naar de kleuterschool

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "naar de kleuterschool"

Transcriptie

1 Met naar de kleuterschool 1

2 2

3 r was eens het jonge kind Ontwikkelt van binnen naar buiten Ontwikkeling verloopt grillig Vlindert, exploreert, speelt Tast grenzen af Fantasie en werkelijkheid Op zoek naar houvast, verbinding 3

4 4 r was eens het jonge kind

5 r was eens Van opstartbrein naar het slimme brein - Betsy van de Grift - 5

6 r was eens De Katholieke kleuterschool Vormingsplan Ontwikkelingsdoelen Leerplannen Ontwikkelingsplan Zin in leren! Zin in leven! 6

7 7 De uitrusting

8 Een geïnspireerd, neteigen leerplan Kinderen hebben Zin in leren! Zin in leven! Ze zijn intrinsiek gemotiveerd zijn om te leren en te leven, ook wanneer dat leren en leven al eens stroef verloopt. MOTIVATIE INSPIRATIE Ze gaan op zoek gaan naar de betekenis en de zin van de dingen. BETEKENISVOL LEREN Ze verbinden leren en leven met elkaar: leerstof is leefstof en omgekeerd. 8

9 9

10

11 Ontwikkelveld: Socio-emotionele ontwikkeling Ontwikkelthema: Relationele vaardigheden Generiek doel: Leerlijn: 2,5 4: Alleen spelen toekijken wanneer andere kinderen spelen naast elkaar hetzelfde spel spelen (parallel spel) - samen spelen met eenvoudige regels samenspelen gebaseerd op duidelijke afspraken en regels Korte tijd samenspelen langere tijd samenspelen en -werken 11

12 Ontwikkelveld: Muzische ontwikkeling Ontwikkelthema: Muzische vaardigheid Generiek doel: Drama Dramaspel: Leerlijn: 2,5 8: Spontaan spelen met doen alsof (individueel of in groep) handelingen nabootsen herkenbare situaties en rollen spelen fantasierollen spelen een dramaspel spelen onder begeleiding - spelen met stem, mimiek, lichaam, attributen en verkleedmateriaal 12

13 Ontwikkelveld: Taalontwikkeling Ontwikkelthema: Mondelinge taalvaardigheid Nederlands Generiek doel: Leerlijn: 2,5 4: Zich begrijpelijk uitdrukken (verbaal en non-verbaal), eventueel met ondersteuning Eenvoudige boodschappen binnen het hier-en-nu overbrengen die te maken hebben met - gewenning: interactie aangaan met andere kinderen, meedoen met versjes, standaarduitdrukkingen zoals goedemorgen gebruiken - zelfredzaamheid: hulp inroepen, vragen beantwoorden over interesses en gevoelen - omgaan met anderen: voorwerpen of handelingen beschrijven in spelsituaties, dingen over zichzelf vertellen aan anderen -spelend leren: praten over meegemaakte gebeurtenissen, een eenvoudig verhaal navertellen met visuele ondersteuning 13

14 14 De werking

15 Focussen Spontaan Gepland 15 Duurzaam Op niveau van: De school De klas De leerling

16 Focussen ONDERWIJS ARRANGEMENT 16

17 17 Rijke ervaringskansen creëren

18 Leerlingen nemen eigenaarschap over spelen en leren in handen Leraar als facilitator Veelzijdig verkennen, onderzoeken en ontdekken van de werkelijkheid. Leraar als mede-onderzoeker Actief beleven van samenzijn en groeien in verbondenheid Leraar als verbinder Leraar staat aan het roer en bepaalt grotendeels de koers. 18

19 19 En nu de praktijk

20 1. Op welke manier draagt dit onderwijsarrangement bij aan de ontwikkeling van onze leerlingen (leerling, context, leerplan) en wat is volgens jou de focus? 2. Op welke manier werk je bij jou op school aan een zachte overgang? 20

21 1. Op welke manier draagt dit onderwijsarrangement bij aan de ontwikkeling van onze leerlingen (leerling, context, leerplan) en wat is volgens jou de focus? 2. Wat vind je sterk aan de klas- en schoolinrichting bij jou op school? Waar zou je met het team nog aan willen werken? 21

22 Belangstellingscentra Een belangstellingscentrum is een onderwijsarrangement waarbij voor een korte of langere periode een geïntegreerd aanbod rond een onderwerp uit de (leef)wereld van de leerlingen uitgewerkt wordt. De onderwerpen zijn levensnabij en nodigen leerling én leraar uit om actief een (nieuw) stukje wereld te verkennen, te onderzoeken, te grijpen en begrijpen. Het aanbod is een samenhangend geheel van rijke ervaringskansen die leerlingen als het ware onderdompelt en hen de kans geeft om op hun eigen niveau deel te nemen aan de socio-culturele werkelijkheid van vandaag en morgen. 22

23 23 Belangstellingscentra

24 Belangstellingscentra Bolu was twee weken geleden gevallen en de draadjes waren net verwijderd; in de bouwhoek speelden ze al een tijdje met houten latjes maar hoewel de oudste kleuters erg inventief met plasticine en tape aan de slag gingen lukte het knopen van touwtjes niet; de meter van Sara had een sjaal gebreid en die bleef steeds haken achter de kapstok en boekentas. Mia en ik zijn met de leerlingen op stap gegaan in en rond de klas op zoek naar draadjes. Nadien volgt er in kleine groep een brainstorm rond het onderwerp. Ook wij voegen ideeën toe. We denken aan draadjes die bescherming bieden of sterk zijn (voetbalgoal, draadjes in Bolu s hoofd, draadjes die kunnen snijden (nylon, ijzerdraad). Uiteindelijk werken we het BC Draadjes aan elkaar uit waarbij we inzoomen op de wensen van de leerlingen om uit te zoeken hoe draadjes gemaakt worden en welke soorten er zijn én hoe draadjes symbool kunnen zijn van verbinding en bescherming. 24

25 25 Belangstellingscentra

26 26 Belangstellingscentra

27 1. Op welke manier draagt dit onderwijsarrangement bij aan de ontwikkeling van onze leerlingen (leerling, context, leerplan) en wat is volgens jou de focus? 2. Op welke manier wordt er bij jou op school met BC s gewerkt? In welke mate wordt er rekening gehouden met ll, context, leerplan? 27

Van focus tot onderwijsarrangement. Dienst CUR

Van focus tot onderwijsarrangement. Dienst CUR Van focus tot onderwijsarrangement Dienst CUR Weg van het label, naar een genuanceerde beeldvorming dankzij Harmonische ontwikkeling ontwikkelvelden en -thema s Operationeel doelen, leerlijnen Doorlopende

Nadere informatie

Sint-Nicolaas, de bisschop van Myra

Sint-Nicolaas, de bisschop van Myra Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur Zich gedragen weten door, verbonden met en aangesproken door gemeenschappen dichtbij en veraf; ontdekken

Nadere informatie

Leerplanacademie sessie 2

Leerplanacademie sessie 2 Leerplanacademie sessie 2 Dit blijft ons verhaal. 1. Inhoudelijke verdieping van ontwikkelvelden, ontwikkelthema s en generieke doelen van persoonsgebonden en cultuurgebonden ontwikkeling. 2. Het ordeningskader

Nadere informatie

Onderwijs grand-cru Zin in leren! Zin in leven! als spiegel voor onderwijskwaliteit Kris De Ruysscher

Onderwijs grand-cru Zin in leren! Zin in leven! als spiegel voor onderwijskwaliteit Kris De Ruysscher > < Onderwijs grand-cru Zin in leren! Zin in leven! als spiegel voor onderwijskwaliteit Kris De Ruysscher Doelen Nagaan welke handvatten Zill aanreikt om aan kwaliteitsbewaking van onderwijs te doen Onderzoeken

Nadere informatie

De Zill! Leerplansite verkennen.

De Zill! Leerplansite verkennen. De Zill! Leerplansite verkennen. De waarde van de Zill! leerplansite wordt soms wel eens onderschat. Je kan er alle informatie vinden rond visie, het waarom, het waar Er wordt haarfijn uitgelegd wat Zill!

Nadere informatie

Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan

Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan Schematische voorstelling: Ontwikkelingsplan 1. (17) Wegwijzers voor goed kleuteronderwijs In het eerste deel worden de wegwijzers naar goed kleuteronderwijs beschreven. Het zijn de sleutelbegrippen uit

Nadere informatie

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP

BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN. Inleiding. verwijst naar ontwikkelingsaspecten uit het OWP BIJLAGE 2 RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING IN DE LEERPLANNEN Inleiding In alle leerplannen en in het Ontwikkelingsplan voor de Katholieke Basisschool zitten aspecten van relationele vorming verwerkt. Soms

Nadere informatie

Leerplanacademie SG Stekene sessie 1

Leerplanacademie SG Stekene sessie 1 Leerplanacademie SG Stekene sessie 1 Bingo : ZILL! ONZE DOELEN VANDAAG Thuiskomen in de leergroep. Inzicht in opstarten van een veranderingsproces. Het leerplan Zin in leren! Zin in leven! kunnen duiden

Nadere informatie

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur christelijke scheppingsspiritualtiteit betekent in het leven van mensen en. KLEUTER: verbondenheid

Nadere informatie

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Het ontwikkelingsplan nieuw vormingsplan voor de kleuterschool

Het ontwikkelingsplan nieuw vormingsplan voor de kleuterschool Het ontwikkelingsplan nieuw vormingsplan voor de kleuterschool Kleuters onderwijzen is een boeiende opgave. Heel wat kleuterleid-st-ers zetten zich reeds jaren met veel enthousiasme in om te werken aan

Nadere informatie

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen Zin in goed onderwijs Frans! Talige grondhouding Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid Frans Mia Vanden Waeyenbergh Pedagogisch begeleider Frans, CLIL en coördinatie MVT 1. Visie op goed taalonderwijs

Nadere informatie

Ik hoor, ik hoor, wat jij niet ziet

Ik hoor, ik hoor, wat jij niet ziet Rooms-katholieke Godsdienst RKvm Vertrouwen en wantrouwen, mogelijkheden en beperkingen liggen en een nieuw begin maakt. Ontdekken wat verrijzenis kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk in het

Nadere informatie

Doelenlijst G-start voor VVKBaO

Doelenlijst G-start voor VVKBaO 1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.

Inhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier... blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders

Nadere informatie

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur

Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur voor de keuzes die men maakt. Verschillende vormen van verstilling, meditatie, KLEUTER: verbondenheid

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Spel

Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Spel PAK EEN VUL AAN: ALS KINDEREN RUZIE MAKEN TIJDENS HET SPEL DAN GA IK PAK EEN BIED JIJ KINDEREN GRAAG STRUCTUUR TIJDENS SPEL EN STEL JE GRAAG GRENZEN? MET WELKE SPELACTIVITEITEN KUN JE VOORAL DE SOCIAAL

Nadere informatie

Doelen van de werkwinkel

Doelen van de werkwinkel werkwinkel Hoe Zill jouw schoolproject kan versterken Anne Verhoeven Doelen van de werkwinkel 1. De ZillSite intensief gebruiken (en zo beter leren kennen) 2. Een schoolproject ondersteunen vanuit Zill

Nadere informatie

EIGENAARSCHAP OVER HET LEERPLAN

EIGENAARSCHAP OVER HET LEERPLAN EIGENAARSCHAP OVER HET LEERPLAN Onderwijsarrangementen ontwerpen in de basisschool op maat van de leerlingen, de context en Zin in leren! Zin in leven! Op vraag van de scholen gaven ontwikkelaars van het

Nadere informatie

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester

ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester ATTITUDINALE DOELEN VOOR DE KLEUTERSCHOOL Klas : Schooljaar : Thema's I II III trimester 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Positieve ingesteldheid 1 zich emotioneel goed voelen 2 zich als persoon iets

Nadere informatie

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van

Nadere informatie

Onderwijskundige doelen

Onderwijskundige doelen Onderwijskundige doelen Het materiaal van Dit Ben Ik in Brussel beoogt vooral het positief omgaan met diversiteit. Daarom is het ook logisch dat heel wat doelen van het Gelijke Onderwijskansenbeleid aan

Nadere informatie

Cijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten

Cijfers en letters. Zelfstandig spelen. Ontmoeten Cijfers en letters Zelfstandig spelen Schrijfhoekje: ( MO ) 45 kleinmotorisch bewegen Met allerlei schrijfmaterialen experimenteren op verschillende soorten papier < een juiste pengreep nadoen bij het

Nadere informatie

Doelen 22/11/2017. Een harmonische ontwikkeling van elk kind. 1. Dieper zicht krijgen op het ontwikkelveld mediakundige ontwikkeling

Doelen 22/11/2017. Een harmonische ontwikkeling van elk kind. 1. Dieper zicht krijgen op het ontwikkelveld mediakundige ontwikkeling 22/11/2017 Doelen 1. Dieper zicht krijgen op het ontwikkelveld mediakundige ontwikkeling ontwikkelthema s generieke doelen leerlijnen 2. Mediaonderwijs binnen ZILL: combineren van ontwikkelvelden bij het

Nadere informatie

Leerplandoelen Drama (GO)

Leerplandoelen Drama (GO) Leerplandoelen Drama (GO) 1ste graad 3.1 De leerlingen kunnen door kijken naar, inspelen op en zelf spelen, plezier beleven aan eenvoudige dramatische situaties. a. toneelvoorstellingen of poppentheater

Nadere informatie

VISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon.

VISIE. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. Met opvoeden en onderwijzen beogen leerkrachten de harmonische ontplooiing van de totale persoon. OPVOEDEN en LEREN is gebaseerd op een draagvlak van STEUNEN, STUREN EN STIMULEREN: Om binnen de grenzen

Nadere informatie

Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs

Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs 1. Specifiek voor het kleuteronderwijs: (Ook de ander leerplannen gelden voor het kleuteronderwijs) November 2008 Ontwikkelingsplan nieuw

Nadere informatie

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.

Nadere informatie

Arrangement: Sport en spel

Arrangement: Sport en spel Rooms-katholieke Godsdienst RKgs RKgs Openkomen voor geloofstaal, symboliek en rituelen (RKgs) liggen en een nieuw begin maakt. Ontdekken wat verrijzenis kan betekenen in het leven van mensen en mogelijk

Nadere informatie

Verhalen uit de praktijk

Verhalen uit de praktijk Van eigen-wijs Eva Tiquet naar samen wijzer Verhalen uit de praktijk Van eigen-wijs naar samen wijzer. Een mooie titel. Maar wat betekent het in de praktijk? Onze Pedagogische Commissie ging op zoek naar

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht werken met het leerplanconcept Zin in leren! Zin in leven!

Ontwikkelingsgericht werken met het leerplanconcept Zin in leren! Zin in leven! Ontwikkelingsgericht werken met het leerplanconcept Zin in leren! Zin in leven! Kris De Ruysscher Pedagogisch begeleider Dienst Curriculum & vorming In Opdrachten voor het katholiek basisonderwijs in Vlaanderen

Nadere informatie

DE KRACHT VAN HET COLLECTIEF ONDERWIJS VAN MORGEN

DE KRACHT VAN HET COLLECTIEF ONDERWIJS VAN MORGEN Op weg naar 2020 Dit is het verhaal van de NUOVO scholengroep. Verantwoordelijk voor voortgezet onderwijs aan ruim 5.000 leerlingen in de stad Utrecht. Tien openbare scholen bieden samen een breed aanbod:

Nadere informatie

Pedagogische Visie en Beleid

Pedagogische Visie en Beleid Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te

Nadere informatie

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan GO! Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN

BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN BIJLAGE 3 DE LEERPLANNEN EN RELATIONELE EN SEKSUELE VORMING In deze bijlage maken we de vergelijking tussen de Ontwikkelingsdoelen uit het Ontwikkelingsplan van de katholieke kleuterschool en de doelen

Nadere informatie

Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama -

Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama - Cultuureducatie met Kwaliteit Nijmegen - Vaardigheidslijn Drama - In de vaardigheidslijn drama wordt gebruik gemaakt van spelvaardigheden, verbeelden en vormgeven in een opbouwende lijn voor de groepen

Nadere informatie

Naar het eerste leerjaar

Naar het eerste leerjaar Naar het eerste leerjaar Overgang eerste leerjaar We kijken eerder naar het ontwikkelingsniveau van uw kind dan naar de leeftijd en proberen het zo een stukje verder te brengen in zijn ontwikkeling. De

Nadere informatie

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT - SCHOOLBROCHURE - Basisonderwijs DE LINDE, Overpelt ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT In ons Eigen opvoedingsproject (EOP) kan u lezen hoe wij als school onze opvoedingstaak zien.

Nadere informatie

Bekijk het maar! met Suus & Luuk

Bekijk het maar! met Suus & Luuk Bekijk het maar! met Suus & Luuk Richtlijnen voor taal en sociaal emotionele ontwikkeling die gebruikt kunnen worden in het werken met Bekijk het maar! met Suus & Luuk Taal Midden peuters (ca. 3 jaar)

Nadere informatie

Thema: Verhuizen. Lesduur: ong. 50 min

Thema: Verhuizen. Lesduur: ong. 50 min Thema: Verhuizen Lesduur: ong. 50 min Muzische grondhouding ZiLL-doelen Bewegingsexpressie - MUgr3: zich bewust worden van de eigen muzische en creatieve mogelijkheden (talenten) en die tonen - MUgr4:

Nadere informatie

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien

Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.

Nadere informatie

Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw.

Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. onderwijs Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. April 2012 2 Stad & Esch bereidt leerlingen optimaal voor op de

Nadere informatie

Thema kijken en observeren

Thema kijken en observeren Waarom is het van belang voor leerkrachten die met jonge kinderen werken? Jonge kinderen ontwikkelen zich razendsnel. Soms gaat het in sprongen, soms lineair. Het is voor een leerkracht van belang om voortdurend

Nadere informatie

Inspiratiegids Bee-Bot

Inspiratiegids Bee-Bot Inspiratiegids Bee-Bot Beste leraar, De bedoeling van deze inspiratiegids is om jou te inspireren om de Bee-Bot als leermiddel te gebruiken. De Bee-Bot biedt heel wat mogelijkheden om zowel binnen een

Nadere informatie

Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken?

Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken? Sessie 2: Hoe werk je aan de eindtermen Nederlands, ook in andere vakken? Vorm groepjes en verdeel de volgende rollen: groepsleider, verslaggever en tijdbewaker. 1. Eindtermen Nederlands: een verkenning

Nadere informatie

ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling

ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling ONTWIKKELVELDEN ONTWIKKELTHEMA S Benaming in het boek Plaats Persoonsgebonden ontwikkeling Ontwikkeling van een innerlijk kompas Identiteit Psychosociale identiteit Het zelf Een positief zelfbeeld 196-200

Nadere informatie

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met

Nadere informatie

Eén, twee, drie en rust.

Eén, twee, drie en rust. Rooms-katholieke Godsdienst RKve Verbondenheid met zichzelf, anderen, gemeenschappen, natuur en cultuur voor de keuzes die men maakt. Verschillende vormen van verstilling, meditatie, KLEUTER: verbondenheid

Nadere informatie

Verslag techniekweek 2015

Verslag techniekweek 2015 Vrije Basisschool Jan Ruusbroec Fabriekstraat 3, 1601 Ruisbroek Tel. 02 377 67 59 e-mail: janruusbroec1@gmail.com Verslag techniekweek 2015 Algemene bevindingen: website: www.janruusbroec.be Experimentele

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz.

Inhoudsopgave. Visie van de Pionier. blz. 3. Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3. Spel blz. 3. De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 1 Inhoudsopgave Visie van de Pionier. blz. 3 Visie spelend leren op de Pionier.. blz. 3 Spel blz. 3 De hoeken: een rijke speel-werkplek... blz. 5 De rol van de leerkracht..blz. 5 De rol van de ouders blz.

Nadere informatie

Logeer boeken. Groep 1-2

Logeer boeken. Groep 1-2 Logeer boeken Groep 1-2 INHOUD 1 Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 2 Logeerboeken... 2 2.1 Organisatie... 2 2.2 Voorbereiding... 4 2.3 Algemene Lessuggesties... 5 3 Bijlagen... 8 3.1 Informatiebrief

Nadere informatie

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND

STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND VANDAAG: WAAR VOEDEN WE VOOR OP? PREVENTIE ONTWIKKELING VAN HET BREIN SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN METACOGNITIEVE VAARDIGHEDEN ESSENTIE VAN OVERDRACHT PROBLEEM

Nadere informatie

STEM++ GO! DE LUCHTBALLON TIENEN INSPIRATIESESSIE 05 _ 02/05/2018 TREFWOORDEN MEER TECHNIEK OP SCHOOL SLEUTELS BRON

STEM++ GO! DE LUCHTBALLON TIENEN INSPIRATIESESSIE 05 _ 02/05/2018 TREFWOORDEN MEER TECHNIEK OP SCHOOL SLEUTELS BRON + STEM++ GO! DE LUCHTBALLON TIENEN INSPIRATIESESSIE 05 _ 02/05/2018 TREFWOORDEN De Luchtballon is een GO! basisschool met 60,5% SES leerlingen. De school is gelegen in een kansarme buurt in Tienen waar

Nadere informatie

HET NIEUWE LEERPLAN- CONCEPT BASISONDERWIJS IN HET REFERENTIEKADER VOOR ONDERWIJSKWALITEIT

HET NIEUWE LEERPLAN- CONCEPT BASISONDERWIJS IN HET REFERENTIEKADER VOOR ONDERWIJSKWALITEIT HET NIEUWE LEERPLAN- CONCEPT BASISONDERWIJS IN HET REFERENTIEKADER VOOR ONDERWIJSKWALITEIT 36 Op 20 september 2016 is het Referentiekader voor Onderwijskwaliteit (ROK) voorgesteld. De onderwijsinspectie,

Nadere informatie

Gemeentelijk basisonderwijs: Pedagogisch project

Gemeentelijk basisonderwijs: Pedagogisch project : Het pedagogische project geeft de kenmerken aan die de school hanteert bij de opvoeding en het onderwijs van de kinderen. De missie en visie die het schoolbestuur, de directie en de leerkrachten nastreven,

Nadere informatie

Inhoudsopgave curriculum drama op de basisschool. 1. Definitie. 2. Visie. 3. Doelen. 4. Werkvormen. 5. Leerlijnen. 6. Materialen. 7.

Inhoudsopgave curriculum drama op de basisschool. 1. Definitie. 2. Visie. 3. Doelen. 4. Werkvormen. 5. Leerlijnen. 6. Materialen. 7. Inhoudsopgave curriculum drama op de basisschool 1. Definitie 2. Visie 3. Doelen 4. Werkvormen 5. Leerlijnen 6. Materialen 7. Rapportage 8. Budget 9. Evaluatie en bijstelling 10. Leerlijn drama Voorwoord

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf 1. Wijst dingen aan die het wil, herkent zichzelf in de spiegel, is zich bewust waar het wel en niet van houdt. (Het kind wordt bewust

Nadere informatie

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal.

PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. PUK! Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Woordenschat & Taal. # STEL MEDESPELER ENKELE GESLOTEN VRAGEN EN STEL ENKELE OPEN VRAGEN. LEUKE TAALACTIVITEIT BIJ HET THEMA HATSJOE! IS...

Nadere informatie

Accent op verhaal. Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten.

Accent op verhaal. Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. onderdeel: dialoog Titel: De uitgewiste bladzijde Graad: 2 Accent op verhaal Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven

Nadere informatie

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen

Nadere informatie

WORD GROTER DAN WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell (vertaling Egbert Monsuur)

WORD GROTER DAN WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell (vertaling Egbert Monsuur) WORD GROTER DAN WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell (vertaling Egbert Monsuur) 1 Les vijf Welkom bij les vijf van deze e-cursus waarin we je laten zien hoe je groter kunt worden en je problemen kleiner!

Nadere informatie

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK

De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK De lat hoog voor iedereen! Conferentie Steunpunt GOK Krachtige leeromgeving Inbreken in de klas Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het lager onderwijs Diversiteit KVS

Nadere informatie

Hoekenfiche Bouwhoek

Hoekenfiche Bouwhoek Hoekenfiche Bouwhoek Materiaal Peuters eerste kleuterklas Tweede kleuterklas Derde kleuterklas Basismateriaal: Groot materiaal vb. houten blokken Mega-legoblokken magneetblokken Basismateriaal: + middelgroot

Nadere informatie

ONTWIKKELING VAN WISKUNDIG DENKEN.

ONTWIKKELING VAN WISKUNDIG DENKEN. ONTWIKKELING VAN WISKUNDIG DENKEN Sabine.jacobs@katholiekonderwijs.vlaanderen Wiskundig denken in 3 vragen 1. Waarom is wiskunde en wiskundig denken belangrijk? 2. Hoe krijgt wiskundig denken vorm in het

Nadere informatie

Activiteit 1. Waarnemen Ik kijk en ik knuffel. Doelen. Materiaal. Voortaak

Activiteit 1. Waarnemen Ik kijk en ik knuffel. Doelen. Materiaal. Voortaak i m p r e s s i e Activiteit 1 Waarnemen Ik kijk en ik knuffel Doelen 1 De kleuters kunnen gevoelens herkennen, ze ervaren hoe fijn het is om te knuffelen. (16) (WO 3.1) 2 De kleuters tonen hoe graag ze

Nadere informatie

WAP-symposium: schoolsucces René Berends

WAP-symposium: schoolsucces René Berends Eigenaarschap in het taalonderwijs Taalvaardigheid en schoolsucces WAP-symposium: schoolsucces René Berends 20-1-2018 Kennismaking René Berends 088-0193680 r.f.berends@saxion.nl https://saxion.nl/site/index/

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

7. Wij gaan op safari

7. Wij gaan op safari 7. Wij gaan op safari Tijdens deze activiteit: spelen de kinderen in het safaripark en maken ze een film over het verzorgen van de dieren in het safaripark. De filmopname wordt tijdens activiteit 20 aan

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

Op stap naar het 1 ste leerjaar

Op stap naar het 1 ste leerjaar Op stap naar het 1 ste leerjaar Schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Werkgroep zorg - KOM Inleiding Uit de kindermond Ik wil naar het eerste leerjaar en ik wil snel leren lezen want dan kan ik Jommeke

Nadere informatie

junior Een onmisbaar spel voor muzische vorming. Spelenderwijs inzicht krijgen in sociale en verbale vaardigheden voor kinderen van 4 tot 6 jaar.

junior Een onmisbaar spel voor muzische vorming. Spelenderwijs inzicht krijgen in sociale en verbale vaardigheden voor kinderen van 4 tot 6 jaar. Een onmisbaar spel voor muzische vorming. junior Spelenderwijs inzicht krijgen in sociale en verbale vaardigheden voor kinderen van 4 tot 6 jaar. Ontwikkeld en uitgegeven door Artikelcode: TC1800 Het babbelspel

Nadere informatie

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal De Vakman De leerling kan gericht luisteren van intuïtief naar bewust waarnemen luisteren naar het eigen musiceren weten wat je hoort zich de muziek inwendig voorstellen de muzikale parameters en componenten

Nadere informatie

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen. Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport

Nadere informatie

maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat.

maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat. 5. Een beestenboel Tijdens deze activiteit: maken de kinderen een dierenmasker en kruipen in de huid van het dier dat op het masker staat. Inrichting speelleeromgeving Deze activiteit begint in de safarihoek,

Nadere informatie

Pedagogisch project gemeentelijk onderwijs Beveren 2017

Pedagogisch project gemeentelijk onderwijs Beveren 2017 Hoog-Kallostraat 30-9120 Kallo tel 03 750 10 95 gbs.kallo@beveren.be Pedagogisch project gemeentelijk onderwijs Beveren 2017 KWALITEITSVOL ONDERWIJS Om de kwaliteit van het onderwijs te garanderen, volgen

Nadere informatie

EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS

EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 12 VISO Mariakerke De Vlaamse overheid voorziet bij de modernisering van het secundair onderwijs een reeks structurele maatregelen,

Nadere informatie

Je culturele vermogens, hoe werk je eraan?

Je culturele vermogens, hoe werk je eraan? Je culturele vermogens, hoe werk je eraan? kunst & maatschappij context biedt (bronnen voor) context aan legt verbanden culturele instelling of externe vakdocent leerkracht of docent tussen leerstof analyseren

Nadere informatie

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7 1 Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling Zelfbeeld 1. Gebruikt en begrijpt het woord wij. 2. Ontdekt verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en de anderen in de groep. 3. Toont non-verbaal

Nadere informatie

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 1. Omgaan met jezelf, met en met volwassenen Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Zelfbeeld Sociaal gedrag belangstelling voor andere kinderen, maar houden weinig rekening met de ander

Nadere informatie

Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8

Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8 Drama: verdeling vakinhoud leerlijn groep 1-8 Toelichting schema Groen gemarkeerd = aanbevolen door vakdocent (minimaal) Geel gemarkeerd = stapje verder Rol opbouw Houding: Fysiek en Mimiek Stem Hoofdemoties

Nadere informatie

2013-2017. Huiswerkbeleid

2013-2017. Huiswerkbeleid 01-017 Huiswerkbeleid Inhoudsopgave Beschrijving doelgroep Visie op onderwijs Basisvisie Leerinhouden/Activiteiten De voor- en nadelen van het geven van huiswerk Voordelen Nadelen Richtlijnen voor het

Nadere informatie

Wij gaan met plezier naar school.

Wij gaan met plezier naar school. www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen

Nadere informatie

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Kerndoelen: 1. Leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie mondeling (of schriftelijk) gestructureerd weer te

Nadere informatie

Informatieboekje groep 1

Informatieboekje groep 1 Informatieboekje groep 1 Schooljaar 2017-2018 Vanaf 30-10-2017 heet onze school: Basisschool De Jonge Helden In en op dit boekje staat nog de oude schoolnaam. Inhoudsopgave De leerkrachten... 2 Spelend

Nadere informatie

LEIDRAAD VOOR EEN KLASBEZOEK BIJ DE LEERKACHT BEWEGINGSOPVOEDING KLEUTER Bijlage 3 April 2012

LEIDRAAD VOOR EEN KLASBEZOEK BIJ DE LEERKACHT BEWEGINGSOPVOEDING KLEUTER Bijlage 3 April 2012 Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL LEIDRAAD VOOR EEN KLASBEZOEK BIJ DE LEERKACHT BEWEGINGSOPVOEDING KLEUTER Bijlage 3 April 2012 Naam leerkracht Datum Klas Activiteit

Nadere informatie

De Lerarenopleiding Kleuteronderwijs aan de Hogeschool-Universiteit Brussel in 10 bladwijzers VLEKHO-HONIM

De Lerarenopleiding Kleuteronderwijs aan de Hogeschool-Universiteit Brussel in 10 bladwijzers VLEKHO-HONIM De Lerarenopleiding Kleuteronderwijs aan de Hogeschool-Universiteit Brussel in 10 bladwijzers VLEKHO-HONIM Opleidingsprincipe 1 Werken met thema s Opleidingsprincipe 1 Werken met thema s In de kleuterklas

Nadere informatie

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe

www.vclb-koepel.be www.vclb-koepel.b Voorbeelden van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: Groeiboek Groeiboe van basiscompetenties TAAL/mondelinge taalontwikkeling zijn: [...] De kleuter staat open voor hulp van juf bij De kleuter imiteert andere kleuters bij De kleuter vertelt aan andere kleuters hoe hij De

Nadere informatie

Functiebeschrijving beleidsmedewerker

Functiebeschrijving beleidsmedewerker Functiebeschrijving beleidsmedewerker Algemeen kader: Krachtlijnen van het opvoedingsconcept voor het katholiek basisonderwijs ( OKB) Werken aan een schooleigen christelijke identiteit Werken aan een degelijk

Nadere informatie

Leerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan VVKBaO. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan VVKBaO Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Stappenplan Ontdekken van de Wereld

Stappenplan Ontdekken van de Wereld Stappenplan 2.1.2 Ontdekken van de Wereld In dit document lees je wat het beroepsproduct bij de onderwijseenheid Ontdekken van de Wereld inhoudt en volgens welke stappen je er aan kunt werken. Inleiding

Nadere informatie

Nieuw leerplan: Zin in leren, zin in leven

Nieuw leerplan: Zin in leren, zin in leven Nieuw leerplan: Zin in leren, zin in leven Alle scholen in Vlaanderen en Brussel die erkend zijn door het Ministerie van Onderwijs en Vorming zijn verplicht een leerplan te volgen. Dit leerplan is het

Nadere informatie

Overzicht van de trajecten

Overzicht van de trajecten Pedagogische Begeleiding Regio Antwerpen Noorderlaan 108 2030 Antwerpen 03 543 97 05 www.dsko.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen Trajecten pedagogische begeleiding BaO en BuBaO 2018-2019 Voor het schooljaar

Nadere informatie

Inhoudsopgave BIJLAGEN

Inhoudsopgave BIJLAGEN BIJLAGEN Leerlijn Theater Thema Identiteit Groep 7 en 8 Mei 2017 Inhoudsopgave BIJLAGEN 1. Introductie van het project - (Voorbeeld)brief van de theaterdirecteur - Reflectievragen 2. Oriëntatie 2.1. Het

Nadere informatie

Werken in één leefgroep in onze kleuterschool

Werken in één leefgroep in onze kleuterschool Werken in één leefgroep in onze kleuterschool Waarom zetten we deze stap? Waarom zetten we deze stap? Het nieuwe leerplanconcept van het katholiek onderwijs Zin in leren! Zin in leven! legt de nadruk op

Nadere informatie

KOKEN IN DE KLAS. hoekenfiche. Algemeen: DOELEN en ASPECTEN

KOKEN IN DE KLAS. hoekenfiche. Algemeen: DOELEN en ASPECTEN KOKEN IN DE KLAS hoekenfiche In deze hoekenfiche vindt u de belangrijkste ontwikkelingsaspecten en de leerplandoelen van wereldoriëntatie en Nederlands. Die zijn geordend in drie groepen: algemeen bij

Nadere informatie

Accent op verhaal. Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten.

Accent op verhaal. Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. onderdeel: dialoog Titel les/thema Toneel spelen Graad: 1 Accent op verhaal Aan al deze doelen wordt gewerkt, toch duidt u best aan welke u in de verf wil zetten. Leerplandoelnummer Leerplandoel uitgeschreven

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat

Nadere informatie