Preventie van Agressie. Wim van Es

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Preventie van Agressie. Wim van Es"

Transcriptie

1

2 Preventie van Agressie Wim van Es

3 Preventie van Agressie Voor veiligheidscoaches en andere medewerkers uit de zorg

4 Preventie van Agressie Programma Agressie: Arbowet, Omvang, Oorzaken, Signalen, Gevolgen Persoonlijke mogelijkheden: Reageren op agressie Wat mag je van je eigen organisatie verwachten?? Welke rol kan de veiligheidscoach op zich nemen? Manier van werken: interactief

5 Agressie : Arbowet Voorvallen waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastig gevallen, bedreigd of aangevallen onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van arbeid. Verbaal geweld (uitschelden, beledigen) Fysiek geweld (schoppen, slaan, met een wapen dreigen en/of overvallen worden) Psychisch geweld (intimideren, onder druk zetten, thuissituatie bedreigen en het beschadigen van eigendommen

6 Verbale Agressie? Heb je de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken gehad met intimidatie door cliënten, patiënten, begeleiders van hen, of bewoners? Nee Ja

7 Lichamelijk Geweld? Heb je de afgelopen 12 maanden persoonlijk te maken gehad met lichamelijk geweld door cliënten, patiënten, begeleiders van hen, of bewoners? Nee Ja NEA: Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden nee nooit, ja een enkele keer, ja vaak, ja zeer vaak

8 Ongewenste Omgangsvormen: percentage 1x of vaker Door klanten, patiënten, leerlingen of passagiers Intimidatie 22% 27% 21% 21% 24% 20% 19% Seksuele intimidatie 7% 9% 5% 7% 7% 4% 5% Lichamelijk geweld 7% 9% 6% 7% 5% 6% 7% Pesten 7% 8% 8% 7% 7%

9 Arbobalans 2008 Intimidatie Ongewilde seksuele aandacht Geweld Pesten Klik om tekst te plaatsen 28% 19% 38% 9% opsomming 36% 13% 16% 8% Welzijnszorg met overnachting Ziekenhuis met overnachting Gezondheidszorg 30% 10% 15% 7% Zonder overnachting Medische praktijken 39% 10% 5% 5% Thuiszorg 24% 17% 3% 6% Totaal 20% 4% 6% 7%

10 Agressie : Oorzaken???

11 Oorzaken / Risico - factoren Bewoner (cliënt) Aanleiding kan per bewoner verschillen Wat weet je van ze?? -Frustratie drempel -Alcohol, drugs -Geschiedenis met agressie -Persoonlijkheidsstoornissen Adrenaline (angst) / 1 e hulp Medewerker Eigen Opstelling Bekwaamheden / Competenties Zie dl 2 workshop

12 Oorzaken / risico factoren Taken Organisatie Samenleving Verzoeken weigeren Slecht nieuws brengen Aanspreken op regelovertreding Irritatie verhogende spelregels / factoren Ontbrekend agressie preventie beleid Eigen belang eerst Korte lontjes Consequenties van agressie? (+ of -?)

13 Agressie : Signalen???

14 Signalen van Agressie Woorden Woordkeus Intonatie Signalen van opwinding Signalen van frustratie Signalen van boosheid Aankondigingen van agressie Lichaamstaal Heftig bewegen Dreigende gebaren Tic s

15 Signalen van Agressie Alcohol Drugs Signalen van alcohol of drugsgebruik Wapens Zijn er wapens? Of spullen die als wapen kunnen worden gebruikt? Bewoners Clienten Cliënt specifieke waarschuwingssignalen in kaart Koppel dit aan informatie over persoonlijke veiligheid

16 Agressie : Gevolgen?????

17 Gevolgen van Agressie voor slachtoffer Gezondheid Stress, Ziekte, Verwondingen, PTSS Welzijn Minder plezier in je werk Teleurgesteld raken in collega s of instelling Schuld bij jezelf zoeken / Afname zelfvertrouwen Toegenomen gevoel van onveiligheid Vermijden van plekken, situaties, cliënten

18 Gevolgen van Agressie: NEA Heeft Klik u om als tekst gevolg te plaatsen van agressie en geweld de laatste 12 maanden opsomming Wel eens verzuimd? 2,3 2,6 Langer dan 4 weken verzuimd? 0,8 1,0 Wel eens minder goed gefunctioneerd? Langer dan 4 weken wel eens minder goed gefunctioneerd? 10,1 11,5 2,5 2,5

19 V

20 Preventie van Agressie Programma Agressie: Arbowet, Omvang, Oorzaken, Signalen, Gevolgen Persoonlijke mogelijkheden: Reageren op agressie Wat mag je van je eigen organisatie verwachten?? Welke rol kan de veiligheidscoach op zich nemen?

21 Welke persoonlijke kwaliteiten helpen bij het omgaan met: Lastig of agressief gedrag???

22 Ponsplaatje Perspectief Klant Mijn zoon moet bloed laten prikken Dat kan bij ons in de wijk Maar ik krijg op de post te horen dat ik eerst naar het centrale ziekenhuis moet om een ponsplaatje te halen Uur fietsen heen en terug Ik vroeg daarom 4 ponsplaatjes: voor mij en 3 kinderen

23 Ponsplaatje Perspectief Medewerker ZH Je werkt op de receptie van een ziekenhuis op een plek waar klanten hun ponsplaatjes kunnen laten maken Spelregel in het ziekenhuis is dat enkel ponsplaatjes gemaakt worden als de klant deze ook nodig heeft voor een medische afspraak Reden??????

24 Ponsplaatje Weigeren van verzoeken: A Ik heb drie kinderen, ik wil er ook een voor mijzelf.. 4 ponsplaatjes graag Meneer ik mag u er maar 1 geven, alleen voor uw zoon die bloed moet laten prikken.. Alsjeblieft maak een uitzondering want mijn privé situatie?? Hoe zou je reageren??

25 Ponsplaatje Weigeren van verzoeken: B Ik heb drie kinderen, ik wil er ook een voor mijzelf.. 4 ponsplaatjes graag Meneer ik mag u er maar 1 geven, alleen voor uw zoon die bloed moet laten prikken.. Kom op hee maak eens een uitzondering voor mij, wat een volslagen belachelijke regel is dat?? Hoe zou je reageren??

26 Agressie ladder zie ook praktijkfolder 11: verbale agressie Klik om tekst te plaatsen opsomming D: bedreigen Fysieke agressie C: beledigen schelden B: kritiek op regel, beleid A: op je gemoed

27 Ombuig Advies bij A en B gedrag Slecht nieuws: Bereidheid, belemmering Ruimte reactie en Actief Luisteren Begrip / inzicht tonen (inlevingsvermogen) Onderbouwen / Toelichten (overtuigingskracht) Afronden (conclusie of alternatief)

28 Agressie ladder Klik om tekst te plaatsen opsomming A: op je gemoed B: kritiek op regel, beleid C: beledigen schelden D: bedreigen Fysieke agressie

29 Ponsplaatje Weigeren van verzoeken: C Ik heb drie kinderen, ik wil er ook een voor mijzelf.. 4 ponsplaatjes graag Meneer ik mag u er maar 1 geven, alleen voor uw zoon die bloed moet laten prikken.. Domme doos, ben je helemaal gestoord, laat je handjes is wapperen, tyfustrut.?? Hoe zou je reageren??

30 Klik hier om een titel te maken Klik om tekst te plaatsen opsomming

31 Ombuig Advies bij C gedrag Slecht nieuws: Bereidheid, belemmering Ruimte reactie: Kort negeren Tot de orde roepen: Aanspreken op gedrag Bij geen effect: Voor de keuze stellen Let op: Timing Zelfcontrole Afronden: afhankelijk van keuze

32 Agressie ladder Klik om tekst te plaatsen opsomming A: op je gemoed B: kritiek op regel, beleid C: beledigen schelden D: bedreigen Fysieke agressie

33 Wat doe je als de klant je gaat bedreigen???

34 Reageren op bedreiging?? Nog beïnvloeden?? Taxatie / zelfcontrole / Grens aangeven Zorg voor je eigen veiligheid Of: Veilig Vluchten Of : Doen wat agressor zegt En/ of assistentie inroepen Individuele Vaardigheid (en spanningscontrole) ++ Mogelijkheden En/of : Assistentie uit Organisatie inroepen

35 Preventie van Agressie Individueel Individuele vaardigheden maken verschil Meeste mogelijkheden bij A,B en C gedrag Organisatie Bij C en D gedrag en Fysieke agressie Is preventiebeleid vanuit organisatie nodig Dat beleid is ook wettelijk verplicht

36 Welke persoonlijke kwaliteiten helpen bij het omgaan met: Lastig of agressief gedrag???

37 Persoonlijke competenties Bureau van Es ~ RB&B Website Gezond en Zeker Analyserend Anticiperend Sensitiviteit / Inlevingsvermogen Communicerend Overtuigingskracht Assertiviteit Stressbestendigheid (regie, gespreksleiding houden) Zelf regulerend Leidingnemend Samenwerkingsgericht

38 V

39 Preventie van Agressie Programma Agressie: Arbowet, Omvang, Oorzaken, Signalen, Gevolgen Persoonlijke mogelijkheden: Reageren op agressie Wat mag je van je eigen organisatie verwachten?? Welke rol kan de veiligheidscoach op zich nemen?

40 Welke preventieve maatregelen ken je uit je eigen organisatie? (welke maatregelen werken goed?)???

41 Quick Scan Agressie: site G&Z 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie:? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden (welzijn, maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg, kinderopvang)

42 Quick Scan Agressie: site G&Z 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie: opsomming?? Welke willen jullie verder bespreken: of 6? - 1 Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken

43 Agressie Scan: 1 - Melding 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden

44 Agressie-Scan: 1 Registreren, analyseren van incidenten Aanwezig?? Winst te halen?? Instructies voor melden en registreren? Welk systeem Hoe wordt teruggekoppeld Afspraken over opstellen incidentenrapportage? Wat kun je uit rapportage leren?

45 1 - Registreren en Analyseren Een veilige organisatie: Heeft een eenvoudig meldings- en registratie systeem Zorgt er voor de medewerkers de meldingsprocedure kennen en gebruiken

46 1 - Registreren en Analyseren Incidentregistratie is nodig /handig voor: Beoordelen en bijstellen preventie beleid Opvang en ondersteuning Sancties, Aangifte en Verhaal van schade

47 1 - Registreren en Analyseren Ergocoaches praktijkgids 3: Agressie moet je melden Verbale en non-verbale agressie beledigen, treiteren, vernederen, smaad, discrimineren, seksuele intimidatie Persoonsgerichte bedreiging Fysieke agressie

48 1 - Registreren en Analyseren Je kunt ook nog meer diepgaand registreren: Aanleiding voor agressie Middelen die agressor gebruikte Doelwit van het agressieve gedrag Consequenties voor het slachtoffer Acties die zijn ondernomen om agressie te stoppen Tijdstip en locatie Naam van cliënt en slachtoffer (of enkel initialen) Voorbeeld: SOAS registratie formulier

49 Agressie Scan: 2 Opvang, Nazorg 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden

50 Agressie-Scan: 2 Organiseren van opvang en nazorg Instructies over hoe te handelen bij de eerste opvang? Aanwezig?? Winst te halen?? Instructies over alarmeren en inschakelen van assistentie? Procedures rond nazorg? Werkwijze bedrijfsopvangteam? Afspraken met derden zoals politie en GGD?

51 2 Organiseren van opvang en nazorg Deel opvang, begeleiding en nazorg : Zie ook downloads bij workshop 24 Deel samenwerking met derden : Zie bijvoorbeeld project Veilige Zorg (ziekenhuizen) en samenwerking met politie, justitie

52 Agressie Scan: 3 - Teamoverleg 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden

53 Agressie-Scan: 3 Teamoverleg Aanwezig?? Winst te halen?? Is er werkoverleg en daarbinnen aandacht voor veiligheid en agressie? Leren door (na) bespreken van incidenten? Ondersteuning van het team (intervisie, coaching?) Maak bv top-10 van lastige situaties en bedenk oplossingen

54 3 Teamoverleg en TZAS Teamgericht Zorgoverleg Agressie en andere Schokkende gebeurtenissen: Lijnmanagement is verantwoordelijk voor opvang, veiligheid Medewerkers zijn ook deskundige op gebied opvang en begeleiding Collegiale steun is van groot belang

55 3 Teamoverleg en TZAS Je leert met 2 protocollen werken Protocol Collegiale Steun / Protocol Veilig werken Getrainde gespreksleiders kunnen ook collega s zijn Protocol Veilig werken Ervaringen inventariseren analyseren knelpunten oplossen

56 3 Teamoverleg en IMI Intervisie Methode Incidenten Inventariseren incidenten afgelopen periode Kiezen welk incident uitgebreider besproken wordt Incidenthouder (IH) vertelt en laat zich bevragen Incident omschrijving in 15 woorden Aandacht voor gevoelens IH (toen en nu) Wensen en oplossingen in kaart (IH, team, organisatie) Uitvoerbaarheid bespreken en keuze maken Afspreken hoe evaluatie plaats vindt

57 Agressie Scan: 4 - Werkproces 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden

58 Agressie-Scan: 4 Werkproces Aanwezig?? Winst te halen?? Huisregels, gedragsvoorschriften voor cliënt en medewerker? Afspraken over opleggen sancties? Werkvoorschriften risicovolle situaties? Werkvoorschriften risicovolle cliënten? Afspraken over minimale bezetting, werken buiten kantooruren, Ambulant werken? Regels voor omgaan met veelplegers?

59 4 Werkproces Onnodig irritatie verhogende onderdelen uit het werkproces veranderen??

60 Agressie Scan: Vaardigheden MW 7 maatregelgebieden Klik om tekst te plaatsen voor agressie preventie? - 1 opsomming Registreren en Analyseren van incidenten? - 2 Organiseren van opvang en nazorg? - 3 Teamoverleg voeren over agressie en onveiligheid? - 4 Veilig inrichten van het werkproces 5 Nemen van bouwtechnische maatregelen? - 6 Vaardigheden van medewerkers versterken 7 Beleidsmatig aanpakken Bij site FCBWJK: zijn praktijkgidsen per gebied te downloaden

61 Agressie-Scan: 6 Versterken van vaardigheden MW Bepalen welke competenties nodig zijn voor veilig werken Aanwezig?? Winst te halen?? Afspraken maken over bijscholing Afspraken over instructies nieuwe medewerkers Afspraken over persoonlijke ontwikkeling Benutten van P instrumenten voor competentie ontwikkeling

62 Controle punten Arbeidsinspectie Heeft u Risico s op A&G in kaart gebracht? Heeft u een procedure om incidenten te melden, registreren en analyseren? Klik om tekst te plaatsen opsomming Geeft u uw MW s voorlichting, instructie en training over A&G? Heeft uw organisatie een protocol voor A&G? Heeft u huisregels opgesteld waaraan bezoekers en cliënten zich moeten houden? Heeft u voldoende organisatorische en personele maatregelen getroffen? Heeft u voldoende voorzieningen getroffen om A&G tegen te gaan? Is er een goed werkend alarmsysteem met een adequate alarmprocedure? Is er een regeling voor opvang, ondersteuning en nazorg na een incident? Heeft u een regeling gericht op het aanpakken van de dader of daders? Evalueert u periodiek beleid en maatregelen tegen agressie en geweld?

63 Arbeidsinspectie constateert nog regelmatig tekortkomingen Klik om tekst te plaatsen Niet melden, registreren of analyseren van incidenten opsomming Ontbreken van voldoende voorlichtingen en training Ontbreken van adequate nazorg Geen protocol (of geen compleet protocol) Ontbreken van alarm systeem en alarm procedure

64 V

65 Preventie van Agressie Programma Agressie: Arbowet, Omvang, Oorzaken, Signalen, Gevolgen Persoonlijke mogelijkheden: Reageren op agressie Wat mag je van je eigen organisatie verwachten?? Welke rol kan de veiligheidscoach op zich nemen?

66 Rol van de Veiligheidscoach?? Klik om tekst te plaatsen Workshop preventie van agressie deel 1: Individuele Competenties opsomming Workshop preventie van agressie deel 2: Beleid Agressie Preventie Wie wil iets vertellen over haar / zijn rol als veiligheidscoach? Wat doe je? wat vind je onder je onder verantwoordelijkheid vallen? Wat werkt goed? Waar kan nog beter?

67 Veiligheids coach MW die zich inzet voor de veiligheid van collega s aanspreekpunt bij agressie incidenten aangever van concrete verbeteringsvoorstellen aanjager van initiatieven die tot meer veiligheid op werkvloer leiden Takenpakket wordt per organisatie op maat gemaakt Zie ook brochure 7: je veiligheid is ook een collega waard

68 G&Z: Informatiefolders Agressie 1. Leren de-escaleren 2. Alarm slaan 3. Agressie incidenten melden 4. Veilig op huisbezoek 5. Eerste opvang na een agressie incident 6. Steun van collega s en nazorg 7. Je veiligheid is ook een collega waard 8. Aangifte doen bij de politie 9. Mantelzorg en agressie 10. Met haptonomie agressie voorkomen 11. Omgaan met verbale agressie 12. Hoe ver laat je het komen 13. Hij doet het express

69 Interessante Websites www. en.nl toevoegen Arbo-ggz Klik om tekst te plaatsen opsomming Arboportaal FCBWJK Moeilijkemensen Veiligezorg Weethoehetzit (en kies agressie) Gezondenzeker Minszw Bureauvanesrbb

70 Preventie van Agressie Programma Agressie: Arbowet, Omvang, Signalen, Oorzaken, Gevolgen Persoonlijke mogelijkheden: Reageren op agressie Wat mag je van je eigen organisatie verwachten?? Welke rol kan de veiligheidscoach op zich nemen? Voldoende naar Wens??????

Preventie van Agressie En kennis delen

Preventie van Agressie En kennis delen GGZ De Hoop Preventie van Agressie En kennis delen Workshop 17 Wim van Es www.bureauvanesrbb.nl Preventie van Agressie En kennis delen 1 Doel van workshop 17 2 Agressie, gevolgen en verplichtingen werkgever

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 Agressieprotocol Omnia Wonen INHOUDSOPGAVE: Hfd.stuk Paginanr. 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 2 1. VOORWOORD Van tijd tot tijd is

Nadere informatie

Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag

Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Vul deze verbetercheck in om zicht te krijgen op waar uw organisatie staat met de aanpak rond ongewenst gedrag. Aan de hand van de scores kunt

Nadere informatie

Agressieprotocol«1» 1. Vooraf

Agressieprotocol«1» 1. Vooraf Agressieprotocol«1» 1. Vooraf 1.1. Definities Onder agressie wordt verstaan het gehele scala van voorvallen of situaties waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen

Nadere informatie

Vragenlijst: Omgaan met agressie en geweld in het werk

Vragenlijst: Omgaan met agressie en geweld in het werk Vragenlijst: mgaan met agressie en geweld in het werk Als. willen wij graag meer inzicht krijgen in de mate waarin onze medewerkers met agressie en geweld in aanraking komen en de manier waarop hiermee

Nadere informatie

RI&E agressie en geweld

RI&E agressie en geweld Bijlage H RI&E agressie en geweld De Arbeidsomstandighedenwet verplicht werkgevers tot het opstellen van een risico inventarisatie en evaluatie (RI&E). Onderdeel van deze RI&E zijn agressie en geweldsrisico

Nadere informatie

1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen

1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen Beleid ongewenste omgangsvormen en de vertrouwenspersoon 1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen Helaas vinden er soms ongewenste situaties op of rondom het voetbalveld plaats die betiteld kunnen

Nadere informatie

Toolboxmeeting Agressie & Geweld

Toolboxmeeting Agressie & Geweld Agressie en geweld, seksuele intimidatie en pesten op het werk vormen een aanzienlijk probleem. Uit onderzoek blijkt dat het ziekteverzuim onder slachtoffers van seksuele intimidatie en agressie en geweld

Nadere informatie

Omgaan met emotioneel en agressief gedrag

Omgaan met emotioneel en agressief gedrag Omgaan met emotioneel en agressief gedrag RadarVertige training & opleiding Emotie mag, agressie niet! Dit boekje bevat informatie, tips en aandachtspunten uit de training Omgaan met emotioneel en/of agressief

Nadere informatie

HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A

HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A HANDREIKING TEAMGERICHTE ANALYSE VAN AGRESSIE-INCIDENTEN T A V A VEILIGEZORG DEN HAAG, SEPTEMBER 2016 1 WAT IS TAVA Teamgerichte analyse van agressie-incidenten (TAvA) houdt in dat u tijdens een teamoverleg,

Nadere informatie

Om goed te definiëren wat we bedoelen met agressie wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds boosheid en anderzijds agressie

Om goed te definiëren wat we bedoelen met agressie wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds boosheid en anderzijds agressie 1 AGRESSIEPROTOCOL. 1. Inleiding. Agressief gedrag, in al zijn verschijningsvormen is een regelmatig terugkerend verschijnsel in onze samenleving. Dit stopt niet aan de deur van het OCMW. Ook binnen de

Nadere informatie

Melding ongewenst gedrag

Melding ongewenst gedrag Melding ongewenst gedrag Wat zijn agressie en geweld? De definitie van agressie en geweld, zoals die door Veilige Publieke Taak gehanteerd wordt, luidt: Het welbewust verbaal uiten, gebruiken van fysieke

Nadere informatie

Agressie op de werkvloer. Themadag LOMOZ 26 maart 2014 Agnes Vissers

Agressie op de werkvloer. Themadag LOMOZ 26 maart 2014 Agnes Vissers Agressie op de werkvloer Themadag LOMOZ 26 maart 2014 Agnes Vissers Programma Inleiding Inventarisatie Wettelijke kaders Rol en taak ondernemingsraad Naar een duurzame inzetbaarheid Agressie en geweld:

Nadere informatie

Workshop Up to date agressiebeleid

Workshop Up to date agressiebeleid 1 Workshop Up to date agressiebeleid Van beleid naar praktijk 27 mei 2015 William Bertrand w.bertrand@radarvertige.nl Programma Introductie Feiten en cijfers enquête Knelpunten uit de praktijk Kijk op

Nadere informatie

Waar ligt voor jou de grens?

Waar ligt voor jou de grens? Veilig werken in de huisartsenzorg Persoonlijk Paspoort Waar ligt voor jou de grens? Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms gaat een patiënt (of familie daarvan)

Nadere informatie

Eigen Regie Friesland

Eigen Regie Friesland Protocol Agressie en Geweld Belang van dit protocol. Medewerkers van Eigen Regie Friesland kunnen doordat zij werken met een kwetsbare doelgroep in aanraking komen met gevoelens van onmacht welke bij deelnemers

Nadere informatie

Klachten als gevolg van ongewenst gedrag

Klachten als gevolg van ongewenst gedrag Klachten als gevolg van ongewenst gedrag 1. Inleiding In deze nota zal ongewenst gedrag op het gebied van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en discriminatie aangeduid worden als ongewenst

Nadere informatie

Bepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet.

Bepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet. Veilig werken in de huisartsenzorg Team Paspoort Bepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet. Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms

Nadere informatie

Externe Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel. Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen

Externe Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel. Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen Externe Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen Onderwerpen 1 Ongewenste Omgangsvormen - Wat is het - Hoe vaak komt het voor - Wat zijn de gevolgen

Nadere informatie

Tabel A: Wat is uw geslacht?

Tabel A: Wat is uw geslacht? Opmerking vooraf: het tabellenboek begint met een aantal alfabetisch genummerde tabellen die betrekking hebben op achtergrondvariabelen. Hierna volgen met cijfers genummerde tabellen. De nummering van

Nadere informatie

Omgaan met ongewenst gedrag in de thuiszorg

Omgaan met ongewenst gedrag in de thuiszorg Inleiding: Ongewenst gedrag, zoals in dit document beschreven wordt, is een veel voorkomend verschijnsel geworden in onze samenleving. Het veroorzaakt in het algemeen gevoelens van onveiligheid en machteloosheid.

Nadere informatie

Basisinspectiemodule Agressie & Geweld

Basisinspectiemodule Agressie & Geweld Basisinspectiemodule Agressie & Geweld Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand der wetenschap en professionele dienstverlening en is geschreven voor intern gebruik bij de

Nadere informatie

4.1.1 CHECKLIST EVALUATIE BELEID AGRESSIE EN GEWELD OP ORGANISATIENIVEAU

4.1.1 CHECKLIST EVALUATIE BELEID AGRESSIE EN GEWELD OP ORGANISATIENIVEAU 4.1.1 CHECKLIST EVALUATIE BELEID AGRESSIE EN GEWELD OP ORGANISATIENIVEAU Onderdeel van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.0, sector Gemeenten Doelgroep Inhoud Coördinatoren agressie en geweld, management,

Nadere informatie

GEDRAGSCODE AGRESSIE, GEWELD EN SEKSUELE INTIMIDATIE

GEDRAGSCODE AGRESSIE, GEWELD EN SEKSUELE INTIMIDATIE GEDRAGSCODE AGRESSIE, GEWELD EN SEKSUELE INTIMIDATIE Wat te doen op scholen bij incidenten waarbij agressie een rol speelt? Aanleiding In de afgelopen jaren hebben zich diverse incidenten voorgedaan op

Nadere informatie

Korte handreiking melden en registreren agressie-incident binnen huisartsenzorg

Korte handreiking melden en registreren agressie-incident binnen huisartsenzorg Korte handreiking melden en registreren agressie-incident binnen huisartsenzorg Gezond, veilig en met plezier werken SSFH staat voor je klaar www.ssfh.nl Na het melden van een incident door een medewerker

Nadere informatie

Workshop: Omgaan met lastig en dwingend gedrag. Ivo Spanjersberg adviseur & trainer

Workshop: Omgaan met lastig en dwingend gedrag. Ivo Spanjersberg adviseur & trainer Workshop: Omgaan met lastig en dwingend gedrag Ivo Spanjersberg adviseur & trainer Corpus Sanum: - Specialisten in Gezond & Veilig werken - Advies en training op de thema s fysieke belasting, agressiepreventie

Nadere informatie

Vragenlijst monitor VPT Provincie Zeeland. Nulme&ng

Vragenlijst monitor VPT Provincie Zeeland. Nulme&ng Vragenlijst monitor VPT Provincie Zeeland Nulme&ng Nulme7ng. In het landelijk programma Veilige Publieke Taak worden er door het ministerie van Binnenlandse Zaken acht maatregelen genoemd die belangrijk

Nadere informatie

d. Noteer de 7 W s voor eventuele aangifte bij de politie. Zie bijlage 2.

d. Noteer de 7 W s voor eventuele aangifte bij de politie. Zie bijlage 2. Doel: Het creëren van een veilige werkomgeving. Onder agressie verstaan wij elke vorm van ongewenst gedrag zowel verbaal als ook fysiek. Zie bijlage 1. Handelwijze bij telefonisch ongewenst gedrag: 1.

Nadere informatie

Meldingsformulier agressie en geweld

Meldingsformulier agressie en geweld Meldingsformulier agressie en geweld Naam melder: G. Vogelaar, leerlingbegeleider Naam slachtoffer: Naam dader: Datum melding: 30 november 2010 School:Hanze College Klas: School:Hanze College Datum voorval:

Nadere informatie

Agressie Diagnosemodel. maatregelen Veilige Publieke Taak

Agressie Diagnosemodel. maatregelen Veilige Publieke Taak Agressie Diagnosemodel maatregelen Veilige Publieke Taak Agressie Diagnosemodel maatregelen Veilige Publieke Taak Inhoud 1 Agressie Diagnosemodel 6 1.1 De stappen 2 Inventarisatie agressierisico 7 2.1

Nadere informatie

In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt:

In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt: Agressie overzicht In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt: Verbale agressie Bedreiging Fysieke agressie en geweld Opschaling personeel

Nadere informatie

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger

Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger Ik zal handhaven Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS Jaap Dogger Definitie. Onder een traumatische ervaring wordt verstaan: een gebeurtenis die een dreigende

Nadere informatie

Vragenlijst. Thema 1: Beleid en organisatie

Vragenlijst. Thema 1: Beleid en organisatie Vragenlijst Thema 1: Beleid en organisatie 1) Het huidige anti-agressiebeleidsplan bestaat uit de onderstaande onderdelen: Algemene beleidsvisie op voorkomen/beheersen van agressie en geweld Definitie

Nadere informatie

Protocol Ongewenste omgangsvormen

Protocol Ongewenste omgangsvormen Protocol Ongewenste omgangsvormen Thús Wonen, september 2016 20160915_RvC Pagina 1 van 8 Opgesteld door Irma van Beek, vertrouwenspersoon Inleiding Thús Wonen wil ongewenste omgangsvormen* zoals seksuele

Nadere informatie

Met 3 afspraken. Veilig werken. Altijd melden, Altijd bespreken, Altijd handelen. A6 boekje altijd melden 1 16-08-13 13:22

Met 3 afspraken. Veilig werken. Altijd melden, Altijd bespreken, Altijd handelen. A6 boekje altijd melden 1 16-08-13 13:22 Veilig werken Met 3 afspraken meer duidelijkheid over agressie Altijd melden, Altijd bespreken, Altijd handelen A6 boekje altijd melden 1 16-08-13 13:22 Agressie hoort er nou eenmaal bij EENS A6 boekje

Nadere informatie

Agressie incident en dan. GGZ de Hoop

Agressie incident en dan. GGZ de Hoop Agressie incident en dan GGZ de Hoop Een Agressie incident en dan? Voorlichting, Collegiale Opvang, Rol LG/VC/BO/Specialist Workshop 33 Wim van Es Trainer, vertrouwenspersoon, aanbieder van klachtencommissies

Nadere informatie

Protocol Ongewenste omgangsvormen

Protocol Ongewenste omgangsvormen Protocol Ongewenste omgangsvormen Centrada, januari 2018 Inleiding Centrada wil ongewenste omgangsvormen 1 zoals seksuele intimidatie, pesten, agressie, geweld en discriminatie voorkomen en bestrijden.

Nadere informatie

Agressie de baas. 1. Feiten en cijfers

Agressie de baas. 1. Feiten en cijfers Agressie de baas In deze tekst vind je informatie over hoe je als chauffeur kunt reageren op een (dreigend) agressie-incident. Het gaat dan vooral over vormen van agressie die jij door je eigen gedrag

Nadere informatie

Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl. Protocol voor opvang bij ernstige incidenten. Sint Clemensschool

Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl. Protocol voor opvang bij ernstige incidenten. Sint Clemensschool Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl Protocol voor opvang bij ernstige incidenten Sint Clemensschool School Sint Clemensschool Bevoegd gezag Stichting Catent Bestuursnummer

Nadere informatie

GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID

GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID In deze gedragscode is vastgelegd wat de uitgangspunten zijn van Cavent op het gebied van bejegening en het omgaan met elkaar. Datum vaststelling : 1 juni 2005 Vastgesteld

Nadere informatie

Agressie en geweld buitendienstfuncties

Agressie en geweld buitendienstfuncties Agressie en geweld buitendienstfuncties 1. Inleiding In de nieuwe Arbowet (Arbowet 2007) wordt agressie en geweld geschaard onder het begrip psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Onder PSA wordt in de

Nadere informatie

Protocol Sociale Veiligheid. Onderwerp: agressie & geweld

Protocol Sociale Veiligheid. Onderwerp: agressie & geweld Versie 2010-11-29 Protocol Sociale Veiligheid Onderwerp: agressie & geweld Aanvullend op het handboek van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Op 2 maart 2010 is het Handboek agressie en

Nadere informatie

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen

workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen 1. Om welke reden(en) volg je deze workshop? 2. In welke situatie(s) voel je je wel eens onveilig in je werk? 3. Wat heb je nodig om je veilig te voelen in je werk? 4. Waarin blink jij jjmet betrekking

Nadere informatie

Algemene klachtenregeling Onderwijs

Algemene klachtenregeling Onderwijs Algemene klachtenregeling Onderwijs Juridisch kader De Wet op het primair onderwijs behandelt in artikel 14 de klachtenregeling. Ouders dan wel verzorgers, en personeelsleden kunnen bij de klachtencommissie,

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor docenten, leerkrachten & OPP Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure

Nadere informatie

Zelfevaluatie * Agressie

Zelfevaluatie * Agressie ben op de hoogte van agressie & beleid Ik heb inzicht in beleidsmatige zaken rondom agressie, stel (mede) beleid op voor een veilig klimaat en toon leiderschap om een veilige werkomgeving te optimaliseren.

Nadere informatie

PROCEDURE M.B.T. HET HANDELEN TEGEN AGRESSIE EN GEWELD. 1. Inleiding Deze procedure is een onderdeel van het ARBO-beleid van het Esdal College.

PROCEDURE M.B.T. HET HANDELEN TEGEN AGRESSIE EN GEWELD. 1. Inleiding Deze procedure is een onderdeel van het ARBO-beleid van het Esdal College. PROCEDURE M.B.T. HET HANDELEN TEGEN AGRESSIE EN GEWELD 1. Inleiding Deze procedure is een onderdeel van het ARBO-beleid van het Esdal College. Het Esdal College is een veilige school. Dit betekent dat

Nadere informatie

6.13 Agressieprotocol Versiedatum Juli 2013 Vervaldatum/revisiedatum Juli 2014. Goedgekeurd Directeur/Adjunct-directeur

6.13 Agressieprotocol Versiedatum Juli 2013 Vervaldatum/revisiedatum Juli 2014. Goedgekeurd Directeur/Adjunct-directeur 6.13 Agressieprotocol Versiedatum Juli 2013 Vervaldatum/revisiedatum Juli 2014 Status MR Eigenaar Goedgekeurd Goedgekeurd Directeur/Adjunct-directeur 1 Inhoud Algemeen -context-... 3 1. Inleiding... 4

Nadere informatie

Protocol veilig klimaat

Protocol veilig klimaat Protocol veilig klimaat Onze school wil een veilige school zijn voor iedereen. Kernwoorden hierbij zijn respect voor en acceptatie van elkaar. Een goede samenwerking tussen personeel, ouders/verzorgers

Nadere informatie

Protocol omgangsvormen klanten

Protocol omgangsvormen klanten Inleiding Agressief gedrag in de vorm van intimidatie en fysiek geweld is een veel voorkomend verschijnsel geworden in onze samenleving. Vanuit het oogpunt van de Arbowet heeft Patrimonium als werkgever

Nadere informatie

Protocol Ongewenste Omgangsvormen

Protocol Ongewenste Omgangsvormen Protocol Ongewenste Omgangsvormen 1. Uitgangspunten Om een veilig sociaal sportklimaat te waarborgen wordt van ieder lid, trainer, vrijwilliger, ouder of gast bij de vereniging (nader samenvattend genoemd:

Nadere informatie

Agressie en Geweld. Een stappenplan voor het opstellen van beleid ter voorkoming van- en het omgaan met agressie en geweld tegen medewerkers

Agressie en Geweld. Een stappenplan voor het opstellen van beleid ter voorkoming van- en het omgaan met agressie en geweld tegen medewerkers Agressie en Geweld Een stappenplan voor het opstellen van beleid ter voorkoming van- en het omgaan met agressie en geweld tegen medewerkers 2 Inhoud Voorwoord 1 Algemeen kader 4 1.1 De Arbeidsomstandighedenwet

Nadere informatie

Frontline. Versterken van mentale weerbaarheid! Talent & Result. Vitaliteit Activering Loopbaan

Frontline. Versterken van mentale weerbaarheid! Talent & Result. Vitaliteit Activering Loopbaan Frontline Versterken van mentale weerbaarheid! Talent & Result Vitaliteit Activering Loopbaan 2012 Talent & Result 03/10/2012 2 1 Frontline, versterken van mentale weerbaarheid Onze aanpak: Spiegelen (MWI)

Nadere informatie

Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg

Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg Bijeenkomst Platform voor ondernemingsraden in de Zorg 9 december 2015 Maria Breas Inspectie SZW Wat doet Inspectie SZW? De Inspectie SZW werkt aan: eerlijk werk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid

Nadere informatie

TOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE)

TOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE) TOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE) Inhoud Algemeen 2 Seksuele intimidatie 4 Agressie en

Nadere informatie

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter.

Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter. Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij Werkdruk dát maakt zorg beter Anita Hertogh Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor Ambtenaren en Lokale Overheid Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure

Nadere informatie

http://apwfg16/dks/document/document_content.asp?secid=59f9d0ced8aa84b728...

http://apwfg16/dks/document/document_content.asp?secid=59f9d0ced8aa84b728... pagina 1 van 5 Titel Veilige Zorg: Het standpunt en de (preventieve) maatregelen van het Westfriesgasthuis inzake agressie en geweld tegen medewerkers. Publicatiedatum 16-08-2007 Doel Het voorkomen of

Nadere informatie

Veiligheid in het primair onderwijs

Veiligheid in het primair onderwijs Veiligheid in het primair onderwijs 1 april 2009 Maarssen 8 april 2009 Amsterdam 9 april 2009 Den Haag 21 april 2009 Eindhoven 22 april 2009 Assen Marij Bosdriesz, Cecile Godefrooy, Marina Moerkens Programma

Nadere informatie

WATERS; NO. 2014.21733 1 8 SEP 2014 I N ( Ä

WATERS; NO. 2014.21733 1 8 SEP 2014 I N ( Ä Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Dijkgraaf Datum 15 september 2014 fc WATERS; NO. I N ( Ä Betreft monitor Openbaar Bestuur 2014

Nadere informatie

Veiligheidsmonitor voor personeel (Eduniek) Vragenlijst School & Veiligheid Voor het personeel in het primair onderwijs. Naam:...

Veiligheidsmonitor voor personeel (Eduniek) Vragenlijst School & Veiligheid Voor het personeel in het primair onderwijs. Naam:... Veiligheidsmonitor voor personeel (Eduniek) Vragenlijst School & Veiligheid Voor het personeel in het primair onderwijs Naam:... Toelichting op de vragenlijst voor het personeel Doel van deze vragenlijst

Nadere informatie

Dit document is als volgt opgebouwd: 1. Afbakening 2. Beleid 3. Preventie 4. Hantering 5. Melden 6. Werkwijze 7. Relatie met andere documenten

Dit document is als volgt opgebouwd: 1. Afbakening 2. Beleid 3. Preventie 4. Hantering 5. Melden 6. Werkwijze 7. Relatie met andere documenten Inleiding Binnen Heliomare kunnen cliënten en medewerkers worden geconfronteerd met agressie en ander ongewenst gedrag. Dit beleidsdocument beschrijft het beleid van Heliomare met betrekking tot het voorkomen

Nadere informatie

Protocol Hulp aan leerling en personeel

Protocol Hulp aan leerling en personeel Protocol Hulp aan leerling en personeel IV PROTOCOL Agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten binnen de school (Dit protocol is gebaseerd op het beleidsplan in bijlage I) Hieronder

Nadere informatie

Protocol Omgaan met agressie. Stichting Woningbouw Slochteren

Protocol Omgaan met agressie. Stichting Woningbouw Slochteren Protocol Omgaan met agressie Stichting Woningbouw Slochteren September 2010 1. Inleiding Voor je ligt het protocol omgaan met agressie van de Stichting Woningbouw Slochteren. Dit protocol is een verlengde

Nadere informatie

11 Omgaan met verbale agressie

11 Omgaan met verbale agressie 11 Omgaan met verbale agressie AGRESSIE Praktijkinformatie Welke vormen zijn er? Hoe buig je opkomende verbale agressie om? Hoe en wanneer stel je je grens? EN Omgaan met verbale agressie Tip 1 Herken

Nadere informatie

< L SEP. 2014. Stuknummer: AI14.06832. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

< L SEP. 2014. Stuknummer: AI14.06832. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 200 2500 EA Den Haag Aan de burgemeester Stuknummer: AI4.06832 Datum 5 september 204 Betreft Monitor Openbaar Bestuur 204

Nadere informatie

Workshop agressie. Omgaan met agressie Een integrale aanpak. RadarVertige Training & Opleiding

Workshop agressie. Omgaan met agressie Een integrale aanpak. RadarVertige Training & Opleiding Workshop agressie Omgaan met agressie Een integrale aanpak RadarVertige Training & Opleiding maandag 14 oktober 2013 Wie spreekt hier Bart Verhagen (Directeur RadarVertige) Bureau voor sociale vraagstukken

Nadere informatie

Psychosociale belasting op het werk. informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten.

Psychosociale belasting op het werk. informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten. Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten. Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie,

Nadere informatie

Grip op agressief en lastig gedrag

Grip op agressief en lastig gedrag Grip op agressief en lastig gedrag AgressieWerk.nl Brochure Agressietraining voor de Zorg Omgaan met lastig en agressief gedrag AgressieWerk.nl 06-42170546 info@agressiewerk.nl Brochure Agressietraining

Nadere informatie

Inhoud. Over de auteurs 11

Inhoud. Over de auteurs 11 Inhoud Over de auteurs 11 Woord vooraf 12 Een praktische handreiking 12 Opbouw van het boek 13 Mannelijke en vrouwelijke vorm 14 Bij deze tweede druk 14 1 De-escalerende aanpak van conflicten en agressie

Nadere informatie

(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 26 november Leadership Entrepreneurship Stewardship

(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 26 november Leadership Entrepreneurship Stewardship (Aanpak) Pesten SBI formaat Prof. Dr. Willem van Rhenen 26 november 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 En ik ben blue-zoner.. Work Family

Nadere informatie

Protocol voor melding (dreigen met) agressie en/of geweld (verbaal en fysiek) of seksuele intimidatie

Protocol voor melding (dreigen met) agressie en/of geweld (verbaal en fysiek) of seksuele intimidatie Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl Protocol voor melding (dreigen met) agressie en/of geweld (verbaal en fysiek) of seksuele intimidatie Sint Clemensschool School

Nadere informatie

Archipel Kenniscentrum. Archipel Academie. Trainingen Agressie. het gevoel van samen

Archipel Kenniscentrum. Archipel Academie. Trainingen Agressie. het gevoel van samen Archipel Kenniscentrum en Archipel Academie Trainingen Agressie het gevoel van samen 2014 Archipel Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Archipel worden openbaar

Nadere informatie

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx 3 Vragen Is er een definitie van agressie die gehanteerd wordt? Worden agressie-incidenten geregistreerd? Is er een agressiebeleidsplan? Prikkeldraadoefening XL Wat

Nadere informatie

Psycho Sociale Arbeidsbelasting

Psycho Sociale Arbeidsbelasting Psycho Sociale Arbeidsbelasting Webinar SCCM 17 juni 2014 Tamara Onos Auxilium HSE Onderwerpen webinar - Relevantie PSA - Onderwerpen PSA - Arbowet- en regelgeving - PSA in praktijk - Inventarisatie van

Nadere informatie

Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om?

Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om? Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om? Hoe omgaan met moeilijke situaties? Hoe pak ik conflicten en agressie aan? David De

Nadere informatie

SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND

SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND Inhoudsopgave Inleiding Onderzoek Visie schoolveiligheidsplan Montessorischool Elzeneind Doelstelling beleidsplan Preventief beleid Curatief beleid Registratie

Nadere informatie

Protocol Agressie januari Inhoud

Protocol Agressie januari Inhoud Inhoud 1 Voorwoord... 2 2 Agressie... 2 3 Integraal beleid... 3 3.1 Medewerkers... 3 3.2 Organisatie... 3 3.3 (on)roerende zaken... 3 3.4 repressieve maatregelen... 3 3.5 Draaiboek en registratie van agressieve

Nadere informatie

MET ALLE RESPECT. 1. Inleiding blz Definities blz Verantwoordelijkheid van het management blz. 3

MET ALLE RESPECT. 1. Inleiding blz Definities blz Verantwoordelijkheid van het management blz. 3 MET ALLE RESPECT OMGANGSPROTOCOL BURGERS EN MEDEWERKERS A. Inhoud 1. Inleiding blz. 2 2. Definities blz. 2 3. Verantwoordelijkheid van het management blz. 3 4. Wat is niet-acceptabel gedrag blz. 3 Fysiek

Nadere informatie

Protocol Agressie januari 2013. Inhoudsopgave. 1. Voorwoord blz. 1. 2. Agressie blz. 2

Protocol Agressie januari 2013. Inhoudsopgave. 1. Voorwoord blz. 1. 2. Agressie blz. 2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord blz. 1 2. Agressie blz. 2 3. Integraal beleid blz. 3 3.1 Medewerkers blz. 3 3.2 Organisatie blz. 3 3.3 Bouwkundige voorzieningen blz. 4 3.4 Lik op stuk beleid blz. 4 3.5 Draaiboek

Nadere informatie

Pestprotocol BS de Kersenboom

Pestprotocol BS de Kersenboom Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen

Nadere informatie

Veiligheidsprotocol Team Leerlingzaken 2013

Veiligheidsprotocol Team Leerlingzaken 2013 Veiligheidsprotocol Team Leerlingzaken 2013 Gemaakt door Nadia en Patrick dd: 15-03-2013 1 Inhoudsopgave 1. Vormen van agressie en geweld p. 3 2. Voorkomen van agressie en geweld p. 3 3. Gedragsregels

Nadere informatie

VPT Zuidwest-Nederland

VPT Zuidwest-Nederland VPT Zuidwest-Nederland 30 oktober 2013 Onderwerpen Inleiding Factoren Interventies Voorbeelden Afsluiting 1 Woord vooraf. Er is niet één recept om te komen van protocol Kies een pad dat aansluit bij uw

Nadere informatie

Protocol. (On)Gewenst Gedrag MCO

Protocol. (On)Gewenst Gedrag MCO Protocol (On)Gewenst Gedrag MCO INHOUD 1. Uitgangspunten MCO 3 1.1. Intentieverklaring 3 1.2. Begripsbepalingen 3 1.3. Werkklimaat 3 1.4. MCO beleid 4 2. Wettelijk kader 4 2.1. Algemeen 4 2.2. Toetsingscriteria

Nadere informatie

Onze AgressieWijzer. Werkboek van: Veilig werken. Voor duidelijke afspraken op onze werkvloer

Onze AgressieWijzer. Werkboek van: Veilig werken. Voor duidelijke afspraken op onze werkvloer Veilig werken Onze AgressieWijzer Voor duidelijke afspraken op onze werkvloer Werkboek van: Werkboek Welkom bij de AgressieWijzer De AgressieWijzer is een handig hulpmiddel om samen met je collega s duidelijke

Nadere informatie

Waarschuwing en ontzegging toegang CWZ

Waarschuwing en ontzegging toegang CWZ Waarschuwing en ontzegging toegang Concept 11 november 2008 Afbakening Definitie Het handelen bij waarschuwing en/of ontzegging van bezoeker(s) in het. Doel Een veilige omgeving creëren doormiddel van

Nadere informatie

Procedure en formulier Melding Incidenten

Procedure en formulier Melding Incidenten Procedure en formulier Melding Incidenten 1 1. Procedure melding incidenten Incidenten willen we zoveel als mogelijk voorkomen en áls ze zich voordoen is het van belang dat er adequaat op wordt gereageerd.

Nadere informatie

RESPECTVOL OMGAAN MET ELKAAR. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch

RESPECTVOL OMGAAN MET ELKAAR. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch RESPECTVOL OMGAAN MET ELKAAR Sint-Janslyceum s-hertogenbosch 1: Vooraf Op het Sint-Janslyceum zien we graag dat mensen respectvol met elkaar omgaan. Dat betekent: - mensen in hun waarde laten - mensen

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA)

PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) Wettelijke grondslag De maatregelen beschrijven op welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbowet. Bron: Arbowet

Nadere informatie

Beleid t.a.v. agressie en onveiligheid

Beleid t.a.v. agressie en onveiligheid MAATSCHAPPELIJK WERK NOORDERMAAT Beleid t.a.v. agressie en onveiligheid - P&O juni 2007 - vastgesteld in MT d.d. 10 september 2007 - instemming OR d.d. 28 april 2008 1 Inhoudsopgave bladzijde: 3 1. Intentieverklaring

Nadere informatie

Protocol Agressie januari 2013. Inhoudsopgave. 1. Voorwoord blz. 1. 2. Agressie blz. 2

Protocol Agressie januari 2013. Inhoudsopgave. 1. Voorwoord blz. 1. 2. Agressie blz. 2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord blz. 1 2. Agressie blz. 2 3. Integraal beleid blz. 3 3.1 Medewerkers blz. 3 3.2 Organisatie blz. 3 3.3 Bouwkundige voorzieningen blz. 4 3.4 Lik op stuk beleid blz. 4 3.5 Draaiboek

Nadere informatie

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld?

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? Coenye Patrick Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? = betekenisvol gedrag ( tussen bedoeling van

Nadere informatie

Begeleid Wonen. Begeleid Wonen Pagina 1 van 6

Begeleid Wonen. Begeleid Wonen Pagina 1 van 6 Begeleid Wonen Begeleid Wonen Pagina 1 van 6 Telefoonnummers en adressen Het alarmnummer is 112 Gebruik dit alleen in geval van nood! Bereikbaarheid Futuris Zorg & Werk tijdens kantooruren 040-251 90 35

Nadere informatie

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk: De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere

Nadere informatie

Aanpak agressie & geweld Veilig Werken in de Zorg

Aanpak agressie & geweld Veilig Werken in de Zorg Aanpak agressie & geweld Veilig Werken in de Zorg Incident? Actie! 1 e bijeenkomst 1 oktober 2015 Sander Flight Deel I Introductie over het Actieplan Veilig Werken in de Zorg Door Miriam Kop Zorgbranches

Nadere informatie

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties

Persoonlijke competenties Sociale competenties Leer (school) competenties Reader TOP-dagen 2014-2015 In het onderwijs is het steeds vanzelfsprekender dat je ieder jaar meer kunt en weet. Je bent druk bezig met het leren van de vakken. Maar je ontwikkelt ook competenties. In

Nadere informatie

Voorkomen van agressie en geweld in organisaties

Voorkomen van agressie en geweld in organisaties Voorkomen van agressie en geweld in organisaties Landelijk rapport opdrachtgever expertisecentrum Veilige Publieke Taak auteur CAOP Research datum 3 april 2014 1 2 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 5 2 Achtergrondgegevens

Nadere informatie

Evaluatie aanpak agressie en geweld bij gemeenten

Evaluatie aanpak agressie en geweld bij gemeenten Evaluatie aanpak agressie en geweld bij gemeenten Rapport drs. P. Rosenboom drs. J.J.J. Donkers Zoetermeer, 15 februari 2010 In opdracht van A+O fonds Gemeenten. De verantwoordelijkheid voor de inhoud

Nadere informatie

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen

Nadere informatie

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg Volleybalvereniging Woudenberg Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon 1 1 Inleiding Binnen de Volleybalvereniging Woudenberg vinden we dat we met respect met elkaar moeten omgaan. Stelregel is:

Nadere informatie