GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID

Transcriptie

1 GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID In deze gedragscode is vastgelegd wat de uitgangspunten zijn van Cavent op het gebied van bejegening en het omgaan met elkaar. Datum vaststelling : 1 juni 2005 Vastgesteld door : MT Eigenaar : Directeur bestuurder Datum aanpassing aan : RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 1

2 Inhoud: Voorwoord 3 Definitie 4 Doel en werking van de Cavent gedragscode agressie en onveiligheid 4 De status en reikwijdte van de gedragscode agressie en onveiligheid 4 Regels ter voorkoming en bestrijding van agressie en onveiligheid 5 Gedragsregels voor cliënten 5 Gedragsregels voor bezoek en vertegenwoordigers van cliënten 5 Gedragsregels voor medewerkers 6 Gedragsregels voor derden 6 Sancties 6 Sancties richting medewerkers 6 Sancties richting cliënten 6 Sancties richting bezoek of vertegenwoordigers van cliënten 7 Toezicht op de naleving 7 Klachten 8 Bijlage I Gedragsregels 9 Bijlage II Vertrouwenspersoon medewerker 10 Vertrouwenspersoon cliënten RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 2

3 Voorwoord In deze gedragscode is vastgelegd wat de uitgangspunten zijn van Cavent op het gebied van bejegening en het omgaan met elkaar. Het primaire doel daarbij is het verschaffen van een veilig werkklimaat voor medewerkers en een veilige leefomgeving voor cliënten. Om dat doel te kunnen bereiken moet in beginsel voor iedereen helder zijn bij wie de verantwoordelijkheden liggen en moeten er duidelijke richtlijnen zijn voor hoe te handelen in concrete situaties. Cavent wil een goede werkgever zijn voor de medewerkers en een goede zorgaanbieder voor haar cliënten. Het werken aan een veilige werk-, woon- en leefomgeving heeft dus veel aandacht want niet alleen cliënten en medewerkers, maar ook Cavent als geheel is gebaat bij een gerichte aanpak van agressie en onveiligheid. In een eenvoudige en onveranderlijke ons kent ons omgeving is het vaak voldoende om impliciete regels te hanteren bij het omgaan met agressie en onveiligheid. Wanneer de omgeving verandert en meer complex wordt, ontstaat er behoefte aan expliciete regels. Dat de omgeving snel verandert en complexer wordt in de gehandicaptenzorg behoeft geen betoog. Om als organisatie beter om te kunnen gaan met agressie kiest Cavent voor een integrale aanpak met onder andere het opzetten van een goed meld- en registratiesysteem, het doen van risico-inventarisaties, speciale scholingsprogramma s en het hanteren van de diverse protocollen en kwaliteitsdocumenten, zoals KD-02 Opvang na een schokkende gebeurtenis, PR-05 Misbruik cliënten, klachtenbehandeling seksuele intimidatie, agressie en geweld, PR- 03 Incidenten en calamiteiten en RI-16 Klachtencommissie. Het bespreekbaar maken van agressie en onveiligheid speelt een belangrijke rol bij het verminderen van agressie-incidenten. Wanneer er een open cultuur bestaat en wanneer leidinggevenden zich bewust zijn van de ongewenstheid van agressief gedrag kunnen en durven medewerkers en cliënten hun dilemma s omtrent agressief gedrag bespreekbaar te maken. Het blijkt dat een gedragscode een effectief middel kan zijn om agressie en onveiligheid binnen een organisatie te bestrijden mits zo n gedragscode wel meer inhoudt dan mooie woorden op papier. De gedragscode moet goed bekend zijn en er moet een beroep op gedaan worden anders wordt de gedragscode niets meer dan de bekende papieren tijger waar je in praktijk niets aan hebt. Dat is iets wat Cavent in ieder geval wil voorkomen. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 3

4 Definitie In het Arboconvenant Gehandicaptenzorg worden agressie en onveiligheid omschreven als voorvallen of situaties waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen of zich anderszins onveilig voelt onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van arbeid. Agressoren daarbij kunnen cliënten zijn maar ook familieleden, bezoekers of collegawerknemers. In het Arboconvenant wordt niet gesproken over de cliënt als slachtoffer van agressie en onveiligheid. Toch wil Cavent nadrukkelijk ook de cliënt als slachtoffer in deze gedragscode betrekken. Agressie en onveiligheid bestaat uit fysiek, psychisch en verbaal geweld (uitschelden, bedreigd of vernederd worden, gepest worden, seksuele intimidatie, geslagen of geschopt worden, overvallen worden). Agressie en onveiligheid kunnen zich ook uiten in het vernielen van andermans eigendommen. Deze definitie komt overeen met die in de Arbo-wet. Bij pesten gaat het om systematisch sterk hinderen, lastig vallen of lichamelijk of geestelijk ongemak veroorzaken door één persoon of groep van personen, waarbij degene die het overkomt niet meer optimaal kan functioneren binnen de organisatie. Verder moet er niet alleen gekeken worden naar de mate waarin mensen daadwerkelijk te maken hebben gehad met agressie en onveiligheid, maar ook naar de gevoelens van onveiligheid. Angst voor agressie, ook zonder dat men er zelf ervaring mee heeft, vormt een belangrijk risico in de gehandicaptenzorg. Doel en werking van de Cavent gedragscode agressie en onveiligheid Cavent hanteert de volgende uitgangspunten bij het doel en de werking van de gedragscode: Cavent wijst seksuele intimidatie, agressie en discriminatie op grond van ras, leeftijd, levensovertuiging, godsdienst, politieke gezindheid, geslacht, nationaliteit, seksuele gerichtheid, burgerlijke staat en handicap af als vormen van ongewenst gedrag. Cavent neemt het op zich in het dagelijks handelen om deze vormen van ongewenst gedrag te voorkomen en te bestrijden. De gedragscode maakt deel uit van het algemeen beleid van Cavent. De status en reikwijdte van de gedragscode agressie en onveiligheid De gedragscode agressie en onveiligheid is een nadere invulling van afspraken in de CAO gehandicaptenzorg en het Arboconvenant Gehandicaptenzorg. De gedragscode geldt voor iedereen die gebruik maakt van de dienstverlening van Cavent en voor hun bezoek. Daarnaast geldt de gedragscode voor alle medewerkers, in de ruime zin van het woord. Dus ook voor stagiaires en vrijwilligers. Cavent draagt zorg voor het goed informeren van medewerkers en cliënten omtrent de gedragscode agressie en onveiligheid. Cavent draagt zorg voor een centraal meld- en informatiepunt omtrent de gedragscode agressie en onveiligheid. Een exemplaar van deze gedragscode is op te vragen bij de teamleider van de betreffende cliënt of via het regiokantoor. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 4

5 Regels ter voorkoming en bestrijding van agressie en onveiligheid Gedragsregels voor cliënten: 1. De organisatie gaat ervan uit dat de cliënt zich niet agressief opstelt tegenover de medewerkers en medecliënten. 2. Het kan noodzakelijk zijn voor bepaalde cliënten een uitzondering te maken op de algemene regel dat agressie en onveiligheid niet worden getolereerd. In situaties waarbij er, door (bekende) problematiek bij een cliënt, sprake is van agressie, leggen de begeleiders van deze cliënt in het ondersteuningsplan vast hoe de wijze van handelen is bij deze cliënt. De uitgangspunten van Cavent blijven in deze situatie onverkort van kracht. De wijze van reageren en eventuele sancties kunnen anders zijn. In die situaties waar deze uitzonderingen gelden ligt er een nadrukkelijke verantwoordelijkheid bij de organisatie om zorgvuldig om te gaan met belangen van medewerker en medecliënten. 3. De begeleider maakt in overleg met de teamleider de wijziging of aantekening in het ondersteuningsplan kenbaar aan alle medewerkers die met de betreffende cliënt te maken hebben. Ook aan medewerkers in de ondersteunende diensten, evenals aan stagiaires en vrijwilligers. 4. Cliënten en hun netwerk worden in de aanmeldingsfase geïnformeerd over de gedragscode agressie en onveiligheid. Gedragsregels voor bezoek en vertegenwoordigers van cliënten: 1. De basisregel is dat bezoek en vertegenwoordigers van cliënten zich onthouden van een agressieve bejegening van medewerkers. 2. Er worden geen uitzonderingen gemaakt op de gedragsregels voor bezoekers en vertegenwoordigers van cliënten, zoals deze wel kunnen gelden voor cliënten. Cavent tolereert geen enkele vorm van agressie en onveiligheid geuit door bezoekers en vertegenwoordigers van cliënten. 3. In alle locaties van de organisatie zijn de hoofdpunten van de gedragscode agressie en onveiligheid permanent zichtbaar aanwezig voor alle personen die zich binnen de instelling ophouden. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 5

6 Gedragsregels voor medewerkers: 1. De basisregel is dat medewerkers cliënten en andere medewerkers niet agressief bejegenen. 2. Er worden geen uitzonderingen gemaakt op de gedragsregels voor medewerkers, zoals deze wel kunnen gelden voor cliënten. Cavent tolereert geen enkele vorm van agressie en onveiligheid geuit door medewerkers. 3. Medewerkers worden bij hun aanstelling geïnformeerd over de gedragsregels. 4. De algemene gedragscode voor benadering van cliënten door medewerkers is vastgelegd in de Algemene Gedragscode (RI-25). Gedragsregels voor derden: 1. De basisregel is dat derden zich onthouden van een agressieve bejegening van medewerkers en cliënten. 2. Er worden geen uitzonderingen gemaakt op de gedragsregels voor derden. Cavent tolereert geen enkele vorm van agressie en onveiligheid geuit door derden. Sancties Bij het niet naleven van de gedragscode agressie en onveiligheid zullen maatregelen worden getroffen. Uiteraard zijn de te treffen maatregelen verschillend voor cliënten, medewerkers, bezoek, vertegenwoordiger(s) en derden. Maatregelen zullen worden getroffen door de daartoe bevoegde teamleider in overleg met de directeur-bestuurder na advies te hebben gevraagd aan de personeelsconsulent. Sancties richting medewerkers: Ten aanzien van medewerkers zullen, na een zorgvuldig onderzoek en afweging, arbeidsrechtelijke sancties worden getroffen. Dat kan variëren van een berisping tot ontslag op staande voet. Daar waar het grensoverschrijdend bedrag betreft tussen medewerkers onderling, zal de teamleider in overleg met de directeur-bestuurder maatregelen nemen. Sancties richting cliënten: Met betrekking tot cliënten kunnen maatregelen als berisping, time-out of overplaatsing worden ingezet. Dit na zorgvuldig onderzoek en afweging in overleg met teamleider en directeur-bestuurder. De uiterste maatregel ten aanzien van cliënten kan zijn dat Cavent stopt met de ondersteuning van de cliënt en met hem/haar onmiddellijk de zorgovereenkomst beëindigt. De zorgovereenkomst geeft uitsluitsel over de condities waaronder dit mogelijk is. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 6

7 Sancties richting bezoek of vertegenwoordigers van cliënten: Betreffende het bezoek of vertegenwoordigers van cliënten kan een uiterste maatregel zijn om hen toegang tot de instelling te ontzeggen. Voordat echter de uiterste maatregelen getroffen zullen worden kan er eerst een formele waarschuwing gegeven worden waarbij duidelijk wordt aangegeven welk gedrag niet wordt getolereerd en welke gevolgen er zullen zijn bij een volgend incident. Begeleider signaleert en meldt het aan de teamleider. De teamleider meldt de genomen stappen schriftelijk aan de directeur bestuurder. Toezicht op de naleving De teamleiders van Cavent zijn belast met het toezicht op de naleving van deze gedragscode agressie en onveiligheid. Zij zijn het eerste meldpunt. Mocht de situatie zo zijn dat de teamleiders hierbij betrokken zijn dan is de directeur/bestuurder het meldpunt. De personeelsconsulent is voor de medewerkers op het regiokantoor het eerste meldpunt. Mocht het de personeelsconsulent betreffen dan is de directeur/bestuurder het meldpunt. Medewerkers kunnen ook gebruik maken van een vertrouwenspersoon (zie: RI-16 Klachtenbehandeling seksuele intimidatie,agressie en geweld) Alle incidenten worden via de teamleider schriftelijk gerapporteerd aan de directeur/bestuurder middels de daartoe ter beschikking zijnde formulieren. Minstens één maal per jaar wordt na inventarisatie en evaluatie van rapportage de werking van de gedragscode agressie en onveiligheid geëvalueerd en worden er waar nodig aanpassingen gedaan in het beleid en in de code. Deze evaluatie geschiedt aan de hand van een bespreking in het TL overleg. Relevante protocollen, kwaliteitsdocumenten, regelingen en instructies: - Met betrekking tot de opvang en begeleiding van medewerkers na een traumatische ervaring/schokkende gebeurtenis wordt gebruik gemaakt van het kwaliteitsdocument: KD-02 Opvang en Preventie schokkende gebeurtenissen. - Met betrekking tot seksuele incidenten bij cliënten wordt gebruik gemaakt van het protocol: PR-05 Misbruik cliënten van Cavent. - Bij seksueel misbruik bij medewerkers wordt gebruik gemaakt van de regeling: RI-16.0 klachtenbehandeling seksuele intimidatie en agressie en geweld. - In alle gevallen waarin er zich een incident of calamiteit voordoet wordt gebruik gemaakt van het protocol: Incidenten en calamiteiten. - Met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag tussen medewerkers onderling zal de teamleider in overleg met de directeur/bestuurder maatregelen nemen. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 7

8 Klachten Medewerkers en cliënten moeten bezwaar kunnen maken tegen het risico op blootstelling aan agressie en onveiligheid. Ook moeten zij weten op welke wijze bezwaar gemaakt kan worden en hoe dan de verdere procedure is. Een klacht kan rechtstreeks ingediend worden bij de interne klachtencommissie (zie regeling: RI-11 interne klachtencommissie). Meestal kunnen medewerkers of cliënten met hun klacht terecht bij de teamleider. Als melding van agressie en onveiligheid bij de teamleider, personeelsconsulent, directeur/bestuurder of vertrouwenspersoon geen of onvoldoende resultaat geeft kan er door cliënten en/of belangenbehartigers een klacht ingediend worden middels de Cavent Klachtencommissie De klachtencommissie zorgt daarbij voor een behoorlijke klachtenregistratie omtrent klachten die betrekking hebben op gebeurtenissen en incidenten rondom agressie en onveiligheid. RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 8

9 Bijlage: Gedragsregels Gedragsregels ter voorkoming en bestrijding van agressie en onveiligheid Agressie en onveiligheid bestaat uit fysiek, psychisch en verbaal geweld (uitschelden, bedreigd of vernederd worden, gepest worden, seksuele intimidatie, geslagen of geschopt worden, overvallen worden). Agressie en onveiligheid kunnen zich ook uiten in het vernielen van andermans eigendommen. Cavent hanteert de volgende regels: 1. De organisatie gaat ervan uit dat de cliënt zich niet agressief opstelt tegenover de medewerkers. 2. De basisregel is dat bezoek en vertegenwoordigers van cliënten zich onthouden van een agressieve bejegening van medewerkers. 3. De basisregel is dat medewerkers cliënten, bezoekers of belangenbehartigers en andere medewerkers niet agressief bejegenen. De complete gedragscode Agressie en onveiligheid van de Cavent is op te vragen bij het regiokantoor, De Vriesstraat, 3261 PC Oud-Beijerland, telefoonnummer of via Internet. Het web adres is RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 9

10 Vertrouwenspersoon medewerkers: Mw. Tanja Deden,BTSW Telefoonnummer: of Afspraken met de vertrouwenspersoon kunnen rechtstreeks gemaakt worden. De medewerker kan dit doen zonder dat de organisatie hiervan op de hoogte wordt gesteld. De anonimiteit van de melding is gegarandeerd. Vertrouwenspersoon cliënten RI-01 Gedragscode agressie en onveiligheid Status definitief Pagina 10