Verslag bespreken Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied 28 juni 2007

Transcriptie

1 Verslag bespreken Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied 28 juni 2007 Agenda van de bijeenkomst 9:30-12:00 inleiding, verzorgd door de Werkgroep Veiligheid in 4 groepen bespreken van de voorstellen 12:00-14:00 Lunch 14:00-16:00 plenair presenteren de voorstellen die in de ochtend het meest zijn besproken (top 5, op basis van scoren) 16:00-17:00 napraten met drankje en hapje. Inleiding In het verdrag Gemeenschappelijk Nautisch Beheer is aan de Permanente Commissie voor Toezicht op de Scheldevaart opgedragen om een veiligheidsprogramma op te stellen. Dat programma zal de volgende sporen omvatten: (preventieve) nautische veiligheid, de externe veiligheid, de calamiteitenbestrijding, de handhaving en de monitoring. Een Vlaams/Nederlandse werkgroep Veiligheid begeleidt het proces om tot dit veiligheidsprogramma te komen. Als eerste onderdeel is gewerkt aan het opstellen van het programma voor preventieve nautische maatregelen. Op uitnodiging van de werkgroep Veiligheid is er op 28 juni 2007 in Arion Hotel te Vlissingen een bijeenkomst gehouden voor vertegenwoordigers van de binnenvaartsector, loodsen, verkeersleiders en havens. Het doel van de bijeenkomst was om plenair het rapport Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma te bespreken dat is opgemaakt na de toetsingsoverleggen van 5 en 16 maart Dit verslag is een samenvatting van hetgeen op 28 juni is besproken en dient als basis voor de voorstellen, die aangeboden zullen worden aan de Permanente Commissie. Proces 28 juni De Werkgroep Veiligheid wilde op 28 juni de preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma bespreken met de doelgroepen die los van elkaar- betrokken zijn geweest bij de totstandkoming van het rapport. Gezamenlijk is op 28 juni de laatste toets gegeven aan het rapport, voordat het aan de PC wordt overhandigd. Aan de deelnemers is gevraagd om per onderscheiden groep 5 voorstellen uit het rapport te kiezen die van belang werden geacht om die dag te bespreken. Met het oog op een evenwichtige discussie zijn de doelgroepen in de ochtend gemixed in 4 aparte groepen. Het mixen diende ook een verdere integratie van de bloedgroepen (Vlaanderen- Nederland, Loodsen- Binnenvaart- Verkeersleiding- Havens). In de 4 groepen zijn de voor bespreking uitgekozen voorstellen besproken en gescoord. Opgemerkt moet worden dat dit voor alle groepen alleen als bespreekvolgorde diende, er is over veel meer gesproken, zo bleek in de middag. s Middags hebben de 4 groepen plenair gepresenteerd wat er die ochtend is besproken. Het aantal voorstellen dat kon worden besproken was beperkt. Daartoe zijn de behandelde Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 1/6

2 voorstellen uit de vier groepen geprioriteerd volgens onderstaand schema. Alleen de vetgedrukte onderwerpen zijn plenair behandeld. Tot 6 juli waren de deelnemers in de gelegenheid nog onbehandelde zaken in te brengen. Daar is geen gebruik van gemaakt. Resultaat van de dag Voorstel Groep 1 Groep 2 Groep 3 Groep 4 2. Westerscheldeplanner (WESP) IIII 3. Schelde-ECS II I 4. AIS II II IIIII III 5. Loodswisselen I II II II 6. Monitoring I 7. Vessel Traffic Management 1 II IIII IIII 8. Communicatie I I IIII 9. Engels als voertaal II III II I 10. SNMS I III 11. Tijgebonden vaargeul 1 I I I 12. Binnenvaart III II II I a) CDROM III I I I b) Varia I c) Marifoonplicht I IIIII d) Specifieke eisen e) Hinderlijke waterbeweging II III f) Niet gebruiken laad/los I g) Verkeersscheiding I II h) Nevengeulen I I I i) Taal I 13. Recreatievaart I II a) Navigatie nevengeulen I b) Onderzoek betonning I c) Oversteken en opkruisen I d) Waarschuwingsknipperlichten I e) Toepassen nautisch toetsingskader f) Educatieve cd-rom I g) Marifoonplicht I I h) Taal 14. Overleg VTS en Varende loodsen III IIII IIIII 15. Scheepvaartreglement W & SBZ III 16. ketenbenadering I II IIII Hieronder de terugkoppeling van de groepen aan de plenaire sessie. Algemene opmerkingen Met algemene stemmen wordt geconstateerd dat de samenwerking Vlaanderen-Nederland als vanzelfsprekend wordt ervaren en als efficiënt wordt beoordeeld. Bij operationalisering van de voorstellen moet in ogenschouw worden genomen dat systemen invoeren hand in hand moet gaan met goede afspraken tussen partijen. Met andere woorden: laat niet een paar mensen bedenken wat er aan afspraken nodig zijn, maar zorg voor een vertegenwoordiging vanuit de totale groep. De mening wordt gedeeld dat het huidige aantal overleggen in GNB-verband volstaat. De wens en doelstelling moet zijn om de bestaande overleggen te optimaliseren, alvorens nieuwe overleggen toe te voegen. Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 2/6

3 Voorstel 4. Automatic Identification System (AIS) Deelnemers benadrukken dat het beschikbaar hebben van gegevens uit verschillende bronnen essentieel is voor een vlotte en veilige afhandeling van de scheepvaart en voor de realisatie van de ketenbenadering. Is er voldoende bekendheid bij de gebruikers van AIS over de beschikbaarheid van Realtime informatie? Wat is de benodigde vaardigheid van een gebruiker om het systeem optimaal te kunnen benutten? AIS is een in IVS-SRK geïntegreerd systeem. Door AIS voor de binnenvaart verplicht te stellen neemt de herkenbaarheid van de binnenvaart toe, wat het gevoel van veiligheid en de veiligheid zelf zal doen toenemen. Net als bij Schelde-ECS zal AIS bevorderen dat de binnenvaart buiten de boeien en in nevenvaargeulen durft te varen (voor Schelde-ECS geldt dat de binnenvaart dan zelf de diepgang kan controleren). Opgemerkt wordt dat er een Convenant tussen de Nederlandse overheid met de Nederlandse binnenvaart is gesloten waarin o.a. afspraken gemaakt zijn over de invoering van AIS en de kosten voor de aanschaf en installatie hiervan aan boord. In het kader van PC regelgeving streven naar eenduidige voorschriften voor AIS in Schelderegio voor alle binnenvaart per 2009 (dus ook voor de niet Nederlandse binnenvaart). Voorstellen 7. Vessel Traffic Management (VTM) en 16. ketenbenadering Voorstel 8 -Communicatie- is belangrijk onderdeel in VTM en ketenbenadering zowel tussen partijen als tussen systemen (bijv. RTA problematiek CBS). Verkeersinformatiesystemen hebben tot doel ondersteuning te geven bij beslissingen. De verkeersleider kan met de systemen de scheepvaart pro-actief informeren. Opgemerkt wordt dat informatiesystemen geen beperkingen mogen opleveren bij afwegingen in de praktijk. Aandachtspunt is dat opleidingen ook van belang zijn voor de werking van de ketenbenadering. Naar voren wordt gebracht het belang van het gezamenlijk trainen van Vlaamse en Nederlandse collega s (naast de gezamenlijke training van loodsen en verkeersleiders). Gedeeld wordt de mening dat ketenbenadering summier wordt behandeld in voorstel 16, terwijl dit onderwerp in de praktijk veel aandacht krijgt bij de lopende projecten. Toelichting hierop is: dat het voorstel m.b.t. de sluizen initieel was ingebracht in het veiligheidsprogramma, echter onderdeel is van het parallel hieraan lopende project ketenbenadering. De suggestie is gedaan om de preventieve maatregelen te koppelen aan de bestaande veiligheidsborging in de systemen. Breed gedragen wordt de wens om in de sluisplanning ook de binnenvaart te betrekken. Dit vermindert het risico van onveilige situaties en zal bijdragen aan de vlotheid van de binnenvaart in de keten en het verkeersverloop verder op de rivier. Observatie/ontwikkeling: binnenvaart neemt in aantallen toe en deze trend zal zich in de toekomst voortzetten. De onderlinge afstemming aanscherpen/opvolgen m.b.t. op- en afvaart (als begin voor de ketenbenadering). Integratie gegevens/informatie ook van LIS noodzakelijk: waarbij er toegewerkt wordt naar één geïntegreerd informatiesysteem voor een optimale afwikkeling van voordeur tot aan achterdeur. Voorwaarden daarbij zijn: common sense, duidelijkheid over rollen en Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 3/6

4 verantwoordelijkheden incl. acceptatie hiervan, afstemming op-/afvaart sluisplanning, met behoud van flexibiliteit; systemen zijn geen doel op zich. Tijpoorten. De volgorde van tijgerelateerde schepen plannen met een uitgebreidere set aan criteria dan nu het geval is (bijvoorbeeld snelheid in relatie tot keelclearance, verkeerssituatie op de rivier en de maximale afmeting per schip bekijken en laten afhangen van meer dan alleen de fysieke afmeting te denken valt aan motorvermogen, belading, SQUAT, enz.). Al dan niet flexibele toepassing van tijpoorten afhankelijk van de verkeerssituatie. (In de keten) beheren van de vaarbewegingen rekening houdend met de diverse aspecten zoals: veiligheid, economie/vlotheid, inzet derden. Momenteel is onduidelijk wie daarin de leiding heeft, Inzet sleepboten, diepgang i.v.m. keelclearance. Invulling geven aan pro actievere scheepvaartbegeleiding Voorstel 9. proef Engels als voertaal Een proef met Engelse als voertaal in het buitengebied wordt gedragen. Hoewel niet alle deelnemers even enthousiast zijn over het initiatief zal er zeker serieus aan meegewerkt worden. Doel van de proef met de Engelse voertaal is om alle deelnemers (en aanwezigen op de brug) in staat te stellen de communicatie op de brug en tussen loodsen en VTS te volgen. Voordeel is ook dat het aantal gesprekken zal dalen doordat vertaling voor onbeloodste vaart door VTS overbodig geworden is en de kapitein zelf kan volgen wat de loods zegt. Een succesvolle proef in het buitengebied kan niet onverkort worden doorgevoerd in het gehele Scheldegebied, gelet op de grote diversiteit van de scheepvaart en de vele nationaliteiten. Kennis van het Engels is daardoor niet bij alle gebruikers aanwezig. Via (een lang traject) van opleiding kan dit worden verholpen. Voorwaarde is dat er serieuze medewerking wordt verleend aan de proef en de proef voor een langere periode (bijv. 1 jaar) in te stellen zodat onbekendheid en onwennigheid niet meegewogen wordt in de evaluatie. Voorstellen 12 m.b.t.de binnenvaart Punt betreffende Haven van Antwerpen: Onbekend bij een aantal partijen is dat de kosten van het laden en lossen voor de binnenvaart binnen en buiten de sluizen gelijk zijn. De motivatie om buiten te lossen ligt erin dat de verlader anders extra kosten moet maken om vervoer over de weg te bewerkstellingen daarnaast kan de verlader zijn kranen optimaal benutten doordat de binnenvaart tussendoor geholpen kan worden. Consequentie is dat de laad/los terminals aan de binnenzijde ongebruikt stil staan hoewel het afmeren binnen de sluizen voor de binnenvaart veiliger is (i.v.m hinderlijke waterbeweging aan de buitenzijde). Het voorstel om een CD-rom aan de binnenvaart ter beschikking te stellen wordt breed gedragen. Wel wordt aangeraden om een meer interactieve informatiedrager te maken (DVD) die op alle doelgroepen is gericht ter bevordering van onderling begrip en kennis van de gevaren op de Schelde. Dus ook beschikbaar stellen aan de recreatievaart (bijv. via ANWB) en bij opleidingsinstituten. Aangemerkt wordt dat marifoonplicht voor een bredere groep gebruikers verplicht gesteld zou moeten worden in SRK gebied. Discussie is alle schepen met uitzondering van schepen zonder kajuit. Wijziging regelgeving: ongeacht lengte duwvaart gelijke eisen voor verlichting invoeren. Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 4/6

5 Scheiding van de vaarroutes/ gebruik van nevengeulen wordt door loodsen en binnenvaart als positieve zaak beschouwd. Gevolg hiervan is dat er meer kruisend verkeer van hoofdvaarwater zal ontstaan en er behoefte zal ontstaan aan meer coördinatie /afstemming tussen loodsen/binnenvaart en VTS. Voorstellen 14. overleg VTS en varende loodsen Opmerking: er is een werkgroep, maar die kan nog praktischer. Sommige deelnemers vinden dat een herstart moet plaats vinden. Echter oppassen dat het werk niet dubbel gedaan wordt. Het meevaren door verkeersleiders met loodsen wordt als positief ervaren. Te weinig of geen doorstroming van informatie of conclusies vanuit CNVS. Tot nu bestaat het overleg alleen uit VTS medewerkers en loodsen. Uitwisseling met binnenvaart zou ook nuttig zijn. Beelden en geluid van near-miss situaties beter aanwenden (breder communiceren en participatie van betrokkenen). Additionele onderwerpen Het Centraal brokersysteem is onderbelicht in de voorstellen. RTA s diffuus! De wens is om maar met 1 RTA te werken die door 1 autoriteit wordt uitgegeven (nu 7 RTA s in omloop). Wens: verplicht stellen vaarbewijs voor schepen kleiner dan 15 meter. Wens: in systemen de actuele intensiteit versus de maximale capaciteit visueel zichtbaar maken. Vraag: hoe kennis en ervaring van oude rotten borgen voor volgende generaties? Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 5/6

6 Groepsindeling en aanwezigen In de ochtend waren de groepen als volgt gemixed. Groep 1 1. Amand Bauwens - Vereniging van Belgische Reders der Binnen- en Rijnvaart 2. Guido van Rooij Nederlands loodswezen 3. Maurice Verbrugge verkeerscentrale Vlissingen Nederlandse verkeersleider 4. Piet Sterrenburg Rijkswaterstaat Zeeland 5. Rony Slabbinck - Maritieme Dienstverlening en Kust Vlaanderen 6. Manon Evers Rijkswaterstaat Zeeland Groep 2 1. Johnny van Ijk - Koninklijke Schuttevaer KSV 2. Eric Poirier Nautisch Diensthoofd DAB Loodswezen 3. Sander Schaatsenberg verkeerscentrale Vlissingen Nederlandse verkeersleider 4. Katrijn Demaere Maritieme Dienstverlening en Kust 5. Tessy Vanhoenacker - Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen 6. Eric Adan Rijkswaterstaat Zeeland 7. Ben Sinke Rijkswaterstaat Zeeland Groep 3 1. Jan de Vries, Koninklijke Schuttevaer KSV 2. Kees Koppejan Nederlands loodswezen 3. Hubert Claessens - Rivierloods DAB Loodswezen 4. Jaap van der Laan Hoofdverkeersleider Rijkswaterstaat Zeeland 5. Jean Persy - Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen 6. Aat de Jong Rijkswaterstaat Zeeland 7. Martin Mesuere Maritieme Dienstverlening en Kust Vlaanderen 8. Hank Prins Rijkswaterstaat Zeeland Groep 4 1. Giel Verkamman - Koninklijke Schuttevaer KSV 2. Pierre Verberght - Vereniging van Belgische Reders der Binnen- en Rijnvaart 3. Willem Van Poucke DAB Loodswezen 4. Marc Surmont - DAB Loodswezen 5. Chris Heylen Regioverkeersleider VCZV 6. Bert Kars Zeeland Seaports 7. Pieter van Tilburg Rijkswaterstaat Zeeland 8. Jo Alloo - Havenbedrijf Gent GAB Begeleiding 1. Theo Versnel DynaVision 2. Pim Schram DynaVision Verslag ter begeleiding Preventieve voorstellen Veiligheidsprogramma Scheldegebied pag. 6/6