Gebruikershandleiding SBK-invoerapplicatie NMD

Transcriptie

1 Gebruikershandleiding SBK-invoerapplicatie NMD Ten behoeve van de invoer van: categorie 1 en 2 data in de B&U-sector Versie 2.2, maart 2015 Stichting Bouwkwaliteit (SBK) Visseringlaan 22b 2288 ER Rijswijk Telefoon: Website: Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart 2015 Stichting Bouwkwaliteit

2 Inhoudsopgave 1 Aan de slag Algemeen Aanmelden Inloggen 6 2 Invoer Basisprofielen Invoer en gebruik basisprofielen Benodigde basisprofielen Gebruik SBK-Invoersheet-basisprofielen 14 3 Aanmaken productkaart - Product Functie productkaart Scherm Product (Prod) Product (Prod) - Toelichtingen Product Kenmerken Product - schaling Energetische producteigenschappen 23 4 Aanmaken productkaart Productonderdeel Informatie per productonderdeel Productonderdeel - product Productonderdeel onderhoud Productonderdeel emissies 29 Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart 2015 Stichting Bouwkwaliteit

3 1 Aan de slag 1.1 Algemeen Doel Invoerapplicatie Dit document biedt u een praktische gebruikshandleiding voor de Invoerapplicatie voor data in de Nationale Milieudatabase (NMD), verder Invoerapplicatie genoemd. Met behulp van de Invoerapplicatie kunnen dataeigenaren hun informatie in de NMD invoeren én inzien. Het betreft hier data gericht op de B&U-sector. Voor de GWW-sector wordt een aparte applicatie ontwikkeld. Bij de data wordt onderscheid gemaakt in Productkaarten en Basisprofielen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in ongetoetste en getoetste data. Getoetst wil zeggen dat de data voldoet aan de eisen van het SBK-toetsingsprotocol a. De data worden gebruikt om met de door SBK gevalideerde rekeninstrumenten een milieuprestatieberekening te kunnen maken, die voldoet aan de Bepalingsmethode b en bijbehorende rekenregels c. De Invoerapplicatie is gericht op de invoer van getoetste data (categorie 1 en 2). Het huidige SBK-toetsingsprotocol omvat ook de exacte beschrijving van de data, zoals die in de Nationale Milieudatabase opgenomen zullen worden. Wijkt de gebruiker van de Invoerapplicatie af van deze data, dan betekent dat, dat de data niet meer onder de toetsing vallen, en ze NIET als getoetste data aangemerkt mogen worden. Afwijkingen mogen pas ingevoerd, als ze goedgekeurd zijn door de toetsende partij of Stichting Bouwkwaliteit. De ervaring leert dat er bij de invoer fouten gemaakt worden door een verkeerde interpretatie van de velden. Hiermee wordt uw inspanning in goede data teniet gedaan. Het wordt aanbevolen deze gebruikershandleiding zorgvuldig te lezen voordat u start met invoeren. Disclaimer In deze gebruikershandleiding is getracht het correct gebruik van de Invoerapplicatie zo zorgvuldig mogelijk te beschrijven. SBK kan niet aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van bij de invoer gemaakte fouten. Leeswijzer De teksten bij zijn er om u te behoeden voor ongewenste gevolgen. In de teksten verwijst [Schermnaam] naar een scherm in de Invoerapplicatie en <Knopnaam> naar een aan te klikken knop. In de Invoerapplicatie en gebruikershandleiding wordt, waar zinvol, a SBK-Toetsingsprotocol Opname data in de Nationale Milieudatabase, versie 2.0, Definitief; SBK; november 2014 b Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken, versie 2.0, Definitief; SBK; november 2014 c Harmonisatie rekenregels materiaalgebonden milieuprestatie gebouwen - Uitwerking rekenregels ; DGMR-Bouw; Arnhem,16 juni 2011 Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

4 een verwijzing gegeven naar de faseaanduiding conform de EN15804, bijvoorbeeld (A4),en de in de rekenregels gebruikte codering, bijvoorbeeld [Tb]. Zoekfunctie Bij de invoer komt u meerdere lijsten tegen. Door te klikken op het vergrootglas linksonder (zwarte veld) activeert u een zoekfunctie. U kunt vervolgens aangeven in welke kolom u wilt zoeken, op welke wijze (bijvoorbeeld een deel van een woord), en wat de zoekterm is. Meer informatie Meer informatie en achtergronden vindt u op de website Bij Basisinformatie vindt u onder andere de bepalingsmethode en de bijbehorende rekenregels. De rekenregels maken gebruik van de gegevens, die u bij de productkaarten heeft ingevoerd. Hebt u nog praktische vragen, neem dan contact op met de Stichting Bouwkwaliteit. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

5 1.2 Aanmelden De Invoerapplicatie kunt u alleen gebruiken als u over inlogcodes beschikt. Deze unieke codes worden door de Stichting Bouwkwaliteit onder voorwaarden verstrekt. Wilt u data invoeren, en beschikt u niet over een inlogcode, neem dan contact op met SBK. De invoerprocedure start met het aanmelden bij SBK. U kunt aanmelden via de SBK-website door het aanklikken van <Aanmelden milieudata>. U komt in het scherm [Aanmelden milieudata], waarin u kunt vinden welke informatie er nodig is om inlogcodes te verkrijgen. Dit betreft bij zowel categorie 1 als categorie 2: - EPD/LCA-rapport conform SBK-Bepalingsmethode/SBK-Toetsingsprotocol - toetsingsrapport van het door een derde gereviewde EPD/LCA-rapport - basisprofielen met milieu-informatie (zie hoofdstuk 2: Aanlevering basisprofielen) Onderaan het scherm kunt u klikken op Klik hier, waarna een scherm krijgt waarmee u uw informatie kunt uploaden. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

6 SBK heeft enige tijd nodig voor de controle van de bij aanmelding aangeleverde informatie. Pas na goedkeuring worden de inlogcodes verstrekt. Meldt u dus tijdig aan, zodat u direct kan invoeren op het moment dat de invoerapplicatie is opengesteld. 1.3 Inloggen Heeft u van SBK de inlogcodes ontvangen, dan kunt u inloggen via via de SBK-website door het aanklikken van <INLOGGEN>. U komt dan bij het scherm [Welkom] van de Invoerapplicatie. Hier kunt u kiezen uit 5 opties: 1. Een nieuwe productkaart invoeren/wijzigen/inzien U komt in het scherm [Inloggen], met de bedoeling om een nieuwe productkaart aan te maken. Tijdens dit proces kunt u de kaart tijdelijk opslaan, inzien en wijzigen. 2. Een ingevoerde productkaart inzien U komt in het scherm [Inloggen], met de bedoeling om uw productkaart te kunnen inzien. 3. Inlogcodes aanvragen Dit is een andere route om in het scherm [Aanmelden milieudata] te komen. 4. Invoerformat basisprofiel downloaden Dit betreft het exceldocument, waarin u de basisprofielen kan invoeren, die u in de NMD opgenomen wenst. Het ingevulde exceldocument kunt u vervolgens uploaden via Aanmelden, waarna de SBK ze (na goedkeuring) in de NMD verwerkt. 5. De gebruikershandleiding downloaden Dit betreft deze handleiding. Mogelijk beschikt u alleen over een papieren versie. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

7 Invoeroptie 1: Een ingevoerde productkaart invoeren/wijzigen/inzien U komt in het scherm [Inloggen], met de bedoeling om een nieuwe productkaart aan te maken. Tijdens dit proces kunt u de kaart tijdelijk opslaan, inzien en wijzigen. Hier kunt u uw unieke Gebruikersnaam en Wachtwoord invoeren. Voor het wijzigen en aanmaken heeft u een tijdelijk wachtwoord nodig. Dit wachtwoord is één van de door SBK verstrekte inlogcodes. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

8 Na het aanklikken van <Ga verder> komt u dan bij [Keuzemenu]. U kunt dan kiezen tussen het aanmaken van een nieuwe kaart of het inzien/wijzigen van een bestaande kaart. Optie 1 -> aanmaken nieuwe kaart Bij de selectie van de optie Aanmaken komt u na het aanklikken van <Ga verder> in het invoerscherm van een nieuwe productkaart (zie hoofdstuk 3). Als u bij [Keuzemenu] op <Ga verder> klikt wordt dit beschouwd als een akkoordverklaring met de SBK-Gebruiks- en geheimhoudingsvoorwaarden en de SBK-tarieven. Als deze nog niet of onvoldoende bekend zijn, verzoeken we u eerst deze downloadbare documenten te lezen. Optie 1 -> twee opties bij Opslaan Tijdens het aanmaakproces heeft u twee opties voor het opslaan van de invoer. Is de invoer compleet en komt de invoer exact overeen met de gegevens in de EPD, dan selecteert u de tab Save, kiest u de optie Opslaan en doe een controleverzoek aan SBK en klikt u op <Save>. Wilt u de invoer nog kunnen wijzigen, dan selecteert u de optie Normaal opslaan, gevolgd door het aanklikken van <Save>. Nu kunt u (in een later stadium) weer inloggen en verder gaan. Selecteert u de optie Opslaan en doe een controleverzoek aan SBK, dan start u de controleprocedure. De SBK krijgt een automatische melding. Is de procedure gestart dan kunt u uw invoer NIET meer wijzigen. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

9 Optie 1 -> inzien en wijzigen nieuwe kaart Heeft u eerder opgeslagen via de optie Normaal opslaan, dan u verder gaan met de invoer. U kiest bij [Keuzemenu] voor de optie Ik wil een bestaande kaart inzien / wijzigen en klikt <Ga verder> aan. U komt dan in het scherm [Inzien]. U kunt ook via de tab Keuzemenu terugkeren naar het keuzemenu, of via de tab Uitloggen de invoerapplicatie verlaten. In het scherm [Inzien] heeft u de keuze tussen inzien en wijzigen. Wilt u uw kaart alleen inzien, dan klikt u bij klik hier. Het scherm Stichting Bouwkwaliteit met de door u te bekijken productkaarten verschijnt, waarna u de inhoud kan bekijken door op de gewenste productkaart te klikken. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

10 Wilt u een kaart wijzigen, dan selecteert u in het scherm [Inzien] de gewenste productkaart, en klikt u vervolgens op <Laad productkaart>. De productkaart komt beschikbaar in de invoermodus, waarna u wijzigingen kan aanbrengen. Invoeroptie 2: Een ingevoerde productkaart inzien U komt in het scherm [Inloggen], met de bedoeling om de inhoud van een bestaande productkaart te kunnen bekijken. Bij [Inloggen] kunt u uw unieke Gebruikersnaam en Wachtwoord invoeren. Dit zijn de door SBK verstrekte inlogcodes. Na het aanklikken van <Ga verder> komt u dan bij [Keuzemenu]. Bij optie 2 is hier maar een keuze mogelijk. Als u bij [Keuzemenu] op <Ga verder> klikt wordt dit beschouwd als een akkoordverklaring met de SBK-Gebruiks- en geheimhoudingsvoorwaarden en de SBK-tarieven. Als deze nog niet of onvoldoende bekend zijn, verzoeken we u eerst deze downloadbare documenten te lezen. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

11 Na het aanklikken van <Ga verder> komt u dan bij [Inzien]. U kunt ook via de tab Uitloggen de invoerapplicatie verlaten. Door bij [Inzien] op klik hier te klikken, komt u in een scherm [Stichting Bouwkwaliteit], waarin u een overzicht ziet van de door u te bekijken productkaarten. U kunt nu de gewenste productkaart selecteren en openen, waarna u de inhoud kunt bekijken. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

12 2 Invoer Basisprofielen 2.1 Invoer en gebruik basisprofielen De milieuinformatie is in de NMD opgeslagen in de vorm van basisprofielen. Per eenheid materiaal of proces worden 11 milieueffect-scores en 6 indicatoren gegeven. De Basisprofielen kunt u niet via de webbased invoerapplicatie invoeren, inzien, of wijzigen. Voor de opgave van basisprofielen ten behoeve van categorie 1 en 2 producten dient u gebruik te maken van een aparte exceldocument. Het ingevulde exceldocument kunt u vervolgens uploaden via Aanmelden, waarna de SBK ze (na goedkeuring) in de NMD verwerkt. U kunt een leeg exceldocument via twee routes downloaden: - door in het scherm [Welkom] optie 4 aan te klikken zie paragraaf 1.3) - door in het scherm [Aanmelden milieudata] (zie paragraaf 1.2) op hier te klikken Voor het goedkeuren en invoeren van de basisprofielen heeft SBK enige tijd nodig. Zorg er dus voor dat u de basisprofielen tijdig aanlevert. Bij het invoeren en wijzigen van de productkaarten kunt u alleen gebruik maken van door SBK ingevoerde basisprofielen. In de rekeninstrumenten zijn alleen de producten (deel van de informatie in de productkaarten) zichtbaar. De basisprofielen komen niet in beeld. Basisprofielen die niet aan een productkaart gekoppeld zijn, komen niet voor de rekeninstrumenten beschikbaar. Dit betekent dat ze ook niet in de milieuprestatieberekening meegenomen kunnen worden. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

13 2.2 Benodigde basisprofielen Recent is de bepalingsmethode aangepast, waarbij onder andere de aansluiting bij de Europese EN is doorgevoerd. De fasering in het onderstaande schema is hieruit afkomstig. Het schema geeft een overzicht van alle (sub)fasen, waarin de levensloop van producten is onderverdeeld. A 1-3 A 4-5 B 1-7 C 1 - C4 D PRODUCT stage CONSTRUCTION stage USE stage END OF LIVE stage BEYOND THE BUILDING LIFE CYCLE A 1 A 2 A 3 A 4 A 5 B 1 B 2 B 3 B 4 B 5 C1 C2 C3 C4 D v Raw materialsupply Transport Manufacturing Transport Construction/ installation Use Maintenance Repair Replacement Refurbishment Deconstruction/ demolition Transport Waste processing Disposal Reuse-, recovery-, recycling-potential scenario scenario scenario scenario scenario scenario scenario scenario scenario B6 Operational energy use scenario scenario B7 Operational water use De rekenregels hebben de onderstaande 6 type basisprofielen nodig om volgens de rekenregels te kunnen rekenen: - Basisprofiel Productie: A1,A2,A3+A5 Deze omvat de Product stage van de bij de Bouw of bij Vervanging ingezette producten. A5 (bouw/constructie/installatie) kan nu alleen in de rekenregels verwerkt worden als A5 bij dit basisprofiel wordt opgeteld. - Basisprofiel Transport naar bouwplaats: A4 Het standaard profiel tc:900 is in tkm. Andere eenheden, zoals m2 (eenheid product), waarbij de transportafstand al in het profiel is verwerkt, zijn toegestaan. Eén van de opties is een transportprofiel, met tc;900 als basis, maar met een afwijkende eenheid. Is een transportprofiel aan de orde, dan dient u dit profiel altijd vanuit de EPD in het exceldocument over te nemen (dus ook in geval van tc:900 in tkm). - Basisprofiel Emissies: B1 Dit betreft de emissies die ontstaan tijdens de gebruiksfase van het gebouw. Dit kan bijvoorbeeld gaan om uitloging, afspoeling of emissies naar lucht. Het zijn continue emissies (kan bij flucaties over de tijd ook een gemiddelde zijn), wat betekent dat het basisprofiel ook per tijdseenheid moet worden weergegeven. In de rekenregels wordt uitgegaan van een vaste toevoeging, namelijk per jaar. - Basisprofiel Onderhoud: B2 Dit gaat om de Product stage van de onderhoudsmiddelen, die bij cyclus onderhoud worden ingezet (dus niet vervanging). Deze profielen kunt u in de productkaart selecteren bij Productonderdeel Onderhoud. - Basisprofiel Transport naar afvalverwerking: C2 Bij C2 ligt het transportmiddel vast. Basis is altijd het standaard profiel tc:900. Wel mag dit profiel in een andere eenheid omgezet worden dan tkm. Is een transportprofiel aan de orde, dan dient u dit profiel altijd vanuit de EPD in het exceldocument over te nemen (dus ook in geval van tc:900 in tkm). Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

14 - Basisprofiel Afvalverwerking: C3+C1,C4,D Dit profiel omvat de End of live stage van de bij de Bouw, Vervanging, of Onderhoud ingezette producten. Ook D, recycling en hergebruik, is in dit profiel meegenomen. Net als A5 kan C1 (sloop) nu alleen in de rekenregels verwerkt worden als C1 bij dit basisprofiel wordt opgeteld. B4+B5 worden automatisch meegenomen via de rekenregels (vervangingsfrequentie). B6+B7 betreffen het energie- en watergebruik, en zijn dus niet relevant voor MPG. Het basisprofiel Transport naar afvalverwerking C2 mag u niet integreren in het basisprofiel Afvalverwerking C3+C4,D,C1. Als het transport relevant is, dient u C2 altijd in te voeren (ook als dit de standaard tc:900 betreft). Is de transportafstand al in het basisprofiel verrekend, dan dient u bij de afstand een waarde van 1 in te voeren. 2.3 Gebruik SBK-Invoersheet-basisprofielen Naam 'profielset' NMD-categorie -> selecteer Categorie 2 Toepassing -> selecteer B&U Basisprofielen Productie: A1,A2,A3 (+A5) Transport product: A4 Emissies: B1 Onderhoud: B2 Transport afval: C2 Afvalverwerking: C3 (+C1,C4,D) Naam basisprofiel Eenheid basisprofiel kg tkm kg*jaar kg tkm kg Commentaar (optioneel) Ook opnemen in Processendatabase? Nee Nee Nee Nee Ja Nee Abiotic depletion, non fuel kg antimoon eq. Abiotic depletion, fuel kg antimoon eq. Global warming (GWP100) kg CO2 eq. Ozone layer depletion (ODP) kg CFK-11 eq. Photochemical oxidation kg ethyleen eq. Acidification kg SO2 eq. Eutrophication kg PO4- eq. Human toxicity kg 1,4-dichloorbenzeen eq. Fresh water aquatic ecotox. kg 1,4-dichloorbenzeen eq. Marine aquatic ecotoxicity kg 1,4-dichloorbenzeen eq. Terrestrial ecotoxicity kg 1,4-dichloorbenzeen eq. Total renewable energy Total non renewable energy Total Energy Water, fresh water use Waste, non hazardous Waste, hazardous MJ MJ MJ m3 kg kg In deze SBK-Invoersheet-basisprofielen dient u de informatie uit het EPD/LCA-dossier over te nemen. Het gaat om de 6 typen basisprofielen, zoals in paragraaf 2.2 benoemd. In de invoersheet dient u de lege witte velden in te vullen, en dient u bij de selectieschernen (default geselecteerd) de juiste selectie te maken. Niet alle profielen zijn altijd aan de orde, er kunnen dus kolommen leeg blijven. U dient de volgende gegevens in te voeren Per set: 1. Naam profielset Geef de profielset een naam. Deze naam, vaak de naam van een product of materiaal, is handig omdat de basisprofielen bij elkaar horen. De profielsetnaam wordt niet in de productkaart gebruikt. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

15 2. Selecteer de Categorie De opties zijn categorie 1 (bedrijf) of categorie 2 (branche). Categorie 3 (ongetoetst) blijft voor SBK gereserveerd. 3. Selecteer de Toepassing De basisprofielen kunnen bedoeld zijn voor de B&U + GWW, alleen de B&U, of alleen GWW. Per kolom/profiel: 4. Naam basisprofiel De naam moet herkenbaar (en daarom liefst zo kort mogelijk) zijn, De naam moet onder andere de naam van het bedrijf of branche, en de typering van het materiaal, product of proces omvatten. Omdat een aantal kenmerken zoals de fase (apart type/kolom) en categorie, nu in aparte velden per profiel worden opgeslagen, is het niet meer nodig om deze informatie in de naam op te nemen. 5. Selecteer de eenheid De eenheid van het profiel wordt ook in invoerapplicatie zichtbaar, bij de selectie van dat profiel. Dit maakt duidelijk of het basisprofiel op de juiste wijze gekoppeld wordt aan de benodigde informatie in de productkaarten. 6. Commentaar Hier kunt u een toelichting geven op het basisprofiel, bijvoorbeeld wat wel of niet is meegenomen. Deze toelichting is zichtbaar voor de gebruikers van de invoerapplicatie (productkaart), maar niet voor de gebruikers van de rekeninstrumenten. 7. Selecteer de optie bij Opnemen in Processendatabase? Selecteert u ja, dan geeft u aan dat het basisprofiel ook wordt opgenomen in de Processendatabase (Simapro). Dit dus naast de opname in de basisprofielendatabase. Via de Processendatabase komt het profiel ook beschikbaar voor LCA-uitvoerders. Bij nee, wordt het profiel alleen opgenomen in de basisprofielendatabase. 8. Milieueffecten Hier dient u de milieueffecten op te geven. Per profiel moet dit altijd een complete set van 11 effecten zijn. De rekeninstrumenten gebruiken deze informatie voor het vaststellen van de milieuprestatie. 9. Indicatoren Ook deze 6 kengetallen dient u op te geven. Ze horen bij een compleet profiel. Deze informatie wordt nu (nog) niet in de rekeninstrumenten gebruikt. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

16 3 Aanmaken productkaart - Product 3.1 Functie productkaart De kenmerken van uw product worden vastgelegd in een productkaart. In de kaart zijn, naast de kenmerken voor het product, ook de opbouw in productonderdelen, en de kenmerken van de productonderdelen weergegeven. De milieuprestatie van uw product (productprofiel) wordt berekend door de combinatie van de kenmerken voor het product en de productonderdelen met basisprofielen. Er zijn basisprofielen voor de productie, het transport (bouwplaats en afverwerking), onderhoud, emissie, en de afvalverwerking. 3.2 Scherm Product (Prod) Kiest u bij [Keuzemenu] voor de optie Ik wil een nieuwe productkaart aanmaken dan komt u in een scherm, waar de productgegevens ingevoerd kunnen worden. Dit kan op twee niveaus: 1. Product (Prod): gegevens product 2. Productonderdeel (PO1 PO10): gegevens van productonderdelen (maximaal 10) U kunt dit scherm weer verlaten via <Save> (invoer wordt opgeslagen) of <Log uit> (invoer wordt niet opgeslagen). Vergeet uw invoer niet op te slaan, door op <Save> te klikken. Om al bij Product te kunnen opslaan, dient u te switchen tussen Product en Productonderdeel 1. Elk scherm, dus ook Product (Prod), bevat een aantal verplichte velden. Deze zijn aangeven in rood, met een waarschwingstekst Dit is een verplicht veld. Als u hier niet de juiste invoer geeft kunt u niet opslaan of naar een ander tabblad. 3.3 Product (Prod) - Toelichtingen Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

17 Bij Productbeschrijving dient u informatie opgegeven over het product, zoals de toepassing en afbakening. Vooral als de afbakening afwijkt van de bij het element meegegeven afspraken (paragraaf 3.5), is een zorgvuldige toelichting essentieel. De informatie in dit veld is in de rekeninstrumenten zichtbaar. Bij Informatie bij prodcutkaart kunt u een toelichting op de productkaart meegeven aan SBK. Deze toelichting is niet verplicht. De informatie is dit veld is niet in de rekeninstrumenten zichtbaar. De tekst die u invoert bij Productbeschrijving is voor de gebruikers van de rekeninstrumenten zichtbaar. Dit is de manier om bijzonderheden over uw product te melden. Gezien het toenemend aantal producten wordt dit steeds belangrijker. 3.4 Product Kenmerken Hier hoeft u niets zelf in te voeren. De datacategorie ligt vast en is gerelateerd aan uw inlogcode. Ook de diverse kalenderdata worden door de software bepaald. Element Als eerste geeft u aan bij welk element uw product (productkaart) ondergebracht wordt. Dit betekent dat het product in de rekeninstrumenten (alleen) bij dit element gekozen kan worden. Een element is een onderdeel van een gebouw. Volgens de bepalingsmethode is een gebouw opgedeeld in vaste lijst met elementen d. d Bijlage 2 in Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken, versie 2.0, Definitief; SBK; november 2014 Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

18 Na het aanklikken van Selecteer verschijnt een lijst met de elementen, gegroepeerd naar hoofdelement / of elementgroep. U doorloopt de lijst en selecteert de gewenste elementcode, door op de gewenste Ecode (eerste 4 getallen van de NL-SfB elementencodering) te klikken. De elementcode, elementnaam en functionele eenheid van het element worden hierna automatisch in het scherm weergegeven. SBK werkt aan een overzicht waarin de afspraken per element zijn opgenomen. Als dit overzicht gereed is zal deze informatie vanuit de invoerapplicatie gedownload kunnen worden. De afspraken gaan in ieder geval over: - Functionliteit - Functionele eenheid, zoals m1, m2, m3 of stuks - Afbakening; wat behoort wel bij het element en wat niet (vb. een kozijn is inclusief hang&sluitwerk, maar exclusief glas, dat is opgenomen bij het element Beglazing) Is nu al duidelijk dat het door u in te voeren product afwijkt van de elementafspraken, dan dient u dit duidelijk te vermelden in het veld Productbeschrijving, dat te vinden is onder de kop Toelichtingen. Een voorbeeld is beton, prefab; breedplaat, exclusief druklaag ). De producten bij een element dienen allen dezelfde functionele eenheid te hebben. Afwijkingen, zoals een deur in stuks naast deuren in m2, zijn niet toegestaan. Indien u een afwijkende functionele eenheid wilt gebruiken, dient u dit tijdens het traject van de EPD/LCAuitvoering aan geven. SBK beslist of de functionele eenheid gewenst is, en zal bij een positief besluit, vervolgens een nieuw element aanmaken met die functionele eenheid. Product De software creëert de productcode op basis van de elementcode en het volgnummer. Bij Productnaam geeft u de naam van het product op. NB: dit is de naam die in de rekeninstrumenten zichtbaar wordt! Een zorgvuldige naamgeving is dus van belang, zeker als er veel producten bij een element aan de orde zijn. Houdt u zich hierbij aan de onderstaande richtlijnen: 1. Zo kort mogelijk. Staccato, dus zonder lidwoorden etc. 2. Knip de naam waar nodig in segmenten, scheid deze door ; 3. Scheid een specificatie van een segment door, 4. Begin met een hoofdletter 5. Geef aan waar het product afwijkt van de elementomschrijving (bijvoorbeeld excl. druklaag) Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

19 6. Zet bij categorie 1 de producent/merk-naam vooraan en bij categorie 2 de branchenaam achteraan. 7. Houdt bij meerdere segmenten de onderstaande volgorde aan: - producent/merk-naam (categorie 1) - materiaal/type - toepassing/uitvoering - extra of juist ontbrekende onderdelen - branchenaam (categorie 2) Voorbeelden: - Beton,prefab; heipaal; AB-FAB - Beton,in het werk gestort,c30/37; incl.wapening - Stybenex; eps,wit, 15 kg/m3; plaat - HSB,Eur.naaldhout; incl.steenwol,multiplex,2x gipsplaat Het is mogelijk dat uw product bij meerdere elementen toegepast kan worden. Een voorbeeld is een vloer, die zowel bij het element Verdiepingsvloeren als het element Daken ingezet kan worden. Is dit het geval, dan dient u bij al deze elementen een aparte productkaart aan te maken. Productlevensduur De productlevensduur heeft grote invloed op de milieuprestatie, omdat hiermee wordt bepaald hoe vaak het product gedurende de gebouwlevensduur vervangen wordt. De frequentie van de initiële toepassing (nieuwbouw) en vervangingen wordt bepaald door de gebouwlevensduur door de productlevensduur te delen, met een minimum hoeveelheid van één. Bij de productlevensduur gaat niet om de technische maar om de empirische levensduur. Uitgangspunt bij de productlevensduur is de SBR-Levensduurcatalogus. Door het aanklikken van SBR Levensduren krijgt u een overzichtslijst. U kunt daar de relevante productlevensduur uit overnemen. Mocht u willen afwijken, dan dient u dit goed te kunnen motiveren. Bij getoetste productdata zal de productlevensduur al vastgelegd zijn in het LCArapport, deze dient u over te nemen. Transport Het gaat hierbij om het transport naar de bouwplaats. Dit transport wordt op productniveau opgegeven omdat verondersteld wordt dat het voor alle productonderdelen gelijk is. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

20 Na het aanklikken van Selecteer verschijnt een lijst met de basisprofielen Transport. U doorloopt de lijst en selecteert de gewenste code. De profielcode, profielnaam en eenheid van het basisprofiel worden hierna automatisch in het scherm weergegeven. Bij getoetste productdata zal het transportmiddel al vastgelegd zijn in het EPD/LCA-rapport, deze dient u over te nemen. Dit kan een eigen transportmiddel (basisprofiel) zijn, maar ook de standaard in tkm. Bij eigenprofielen is de afstand meestal al verwerkt in het profiel (eenheid is bijvoorbeeld: kg). Is dit niet het geval, dan moet ook een transportafstand opgegeven worden. De eenheid van het profiel dient dan tkm te zijn. Als de eenheid van het transportprofiel tkm is verschijnen er twee extra velden. Beide waarden dient u uit het EPD/LCA-rapport over te nemen. Een waarde van 0 bij de transportafstand is niet toegestaan. Het is geen oplossing, om toch goed te kunnen rekenen als u het transport in het productieprofiel hebt opgenomen. Het transportprofiel dient apart opgegeven te worden. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

21 3.5 Product - schaling Bij schaling van producten worden er bij de beoordeling van het bouwwerk andere dimensies (afmetingen) opgegeven dan de standaard (default) dimensies die in de productkaart zijn vermeld. De functionaliteit schaling is toegevoegd omdat daarmee meerdere productvarianten geboden worden op basis van één productkaart. Het type schaling en de bijbehorende waarden dient u uit het EPD/LCA-rapport over te nemen. Per productkaart is het type schaling vermeld. De volgende opties zijn mogelijk: - n.v.t (er is geen schaling van toepassing) - rechtevenredig. - massa volgens tabel Rechtevenredig Rechtevenredige schaling wil zeggen dat de massa per functionele eenheid in dezelfde mate toe- of afneemt als de toe- of afname van de schaalbare dimensies. Bijvoorbeeld 2.5x meer kg per m2 bij een 2.5x zo grote dikte. Producten met de eenheid m1 (vb funderingsbalk) kunnen op twee dimensies geschaald worden en producten met de eenheid m2 (vb binnenwand) op één dimensie. Producten met een andere eenheid dan m1 en m2 kunnen niet rechtevenredig worden geschaald. Kiest u voor rechtevenredig dan komt bij de productonderdelen een veld voor de opgave van de schaalfactor beschikbaar. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

22 Per dimensie dient u de grootheid en de eenheid te selecteren. Daarna dient u twee waarden op te geven: - Default: Dit is het aantal eenheden bij de default variant. De overige kenmerken in de productkaart behoren bij deze variant. Een voorbeeld is een dikte van 100mm. - Schaalbaar deel: Dit is het deel van het aantal eenheden dat meeschaalt. Is de 100mm opgebouwd uit 2 lagen (40mm + 60mm), waarbij alleen de buitenste laag (60mm) meeschaalt, dan dient u de waarde 60 in te voeren. Meestal zal alles meeschalen. Massa volgens tabel Betreft het de eenheid stuks en/of is er sprake van een niet-rechtevenredige relatie, dan bestaat de mogelijkheid om te schalen via Massa volgens tabel. Bij dit type schaling wordt de massa c.q. hoeveelheid van de productonderdelen ontleend aan een tabel per onderdeel. Kiest u voor massa volgens tabel dan komen de invoertabellen bij de productonderdelen beschikbaar. U dient eerst de de grootheid en de eenheid te selecteren, waarop geschaald wordt. Hierbij is maximaal één dimensie mogelijk. Vervolgens kunt u maximaal 4 varianten invoeren. Minimaal twee varianten is verplicht, en daarbij moet in ieder geval Variant 1 opgegeven worden. Kiest de instrumentgebruiker een van de defaultafwijkende dimensie, dan zal de op milieuprestatie bepaald wordt op basis van een rechtevenredig verband in de milieuprestaties van de twee dichtbijstaande varianten (interpolatie). Waarden groter dan de grootste, of kleiner dan de kleinste, worden niet geaccepteerd (extrapolatie s niet mogelijk). Variant 1 wordt altijd als de default gehanteerd. De overige kenmerken in de productkaart behoren bij deze variant. Dit is ook de variant die als default in de rekeninstrumenten zichtbaar is. Variant 1 hoeft niet de kleinste variant te zijn, belangrijker is dat variant 1 het best aansluit bij de functionele eenheid van het element. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

23 Schaling kan complex zijn. Dit terwijl een verkeerde invoer een grote invloed heeft op de milieuprestatie van uw product. Neem bij twijfel daarom contact op met SBK. 3.6 Energetische producteigenschappen U bent niet verplicht om deze velden in te vullen. De waarden worden niet meegenomen in de milieuprestatieberekeningen. De waarden kunnen wel in rekeninstrumenten gebruikt worden voor andere doeleinden. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

24 4 Aanmaken productkaart Productonderdeel 4.1 Informatie per productonderdeel Na de kenmerken op productniveau dient u de kenmerken van de productonderdelen op te geven. Er zijn maximaal 10 productonderdelen mogelijk. Elk productonderdeel bevat een aantal verplichte velden. Deze zijn aangeven in rood, met een waarschwingstekst Dit is een verplicht veld. Als u hier niet de juiste invoer geeft kunt u niet opslaan of naar een ander tabblad. In de productkaart wordt onderscheid gemaakt in drie categorieën productonderdelen: - Productonderdeel - Product Dit betreft de benodigde (half)producten, materialen en processen voor samenstelling van het product. Het product wordt tijdens de bouw en eventuele vervangingsmomenten ingezet (bepaald aan de hand van de gebouw-, product-, en productlevensduur). - Productonderdeel - Onderhoud Dit betreft de benodigde (half)producten, materialen en processen voor het cyclisch onderhoud aan het product (dus niet de vervangingen). - Productonderdeel Emissies Dit betreft de emissies die ontstaan tijdens de gebruiksfase van het gebouw. Dit kan bijvoorbeeld gaan om uitloging, afspoeling of emissies naar lucht. Transport en afvalverwerking zijn bij Emissies niet aan de orde. 4.2 Productonderdeel - product Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

25 Naam Productonderdeel De naam van het productonderdeel is een verplicht veld. Kies een naam waarmee het productonderdeel herkenbaar wordt. De productonderdeelnaam is niet in de rekeninstrumenten zichtbaar Basisprofiel Productie Het basisprofiel Productie kiest u door het aanklikken van Selecteer, waarna een lijst verschijnt met de basisprofielen Productie. U doorloopt de lijst en selecteert de gewenste code. De profielcode, profielnaam en eenheid van het basisprofiel worden hierna automatisch in het scherm weergegeven. Bij getoetste productdata zal het productieprofiel al vastgelegd zijn in het EPD/LCA-rapport, Aantal eenheden Dit betreft 1x het product, dus zonder rekening te houden met vervangingen gedurende de gebouwlevensduur. De eenheid van het geselecteerde basisprofiel worden automatisch weergegeven. Een goede check is te kijken of deze eenheid overeenkomt met de eenheid waarin het aantal eenheden is opgegeven. Schaalfactor Sfo (schalingstype: rechtevenredig) Het veld voor de schaalfactor verschijnt bij de selectie van rechtevenredige schaling op Productniveau. Deze factor bepaald in hoeverre het productonderdeel meeschaalt met het product. Bij 1.0 schaalt het onderdeel volledig mee en bij 0.0 geheel niet. Bij het voorbeeld van een hsb-constructie dient u bij de houten profielen een factor 1.0 op te geven en bij de gipsplaten een factor 0.0. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

26 Tabel schaling (schalingstype: massa volgens tabel) De tabel verschijnt bij de selectie van massa volgens tabel op Productniveau (en het veld voor het aantal eenheden verdwijnt). In de tabel moeten alle varianten (minimaal 2, maximaal 4) voorzien worden van het aantal eenheden voor dit specifieke productonderdeel. Percentage bouwafval Bij de meeste producten treedt er verlies op bij het transport, de opslag op de bouwplaats, of bij het aanbrengen in het gebouw. Bij getoetste productdata zijn deze gegevens te vinden in het EPD/LCA-rapport. Is het bouwafval al bij het aantal eenheden product opgenomen, dan dient u de waarde 0.00 in te voeren. Levensduur van het productonderdeel Het kan zijn dat een productonderdeel gedurende de productlevensduur vervangen wordt. De levensduur van het onderdeel kan dus korter zijn dan die van het product. Net als bij de productlevensduur gaat het om de empirische levensduur. Ook hier is de SBR- Levensduurcatalogus het uitgangspunt. Mocht u willen afwijken, dan dient u dit goed te kunnen motiveren. Bij getoetste productdata kan een eventuele tussentijdse vervanging van onderdelen al opgenomen zijn in de mix (1 productonderdeel). U dient dan hier dezelfde leeftijd in te voeren als bij het product is opgegeven. Zijn er wel meerdere productonderdelen benoemd, neem dan de levensduur uit het EPD/LCA-rapport over. Eigen basisprofiel afvalverwerking: ja Bij afvalverwerking kan een keuze gemaakt worden tussen een eigen profiel, of een generiek scenario. De te selecteren optie en de waarden staan in het EPD/LCA-rapport. Heeft u een eigenprofiel, dan selecteert u ja bij Eigen basisprofiel afvalverwerking. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

27 U kiest het juiste basisprofiel afvalverwerking door op selecteer te klikken. Van het gekozen profiel worden de code en naam weergegeven. Vervolgens kiest u, weer via selecteer, het juiste afvaltransportprofiel. De code en naam van het profiel worden weergegeven.tenslotte voert u de transportafstand. Doet u dat niet, dan wordt de default van 100km aangehouden. Is de transportafstand Te al in het basisprofiel Transport naar afvalverwerking C2 verrekend, dan dient u bij de afstand een waarde van 1 in te voeren. Eigen basisprofiel afvalverwerking: nee Heeft u geen eigenprofiel, dan selecteert u nee bij Eigen basisprofiel afvalverwerking. Daarna kiest u het juiste generieke afvalscenario. Dit doet u door bij Code afvalscenario op selecteer te klikken. Hierna verschijnt de lijst met generieke afvalscenario s. Deze scenario s zijn opgesteld voor materiaal/toepassing-combinaties. De code, de naam, en de verdeling over de fracties worden hierna automatisch in het scherm weergegeven. Aan de fracties worden automatisch de bij het scenario behorende basisprofielen gekoppeld. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

28 Bij de afvalscenario s geldt altijd bij alle fracties het standaard afvaltransportprofiel (tc:900 in tkm). U kunt in dit geval dus geen afvaltransportprofiel selecteren. Ook de transportafstand kunt u niet opgeven, omdat dit altijd de standaardafstanden per fractie betreft: - Stort (15 km voor grond, 50 km overig) - Verbranding (100 km) - Recycling (15 km voor grond, 50 km overig) - Hergebruik (0 km) Wel kunt u de defaultwaarde bij Volumetransport wijzigen. Doet u dat niet dan wordt de default van 1.00 aangehouden. De keuze Eigen basisprofiel afvalverwerking = nee is alleen mogelijk als het basisprofiel Productie kg als eenheid heeft. Dit omdat de automatische gekoppelde basisprofielen altijd de eenheid kg hebben. 4.3 Productonderdeel onderhoud De levensduur die bij Productonderdeel - product is opgegeven is bepalend voor de vervangingsfrequentie van het productonderdeel. Vervanging betekent dat het productonderdeel eerst verwijderd en dan opnieuw toegevoegd wordt. Een andere optie is Onderhoud, waarbij er geen verwijdering van het productonderdeel plaats vindt. Voorbeelden zijn schilderwerk (licht opschuren of reinigen en dan een nieuwe laag opbrengen) en het overplakken van een bitimuneuze dakbedekking. Is er sprake van onderhoud, dan dient u bij Productonderdeel onderhoud een vinkje te zetten bij toon/verberg waarna het scherm voor onderhoud wordt geopend. Wilt u dit scherm weer verbergen dan kunt u het vinkje verwijderen. Om er zeker van te zijn dat er geen waarden blijven bestaan, die in de berekekeningen gebruikt worden dient u op <Leeg invoervelden formulier onderhoud>, waarna de waarden in alle velden leeg verwijderd worden. De invoer gebeurt verder op nagenoeg dezelfde wijze als bij Productonderdeel productie (zie paragraaf 4.2). Er zijn een drietal uitzonderingen. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

29 Basisprofiel Onderhoud (B2) Bij Code basisprofiel selecteert u uit de lijst met basisprofielen onderhoud in plaats van uit de lijst met basisprofielen productie. Dit gaat weer door op Selecteer te klikken. Onderhoudscyclus In plaats van de levensduur van het productonderdeel wordt nu de lengte van de onderhoudscyclus aangegeven. De rekenregels berekenen de frequentie van het onderhoud anders dan de frequentie van de vervanging van productonderdelen. Transport Het transport naar de bouwplaats is voor de productonderdelen op productniveau geregeld (veronderstelling voor alle onderdelen gelijk). Het transport van de onderhoudsmiddelen kan hier van afwijken. Daarom dient u de transportkenmerken hier in te voeren. De invoer gebeurt wel analoog aan die op productniveau (o.a de andere velden bij de eenheid tkm ). 4.4 Productonderdeel emissies Chemische en fysische reacties waarbij materiaal verandert, en mechanische processen (zoals erosie, uitloging of afspoeling) kunnen leiden tot (continue) emissies naar het milieu. Indien deze te verwachten zijn, moeten ze meegenomen worden in de milieuprestatie, en dus de EPD/LCA. Is er sprake van emissies, dan dient u bij Productonderdeel emissies een vinkje te zetten bij toon/verberg waarna het scherm voor emissies wordt geopend. Wilt u dit scherm weer verbergen dan kunt u het vinkje verwijderen. Om er zeker van te zijn dat er geen waarden blijven bestaan, die in de berekekeningen gebruikt worden dient u op <Leeg invoervelden formulier onderhoud>, waarna de waarden in alle velden leeg verwijderd worden. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart

30 Emssies productonderdeel 1 Hier geeft u een omschrijving van de emissies. Dit is een vrije tekst. Basisprofiel Emissies (B1) Bij Code basisprofiel selecteert u uit de lijst met basisprofielen emissies. Dit gaat weer door op Selecteer te klikken. De code, profielnaam en eenheid worden weergegeven. De eenheid bevat altijd een tijdsaanduiding per jaar. Er is dan ook geen veld waarin u de periode van de emissie kunt opgeven, het gaat om een gemiddelde per jaar. Mede door de lange gebruiksfase bij gebouwen, kunnen emissies veroorzaakt door uw product relevant zijn voor de milieuprestatie. Bij producten, waar een vorm van emissie te verwachten is, bent u VERPLICHT Productonderdeel - emissies in te vullen. Dit ook als de milieuconsequenties beperkt blijken. Gebruikershandleiding Invoer data in NMD, versie 2.2, maart