld gld gld gld gld Arbeidsopbrengst gld Bron: LEIDLO.

180 c. Productiekosten van biggen Production costs of piglets (estimate) prijspeil september t/m december prijspeil mei t/m augustus prijspeil september t/m december Aantal zeugen per bedrijf gld Arbeid Voer Gebouwen en inventaris Overig,,,,,,,,,,,, Totaal brutokosten Omzet en aanwas zeugen,,,,,, Totaal nettokosten,,, Aantal grootgebrachte biggen,,, Kostprijs per big van kg,,, Bron: LEIDLO. d. Resultaten van de vleesvarkenshouderij Results of farms for pig fattening eenheid ^orai ^ /' /' /' Aantal vleesvarkens per bedrijf st Afleveringen per varken per jaar Voeder per varken per dag Voeder per kg groei Voederprijs per kg Aankoopprijs per big Opbrengstprijs per kg geslacht gewicht st kg kg gld gld gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, resultaten per vleesvarken per jaar Totaal opbrengsten gld Kosten biggen (incl. uitval) Voederkosten Gebouwen en inventariskosten Overige kosten Totaal kosten (excl. arbeid) gld gld gld gld gld Arbeidsopbrengst gld Bron: LEIDLO.

181 e. Productiekosten van vleesvarkens Production costs of fattening pigs (estimate) September t/m december mei t/m augustus september t/m december Aantal vleesvarkens per bedrijf gld Biggen ) Arbeid Veer Gebouwen en inventaris Overig,,,,,,,,,,,,,,, Totaal brutokosten Overige opbrengsten,,,,,, Totaal nettokosten,, Geslacht gewicht in kg Kostprijs per kg geslacht gewicht idem op basis van marktprijs biggen ),, ),, ),, ) Bron: LEIDLO. ) De kosten van de biggen voor de mesterij zijn in rekening gebracht op basis van de kostprijs bij de vermeerdering plus de kosten van transport, commissie en uitval. ) Prijspeil december. ) Prijspeil augustus. f. Resultaten van leghennen op batterijbedrijven Results of farm with hens on batteries eenheid ^ /' /' /' / Aantal leghennen per bedrijf st Eierproductie per leghen per jaar Voederverbruik per leghen per jaar Voederverbruik per kg eieren Voederprijs per kg Opbrengstprijs per eieren st kg kg gld gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, resultaten per leghen per jaar Opbrengst eieren Overige opbrengsten Totaal opbrengsten gld gld gld,,,,,,,,,,,,,,, Aankoop opfokhennen Voederkosten Gebouwen en inventariskosten Overige kosten (incl. vangloon) Totaal kosten (excl. arbeid) gld gld gld gld gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Arbeidsopbrengst gld,,,,, Bron: LEIDLO.

182 g. Resultaten van de vleeskuikenhouderij Results of farms with broilers ^ Aantal opgehokte kuikens Uitval Afleveringen per jaar Levend gewicht per kuiken Groei per kuiken per dag Voederverbruik per kg groei Voederprijs per kg Opbrengstprijs per kg gewicht % st gr gr kg gld gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal opbrengsten resultaten per kg afgeleverd gewicht gld Aankoop kuikens Voederkosten Gebouwen en inventariskosten Overige kosten (incl. vangloon) Totaal kosten (excl. arbeid) gld gld gld gld gld Arbeidsopbrengst gld Bron: LEIDLO.. Gemiddelde bedrijfsresultaten akkerbouwbedrijf gld gesp. melkveebedrijf gld gesp. varkens/pluimveebedrijf i H.L._ t_ /' /' /' /' /' /' /' /' /' arbeidskosten gezinsinkomen LEIDLO CBS

183 . Bedrijfsresultaten a. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het akkerbouwbedrijf, pachtbasis A verage financial results of the arable farm ^S/^O laaer&r Aantalbedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned.grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Veevoer Veestapel Zaaizaad en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige toegerekende kosten Totaal toegerekende kosten Arbeid Werktuigen Werk door derden Totaal bewerkingskosten Grond en gebouwen (op pachtbasis) Onderhoud onroerende goederen Materialen Energie (algemeen) Overige kosten Totaal niettoegerekende kosten TOTAAL KOSTEN NETTOBEDRIJFSRESULTAAT PER ONDERNEMER Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de landbouw (BUL) I

184 b. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het opengrondsgroentenbedrijf Average financial results of the holding with vegetables in the open Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gld TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

185 c. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het glasgroentenbedrljf Average financial results of the holding with vegetables under glass Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) w.o. glastuinbouw (ha) Aantal ondernemers Totale arbeidsbezetting Gas/warmte/olie/kolen/elektr.(gJ) Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,,,,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

186 d. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het glassnijbloemenbedrijf Average financial results of the holding with cut flowers under glass Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) w.o. glastuinbouw (ha) Aantal ondernemers Totale arbeidsbezetting Gas/warmte/olie/kolen/elektr.(gJ) Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,,,,,,,,,,,, gld TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

187 e. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het pot en perkplantenbedrijf Average financial results of the holding with potted and flowerbed plants Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) w.o. glastuinbouw (ha) Aantal ondernemers Totale arbeidsbezetting Gas/warmte/olie/kolen/elektr.(gJ) Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,,,,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Alevehngskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UfT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

188 f. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het bloembollenbedrijf Average financial results of the holding with flower bulbs Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

189 g. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het champignonbedrijf Average financial results of the holding with mushrooms Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Totale arbeidsbezetting Gas/warmte/olie/kolen/elektr.(gJ) Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Broed (champignons) Zaad, plant enpootgoed Compost (champignons) Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Dekgrond (champignons) Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz.prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk doorderden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekendloon ARBEIDSOPBRENGST Incidentelebedrijfsopbrengsten Niet uitbet.vergoeding vermogen ONOERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron:LEIDLO BedrijfeuitkomstenIn detuinbouw (BUT) I

190 h. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het frultteeltbedrijf Average financial results of the holding with fruitgrowing Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gld TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uilbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I

191 i. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het boomkwekerijbedrijf Average financial results of the holding with tree cultivation /' /' ^sraô /" Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Zaad, plant en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige materialen Energie Afschrijving dode, duurz. prod.mid. Afschrijving levende inventaris Berekende rente Arbeid Werk door derden Aleveringskosten Overige kosten Totaal kosten NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Per ondernemer Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de tuinbouw (BUT) I. Gezinsinkomen uit het bedrijf x gld bloembollen champignons fruit ' I opengrondsgroenten QQ iqq>ï QQfi glasgroenten QQ QQ, iqqfi glasbloemen boomkwekerij pol en perkplanten iqcu iqqc; iqufi LEIDLO..CBS

192 j. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het sterk gespecialiseerde melkveehouderijbedrijf, pachtbasis Average financial results of the strongly specialized dairy farm \$om /' /' \srm /' Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootleeenheden (nge),,,,,,,,,, gid TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Veevoer Veestapel Zaaizaad en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige toegerekende kosten Totaal toegerekende kosten Arbeid Werktuigen Werk door derden Totaal bewerkingskosten Grond en gebouwen (op pachtbasis) Onderhoud onroerende goederen Materialen Energie (algemeen) Overige kosten Totaal niettoegerekende kosten TOTAAL KOSTEN NETTOBEDRIJFSRESULTAAT PER ONDERNEMER Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de landbouw (BUL) I

193 k. Gemiddelde bedrijfsresultaten van het varkens en pluimveehouderijbedrijf, pachtbasis Average financial results of the pigfarm and poultryfarm ^ /' /' ISSS/W Aantal bedrijven Oppervlakte cultuurgrond (ha) Aantal ondernemers Ned. grootteeenheden (nge),,,,,,,,,, gld TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Veevoer Veestapel Zaaizaad en pootgoed Meststoffen Gewasbeschermingsmiddelen Overige toegerekende kosten Totaal toegerekende kosten Arbeid Werktuigen Werk door derden Totaal bewerkingskosten Grond en gebouwen (op pachtbasis) Onderhoud onroerende goederen Materialen Energie (algemeen) Overige kosten Totaal niettoegerekende kosten TOTAAL KOSTEN NETTOBEDRIJFSRESULTAAT Berekend loon ARBEIDSOPBRENGST Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbet. vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbrengst per ƒ, kosten Bron: LEIDLO Bedrijfsuitkomsten in de landbouw (BUL) I

194 . Financiering a. Balansen van de akkerbouw en veehouderijbedrijven, gemiddeld per bedrijf, per april Balance sheet of arable farms and livestock husbandries alle akkerbouwer! veehouderijbedrijven alle akkerbouwbedrijven alle sterk gespecialiseerde melkveehouderijbedrijven alle varkensen pluimveehouderijbedrijven gld IMMATERIËLE VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA Grond (incl. investeringen) Bedrijfsgebouwen Werktuigen en installaties Levende have (fok en gebruiksvee) Overige materiële activa bedrijf Woning/woongedeelte boerderij Overige materiële activa privé Totaal FINANCIËLE VASTE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA Vlees en handelsvee Overige voorraden Vorderingen afgeleverd product Overige kortlopende vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal BALANSTOTAAL PASSIVA EIGEN VERMOGEN VREEMD VERMOGEN Leningen van financiële instellingen Leningen van de overheid Leningen van familieleden Leningen van overige particulieren Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal vreemd vermogen BALANSTOTAAL Bron: LEIDLO De financiële positie van de landbouw I

195 b. Balansen van de tuinbouwbedrijven, gemiddeld per bedrijf, december Balance sheet of horticultural holdings ACTIVA open glas glassnij poten grands groente bloemen perkgroente bedrijven bedrijven plantenbedrijven bedrijven gld bloem Cham fruitbollen pignon teeltbebedrijven bedrijven drijven boomkwekerijbedrijven ) MATERIELE VASTE ACTIVA Grond Bedrijfsgebouwen/glasopstlnstallaties/ov. inventaris Machines en werktuigen Levende inventaris Woning Ov. materiële activa privé Totaal FINANCIËLE ACTIVA VLOTTENDE ACTIVA Veldinventaris Voorraad product Overige voorraden Vorderingen afgeleverd prod. Kortlopende vorderingen Effecten Liquide middelen Totaal BALANSTOTAAL PASSIVA EIGEN VERMOGEN VREEMD VERMOGEN Leningen van fin.instellingen Leningen van de overheid Leningen van familieleden Leningen overige part. Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal vreemd vermogen BALANSTOTAAL Bron: LEIDLO De financiële positie van de tuinbouw (FIT) I ) juni.

196 c. Inkomensvorming en besteding op gespecialiseerde akkerbouwzveehouderijbedrijven, gemiddeld per bedrijf In \T (in guldens per bedrijf) Income formation and spending of specialized arable farms and livestock husbandries akkerbouwbedrijven sterk gespecialiseerde melkveehouderijbedrijven varkens en pluimveehoude rijbedrijven NETTO BEDRIJFSRESULTAAT (pachtbasis) Berekend loon ondememer(s) ARBEIDSOPBRENGST ONDERNEMER(S) Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbetaalde vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbr. bezittingen buiten het bedrijf Inkomen uit arbeid buiten bedrijf Uitkeringen sociale verzekeringen Overige neveninkomsten I Totaal inkomen buiten het bedrijf TOTAAL GEZINSINKOMEN PER BEDRIJF Betaalde belastingen BESTEEDBAAR INKOMEN PER BEDRIJF Gezinsbestedingen per bedrijf BESPARINGEN Bron: LEIDLO De financiële positie van de landbouw I

197 d. Inkomensvorming en besteding op tuinbouwbedrijven, gemiddeld per bedrijf in (In guldens) Income formation and spending o! horticultural holdings opengrondsgroentenbedrijven glasgroentenbedrijven glassnijbloemenbedrijven pot en perkpantenbedrijven NETTO BEDRIJFSRESULTAAT Berekend loon ondernemers) ARBEIDSOPBRENGST ONDERNEMER(S) Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbetaalde vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbr. bezittingen buiten het bedrijf Inkomen uit arbeid buiten bedrijf Uitkeringen sociale verzekeringen Overige neveninkomsten Totaal inkomen buiten het bedrijf TOTAAL GEZINSINKOMEN PER BEDRIJF Betaalde belastingen BESTEEDBAAR INKOMEN PER BEDRIJF Gezinsbestedingen per bedrijf BESPARINGEN bloembollenbedrijven champignonbedrijven fruitteeltbedrijven boomkwekerij bedrijven ) NETTO BEDRIJFSRESULTAAT Berekend loon ondernemers) ARBEIDSOPBRENGST ONDERNEMER(S) Incidentele bedrijfsopbrengsten Niet uitbetaalde vergoeding vermogen ONDERNEMERSINKOMEN Berekend loon gezinsleden GEZINSINKOMEN UIT HET BEDRIJF Opbr. bezittingen buiten het bedrijf Inkomen uit arbeid buiten bedrijf Uitkeringen sociale verzekeringen Overige neveninkomsten Totaal inkomen buiten het bedrijf TOTAAL GEZINSINKOMEN PER BEDRIJF Betaalde belastingen BESTEEDBAAR INKOMEN PER BEDRIJF Gezinsbestedingen per bedrijf BESPARINGEN Bron: LEIDLO De financiële positie van de tuinbouw (FIT) I ) Boekjaar /'.

198 e. Herkomst en besteding van financieringsmiddelen op gespecialiseerde akkerbouw en veehouderijbedrijven, gemiddeld per bedrijf in ISSfä/W (in guldens) Origin and spending of financing means of specialized arable farms and livestock husbandries akkerbouwbedrijven sterk gespecialiseerde melkveehouderijbedrijven varkens en pluimveehouderijbedrijven HERKOMST Afschrijvingen Besparingen Erfenissen en schenkingen Vermogenssubsidies Boekwinsten bij desinvesteringen Ov. mutaties in het eigen vermogen TOTAAL EIGEN MIDDELEN Nieuwe leningen op lange termijn Mutaties kredieten lange termijn Mutaties in kort vreemd vermogen TOTAAL VREEMDE MIDDELEN TOTAAL BESCHIKBARE MIDDELEN BESTEDING Aflossingen op leningen Bruto investeringen in: Immateriële vaste activa Grond (verbetering) Gebouwen Werktuigen en installaties Levende have en overige BRUTO INVEST. VASTE ACTIVA BEDRIJF Mutaties in voorraden Invest, en beleggingen buiten bedrijf Mutatie liquide midd. en vorderingen TOTAAL BESTEDE MIDDELEN Bron: LEIDLO De financiële positie van de landbouw I

199 f. Herkomst en besteding van financieringsmiddelen op tuinbouwbedrijven, gemiddeld per bedrijf in (in guldens) Origin and spending of financing means of horticultural holdings opengrondsgroentenbed rijven glasgroentenbedrijven glassnijbloemenbedrijven pot en perkplantenbedrijven HERKOMST Afschrijvingen Besparingen Erfenissen en schenkingen Vermogenssubsidies Boekwinsten bij desinvesteringen Overige mutaties in eigen vermogen TOTAAL EIGEN MIDDELEN Nieuwe leningen op lange termijn Mutaties kredieten lange termijn Mutaties in kort vreemd vermogen TOTAAL VREEMDE MIDDELEN TOTAAL BESCHIKBARE MIDDELEN BESTEDING Aflossingen op leningen Bruto investeringen in: Grond Gebouwen/Glasopstanden Installaties/overige inventaris Machines en werktuigen Levende inventaris BRUTOINVEST. VASTE ACTIVA BEDRIJF Mutaties in voorraden Invest, en beleggingen buiten bedrijf Mutatie liquide midd. en vorderingen TOTAAL BESTEDE MIDDELEN bloembollenbedrijven champignonbedrijven fruittteeltbedrijven boomkwekerijbedrijven ) HERKOMST Afschrijvingen Besparingen Erfenissen en schenkingen Vermogenssubsidies Boekwinsten bij desinvesteringen Overige mutaties in eigen vermogen TOTAAL EIGEN MIDDELEN Nieuwe leningen op lange termijn Mutaties kredieten lange termijn Mutaties in kort vreemd vermogen TOTAAL VREEMDE MIDDELEN TOTAAL BESCHIKBARE MIDDELEN BESTEDING Aflossingen op leningen Brutoinvesteringen in: Grond Gebouwen/Glasopstanden Installaties/overige inventaris Machines en werktuigen Levende inventaris BRUTOINVEST.VASTE ACTIVA BEDRIJF Mutaties in voorraden Invest, en belegg. buiten bedrijf Mutatie liq.middelen en vorderingen TOTAAL BESTEDE MIDDELEN Bron: LEIDLO De financiële positie van de tuinbouw (FIT) I ) Boekjaar *.

200 g. Verloop van het eigen vermogen op gespecialiseerde akkerbouwzveehouderijbedrijven, gemiddeld per bedrijf in /' (in guldens) Course of privatcapital of specialized arable farms and livestock husbandries akkerbouwbedrijven sterk gespecialiseerde melkveehouderijbedrijven varkens en pluimveehouderijbedrijven EIGEN VERMOGEN EIND VORIG BOEKJAAR BALANSCORRECTIES Herwaardering grond Herwaardering gebouwen Herwaardering levende have Herwaardering overige middelen TOTAAL HERWAARDERINGEN EIGEN VERM. BEGINBALANS Besparingen Erfenissen en schenkingen Overige vermogensmutaties EIGEN VERMOGEN EINDBALANS Bron: LEIDLO De financiële positie van de landbouw I h. Verloop van het eigen vermogen op tuinbouwbedrijven, gemiddeld per bedrijf in (in guldens) Course of privatcapital of horticultural holdings opengrondsgroentenbedrijven glasgroentenbedrijven pot en perk plantenbedrijven glassnijbloemenbedrijven EIGEN VERMOGEN EIND VORIG BOEKJAAR Balanscorrecties Herwaarderingen EIGEN VERMOGEN BEGINBALANS Besparingen Erfenissen en schenkingen Overige vermogensmutaties EIGEN VERMOGEN EINDBALANS bloembollenbedrijven champignonbedrijven fruitteeltbedrijven boomkwekerijbedrijven ) EIGEN VERMOGEN EIND VORIG BOEKJAAR Balanscorrecties Herwaarderingen EIGEN VERMOGEN BEGINBALANS Besparingen Erfenissen en schenkingen Overige vermogensmutaties EIGEN VERMOGEN EINDBALANS Bron: LEIDLO De financiële positie van de landbouw I )boekjaar /'.

201 . Exploitatiegegevens andereagrarische bedrijven a. Exploitatiegegevens en investeringen van hovenlersbedrijven, Running costs and investments of marketgardener holdings aal aantal werknemers per bedrijf en meer NV's en BV's NV's en BV's gezinsbedrijven gezinsbedrijven gezinsbedrijven Aantal bedrijven Respons Aantal werknemers per september Aantal AJE ) gezinsarbeid min gld Totaal baten w.o. aanleg/onderhoud tuinen en terreinen werkzaamheden in bermen en wegen bestratingswerkzaamheden omzet tuincentrum Inkoopwaarde omzet w.o. beplanting dood materiaal kunstmest en bestrijdingsmiddelen brandstoffen werk door derden Bruto marge Personeelskosten Algemene kosten w.o. huisvestingskosten huur gebouwen en terreinen huur werktuigen en transportmiddelen autokosten kosten van verzekeringen betaalde rente reclamekosten Afschrijvingen Saldo van baten en lasten Investeringen w.o. bedrijfsgebouwen machines en installaties (vracht)auto's en aanhangwagens Bron: CBS, Productiestatistiek hovenlersbedrijven. ) AJE (arbeidsjaareenheid) = uur arbeid per jaar.

202 b. Exploitatiegegevens en investeringen van agrarische loonwerkers en werktuigencoöperaties Running costs and investments contractors and machineriescooperations aal aal aal gezinsbedrijven NV's en BV's werktuigencoöperaties Aantal bedrijven Respons Aantal werknemers per / Aantal AJE ) gezinsarbeid min gld Totaal baten omzet loonwerk w.o. agrarisch loonwerk Totaal lasten inkopen grond en hulpstoffen kunstmest bestrijdingsmiddelen zaai, plant en pootgoed energiekosten brandstoffen voor trekkracht personeelskosten afschrijvingen w.o. machines en werktuigen huur gebouwen en terreinen huur machines en werktuigen onderhoud machines/werktuigen werk door derden premies schadeverzekeringen betaalde rente Saldo van baten en lasten INVESTERINGEN w.o. gebouwen externe transportmiddelen interne transportmiddelen landbouwmachines en werktuigen overige machines en werktuigen Bron: CBS, Productiestatistiek agrarisch dienstverlenende bedrijven. ) AJE (arbeidsjaareenheid) = uur arbeid per jaar.

203 . Voorzieningsbalansen Toelichtingvoorzieningsbalansen. In deze balansen zijn de hoeveelheidsgegevens van de volgende producten verwerkt: Akkerbouwproducten (per oogstjaar) Graanteelt: granen, graanstro, snijmaïs; Aardappelteelt: consumptie, voer, poot en fabrieksaardappelen; Bietenteelt: suikerbieten, voederbieten, bietenkoppen en blad; m.i.v. ook perspulp; Peulvruchtenteelt: peulvruchten en peulvruchtenstro. Veehouderijproducten (per kalenderjaar) Rundveehouderij: rundvee (gebruiks en slachtvee), rund en kalfsvlees/vleeswaren en melk; Varkenshouderij: varkens (gebruiks en vleesvarkens), varkensvlees/vleeswaren; Pluimveehouderij: eendagskuikens, kippen (voor de fok en voor de slacht), kippeneieren; Overige veehouderij: paarden, schapen.. Vanwege het ontbreken van gegevens zijn geen voorzieningsbalansen Tuinbouwproducten opgenomen.. Door de problemen met de registratie van de buitenlandse handel tussen de lidstaten van de Europese Unie sedert zijn de balansen sindsdien niet altijd onderling vergelijkbaar. De balansen moeten dan ook met voorzichtigheid worden gebruikt.

204 . Akkerbouwproducten a. Voorzieningsbalansen granen, hoeveelheden Supply balance sheets of cereals, quantities juli/juni ) /' / ^orai / ) / / / Tarwe ton Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Rogge Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Gerst Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten ' Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) zie volgende pagina

205 a. Voorzieningsbalansen granen, hoeveelheden (vervolg) Supply balance sheets of cereals, quantities (continue) juli/juni ) (y ISSS/W r /) /' i/, / Haver Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Maïs Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Overige granen (o.a. sorghum en millet) Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) zie volgende pagina

206 a. Voorzieningsbalansen granen, hoeveelheden (slot) Supply balance sheets of cereals, quantities (end) juli/juni ) / / /' /' ) /' / / Voedergranen ton Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Totaal granen, zonder rijst Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer als zodanig in producten Uitvoer als zodanig in producten Voorraad begin eind Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen industrie ) Bron: Hoofdproductschap voor Akkerbouwproducten en LEIDLO. ) M.i.v. /* loopt het seizoen van / t/m /. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan bij de voorraden. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Geen voedingsmiddelenindustrie; bij "gerst" en "aal granen" incl. bierbrouwerijen.

207 b. Voorzieningsbalansen peulvruchten en aardappelen, hoeveelheden Supply balance sheets of pulses and potatoes, quantities juli/juni morei /' worai /' ) /' ^ inss/to Peulvruchten ton Productie, aal w.v. zaaizaad veevoeder overige Invoer, als zodanig Uitvoer, als zodanig Voorraadmutatie Verbruik zaaizaad veevoeder consumptie verliezen Aardappelen Productie ), aal w.v. cons.aardappelen voederaardappelen pootaardappelen fabr.aardappelen Invoer aal w.v. cons.aardappelen (w.o. in producten) voederaardappelen pootaardappelen fabr.aardappelen ) () () () () () () () Uitvoer aal w.v. cons.aardappelen (w.o. in producten) voederaardappelen pootaardappelen fabr.aardappelen ) () ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Voorraadmutatie ) Verbruik, aal w.v. cons.aardappelen (w.o. in producten) voederaardappelen pootaardappelen fabr.aardappelen () () () () () () () Aardappelmeel In aardappelmeelfabrieken vermalen aardappelen Aardappelmeel Productie Invoer Uitvoer Beginvoorraad Eindvoorraad Verbruik w.o. in industrie ) Bron: Hoofdproductschap voor Akkerbouwproducten en LEIDLO. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) De productie is onderverdeeld naar de uiteindelijke bestemming. ) Als aardappelmeel incl. derivaten. ) Geen voedingsmiddelenindustrie.

208 c. Voorzieningsbalansen suikerbieten, hoeveelheden Supply balance sheets of sugarbeets, quantities juli/juni /' / / / ) / /' / ton Suikerbieten Productie Invoer Uitvoer Verbruik, aal w.o. verwerkt suiker Suiker (witsuiker) Productie ) Invoer Uitvoer Beginvoorraad Eindvoorraad Verbruik w.o. als veevoeder in industrie ) Melasse Productie Invoer Uitvoer Beginvoorraad Eindvoorraad Verbruik w.o. als veevoeder in industrie ) Natte pulp Productie Invoer Uitvoer Verbruik Gedroogde pulp Productie Invoer Uitvoer Verbruik Pers pulp Productie Invoer Uitvoer Verbruik Bron: Hoofdproductschap voor Akkerbouwproducten en LEIDLO. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Uit verwerkte bieten. ) Geen voedingsmiddelenindustrie.

209 . Veehouderijproducten a. Voorzieningsbalansen kippeneieren, hoeveelheden Supply balance sheets of hen eggs, quantities ton ) Productie ) invoer als eieren als eiproducten Uitvoer als eieren als eiproducten Verbruik consumptieeieren broedeieren verliezen Bron: LEIDLO, op grond van gegevens van de Productschappen Vee, Vlees en Eieren en het CBS. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Inclusief productie bij nietagrariërs.. Melkbalans x ton ' ' ~l " r. j e I i ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' LEIDLC ) rbs

210 b. Voorzieningsbalansen melk en zuivelproducten, hoeveelheden Supply balance sheets of milk and dairy products, quantities grondstof wbv odm grondstof wbv odm productgewicht productgewicht productgewicht grondstof wbv odm ton Productie, aal w.v. verwerkt boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Invoer, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Uitvoer, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder ) melk en melkproducten +/ Voorraadmutatie, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Verbruik, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Zie volgende pagina Toelichting op de melkbalansen In de bovenstaande voorzieningsbalansen van melk en van de daaruit bereide zuivelproducten is naast de hoeveelheid zuivelproduct ook vermeld de hoeveelheid grondstof die voor de bereiding van dat product is gebruikt. Die hoeveelheid grondstof is gesplitstin de twee melkcomponenten "winbaar vet" (wbv) en "ondermelk" (odm). Dit is gedaan omdat de uitgangsmelk voor de bereiding van de diverse zuivelproducten van een zeer verschillend vetgehalte is (bijv. boter ca. %, mager poeder vrijwel nihil). ij de in en uitvoer en het verbruik zijn de hoeveelheden zuivelproduct in dezelfde verhouding omgerekend winbaar vet en ondermelk als bij de productie. De op bovenvermelde wijze samengestelde grondstofbalans biedt het voordeel een samenvattend overzicht te geven van het product melk, ongeacht de vorm en de mate van beof verwerking. I.v.m. de berekeningswijze, waarbij het verbruik de resultante is van die berekening, zijn de verbruikscijfers niet afzonderlijk te gebruiken.

211 b. Voorzieningsbalansen melk en zuivelproducten, hoeveelheden (slot) Supply balance sheets of milk and dairy products, quantities (end) ) grondstof wbv odm grondstof wbv odm productgewicht productgewicht productgewicht grondstof wbv odm ton Productie, aal w.v. verwerkt boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Invoer, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Uitvoer, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder ) melk en melkproducten +/ Voorraadmutatie, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Verbruik, aal w.v. als boter kaas condens vol poeder mager poeder melk en melkproducten Bron: LEIDLO. Berekend uit gegevens van het Productschap voor Zuivel. N.B.: wbv = winbaar vet. odm = ondermelk. Zie toelichting op voorgaande pagina. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Incl. poeder in uitgevoerde kunstkalvermelk.

212 c. Voorzieningsbalansen vlees, hoeveelheden Supply balance sheets of meat, quantities ) Rund en kalfsvlees Productie Invoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Uitvoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Voorraadmutatie Verbruik ton geslacht gewicht Varkensvlees en spek Productie Invoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Uitvoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Voorraadmutatie Verbruik + Schapenvlees Productie Invoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Uitvoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Voorraadmutatie Verbruik Paardenvlees Productie Invoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Uitvoer als levende slachtdieren als vlees, vleeswaren, conserven Voorraadmutatie Verbruik Vleeskippen, basis panklaar Productie Invoer Uitvoer vlees en bereidingen levend Voorraadmutatie Verbruik,,,, +,,,,,, +,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Vleeskuikens, basis panklaar Productie Invoer Uitvoer vlees en bereidingen levend Voorraadmutatie Verbruik,,,, +,,,,,,,,,,,, +,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO, op grond van gegevens van het CBS en de Productschappen Vee, Vlees en Eieren. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

213 . Inen uitvoer Toelichting. In tegenstelling hoofdstuk waar de in en uitvoer wordt gewaardeerd tegen telersprijzen hebben de cijfers in dit hoofdstuk betrekking op de c.i.f.waarde bij invoer en de f.o.b.waarde bij uitvoer.. De cijfers vanaf zijn samengesteld op basis van de onderling door het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij,het CBS en het LEIDLO geharmoniseerde interpretatie van het begrip agrarische producten.. M.i.v. is de doorvoer van land en tuinbouwproducten niet meer opgenomen bij de in en uitvoer. De cijfers uit de voorgaande jaren zijn derhalve niet geheel vergelijkbaar. Een toelichting op de gewijzigde behandeling van de doorvoer is opgenomen in de Maandstatistiek van de buitenlandse handel van januari.. De begrippen landbouw, consumptie en industrie (tabel a) en de begrippen bewerkt, onbewerkt en nietnederiands (tabel b) zijn m.i.v. anders gedefinieerd, waardoor slechts de alen van de voorgaande jaren goed vergelijkbaar zijn. Een nadere uiteenzetting over de gewijzigde inhoud van de hier vermelde begrippen staat in de Maandstatistiek van de landbouw van mei.. Het goederenassortiment van de tabellen c t/m e bestaat uit de hoofdstukken volgens de Gecombineerde Nomenclatuur van het Geharmoniseerde Systeem, excl. (bunker)water e.d.; plus caseïne, dextrine, zetmeel, natuurrubber, huiden, pelterijen, hout, kurk, wol, vlas, katoen, hennep e.d. uit latere hoofdstukken.. Op januari zijn de douanecontroles met betrekking het intraeg goederenverkeer vervallen. Niet langer zijn de statistieken betreffende de intraeg invoer en uitvoer gebaseerd op de gegevens verkregen middels douanedocumenten, doch is er overgegaan op een systeem van directe rapportage door importerende en exporterende ondernemingen (Intrastat). Voor alle duidelijkheid zij hier opgemerkt dat de wijze van waarneming betreffende de handel met derde landen (nieteg landen) gelijk is gebleven aan die van voorgaande jaren. Ondanks grote inspanningen van zowel de zijde van de ondernemingen als van het CBS is gebleken dat de respons in het kader van Intrastat nu toe onvolledig is. Daarnaast zijn ondernemingen met een gering handelsvolume (minder dan gulden op jaarbasis), uit het oogpunt van lastenverlichting, vrijgesteld van het doen van een opgave. Teneinde de uitkomsten van de statistiek tenminste op macroniveau (ale in en uitvoer) te laten aansluiten bij de uitkomsten van voorgaande jaren is het noodzakelijk enige bijschattingen uit te voeren. Uit deze bijschattingen blijkt dat over het tijdvak januaridecember, het aandeel in de registratie in het aal van de intraeg handel voor de invoer % en voor de uitvoer % bedraagt. Het berekenen van bijschattingen is alleen op macroniveau mogelijk gebleken. Dit betekent dat de cijfers over de buitenlandse handel uit jaren voor, op detailniveau, niet vergelijkbaar hoeven te zijn met cijfers over. Voor een meer gedetailleerde toelichting op de standkoming van de statistieken van de buitenlandse handel wordt hierbij verwezen naar de Maandstatistiek van de buitenlandse handel van het CBS.

214 . Agrarische productengezamenlijk a. Totale invoerwaarde van producten van agrarische herkomst en van de visserij, c.i.f. Total value of imports of agricultural products, by section cif ) mingld Akkerbouwproducten landbouw ) consumptie ) industrie aal in % van. invoer,,,,,,,, Tuinbouwproducten landbouw ) consumptie ) industrie aal in % van. invoer,,,,,,,, Veehouderijproducten landbouw ) consumptie ) industrie aal in % van. invoer,,,,,,,, Totaal land en tuinbouwproducten landbouw ) consumptie ) industrie aal in % van. invoer,,,,,,,, Bosbouw industrie in % van. invoer,,,,,,, Visserij industrie en consumptie ) in % van. invoer,,,,,,, Totaal agrarische producten landbouw ) consumptie ) industrie aal in % van. invoer,,,,,,, Totaal agrarische en nietagrarische producten Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel; CBS statistisch Bulletin. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) t/m incl. consumptie. ) vanaf industrie en consumptie.

215 . Totale invoer en uitvoerwaarde, x mid gld i uitvoer [> L akkerbouw tuinbouw veehouderij bosbouw visserij LEIDLO_ CBS

216 b. Totale uitvoerwaarde van producten van agrarische herkomst en van de visserij, f.o.b. Total value of exports of agricultural products, by section fob ) min gld Akkerbouwproducten vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,,, Tuinbouwproducten vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,,, Veehouderijproducten vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,,, Totaal land en tuinbouwproducten vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederiands aal in % van. uitvoer,,,,,,,, Bosbouw vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,, Visserij vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,, Totaal agrarische producten vrijwel onbewerkt bewerkt nietnederlands aal in % van. uitvoer,,,,,,, Totaal agrarische en nietagrarische producten Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel; CBS statistisch Bulletin. N.B. Onderscheid wordt gemaakt tussen "producten grotendeels in Nederland voortgebracht" (vrijwel onbewerkt en bewerkt) en "kennelijk nietnederlandse producten". Deze begrippen kregen m.i.v. een andere inhoud, waardoor de gegevens over en later niet vergelijkbaar zijn met die van voorgaande jaren. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

217 Waarde van de invoer van agrarische producten, wereld en EU ) Totalen en hoofdgroepen, volume, prijs en waardeindexcijfers (voorgaande jaar=) Value of imports of agricultural products, world and EC; volume, price and valueindex numbers eenheid EU EU Invoer alle goederen Wereld w.o. EU min gld min gld Totaal agrarische producten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index w.v. Akkerbouwproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Tuinbouwproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Veehouderijproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Visserijproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Overige producten Wereld w.o. EU min gld waarde index min gld waarde index zie volgende pagina

218 (slot) Waarde van de uitvoer van agrarische producten, wereld en EU ) Totalen en hoofdgroepen, volume, prijs en waardeindexcijfers (voorgaande aar=) (end) Value of exports of agricultural products, world and EC; volume, price and valueindex numbers eenheid EU EU Uitvoer alle goederen Wereld w.o. EU min gld min gld Totaal agrarische producten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index w.v. Akkerbouwproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Tuinbouwproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Veehouderijproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Visserijproducten Wereld w.o. EU min gld volume index prijs index waarde index min gld volume index prijs index waarde index Overige producten Wereld w.o. EU min gld waarde index min gld waarde index Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel en LEIDLO (bewerking). ) EU inclusief voormalig DDR per oktober ; m.i.v. EU.

219 d. Waarde van de Invoer van agrarische producten Hoofdgroepen en belangrijkste (groepen van) producten, volume, prijs en waardeindexcijfers Value of imports by (group of) agricultural products, volume, price and valueindex numbers min gld % indexcijfers ( = ) volume prijs waarde Akkerbouw, Producten ook in Nederland verbouwd w.o. tarwe mais Uitheemse producten, dranken w.o. koffie cacaobonen cacaoproducten ruwe tabak tabakswaren wijn Veevoeders w.o. sojakoeken perskoeken zetmeel/zuivelmengvoeders Bereidingen van akkerbouwproducten,,,,,,,,,,,,,,, Tuinbouw, Producten ook in Nederland verbouwd w.o. verse snijbloemen tomaten Overige tuinbouwproducten w.o. zuidvruchten noten citrusvruchten vruchtensappen Bereidingen van tuinbouwproducten,,,,,,,,, Veehouderij, Vee en vlees w.o. rundvlees Pluimvee en eieren Melk en zuivel w.o. verse melk en melkproducten mager melkpoeder vol melkpoeder boter kaas,,,,,,,,, Visserij w.o. verse zeevis,, Margarine, vetten en oliën w.o. sojabonen,, Diversen, Totaal agrarische producten, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel en LEIDLO (bewerking).

220 e. Waarde van de uitvoer van agrarische producten Hoofdgroepen en belangrijkste (groepen van) producten, volume, prijs en waardeindexcijfers Value of exports by (group of) agricultural products, volume, price and valueindex numbers min gld % indexcijfers ( = ) volume prijs waarde Akkerbouw, Producten ook in Nederland verbouwd Uitheemse producten, dranken w.o. cacaoboter cacaoproducten tabakswaren bier Veevoeders w.o. sojakoeken zetmeel/zuivelmengvoeders Bereidingen van akkerbouwproducten,,,,,,,,,, Tuinbouw, Producten ook in Nederland verbouwd w.o. bloembollen bomen en heesters verse snijbloemen overige sierteelt tomaten komkommers overige verse groente appelen tuinbouwzaden Overige tuinbouwproducten w.o. citrusvruchten vruchtesappen Bereidingen van tuinbouwproducten,,,,,,,,,,,,,, Veehouderij, Vee en vlees w.o. levende varkens rundvlees varkensvlees Pluimvee en eieren w.o. geslachte kuikens en kippen consumptieeieren Melk en zuivel w.o. volle melkpoeder condens boter kaas,,,,,,,,,,,, Visserij w.o. verse zeevis,, Margarine, vetten en oliën, Diversen, Totaal agrarische producten, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel en LEIDLO (bewerking).

221 . Akkerbouwproducten a. Invoer van akkerbouwproducten Imports of arable products, quantity and value eenheid ) Zaaigranen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Tarwe min kg min gld,,,,,,,,,,,, Mais min kg min gld,,,,,,,,,,,, Overige granen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Landbouwzaden min kg min gld,,,,,,,,,,,, Peulvruchten min kg min gld,,,,,,,,,,,, Pootaardappelen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Overige aardappelen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Sojabonen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Oliezaden min kg min gld,,,,,,,,,,,, Vezelvlas min kg min gld,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

222 b. Uitvoer van akkerbouwproducten Exports of arable products, quantity and value eenheid ) Zaaigranen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Tarwe min kg min gld,,,,,,,,,,,, Mais min kg min gld,,,,,,,,,,,, Overige granen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Landbouwzaden min kg min gld,,,,,,,,,,,, Peulvruchten min kg min gld,,,,,,,,,,,, Pootaardappelen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Overige aardappelen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Sojabonen min kg min gld,,,,,,,,,,,, Oliezaden min kg min gld,,,,,,,,,,,, Vezelvlas min kg min gld,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

223 . Tuinbouwproducten gezamenlijk a. Invoer van tuinbouwproducten Imports of horticultural products kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Zuidvruchten Citrusvruchten Noten (incl. grondnoten) Specerijen Sierteeltproducten Tuinbouwzaden ) Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Niet inbegrepen zijn tuinbouwzaaierwten en bonen, zie hiervoor tabel a. b. Uitvoer van tuinbouwproducten Exports of horticultural products kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Zuidvruchten Citrusvruchten Noten (incl. grondnoten) Specerijen Sierteeltproducten Tuinbouwzaden ) Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Niet inbegrepen zijn tuinbouwzaaierwten en bonen, zie hiervoor tabel b. c. Invoer van tuinbouwproducten naar land van herkomst Imports of horticultural products by country of origin kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Portugal Spanje Oostenrijk Zweden Finland Canarische eilanden Verenigde Staten Israël Overige landen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

224 d. Uitvoer van tuinbouwproducten naar land van bestemming Exports of horticultural products by country of destination kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Portugal Spanje Oostenrijk Zweden Finland Overige landen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland. e. Uitvoer van tuinbouwproducten naar België/Luxemburg Exports of horticultural products to Belgium/Luxembourg kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. f. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Duitsland Exports of horticultural products to Germany kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden. Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

225 g. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Frankrijk Exports of horticultural products to France kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. h. Uitvoer van tuinbouwproducten naar het Verenigd Koninkrijk Exports of horticultural products to the United Kingdom kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. i. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Portugal Exports of horticultural products to Portugal kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Noten en grondnoten Specerijen Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. j. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Denemarken Exports of horticultural products to Denmark kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

226 k. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Griekenland Exports to Greece kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verse gedroogde zuidvruchten Verwerkt fruit Noten en grondnoten Specerijen Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Ierland Exports to Ireland kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. m. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Italië Exports to Italy kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Verwerkt fruit Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. n. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Spanje Exports to Spain kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit Noten en grondnoten Specerijen Sierteeltproducten Tuinbouwzaden Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

227 O. Uitvoer van tuinbouwproducten naar Zweden Exports of horticultural products to Sweden kg gld kg gld kg gld Totaal Verse groente Verwerkte groente Vers fruit Verwerkt fruit S ierteeltproducten Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

228 . Groente a. Invoer van verse groente Imports of fresh vegetables kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Portugal Spanje Oostenrijk Zweden Finland Egypte Canarische eilanden Overige landen Product Andijvie Augurken Bloemkool Champignons Komkommers Paprika Selderij Sla krop Sperzie en snijbonen Tomaten Uien Witlof Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

229 b. Uitvoer van verse groenten Exports of fresh vegetables kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Portugal Spanje Oostenrijk Zweden Finland Zwitserland Ver. Staten van Amerika Canada Overige landen Product Asperges Augurken Aubergines Champignons Komkommers Kool, rode en witte Paprika Prei Selderij Sla (krop) Spruiten Tomaten Uien Witlof Wortelen en rapen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

230 c. Invoer van verwerkte groenten Imports of processed vegetables kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Spanje Hongarije China Taiwan Polen Overige landen Product Bereidingen van groenten Bevroren groenten Gedroogde groenten Voorlopig verduurzaamde groenten Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland. d. Uitvoer van verwerkte groenten Exports of processed vegetables kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Canada Verenigde Staten Overige landen Product Bereidingen van groenten Bevroren groenten Gedroogde groenten Voorlopig verduurzaamde groenten Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

231 . Fruit a. Invoer van vers fruit Imports of fresh fruit kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Frankrijk Griekenland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Spanje Chili ZuidAfrika Overige landen Product Aardbeien Appelen Druiven Kersen en morellen Meloenen Peren Pruimen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland. b. Uitvoer van vers fruit Exports of fresh fruit kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Zweden Canarische eilanden Noorwegen Overige landen Product Aardbeien Appelen Peren Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

232 c. Uitvoer van appelen sn peren naar ras Exports of apples and pears by variety minkg Appelen,,,,,,,, Benoni Cox's Orange Pippin Discovery Elstar Gloster Golden Delicious James Grieve Jonagold Jonagored Karmijn de Sonnaville Schone van Boskoop Summerred Winston Overigerassen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Peren,,,,,,,, Beurré Alexandre Lucas Beurré Hardy Bonne Louise d'avranches Conference Doyenné du Comice Légipont Overige rassen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Kwaliteits Controle Bureau. N.B.: T/m hoeveelheden volgens de van de douane terugontvangen controlecertificaten. d. Invoer van verwerkt fruit Imports of processed fruit kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o. België/Luxemburg Frankrijk Griekenland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Spanje Oostenrijk Brazilië Israël Turkije Verenigde Staten Overige landen Product Bereidingen van fruit Bevroren fruit Gedroogd fruit Voorlopig verduurzaamd fruit Vruchtensappen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland.

233 e. Uitvoer van verwerkt fruit Exports of processed fruit kg gld kg gld kg gld Totaal EUlanden ) w.o België/Luxemburg Denemarken Frankrijk Griekenland Ierland Italië Verenigd Koninkrijk Duitsland Portugal Spanje Oostenrijk Zweden Finland Verenigde Staten Overige landen Product Bereidingen van fruit Bevroren fruit Gedroogd fruit Voorlopig verduurz. fruit Vruchtensappen Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf incl. Oostenrijk, Zweden en Finland. f. Invoer van zuidvruchten, citrusvruchten en noten Imports of subtropical fruit, citrus fruit and nuts kg gld kg gld kg gld Totaal zuidvruchten EUlanden ) Overige landen Bananen (vers) Totaal citrusvruchten Mandarijnen en clémentines Sinaasappelen Citroenen Andere citrusvruchten Totaal noten (incl. grondnoten) Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) Vanaf ind. Oostenrijk, Zweden en Finland.

234 . Sierteeltproducten a. Invoer van sierteeltproducten imports of ornamental products kg gld kg gld kg gld Totaal Bloembollen, knollen en wortelstokken Rhododendrons Vaste planten Verse anjers Verse rozen Overige verse snijbloemen Afgesneden bloemen, knoppen, gedroogd, gebleekt, enz. Loof, bladeren, twijgen e.d. Stekken (zonder wortels en enten) Fruitbomen en heesters Woudbomen en heesters Andere bomen en heesters Rozestruiken Overige planten, zaailingen en plantgoed Mycelium Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. b. Uitvoer van sierteeltproducten Exports of ornamental products kg gld kg gld kg gld Totaal Bloembollen, knollen en wortelstokken Rhododendrons Vaste planten Verse anjers Verse rozen Overige verse snijbloemen Afgesneden bloemen, knoppen. gedroogd, gebleekt, enz. Loof, bladeren, twijgen e.d. Stekken (zonder wortels en enten) Fruitbomen en heesters Woudbomen en heesters Andere bomen en heesters Rozestruiken Overige planten, zaailingen en plantgoed Mycelium Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

235 . Tuinbouwzaden a. Invoer van tuinbouwzaden Imports of horticultural seeds gld Totaal w.v. uit België/Luxemburg Frankrijk Italië Spanje Ver. Koninkrijk en Ierland (West)Duitsland ) OostAfrika Verenigde Staten en Canada Overige landen Bloemzaden ) Groentezaden ) Plantuitjes en sjalotten Zaaipeulvruchten Bron: Ned. Vereniging voor Zaaizaad en Plantgoed. N.B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) T/m excl. voorm. DDR. ) Incl. pakketpost. ) Excl. pakketpost. b. Uitvoer van tuinbouwzaden Exports of horticultural seeds gld Totaal w.v. naar België/Luxemburg Frankrijk Italië Spanje Ver. Koninkrijk en Ierland (West)Duitsland ) Verenigde Staten en Canada Overige landen Bloemzaden ) Groentezaden ) Plantuitjes en sjalotten Zaaipeulvruchten Bron: Ned. Vereniging voor Zaaizaad en Plantgoed. N:B.: Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk. ) T/m excl. voorm. DDR. ) Incl. pakketpost. ) Excl.pakketpost.

236 . Veeenveehouderijproducten a. Invoer van vee en veehouderijproducten Imports of livestock and animal products, quantity and value eenheid ) Vee en vlees paarden kalveren overige runderen varkens schapen en geiten paardevlees rund en kalfsvlees hele en halve varkens spek ham overige varkensvlees schape en geitevlees st min gld st min gld st min gld st min gld st min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Zuivelproducten melkpoeder condens boter kaas caseïne min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Pluimvee en eieren eendagskuikens overig levend pluimvee vleeskuikens, kippen overig vleespluimvee slachtafval pluimvee broedeieren overige eieren eiproducten st min gld minst min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld minst min gld min st min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

237 b. Uitvoer van vee en veehouderijproducten Exports of livestock and animal products, quantity and value eenheid ) Vee en vlees paarden kalveren overige runderen varkens schapen en geiten paardevlees rund en kalfsvlees hele en halve varkens spek ham overig varkensvlees schape en geitevlees st min gld st min gld st min gld st min gld st min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, To,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,*,,,,,,,,,,,,,,,,,, Zuivelproducten melkpoeder condens boter kaas caseïne min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Pluimvee en eieren eendagskuikens overig levend pluimvee vleeskuikens, kippen overig vleespluimvee slachtafval pluimvee broedeieren overige eieren eiproducten min st min gld min st min gld min kg min gld min kg min gld min kg min gld minst min gld minst min gld min kg min gld,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Maandstatistiek van de buitenlandse handel. ) Zie de toelichting aan het begin van dit hoofdstuk.

238 . EuropeseUnie. Algemeen a. Bevolking Population Bevolking aal x in% van EU per km land op ' burgerlijke beroepsbevolking x agrariërs in % van beroepsbev. België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat.

239 Ill b. Oppervlakte Areas Oppervlakte Specificatie opp. cultuurgrond België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU aal incl. water (km ) cultuurgrond ( ha) ) ) ) ) ) in % van landareaal * ' ' in % cult. grond EU,,,,,,,,,,,,,,, akkeren tuinbouw %,,,,,,,,,,,,,,,, blijvend grasland %,,,,,,,,,,,,,,,, blijvende gewassen %,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar. Oppervlakte cultuurgrond, % r '! ric^jh B. Dn. Did. Gr. Sp. Fr. Ir It. L. NL. O. P. Fl. VK. I I aandeel in % cultuurgrond EU f" aandeel in % landareaal LEIDLO_ CBS

240 c. Waarde landbouwproductie en agrarisch inkomen Value agricultural production and income Waarde landbouwproductie in in min. ecu plantaardige producten in % dierlijke producten in% Agrarisch inkomen netto toegevoegde waarde tegen factorkosten in min ecu België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU Bron: Eurostat. d. Prijsindexcijfers Indices of prices Gezinsconsumptie Opbrengstprijzen landbouwproducten ' plantaardige producten dierlijke producten aal Kostenfactoren in de landbouw goederen en diensten t.b.v. lopende productie t.b.v. investeringsgoederen aal = = België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat.

241 e. Aantal agrarische bedrijven, naar grondgebruik Number of agrarian holdings, by land utilization Gemiddelde bedrijfsg rootte Totaal Bedrijven met: akkeren tuinbouw blijvend grasland blijvende gewassen glastuinbouw bosbouw ha aantal bedrijven (x ) België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat. ) Incl. bedrijven met blijvende gewassen.

242 . Agrarischeproductie a. Oppervlakte akkerbouwgewassen ( ha) naar gewas, Area under arable crops, by crop Tarwe Rogge Gerst Haver Korrelmaïs Snijmaïs Aardappelen Suikerbieten België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ] I Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar. b. Productie akkerbouwgewassen ( ton), Production of arable crops Tarwe Rogge Gerst Haver Korrelmaïs Snijmaïs Aardappelen Suikerbieten België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar.

243 c. Oppervlakte tuinbouwgewassen ( ha) naar groep van gewassen, Area under horticultural crops, by group of crops Fruit exclusief citrusfruit en olijven Groenten geoogste oppervlakte Citrusfruit Bloembollen en bloemkwekerijgewassen Boomkwekerijgewassen België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar. d. Productie groenten en fruit ( ton), Production of vegetables and fruit Kool aal w.o. bloemkool Sla Uien Peen België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) Appelen Peren Aardbeien Druiven (aal) Komkommers Sinaasappels België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) ) Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar.

244 e. Veestapel ( stuks) december Livestock Rundvee w.o. melkkoeien Schapen Geiten Varkens w.o. vleesvarkens >= kg Kippen ) België Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) Bron: Eurostat. ) Cijfers uit. ) Cijfer voorgaand jaar. f. Aantal bedrijven (x ) met vee, Number of farms with animals Schapen Geiten Varkens Kippen Totaal Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Luxemburg Nederland Oostenrijk Portugal Finland ) Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat. ) Cijfers uit. g. Veehouderi producten ( ton) Animal products Rund/ kalfsvlees Varkensvlees Schapenen geitenvlees Pluimveevlees Boter Kaas Eieren (consumptie) Melkaanvoer) Condens Melkpoeder mager België/Lux. burg Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) ) Bron: Eurostat. ) Melkaanvoer.

245 . Zelfvoorzieningsgraad enverbruik perhoofd a. Zelfvoorzieningsgraad en verbruik per hoofd plantaardige producten / > Self sufficiency and consumption per capita crop products Zelfvoorzieningsgraad (in %) België/Lux.burg Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU granen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,, suiker (op basis wit),,,,,,,,,,,,,,, groenten,,, ),,,, ), ),,,, ) fruit (vers),,, ),,,, ), ),,,, ) aardappelen citrusfruit, ),,, ) Verbruik per hoofd (in kg per jaar) granen suiker (op basis wit) groenten fruit (vers) aardappelen citrusfruit België/Lux.burg Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,, ), ),,,, ),, ),,,, ), ),,,, ),,, ),,,,, ), ),,, ) Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar.

246 b. Zelfvoorzieningsgraad en verbruik per hoofd dierlijke producten Self sufficiency and consumption per capita animal products Zelfvoorzieningsgraad (in %) rund/ kalfsvlees varkensvlees schapenen geitenvlees pluimveevlees eieren (consumptie) melkproducten vers (m.u.v. room) boter kaas condens melkpoeder mager Belgiê/Lux.burg Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, I),,, ),,,,,,,,,,, Verbruik per hoofd (in kg per jaar) rund/ kalfsvlees varkensvlees schapenen geitenvlees pluimveevlees eieren (consumptie) melkproducten vers (m.u.v. room) boter kaas condens melkpoeder mager België/Lux.burg Denemarken Duitsland Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: Eurostat. ) Cijfer voorgaand jaar.

247 . UitvoerEUlanden Foreign trade of ECcountries VAN Frankrijk België/Luxemburg Nederland Duitsland NAAR Koers: ECU = Fr.fr, Fr.fr, B.fr, B.fr, Ned.gld, Ned.gld, D.mark, D.mark, Totaal min ECU Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld TotaalEU Totaal nieteu Totaal agrarische productie Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu zie volgende pagina

248 . Uitvoer EUlanden (vervolg) Foreign trade of ECcountries (continuation) VAN Italië VerenigdKoninkrijk Ierland Denemarken Koers: ECU = It.lire, It.lire, Eng.pnd Eng.pnd,, Iers pnd, Iers pnd, D.kr D.kr,, Totaal min ECU Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu Totaal agrarische productie Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu zie volgende pagina

249 . Uitvoer EUlanden (vervolg) Foreign trade of ECcountries (continuation) VAN Griekenland Portugal Spanje Zweden NAAR Koers: ECU = Gr.dra Gr.dra,, Port.esc, Port.esc, Sp.pes, Sp.pes, Zw.kr, Zw.kr, min ECU Totaal Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu Totaal agrarische productie Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu zie volgende pagina

250 Uitvoer EUlanden (slot) Foreign trade of ECcountries (end) VAN Finland Oostenrijk EU NAAR Koers: ECU = F.mrk, F.mrk, O.Sch., O.Sch., min ECU Totaal Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu Totaal agrarische productie Frankrijk België en Luxemburg Nederland Duitsland Italië Verenigd Koninkrijk Ierland Denemarken Griekenland Portugal Spanje Zweden Finland Oostenrijk Gehele wereld Totaal EU Totaal nieteu Bron: Eurostat.

251 . Gemeenschappelijk marktenprijsbeleid a. Het GATTlandbouwakkoord en de WTO The GATTagreement and WTO In april is het slotakkoord ondertekend van de GATT Uruguayronde over handelsliberalisatie, die zich sinds voortsleepte. De afspraken over de handel in landbouwproducten behelzen onder meer verlaging van de interne steun, vermindering van de steun bij export, verruiming van de markttoegang, waaronder omzetting van heffingen in tarieven en geleidelijke tariefsverlaging, alsmede regels en normen op veterinair en fytosanitair gebied. Deze afspraken moeten tussen en worden gerealiseerd. Waarschijnlijk zijn de prijsverlagingen die met de Mac Sharryhervorming samenhangen, toereikend voor de EU om aan de reductieverplichting voor de interne steun te voldoen. Voor de meeste producten, behalve voor rundvlees, is de Mac Sharryhervorming ook voldoende om de GATTafspraken op het gebied van vermindering van de exportsteun en vergroting van de markttoegang te realiseren. De Europese Commissie hoeft dus nauwelijks extra maatregelen te nemen om het eigen herziene landbouwbeleid in overeenstemming te brengen met de verplichtingen van het GATTakkoord. Wel is de speelruimte van "Brussel" voor een eigen prijsbeleid en een onbeperkte uitvoer naar de wereldmarkt kleiner geworden. Vanaf ' is de GATT vervangen door de Wereldhandelsorganisatie WTO. b. Gemeenschappelijke marktordeningen voor akkerbouwproducten Common Mattet Organisation for arable products Algemeen In / is in het kader van de hervorming van het EU landbouwbeleid een nieuwe regeling van kracht geworden waarbij de prijzen in drie jaar worden verlaagd en als compensatie hatoeslagen worden gegeven. Deze regeling geldt voor granen (w.o. ook snijmais), oliezaden, peulvruchten en lijnzaad (niet van vezelvlas). Met betrekking de toeslagen wordt onderscheid gemaakt tussen grote en kleine producenten, waarbij de grens tussen deze twee groepen in Nederland in de kleigebieden ligt op, ha van de genoemde gewassen en elders op, ha. Grote producenten komen alleen voor de toeslagen in aanmerking wanneer zij een oppervlakte ter grootte van % van het areaal waarvoor hasteun wordt aangevraagd braakleggen. Voor de braakgelegde hectares wordt een vergoeding verstrekt. Voor de hoogte van de diverse toeslagen wordt verwezen naar onderstaand overzicht. Steunbedragen (in gld, per ha) grote producenten (algemene regeling) granen eiwithoudende gewassen oliehoudende zaden braaklegvergoeding lijnzaad (niet van vezelvlas) kleine producenten (vereenvoudigde regeling) alle gewassen Productieregio I Productieregio I,.,.,.,.,,,,,,., Granen (zie ook tabel a) Het verkoopseizoen loopt van juli juni. De graanmarkt wordt gereguleerd door middel van een regeling voor het handelsverkeer en een interventiemechanisme. Per juli is het systeem van variabele invoerheffingen vervangen door vaste tarieven. Dit is een konkrete uitwerking van een van de vele afspraken van het GATTakkoord. Deze tarieven worden vervolgens in jaar verlaagd met %. De (vaste) tarieven kunnen worden verhoogd indien de wereldmarktprijzen zeer laag zijn. Hiermee wordt voorkomen dat de EGbescherming onaanvaardbaar laag zou worden. Anderzijds is in een bilateraal akkoord met de VS afgesproken dat de tarieven geen aanleiding mogen zijn een verhoging van de ËGbescherming. Immers als de wereldmarktprijzen zeer hoog zijn, zou de EGbescherming zeer sterk kunnen toenemen. Daartoe is een maximale invoerprijs gedefinieerd. Deze invoerprijs (= wereldmarktprijs + vaste tarief) mag nooit hoger zijn dan % van de interventieprijs in de EG. Exportrestituties kunnen worden verleend bij export, teneinde het verschil tussen de EGmarktprijs en de wereldmarktprijs te overbruggen. De restituties kunnen worden gevarieerd naar bestemming. Het exportbeleid beïnvloedt de prijsvorming van granen in de EG. De interventieprijs vormt de basis van de ondersteuning van het prijsniveau op de EGmarkt. De interventie is in het noorden van de EG slechts mogelijk in de periode november mei. In deze periode worden de interventieprijzen maandelijks verhoogd met een bedrag overeenkomend met de opslag en financieringskosten, te beginnen per november. Bij interventie worden bepaalde eisen gesteld t.a.v. de kwaliteit. Er is geen interventie voor voedertarwe. Fabrieksaardappelen (zie ook tabel h) Voor aardappelen bestemd voor de zetmeelfabricage, is een minimumprijs vastgesteld. Deze minimumprijs is bedoeld om de fabrieksaardappelteler een prijsgarantie te geven en te voorkomen dat de aardappelzetmeelindustrie goedkoper over haar grondstof kan beschikken dan de graanzetmeelindustrie, die door het graanbeleid geconfronteerd wordt met gegarandeerde prijzen. De aardappelzetmeelindustrie ontvangt een zogenaamde evenwichtspremie, mits de minimumprijs is betaald. Het stelsel van verwerkingsrestituties voor zetmeel is gehandhaafd. Voor fabrieksaardappelen is in het kader van de hervorming van het landbouwbeleid ter compensatie eveneens een stelsel van toeslagen ingevoerd. De hoogte van de toeslagen bedraagt per ton zetmeel in /' circa ƒ,. Aan deze toeslagen is géén braaklegverplichting verbonden.

252 De productie van aardappelzetmeel kent nationale contingenten. Het contingent voor Nederland bedraagt circa ton zetmeel. Suiker (zie ook tabel b) De grondslagen voor de ordening van de suikermarkt hebben o.m. betrekking op het prijsniveau en de beperking van de prijs en afzetgarantie. Voorzien is in een richtprijs voor witte suiker, en een interventieprijs voor witte en ruwe suiker. Van de interventieprijs voor suiker wordt een basisprijs voor suikerbieten afgeleid. De invoer uit derde landen wordt belast met een vast invoerrecht, dat voor suiker en melasse eventueel verhoogd kan worden met een aanvullend recht. Bij uitvoer naar derde tanden kunnen op witte en ruwe suiker alsmede op verwerkte producten restituties worden verleend. De zogenaamde quoteringsregeling kan voor Nederland als volgt worden samengevat: a. Het basisquotum (Aquotum) ad. ton witte suiker kan jaarlijks rechtstreeks op de gemeenschappelijke markt worden afgezet. b. Boven het basisquotum is een extra quotum (Bquotum) vastgesteld van. ton. Deze hoeveelheid kan eveneens op de gemeenschappelijke markt worden afgezet. c. De hoeveelheid suiker geproduceerd boven het maximumquotum (A + B), aangeduid als Csuiker, moet buiten de EG tegen wereldmarktprijs worden afgezet. d. De kosten om de overschotten te ruimen worden door de telers en suikerindustrie middels een stelsel van productieheffingen opgebracht. De productieheffing op A/B suiker bedraagt maximaal %. Indien noodzakelijk kan over de B suiker nog een productieheffing van ZVA% worden opgelegd. Is ook deze productieheffing ontoereikend om de kosten te dekken dan kan over de ale productieheffingen nog een extraheffing worden opgelegd dat alle kosten gedekt zijn. Evenals de suikerproductie is ook de bietenproductie verdeeld in A, B en Cquota. Voor A/B bieten worden jaarlijks basis en minimumprijzen vastgesteld. Deze minimumprijzen voor A en Bbieten bedragen respectievelijk en,% van de basisprijs. Bij het contracteren van de suikerbieten kunnen de suikerondernemingen kiezen voor een regeling waarbij voor elke teler afzonderlijk onderscheid wordt gemaakt tussen te leveren A, B en Cbieten (contractenstelsel) of voor het zogenaamde mengprijssysteem waarbij geen onderscheid wordt gemaakt en waarbij de telers de gemiddelde via de suikerregeling gerealiseerde prijs ontvangen. In Nederland is t/m / het mengprijssysteem toegepast en in de jaren / t/m /' het contractenstelsel. Vanaf het oogstjaar /' is het mengprijssysteem weer ingevoerd. Vanaf het verkoopseizoen /' is in Nederland een suikerquotering per individuele teler ingesteld (het zgn. bewaakte mengprijssysteem). Dit bewaakt mengprijssysteem voor ton witte suiker zal een suikerbietenareaal leiden dat ligt tussen de en ha. Het niet toepassen van het communautaire contractenstelsel in Nederland wordt jaarlijks door de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij goedgekeurd. Kool en raapzaad, zonnebloemzaad, sojabonen en ander vlas dan vezelvlas (o I i e v I a s) (zie ook tabellen a en c) Voor oliehoudende zaden, alsmede voor olie en schroot heeft de EEG in één van de meest vrije invoerregelingen vastgesteld. Bij invoer van deze producten bestaat geen enkele kwantitatieve beperking of heffing;er worden alleen douanerechten toegepast, die gelijk zijn aan % voor zaad, schroot en perskoeken, en tussen,% en % voor olie, afhankelijk van de staat (ruw of geraffineerd), de bestemming (menselijke voeding of industrie) en herkomstland (APSlanden, A.C.S.landen enz.). Gedroogde voedergewassen (zie ook tabel c) Voor deze groep eiwithoudende grondstoffen, waaronder begrepen gras, vlinderbloemigen en dergelijke, is m.i.v. april een nieuw steunsysteem van kracht waarbij een vast steunbedrag van ƒ, ecu/ton kunstmatig gedroogd product wordt betaald. Voor zongedroogd product is dit bedrag ƒ, ecu/ton. Er is een maximaal gegarandeerde hoeveelheid (MGH) ingesteld van ton en een voor Nederland nationale gegarandeerde hoeveelheid NGH van ton. Bij overschrijding van het MGH %, worden alle lidstaten met hetzelfde % gekort. Boven een overschrijding van % wordt de steun additioneel verlaagd in uitsluitend die lidstaten die hun NGH hebben overschreden. Zaaizaden (zie ook tabel c) Om de producenten van zaaizaad van onder meer grassen, vlinderbloemigen en lijnzaad een billijke prijs te kunnen garanderen wordt jaarlijks voor een deel van de productiekosten compensatie gegeven door het verlenen van een steunbedrag per kg zaad. De hoogte van de steunbedragen voor grassen en vlinderbloemigen varieert al naar gelang van de soort. c. Gemeenschappelijke marktordeningen voor veehouderijproducten Common Market Organisation for animal products Melk en zuivelproducten (zie ook tabellen a en b) In het kader van de gemeenschappelijke marktordening voor melk en zuivelproducten wordt naast een systeem van heffingen en restituties in het handelsverkeer met derde landen, jaarlijks voorzien in: a. Een gemeenschappelijke richtprijs voor melk met,% vet; b. Interventieprijzen voor boter en mager melkpoeder; c. Toeslagen ter ondersteuning van de prijzen van vloeibare ondermelk en mager melkpoeder voor veevoederdoeleinden; d. Toeslagen voor afzet van boter aan bakkerijen en ijsfabrieken. Ook is voorzien in subsidieregelingen voor de schoolmelkvoorziening en voor de verkoop van boter aan personen die sociale bijstand genieten. Daarnaast kan een bepaald kwantum boter uit de markt of de interventievoorraad tegen verlaagde prijs aan de consument beschikbaar worden gesteld. Ter verbetering van het evenwicht op de zuivelmarkt werd met ingang van het melkprijsjaar /' besloten een heffing te leggen op elke liter melk die boven een bepaalde referentiehoeveelheid wordt geproduceerd. Het bedrag van deze heffing is % van de richtprijs.

253 Ook voor de zuivelsector betekent het GATTakkoord een ingrijpende wijziging. Zo werden de variabele invoerheffingen vervangen door vaste tarieven en werden hoeveelheids en budgetbeperkingen ingevoerd waar het de gesubsidieerde export betreft. Rund en kalfsvlees (zie ook tabel a) De marktordening voor rundvlees kent de volgende instrumenten: invoertarieven en exportrestituties; interventie; premies. In zijn, in het kader van de Mac Sharry hervormingen, de premies in de rundersector verhoogd, om de daling van de interventieprijs met % te compenseren. De twee premieregelingen in de rundvleesmarktordening zijn: a. De premie voor het aanhouden van zoogkoeien. Teneinde hun inkomen op peil te houden, kan aan ondernemers die zoogkoeien houden een premie worden toegekend. Het maximum aantal premies dat per producent kan worden uitgekeerd wordt beperkt door zijn individuele referentiehoeveelheid. Deze referentiehoeveelheid is per Lidstaat bepaald op basis van het aantal premies dat in, of is betaald. b. Een speciale premie wordt toegekend aan producenten van mannelijke dieren de zogenaamde stierenpremie. Deze producenten kunnen per dier één premie aanvragen. Voor ossen kan men maal één premie aanvragen. De eerste keer als het dier de leertijd van maanden heeft bereikt, de tweede keer als het dier de leeftijd van maanden heeft bereikt. Deze premies worden per leeftijdsbranche en per producent maximaal dieren toegekend. Wanneer het aal aantal dieren waarvoor een premie is aangevraagd een bepaalde referentiehoeveelheid overschrijdt wordt het aantal dieren dat voor premie in aanmerking komt in het betrokken jaar per producent evenredig verminderd. Het aantal premies dat per producent kan worden uitbetaald is beperkt GVE/havoederoppervlakte. Eind ' is er een pakket noodmaatregelen aangenomen om de gevolgen van de BSE crisis op te kunnen vangen. De Europese Commissie heeft een bedrag beschikbaar gesteld aan de lidstaten, die dat aan de producenten ten goede kunnen laten komen om de prijsdaling op te vangen. Daarnaast is in enkele landen de verwerkingspremie van kracht. Onder deze regeling worden nuchtere kalveren opgekocht en uit de markt genomen. Voor die landen die de verwerkingspremie niet willen toepassen is de vervroegde slachtpremie ingevoerd. Bij deze regeling, bedoeld voor de kalfsvleessector, wordt een premie gegeven op het slachten van vleeskalveren op een gewicht dat % onder het gemiddeld slachtgewicht ligt. Beide regelingen gelden eind ' en hebben doel het aanbod van rundvlees te beperken door minder kalveren beschikbaar te laten komen voor de roodvleesproductie. Schapenvlees (zie ook tabel a) De EGmarktordening voor schapen, in werking getreden op oktober, voorziet in een jaarlijks vast te stellen basisprijs voor geslachte schapen, vers of gekoeld, en een premieregeling voor producenten van schapenvlees. De invoer van schapenvlees is gecontingenteerd. Buiten deze contingenten vindt geen invoer plaats. Teneinde de producent schadeloos te stellen voor inkomensverlies als gevolg van de vrijmaking van het handelsverkeer is een premiestelsel ingesteld. De hoogte van deze premie (de ooipremie) wordt bepaald door het verschil tussen de basisprijs en de gemiddelde marktprijs in de EU voor zware lammeren. Dit verschil (inkomensverlies) wordt vermenigvuldigd met een coëfficiënt, die de gemiddeld in de EU geproduceerde hoeveelheid zware lammeren per ooi aangeeft. Indien men lichte lammeren in plaats van zware lammeren produceert krijgt men slechts % van de premie. Als producent van lichte lammeren wordt beschouwd iedere schapenhouder die melk van ooien of zuivelproducten op basis van melk van ooien verkoopt. De definitie voor het verkoopseizoen van voor de premie in aanmerking komende ooien, luidt: "elk vrouwelijk schaap dat tenminste een keer heeft gelammerd of tenminste een jaar oud is." Met ingang van is het aantal premies dat per producent kan worden uitgekeerd, beperkt een per producent vastgesteld maximum. Dit maximum is per producent bepaald op basis van het in betaalde aantal premies. In probleemgebieden wordt een toeslag op de ooipremie uitgekeerd. Varkensvlees (zie ook tabel a) Met ingang van juli is ook voor de intensieve veehouderijproducten het GATTakkoord van kracht geworden. Met ingang van die datum is de gesteunde export aan een maximum gebonden qua hoeveelheid en budget. Het systeem van variabele heffingen en sluisprijzen is met ingang van die datum vervangen door vaste invoertarieven die aan een maximum zijn gebonden. Tot slot dient te worden voorzien in minimum markttoegang voor varkensvlees vanuit derde landen. Er is voorzien in steun voor particuliere opslag. Eieren en pluimveevlees Met ingang van juli is onder andere voor de intensieve veehouderijproducten het GATTakkoord van kracht geworden. Met ingang van die datum is de gesteunde export aan een maximum gebonden qua hoeveelheid en budget. Het systeem van variabele heffingen en sluisprijzen is met ingang van die datum vervangen door vaste invoertarieven die aan een maximum zijn gebonden. Tot slot dient te worden voorzien in minimum markttoegang voor eieren en pluimveevlees vanuit derde landen. In een interventiebeleid is voor de sectoren eieren en pluimveevlees niet voorzien.

254 d. Gemeenschappelijke marktordeningen voor verse en verwerkte groenten en fruit Common Markst Organisation for fresh and processed vegetables and fruit Op januari zijn voor verse en verwerkte groenten en fruit nieuwe gemeenschappelijke marktordeningen in werking getreden (respectievelijk verordening / en /). Hierna volgt een samenvatting van een desbetreffende brochure van het Productschap Tuinbouw. Verse groenten en fruit Kwaliteitsnormen Gemeenschappelijke kwaliteitsnormen zijn mogelijk. De bestaande VN/ECE (=Economische Commissie voor Europa)normen vormen hiervoor de basis. Via de procedure van het beheerscomité worden de normen vastgesteld. De normen gelden in principe in alle handelsstadia. Uitzonderingen zijn mogelijk (bijvoorbeeld directe verkoop van de teler aan de consument, leveringen aan pakstations). Er zijn kwaliteitsnormen voor de volgende verse producten: Groenten: artisjokken, asperges, aubergines, andijvie en krulandijvie, bleekselderij, bloemkool, courgettes, doperwten, knoflook, komkommers, paprika's, prei, sla, sluitkool, snij en slabonen, spinazie, spruiten, tomaten, uien, witlof en wortelen. Fruit: aardbeien, abrikozen, advocaten, appelen en peren, citrusvruchten, tafelduiven, kersen, kiwi's, meloenen, perziken, pruimen, watermeloenen, noten in de dop, amandelen in de dop, hazelnoten in de dop. Telersverenigingen (T.V.) Een Telersvereniging (T.V.) is een door de telers opgericht rechtspersoon. Voor de volgende productgroepen zijn T.V.en mogelijk: groenten en fruit (universeel), fruit, groenten, producten bestemd voor verwerking, citrusfruit, noten, champignons. T.V.en kunnen worden erkend door de lidstaten (in Nederland is dat het Productschap voor Tuinbouw). Een T.V. zorgt ervoor dat de productie en kwaliteit worden afgestemd op de vraag, dat het aanbod van de leden geconcentreerd in de handel komt, dat de productiekosten omlaag gaan en dat de productieprijzen worden gereguleerd, dat de landbouwpraktijk, de productietechnieken en het afvalbeheer milieuvriendelijk zijn, de kwaliteit van water, bodem en landschap wordt beschermd en de biodiversiteit wordt behouden en bevorderd, dat het aanbod van de leden geconcentreerd in de handel komt. Actiefonds T.V.en nieuwe stijl kunnen financiële E Usteun krijgen als zij een actiefonds hebben dat gevormd is uit effectieve financiële bijdragen van de leden. De EUbijdrage is gemaximaliseerd een percentage van de afgezette hoeveelheid of omzet. Ook de effectieve bijdragen van de telers moeten gerelateerd zijn aan de omzet of hoeveelheid daadwerkelijk verkochte producten. Het actiefonds is bestemd voor financiering van een operationeel programma. Het operationele programma moet onder meer betrekking hebben op:het product (bijvoorbeeld verbetering van de kwaliteit, verhoging van de handelswaarde, ontwikkeling van een milieuvriendelijke en biologische productiekolom, beperking van uit de markt genomen hoeveelheden; de leden (maatregelen voor milieuvriendelijke technieken bij teelt en bij beheer van gebruikt materiaal) en financiële plannen (plannen voor het toezicht op naleving van de kwaliteitsnormen, van fytosanitaire voorschriften en van maximum residugehaltes). financiering van uit de markt genomen producten. Als het operationele programma is goedgekeurd mag de T.V. uit het fonds: interventievergoedingen betalen voor producten waarvoor geen volledige communautaire vergoeding (zie hierna) bestaat; een toeslag geven boven op de EUintervent ie vergoed ing. Deze toeslag is wel aan een maximum gebonden. Vanaf het moment dat het programma is goedgekeurd mag in het eerste jaar maximaal % van het fonds voor de interventievergoeding bestemd worden. Vanaf het zesde jaar bedraagt dit nog slechts % (Afbraakritme %, %, %, %, % en %). De EUbijdrage aan het fonds is in principe gelijk aan de bijdrage van de leden aan het fonds (/). De EUbijdrage kan ook % zijn. In dit geval moet een operationeel programma geheel of voor een deel ingediend zijn: door T.V.en die in verschillende lidstaten werkzaam zijn en grensoverschrijdende maatregelen nemen of, door T.V.en voor maatregeien die in S.O. (sectorale organisaties en overeenkomsten)verband worden uitgevoerd. De maximale EUbijdrage aan het fonds bedraagt % van de waarde van de verhandelde productie van iedere T.V. De ale EUsteun mag niet meer bedragen dan % van de ale omzet van alle EU T.V.en te zamen. Vanaf worden de percentages %en % verhoogd,% respectievelijk,%. Er is een voorschotregeling. Deze is beperkt % om een overschrijding van de maximale bijdrage te voorkomen. De betaling van het eventueel resterende gedeelte vindt pas plaats nadat alle steunaanvragen bekend zijn. Na toestemming van de EU kan een lidstaat aan een T.V. in zwak georganiseerde gebieden nationaal financiële steun toekennen.deze steun mag maximaal gelijk zijn aan de helft van de telers bij dra gen. Deze steun komt boven op het actiefonds. De EU kan de nationale bijdrage vergoeden. Dit, op voorwaarde dat de afzet van groente en fruit via een T.V. minder dan % van de nationale producten bedraagt en die productie minimaal % van de nationale landbouwproductie uitmaakt. Voor producten, die langdurige concurrentie problemen ondervinden en waarvoor de G.M.O. ontoereikend of ongeschikt is, kunnen specifieke maatregelen worden vastgesteld. Het gaat om producten die uit economisch of milieuoogpunt of plaatselijk dan wel regionaal zeer belangrijk zijn. Representatieve T.V.en of groeperingen daarvan kunnen de lidstaat verzoeken enkele voorschriften van hun statuten en besluiten ook toe te laten passen op telers uit hun economische regio die geen lid zijn. Sectorale organisaties en overeenkomsten (S.O.) De Gemeenschappelijke marktordening omschrijft sectorale organisaties als brancheorganisaties. Een erkende sectorale organisatie (S.O.) is een rechtspersoon die:

255 bestaat uit vertegenwoordigers van verschillende beroepsgroepen die betrokken zijn bij de productie en/of de verwerking en/of de verhandeling van groente en fruitproducten. is opgericht op initiatief van alle of een deel van de aangesloten verenigingen of groeperingen daarvan. rekening houdend met de consumentenbelangen, zich in bepaalde EUregio's bezighoudt met werkzaamheden zoals: verbetering van kennis en doorzichtigheid van de productie en de markt, middels marktonderzoek of studies betere coördinatie van de afzet, opstellen van standaardcontracten, verenigbaar met EUwetgeving, verhogen handelswaarde van groente en fruit, het zoeken naar methoden voor het verminderen van gewasbeschermingsmiddelen en andere productiemiddelen die kwaliteit van het product en behoud van bodem en water garanderen, ontwikkelen en beschermen van de biologische landbouw, oorsprongsbenamingen, kwaliteitslabels en geografische aanduidingen, bevorderen van geïntegreerde teelt of andere milieuvriendelijke teeltmethoden. Net als bij T.V.en kunnen regels die door S.O.'s zijn vastgesteld ook van toepassing worden verklaard op nietleden. Interventieregeling T.V.en of groeperingen daarvan bepalen zelf hoeveel, wanneer en welke producten in de interventie mogen. Begrippen als basis en aankoopprijzen alsmede préinterventre komen te vervallen. Hieronder volgt een overzicht van de interventieproducten die de EU volledig vergoedt. De erkende T.Ven of hun groepering betalen de vergoeding uit. Nietleden kunnen in hun regio dezelfde interventieproducten bij de (groepering van) T.Ven aanbieden. De communautaire vergoeding zal echter % lager zijn. Overzicht communautaire (ophoud) vergoeding, ecu/ kg Verkoopseizoen / / / / / Vanaf Bloemkool Tomaten Appelen Druiven Abrikozen Nectarines Perziken Peren Aubergines Meioenen Watermeloenen Sinaasappelen Mandarijnen Clementines Satsuma's Citroenen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Maximaal mag van de ter verkoop aangeboden producten, m.u.v. citrusfruit, in het e jaar slechts %in de interventie gaan. Dit wordt geleidelijk verlaagd % vanaf het e jaar. Voor appelen en peren is dat dan % (Afbraakritme %, %, %, %, % en % respectievelijk %). Voor citrusfruit geldt voor het e jaar slechts % en % vanaf het e jaar (Afbraakritme %, %, %, %, % en %). Voor (watermeloenen bedraagt het maximale interventiepercentage vanaf het seizoen / %. Interventie producten mogen alleen als volgt nog worden afgezet: Voor alle producten: gratis uitdelen aan liefdadigheidsinstellingen en aan mensen die van de nationale financiële bijstand moeten leven; boven het normale gebruik gratis uitdelen aan strafinrichtingen, vakantiekolonies, ziekenhuizen en bejaardentehuizen; via charitatieve instellingen gratis uitdelen aan behoeftigen in derde landen; en als vervangend: gebruik voor andere voedingsdoeleinden; gebruik voor (de) veevoeder(industrie). Voor fruit: gratis fruit uitdelen aan kinderen op school, buiten de verstrekte maaltijden. De T.V.en bepalen de bestemming. De normale afzet van de betrokken producten mag hierdoor niet in het gedrang komen. In sommige gevallen kan voor onderstaande producten ook een andere bestemming gegeven worden: appelen, peren, perziken, nectarines en bloedperziken bestemd voor verwerking alcohol van. Interventieproducten mogen ook compost verwerkt worden of worden bestemd voor toegestane biologische afbraakprocessen. Dit alleen als de bovengenoemde bestemmingen niet mogelijk zijn. Handelsverkeer met derde landen Het derdelandenbeleid is ongewijzigd en gebaseerd op de GATTovereenkomst van. Het beleid wordt uitgevoerd met behulp van in en uitvoercertificaten, entreeprijzen (zie hierna), vrijwaringsmaatregelen (dit kan een beperking of verbieden van de in en uitvoer inhouden of het opleggen van een aanvullend recht), tariefcontingenten en uitvoerrestituties. Bij producten met een entreeprijs wordt naast het algemene invoerrecht een specifiek invoerrecht opgelegd als de invoerprijs onder de entreeprijs ligt. Producten met entreeprijzen zijn: artisjokken (november t/m juni), courgettes, komkommers, tomaten, abrikozen (juni/juli), appelen, citroenen, clémentines (december t/m februari), kersen ( mei t/m augustus), mandarijnen e.d. (december t/m februari), peren (juli t/m april), perziken ( juni t/m september), pruimen ( juni t/m september), sinaasappelen (december t/m mei), tafeldruiven ( juli t/m november). Verwerkte groenten en fruit Steunregeling Verwerkers die contracten afsluiten met telers of T.Ven voor de levering van de basisproducten en daarvoor een door de EU vastgestelde minimumprijs moeten betalen, krijgen van de EU een financiële vergoeding (verwerkingssteun). Deze vergoeding is in principe gelijk aan het verschil van de prijzen van het basisproduct in de Gemeenschap en derde landen. Leden van de T.V. moeten hun ale productie van de basisproducten afzetten via deze T.V. Verwerkers die met een T.V. contracten hebben afgesloten krijgen verwerkingssteun voor de gehele aangekochte hoeveelheid.

256 De volgende producten komen voor EUsteun in aanmerking: Bevroren tomaten, tomatenvlokken, gedroogde vijgen, gedroogde pruimen verkregen uit gedroogde "Prunes d'ente", (on)gepelde tomaten, crush of pizzasaus e.a., tomatensap, tomatenconcentraat, Williams en Rochaperen op sap, perziken of sap, tomatensap. Gedurende een overgangsperiode van jaar mogen verwerkers nog contracten afsluiten met individuele telers. Het eerste jaar komt slechts % van de ale hoeveelheid in aanmerking voor verwerkingssteun %in het " jaar (Afbraakritme %, %, %, %, %). Vanaf het * jaar kunnen geen contracten meer gesloten worden met individuele telers. Voor tomaten geldt voor de EUsteun een productiedrempel van ton vers product. Periodiek wordt een verdeling gemaakt van de productiedrempel per producerende lidstaat (Griekenland, Frankrijk, Italië, Portugal en Spanje). Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen tomatenconcentraat, gepelde tomaten en overige tomatenproducten. Voor perziken en peren zijn garantiedrempels vastgesteld zonder onderverdeling. Deze drempels bedragen voor perziken ton voor peren ton. Wanneer de drempels worden overschreden wordt de steun het jaar daarop verminderd. Voor krenten en Sultanine en moscatelrozijnen wordt de steun per hectare vastgesteld. Krenten, sultaninerozijnen en gedroogde vijgen mogen in de laatste maanden van het verkoopseizoen ter interventie worden aangeboden. De maximale hoeveelheid voor interventie voor krenten en sultaninerozijnen bedraagt ton.voor gedroogde vijgen geldt geen maximum. Voor producten die door langdurige concurrentie problemen ondervinden en waarvoor de Gemeenschappelijke marktordening ontoereikend of ongeschikt is, kunnen specifieke maatregelen worden genomen. Het gaat om producten die uit economisch of milieuoogpunt, dan wel plaatselijk of regionaal van groot belang zijn. De extra maatregelen moeten dan met name betrekking hebben op: kwaliteit basisproduct afstemmen op de behoefte van de verwerkende industrie; ontwikkelen van nieuwe technieken voor verbetering van de kwaliteit en verlaging van de productiekosten; ontwikkeling van nieuwe producten voor verwerking; economische studies en marktonderzoeken. Voor asperges die bestemd zijn voor verwerking wordt in het kader van deze regeling een hasteun verleend. De steun bedraagt ecu/ha en is gemaximaliseerd ha. Handelsverkeer met derde landen Het derdelandenbeleid is ongewijzigd en gebaseerd op de GATTovereenkomst van. Het EUbeleid wordt uitgevoerd met behulp van: In en uitvoercertificaten; Uitvoerrestituties; Vrijwaringsmaatregelen (beperken c.q. verbieden van in of uitvoer); Tariefcontingenten; Minimuminvoerprijzen: het jaar minimuminvoerprijzen en compenserende heffingen voor de volgende producten: rozijnen en krenten; (zure)kersen: bevroren met of zonder toegevoegde suiker; (zure)kersen: voorlopig verduurzaamd, ongeschikt voor directe consumptie; (zure)kersen: verduurzaamd met of zonder toegevoegde suiker of alcohol. e. Gemeenschappelijke marktordening voor de sierteelt Common Market Organisation for ornamental production Op juli werd de gemeenschappelijke marktordening voor deze sector stand gebracht. De regeling heeft betrekking op de producten van hoofdstuk van het gemeenschappelijk douanetarief en omvat slechts een stelsel van kwaliteitsnormen en een regeling van het handelsverkeer. Kwaliteitsnormen Deze hebben betrekking op: a. bloembollen, knollen en wortelstokken (in rusttoestand) binnen de Unie in het handelsverkeer het stadium van de detailhandel en bij import uit en export naar derde landen. De normen omvatten minimumkwaliteitseisen (geen klasseindeling), een sortering naar grootte op basis van minimummaat en/of grootteklasse, presentatie en aanduidingsvoorschriften. b. verse snijbloemen en vers snljgroen in het groothandelsstadium binnen de Gemeenschap, bij invoer in de Unie en uitvoer naar derde landen. Ten aanzien van kwaliteitseisen voor snijbloemen wordt onderscheid gemaakt in klasse I en II; daarnaast bestaat binnen klasse I nog de mogelijkheid te onderscheiden naar benaming "Extra" en I. Handelsverkeer a. Binnen de Unie Binnen de Unie is de handel in sierteeltproducten geheel geliberaliseerd. b. Met derde landen De invoer van siergewassen uit derde landen is geliberaliseerd. Sedert juli geldt het gemeenschappelijk douanetarief en is een heffing, anders dan het douanetarief, verboden. In het kader van de toetreding van Spanje en Portugal de EU zijn met een aantal landen rond de Middellandse Zee akkoorden afgesloten. Voor rozen en anjers is daarbij bepaald dat indien deze producten worden ingevoerd tegen een prijs die lager is dan % van de EUproducentenprijs het normale EUdouanetarief van % of % zal worden toegepast. Enkele landen, waaronder belangrijke producenten als Colombia en Kenia, zijn vrijgesteld van betaling van het invoerrecht.

257 . HetEuropeseMonetaire Stelsel (EMS) The European Monetary System (EMS) Ontwikkelingen van het Europees Monetair Stelsel Vanwege de grote spanningen binnen het EMS is op augustus door de presidenten van de Centrale Banken en de ministers van Financiën van de EU besloten om de interventiebandbreedte te verruimen van,% naar %. Ontwikkelingen binnen het agromonetair stelsel In hebben enkele belangrijke ontwikkelingen plaatsgevonden in het agromonetaire systeem. Het SwitchOvermechanisme is per februari afgeschaft. Het resultaat hiervan was dat de groene koersen van alle LidStaten daalden (werden gedeeld door Switch Overfactor,), terwijl tegelijkertijd alle bestaande ECU bedragen (prijzen, premies, etc.) werden vermenigvuldigd met,. Per saldo bleven daardoor de bedragen in nationale valuta uitgedrukt gelijk. De beslissing om de interventiebandbreedte binnen het EMS te verruimen naar % heeft gevolg dat ook de voormalige vaste valuta (waaronder de gulden) te maken kunnen krijgen met wijzigingen van de groene koers. Om groene koers dalingen zo veel mogelijk te vermijden is door de Raad van landbouwministers besloten dat een groene koers daling pas optreedt als het verschil met de marktteers groter dan % wordt. Inhet voorjaar van liep het verschil tussen de groene koers en de marktkoers voor zes landen (Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk en Denemarken) meer dan % op. Uiteindelijk leidde dit groene koers dalingen voor de betrokken landen van ca. %. De landbouwers in de betrokken landen zullen daarvoor compensatie ontvangen. Deze compensatie geldt voor minimaal en maximaal jaar, en is degressief. Echter, als de groene koers stijgt, dan is een korting op de compensatie mogelijk. In de tweede helft van is de situatie veranderd. Het DMblok is sindsdien relatief zwak tegenover munten als de dollar, lire en Engelse en Ierse pond.het gevolg daarvan is dat de groene koers van de gulden in kleine stapjes is gestegen. De ale stijging bedraagt,% (stand per eind januari ). Daarmee is de daling uit ongedaan gemaakt. Wat de compensatiebetaling in Nederland betreft werden in oktober de eerste en tweede tranche aan de landbouwers uitgekeerd. Gezien de recent weer gestegen groene koers, is de derde tranche vervallen. In mei zal de Europese Commissie voorstellen doen voor het agromonetaire beleid vanaf januari. Voor deelnemers aan de euro wordt een systeem van groene koersen overbodig. Het afschaffen van de groene koersen voor die landen kan echter wel leiden kleine prijs en premieveranderingen (merendeels dalingen). De Landbouwraad zal zich in de loop van buigen over de vraag hoe daarmee moet worden omgegaan. zie volgende pagina

258 . Het Europese Monetaire Stelsel (EMS) (slot) The European Monetary System (EMS) (end) Waarde ECU in "groenevaluta" ) sector ' ' ' ' ' ' Switch Over factor,,,, Nederland gld. zuivel granen varkensvlees overige,,,,,,,,,,,,,,,,,,, (W.)Duitsland DM. zuivel granen overige,,,,,,,,,,,, )«,, België/Lux. B/L.frs. zuivel/rundvlees granen/suiker,,,,,,,,,,, Denemarken D.kr. zuivel/rundvlees granen/suiker varkensvlees,,,,,,,,,,,, )'<,,, Frankrijk F.frs. zuivel granen/suiker rundvlees varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Ierland lers.pnd zuivel granen/suiker rundvlees varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Italië It. lires Ver.Kon. Eng.pnd zuivel/rundvlees granen suiker varkensvlees zuivel granen/suiker rundvlees varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, [,,,,,,,,,,,,,, Griekenland Gr.drachme zuivel/rundvlees granen/suiker varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,, Spanje Sp.pst. zuivel/rundvlees granen/suiker varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,, Portugal Port.esc. zuivel/rundvlees granen suiker varkensvlees,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Finland Fin.mark div.,,,, Oostenrijk Oost.sh. div.,,,, Zweden Zw.kroon div.,,,, N.B.: Vanwege het nieuwe agromonetaire stelsel sinds ' (en wijziging in december ) kan een wel elke dag optreden. ) De stand per aangegeven data. De wijzigingen die zich in de loop van een jaar voordeden, zijn in deze De SwitchOverfactor is per februari afgeschaft. groene koerswijziging vrijtabel niet vermeld.

259 . Uitgaven EuropeesOriëntatieenGarantiefondsvoordelandbouw Payments of the European Agricultural Garantes and Guidance Fund (EAGGF) ) ) min ECU Totale brutouitgaven ) w.v. afd. Oriëntatie ) afd. Garantie ) w.o. compens. bedragen e.d. braaklegging landb.grond ) inkomenssteun Marktordeningen (afd. garantie) w.v. akkerbouwgewassen ) granen ) zuivel ) oliën en vetten ) olijfolie suiker ) rundvlees schape en geitevlees varkensvlees groente en fruit ) wijn tabak overige sectoren Bron: Financiële Verslagen EOGFL/EG Commissie: De toestand van de landbouw in de Gemeenschap. N.B.: M.i.v. EG: landen. M.i.v. EU: landen. I ) Begroting (voorlopige cijfers). ) Voorontwerpbegroting. ) Inhet kader van goedkeuring rekening(en) van voorafgaande jaren is het aal van: verminderd met, miljoen ECU; verminderd met, miljoen ECU; verminderd met, miljoen ECU; verminderd met, miljoen ECU. ) T/m inclusief % van het begrotingsbedrag voor braaklegging van landbouwgrond. Exclusief betalingen ingevolge Verordening EEG nr. / (visserij). ) Van t/m is % van het begrotingsbedrag voor braaklegging vermeld. Het bedrag onder bevat het ale krediet voor braaklegging, alsmede dat voor inkomenssteun. Vanaf is braaklegging onder de post "akkerbouwgewassen" gevoegd. ) Deze post omvat de kredieten voor granen, oliehoudende zaden, erwten, tuin/veldbonen en de braaklegging van landbouwgronden. ) Excl. rijst; granen m.i.v. onder "akkerbouwgewassen". ) Na aftrek opbrengst melkheffing. ) M.i.v. onder "akkerbouwgewassen". ) Zonder aftrek medeverantwoordelijkheidsheffing. II ) Steun voor peulvruchten m.i.v. onder "overige sectoren".

260 . Diverse gegevens. Landbouwcoöperatie a. Marktaandeel van land en tuinbouwcoöperaties in aanvoer, afzet e.d. ) Market share of agricultural cooperations sectoren maatstaf % Coöp. Banken aan spaarbanken toevertrouwde gelden aan land en tuinbouw verstrekt bankkrediet Toeleverend Aan en verkoopver. Compost voor champignons veevoederomzet kunstmestomzet gewasbeschermingsomzet compostvoorziening Verwerking Zuivelproducten Vee en vleeswaren Suiker Consumptieaardappelenproducten Fabrieksaardappelen Pluimvee Eiproducten melkaanvoer a/d fabrieken boterproductie kaasproductie melkpoederproductie gecondenseerde melkproductie weipoederproductie consumptiemelkafzet (incl. room) geslachte varkens geslachte runderen verwerkte suikerbieten productie consumptieaardappelproducten vermalen aardappelen geslacht pluimvee productie eierproducten ** " " " Groenten en fruit Bloembollen Bloemen en planten Champignons Poot en consumptieaardappelen Uien Eieren Pluimvee Wol afzet groenten afzet fruit afzet bloembollen afzet bloemen afzet planten afzet champignons afzet pootaardappelen afzet consumptieaardappelen afzet uien afzet eieren afzet pluimvee wolafzet '* " " " Dienstverlenende coöperaties Accountantsbureaus Grasdrogerijen Bed rijf s verzorging Werktuigen hoofdberoepsbedrijven gedroogd product hoofdberoepsbedrijven verricht loonwerk Bron: Nationale Coöperatieve Raad voor land en tuinbouw. ) Gebaseerd op het boekjaar (bijv.: = ^S/ ^). " = schatting

261 . Mengvoederindustrie a. Mengvoederbedrijven en productie naar productieomvang Compound feed factories and production, by size of production Jaar ) productie (x ton) <= > > aal aantalbedrijven ) V w.v. particulier coöperatief productie (x ton) /' * * w.v. particulier coöperatief Bron: Productschap voor Veevoeder, mengvoederenquête. ) Vóór gegevens per seizoen (julijuni). ) m.i.v. zijn de zgn. "zelfmengers" inbegrepen. Vanaf aantal ondernemingen; daarvoor aantal vestigingen. b. Mengvoederproductie naar voedersoort Production of the compound feed industry by kind of feed * rund var pluim div. vee kens vee voevoeder voeder voeder ders rund var pluim div. vee kens vee voevoeder voeder voeder ders x ton Bedrijfsvorm particulier coöperatief Totaal Bron: Productschap voor Veevoeder. N.B.: Rundveevoeder: exclusief kunstmelkpoeder; t/m inclusief paarden, geiten en schapen. Varkensvoeder: exclusief kunstmatige zeugenmelk. Pluimveevoeder: hardvoer en andere voeders. Diverse voeders: w.o. honden en kattenvoer, voeders voor konijnen, duiven enz. m.i.v. inclusief paarden, geiten en schapen.

262 Productie van mengvoeder naar voedersoort en van kunstmelk voor kalveren in de EU Compound feed production according to kind of feed and milkreplacer production for calves, EC " * ton Rundveevoeder België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) Kunstmelkvoeder België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland ) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) Varkensvoeder België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland ) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) Pluimveevoeder België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) zie volgende pagina

263 c. Productie van mengvoeder naar voedersoort en van kunstmelk voor kalveren In de EU (slot) Compound feed production according to kind of feed and milkreplacer production for calves, EC tor ) * Diverse voeders België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland ) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) Totaal België Denemarken Duitsland ) Griekenland Spanje Frankrijk Ierland Italië Nederland ) Oostenrijk Portugal Finland Zweden Ver. Koninkrijk EU ) Bron: FEFAC. ) Tot excl. voormalig DDR. ) T/m boekjaren (juli t/m juni). Vanaf kalenderjaarcijfers. ) Luxemburg niet inbegrepen. M.i.v. incl. Spanje en Portugal. M.i.v. incl. voormalig DDR. M.i.v. incl. Griekenland. M.i.v. incl. Finland, Oostenrijk en Zweden.

264 . Landbouwonderwijs a. Leerlingen landbouwscholen en cursussen Pupils of agricultural schools I II I II I II I II Voltijdonderwijs Universiteit w.o. lejaars Hogere scholen w.v. afd. landbouw afd. levensm. technologie afd. tuinbouw afd. bosbouw en cult.techn. afd. bos en natuurbeheer afd. land, water en milieubel* afd. agr. bedrijfskunde afd. tuin en landsch.inr. afd. landb. lab. ond. afd. milieukunde afd. int. agr. handel afd. diermanagement afd. agr. accountancy afd. plantenteelt afd. veehouderij afd. tropische landbouw afd. agroproductkunde afd. agroiogistiek afd. biotechnologie afd. milieutechnologie afd. biologische landbouw i.. Middelbare scholen Lagere scholen Docenten ) Deeltijdonderwijs Universiteit Hao afd. landbouw Hao afd. milieukunde Hao afd. tuinbouw Hao levensmiddelentechnologie Hao afd. milieutechnologie Hao afd. veehouderij Docenten (STOAS) Bron: CBS en Ministerie van LNV. I = aantal scholen/cursussen. II = aantal leerlingen/studenten. ) AOC's

265 . (Omrekenings)normen a. Nederlandse bruto standaard saldi voor bedrijfstypering (bss) Dutch Standard gross margin for farm management (sgm) bss bss aantal eenheden per nge aantal nge per eenheid ECU per ha AKKERBOUW Corncob mix Haver Korrelmais Luzerne Rogge (geen snijrogge) Snijmaïs Triticale Wintergerst Wintertarwe Zomergerst Zomertarwe,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bruine bonen Erwten (groen) Groene erwten (droog te oogsten) + schokkers Kapucijners + grauwe erwten Veldbonen,,,,,,,,,, Consumptieaardappelen klei Consumptieaardappelen zand/veen Fabrieksaardappelen inclusief pootgoed NAKpootaardappelen klei NAKpootaardappelen zand/veen Poot en plantuien Suikerbieten Voederbieten Zaaiuien Zilveruitjes,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Blauwmaanzaad Cichorei Crambe Digitalis Graszaad Hennep Kanariezaad Karwijzaad Koolzaad Mosterdzaad Olifantsgras Teunisbloem Vlas Zonnebloempitten,,,,,,,,,,,,,, Overige akkerbouwgewassen Groenbemestingsgewassen,,,, TUINBOUW OPEN GROND Aardbeien Andijvie Asperges Bewaarkool Bloemkool Broccoli Herfst + vr. sluitkool Knolselderij < are Knolselderij >= are Kruiden < are Kruiden >= are Kropsla Kroten Prei,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, zie volgende pagina

266 a. Nederlandse bruto standaard saldi voor bedrijfstypering (bss) (vervolg) Dutch standard gross margin for farm management (sgm) (continuation) bss bss aantal eenheden per nge aantal nge per eenheid ECU per ha Schorseneren Schorseneren < are Schorseneren >= are Spinazie < are Spinazie >= are Spruitkool Stambonen < are Stambonen (groen) >= are Tuinbonen < are Tuinbonen >= are Was en bospeen < are Was en bospeen >= are Winterpeen < are Winterpeen >= are Witloftrek Witlofwortel Witlohvortel < are Witlofwortel >= are Overige groenten < are Overige groenten >= are,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Groentezaden,, Klein fruit Appelen Peren Overige pit en steenvruchten Akkerbouwmatig geteeld fruit Sierconiferen Overige sierh. + klimplanten Bos en haagplantsoen Laan en parkbomen Vruchtbomen Rozestruiken Boomkwekerij + vaste planten Boomkwekerij + vaste planten: vermeerdering en/of aantrekking voll, teelt onder glas,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Gladiolen Hyacinten Irissen Lelies Narcissen Tulpen Overige bol en knolgewassen Droogbloemen Vaste planten Bloemzaden Ov. bloemkwekerijgewassen o/g (snijbloemen),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, TUINBOUW ONDER GLAS Aardbeien Aubergines Komkommers Paprika Radijs Tomaten Overige groente Groentenzaden onder glas Opkweekmateriaal groente Champignons ) Fruit onder glas,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, zie volgende pagina

267 a. Nederlandse bruto standaard saldi voor bedrijfstypering (bss) (vervolg) Dutch Standard gross margin for farm management (sgm) (continuation) bss bss aantal eenheden pernge aantal nge per eenheid ECU per ha Alstroemeria Anjers grootbloemig Anthurium Chrysanten (snijbloemen) Eustoma Russellianum Freesia's Gerbera's Gypsophila Lelies (snijbloemen) Nerine Orchideeën Rozen Overige snijbloemen Opkweekmateriaal snijbloemen Overige bloemkwekerijgewassen Narcissenbroei " kg Tulpenbroei " st,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Potplanten voor de bloei Kalanchoë Begonia Overige potplanten v.d. bloei Potplanten blad Ficus Dracaena Overige bladplanten Perkplanten,,,,,,,,,,,,,, ECU per dier VEE Paarden < jaar Pony's Paarden > jaar Vleeskalveren wrtvleesproductie Vleeskalveren rosevleesproductie Overig mannelijk vleesvee < jaar Overig mannelijk rundvee < jaar Vrouwelijk vleesvee < jaar Overig vrouwelijk rundvee < jaar Mannelijk jongvee jaar Mannelijk vleesvee jaar Vrouwelijk vleesvee jaar Overig vrouwelijk jongvee jaar Fokstieren jaar en ouder Mannelijk vleesvee jaar en ouder Vrouwelijk vleesvee jaar en ouder Overige vaarzen jaar en ouder Melk en kalfkoeien Vlees en weidekoeien Zoogkoeien Schapen vrouwelijk Lammeren Ov. schapen mnl. Melkgeiten Biggen niet bij de zeug ) Opfokzeugen en beren Vleesvarkens Gedekte zeugen/zeugen bij biggen/ ov. fokzeugen/dekrijpe beren,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, zie volgende pagina

268 a. Nederlandse bruto standaard saldi voor bedrijfstypering (bss) (slot) Dutch Standard gross margin for farm management (sgm) (end) aantal eenheden per nge aantal nge per eenheid ECU per dieren Vleeskuikens Leghennen weken maanden Leghennen < weken Leghennen ouder dan maanden Ouderdieren vleesras < weken Ouderdieren vleesras weken en ouder Jonge vleeskalkoenen Kalkoenen eierproductie < maanden Kalkoenen eierproductie > maanden Jonge vleeseenden Overig pluimvee (o.a. ganzen, parelhoenders, struisvogels),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ECU per dier Voedsters Vleeskonijnen (excl. moederdieren) ) Nertsen (moederdieren) Blauwvossen (moederdieren) Overige pelsdieren,,,,,,,,,, ECU per ha BEDRIJFSINDELING Tijdelijk grasland Braakland Blijvend grasland Natuurlijke graslanden,,,,,,,, ECU Overige door het LEI toegepaste bssnormen: Werk door derden (per, opbrengsten) Boerderijzuivelbereiding (per kg verzuivelde melk) OVERIGE GEGEVENS Wisselkoers ECU = Coëfficiënt Rs nge =... ECU EGE =... ECU... hfi,,,, BSS en BSS respectievelijk toegepast m.i.v. meitelling jaar Bron: LEIDLO. N.B.: Voor nadere toelichting zie o.a. LEI Periodieke Rapportage "Berekening en toepassing van Nederlandse grootteeenheden en standaardbedrijfseenheden". ) Aantal rondes per jaar ; BSS/ :,; BSS/:,. ) Geldt alleen indien gedekte zeugen, zeugen bij biggen en overige fokzeugen =. ) Alleen indien voedsters =.

269 b. Standaardbedrijfseenheden (sbe) Standard farm units (sfu) sbe per ha sbe per dier/ha Granen Graasdieren wintertarwe zomertarwe rogge (geen snijrogge) wintergerst zomergerst haver korrelmaïs triticale overige granen Hakvruchten suikerbieten consumptieaardappelen (klei) consumptieaardappelen (zand) pootaardappelen NAK (klei) pootaardappelen NAK (veen, zand) fabrieksaardappelen incl. pootaard. w.v. fabrieksaardappelen pootaardappelen eigen bedrijf Handelsgewassen vlas graszaad koolzaad karwijzaad blauwmaanzaad,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, paarden < jaar pony's paarden > jaar vleeskalveren v. witvleesproduct vleeskalveren v. rosevleesproduct ov.mnl. vleesvee < jaar ov.mnl.rundvee < jaar vrl. vleesvee < jaar ov.vrl.rundvee < jaar mnl.jongvee jaar mnl.vleesvee jaar vrl.vleesvee jaar ov. vrl.jongvee jaar fokstieren jaar en ouder mnl. vleesvee jaar en ouder vrl. vleesvee jaar en ouder ov. vaarzen jaar en ouder melk en kalfkoeien vlees en weidekoeien zoogkoeien ooien lammeren ov.schapen mnl. melkgeiten exct. geitekaas ov. geiten Hokdieren,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Overige marktbare akkerbouwgewassen groene erwten (droog te oogsten) en schokkers bruine bonen kapucijners en grauwe erwten zaaiuien poot en plantuien zilveruitjes veldbonen erwten (groen) Akkerbouwmatige groente/kruiden tuinbonen >= are stambonen (groen) >= are spinazie >= are was en bospeen >= are winterpeen >= are knolserderij >= are spruitkool schorseneren >= are overige groente (bulk) >= are kruiden Overige akkerbouwgewassen akkerbouwgewassen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, biggen bij de zeug biggen niet bij zeug ) opfokzeugervberen kg opfokzeugen kg en > opfokberen kg en meer gedekte zeugen zeugen bij biggen overige zeugen (gust) dekrijpe beren vleesvarkens kg vleesvarkens kg en meer vleeskuikens leghennen wkn. mnd. batterij scharrel leghennen ouder dan mnd. leghennen < wkn. moederdieren vleesras < wkn. moederd.vleesras wkn. en ouder j.kalkoenenvlees kalkoen.eierprod. < mnd. kalkoen.eierprod. > mnd. j. eenden voor vlees ov. pluimvee (o.a. gans) voedsters,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, konijnen v.d. slacht (excl. moederd.) ), nertsen (moederdieren) vossen (moederdieren) overige pelsdieren (moederdieren),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Voedergewassen grasland, blijvend en tijdelijk snijmaïs en corn cob mix voederbieten en overige knolen wortelgewassen luzerne, klaver,,,,,,,, zie volgende pagina

270 b. Standaardbedri fseenheden (sbe) (slot) Standard farm units (sfu) (end) sbe per ha sbe per ha Groenten open grond Champignons (per m) Aardbeien Andijvie Asperges Augurken Bewaarkool/sluitkool Bloemkool Broccoli Herfst en vroege sluitkool Knolselderij < are Kropsla Kroten Prei Schorseneren < are Spinazie < are Spruitkool Stambonen (groen) < are Stokbonen Tuinbonen < are Was en bospeen < are Winterpeen < are Witloftrek Witlofwortelen Ov. groenten (fustpr.) < are Kruiden < are Fruit Akkerbouwmatig geteeld fruit Appelen Peren Ov. pit en steenvruchten Klein fruit Tuinbouwzaden Groentenzaden Bloemenzaden Bloemkwekerijgewassen open grond Droogbloemen Ov. bloemkwekerijgew.,,,, Groenten onder glas Aardbeien, verwarmd Aubergines Komkommers Paprika Radijs Tomaten Overige groenten, verwarmd Opkweekmat. groenten Groentenzaden Fruit onder glas Bloemkwekerijgewassen onder glas Alstroemeria's Anjers Anthurium Chrysanten (snijbl.) Eustoma russellianum Freesia's Gerbera's Gypsophila Lelies Nerine Orchideeën Rozen Overige snijbloemen Potplanten, bloeiend: Kalanchoë Begonia Overig Potplanten, blad: Ficus Dracaena Overig Perkplanten Ov. bloemkwekerijgewassen Opkweekmateriaal snijbloemen Tulpenbroei (per stuks) Narcissenbroei (per kg),,,, Boomkwekerijgewassen Bos en haagplantsoen Laan en parkbomen Vruchtbomen Rozestruiken Sierconiferen Ov. sierheesters en klimplanten Vaste planten open grond Bloembollen en knollen Gladiolen Hyacinten Irissen Lelies Narcissen Tulpen Overig bijgoed Boomkwekerijgewassen en vaste planten onder glas Vermeerdering en/of aantrekking Volledige teelt onder glas Diversen cultuurgrond, niet in gebruik groenbemestingsgewassen natuurlijke graslanden boomgaard landbouwbedrijven (p.ha) braakland productiebos (i.k.v. setaside) zaaiklaar verhuurd land (p.ha) deelbouw op eigen grond (p.ha) werk voor derden (per ƒ, opbrengst) boerderij zuivelbereiding, per kg verzuivelde melk,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: LEIDLO. N.B.: Standaardbedrijfseenheden (sbe): De economische omvang van een agrarisch bedrijf en van de afzonderlijke productierichtingen binnen een bedrijf kan worden uitgedrukt in sbe. Een sbe is een eenheid gestandaardiseerde toegevoegde waarde, d.w.z. berekend in een basisperiode bij een doelmatige bedrijfsvoering en onder normale omstandigheden. Periodiek wordt het aantal eenheden per hectare gewas of per dier aangepast aan gewijzigde technische en economische verhoudingen. Voor nadere toelichting en nieuwe normen die voor landbouwtelling van zijn gebruikt, zie o.a. LEI Periodieke Rapportage "Berekening en toepassing van Nederlandse grootteeenheden en standaardbedrijfseenheden". ) Alleen wanneer niet aanwezig Gedekte zeugen, Zeugen bij biggen, Ov. zeugen (gust) en Dekrijpe beren. ) Alleen wanneer niet aanwezig Voedsters.

271 c. Arbeidsnormen in de tuinbouw, een man ) per een man ) per Groenteteelt Boomkwekerij ) In de open grond: intensief ( sbe e.m. per ha) extensief ( sbe per ha) Onder glas: koud staand glas verwarmd staand glas Fruitteelt Appelen en peren Klein fruit Kersen en pruimen,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha ),, ha ) Heesters containerteelt Heesters, veredeld (Boskoop) Heesters, wortelecht (Boskoop) Heesters, gestekt (N.Brabant) Bos en haagplantsoen (Zundert) Rozen, veredeld (Nrd. Limburg) Coniferen, gestekt (N.Brabant) Vruchtbomen Laan en parkbomen, geoculeerd, spillen zwaardere bomen Bloementeelt,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha Bloembollenteelt Gladiolen kralen pitten Hyacinten Irissen Crocussen Lelies Narcissen Tulpen,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha,, ha Verwarmd staand glas Anjers, Amerikaanse Anjers, tros Anthuriums Chrysanten Gerbera's Rozen (onbelicht) grondteelt Rozen (belicht) grondteelt Rozen (belicht) steenwol Snijgroen Fresia's m m m m m nf nf m m m Bron: LEIDLO. ) Een man stelt ca. werkuren voor. ) Opgave voorgaand jaar.

272 d. Standaardomrekeningsfactoren voor enkele tuinbouwproducten, Standard conversion factors for horticultural products omrekeningsfactor (kg) Andijvie, krul t/m, Aubergines mini Bloemkool Bloemkool, groene t/m t/m en t/m t/m t/m.,,,,, Courgettes t/m, Komkommers, staand glas I en en II en,,,,,,,,, Koolrabi st. t/m, Kroten bos t/m, Meloenen st. t/m, Paprika st. t/m, Peen, bos Perziken Peterselie Prei Raapstelen Rabarber Radijs Radijs Radijs bos bos bos st. bos bos st. bos bos zak / bos t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m t/m,,,,,,,,,, Rettich st. t/m, Selderij, bladselderij, bleekglas natuur Selderij, knol, met blad Sjalotten bos st. st. st. bos t/m t/m t/m t/m t/m,,,,,, Sla, krop volle grond onder glas st. st. st. st. st st. st. st. t/m t/m t/m,,,,,,,, Tuinkers doos t/m, Uien bos t/m, Ijsbergsla Ijsbergsla Ijsbergsla st. st. st. I t/m t/m II en,,, Bron: Productschap voor Groenten en Fruit.

273 e. Rendement akkerbouwproducten Converting factors of arable products verwerking van. levert... kg tarwe lookgbrouwgerst kg pelgerst kg haver kg stro kg aardappelen ton suikerbieten kg ongerepeld strovlas kg boekweit kg ruwe koffie kg bloem of ca. kg volkorenmeel kg bloem geeft ca. kg brood (met % droge stof) kg mout, resp. liter bier (gewoon soort) kg Alkmaarse gort kg havermout kg strocellulose of kg strokarton kg (kriel)aardappelen: bevroren; idem in blik/glas kg gedroogde aardappelen, aardappelstukjes of schijven kg meel, gries of vlokken kg frites, schijfjes, bolletjes, etc: bevroren; idem vers kg meel, gries, of vlokken (verduurzaamd): bevroren; idem niet bevroren kg andere producten zoals aardappelkroketten, koekjes, rösti kg chips, sticks ton witsuiker, ton natte pulp (= ton droge pulp), ton melasse, ton schuimaarde kg vlaslint en kg lijnzaad kg grutten/meel kg gebrande koffie f. Rendement melkverwerking Converting factors in milk processsing voor de productie van... is nodig... opbrengst kg melk met, kg vet kg boter, kg melk met,% vet kg kaas: volvet + +, kg melk met,% vet, kg melk met,% vet, kg melk met,% vet Bij boterbereiding:, kg boter met,% vet, kg karnemelk met,% vet, kg ondermelk met,% vet =, kg vet =, kg vet =, kg vet kg melkpoeder: vol mager kg gecondens.melk z. suiker,,% vet, kg melk met,% vet, kgondermelk, kg melk met,% vet kg melk Bij bereiding van volle consumptiemelk:, kg boter met,% vet, kg karnemelk met,% vet, kg gest. melk met,% vet, kg vet, kg vet, kg vet :, kg vet kg caseïne, kg ondermelk kg melk, kg vet Bron: Productschap voor Zuivel.

274 g. Aanhoudingspercentages voor slachtdieren Killing out percentages animals for slaughter Nuchtere kalveren Vleeskalveren (vette) e kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit Graskalveren e kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit Stieren e kwaliteit e kwaliteit Vaarzen e kwaliteit e kwaliteit Koeien e kwaliteit e kwaliteit e kwaliteit worstkoeien Paarden Vette lammeren Vette schapen Varkens ca. kg levend gewicht ca. kg levend gewicht ca. kg levend gewicht ca. kg levend gewicht Zeugen Bron: EG e.a.

275 h. Omrekeningskoersen ) Exchange rates foreign currency eenheid jan. febr. maart april gld per Ver.Staten België/Luxemburg Canada Denemarken Duitsland Ver.Koninkrijk Eur.Rekeneenheid Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Japan Noorwegen Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Zwitserland Goud) dollar f rs. dollar kr. mark pond ECU mark frs. drachme pond lire yen kr. sch. esc. peseta kr. frs. gr. fijn,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, *,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, mei juni juli aug. sept. Okt. nov. dec. Ver.Staten België/Luxemburg Canada Denemarken Duitsland Ver.Koninkrijk Eur.Rekeneenheid Finland Frankrijk Griekenland Ierland Italië Japan Noorwegen Oostenrijk Portugal Spanje Zweden Zwitserland Goud) dollar frs. dollar kr. mark pond ECU mark frs. drachme pond lire yen kr. sch. esc. peseta kr. frs. gr. fijn,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, ) Jaar c.q. maandgemiddelden. Vermelde officiële wisselkoersen zijn gebaseerd op informatieve wisselkoersen zoals die door de Ned. Bank dagelijks om. u. worden vastgesteld. ) Laatprijs dagelijks vastgesteld om ca.. uur; biedprijs is, gld. lager; bron: H. Drijfhout en Zoon's edelmetaalbedr. N.V.

276 . Matenengewichten a. Lengtematen Linear measures Nederlandse maten Putse roede (Hoeksche Waard) Rijnlandse roede vadem voet Rijnlandse duim Franse duim oude el =,,,,,,, m m m cm cm cm m Angelsaksische maten stat. mile = imp. yards imp. yard = feet foot = inches inch line point = =,,,,,, m m m cm mm mm b. Oppervlaktematen Surlace measures Nederlandse maten Angelsaksische maten bunder deimt (Groninger Oldambt en Veenkoloniën) pondemaat (Friesland) hont = roe (Bet. en Brab.) Noordhollandse morgen snees (WestFriesland) Rijnlandse roede Limburgse morgen Bloois gemet (Zeeland) = =,,,,,,,, ha ha ha ha ha ha ha ha ha sq. mile acre rood (VK) sq. yard sq. foot sq. inch = = acres sq. yards sq. yards sq. feet sq. inches =, =, =,, =,, ha are are m cm cm z c. Inhoudsmaten Measures of capacity Nederland Verenigde Staten last = hi wise mud = hi Nederlandse schepel Nederlands maatje = =, liter liter liter liter liter Vloeistoffen gallon = quart = pint = gill quarts pints gills,,,, liter liter liter liter Verenigd Koninkrijk register ton cubic yard = cubic foot = cubic inch hogshed quarter = bushel = gallon = quart = pint i gilt cubic feet cubic inches bushels gallons quarts pints gills = =,,,,,,,,,,, m liter liter cm liter liter liter liter liter liter liter Droge stoffen Winchester bushel dry quart = dry pint pints =,,, liter liter liter

277 d. Gewichten Weight measures Nederlandse gewichten Angelsaksische gewichten centenaar (in Duitsland: Doppelzentner = dz) kwintaal Nederlandse lood Nederlands wichtje Nederlandse korrel = = =, kq kq q s n long ton = long cwt = lbs av. kg metr.ton short ton = long cwt = short cwt (cental) quarter score lb av. troy lb ounce av troy ounce pennyweight grain quintal = short cwt (centals) = quarters = = lbs av. lbs av. lbs av. lbs av. lbs av. lbs av. ounces av. tr.ounces = = = =,,,,,,,,,,, kq kg kg kq kg kg fl fl f) fl g fl kg e. Kilogramgewichten per hi en per bushel Weights in kilograms per hectroliter and per bushel Kilogramgewichten per hi tarwe rogge gerst haver boekweit mais bruin mosterdzaad geel mosterdzaad koolzaad kanariezaad lijnzaad wikken veldbonen stambonen erwten consumptieaardappelen fabrieksaardappelen Kilogramgewichten per bushei tarwe rogge gerst haver mais boekweit sorghums lijnzaad aardappelen Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Canada, Australië, NieuwZeeland Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Canada, NieuwZeeland Australië Verenigd Koninkrijk, Australië, NieuwZeeland Verenigde Staten, Canada Verenigd Koninkrijk, NieuwZeeland Verenigde Staten Canada Australië Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Canada, Australië, NieuwZeeland Verenigde Staten, Canada Verenigde Staten, Canada Verenigd Koninkrijk, NieuwZeeland Verenigde Staten, Canada, Australië Verenigde Staten, Canada lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs = lbs =,,,,,,,,,,,,,,, f.t/mi. Het internationale stelsel van meeteenheden (SI) International system of measurements De in volgende tabellen opgenomen meeteenheden en afleidingen daarvan zijn gebaseerd op het Internationale stelsel van Eenheden, volgens internationale afspraken aangeduid als SI. In de EG is in een Richtlijn inzake deze meeteenheden aangenomen. De bepalingen van deze Richtlijn (op een aantal punten gewijzigd in ) dienden in de wetgeving van de aangesloten landen te worden opgenomen. In Nederland is hieraan voldaan door aanpassing van de IJkwet. Het gebruik van Sleenheden is m.i.v. januari in de uitoefening van een beroep of bedrijf bij het vragen, het aanbieden of het leveren van goederen of diensten wettelijk verplicht gesteld. Bron: Dienst van het IJkwezen. zie volgende pagina's

278 f. Erkende meeteenheden (Sleenheden) Legal measurements (Slunits) grootheid symbool Grondeenheden lengte massa tijd elektrische stroom thermodynamische temperatuur hoeveelheid stof lichtsterkte Aanvullende eenheden vlakke hoek ruimtehoek Afgeleide eenheden oppervlakte inhoud snelheid versnelling hoeksnelheid golfgetal volumieke massa, dichtheid, massaconcentratie molaire concentratie stroomdichtheid luminantie Afgeleide eenheden met eigen naam en frequentie kracht druk energie, arbeid, hoev. warmte vermogen elektrische lading elektrische spanning elektrische capaciteit elektrische weerstand elektrische geleiding magnetisch flux magnetische inductie inductantie lichtstroom verlichtingssterkte symbool meter kilogram seconde ampère kei vin mol candela radiaal sterradiaal vierkante meter kubieke meter meter per seconde meter per secondekwadraat radiaal per seconde (een) per meter kilogram per kubieke meter mol per kubieke meter ampère per vierkante meter candela per vierkante meter hertz newton pascal joule watt coulomb volt farad ohm Siemens weber tesla henry lumen lux kg s A K mot cd m" m m/s of m.s' m/s of m.s" rad/s of rad.s ' m" kg/m of kg.m" mol/m of mol.m" A/m ofa.m cd/m of cd.m" Hz ( Hz = /s) N ( N = kg.m/s ) Pa ( Pa = N/m ) J ( J = N.m) W ( W = J/s) C ( C = A.s) V ( V = WA) F ( F = CA/) Q (Q = V/A) S ( S = /fi) Wb( Wb = V.s) T ( T = Wb/m ) H ( H = Wb/A) Im ( Im = cd/sr) lx ( lx = lm/m ) Combinatie van afgeleide eenheden met eigen naam met grondeenheden en aanvullende eenheden moment van kracht oppervlaktespanning soortgelijke warmte thermische geleiding elektrische veldsterkte molaire energie dynamische viscositeit newtonmeter newton per meter joule per kilogram keivin watt per meter keivin volt per meter joule per mol pascal seconde N.m N.m' J.kg'.rC' W.rrr'.K' V.nr' Jmol' Pa.s g. Voorvoegsels voor het vormen van decimale veelvouden en delen van Sleenheden Prefixes for the formation of decimal multiples and parts (SI) voorvoegsel syn voorvoegsel symbool exa peta tera giga E P T G " " ' " deci centi milli micro ' z e mega kilo hecto deca M k h da nano pico femto atto ",z " "

279 h. Eenheden die niet het SI behoren, doch blijvend zijn erkend Units, not belonging to SI, but permanently recognized grootheid eenheid symbool waarde lengte zeemijl ) zeemijl = m oppervlakte voor landerijen are hectare a ha a = m ha = m volume, inhoud liter registerton ) I l = dm = m reg.ton =, m massa ton ) t t = kg vlakke hoek graad (boog)minuut (boog)seconde decimale graad gon = n/ rad ' = n/ rad " = n/ rad gon = n/ rad tijd snelheid minuut uur dag knoop ) min h d min = s h = s d = s knoop = zeemijl.h '" druk en spanning bar bar bar = s Pa energie electronvolt ev ev = ca... ' J vermogen (schijnbaar) voltampère VA VA = W vermogen (reactief) var var var=w ) Uitsluitend ter aanduiding van grootheden bij de zee en luchtvaart. ) Bij de ton kunnen de decimale veelvouden kiloton (kt), megaton (mt) enz. worden gebruikt. i. Herleiding van vervallen eenheden Sleenheden Conversion of abrogated units into Slunits grootheid niet Sleenheden vervangende Sleenheden herleiding naam symbool naam symbool lengte micron millimicron M mu micrometer nanometer pm nm p = pm mu = nm volume, inhoud kubieke centimeter cc kubieke centimeter cm cc = cm frequentie (toerental) toeren per minuut tpm/rpm hertz Hz tpm =, Hz massa pond ons kilogram gram kg g pond =, kg ons = g kracht kilogramkracht kgf newton N kgf =, N druk kilogramkracht per vierkante centimeter atmosfeer kgf/cm at kilopascal kilopascal kpa kpa kgf/cm =, kpa at =, kpa energie calorie kilocalorie cal kcal joule kilojoule J kj cal =, J kcal =, kj vermogen calorie p.seconde kilocalorie per uur paardekracht cal/s kcal/h pk watt kilowatt kilowatt W kw kw cal/s =, W kcal/h =, kw pk =, kw temperatuur graad Fahrenheit F graad Celsius C F = / C F = C verlichtingssterkte foot candle ft candle lux lx ft candle =, lx

280 . Overigegegevens a. Aangifteplichtlge besmettelijke dierziekten, aantal uitbraken Notifiable diseases, number of outbreaks Afrikaanse varkenspest Amerikaans vuilbroed Atrofische rhinitus Bovine spongiforme encefalopathie (bse) Hondsdolheid Miltvuur bij alle vee Mond en klauwzeer Pseudovogelpest (Newcastle disease) 'Psittacose Rabies bij vleermuizen Rotkreupel bij schapen ) Runderbrucellose Rundertuberculose Salmonella Enteriditus Salmonella typhimurium Schurft bij schapen ) Scrapie Varkenspest (klassieke) Vesiculaire varkensziekte Vogelcholera ) Bron: Veterinaire Dienst. ) Sinds ' niet meer aangifteplichtig.! b. Omzetbelasting bij levering van fabrikant (producent) aan ondernemer Value added tax at delivery from producers to consumers Belasting over de toegevoegde waarde (BTW) (Wet omzetbelasting, ingaande januari ) BTWtarieven algemeen landbouwregeling normaal tarief verlaagd tarief inkoop productiemiddelen verkoop producten ' % % % % % % of % of % of % % %,% ' ' ' ' ' ' % % % % %,%,%,%,% % % % %. % % % % % of % of % of % of % of % of,% of,% of,% of,%,%,%,%,%,%,%,%,%,% Toelichting op de tarieven voor goederen en diensten, welke voor de land en tuinbouw van belang zijn, naar de toestand op januari. Normaal tarief Voor de meeste goederen (w.o. landbouwwerktuigen, gereedschap) en diensten (w.o. die van dierenartsen, het laten verzorgen van belastingaangiften door Boekhoudbureaus), geldt het normale tarief van,%. Verlaagd tarief Onder het verlaagd tarief van % vallen o.m.:. Goederen a. Alle land en tuinbouwproducten (w.o. ook sierteeltproducten), voor zover deze de zgn. eerste levensbehoefte gerekend kunnen worden; b. Enkele landbouwproducten t.w. land en tuinbouwzaden, planten voor uitpoot voor groente en fruit. Verder bestrijdingsmiddelen voor landbouwgebruik, diergeneesmiddelen, meststoffen, stro en veevoeders (w.o. grit); c. Water en, voor verwarmingsdoeleinden in de glastuinbouw gas en stookoliën.

281 . Diensten Voor zover zij worden bewezen aan en uitgevoerd in opdracht van landbouwers, veehouders (w.o. pluimveehouders), tuinders en bosbouwers: het bewaren, drogen, koelen, ontsmetten, schonen, sorteren, verpakken en het vervoer naar veilingen van goederen welke de landbouwers enz. als zodanig hebben voortgebracht of geteeld alsmede de diensten bewezen door boekhoud en belastingadviesbureaus, agrarische loonbedrijven, fokinstellingen en instellingen voor keuring en onderzoek en kunstmatige inseminatie. Vrijstellingen Bepaalde diensten van agrarische bedrijfsverzorgingsdiensten komen voor vrijstelling in aanmerking. Verder zal in het algemeen vrijgesteld zijn: a. levering van onroerend goed (uitgezonderd levering door vervaardiger van dat goed en de levering binnen jaar na de eerste ingebruikneming daarvan). b. verhuur en verpachting van onroerend goed. Landbouwregeling De landbouwregeling houdt in dat landbouwers, veehouders, tuinbouwers en bosbouwers geen omzetbelasting behoeven af te dragen over de navolgende door hen verrichte prestaties: a. leveringen van goederen, vermeld onder het verlaagde BTWtarief, welke zij in hun vermelde hoedanigheid hebben voortgebracht of geteeld en b. diensten welke naar hun aard bijdragen de agrarische productie en welke zij met gebruikmaking van hun normale uitrusting en personeel verrichten. c. leveringen van gebruikte bedrijfsmiddelen en andere in het bedrijf gebruikte goederen. Ondernemers, aan wie deze prestaties worden verricht, kunnen,% over de prijs inclusief BTW (=,% over de prijs exclusief BTW) met de fiscus verrekenen. Landbouwers enz. die deze landbouwregeling toepassen en dus geen omzetbelasting afdragen kunnen de in hun aankopen berekende omzetbelasting niet verrekenen met de fiscus; compensatie is immers gevonden in de niet af te dragen omzetbelasting over de verrichte prestaties. Voorts zijn zij geen omzetbelasting verschuldigd over leveringen van gebruikte bedrijfsmiddelen en andere in het bedrijf gebruikte goederen. ledere landbouwer kan op verzoek afzien van de landbouwregeling en opteren voor de normale ondernemersregeling in de omzetbelasting. Teruggaan naar de landbouwregeling is eerst mogelijk na het verstrijken van tenminste jaren. Aangezien bij toepassing van de landbouwregeling alle goederen op het bedrijf inclusief omzetbelasting aanwezig zijn en bij toepassing van de ondernemersregeling exclusief omzetbelasting, dient de omzetbelasting bij overgang van het ene naar het andere systeem verrekend te worden. Van de landbouwregeling zijn uitgesloten veehouders voor zover hun bedrijfsuitoefening niet samenhangt met de exploitatie van de bodem, hetgeen in het algemeen het geval is indien de veehouder over minder dan ha cultuurgrond beschikt. c. Willekeurige afschrijving, investeringsaftrek en energleinvesteringsaftrek Free writeoff environmental investments (VAMIL), Investments deduction (IA) and energyinvestments deduction Willekeurige afschrijving willekeurige afschrijving is mogelijk (t/m alleen vervroegd) van aanschaffings en voortbrengingskosten van bedrijfsmiddelen zodra ter zake van verwerving/verbetering verplichtingen zijn aangegaan voortbrengingskosten zijn gemaakt waarbij voor bedrijfsmiddelen moet gelden dat zij zijn aangewezen bij ministeriële regeling, en voldoen aan voorwaarde dat zij in belang zijn van Nederlandse milieubescherming (zie "VAMIL" hieronder), of toegepast worden in aangewezen gebieden of door aangewezen groepen belastingplichtigen (zie "investeringen door startende ondernemers), of hoogwaardig technologisch karakter hebben of bruikbaar zijn bij onderzoek en ontwikkeling onder beperking dat willekeurige afschrijving voor ingebruikneming bedrijfsmiddel slechts mogelijk is betaalde bedrag. vermindering wegens vervangingsreserve als eerste willekeurige afschrijving geldt willekeurige afschrijving toepassing vervangingsreserve in bepaalde gevallen gedeeltelijk uitsluit voor investeringen in bedrijfsmiddelen in belang van milieubescherming geldt verplichting indienen accountantsverklaring en aanmelding investering binnen maanden. Deze verplichting geldt niet voor startende ondernemers. boekwaarde wordt gecorrigeerd met willekeurig afgeschreven gedeelte indien binnen bij bedrijfsmiddel gegeven termijn niet langer aan gestelde voorwaarden wordt voldaan. (Voor startende ondernemers geldt een termijn van jaar.) Milieuinvesteringen (VAMIL) Aanwijzingsregeling willekeurige afschrijving milieuinvesteringen + als in aanmerking komende bedrijfsmiddelen die in belang zijn van Nederlandse milieubescherming kunnen uitsluitend worden aangewezen bedrijfsmiddelen die in Nederland nog niet gangbaar zijn niet eerder gebruikt zijn belangrijke milieuverdienste voor Nederland hebben + milieulijst bevat diverse bedrijfsmiddelen die als volgt zijn onderverdeeld: voorkoming/beperking waterverontreiniging of waterbesparing voorkoming/beperking luchtverontreiniging voorkoming/beperking bodemverontreiniging voorkoming/beperking afvalstoffen

282 voorkoming/beperking geluidsemissies energiebesparing en duurzame energie + op bedrijfsmiddelen op milieulijst bestemd voor gebruik in buitenland kan alleen op verzoek willekeurig worden afgeschreven. + vereist is accountantsverklaring omtrent juistheid/volledigheid inzake gegevens bedrijfsmiddel dient in afschrift bij boekhouding aanwezig te zijn dient te worden ingediend bij aanvraag aanmelding binnen maanden na aangaan verplichtingen/na begin kalenderkwartaal volgende op maken van voortbrengingskosten/na ingebruikneming bedrijfsmiddel. bij Bureau VAMIL, postbus, DH Breda (tel., fax ) Investeringen door startende ondernemen; + als bedrijfsmiddelen die door aangewezen groepen belastingplichtigen worden gebruikt komen in aanmerking (vanaf ) bedrijfsmiddelen aangeschaft/voortgebracht door belastingplichtigen in jaren waarin recht bestaat op startersaftrek en in kalenderjaar dat daaraan voorafgaat en waarin geen recht bestaat op zelfstandigenaftrek die niet vallen onder voor investeringsaftrek uitgesloten categorieën bedrijfsmiddelen investeringsmaximum in kalenderjaar van f (: f ; : f ) + investeringsmaximum geldt niet voor bedrijfsmiddelen waarop uit andere hoofde reeds willekeurig wordt afgeschreven + accountantsverklaring en aanmelding investering zijn niet vereist Investeringsaftrek en energieinvesteringsaftrek Voorwaarden ter zake van aangaan verplichtingen voor aanschaf en verbetering bedrijfsmiddelen/maken van voortbrengingskosten investeringsaftrek en (vanaf ) energieinvesteringsaftrek komen ten laste van winst van jaar van investeren voor zover betalingen op bedrijfsmiddel zijn gedaan, of bij eerdere ingebruikneming investeringsaftrek wordt alleen genoten indien investeringsbedrag in kalenderjaar ligt tussen een minimum en maximumbedrag; voor resp. f en f (vanaf ) naast investeringsaftrek kan bovendien energieinvesteringsaftrek worden genoten indien belastingplichtige in feitelijk voor eigen rekening gedreven onderneming voor meer dan f () investeert in (onderdelen van) bedrijfsmiddelen niet eerder gebruikt bij ministeriele regeling aangewezen (energielijst ) ter zake beschikt over verklaring die verkregen wordt door energieinvestering aan te melden binnen maanden na aangaan verplichtingen/na begin kalenderkwartaal volgende op maken voortbrengingskosten/na gebruikneming bedrijfsmiddel. bij Bureau EIA, postbus, DH Breda (tel., fax met dien verstande dat (t/m ) voor investering onder VAMIL (zie hiervoor) geen verklaring vereist is (gecombineerde aanmelding was alsdan voldoende) bij aanmelding energieinvestering accountantsverklaring omtrent juistheid/volledigheid inzake gegevens bedrijfsmiddel indient (afschrift bewaren in boekhouding) geen investeringsaftreken (vanaf ) geen energieinvesteringsaftrek voor o.a. volgende bedrijfsmiddelen investeringsbedrag minder dan f bedrijfsmiddelen die direct of indirect hoofdzakelijk worden gebruikt voor vrijgesteld bosbedrijf of voor onderneming waarvan winst is vrijgesteld ter zake van dubbele belasting gronden, inclusief ondergrond gebouwen woon/huizen en woongedeelten bedrijfspanden personenauto's niet bestemd voor beroepsvervoer effecten, vorderingen, goodwill, vergunningen, ontheffingen, concessies en andere dispensaties van publiekrechtelijke aard dieren door minister aan te wijzen bedrijfsmiddelen geen investeringsaftrek voor bedrijfsmiddelen die direct of indirect hoofdzakelijk aan derden ter beschikking worden gesteld. (vanaf ) geen energieinvesteringsaftrek voor bedrijfsmiddelen die direct of indirect hoofdzakelijk ter beschikking worden gesteld aan in buitenland wonende personen/lichamen personen/lichamen, ten behoeve van onderneming waarvan winst is vrijgesteld terzake van dubbele belasting geen investeringsaftrek en (vanaf ) geen energieinvesteringsaftrek behoudens ontheffing voor volgende transacties verplichtingen tussen naaste verwanten, echtgenoten en daarmee gelijkgestelden verplichtingen tussen gerechtigden nalatenschap verplichtingen tussen grootaandeelhouder en vennootschap energielijst bevat generiek en specifiek omschreven bedrijfsmiddelen met navolgende toepassingsgebieden gebouwen processen gebouwen en processen transport duurzaam desinvesteringsbijtelling vindt plaats ter zake van goederen (zaken) waarvoor aftrek is genoten bij vervreemding of daarmee gelijkgestelde gebeurtenis binnen jaar bij desinvesteringsaal per jaar van meer dan minimumbedrag (: f ) tegen percentage aftrek, maximaal bedrag van genoten investeringsaftrek of energieinvesteringsaftrek

283 met dien verstande dat met vervreemding wordt gelijkgesteld. onttrekken zaak aan onderneming. wijzigen bestemming van zaak (onder voorwaarden). wegens investering genieten van vermindering, teruggaaf of vergoeding ongedaan maken van investering, waarvan ook sprake is indien + niet binnen maanden na aangaan verplichting ten minste % van investeringsbedrag is betaald en tevens ingebruikneming niet heeft plaatsgevonden + ingebruikneming niet binnen jaar na aanvang investeringsjaar heeft plaatsgevonden d. Vrijstelling overdrachtsbelasting; Verklaring verbetering van de landbouwstructuur (VVL) Exemption from transfer tax; Certificate improvement of agricultural structure Het doel van de regeling ishet bevorderen van een duurzame agrarische productie. Dit gebeurt door het verbeteren van de landbouwstructuur met als streven een zo optimaal mogelijke inzet van de schaarse productiefactor grond. De Verklaring verbetering van de landbouwstructuur, kortweg VVL, is daarvan het schriftelijke bewijs. Overeenkomstig de Wet op belastingen van rechtsverkeer, in de wandeling WBR, is overdrachtsbelasting verschuldigd bij het verkrijgen van in Nederland gelegen onroerende zaken of zakelijke rechten daarop. De WBR kent onder meer een vrijstelling van deze belasting voor landerijen. Hieronder worden gronden verstaan die zijn bestemd voor agrarische doeleinden, zoals akkerbouw, tuinbouw, veeteelt en bosbouw. Aan de vrijstelling van overdrachtsbelasting zijn bepaalde voorwaarden verbonden. Eén ervan is dat het verkrijgen in het belang moet zijn van een verbetering van de landbouwstructuur. Deze voorwaarde is de enige die wordt beoordeeld door LASER. Wordt daaraan voldaan dan geeft LASER een verklaring verbetering van de landbouwstructuur, ofwel VVL, af.met deze VVL kan een verzoek om vrijstelling van de overdrachtsbelasting worden ingediend bij de inspecteur Registratie en Successie. Deze beoordeelt tevens de overige voorwaarden voor het verkrijgen van deze vrijstelling, zoals de naburigheidseis en de 'vijfjarigbezit' eis. Ook beslist de inspecteur over de gehele of gedeeltelijke vrijstelling van de overdrachtsbelasting, dan wel de afwijzing ervan. Voor meer informatie wordt verwezen naar het regiokantoor van LASER, de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. e. Regulerende energiebelasting (REB) Regulating energy tax Per januari isin Nederland een regulerende energiebelasting ingevoerd. De belasting wordt geheven over elektriciteit, aardgas, petroleum, huisbrandolie, LPG, propaan en butaan. De belasting geldt niet voor brandstoffen die worden gebruikt voor het wegverkeer en de pleziervaart. Er gelden vrijstellingen voor: het gebruik van de eerste m aardgas en de eerste kwh elektriciteit; het gebruik van aardgas boven. m ; het gebruik van elektriciteit boven. kwh en het ale gebruik indien de aansluiting een doorlaatwaarde heeft van meer dan x Ampère; het gebruik van aardgas en minerale oliën ) ten behoeve van de bevordering van het groeiproces van tuinbouwproducten. De belasting wordt gecompenseerd door belastingverlagingen die zijn ingegaan per januari. Informatie over de energiebetasting is verkrijgbaar bij Postbus infolijn, tel.. ) Indien geen aansluiting voor aardgas aanwezig is. f. Leveringsvoorwaarden Terms of delivery voorwaarde kosten van: voor rekening van: F.o.b. (free on board) F.o.r. (free on rail) Of. (cost and freight) C.i.f. (cost, insurance, freight) Franco lichter (f.o.s., free overside ship) Boord/auto/spoorvrij leverende fabriekof importhaven Franco wal inladen inladen inladen en vracht naar haven van bestemming zeevracht en verzekering gedurende zeereis overladen uit zeeschip in lichter laadkosten lossen verkoper Affabriek F.a.s. (free alongside ship) Vrachtvrij voor walof station van bestemming vervoer naar haven/station inladen lossen koper

284 g. Rentestanden en rendementen Rates of interest and profits of shares and debentures Onderhandse kapitaalmarkt Hypotheekrente van alle nieuwe inschrijvingen gewone hypotheken op onroerende goederen,,,,,, eerste hypotheken (ultimo) ) laagste hoogste Onderhandse leningen en nutsbedrijven ),,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Totaal rendement op aandelen obligaties,,,,,,,,,,,,,, Gemiddelde rendementen van obligaties ) Eeuwigdurende staatsleningen Aflosbare staatsleningen w.o. met gemiddelde resterende looptijd van jaar Pand en bankbrieven Bankleningen,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Bron: CBS Financiële maandstatistiek. ) Laagste en hoogste rentepercentages van gewone hypothecaire leningen zonder overheidsgarantie % van de executiewaarde, bij eerste afsluiting, op een nieuwbouw eengezinshuis in eigen gebruik, verstrekt door een aantal hypothecaire leningenverstrekkende instellingen, w.o. hypotheekbanken, handelsbanken, landbouwkredietinstellingen, spaarbanken en verzekeringsmaatschappijen. ) Tarieven bij afsluiting; gepubliceerd door de firma Diest en Geerling en Raven. ) Berekend als mutatie van de CBSherbeleggingsindices. ) Het effectief rendement wordt bepaald door de mediaan per looptijdsklasse; het groepsrendement en de rendementen van de samenvattende looptijdsklassen worden berekend als ongewogen gemiddelde van de medianen van de betrokken looptijdsklassen.

285 h. Klimaatgegevens Nederland Data on Dutch climate jan. febr. mrt apr. juni juli aug. sept. okt. dec. jaar Temperatuur etmaalgemiddelde in graden Celcius Den Helder normaal Eelde normaal Vlissingen normaal Beek (L) normaal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, De Bilt normaal,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,.,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, Zonneschijn aantal uren Den Helder normaal Eelde normaal Vlissingen normaal Beek (L) normaal De Bilt normaal DenHelder normaal Eelde normaal Vlissingenormaal Beek (L) normaal DeBilt normaal Bron: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut. N.B.: Normaal = gemiddelde van de periode t/m. De neerslagcijfers hebben betrekking op de districten waarin de vermelde hoofdstations zijn gelegen.

286 Trefwoordenregister Aanhoudingspercentages voor slachtdieren Aardappelen bedrijven oppervlakte productie productiewaarde Aardappelmoeheid consumptieaardappelen naar ras en resistentie Aardgasprijzen Afzet van de land en tuinbouw, prijsindexcijfers Agrarisch inkomen EU Nederland, Agrarische bedrijven in EU Akkerbouwgewassen, bedrijven, oogstraming oppervlakte, oppervlakte EU productie EU Alternatieve landbouwmethoden bedrijven oppervlakte Appelen en peren oppervlakte Arbeidsjaareenheden,, Arbeidskrachten in de land en tuinbouw in arbeidsjaareenheden naar positie t.o.v. het gezin naar positie t.o.v. het gezin en naar hoofdbedrijfstype naar werkduur per week volgens geregistreerde jaarcontracten Arbeidsmarktgegevens Arbeidsnormen in de tuinbouw Arbeidsopbrengst per ondernemer Basisuurlonen Bedrijfshoofden,, Bedrijfsopvolging van bedrijfshoofden met agrarisch hoofdberoep Bedrijfsresultaten akkerbouwbedrijf bloembollenbedrijf boomkwekerijbedrijf champignonbedrijf fruitteeltbedrijf glasgroentenbedrijf glassnijbloemenbedrijf melkveehouderijbedrijf opengrondsgroentebedrijf pot en perkplantenbedrijf varkens en pluimveehouderijbedrijf Bedrijfstypering Bedrijfsverzorgingscijfers gewerkte uren Bedrijven met akkerbouwgewassen naar areaalgrootte (per groep) van gewassen naar areaalgrootte en (hoofd)bedrijfstype (NEG) Bedrijven naar (hoofd)bedrijfstype (NEG) Bedrijven naar bedrijfsgrootte Bedrijven naar bedrijfsgrootte (ha), aal en naar hoofdberoep Bedrijven naar grondgebruik Bedrijven naar ngeklasse, Beroepsbevolking arbeidsmarktgegevens arbeidsvolume Besmettelijke dierziekten, aangifteplichtig Besteding financieringsmiddelen, Bestrijdingsmiddelen Bestrijdingsmiddelengebruik Beurs en marktnoteringen voor kaas Bevolking agrarisch beroep agrarisch beroep EU geboorte inwoners naar gemeentetype inwoners naar provincie leeftijdsopbouw en geslacht sterfte Bevolking EU Biggen prijzen productiekosten Biologische bestrijders Bloembollen bedrijven bedrijven met narcissenbroei bedrijven met tulpenbroei bedrijven naar areaalgrootte oppervlakte productiewaarde Bloemkwekerijgewassen onder glas bedrijven, bedrijven naar areaalgrootte per gewas oppervlakte Bloemkwekerijgewassen open grond bedrijven oppervlakte Bloemkwekerijgewassen, productiewaarde Bodemgebruik per provincie Boomkwekerijgewassen open grond aantal bedrijven bedrijven naar areaalgrootte oppervlakte Boomkwekerijgewassen, productiewaarde Borgstellingen Bouwkosten ligboxenstal voor melkkoeien Bouwvergunningen Braakland Brandstoffen en smeermiddelen, prijsindexcijfers Bruto standaard saldi bss BTWtarieven Buitenlandse handel CAOIonen per uur Champignons Computers, aantal Consumptie gezin, prijsindexcijfers Consumptieaardappelen Consumptieve bestedingen, mutaties Coöperaties marktaandeel van land en tuinbouw Cultuurgrond naar grondgebruik EU Cultuurgrond naar hoofdbedrijfstype (NEG) en grondgebruik Drempel, interventieprijzen en steunbedragen van zuivelproducte Drempelprijzen,,, ECU waarde, Edelpelsdieren Eenden, aantal en bedrijven Eieren productie productiewaarde Eigen vermogen akkerbouw/veehouderijbedrijven tuinbouwbedrijven Eigendom en pacht bedrijven naar aandeel grond in eigendom, bedrijfsgrootte oppervlakte cultuurgrond naar eigendom en pacht Energieinvesteringsaftrek, Energiebelasting (REB) Energieprijzen Energieverbruik EUalgemeen Faillissementen Financieringsbalansen akkerbouw en veehouderijbedrijven tuinbouwbedrijven Financieringsmiddelen, herkomst en besteding akkerbouw/veehouderijbedrijven

287 tuinbouwbedrijven Fruit open grond appelen en peren, oppervlakte bedrijven met pit en steenvruchten, oppervlakte naar gewas productie appelen en peren Fruit, productiewaarde Fruit, verwerkt vers wijze van verwerking Geiten, aantal en bedrijven Gemeenschappelijk markt en prijsbeleid Gemeenschappelijke marktordeningen akkerbouwproducten sierteelt veehouderijproducten, verse en verwerkte groenten en fruit Gemeenschappelijke prijzen in de sector vee en vlees Gewasarealen Gewichten Gezinsconsumptie, prijsindexcijfers Gezinsconsumptie, prijsindexcijfers EU Gezinsinkomen uit het bedrijf Glasareaal Glastuinbouw prijzen van enkele productiemiddelen zie Tuinbouwgewassen onder glas Granen bedrijven oppervlakte productie productiewaarde Grasland oppervlakte gemaaid oppvl. Nederland Groenten productie productiewaarde verwerkt vers wijze van verwerken Groenten onder glas bedrijven bedrijven naar areaalgrootte en gewas oppervlakte naar areaalgrootte en gewas Groenten open grond aantal bedrijven areaal contractteelt bedrijven naar areaalgrootte oppervlakte Grootveeeenheden per hectare cultuurgrond Handelsgewassen bedrijven oppervlakte productie Handelsproductie verse groenten en fruit Herkomst financieringsmiddelen, Hoofdbedrijfstype Hoveniersbedrijven exploitatiegegevens en investeringen Hypotheken op landelijke eigendommen Inkomensvorming en besteding akkerbouw/veehouderijbedrijven tuinbouwbedrijven Interventieprijzen,,, Investeringsaftrek, Invoer van akkerbouwproducten, volume en waarde Invoer van dieren voor de slacht Invoer van machines Invoer van sierteeltproducten Invoer van tuinbouwproducten naar land van herkomst Invoer van tuinbouwproducten, volume en waarde Invoer van tuinbouwzaden Invoer van vee en veehouderijproducten, volume en waarde Invoer van vers fruit Invoer van verse groenten Invoer van verwerkt fruit Invoer van verwerkte groenten Invoer van voedermiddelen Invoer van zuidvruchten, citrusvruchten en noten Invoerwaarde van agrarische producten in, met volume, prijs en waardeindexcijfers naar sector Wereld en EU, met volume, prijs en waardeindexcijfers Jeugdloon Jongvee voor vleesproductie, bedrijven naar aantal stuks Kalkoenen, aantal en bedrijven Kavels Kippen bedrijven hokcapaciteit voor moederdieren van vleesrassen inleg van broedeieren kippenstapel moederdieren van vleesrassen Klimaatgegevens Koersen Konijnen, aantal en bedrijven Koopkracht van de gulden, indexcijfers Koopprijzen van boerderijen, los bouwland en los grasland Koopprijzen van tuinbouwbedr., los tuinland en losse boom gaarden Kostprijsberekeningen Krachtvoedergrondstoffen Kunstmatige inseminaties kunstmeststoffen naar soort Landbouwonderwijs Landbouwwerktuigen en machines, prijsindexcijfers Landbouwzaden bedrijven oppervlakte productie productiewaarde Landinrichtingswerken Leghennen bedrijven met hokcapaciteit bedrijven naar aantal leghennen Inleg van broedeieren van legrassen Leveringsvoorwaarden Lonen en arbeidsduur Loonkosten Loonswijzigingen Loonwerkadviestarieven in de land en tuinbouw Loonwerkers en werktuigencoöperaties exploitatiegegevens en investeringen Maaidorsers Mac Sharryregeling, bedrijven en oppervlakten Machines t.b.v. land en tuinbouw bedrijven met gebruik van in eigendom invoer maaidorsers en trekkers uitvoer Marktprijzen van gebruiksvee Marktprijzen van paarden Marktprijzen van schapen Marktprijzen van varkens Marktprijzen van vleesvee Maten en gewichten Melk en zuivelproducten gemiddelde melkproductie melkaanvoer naar perioden melkproductie melkquotum en superheffing opbrengstprijzen van melk relatieve verdeling quotumhouders en basisquotum zuivelproductie Melk en kalfkoeien bedrijven met per ha grasland Melkcontrole aantal bedrijven aantal melk en kalfkoeien Mengmeststoffen Mengvoederindustrie bedrijven en productie productie in EU, productie naar voedersoort Mest Milieuinvesteringen, vrije afschrijving Mineralen Mineralenbalans Monetaire Stelsel (EMS), Nationaal inkomen naar sector aal en per hoofd

288 NEGtypologie toelichting Nge toelichting Omrekeningskoersen Omzetbelasting Onderwijs bedrijven naar agrarisch dagonderwijs Ontwikkelings en saneringsfonds, Oogstraming akkerbouwgewassen Oogstraming appelen en peren Opbrengstprijzen van melk gemiddelde nettoopbrengstprijzen Oppervlakte akkerbouwgewassen tuinbouwgewassen onder glas tuinbouwgewassen open grond Oriëntatie en Garantiefonds voor de landbouw Overheidsactiviteiten borgstellingsfonds complementaire regeling voor investeringen landinrichtingswerken stimulering duurzame landbouwbedrijven structuurverbetering landbouwbedrijven Overheidsuitgaven Paarden bedrijven paardenstapel productie van vlees productiewaarde Pachtprijzen van boerderijen, los bouwland en los grasland Pachtprijzen van tuinbouwbedr., los tuinland en boomgaarden Persoonlijke ondernemingen Peulvruchten bedrijven oppervlakte oppervlakte productie Planten open grond, bedrijven met Plombering pootaardappelen Pluimvee aantal kippen en bedrijven productie van vlees productiewaarde Pootaardappelen geplombeerde hoeveelheid oppervlakte gekeurde Prijsbeleid Gemeenschap Prijsindexcijfers EU Prijzen van energie Prijzen van meststoffen en voedermiddelen Prijzen van producten Prijzen van productiefactoren en middelen Producentenprijzen van vleespluimvee en kippeëieren Producentenprijzen van vleespluimvee en kippeneieren Productie van akkerbouwgewassen gemiddelde opbrengst van akkerbouwgewassen gemiddelde opbrengst van granen gemiddelde opbrengst van knol, wortel en groenvoederge wassen stro Productie van kippeneieren Productie van vlees gemiddeld geslacht gewicht naar diersoort aal slachtingen en bruto eigen productie vleesvarkens naar handelsklasse Productie van vleespluimvee Productiekosten van biggen Productiekosten van melk Productiewaarde Productiewaarde en productiviteit Quotum en superheffing Rendement akkerbouwproducten Rendement melkverwerking Rendement slachtdieren Rentestanden en rendementen hypotheken, aandelen en obligaties Resultaten van de vleesvarkenshouderij Resultaten van de zeugenhouderij Resultaten van leghennen op batterijbedrijven Richt, interv., drempel en minimumprijzen suiker, melasse Richt, interventie, en drempelprijzen granen, handelsgewassen Richtprijzen voor en heffingen op melk Ruilverkavelingen, herinrichtingen en aanpassingsinrichtingen Rundvee aantal dieren bedrijven productie van vlees productiewaarde Ruwvoeder oppervlakte gemaaid grasland productie productiewaarde verbruik van Schapen bedrijven productie van vlees productiewaarde schapenstapel Schoolopleiding bedrijven naar agrarisch dagonderwijs van bedrijfshoofden Snijmais bedrijven oppervlakte Sociale lasten voor werknemers in de landbouw, Spaargelden Standaardomrekeningsfactoren voor tuinbouwproducten Standaardbedrijfseenheden, toelichting Stikstofmeststoffen Struisvogelachtigen Suikerbieten bedrijven oppen/lakte productie productiewaarde Suikergehalte bieten Suikerprijzen Telersprijzen van consumptieaardappelen Telersprijzen van fabrieksaardappelen Telersprijzen van granen Telersprijzen van hooi, stro en andere ruwvoeders Telersprijzen van peulvruchten en handelsgewassen Telersprijzen van suikerbieten Telersverenigingen Toegevoegde waarde land en tuinbouw per arbeidsjaareenheid Toegevoegde waarde, indexcijfers Trekkers Tuinbouw in de EU, oppervlakte en productie Tuinbouwgewassen onder glas aantal bedrijven naar areaalgrootte oppervlakte naar groep van gewassen Tuinbouwgewassen open grond aantal bedrijven oppervlakte Tuinbouwzaden in en uitvoer productiewaarde Tuinbouwzaden open grond, oppervlakte Uien bedrijven oppervlakte productie productiewaarde Uitvoer EUlanden Uitvoer van akkerbouwproducten, volume en waarde Uitvoer van land en tuinbouwmachines Uitvoer van peren en appelen naar ras Uitvoer van sierteeltproducten Uitvoer van tuinbouwproducten naar land van bestemming Uitvoer van tuinbouwproducten, volume en waarde Uitvoer van tuinbouwzaden Uitvoer van vee en veehouderijproducten, volume en waarde Uitvoer van vers fruit Uitvoer van verse groenten Uitvoer van verwerkt fruit Uitvoer van verwerkte groenten Uitvoerwaarde van agrarische producten

289 in, met volume, prijs en waarde indexcijfers naar sector Wereld en EU, met volume, prijs en waardeindexcijfers Varkens aanbod bedrijven bedrijven met tokzeugen bedrijven met vleesvarkens en fokzeugen kunstmatige inseminaties productie van vlees productiewaarde varkensstapel Veehouderij productie productiewaarde veestapel en bedrijven Veehouderij in de EU, veestapel, bedrijven en productie Veemarkten aanvoer van paarden aanvoer van runderen aanvoer van schapen Veestapel Veevoeder gemaaid grasland naar gebruik productie van mengvoeder verbruik van (kracht)voeders verbruik van krachtvoeder per melkkoe Veilingaanvoer en gemiddelde prijs van appelen Veilingaanvoer en gemiddelde prijs van peren Veilingaanvoer potplanten, omzet en prijs Veilingaanvoer snijbloemen, omzet en prijs Veilingaanvoer van tuinplanten, omzet en prijs Veilingaanvoer vers fruit, omzet en prijs Veilingaanvoer verse groenten, omzet en prijs Veilingomzet naar groepen van producten Veilingomzet potplanten Veilingomzet snijbloemen Veilingomzet tuinplanten Veilingomzet van verse groenten en fruit Veilingomzet vers fruit Veilingomzet verse groenten Veilingprijzen, gemiddeld groenten en fruitsoorten snijbloemen en potplanten Verbruik goederen en diensten in de landbouw, prijsindexcijfers Verbruik per hoofd dierlijke producten EU Nederland plantaardige producten EU Verbruikersprijzen van aardgas voor tuinders Verbruikersprijzen van brandstoffen, gas en elektriciteit Verbruikersprijzen van hooi, stro en andere ruwvoeders Verbruikersprijzen van kunstmeststoffen Verbruikersprijzen van mengmeststoffen Verbruikersprijzen van mengvoeders Verbruikersprijzen van motorbrandstoffen Verbruikersprijzen van olièn en gassen naar stookwaarde Verbruikersprijzen van stookolie in de tuinbouw Verkaveling Vetgehalte melk, Vleeskalveren, bedrijven met hokcapaciteit Vleeskalveren, bedrijven naar aantal vleeskalveren Vleeskuikens bedrijven bedrijven met hokcapaciteit Vleespluimvee, productie Vleesvarkens bedrijven hokcapaciteit Voedingsmiddelen, verbruik per hoofd Voorzieningsbalans stikstofmeststoffen Voorzieningsbalansen granen Voorzieningsbalansen kippeneieren Voorzieningsbalansen melk en zuivelproducten, Voorzieningsbalansen peulvruchten en aardappelen Voorzieningsbalansen suikerbieten Voorzieningsbalansen vlees VVL Verklaring verbetering van de landbouwstructuur Waarde landbouwproductie EU Waterschappen en opbrengsten van de omslag Weeklonen van vaste werknemers Witloftrek, bedrijven met Wolinname Wolprijzen Zelfvoorzieningsgraad dierlijke producten EU plantaardige producten EU Ziekten van dieren, aangifteplichtig Zuivel noteringen productie productiewaarde

290 TOPIC INDEX Adjudications in bancruptcy Agricultural census, explanation Alternative method of agriculture Arable products Arable crops, holdings and area Arboricultural crops in the open, Area of cultivated land, Associations for services in agriculture Auction supply and turnover Auction prices horticultural products, Biological control in cultivation under glass Cattle Cereals, holdings and area Climate, data on The Netherlands Compound feed, Consumerprices fertilizers, feeding stuffs, energy Consumption Conversion standards Contract culture of vegetables in the open Cooperations, market share of agricultural... Cowsinmilk Diseases, notifiable, number of outbreaks Ducks, holdings and number EC Payments of the European Agricultural Garantee and Guidance Fund EAGGF EC foreign trade of ECcountries EC various data EC common market and price policy EC agricultural production EC self sufficiency and consumption per capita, Economically active population Education, agricultural... Education of managers, holdings by... Eggs and table poultry EMS European Monetary System Energyconsumption Exchange rates foreign currency Exports and»mports Farm classification and size Feeding stuffs Fertilizers, sales and prices,,, Financial results Financing Floricultural crops under glass Floriculture in the open Flower bulbs in the open Foreign trade horticultural products Foreign trade arable products, Foreign trade agricultural products ally Foreign trade animals and animal products Fruit in the open Glass, area under glass Goats, number and holdings Government expenditures Government activities in regard to agr. holdings Grassland area EC area The Netherlands Green maize, holdings and area Grower prices of arable products Hens, number and holdings Highbred turned animals, holdings and number Holdings according to land utilization Holdings and area by part of ownership, Holdings by (main) type of holding (DCT) Holdings by dsuclass and (main) type of holding, Holdings by size and main type of holding (DCT), Horses Horticultural products Horticultural crops under glass Horticultural seeds in the open Horticultural crops in the open Hours of work Imports and Exports Income, agricultural EC The Netherlands Insemination, artificial, Interest rates and profits of shares and debentures Labour force Labour market data Labour year units,, Land utilization, Livestock, composition,,,,, Mac Sharry regulation, holdings and areas Machineries Manure and minerals Market prices of livestock Measures and weights Meat, production, Mitk, producers prices Milk and dairy products Milkquota and superlery Mineral balance sheet Mushrooms National income Nett value added land en tuinbouw nationaal Ostriches, holdings and number Ownership, number and area of holdings, Perennial plants in the open Pesticides for agricultural purposes, Pigs Population,, Potatoes, holdings and (inspected) area, Poultry Price index numbers agri and horticultural sales Price index numbers, means of production Prices, consumer price indices Prices of wool Prices of livestock and meat Prices of eggs and table poultry, Prices of arable products Prices of horticultural products, Prices of energy Prices of fertilizers and feeding stuffs, Prices of milk and dairy products Production value and productivity Production costs and results per product Purchase prices and rents Purchasing power of the guilder Rabbits, number and holdings Rates of contract work, price index numbers Sales in agriculture, price indices Savings Sfu, standard farm units, Sgm, Dutch standard gross margin Sheep Slaughter animals, Succession Sugar beets, holdings and area content Sugar, prices Supplies of livestock,, Supply balance sheets, livestock husbandry products arable products nigrogenous fertilizer Turkeys, number and holdings Typification of holdings (DCT) Utilization of cultivated land VAT Value added tax Vegetables under glass Vegetables in the open VVL Certificate improvement of agricultural structure Wages and social charges Wool Workers and labour year units, Yields of arable crops

291 Enkele verwante CBSpublicaties Elektronische publicaties (op Xfc inch diskette) incl.btw Landbouwtelling, gemeentelijkeuitkomsten f, Landbouwtelling,gemeentelijkeuitkomsten f, Landbouwtelling,gemeentelijke uitkomsten f, Landbouwtelling,gemeentelijkeuitkomsten f, Landbouwtelling,gemeentelijke uitkomsten f, Landbouwtelling, gemeentelijke uitkomsten f, Landbouwtelling, gemeentelijke uitkomsten f, Landbouwtelling,gemeentelijke uitkomsten f, Landbouwtelling tfm,nationale,regionaleengemeentelijkeuitkomsten f, Abonnement perjaar f, Mest enmineralenproductie f, Mestenmineralenproductie / f, Transport engebruikvanmest enmineralen en f, Transport engebruikvanmestenmineralen en f, Bodemstatistiek,stand van hetbodemgebruik f, Bodemstatistiek,wijzigingeninhetbodemgebruik f, Bodemstatistiek, f, Bodemstatistiek, f, Gedrukte publicaties Maandstatistiekvandelandbouw (SDU) Abonnement per jaar f, Losnummer f, Maandstatistiek vandeprijzen (SDU) Abonnementper jaar f, Losnummer f, DeLandbouwtelling f, (verkrijgbaar bijuitgeverij Elsevier, Postbus,BA Doetinchem) Bodemstatistiek f, MilieustatistiekenvoorNederland (SDU) f, Appelenen peren, kleinfruitensteenvruchten f, Glastuinbouw f, Mutatieonderzoek Landbouwbedrijven /'/' f, Landbouwgebiedsindeling f, Mechanisatieendienstverlening inde landentuinbouw f, Productievandierlijkemest f, Productiestatistiekagrarischdienstverlenendebedrijven f, Productiestatistiekhoveniersbedrijven f, Zuivelstatistiek f, Statistiekoverdrachtenenverpachtingenvanlandbouwgronden f, DeCBSpublicaties kunnenbesteldworden bij:afdelingmarketingenverkoop,postbus, CZ Heerlen; telefoonnummer (). De publicaties waarbij tussen haakjes 'SDU' is vermeld zijn verkrijgbaar bij de SDU/uitgeverij, postbus, EA 'sgravenhageofviadeboekhandel. Allepublicaties zijn terinzageofkunnen inbruikleenwordenverkregen bijdebibliotheekvanhetcbsinbeide vestigingen (Voorburg/Heerlen).Tevenskunnenhierallepublicatiestegencontante betalingwordengekocht. Een 'Systematischoverzicht'vandeCBSpublicaties is opaanvraag gratisverkrijgbaarbijuitgeverijzaken inheerlen (ziebovengenoemdtelefoonnummer). InformateopInternet: ENKELEVERWANTELEIDLOPUBLICATIES (gedrukt) DoorhetLEIDLOworden talrijkepublicatiesophetgebiedvanlanden tuinbouw verzorgd. Hierondervolgende titelsvanenkeleperiodiekverschijnende werken. LandbouwEconomisch Bericht (LEB) Landbouw,MilieuenEconomie (LME) Berekeningenen toepassingvandenederlandsegrootteeenheden (nge)endestandaardbedrijfseenheden (sbe) Actueleontwikkeling vanbedrijfsresultatenen inkomensontwikkeling DeNederlandse inenuitvoervanagrarische producten Agrarischweekoverzicht (prijzen) Agrimonitor (nieuwsbrief) Eenoverzichtvan Publicaties,Onderzoeksverslagen,MededelingenenPeriodieke Rapportagesvandeafgelopendrie jaar biedtdezgn. 'Fondslijst'diegratisverkrijgbaaris. Voorbestellingenennadereinformatieoverprijzenenabonnementenluidthet adres: LEIDLO,Postbus,LS DenHaag, tel. (). BestellingenkunnenookwordengedaanviagenoemdInternetadres. Informatie oververschenenpublicatiesopinternetwebsite:http// For information about the publications of the Agricultural Economics Research Institute, see Internet Address;

292 Namenvande landbouwgebieden Landbouwgebied groepvan gebieden Landbouwgebied groepvan gebieden Groningen DeMarne CentraalweidegebiedinGroningen Oostelijke bouwstreek in Groningen Westerwolde engroninger Veenkoloniën Groninger zuidelijk Westerkwartier Oostelijk Hogeland Friesland Noordelijk Friesland Weidestreek in Friesland DeWouden Eilanden Drenthe Weidegebiedvan het Noorderveld Smilde en Centraalzandgebied in Drenthe Zuidwestelijk weidegebiedin Drenthe Zuidelijk zandgebied indrenthe Drentse Veenkoloniën enhondsrug Overijssel Weidegebied inoverijssel Noordoost Overijssel Twente Salland Flevoland Noordoostelijke Polder Zuidelijke IJsselmeerpotders Gelderland Oostelijke Veluwe IJsselstreek Zuidelijk Gelderland Oostelijke Betuween Nijmegen VeluwezoomenBetuwe Bommelerwaard Westelijke Veluwe Achterhoek Utrecht Kromme Rijnstreek en Heuvelrug Westelijk weidegebied in Utrecht Centraaltuinbouwgebied in Utrecht Eemland Zandgebied inutrecht NoordHolland Wieringen enwieringermeer Haarlemmermeer AmstellandenAalsmeer TexelenLand van Zijpe WestFrieslandenomgeving Waterland ennoordhollandse Droogmakerijen 't Geinen Gooiland Kennemerland ZuidHolland VoornePutten enhoeksche Waard Rotterdam enomgeving GoereeOverflakkee Westelijk Rijnland Boskoopen Rijneveld KrimpenerwaardenOostelijk Rijnland Alblasserwaarden Vijfherenlanden Bollenstreek Westland enzuidhollandse Droogmakerijen Zeeland Noordelijk Zeeland Walcheren en ZuidBeveland ZeeuwschVlaanderen NoordBrabant Noordwesthoek Westelijke Langstraat Biesbosch Oostelijke Langstraat Westelijke Zandgronden Land van Breda DeKempen Midden NoordBrabant Maaskant enland vancuijk Westelijk Peelgebied Limburg NoordLimburg ZuidLimburg

293 Groepering van landbouwgebieden in groepen Landbouwgebiedsindeling Groepenvan landbouwgebieden B H Bouwhoeken Hogeland H l VeenkoloniënenOldambt ^ H Noordelijk Weidegebied j J Oostelijkveehouderijgebied ^Hl Centraal veehouderijgebied ] j IJsselmeerpolders H Westelijk Holland m Waterland en Droogmakerijen ^ m Hollands/Utrechtsweidegebied ^ H Rivierengebied H Zuidwestelijk akkerbouwgebied ^^H Zuidwest Brabant üajbs Zuidelijk veehouderijgebied HHj Zuidümburg Centraal Bureauvoorde Statistiek km