V.V: 28 maart 2012 Datum 21 februari 2012 Agendapuntnr. B.5 Bijlagen 1 Onderwerp Vaststellen Ontwerp Projectplan Dijkversterking Krimpen

Transcriptie

1 Aan de leden van de verenigde vergadering V.V: 28 maart 2012 Datum 21 februari 2012 Agendapuntnr. B.5 Bijlagen 1 Onderwerp Vaststellen Ontwerp Projectplan Dijkversterking Krimpen 1. Inleiding Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard (HHSK) heeft de zorg voor de veiligheid tegen overstroming in haar beheersgebied. Het beheer van primaire waterkeringen behoort dan ook tot haar taken. Alle primaire waterkeringen in Nederland dienen volgens de Waterwet iedere zes jaar getoetst te worden op veiligheid tegen overstromingen. Uit de tweede toetsronde ( ) van dijkring 15 is gebleken dat een deel van de primaire waterkering langs de Nieuwe Maas en de Lek niet voldoet aan de wettelijke veiligheidsnorm. Het project dijkversterking Krimpen bestaat uit 6 dijktrajecten. Traject 1 ligt in de gemeente Krimpen aan den IJssel en de trajecten 2 t/m 6 liggen in Krimpen aan de Lek, gemeente Nederlek. De totale lengte van de afgekeurde dijk is circa 1,2 km. Door de gekozen dijkverlegging voor dijktraject 1 en het meenemen van de tussenstukken dijk in de kern van Krimpen aan de Lek wordt circa 1,7 km dijk aangelegd/versterkt. De 3 tussenstukken dijk zijn met de derde toetsing afgekeurd. Ter voorkoming van maatschappelijk overlast in een korte periode hebben D&H op 20 april 2010 besloten om deze in het project mee te nemen. Hiervoor zijn met het HWBP ambtelijke afspraken gemaakt en zijn wij in afwachting van de schriftelijke toezegging dat dit subsidiabel is binnen het HWBP2. Vanaf 13 december 2011 t/m 23 januari 2012 heeft het Ontwerp Projectplan Dijkversterking Krimpen en de ontwerpbesluiten voor de uitvoering ter inzage gelegen. Er zijn 31 zienswijzen ingediend. De ingediende zienswijzen zijn beantwoord in de bijgevoegde Nota van beantwoording. In deze nota is specifiek aandacht besteed aan de ingediende zienswijzen waarin bewoners van dijktraject 4 enkele panden te koop hebben aangeboden. Door dit aanbod is de mogelijkheid ontstaan om de lengte van de benodigde diepwand in Krimpen aan de Lek voor een deel te beperken en de dijkversterking lokaal duurzaam op te lossen door de aanleg van een kleiberm. Voor nadere informatie over het Projectplan Dijkversterking Krimpen wordt verwezen naar het projectplan en nota van beantwoording dat ter inzage ligt op het secretariaat. In de Nota van beantwoording zijn de ingediende zienswijzen beantwoord. 2. Voorstel Wij stellen u voor: 1. het Projectplan Dijkversterking Krimpen inclusief de nota van beantwoording vast te stellen; 2. kennis te nemen van het m.e.r. voor dijkvak 1; 3. de optimalisatie voor dijkvak 4 te accorderen waardoor de lengte van de diepwand kan worden beperkt en kan worden overgegaan op een duurzame oplossing door het toepassen van een kleiberm; 1

2 4. te besluiten tot aankoop van de volgende woonhuizen te Krimpen aan de Lek, gemeente Nederlek: dijkvak 3, Middelland nr. 50 en 52 en de naast gelegen percelen inclusief het versneld aanbrengen van een deel van de berm zodat door de bewoner van nr. 52 een nieuw woonhuis op de berm kan worden gerealiseerd voordat met de uitvoering van het gehele project dijkversterking per 1 januari 2014 zal worden gestart; dijkvak 4 Rijsdijk 15, 17, 17a en 17b; dijkvak 5, Rijsdijk een krediet ten behoeve van de aankoop van panden en de verdere voorbereiding en een eerste deel van de uitvoering beschikbaar te stellen groot Achtergrondinformatie Aanleiding Het project Dijkversterking Krimpen betreft een zestal groen gearceerde dijktrajecten in de gemeenten Krimpen aan den IJssel en Nederlek, zie figuur 1. Hoogwaterbeschermingsprogramma 2 (HWBP) In oktober 2006 is het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP2) vastgesteld: een omvangrijk programma om de veiligheid in Nederland te verbeteren. Het HWBP2 heeft als doel de afgekeurde primaire waterkeringen op sobere, doelmatige en robuuste wijze te versterken voor Hiervoor verleent het HWBP2 subsidie en stelt eisen aan de dijkversterking. Na de toetsronde zijn de dijktrajecten opgenomen in het HWBP2. De taak en verantwoordelijkheid om deze dijkversterking te realiseren ligt bij het HHSK. Doelstelling Het doel van de voorgenomen activiteit is het leveren van een bijdrage aan de veiligheid tegen overstroming van dijkring 15 op basis van de in de Waterwet vastgestelde veiligheidsnorm van 1/2.000 jaar. Het achterliggende gebied is dan op basis van de huidige inzichten voor een periode van tenminste 50 jaar weer optimaal beschermd tegen overstromingen vanuit de Lek en Nieuwe Maas. Dijkversterkingsprocedure Het dijkversterkingsproject Krimpen, waarvoor één Projectplan Dijkversterking is opgesteld, bestaat uit twee deelprojecten: 1. de dijkversterking van dijktraject 1 te Krimpen aan den IJssel; en 2. de dijkversterking van de dijktrajecten 2 t/m 6 te Krimpen aan de Lek, gemeente Nederlek. De aanleiding voor het splitsen van het dijkversterkingsproject in twee deelprojecten is tweeledig: 1. de dijktrajecten bevinden zich in twee verschillende gemeenten. 2. de dijktrajecten verschillen in de te volgen procedures. In het kader van de Wet milieubeheer was het eerste deelproject te Krimpen aan den IJssel ten tijde van de start van het dijkversterkingsproject, vanwege een mogelijke dijkverlegging, m.e.r.-plichtig en is het tweede deelproject te Krimpen aan de Lek m.e.r.-beoordelingsplichtig. Door een tussentijdse wijziging van de wet geldt op dit moment voor een dijkverlegging geen m.e.r.-plicht. Er is echter besloten om niet van de reeds ingezette m.e.r.-procedure af te wijken en daarom is vastgehouden aan het doorlopen van een m.e.r.-procedure zoals reeds inwerking was gesteld voor dijktraject 1. Voor het tweede deelproject (dijkvak 2 t/m 6) is een zogenaamde aanmeldingsnotitie opgesteld, waarin beschreven is of er sprake is van mogelijke belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. Op basis van de informatie in de aanmeldingsnotitie heeft het bevoegd gezag, destijds Gedeputeerde Staten van de Provincie Zuid-Holland, geconcludeerd dat er voor de dijktrajecten 2 t/m 6 geen significant negatieve milieueffecten worden verwacht. Het doorlopen van de m.e.r.- procedure is voor deze dijktrajecten dan ook niet nodig. Om inzicht te geven in de afweging van de kansrijke varianten is voor het 2e deelproject een Projectnota opgesteld. 2

3 Figuur 1 Locatie oorspronkelijk en definitief te versterken dijktrajecten. Traject 1B: kansrijk alternatief op de dijkversterking van traject 1A. Uit pragmatische overwegingen heeft het hoogheemraadschap besloten voor de twee deelprojecten één gezamenlijk Projectplan Dijkversterking Krimpen op te stellen. In het vervolg van het project zal na het uitwerken van het definitief ontwerp één bestek worden opgesteld en de uitvoering als één geheel worden aanbesteed. Het Projectplan Dijkversterking Krimpen bestaat uit vier delen: - deel A; Kop van het projectplan: aanleiding en kaders; - deel B; Milieueffectrapport (MER) dijktraject 1; - deel C; Projectnota dijktrajecten 2 t/m 6; - deel D; Projectplan dijktrajecten 1 t/m 6. Ontwikkeling van varianten Het belangrijkste doel van de dijkversterking is het voldoen aan de veiligheidsnorm. Dit doel is op vele manieren te realiseren. Er is een variatie aan oplossingsrichtingen en de ruimtelijke positionering van deze oplossingen mogelijk. Daarbij is de volgende beleidslijn gevolgd: 1. primair is gezocht naar dijkversterkingoplossingen in grond, daar deze in het algemeen het meest duurzaam en toekomstvaster zijn dan een versterking door middel van kunstwerken; 2. indien hier geen ruimte voor is, dan wordt in tweede instantie een constructieve oplossing gezocht, eventueel in combinatie met een oplossing in grond. Een constructie in de teen van de dijk heeft de voorkeur boven een constructie in de kruin van de dijk. 3

4 Bij het zoeken naar oplossingen is nadrukkelijk rekening gehouden met ervaringen vanuit het dijkversterkingsproject Nederlek en het dijkversterkingsproject Bergambacht, Ammerstol, Schoonhoven (BAS). In het vervolg zijn de faalmechanismen en voorkeursvarianten per dijkvak weergegeven. Voor nadere informatie wordt verwezen naar het Projectplan Dijkversterking Krimpen. De tekeningen van de voorkeursvarianten bevinden zich in bijlage 5 van het plan. Dijkvak 1 te Krimpen aan den IJssel (hmp 22,18 22,40, 220 m). In dit tracé vormt de binnenwaartse macrostabiliteit het belangrijkste probleem vanwege het risico van opdrijven aan de binnenzijde van de dijk. De voorkeursvariant is de dijkverlegging om het industrieterrein De Krom. Hierdoor wordt tevens 180 m dijk extra versterkt dat gelegen is ten zuidoosten van het dijkvak. Dit stuk dijk kan nog niet worden beoordeeld vanwege een grondwatersanering. Daar de stukken dijk niet verschillen van elkaar, is de kans groot dat in de toekomst deze 180 m ook zal worden afgekeurd. Dijkvak 2 te Krimpen aan de Lek (hmp 20,89 21,31, 420 m). In dit tracé ligt door autonome zetting de dijktafelhoogte op termijn ver onder de vereiste hoogte en is er een kans op piping. Uit berekeningen is gebleken dat binnen 50 jaar de dijk voor een deel ook niet voldoet aan de vereiste binnenwaartse stabiliteit. Voor het grootste deel van de dijk is gekozen voor een gefundeerd hoogte scherm in de buiten kruin om aan de eis voor de dijktafelhoogte en piping te voldoen. Daarnaast wordt aan de oostelijke zijde een betonnen diepwand of vergelijkbare constructie aangebracht om te kunnen voldoen aan de vereiste binnenwaartse stabiliteit. Vanwege het laatste faalmechanisme zijn in de voorkeursvariant vanwege het ontwerp uitgangspunt robuustheid ook twee kleibermen aan de binnenzijde van de bestaande dijk in het plan opgenomen. Dijkvak 3 (hmp 19,60 19,66, 60 m). Door de aanwezigheid van een gedeeltelijk gedempt wiel is er onvoldoende macrostabiliteit binnenwaarts. Op dit moment zakt de dijk in het wiel. De voorkeursvariant is het amoveren van de twee woningen, Middelland 50 en 52 en het aanbrengen van een steunberm van klei over de gehele lengte. Aangezien de bewoners van nr. 52 een nieuwe woning willen realiseren is toegezegd dat dit onder voorwaarden kan plaatsvinden op de steunberm. Om de planning te kunnen halen is het van belang dat in 2012 de woningen Middelland 50 en 52 worden aangekocht en vooruitlopend op de dijkversterking in 2014 de nieuwbouw van de woning in 2012 en 2013 kan plaatsvinden. Dijkvak 4 en dijkvak 5 (hmp 18,22 18,75, 560 m) Beide dijkvakken zijn samengevoegd. In de voorbereiding van het project zijn de tussenstukken meegenomen waardoor een aaneensluitend dijkvak is ontstaan. Voor nadere toelichting op het mede versterken van de tussen liggende dijkvakken zie onderdeel Maatschappelijke overlast. Het gehele dijktraject is afgekeurd op de binnenwaartse macrostabiliteit. Ook micro-instabiliteit, niet waterkerende objecten (huizen), buitenwaartse macro-instabiliteit en de dijkbekleding zijn faalmechanismen die voor problemen kunnen zorgen. In het vervolg zijn de voorgestelde varianten van west naar oost weergegeven. De voorkeursvarianten zijn: 1. het aanleggen van een berm onder het in aanbouw zijnde appartementencomplex en ter plaatse van de aangekochte woning Rijsdijk 9. Tevens komt in de parallelkade een erosiescherm; 2. een diepwand of combiwand langs het in ontwikkeling zijnde woningbouwproject aan de binnenzijde; 3. een 30 meter naar buiten versterkte dijk in de bestaande haven; 4. verleggen van de parallelkade naar de buitenzijde zodat de bestaande dijk als berm kan worden toegepast. 4

5 Met betrekking tot de berm in het westelijke deel (1 e punt) is vastgesteld dat deze kan worden doorgetrokken. De eigenaren van de panden die gelegen zijn naast Rijsdijk 9 (nr. 15/17, 17a en 17b) hebben namelijk hun panden te koop aangeboden. Na aankoop en sloop van de panden kan een robuuste steunberm van klei worden aangebracht. Voor het dijktraject dat is gelegen tot halverwege het woningbouwproject (2) aan de binnenzijde (nr. 27) is dezelfde oplossing onderzocht. Door aankoop van de grond van dit deel van het woningbouwproject en het daartegenover gelegen café, Bar Gezellig ( nr. 40), zou ook hier een duurzame oplossing in de vorm van een steunberm van klei kunnen worden aangelegd. Uit het onderzoek is echter gebleken dat dit technisch en financieel niet haalbaar is. Wel is vastgesteld dat de aankoop van het café Bar Gezellig (ook aangeboden) gewenst is. Hierdoor kan de diepwand of combiwand rechtdoor worden getrokken en wordt voorkomen dat het café gedurende de dijkversterking voor lange tijd niet bereikbaar is waardoor een grote schadeclaim wordt voorkomen. De projectontwikkelaar van het tweede deel van het woningbouwproject aan de binnenzijde heeft een zienswijze ingediend. Voor de beantwoording wordt verwezen naar de Nota van beantwoording. Nu HHSK het perceel niet aankoopt, kan de aanwezige bebouwing niet zonder toestemming van de eigenaar worden gesloopt. Dit is een reëel risico voor de planning. Om het risico te voorkomen wordt voorgesteld om de diepwand of combiwand circa 50 m door te trekken. Voor nadere informatie over het resultaat van de uitgevoerde onderzoeken naar de aanpassing van de voorkeursvarianten wordt verwezen naar de notitie met tekeningen die in de Nota van beantwoording is opgenomen. Voor de dijkversterking bij de bestaande haven (4) was in een eerder ontwerp een combiwand aan de binnenzijde en verankerde damwand aan de buitenzijde opgenomen. Deze variant is op alle aspecten vergeleken met de 30 meter naar buiten verlegde dijk. Na de vergelijking is vastgesteld dat de verlegde dijk de voorkeur heeft. Alleen het onderdeel landschap, cultuurhistorie en archeologie was negatief. Door het ontwerp in te passen aan de omgeving wordt dit gecompenseerd. Dijkvak 6 (17,80 17,88, 80 m). Er is onvoldoende macrostabiliteit binnenwaarts met als gevolg ondiepe glijcirkels. De voorkeursvariant is het verleggen van de parallelkade naar de buitenzijde zodat deze samen met de bestaande waterkering weer voldoet aan de eisen. Maatschappelijke overlast / Draagvlak Dijkvak 1 De dijkverlegging om het industrieterrein De Krom is aangedragen door de bewoners en gemeente en heeft om deze reden een groter maatschappelijk draagvlak dan de versterking van de bestaande dijk. Ook wordt schade aan (niet onderheide) woningen die direct langs de bestaande dijk staan voorkomen. Bij de dijkverlegging wordt de overlast tot een minimum beperkt als het materieel en bouwmateriaal via het water wordt aangevoerd. Tevens blijft de bereikbaarheid van de aanwezige woningen en het industrieterrein en doorgaand verkeer gewaarborgd. Dijkvak 2 t/m 6 Om twee keer overlast voor de omgeving te voorkomen is aan het HWBP voorgesteld om de volgende tussenstukken dijk in de voorbereiding mee te nemen: 1. de 24 m ten westen van dijkvak 4 nabij de pont in Krimpen aan de Lek. De voorkeursvariant is een berm in combinatie met een berm onder het in aanbouw zijnde appartementencomplex en een erosiescherm in de parallelkade; 2. de 125 m tussen dijkvak 4 en 5 die waarschijnlijk in de 3 e toetsronde zal worden afgekeurd. De voorkeursvariant is het doortrekken van de diepwand of combiwand; 3. de 100 m te oosten van dijkvak 6 dat aansluit op een al versterkt dijktracé. 5

6 De voorkeursvariant is het versterken van de dijk naar de buitenzijde. Overleg met HWBP Op 30 mei 2011 heeft er overleg plaatsgevonden met het HWBP. Aan de orde is geweest de aanpak tot dan toe en de rapportage van de resultaten. De beoordeling was positief. Tevens is ook uitgebreid aandacht besteed aan het meenemen van de aangegeven tussenstukken. Voor de onderbouwing is een notitie inclusief SSK ramingen toegestuurd aan het HWBP. In de ramingen is uitgegaan van het meenemen of later apart versterken van de tussenstukken. Het HWBP heeft de volgende toelichting toegezonden aan het Directoraat Generaal Water (DG Water) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu: De beheerder, HHSK, heeft voorgesteld om in het project een drietal korte tussentrajecten mee te nemen, die niet in de eerste en tweede ronde zijn afgekeurd, maar wel in de derde ronde. Hiermee kunnen dure overgangsconstructies worden vermeden en wordt de omgeving niet in korte tijd tweemaal belast. In de verslagperiode heeft de beheerder hiervoor onderbouwing aan het programmabureau gezonden. Het programmabureau heeft deze besproken met DG Water. In de komende periode wordt de onderbouwing definitief gemaakt en ter besluitvorming aan DG Water voorgelegd. Uitsluitsel over de subsidiabiliteit van de scopewijziging wordt in het eerste halfjaar van 2012 verwacht. Er is ambtelijk mondeling toegezegd dat er zal worden ingestemd met het meenemen van de tussenstukken. 4. Motivering voorstel Doelstelling van de dijkversterking inclusief tussenstukken is het versterken van de primaire waterkering van de aangegeven 6 dijkvakken te Krimpen aan den IJssel en Krimpen aan de Lek, gemeente Nederlek, zodanig dat deze voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm (overschrijdingskans 1/2000). 5. Gevolgen/consequenties Financieel De totale kosten op basis van het ontwerp zijn, inclusief vastgoed en de extra tussenstukken, geraamd op incl. BTW (prijspeil 2011). Hiervan is is subsidiabel. Het geraamde bedrag is vermeld in de Q rapportage aan het HWBP en het is als zodanig opgenomen in de landelijke basisrapportage HWBP zoals die onlangs door de staatsecretaris is aangeboden aan de Tweede Kamer. De begroting is inclusief kosten voor verwerving van het noodzakelijke vastgoed voor de dijkversterking. De kosten voor de aankoop van de gronden in het kader van de dijkversterking Krimpen worden gesubsidieerd door het Hoogwaterbeschermingsprogramma, met uitzondering van de aankoop van de reeds bestaande dijk. De kosten voor de grondverwerving voor HHSK zijn begroot op en moet worden verdeeld in geraamd voor de afgekeurde dijkvakken en voor de mee te nemen tussenstukken. In het meerjareninvesteringsprogramma is rekening gehouden met niet-subsidiabele kosten. Hiernaast is voor het totale project 28,5 miljoen in de begroting opgenomen. De verhoging naar circa 35 miljoen is veroorzaakt door het meenemen van de tussenstukken en verhoging van het persentage projectoverschrijdend risico. Vanwege beide feiten betekent dit dat de meerjarenraming moet worden aangepast. Het eerstvolgende moment om deze besluitvorming voor te leggen is de voorjaarsnota Medio 2012 zal de subsidiebeschikking worden aangevraagd bij het HWBP. In uw vergadering van november 2012 zal het krediet worden aangevraagd voor de uitvoering van de dijkversterking. Om deze reden vragen wij u nu een aanvullend voorbereidingskrediet van te voteren, zodat de in 2012 geplande werkzaamheden ter hand kunnen worden genomen. Tot 28 maart 2012 is gebruik gemaakt van het krediet voor de voorbereidingswerkzaamheden, groot 6

7 3,9 miljoen (reeds toegewezen krediet 3,3 miljoen en in de VV van oktober 2009 en via het verzamelkrediet van de programmabegroting 2012 zoals vastgesteld in de VV van november 2011). De planning is de dijk eind 2015 veilig te hebben. Dit houdt in dat er in de jaren 2012 tot 2013 de volgende voorbereidende uitvoeringswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd: het uitwerken van het definitieve ontwerp; grondverwerving; opstellen van het bestek; aanbesteding. De voorstellen voor de nieuwe subsidievoorwaarden van het HWBP die per 1 januari 2012 zullen gaan gelden voorzien in een procedure tot het aanvragen van een voorschot op het moment van het aanvragen van de beschikking, zodat er per einde 2012 een voorschot zal worden ontvangen, en er een einde komt aan de periode van voorfinanciering. Personeel Uren / fte: voor 2012 zijn interne uren begroot. Juridisch/Risico s Tegen het goedkeuringsbesluit van Gedeputeerde Staten kan beroep worden ingesteld door belanghebbenden. Door de uitspraak van de Raad van State op de ingestelde beroepen of na het ongebruikt verstrijken van de beroepstermijn is het dijkversterkingplan pas onherroepelijk. 6. Aspecten voor de omgeving, communicatie en wijze van publiceren Zoals omschreven in het communicatieplan vindt de communicatie plaats door het houden van voorlichtingsmiddagen en avonden, het versturen van nieuwsbrieven, de website en publicaties in krant en huis-aan-huisbladen. De terinzagelegging heeft plaatsgevonden van 13 december 2011 t/m 23 januari De coördinatie daarvan wordt verzorgd door de provincie Zuid-Holland. Een ieder heeft gedurende deze periode een zienswijze kunnen indienen. In het kader hiervan zijn 2 inloopmiddagen en avonden gehouden. Hiernaast is op 10 januari 2012 op afspraak de gelegenheid gegeven om vragen te stellen. 7. Verdere aanpak, procedure, planning Na de vaststelling van het projectplan door de u, zal het worden opgestuurd aan Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland die 13 weken na verzending de tijd hebben om het plan goed te keuren. Naar verwachting zal het plan inclusief nota van beantwoording eind juni 2012 door de provincie worden goedgekeurd. Na goedkeuring door Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland kunnen belanghebbenden, die een zienswijze hebben ingediend, binnen 6 weken beroep aantekenen bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Na uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State is het plan onherroepelijk. De minnelijke verwerving start april De administatieve onteigening kan worden gestart nadat de provincie het projectplan heeft goedgekeurd. De gerechtelijke onteigening kan pas door de rechter worden uitgesproken nadat het projectplan onherroepelijk is geworden. 7

8 In 2012 wordt gestart met het opstellen van het bestek. Daarna vindt de selectie van de aannemers plaats. Hiervoor zal een traject via EMVI worden gevolgd. De uitvoering wordt op 1 januari 2014 gestart zodat naar verwachting de dijk eind 2015 veilig is. Het project zal eind 2016 zijn opgeleverd, waarna het begin 2017 financieel wordt afgerond. Dijkgraaf en hoogheemraden van Schieland en de Krimpenerwaard, secretaris-directeur, w.g. M.J.H. van Kuijk dijkgraaf, w.g. mr. J.H. Oosters 8