5.1. Boekverslag door Een scholier 3452 woorden 11 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "5.1. Boekverslag door Een scholier 3452 woorden 11 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave"

Transcriptie

1 Boekverslag door Een scholier 3452 woorden 11 februari keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Deelvragen 3 Wat wist men over de aarde in Columbus zijn tijd 4. Het idee van Columbus 5 Wie geloofde in de reis van Columbus 6 De voor bereiding 7 De schepen waarmee Columbus voer 8 De reizen naar Amerika 8.1 De eerste reis van Columbus 8.2 De 2de reis 8.3 De 3de tocht 9 Amerigo Vespucci 10 Eigen mening 11 Literatuurlijst Inleiding we werken samen omdat we lang elkaar zitten en omdat we bij verzorging ook al samen een werkstuk hadden gemaakt we hebben het onder werp Columbus gekozen omdat het ons leuk leek om meer te weten te komen over deze ontdekking`s reiziger en omdat het ons gemakkelijk leek om er informatie over te vinden. We hebben problemen gehad met boeken zoeken zoals de gehele klas dit hebben tegen onze docente gezegd deze heeft dat op gelost met het volgende we hoefde nog maar 2 boeken te zoeken en ze heeft tijdschriften uit geleend we hebben ook problemen ge had met de deel vragen en ook met dat we teveel tekst hadden dat hebben we als volgend opgelost bij de deel vragen hebben we later na gekeken welke deel vragen we konden stelen. Bij te veel tekst hebben we ingekort. Deelvragen 1 hoe verliepen de reizen naar de nieuwe wereld? 2 hoe heten de schepen van Columbus en hoe zegen ze er uit? Pagina 1 van 7

2 3 waarom zochten ze een zee route naar Indië? 4 heeft hij later nog reizen naar Amerika gemaakt? 5 waarom heet het wereld deel Amerika en niet Colombia? 6 hoe is Columbus aan zijn spullen gekomen? 7 hoe bereide hij zij reis voor 8 hoe zag zijn gezin er uit 9 aan welke mensen heeft hij hulp gevraagd hoe verliep dit? 10 wie steunden zijn ideeën? 11 wie zij dat de aarde rond was en waarom? 12 wie zij dat de aarde plat was en waarom? 13 wat geloofde Columbus over de aarde en waarom? 14 waarom wilde de Portugese koning niet het plan aannemen? 15 wat aten ze zoal op het schip? Wat men wist over de aarde in Columbus zijn tijd Columbus werd halverwege de 15de eeuw geboren, in de Middeleeuwen. Middeleeuwse geleerden wisten maar weinig van geografie. De 14e-eeuwse schrijver Nicole d'oresme besefte dat de Aarde 'zo rond was als een bal' maar zelfs hij geloofde dat 'de Aarde het centrum van het heelal' was. Sinds de tijd van de Griekse geograaf Ptoleaeus, die in de 2e eeuw na Christus leefde, was er niet veel veranderd in de ideeën over geografie. Marco Polo en andere Europeanen hadden reizen naar Azië en Afrika gemaakt, maar in hun boeken liepen feiten en fantasie vaak door elkaar. Mensen geloofden dat delen van de Oceaan (Atlantische Oceaan) zo heet waren dat het water kookte en dat het getij zo sterk was dat schepen die erheen zeilden nooit zouden terugkeren. Er waren verhalen over priester Jan een Christelijke koning ergens in Afrika, die zeer rijk was en onoverwinnelijke legers bezat. De kerk vond dat als er al tegenvoeters bestonden (mensen die aan de andere kant van de aarde leefden) zij schepsels van de duivel moesten zijn. Anders zouden ze wel van de Aarde afvallen. Schrijvers beschreven menselijke wezens met olifanten-oren of met hun gezicht op hun borst. Andere zouden een enorme voet hebben die ze als een paraplu boven hun hoofd hielden als het regende. Gewone mensen konden niet nagaan of deze verhalen waar waren, ze geloofde het gewoon. In 1492 wist niemand in Europa van het bestaan van het Amerikaanse continent. Geleerden dachten dat in het Westen tussen Europa en China een enorme oceaan lag met daarin misschien de grote eilanden Brazilië, Antillen en Japan. Toch noemde nog maar 70 jaar later een Italiaanse de eeuw na de Renaissance, wat wedergeboorte betekent. Hij vond dat er na eeuwen stilstand weer vooruitgang was. 'We zijn rond de Wereld gevaren, hebben Amerika ontdekt, het kompas uitgevonden en de boekdrukkust, die kennis verspreidt, we hebben oude manuscripten gered en we studeren weer'. Het idee van Columbus Columbus de ontdekker van Amerika had een grote rol gespeeld in het ontstaan van deze nieuwe tijd. Columbus had een idee. Hij dacht dat de aarde rond was en wilde dat bewijzen door naar het westen te zeilen en zo Japan en Indië te bereiken. Spanje, Portugal en Italië verzorgden in die tijd de handel met Pagina 2 van 7

3 Indië. Uit Indië haalden ze specerijen (peper, kaneel en kruidnagelen). Deze specerijen werden doorverkocht aan andere West-Europese landen. Om de specerijen te halen, maakte men gebruik van de weg die de Italiaanse ontdekkingsreiger Marco polo had ontdekt. Deze weg ging voor een deel over land en voor een deel over zee. Vooral de weg over land leverde nogal eens problemen. De route liep namelijk dwars door het gebied van de Turken en de Perzen. Vooral de Turken hadden een grote hekel aan de handelslui uit het westen. Dat waren immers christenen. En zij, de Turken, waren mohammedanen. Meermalen overvielen zij de handelsreizigers. Men moest veel goud betalen om te worden doorgelaten. Dat maakte de specerijen extra duur.. Om deze reden besloot men een andere weg te zoeken om specerijen hier te krijgen. En men vond er één. De nieuwe weg liep helemaal over zee naar Indië. Geleerden zeiden dus dat de aarde plat was en als je naar het westen zou varen zou je van de aarde vallen. Zeevaarders waren het daar niet mee eens. Zij zeiden dat de aarde rond was. Het was hun namelijk opgevallen dat je van een naderend schip altijd eerst de mast ziet en dan pas de romp. Columbus wist dat hij terug zou kunnen varen met de westenwinden zoals hij die had beleefd op ten minste één reis naar Engeland en waarschijnlijk ook nog één naar IJsland. De door hem gekozen terugreis wijst er duidelijk op dat hij precies wist op welke breedte hij die westenwinden zou moeten zoeken. Als de bemanning van de Atlantische circulatie wisten, dan was de kans groot geweest dat ze voortijdig zouden zijn teruggekeerd. Wie geloofde in de reis van Columbus Columbus was niet de enige die geloofde dat zo n reis mogelijk was. Columbus hoorde via een brief van de Florentijnse geleerde Paolo Toscanelli dat hij ook in die reis geloofde. Paolo Toscanelli had zelfs een kaart meegestuurd. Rond 1480 had Columbus rechtstreeks met deze man gesproken. Toscanelli zei: Ik respecteer uw nobele en grootste verlangens om te gaan van het Oosten naar het Westen want een dergelijke reis is niet alleen mogelijk maar zeker en onbetwistbaar en zal u grote roem brengen. Jarenlang al was Portugal een verbeteraar, want elke ontdekkingsreis bleef dicht bij de vaste wal. Columbus wou geen verbeteraar zijn, maar hij wou de grondlegger van iets nieuws zijn. Hij wou afwenden van de kust door van het ene land naar het andere land te zeilen.de voorbereiding Na de dood van de vrouw van Columbus was Columbus met zijn zoontje weer in Lissabon gaan wonen waar zijn broer Bartolomeo hem actief hielp met de voorbereidingen aan de zaak die hij aan de koning wilde voorleggen. In 1484 was Columbus klaar om financiële steun te vragen. Het bleek dat precies het verkeerde tijdstip was om het te vragen. Want Koning Johan (van Portugal) beschouwde zichzelf als geestelijke erfgenaam van zijn oom Prins Hendrik de Zeevaarder. Daarom spoorde hij zijn karvelen aan om steeds verder langs de kust van Afrika te varen in de richting van de lang gezochte verbinding met Calicut (dicht bij de punt van India). In 1484 had Diego Cao de monding van de rivier de Kongo ontdekt en gemeld dat dit de weg naar Indië was. Waarom zouden de Portugezen dan nu nog moeilijk om Indië te bereiken via een route naar het westen nu het succes binnen handbereik lag? De koning hoorde toch het plan van Columbus aan, omdat hij wel nieuwsgierig was naar wat Columbus beloofde. We zullen niet alleen eilanden ontdekken, maar we zullen landen vinden dat rijk aan goud, parels en edelstenen zijn. De koning verwees het plan naar een commissie van geleerde wiskundigen en zeevaartkundigen die hij had samengesteld om het dringende probleem op te lossen. De koning en de geleerden besloten door enkele kleine redenen Columbus niet te steunen.columbus was verontwaardigt maar ook bang. De koning had laten zien dat hij niet te vertrouwen was. Wat moest hij nou? Engeland was Pagina 3 van 7

4 voor de hand liggends, omdat hij daar connecties had. Helaas was Engeland helemaal in beslag genomen door het tumult van de Rozenoorlog. De volgende was nu Catsilië, waar de pilotes die in de havensteden van Andulasië woonden ervaring opgedaan aan de Afrikaanse kust. Eind 1484 heeft Columbus al zijn armzalige bezittingen bij elkaar geraapt en is samen met zijn zoontje Diego naar Zuid-Spanje gegaan. Columbus regelde dat hij zijn voorstel mocht laten horen aan de koning en koningin van Spanje (Ferdinand en Isabella). De eerste ontmoeting tussen hen was heel erg vaag verlopen. Alleen het resultaat is bekend. De koningin had geen middelen om zo n fantastisch project te bemiddelen. Ze hadden wel erg veel belangstelling. De koningin gaf opdracht aan haar rechterhand Hernando de Talavera om een commissie van geleerden op het gebied van geografie en kosmografie in te stellen om Columbus voorstellen te bestuderen en hiervan verslag uit te brengen. Het bleek dat de commissie tegen het plan was. 2 theologische geleerden waren fel tegen dit plan, want volgens een bijbelverhaal was de aarde plat en het was. Als Columbus die reis zou maken ging hij bewijzen dat de bijbel geen gelijk had en dat was natuurlijk niet netjes. jaren later zei De Talavera eerlijk dat hij en zijn collega s niet vertrouwden dat Columbus zijn plan waar kon maken. Columbus trouwde met de jonge Beatriz Enriques de Harana. Columbus bleef ondanks het feit dat de commissie hem niet kon steunen in Cordoba wonen en begon een handel in zeekaarten en boeken. Columbus kreeg nog een zoon die Hernando heette. Columbus veranderde zijn naam in het Castiliaanse Christóbal Colón. Columbus ging Johan 2 (Portugese koning) opnieuw vragen om zijn steun. Johan 2 ook dit maal weigerde de koning van Portugal. In 1488 was door een storm een ontdekkingreiger van een kustvoertuig uit Spanje helemaal naar het zuiden gedwongen en toen zij de kust weer bereikten kwamen ze erachter dat ze om zuidelijke punt van Afrika gevaard waren. De weg naar Indië lag dus open! De broer van Columbus (Bartolomeo) zou naar Engeland om daar het plan eens voor te leggen. Columbus zelf ging naar Castilië terug en hoopte nu wel de volledige aandacht van Isabella te krijgen. Helaas had Isabella nog steeds geen tijd door de oorlog met de Moren. Zij moest haar geld uitgeven aan kannonen enz.. Columbus verdiende weinig door zijn handel in boeken. Toch bleef hij volhouden. Zijn broer was in Engeland aangekomen, maar zijn verzoek werd ook al snel afgewezen. Columbus kon eindelijk weer met koningin Isabella spreken. Columbus schetste een verbijsterend plan waarin in feite de onmetelijke oceaan, de eilanden en landen die hij zou ontdekken een soort vorstendom zouden vormen dat hij en zijn erfgenamen eeuwig zouden beheren. Hoewel de risico s voor de troon gering waren, was hij zo brutaal om voor te stellen dat hij tot admiraal van Castilië en als onderdirecteur en gouverneur van alle landen die hij ontdekte bevorderd zou worden. Hij verlangde ook een tiende deel van al het goud en andere schatten, een achtste van de winst uit handelsondernemingen en het alleenrecht om te bemiddelen in geschillen over handelskwesties. Dat een straatarme vreemdeling in zou in één klap tot één van de rijkste mensen van de wereld behoren. Het hof vond dat hij niet helmaal spoorde en Isabella stuurde hem vastberaden weg. Plotseling hoorde Columbus op 17 april 1942 toen hij op zijn muildier in Cordoba liep de hoefslagen van een boodschapper van de koningin in een heel snel tempo achterna kwam en hem een brief gaf waarin stond dat zijn plan aangenomen was. De schepen waarmee Columbus voer Alle drie de schepen waarover Columbus het bevel voerde, waren afkomstig van het kleine havenstadje Palos de la Frontera. Ooit waren er door dit stadje, misschien ook door inwoners dingen gedaan die niet op prijs werden gesteld door Kroon. De Kroon had tot straf gegeven om 2 karvelen (snel zeilschip uit Pagina 4 van 7

5 Spanje en Portugal [rond 1500]) te leveren over een periode van 12 maanden. Hierboven kwamen nog de kosten van de uitrusting van de schepen. Ook moest de bemanning betaald worden. 4 mannen hebben zich aangemeld als misdadiger die zich vrijwillig schepeling meldde.zoals alle havensteden kon Palos veel goede bemanningsleden leveren. Veel waren afkomstig van het schip van Juan de la Cosa, La Gallega. Columbus heeft dit schip overgenomen en heeft het grootste deel van de bemanning behouden en dit schip werd omgedoopt tot de Santa Maria dit schip was verkozen tot vlaggenschip (1 schip van de bevelhebber van een vloot 2 grootste schip van een rederij). De Pinta en de Santa Clara kwamen uit Palos. De Santa Clara is beter bekend onder haar troetelnaampje Nina (vrouwelijke vorm van de voornaam van haar schipper/eigenaar Nino. 8 jaar nadat de schepen vertrokken waren zijn de schepen verdwenen of zelfs vergeten. De Santa Maria was een dwarsovertuigende driemaster, een zogenaamde nao, duidelijk een dertien-in-een-dozijn vrachtschip: traag, log en niet bepaald geschikt voor ontdekkingsreizen. Ze had een bemanning van ongeveer 40 koppen. Alle schepen hadden een batel een kleine zeilboot met afneembare mast en roer en allemaal hadden ze ook pompen. De Santa Maria was ongeveer 202 ton en een lengte van 23,5 meter en een breedte van 7,92 meter en een diepgang van 2,10meter. In 1492liep de Santa Maria vast vlak boven Haïti. De Pinta was naar grootte de tweede van het drietal schepen. Ook zij was een dwarsgetuigd driemastkarveel met een lengte van 21 meter, een breedte van 70 meter en een diepgang van 2,20 meter. 26 bemanningsleden waren op dit schip. Dit schip heeft nog meer ontdekkingstochten gemaakt en is in juli 1500 omgekomen in een zware storm De Nina was ongeveer even groot als de Pinta. het laadvermogen was ton, 20,40 meter lang en 6,40 breed en 2 meter diep. De Nina had ipv 3 wel 4 masten. De Nina was het lievelingschip van Columbus, misschien wel omdat ze zich zo geweldig gedroeg tijdens de zware Atlantische stormen die hem bij zijn terugreis overvielen. De reizen naar Amerika De eerste reis van Columbus Op 22 mei 1492 is Columbus in het bezit van een koninklijk besluit waarbij de gemeente Palos wordt opgedragen hem drie karvelen ter beschikking te stelen. Van die drie schepen de Niña de Pinta en de Santa Maria is deze laatste het meest bekend. Het is een huurschip uit Santona, betrekkelijk zwaar en met te veel diep gang voor de ondiepe wateren van de Antillen het gaat de eerst tocht verloren. De bemanningsleden werden zorgvuldig uit gekozen. Allen leden van de bemanning biechten en communiceren de dag voor vertrek. Vrijdag 3 augustus 1492 verlaten ze de haven van Palos. Na 6 dagen komt Gran Canaria in zicht en op 9 september is geen spoor van land te bekennen. Aan boort worden gebeden voor gelezen die voor komen uit de ongeruste ziel van de zeevaarders die na een goed doorgekomen nacht blij zijn, weer zonlicht en zee te zien. Naast het op zeggen van gebeden moeten jonge matrozen ook de maaltijden berijden, waar bij wijn of water gedronken wordt. Meestal eet men beschuit, gezouten vlees of vis, kaas bonen of linzen die met olijfolie en knoflook worden toe bereid. Op reis bepaald Columbus de plaats met een eenvoudig kwadrant, een houten cirkelsegment van 90gaden de richting word met een kompas aan gegeven en de afstand word geschat met een zandloper die een bepaalde tijd aan geeft columbus tekent dat op een officiële kaart korter en op zijn eigen kaart met de juiste gegevens Pagina 5 van 7

6 twee dagen voor de ontdekking is de reis bijna zonder resultaat ondanks de overtrekkende vogels heeft men nog geen land gezien Columbus besluit als ze binnen 3 dagen geen land hebben gezien terug te keren naar Spanje. Om twee uur s`morgens ziet een matroos van de Pinta aan de westelijken horizon de lichte streep van een zand strand tierra, tierra roept hij. Zes mijl voor hun ligt Amerika. Aan de west kust, in de bocht van Fernandez, gaat Columbus met twee anderen kapiteins op 12 oktober aan land. Ze knielen neer en kussen wenend de grond. Columbus staat als eerste op en geeft het eiland de naam San Salvador ter eren van de heiland die hem beschermt heeft op 14 oktober verlaat Columbus dit eiland om op zoek te gaan naar Kipangeo. Hij denkt immers dat hij het eerste eiland van het Aziatische Indië heeft gevonden. Columbus trekt van eiland naar eiland en zo ontdekt hij Cuba en Haïti op 9 december. Hij besluit dit eiland Española te noemen. In zijn dasboek schrijft hij dat het zeer gemakkelijk is al deze eilanden te veroveren opdat de bewoners zeer vriendelijk zijn en dat de inboorlingen hun zien als afgezanten van de hemel, terwijl de Europeanen hen reeds als slaaf beschouwen. Op kerst dag loopt de Santa Maria vast op een rif in de omgeving van La Navidad, de eerst Spaans neder zetting in d nieuwe wereld. Op 6 januari 1493 vindt de Niña, nu admiraalschip de Pinta weer en vatten ze samen op woensdag 16 januari de terug tocht aan. De ze is oorspronkelijk kalm maar de 13de februari kraakt alles aan boort Columbus bekent in zijn Journaal dat hij denkt verloren te zijn. op 15 februari krijgt men de Azoren in zicht waar ze een tijd lang door de Portugezen worden gevangen gehouden. Op 13maart verlaat de Niña d manding van de Taag en de middag van de 15de vaart Columbus de monding van de Rio Tinto binnen. Precies 32 weken geleden heeft hij Palos verlaten 2de reis iedereen wilde zo snel mogelijk terug. Vooral om goud en zilver te halen in september 1493 vertrok een vloot van 17 schepen meet 1500 man aan boord onder leiding van Columbus. Ze voeren naar Haïti. Van de achter gebleven kolonie - die 38 Spanjaarden was niets meer over. Columbus besloot verder te varen en kwam terecht bij de Antillen. maar daar was niets te halen. Daarom keerde Columbus terug na Haïti hier trof hij zijn broer aan, die hem achter na was gereisd. Vanuit Haïti ging Columbus de kust van China zoeken. Met drie schepen trok hij eropuit in plaats van China vond hij het eiland Jamaica. In 1496 besloot Columbus terug te keren naar Europa. Zijn broer benoemde hij tot bevel hebber over de Spaanse Kolonie op Haïti. 3de tocht na twee jaar had Columbus er weer behoefte aan op reis te gaan hij vertrok met zes schepen. Dit keer een zuidelijker route hij wou namelijk land ontdekken te zuiden van de West-Indische eilanden eerst kwam hij bij Trinidad. Later kwam hij op het vaste land van zuid Amerika. Daar beleefd hij nog een gewaagd avontuur. De schepen vergingen bijna in de sterke stroming van de rivier de Orinoco, die daar in de zee uitmond. Daarom noemde ze die uitmonding de draken mand na deze ontdekking keerde Columbus terug na Haïti daar heerste zeikte en er was muiterij een opstand onder de bemanning was uitgebroken. Columbus pakte de muiters streng aan. Zo streng aan dat er bij de Spaanse koning klachten over hem binnen kwamen de koning stuurde een scheidsrechter die Columbus gevangennam en me nam na Spanje Pagina 6 van 7

7 Amerigo Vespucci Na columbus heeft ene Amerigo Vespucci een aantal tochten langs de Amerikaanse kust onder nomen het resultaat was erg belangrijk. Hij ontdekte dat de kust van Amerika niet leek op de Indische kust. Omdat hij grote rivieren vond. Columbus moest zich vergist hebben. Hij vroeg Waldseemuller Omraad die vond da hij gelijk had en daarom heet Amerika Amerika vernoemd na de slime Amerigo Vespucci Eigen mening We vonden het onderwerp een zeer boeiend werkstuk. Omdat we zo veel hebben geleerd wat we zelf nog nooit hadden gehoord of gezien. Ook vonden we het werk stuk zo boeiend om dat we een heel boeiend onder werp hadden gekozen namelijk Columbus. Waar veel mensen veel van af denken te weten nou niet dus want wat we in ons leven hebben gehoord over Columbus is dat hij Amerika heeft ontdekt en nog wat informatie maar niet dat hij zelf geen malle moer had aan materialen en manschapen. Kort om we vonden het een leerzaam en boeiend werkstuk over Ontdekkingsreizen Literatuurlijst clio blz4 3 redactie:j.h Bakker, titelboek: >>informatie<j.c.m. Hendriks uitgever de ruiter BV Gorinchem F.G. de Ruiter jaar uit gaven: 2de kwartaal 1978 T. de Vos gelezen blz.: blz10 en 11 4 redactie:j.h Bakker, titelboek: >>informatie<j.c.m. Hendriks uitgever de ruiter BV Gorinchem F.G. de Ruiter jaar uit gaven: 2de kwartaal 1978 T. de Vos gelezen blz.: blz Pagina 7 van 7

Columbus ontdekkingsreiziger

Columbus ontdekkingsreiziger Columbus ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus was een ontdekkingsreiziger die op 12 oktober 1492 voet aan wal zette op een nieuw ontdekt continent, Amerika. Columbus werd waarschijnlijk in 1451 geboren.

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Ik heb mijn werkstuk over Columbus gedaan omdat ik daar de meeste informatie over kon vinden. Ik heb daarvoor als informatiebronnen gebruikt:

Ik heb mijn werkstuk over Columbus gedaan omdat ik daar de meeste informatie over kon vinden. Ik heb daarvoor als informatiebronnen gebruikt: Werkstuk door een scholier 1581 woorden 31 maart 2000 5,6 577 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De inhoudsopgave p. 1 Hoofdstuk 1: De inleiding p. 2 Hoofdstuk 2: Het leven van Christoffel Columbus p. 3

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie

Ontdekkingen en uitvindingen

Ontdekkingen en uitvindingen Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen TIJD VAN VAN STEDEN EN STATEN 900 1000 1100 1200 1300 1300: Uitvinding van het buskruit 1400 1500 1450: Uitvinding van de boekdrukkunst 1492: Columbus in Amerika

Nadere informatie

Ontdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7

Ontdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7 Ontdek de Wereld Hoofdstuk 1C7 Cursus 7.1 Wij en de wereld Wat leer je deze cursus? Wat internationale handel inhoudt Hoe de evenaar de aardbol verdeelt Wat en welke kaartprojecties er zijn Internationale-

Nadere informatie

De Ontdekkingsreiziger III

De Ontdekkingsreiziger III De Ontdekkingsreiziger I De Slaaf De Ontdekkingsreiziger II De Ontdekkingsreiziger III De Uitkijk De Cartograaf De Scheepsbouwer De Scheepskok De Matroos De Geestelijke De Koopvaarder De Scheepsdokter

Nadere informatie

Samenvatting Gouden Eeuw ABC

Samenvatting Gouden Eeuw ABC Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.

Nadere informatie

- Waarom contacten met de Arabische wereld belangrijk waren voor nieuwe kennis (6.1.2)

- Waarom contacten met de Arabische wereld belangrijk waren voor nieuwe kennis (6.1.2) Samenvatting door M. 1312 woorden 8 oktober 2012 5,5 14 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen 6.1 De renaissance in Italie Lakense stoffen = kostbare wollen stoffen. Renaissance = periode van

Nadere informatie

QUIZ. geschiedenis hoofdstuk 1

QUIZ. geschiedenis hoofdstuk 1 QUIZ vraag 1: Over welke eeuw gaat dit hoofdstuk? A. De 20 ste eeuw B. De 14 de eeuw C. De 16 de eeuw D. De 18 de eeuw vraag 2: Hoe wordt deze tijd ook wel genoemd? A. Tijd van de Azteken en de Maya s.

Nadere informatie

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.

Nadere informatie

Ontdekkingsreizigers

Ontdekkingsreizigers Ontdekkingsreizigers inhoud. Inleiding 3 2. Leif Eriksson 4 3. Marco Polo 6 4. Christoffel Columbus 8 5. Abel Tasman 0 6. David Livingstone 2 7. Neil Armstrong 4 8. Filmpjes 6 Pluskaarten 7 Bronnen 9 Colofon

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Opdrachten lesbrief GeoGids maart 2013 De zoektocht van Columbus

Opdrachten lesbrief GeoGids maart 2013 De zoektocht van Columbus Opdrachten lesbrief GeoGids maart 2013 De zoektocht van Columbus Inleiding Wie heeft nog nooit van Columbus gehoord, de man die Amerika ontdekte en dacht dat het Indië was? En je kent vast de uitdrukking

Nadere informatie

Ontdekkingen en uitvindingen

Ontdekkingen en uitvindingen prehistorie 68 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Steden en Staten Ontdekkingen en uitvindingen Vandaag zijn Jos en Mirthe in de Buitenhaven in Kampen. Mirthe, krijgen we zeebenen

Nadere informatie

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal

De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse

Nadere informatie

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld?

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken een In de periode van 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen van de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC

Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC Werkstuk Geschiedenis De oprichting, bloei en ondergang van de VOC Werkstuk door een scholier 2703 woorden 24 februari 2005 6,1 337 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik heb gekozen voor dit onderwerp,

Nadere informatie

Sindbad. De Vier Windstreken

Sindbad. De Vier Windstreken Nieuwsgierig naar de wereld achter de horizon, vertrekt Sindbad op een schip naar Oost-Indië. Hij bevaart alle zeeën en oceanen waar de zon op schijnt en beleeft de meest fantastische avonturen. Hongerige

Nadere informatie

Koning Johan II was sterk geïnteresseerd in de voortzetting van de ontdekkingsreizen, maar wilde wat bereikt was ook behouden en verdedigen.

Koning Johan II was sterk geïnteresseerd in de voortzetting van de ontdekkingsreizen, maar wilde wat bereikt was ook behouden en verdedigen. BARTOLOMEU DIAS (1450 1500) Koning Johan II was sterk geïnteresseerd in de voortzetting van de ontdekkingsreizen, maar wilde wat bereikt was ook behouden en verdedigen. Hij liet daarom op verschillende

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld.

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld. Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken In de periode 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld die Columbus

Nadere informatie

8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten.

8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten. Thema/ onderwerp: Werkblad 8.2 Fort Elmina Korte samenvatting van de leeractiviteit: De geschiedenis van Fort Elmina wordt verteld a.d.h.v. afbeeldingen en een videofragment. Hierna gaan de leerlingen

Nadere informatie

Vraag 1c. In welke plaatsen waren VOC- vestigingen in Nederland?...

Vraag 1c. In welke plaatsen waren VOC- vestigingen in Nederland?... Naam: DE VERENIGDE OOSTINDISCHE COMPAGNIE (VOC) In 2002 was het 400 jaar geleden dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) werd opgericht. Dit werd in binnen- en buitenland op diverse manieren herdacht.

Nadere informatie

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door B woorden 11 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. A Handel tussen oost en west. Specerijen uit Azië

6,9. Samenvatting door B woorden 11 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. A Handel tussen oost en west. Specerijen uit Azië Samenvatting door B. 1821 woorden 11 januari 2014 6,9 81 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats A Handel tussen oost en west. Specerijen uit Azië In 1271 ging Marco Polo naar China, deze reis

Nadere informatie

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond.

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond. Rekenen aan de aarde Introductie Bij het vak aardrijkskunde wordt de aarde bestudeerd. De aarde is een bol. Om te bepalen waar je je op deze bol bevindt zijn denkbeeldige lijnen over de aarde getrokken,

Nadere informatie

"Reis naar Jeruzalem"

Reis naar Jeruzalem Reis naar Jeruzalem Sabbat Hoe zou jij je voelen als je familie van plan Doe Lees alvast was om te verhuizen naar een plek waar jij nooit Ezra 1-3 en eerder geweest? Bang, opgewonden of beiden? Nehemia

Nadere informatie

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN

ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ROBIN HOOD EN ZIJN VROLIJKE VRIENDEN ond het einde van de twaalfde eeuw regeerde de goede koning Richard Leeuwenhart over Engeland. Toen hij koning werd, was de schatkist leeg en waren de knagers arm en

Nadere informatie

Les 13: Geboorte van Jezus.

Les 13: Geboorte van Jezus. Les 13: Geboorte van Jezus. kun je lezen in lukas 1 en 2 Wees gegroet, Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je. Maria kijkt op van waar ze mee bezig is. Er staat iemand in de deuropening van het huis

Nadere informatie

Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee...

Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee... Groepswerk: Ik ga op ontdekkingsreis en ik neem mee... 1. Een oceaanwaardig schip Bron 1: Doc 98 p. 76 in Pionier 4 Bron 2: Memo 4, p.10 Bron 3: kopie uit handboek Onvoltooid verleden Bron 4: kopie uit

Nadere informatie

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog

Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw

Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw Werkstuk door een scholier 1373 woorden 1 december 2004 5,2 619 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Deelvraag 1: Wat is de geschiedenis van de VOC? De VOC (Verenigd

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

De ervaring van je leven

De ervaring van je leven REISINFORMATIE 2019/2020 De ervaring van je leven WWW.MASTERSKIP.COM 5 AFWISSELENDE REIZEN WELKE KIES JIJ? IEDERE REIS HEEFT ZIJN EIGEN KARAKTER 01 02 03 04 05 OCEAANREIS NAAR HET CARIBISCH GEBIED Noord-Spanje

Nadere informatie

Welkom op het kerstfeest van groep 3 en 4

Welkom op het kerstfeest van groep 3 en 4 Welkom op het kerstfeest van groep 3 en 4 Komt allen tezamen, jubelend van vreugde: Komt nu, o komt nu naar Bethlehem! Ziet nu de Vorst der eng len hier geboren. Komt, laten wij aanbidden, komt, laten

Nadere informatie

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers

Begrippen. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers ijstijd De tijd dat Nederland onder een laag ijs lag. mammoet Een dier uit de prehistorie. Een mammoet leek op een grote harige olifant. jagers Mensen die zochten naar dieren om ze te vangen en op te eten.

Nadere informatie

Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan

Indelen 1. Voor in het schrift komen de aantekeningen te staan en ook de uitwerkingen 2. Achterin het schrift komen de opdrachten te staan De ontdekkingsreizen Antwoordkernen bij Eureka 2 mavo-de herziene druk, Amersfoort 2009-2010 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf

Nadere informatie

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder.

Maar hij ziet niemand. Ik zal het wel gedroomd hebben, denkt hij dan. Hij gaat weer liggen en slaapt verder. Over dit boek Karel en Elegast is een oud verhaal. Het gaat over trouw aan de koning en over verraad. Het is één van de eerste verhalen die in de Nederlandse taal zijn opgeschreven. De Karel in dit verhaal

Nadere informatie

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt Mening in 1618 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Uitspraken over Johan van Oldenbarnevelt Johan van Oldenbarnevelt verdiende het om

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

De boodschap voor Laodicea

De boodschap voor Laodicea Teun de Jager De boodschap voor Laodicea Overwinnen in een postmoderne christenheid (...) en u weet niet dat u arm, blind en naakt bent Openbaring 3:17 Lauwheid De brief aan Laodicea is, om het zo maar

Nadere informatie

WOUTER KLOOTWIJK ANNE, HET PAARD EN DE RIVIER MET ILLUSTRATIES VAN ENZO PÉRÈS-LABOURDETTE LEOPOLD / AMSTERDAM

WOUTER KLOOTWIJK ANNE, HET PAARD EN DE RIVIER MET ILLUSTRATIES VAN ENZO PÉRÈS-LABOURDETTE LEOPOLD / AMSTERDAM WOUTER KLOOTWIJK ANNE, HET PAARD EN DE RIVIER MET ILLUSTRATIES VAN ENZO PÉRÈS-LABOURDETTE LEOPOLD / AMSTERDAM Eerste druk 2017 2017 tekst Wouter Klootwijk 2017 illustraties Enzo Pérès-Labourdette Boekverzorging

Nadere informatie

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden. 9 1 2014 Tijd van ontdekkers en hervormers 5.1 De wereld wordt groter. Het begin van de Europese overzeese expansie Het veranderende mens en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke

Nadere informatie

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a

De Evolutietheorie. Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a De Evolutietheorie Gemaakt door : Thomas Pereira Datum : 26-3-2010 School : Het Baken Klas : 7a 1 Inhoudsopgave 2. Inleiding... 3 3. Wat is Evolutie en wie is Darwin?... 4 3.1 Wat is Evolutie?... 4 3.2

Nadere informatie

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden. 7 1 2014 Tijd van ontdekkers en hervormers 5.1 De wereld wordt groter. Het begin van de Europese overzeese expansie Het veranderende mens en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

VERHAALsamenvatting. (uit: De reizen van Sint-Brandaan, uitg. Beckers, Antwerpen. 1982

VERHAALsamenvatting. (uit: De reizen van Sint-Brandaan, uitg. Beckers, Antwerpen. 1982 Brandaan is vooral bekend van De Reis van Sint-Brandaan (ook Sinte Brandane of Sente Brandane genoemd), een Middelnederlands gedicht uit de 12e eeuw. De reis werd daarvoor reeds in de 9e of 10e eeuw beschreven

Nadere informatie

DE GEBOORTE VAN JEZUS

DE GEBOORTE VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE GEBOORTE VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door:

Nadere informatie

Reizen en vakantie - Ontdekkingsreizen. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.

Reizen en vakantie - Ontdekkingsreizen. VO-content StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs. Auteur VO-content StudioVO Laatst gewijzigd Licentie Webadres 30 December 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/45010 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. De Verenigde Oost-Indische Compagnie

Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. De Verenigde Oost-Indische Compagnie Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april 2011 5 113 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De Verenigde Oost-Indische Compagnie Inhoudsopgave Voorwoord 2 Hoofdstuk 1 - Oprichting VOC 3 Hoofdstuk 2 Vaarroutes

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500

Nadere informatie

In de hemel is de Heer en Zijn glans is als kristal Hij is de Heilige, Hij is God en Hij heerst over het Heelal

In de hemel is de Heer en Zijn glans is als kristal Hij is de Heilige, Hij is God en Hij heerst over het Heelal Hartelijk welkom In de hemel is de Heer In de hemel is de Heer en Zijn glans is als kristal Hij is de Heilige, Hij is God en Hij heerst over het Heelal Er is kracht in Zijn woord als de wateren bruist

Nadere informatie

Ontdekkers en schepen. Door Jos Verbist

Ontdekkers en schepen. Door Jos Verbist Ontdekkers en schepen Door Jos Verbist Hoe begint men een themaverzameling? Door toeval; In 1975 kreeg ik een munt met een afbeelding van Columbus en een schip en dan begon de zoektocht naar andere munten

Nadere informatie

Canonvensters Michiel de Ruyter

Canonvensters Michiel de Ruyter ARGUS CLOU GESCHIEDENIS LESSUGGESTIE GROEP 8 Canonvensters Michiel de Ruyter Michiel Adriaanszoon de Ruyter werd op 23 maart 1607 geboren in Vlissingen. Zijn ouders waren niet rijk. Michiel was een stout

Nadere informatie

VOC. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

VOC. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 08 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32554 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

een profeet! Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet?

een profeet! Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet? De profeet Abraham. Waar in de Bijbel wordt Abraham genoemd als profeet? Genesis 20:7 7 Nu dan, geef de vrouw van die man terug, want hij is een profeet! Hij zal voor u bidden, zodat u in leven blijft.

Nadere informatie

Columbus Ravensburger, 1991 KRAMER Wolfgang 2-6 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten

Columbus Ravensburger, 1991 KRAMER Wolfgang 2-6 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten Columbus Ravensburger, 1991 KRAMER Wolfgang 2-6 spelers vanaf 10 jaar ± 60 minuten De eerste kaart van de nieuwe wereld werd door Juan de la Cosa omstreeks 1500 getekend. Cosa begeleidde Columbus op zijn

Nadere informatie

LES 7. De opbouw van Gods volk. Sabbat

LES 7. De opbouw van Gods volk. Sabbat LES De opbouw van Gods volk Lees Sabbat Ezra. Heb je ooit de kans gekregen om iemand te helpen die een interessante baan heeft? Het is erg waarschijnlijk dat Ezra een jonge assistent nodig had. Dit is

Nadere informatie

Tijd van ontdekkers en hervormers: Nieuwe tijden

Tijd van ontdekkers en hervormers: Nieuwe tijden Tijd van ontdekkers en hervormers: Nieuwe tijden Een dief met vleugels Dit is Leonardo da Vinci Hij leefde in het jaar 1518 Hij was heel slim Hij keek goed hoe vogels vliegen En maakte zelf vleugels Leonardo

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 593 woorden 10 november 2017 5,9 22 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedeniswerkplaats 1hv 3.1 De Griekse wereld

Nadere informatie

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 5020 woorden 9 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding:

5,4. Praktische-opdracht door een scholier 5020 woorden 9 oktober keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding: Praktische-opdracht door een scholier 5020 woorden 9 oktober 2005 5,4 104 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Met het vak geschiedenis moeten wij een praktische opdracht maken over een film met

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

Simone Foekens. met illustraties van Melanie Broekhoven SpecialBooX, Zuid-Beijerland. Kinderbijbel

Simone Foekens. met illustraties van Melanie Broekhoven SpecialBooX, Zuid-Beijerland.  Kinderbijbel Kinderbijbel 2017 SpecialBooX, Zuid-Beijerland www.specialboox.nl Kinderbijbel Tekst: Simone Foekens Illustraties: Melanie Broekhoven Ontwerp en vormgeving: SpecialBooX Simone Foekens met illustraties

Nadere informatie

Kom hierboven! - Brandstof voor je ziel - Kijken naar je eeuwige erfenis - Ingaan op je eeuwige roeping

Kom hierboven! - Brandstof voor je ziel - Kijken naar je eeuwige erfenis - Ingaan op je eeuwige roeping Kom hierboven! Kom hierboven! - Brandstof voor je ziel - Kijken naar je eeuwige erfenis - Ingaan op je eeuwige roeping Schoonheid is een kwaliteit of beleving (van een persoon, voorwerp, klank, plaats

Nadere informatie

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters,

Ds. Arjan van Groos ( ) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal. Broeders en zusters, Ds. Arjan van Groos (1962-2014) Tekst: Zondag 28 en 29 Ochtenddienst / H. Avondmaal Broeders en zusters, 1 Votum 2 Zegengroet 3 Zingen: Psalm 106 : 1 en 2 4 Lezing van de wet 5 Zingen: Psalm 106 : 3 en

Nadere informatie

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat

Mieke Lansbergen. Op een dag leek het me een goed idee om een offer te maken voor God. Uit dankbaarheid voor alles wat groeit, en omdat Mieke Lansbergen Hallo? Ha! Zie je mij? Kijk! Kijk even naar mij. Ik ben Kaïn. Fijn dat ik even iemand tegenkom! Ik loop hier al een tijd te dwalen, en het is zo saai in je eentje. Ik kom daar vandaan.

Nadere informatie

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1

Jouw wereld op de kaart. werkblad. VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart werkblad VMBO tl, HAVO, VWO klas 1 Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker

Nadere informatie

De magische deur van KASTEEL013

De magische deur van KASTEEL013 De magische deur van KASTEEL013 Auteurs: Thomas, Liana, Elyas, Brit en Tijn van BS Cleijn Hasselt, begeleiding: Saskia Dellevoet Op een regenachtige dag verveelde ik me. Ik appte Lisa. Zullen we naar de

Nadere informatie

Welke functie had Naäman in Syrië?

Welke functie had Naäman in Syrië? Naäman door Elisa genezen. Welke functie had Naäman in Syrië? 2 Koningen 5:1 1 Naäman, de bevelhebber van het leger van de koning van Syrië, was een aanzienlijk man in de ogen van zijn heer en van hoog

Nadere informatie

Stilte vooraf. Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg

Stilte vooraf. Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg Stilte vooraf Wees stil voor het aangezicht van God, want heilig is de Heer. Uitleg Witte donderdag. Nacht van de overlevering, met een dubbelzinnige betekenis. Het is de overlevering (de traditie) van

Nadere informatie

In 1618 vaart Jan Janse met zijn schip in de buurt van de Canarische Eilanden als het plotseling hard begint te waaien. Hij stuurt als de bliksem

In 1618 vaart Jan Janse met zijn schip in de buurt van de Canarische Eilanden als het plotseling hard begint te waaien. Hij stuurt als de bliksem Enteren De eerste maanden op het kaperschip zijn machtig mooi. Jan geniet van het leven op zee: dit is nog eens wat anders dan een boottochtje op het Spaarne. Iedere keer als ze een Spaans galjoen op volle

Nadere informatie

De geboorte van Jezus

De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus

Bible for Children stelt voor. De geboorte van Jezus Bible for Children stelt voor De geboorte van Jezus Geschreven door: Edward Hughes Geïllustreerd door: M. Maillot Bewerkt door: E. Frischbutter; Sarah S. Vertaald door: Christian Lingua Geproduceerd door:

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Europese expansie hv123

Europese expansie hv123 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 augustus 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61298 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen?

Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen? Zacharia en de definitieve overwinning in Openbaring. Wie gaan het nieuwe Jeruzalem binnen? Zie Zacharia 14:5, 4, 9 Christus daalt neer op de Olijfberg, vanwaar Hij na zijn opstanding ten hemel was gevaren

Nadere informatie

Begrijp je wel waarom je bidt? (Mc.8,16-17)

Begrijp je wel waarom je bidt? (Mc.8,16-17) Begrijp je wel waarom je bidt? (Mc.8,16-17) Collecte voor Benin vanavond. Flyer in postvakjes: Benin bidt! (achterkant: bidt u mee?) Eerste aandacht hierin naar groei in geloof / kerk-zijn / uitstraling.

Nadere informatie

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen.

Samen op één wereldbol. 1. Geschiedkundige personen. 1. Geschiedkundige personen. In de Middeleeuwen was de algemene gedachte dat de aarde plat was. Wanneer je lang genoeg zou varen dan zou je van de aarde vallen.. Toch wisten de oude Grieken al lang dat

Nadere informatie

Ik vind zelf dat ik best veel geleerd heb vooral over het touwwerk, had de week alleen iets anders willen beginnen.

Ik vind zelf dat ik best veel geleerd heb vooral over het touwwerk, had de week alleen iets anders willen beginnen. De week op de morgenster, Maurits cleijne. Ik begon de week met een heel goed gevoel over deze tocht naar engeland, had er zeer veel zin in, en ging er voor. Toen ik de eerste dag op de morgenster kwam

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Verhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege

Verhalen uit het. Midden-Oosten. naverteld door Sandra van der Stege Verhalen uit het Midden-Oosten naverteld door Sandra van der Stege Moeilijke woorden staan schuin. Ze worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 63. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 4. Tips en suggesties 46

Inhoud. Voorwoord 4. Tips en suggesties 46 Inhoud Voorwoord 4 Het wordt licht 7 Goed verzorgd 9 Een lekkere geur 11 Aangeraakt worden 13 Noem mijn naam 15 Sta op en eet wat 17 De Heer is mijn herder 19 Niemand houdt de liefde tegen 21 Een open

Nadere informatie

God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6. De berg op Genesis 22:1-8. God heeft me heel gelukkig gemaakt! Ze noemden hun zoon Izak. Dat betekent: lachen.

God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6. De berg op Genesis 22:1-8. God heeft me heel gelukkig gemaakt! Ze noemden hun zoon Izak. Dat betekent: lachen. 35 God houdt zijn belofte Genesis 21:1-6 Abraham wist dat God zich met Sodom en Gomorra aan Zijn woord gehouden had. Hij vertrouwde erop dat God Zijn belofte aan hem en Sara ook zou houden. Ze zouden een

Nadere informatie

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p.

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p. Lesoverzicht 1. Bidden p. 4 2. De Kerk p. 10 3. De priester p. 17 4. Vergeving p. 23 5. De Bijbel p. 28 6. Delen p. 35 7. Het offer p. 41 8. De H. Communie p. 48 9. Zingen voor God p. 55 10. Heilig worden

Nadere informatie

Verslag van het nationaal archief Den Haag

Verslag van het nationaal archief Den Haag Verslag van het nationaal archief Den Haag Verslaggevers: Nafthali en Rens Wij gaan maandag 12 juni naar het nationaal archief in Den Haag. we gaan op zoek naar het gezonken schip van de VOC. VOC betekent:

Nadere informatie

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij

Jezus hield veel van Marta en haar zuster, en van Lazarus. Maar toen hij gehoord had dat Lazarus ziek was, bleef hij toch nog twee dagen waar hij Johannes 11:1-45 Er was iemand ziek, een zekere Lazarus uit Betanië, het dorp waar Maria en haar zuster Marta woonden dat was de Maria die Jezus met olie gezalfd heeft en zijn voeten met haar haar heeft

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme

Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk Levensbeschouwing Boeddhisme Werkstuk door een scholier 1820 woorden 26 januari 2005 4,5 1 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Leed van boeddhist is diep én anders Hoe denken de Boeddhisten

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Ontdekkingsreizen

Werkstuk Geschiedenis Ontdekkingsreizen Werkstuk Geschiedenis Ontdekkingsreizen Werkstuk door een scholier 3280 woorden 28 maart 1999 5,8 646 keer beoordeeld Vak Geschiedenis In de 15de eeuw was Portugal een arm land. Twee derde van het land

Nadere informatie