Evaluatie groepsaanpak Beke

Transcriptie

1 Evaluatie groepsaanpak Beke periode datum 18 februari 2013 versie 0.8 Auteur(s) I. van Buuren en H. Apell Stad en Wijk bezoekadres Raadhuislaan 106, 3201 EL Spijkenisse postadres Postbus 25, 3200 AA Spijkenisse telefoon (0181) fax (0181) internet

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De groepsaanpak Beke in de Spijkenisser praktijk Eerste groep: overlastgevend (2011) Tweede groep: hinderlijk (2011) Derde groep: overlastgevend (2012) Vierde groep: hinderlijk (2012) Conclusie Proces Randvoorwaarden Gemeentelijk Beke-regisseur Convenant Shortlist Implementatie Verwachtingen Rolinvulling Proces Relatie tot eigen functie Resultaat Conclusie Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen 18 Bijlage: 1. Methodiek Groepsaanpak Beke Structuur 23

3 Inleiding In september 2010 is besloten de groepsaanpak Beke in de gemeente Spijkenisse te gaan uitvoeren. Uitgangspunt bij deze aanpak van problematische jeugdgroepen is het tegengaan van de veroorzaakte overlast en jeugdcriminaliteit en het bieden van een positief toekomstperspectief aan de individuele leden van de groep. Sinds de start van de implementatie van de groepsaanpak Beke in januari 2011, zijn er twee hinderlijke en twee overlastgevende groep onder regie van een gemeentelijk regisseur opgepakt. In deze evaluatie wordt een beeld geschetst van de geleverde inzet op deze jeugdgroepen. Per groep betreft dit maatwerk. Tevens worden de randvoorwaarden beschouwd waaraan moet worden voldaan om de groepsaanpak uit te kunnen voeren. Daarnaast worden de ervaringen weergegeven van de ketenpartners die actief betrokken zijn geweest bij de implementatie van de aanpak. Deze professionals hebben tenslotte aanbevelingen gedaan ter verbetering van verdere implementatie van deze aanpak van problematische jeugdgroepen. Op een later tijdstip wordt separaat geadviseerd over de voortzetting van de groepsaanpak Beke.

4 1. De groepsaanpak Beke in de Spijkenisser praktijk In september 2010 is besloten de groepsaanpak Beke in de gemeente Spijkenisse te gaan uitvoeren. In bijlage 1 Methodiek Groepsaanpak Beke wordt kort weergegeven hoe de groepsaanpak Beke is opgebouwd (regierol, shortlistmethodiek, prioritering, plan van aanpak). Sinds de start van de implementatie van de groepsaanpak Beke in januari 2011, zijn er twee hinderlijke en twee overlastgevende groep onder regie van een gemeentelijk regisseur opgepakt. Uitgangspunt bij deze aanpakken is het tegengaan van de veroorzaakte overlast en jeugdcriminaliteit en het bieden van een positief toekomstperspectief aan de individuele leden van de groep. Voor een beeld van de aanpak van deze jeugdgroepen wordt in dit hoofdstuk per groep beknopt een beeld gegeven van de geleverde inzet en resultaten. Per groep betreft dit maatwerk. 1.1 Eerste groep: overlastgevend (2011) Startsituatie De overlastgevende jeugdgroep bestond uit elf mannelijke jongeren in de leeftijd van 17 tot en met 25 jaar, waarvan de meeste leden regelmatig softdrugs en in het weekend harddrugs gebruikten. Een groot gedeelte van de groepsleden heeft zich schuldig heeft gemaakt aan het plegen van strafbare feiten, voornamelijk vermogensdelicten om zodoende te komen aan geld om verdovende middelen te kunnen kopen. Naast de vermogensdelicten heeft een aantal groepsleden zich ook schuldig gemaakt aan vernielingen. Het vermoeden bestond dat er tevens gehandeld werd in drugs. Politie heeft aangegeven dat de jongeren zich gemakkelijk lieten aanspreken op het gedrag, maar bij corrigerende maatregelen kon de groep zich wat provocerend opstellen. In 2010 is gericht opsporingsonderzoek uitgevoerd. Gevolg van dit onderzoek en de daaruit voortvloeiende justitiële bemoeienis met de individuele leden van de groep is geweest, dat vrij snel na opstart van de groepsaanpak werd opgemerkt dat van groepsvorming op de locatie weinig sprake meer was. Een aantal leden van de groep had reeds vervolgstappen ingezet richting een positief toekomstperspectief. Daarnaast zijn ook ouders geschrokken over wat er zich binnen de groep heeft afgespeeld. Plan van aanpak Er is geïnventariseerd welke jongeren konden worden aangemerkt als vast lid van de groep op de overlastlocatie. De elf jongeren zijn thuis niet bezocht door de Beke-regisseur en wijkagent, omdat de eerdere justitiële bemoeienis al had geleid tot positieve veranderingen en deze mogelijk negatief verstoord konden worden door een huisbezoek, die stevige impact kan hebben en mogelijk kon leiden tot verwarring bij ouders en jongeren. Over deze jongeren heeft geen registratie van gegevens plaatsgevonden, zoals binnen de groepsaanpak Beke wel behorend (zie voor meer informatie de procesgang bij de drie andere groepen). Inzet van wijkagent en jongerenwerker op de groep in de avonduren heeft een aantal avonden per week gedurende langere tijd plaatsgevonden. Vooraf zijn afspraken gemaakt over de wijze van benadering door politie en jongerenwerker naar de groep op de locatie, indien aanwezig. Voor ieder individu van de groep is ingezet op een bijdrage voor een zo positief mogelijk toekomstperspectief. Deze inzet heeft gevarieerd van het voeren van gesprekken met 4

5 jongeren voor gerichte verdere toeleiding naar hulp en zorg tot aan het vinden van huisvesting voor een jongere die uit detentie was vrijgekomen. Duur van de aanpak De aanpak is gestart in januari Driewekelijks is de werkgroep, bestaande uit een jongerenwerker, politie en ISA-medewerkers, onder regie van de Beke-regisseur bijeen geweest om de actualiteit op de locatie, de groep en de individuen te bespreken en uitgezette acties op resultaten te schouwen. De actieve fase van de groepsaanpak is afgesloten in mei Er heeft voor deze groep geen monitoringsfase (afschalen) plaatsgevonden. Opvallende zaken in de samenwerking In deze groepsaanpak heeft contact met en terugkoppeling vanuit het openbaar ministerie tekort geschoten. Deze tekortkoming heeft onder meer geleid tot het ad hoc moeten opvangen van een vrijgekomen ex-gedetineerde, die gezien zijn achtergrond op voor hem passende opvang had mogen rekenen. Voorbereidingen voor opvangvoorzieningen op het gebied van aansluitende zorg na zijn vrijlating hebben door het uitblijven van een terugkoppeling vanuit het openbaar ministerie aan de gemeente niet plaats kunnen vinden. Interne discussie tussen de ketenpartners heeft plaatsgevonden met de vraag of deze groep jongeren bij aanvang van de groepsaanvang nog wel als Beke-waardig zou kunnen worden aangemerkt. Van groepsvorming was bij de opstart niet of nauwelijks meer sprake en het merendeel van de jongeren was inmiddels bezig met een vervolgfase voor een positief toekomstperspectief. Echter, de zorgelijke achtergronden van de jongeren hebben gezorgd voor het gezamenlijk besluit om toch de groepsaanpak Beke in te zetten, waarbij met name is ingezet op het individu. Resultaten Gedurende de inzet van de groepsaanpak Beke zijn er geen meldingen van overlast geweest. Bij afsluiting van de groepsaanpak is vastgesteld dat het met het merendeel van de jongeren redelijk tot goed gaat. Voor drie jongeren is bij de afsluiting van de groepsaanpak de verwachting uitgesproken dat zorgen om deze jongeren nog geruime tijd zouden kunnen blijven bestaan. Deze jongeren zijn overgedragen aan de GOSA-regisseur. Voor vijf jongeren is een justitieel of zorgtraject ingezet. 1.2 Tweede groep: hinderlijk (2011) Startsituatie De hinderlijke jeugdgroep heeft bestaan uit vijftien mannelijke jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 23 jaar. Allen kennen problemen op het gebied van scholing, werk en middelengebruik. Twee leden zijn licht verstandelijk beperkt, drie leden hebben een opgelegde voogd en twaalf leden hebben contact gehad met justitie. De gepleegde delicten betreffen vandalisme, diefstal, heling en openlijke geweldpleging. De groep liet zich op de overlastlocatie door politie en een aantal bewoners op momenten slecht aanspreken op het gedrag. De groep zorgde voor onveiligheidsgevoelens onder bewoners. Het ging hierbij veelal om herrie en muziek (o.a. vanuit auto s) tot in de late avond en het achterlaten van afval, dat tevens over schuttingen van tuinen werd gegooid. In de weekenden heeft de groep 5

6 aantrekkingskracht uitgeoefend op andere jongeren, waardoor er op momenten sprake was van groepsvorming van veertig tot zestig jongeren op de locatie. Hieronder waren meisjes in de leeftijd van 14 tot 18 jaar, die een positieve invloed hadden op de groepsleden. Plan van aanpak Er is geïnventariseerd welke jongeren konden worden aangemerkt als vast lid van de groep op de overlastlocatie. In eerste instantie werd gesproken van vijfentwintig jongeren, maar nader onderzoek en observatie maakte duidelijk dat de groep feitelijk bestond uit vijftien leden. Deze vijftien jongeren zijn thuis bezocht en het gesprek is aangegaan met de ouders. Deze bezoeken zijn afgelegd door de Beke-regisseur en de wijkagent. Tijdens deze bezoeken is tevens volgens de wet op de privacy een brief uitgereikt met reden en uitleg waarom de persoonlijke gegevens over de desbetreffende jongere zijn geregistreerd voor een periode van minimaal zes maanden. Deze huisbezoeken werden in veertien gevallen positief gewaardeerd door de ouders. Drie ouderparen wilden nadere informatie over de registratie, vijf ouderparen hebben de later georganiseerde voorlichtingsbijeenkomst over drugs bijgewoond. Inzet van wijkagent, Directe Hulpverlening (DHV) van politie bij overlastmeldingen en jongerenwerker op de groep in de avonduren heeft structureel een aantal avonden per week gedurende langere tijd plaatsgevonden. Daarbij zijn vooraf afspraken gemaakt over de wijze van benadering door politie en jongerenwerker naar de groep. Sinds juli 2011 zijn er geen overlastmeldingen meer geweest. Het opbouwwerk heeft contacten gelegd met bewoners en onderzoek gedaan naar de ervaren overlast. Hieruit is gebleken dat de overlast gaandeweg verminderde en dat een aantal bewoners aangaven goed met de jongeren in gesprek te zijn gekomen. Enkele citaten van jongeren en ouders: Jongere: Het was voor mij helemaal niet leuk dat die mevrouw met de wijkagent bij mij thuis op bezoek kwam. Ik heb gelijk mijn vrienden ge-sms t dat zij ook bezoek kunnen verwachten. Jongere: Ik verdenk de jongerenwerkers er van dat zij alles over ons hebben verteld. Eigenlijk kan dit ook weer niet, want de jongerenwerkers weten niet alles over ons. Ouder: Ik ben blij dat u mij vertelt wat mijn zoon in de avond buiten doet en waar hij verblijft. Ik denk steeds dat hij bij vrienden binnen zit. Dat is dus niet zo. Ouder: Mijn zoon mag dan wel meerderjarig zijn, maar hier thuis stellen wij als ouders de regels. Ik ben blij dat ik nu weet met wie hij om gaat en waar wij verder met hem over kunnen en moeten praten als het om zijn toekomst gaat. 6

7 Duur van de aanpak De aanpak op deze groep is gestart in maart Driewekelijks is de werkgroep, bestaande uit een jongerenwerker, politie, leerplicht, GOSA en ISA-medewerker (beiden op afroep), onder regie van de Beke-regisseur bijeen geweest om de actualiteit op de locatie, de groep en de individuen te bespreken en uitgezette acties op resultaten te schouwen. Deze actieve fase van de groepsaanpak heeft een doorloop gekend van zes maanden. De monitoringsfase (afschalen) heeft gedurende drie maanden daarna plaatsgevonden. Na deze monitoringsfase van drie maanden kon definitief worden vastgesteld dat de groep jongeren niet meer op de overlastlocatie verbleef. Een aantal van hen ontmoet elkaar in het jongerencentrum Westdijk. Afsluiting van de groepsaanpak heeft formeel plaatsgevonden in de stuurgroep begin februari Opvallende zaken in de samenwerking Voor jongerenwerkers is inzet op de groepsaanpak Beke een nieuwe benadering van overlastproblematiek. Niet iedere jongerenwerker omarmt deze aanpak direct vanuit de eigen overtuiging te functioneren als vertrouwenspersoon van jongeren. Hen wordt gevraagd informatie te delen met de Beke-regisseur en o.a. politie, naast mogelijke inzet op uren die buiten de vastgestelde openstellingen van jongerencentra liggen. Dit vraagt ook een andere attitude van de jongerenwerker richting de jongeren. Dit proces vergt tijd en aandacht. De Directe Hulpverlening van politie (DHV) zet in na 22:00 uur. Wijkteams van politie zijn voor deze tijd actief en geïnformeerd over de binnen de groepsaanpak Beke afgesproken benaderingswijze door politie naar de groep. Medewerkers van de DHV kunnen vaak niet geïnformeerd zijn over de afgesproken benaderingshouding, omdat zij door heel het district worden ingezet. Dit kan betekenen dat opgebouwde politionele relaties door de wijkagent en het wijkteam van politie met de groep, enigszins aangetast kunnen worden door het optreden van de DHV. Het afleggen van huisbezoeken door de Beke-regisseur en wijkagent en de gesprekken met de ouders (al dan niet in het bijzijn van de jongeren), heeft snel geleid tot waarneembare reductie van de overlast op de locatie. Resultaten Bewoners hebben na juli 2011 geen klachten meer geuit over de groep. Wel had men zorgen over een groep basisscholieren die iets verder gelegen van de locatie enige overlast overdag veroorzaakte. Deze overlast is opgepakt door de desbetreffende school. Dertien van de vijftien leden van de groep hebben een zinvolle dagbesteding middels scholing en/of werk. Twee leden zijn middels PGA (persoonsgebonden aanpak) of GOSA-inzet voor een langere periode geplaatst in een hulpverleningstraject. 1.3 Derde groep: overlastgevend (2012) Startsituatie De overlastgevende jeugdgroep (met de toegevoegde kwalificatie met een aantal criminele leden ) bestond uit negen mannelijke jongeren in de leeftijd van 14 tot 22 jaar. De groep kent acht nationaliteiten. Twee jongeren verblijven gedurende de aanpak in detentie. Alle leden van de groep hebben contacten gehad met justitie. Allen zijn bekend met middelengebruik. Van deze jongeren heeft er slechts één een minimale startkwalificatie voor 7

8 de arbeidsmarkt. Acht jongeren hebben hulp en zorg vanuit Bureau Jeugdzorg en/of Reclassering. Bij één jongere is sprake van een vrijwillig kader. Interventie van politie eind 2011 heeft gezorgd voor een beduidende afname van groepsvorming op de overlastlocatie. Plan van aanpak Er is geïnventariseerd welke jongeren als vast lid van de groep op de overlastlocatie konden worden aangemerkt. Waar in eerste instantie werd gesproken van twintig jongeren, maakte nader onderzoek en observatie duidelijk dat de groep bestond uit negen Beke-waardige leden. Vier van de twintig jongeren zijn overgedragen aan de GOSA voor individuele zorg en hulpverlening en zes jongeren zijn op de goede weg of structureel verblijvend buiten Spijkenisse. De negen jongeren zijn thuis bezocht en het gesprek is aangegaan met de ouders. Deze bezoeken zijn afgelegd door de Beke-regisseur en de wijkagent. Tijdens deze bezoeken is tevens volgens de wet op de privacy een brief uitgereikt met reden en uitleg waarom de persoonlijke gegevens over de desbetreffende jongere zijn geregistreerd voor een periode van minimaal zes maanden. Deze huisbezoeken zijn in acht gevallen positief gewaardeerd door de ouders. Lopende de groepsaanpak is contact onderhouden met een aantal ouders. In een enkel geval wordt gebruikt gemaakt van een tolk (familielid). Acht van de negen leden kennen een voogd en/of reclasseringsambtenaar. Op diverse wijze is er contact gelegd en wordt dit onderhouden door de Beke-regisseur, wijkagent en jongerenwerker. Inzet van wijkagent en jongerenwerker in de middag- en avonduren op de overlastlocatie en op bekende vindplaatsen vindt structureel plaats. Daarbij zijn vooraf afspraken gemaakt over de wijze van benadering door politie en jongerenwerker naar de groep en individuele leden. Sinds januari 2012 zijn er geen overlastmeldingen meer geweest. Buurtpreventie is gevraagd een aantal locaties in hun signalering op te nemen. Duur van de aanpak De groepsaanpak op deze groep is gestart in december Tweewekelijks is de werkgroep, bestaande uit jongerenwerker, politie, leerplicht, GOSA en ISA-medewerker (laatste drie op afroep), onder regie van de Beke-regisseur bijeen geweest om de actualiteit op de locatie, de groep en de individuen te bespreken en uitgezette acties op resultaten te schouwen. Deze actieve fase van de groepsaanpak heeft een doorloop gekend van zes maanden. Groepsvorming is vanaf maart 2012 niet meer gesignaleerd. Na de actieve fase is in september 2012 afgeschaald naar de monitoringsfase, waarin de leden individueel worden gemonitord. De verwachting is dat de monitoringsfase begin 2013 afgerond kan gaan worden. De groepsaanpak is dan afgesloten. Enkele citaten van jongeren en ouders: Jongere: Jij kan wel zeggen dat je jongerenwerker bent, maar volgens mij ben je gewoon van de politie. Vier maanden later vraagt deze jongere expliciet om een gesprek met de wijkagent, dit omdat de jongere de wijkagent als enige vertrouwt, naar eigen zeggen. 8

9 Jongere: Ik blow helemaal niet, hoe kun jij nu weten dat ik blow. Bewijs het maar. Een maand later vraagt deze jongere hulp aan de jongerenwerker om van zijn fors cannabisgebruik af te kunnen komen. Ouder: Ik vind als ouder uw komst prima, hoe meer hulp hoe beter. De twee jongste zijn inmiddels ondergebracht bij een pleeggezin waar ik meer dan tevreden over ben. We zijn als ouders niet bij machte onze kinderen op het goede spoor te krijgen en te houden. Ouder: Ik wil voor onze zoon het beste, hij wil mij niet betrekken bij zijn problemen. In onze cultuur spreek je hier niet als moeder met je zoon over. Om een brug tussen moeder en zoon te slaan wordt extra inzet gepleegd om de zoon het gesprek met zijn moeder aan te laten gaan. Opvallende zaken in de samenwerking In deze groepsaanpak heeft contact met en terugkoppeling vanuit het openbaar ministerie tekort geschoten. Deze tekortkoming heeft onder meer geleid tot extra inzet om tot de juiste informatievergaring te komen (zoals bijvoorbeeld datum van vrijlating en/of proefverlof). De toegankelijkheid van voogden en reclasseringsambtenaren is merendeels pas na lang aandringen vanuit de Beke-regisseur tot stand gekomen. Opvallend zijn de personele wisselingen bij Bureau Jeugdzorg, de Willem Schrikker Stichting en reclassering. Interne discussie tussen de ketenpartners heeft plaatsgevonden met de vraag of deze groep jongeren nog als Beke-waardig zou kunnen worden aangemerkt. Van groepsvorming was bij de opstart niet of nauwelijks nog sprake. Echter, de zorgelijke achtergronden van de jongeren heeft gezorgd voor het gezamenlijk besluit om middels de groepsaanpak Beke in te zetten om een duurzaam positief effect te bewerkstelligen voor de individuele groepsleden. Resultaten Vanaf de start van de groepsaanpak zijn er geen overlastmeldingen over de groep of individuele groepsleden meer geweest. Voor acht jongeren is een justitieel of zorgtraject lopende. Voor vijf jongeren is bij de start van de monitoringsfase van de groepsaanpak de verwachting uitgesproken dat zorgen om deze jongeren nog geruime tijd kunnen blijven bestaan. Zes jongeren hebben in 2012 middels toeleiding een zinvolle dagbesteding (werk of scholing) kunnen bemachtigen. 1.4 Vierde groep: hinderlijk (2012) Startsituatie De hinderlijke jeugdgroep bestaat uit vijftien mannelijke jongeren in de leeftijd van 15 tot en met 24 jaar. Het betreft hier een hechte vriendengroep die haar oorsprong kent in de kinderjaren. Opvallend is echter wel dat ze elkaar niet echt steunen bij individuele positieve ontwikkelingen. Analyse heeft opgeleverd dat dit gezocht moet worden in de grotendeels homogene culturele achtergrond. De groep manifesteert zich gedurende een aantal jaren 9

10 negatief op de overlastlocatie en laat zich veelal slecht door politie op het gedrag aanspreken. Meerdere malen hebben omwonenden en winkelend publiek hun beklag gedaan over intimiderend en dreigend gedrag. De gedragingen van de groep zorgen voor onveiligheidsgevoelens. Plan van aanpak (tot op heden) De groepsaanpak verkeert bij het opstellen van deze evaluatie nog volop in de analysefase. Wel zijn de huisbezoeken door de Beke-regisseur in het bijzijn van de wijkagent uitgevoerd. Tijdens deze bezoeken is tevens volgens de wet op de privacy een brief uitgereikt met reden en uitleg waarom de persoonlijke gegevens over de desbetreffende jongere zijn geregistreerd voor een periode van minimaal zes maanden. Deze huisbezoeken zijn in alle gevallen positief gewaardeerd door de ouders. Duur van de aanpak De groepsaanpak is gestart in augustus De groep zal naar verwachting in de zomer van 2013 worden afgesloten. 1.5 Conclusie Sinds de start van de implementatie van de groepsaanpak Beke in Spijkenisse zijn in twee jaar tijd vier problematische jeugdgroepen aangepakt. Daarvan zijn een hinderlijke en een overlastgevende groep inmiddels met goed gevolg afgesloten. De andere overlastgevende groep verkeert sinds november 2012 in de eindfase, middels het monitoren van de groepsleden. De in 2012 opgepakte hinderlijke groep zal naar verwachting in de zomer van 2013 worden afgesloten. Gebleken is dat de methodiek van de groepsaanpak identificatie van jongeren van een geprioriteerde Beke-groep mogelijk maakt. Hierdoor kunnen jongeren en hun ouders aangesproken en betrokken worden bij het toewerken naar een zo positief mogelijk toekomstperspectief voor de jongeren. Het idee bestaat dat de groepsaanpak Beke indruk heeft gemaakt onder jeugdgroepen en individuele jongeren, en de jongeren beducht zijn op een Beke-kwalificatie. Het aantal problematische jeugdgroepen in Spijkenisse is gereduceerd van dertien in 2010 tot zes in 2012 (gegevens politie november 2012). De groepsaanpak heeft gezorgd voor een nauwere samenwerking tussen politie, jongerenwerkers en anderen die hulp en zorg verlenen. Ze hebben korte lijnen met elkaar en hierdoor wordt een afgestemde inzet gewaarborgd. Aandachtspunt is het verkrijgen van daadwerkelijke betrokkenheid en de toegezegde inzet vanuit het openbaar ministerie. 10

11 2. Proces Om de groepsaanpak Beke te kunnen uitvoeren, moet voldaan worden aan een aantal randvoorwaarden. Deze worden nader beschouwd in dit hoofdstuk. Ook worden de ervaringen weergegeven van de ketenpartners die actief betrokken zijn geweest bij de implementatie van de aanpak. 2.1 Randvoorwaarden Voor aanvang van de groepsaanpak Beke is een aantal randvoorwaarden gesteld waaraan moest worden voldaan om te kunnen starten met deze methodiek. Op een aantal van deze randvoorwaarden diende bij de opstart nog nadere actie ondernomen te worden, zoals het aanstellen van een gemeentelijke Beke-regisseur, het tekenen van een convenant en de periodieke inventarisatie van problematische jeugdgroepen, de zogenaamde shortlist Gemeentelijke Beke-regisseur Voor de groepsaanpak Beke in Spijkenisse is gekozen voor het aanstellen van een functionaris die de functie van Beke-regisseur combineert met de functie van GOSA-regisseur (zie ook bijlage 2 Structuur ). Achterliggende gedachte hierbij is dat bij beide methodieken een gemeentelijk regisseur de aanpak coördineert. Binnen de groepsaanpak Beke wordt er gekeken naar de groep, het domein en het individu. Raakvlak tussen de groepsaanpak Beke en GOSA ligt op het vlak van het individu. Het verwachte voordeel van de koppeling van deze twee functies was dat de kennis-/informatieoverdracht vanuit beide functies over en weer van toegevoegde waarde is en het aantal dubbelingen in overleggen voorkomen wordt en er dus efficiënter gewerkt kan worden: er is grotere bekendheid met de desbetreffende jongere, overlap wordt voorkomen en het is mogelijk om snel acties door te zetten. Bij het uitvoeren van de groepsaanpak Beke is de verwachte winst van nauwe samenwerking tussen de groepsaanpak Beke en de GOSA-methodiek naar voren gekomen. In de groepsaanpak vormt aandacht voor de individuele jongeren binnen de groep een belangrijke component. In de praktijk is gebleken dat deze meerwaarde zowel kan worden bereikt door de functies van GOSA-regisseur en Beke-regisseur te combineren binnen één functie, maar even zo goed wordt bereikt door zorg te dragen voor een nauwe afstemming en samenwerking tussen de Beke-regisseur en de GOSA-regisseur. In beide gevallen zijn korte lijnen met de overige professionals die actief zijn binnen de groepsaanpak Beke de spil gebleken voor een succesvol resultaat Convenant De inzet en bijdrage van partners in de groepsaanpak Beke kent geen vrijblijvendheid. Uitgangspunt is dat iedere partner zich ervan bewust is dat er binnen de afgesproken kaders geleverd dan wel ingezet moet worden. Dit bewustzijn uit zich in het vrijmaken van gekwalificeerde capaciteit, het naleven van afspraken en de bereidheid van partners om daar waar nodig en wenselijk te informeren over eigen kennis van groepen dan wel individuen. Voor met name de wederzijdse informatie-uitwisseling bestaat een wettelijk kader dat procesgang en rollen van betrokken functionarissen waarborgt. Hiertoe wordt een convenant opgesteld. Voor de opstart van de groepsaanpak in Spijkenisse is een dergelijk convenant 11

12 voor gegevensuitwisseling opgesteld. Dit convenant is gebaseerd op het voorbeeldconvenant, dat is gevoegd bij de procesbeschrijving groepsaanpak Beke, zoals geformuleerd door politie Rotterdam-Rijnmond. Met dit convenant wordt gegevensuitwisseling tussen politie, openbaar ministerie en de gemeente Spijkenisse afgeregeld Shortlist Als randvoorwaarde is gesteld dat de inventarisatie van problematische jeugdgroepen niet ouder is dan één jaar. Voor geprioriteerde groepen geldt dat de groepsbeschrijving niet ouder mag zijn dan zes maanden. De politie heeft bij aanvang toegezegd aan deze randvoorwaarde te kunnen voldoen en dat deze shortlist in samenwerking met het jongerenwerk tot stand komt onder de regie van de Beke-regisseur. De politie heeft inventarisatierapportages opgesteld in maart/april 2009, in september/ oktober 2010 en januari In deze rapportages geeft de politie aan dat de keuze voor een jaarlijkse inventarisatie een momentopname is en niet toereikend. Er was geen actueel zicht op de ontwikkeling van het aantal problematische jeugdgroepen in de gemeente. Door een nieuwe werkwijze wil de politie de stand van de groepen actueel houden. De politie stelt dat zij dit doet door bij het opmerken van een problematische groep door politie, jongerenwerk of anderen, de buurtagent samen met het jongerenwerk of anderen de shortlist in te laten vullen, waarna de jeugdcoördinator van politie dit uitwerkt en de groep registreert. Wanneer een problematische groep verdwijnt, wordt dit ook gecommuniceerd aan de jeugdcoördinator, zodat de groep uit het landelijke registratiesysteem van politie genomen kan worden. Hierdoor wordt het mogelijk om op elk gewenst moment het aantal en het soort problematische groepen in de gemeente (en landelijk) inzichtelijk te maken. Op gemeentelijk niveau zijn tussentijdse overzichten aangeleverd in september 2011 en oktober Punt van aandacht is dat tot nu toe zowel de shortlist-rapportages als de tussentijdse overzichten in de praktijk niet zijn afgestemd met het jongerenwerk. Zij zijn opgesteld op initiatief van de politie en op basis van input van de politie. Er wordt geen input van het jongerenwerk gevraagd of meegenomen in het totale beeld van het aantal en de soort problematische groepen in de gemeente. De shortlist-rapportages geven dan ook enkel het beeld van de politie weer. Het is wenselijk het jongerenwerk te betrekken bij het opstellen van de shortlist, zodat het beeld dat in de rapportages wordt geschetst over het aantal en de soort problematische jeugdgroepen in de gemeente een gedeeld beeld weergeeft. Nu loopt het proces zo, dat bij de start van het oppakken van een geprioriteerde groep, op initiatief van de Beke-regisseur, in de werkgroep wordt beoordeeld of het geschetste beeld uit de shortlist-rapportage nog aanpassing behoeft naar aanleiding van nog te leveren input van het jongerenwerk. De op te stellen plannen van aanpak worden gebaseerd op dat aangepaste en gedeelde beeld over de geprioriteerde problematische jeugdgroep. Door de shortlist-rapportages te baseren op een gezamenlijk beeld vanuit zowel de politie als het jongerenwerk, wordt een bredere basis gelegd voor het gezamenlijk beoordelen van welke groep de volgende te prioriteren groep zou moeten zijn. Hoewel de regie voor de groepsaanpak Beke formeel bij de gemeente ligt, kan gesteld worden dat tot op heden voorafgaand aan de prioritering van een nieuwe groep, de politie een nadrukkelijke prioriteringsvoorkeur uitdraagt naar het lokale bestuur. Het is wenselijk dat, voorafgaand 12

13 aan advisering van bestuurders door de regiegroep, een prioriteringsvoorstel van een groep op basis van een gedeelde shortlist-rapportage (vanuit politie en jongerenwerk) plaatsvindt. 2.2 Implementatie Sinds de start van de uitvoering van de groepsaanpak in de gemeente Spijkenisse is de aanpak toegepast op vier problematische jeugdgroepen (zie hoofdstuk 1). Bij deze aanpak zijn de GOSA/Beke-regisseur, wijkagenten, jongerenwerkers, medewerkers intensief sluitende aanpak, opbouwwerkers, leerplichtambtenaren, hulpverleners en ketenregisseurs actief geweest om jongeren, en daarmee ook hun ouders en de buurtbewoners, op weg te helpen naar een positiever toekomstbeeld. De professionals die betrokken zijn geweest bij de groepsaanpak zijn gevraagd naar hun bevindingen. Deze worden hieronder weergegeven Verwachtingen Er waren vooraf hoge verwachtingen van de groepsaanpak Beke. Betrokken professionals hoopten op een meer integrale aanpak van jeugdoverlast, waarbij er inzicht in elkaars werkwijze en een meer intensieve en sluitende samenwerking tussen o.a. gemeente, jongerenwerk en politie tot stand zou komen. Partners in de aanpak zouden kennis en informatie delen, waardoor er beter zicht zou komen op jongeren en de achterliggende problematiek. De maatwerkaanpak op het gebied van individu, groep en domein zou jongeren weer perspectief bieden en veiligheidsbeleving in de wijk vergroten. Tegelijk was daarbij vooraf ook wel enige vrees voor het optuigen van een nieuwe structuur en een weinig concrete aanpak Rolinvulling De verwachtingen van de rol die de verschillende professionals binnen de groepsaanpak Beke vervullen, waren vooraf over het algemeen helder en komen overeen met de rollen zoals beschreven in de beleidsnotitie Groepsaanpak Beke. Globaal komt het erop neer dat: de bestuurders sturen op hoofdlijnen; de jeugdcoördinator politie licht collega s en gemeenten voor over de groepsaanpak, verwerkt shortlisten tot rapportages en is lid van de regiegroep; de ketenregisseurs bereiden beleid en implementatie voor en evalueren het verloop van de aanpak. Naar later bleek kregen zij ook een tijdelijke regierol (zie ook bijlage 2 Structuur ), wat hen in de gelegenheid stelde de theorie aan de praktijk te toetsen; de Beke-regisseur (zowel de formeel aangestelde als de vervangende) heeft een aansturende en verbindende rol en vertegenwoordigt het college van B&W bij huisbezoeken. Naar later bleek was het gezien de integrale inzet en kwaliteit ook noodzakelijk in te zetten op actief meedenken in voorkomende gevallen met de werkgroepleden voor wat hun eigen inzet betreft. Dit betreft het komen met ideeën om met de individuen, groep en omgeving aan de slag te gaan, en het vertalen van acties naar de praktijk; de leidinggevenden van politie en jongerenwerk vervullen een tactische rol, signaleren en adviseren rondom het proces en (waar nodig) sturen ze hun medewerkers bij op het moment dat zij hun rol niet of onvoldoende oppakken; de wijkagenten hebben een informerende en uitvoerende rol, zij brengen kennis van de jongeren in en voeren afspraken over de aanpak uit. Het ondersteunen van de Bekeregisseur bij huisbezoeken valt hier ook onder; de jongerenwerkers delen kennis over en ervaringen met de groepen en individuele jongeren, ze signaleren een eventuele zorg- of hulpvraag en daar waar nodig 13

14 ondersteunen ze de jongeren. Ze koppelen de stand van zaken terug in de werkgroep. Aandachtspunt is het vooraf duidelijker verhelderen van de rol van jongerenwerkers omtrent de huisbezoeken: deze is slechts ondersteunend richting de Beke-regisseur en wordt afhankelijk van de beschikbaarheid ingevuld door een wijkagent en/of een jongerenwerker; de rayonmanagers kennen een beperkte rol, daar waar het gaat om aanpassingen op het domein/ de buitenruimte Proces Het proces naar de opstart van de groepsaanpak toe verliep traag. In het voortraject is veel geïnvesteerd in het vertrouwen tussen jongerenwerkers en politie. Dit vertaalde zich terug bij de uitvoering van de groepsaanpak. Zowel politie als jongerenwerk geven aan tevreden te zijn over de onderlinge informatiedeling tijdens de uitvoering. Waar bij opstart van de aanpak van een nieuwe groep de werkgroepleden nog wat terughoudend waren met informatiedeling, groeide het vertrouwen al snel. De Bekeregisseur heeft meermaals in het proces herhaald dat de besproken informatie vertrouwelijk is en binnen de werkgroep behoort te blijven. Toen duidelijk werd dat er in volledige discretie gewerkt zou worden, is de informatiedeling goed op gang gekomen. Hierbij is er wel sprake van een sturende rol van de Beke-regisseur. Als er dringende ontwikkelingen zijn worden deze, ook buiten de werkgroepoverleggen om, met de Beke-regisseur en onderling gedeeld. Dit wordt door alle partijen als positief ervaren. Het jongerenwerk is van mening dat hun ervaring met en informatie over de individuele jongeren een positieve bijdrage levert aan het proces. Het vanuit de werkgroep op hoofdlijnen terugkoppelen van de voortgang van de groepsaanpak aan de leidinggevenden, zonder de privacy te schenden van jongeren, verloopt inmiddels ook naar tevredenheid. De coördinerende taak van de Beke-regisseur wordt ervaren als een toegevoegde waarde. De Beke-regisseur pakt de regie, zit de werkgroepoverleggen voor, geeft heldere uitleg, stuurt op informatie, communiceert over de gemaakte afspraken, spreekt aan, maakt knelpunten bespreekbaar, zorgt dat deelnemers hun afspraken nakomen, zet door naar GOSA, is betrokken en enthousiast en weet dit over te brengen naar deelnemers. Als er geen GOSA-proces lopende is, zoekt de Beke-regisseur waar nodig contact met de hulpverlening voor informatiedeling. De werkgroepleden geven aan dat er voldoende ruimte is voor eigen inbreng binnen de aanpak. Ieders inbreng wordt serieus benaderd en, waar die ten goede komt aan het proces/de aanpak, wordt er gevolg aan gegeven. In het begin was er soms sprake van te veel ruimte en werd er veel naar de Beke-regisseur gekeken voor het aandragen van suggesties en initiatieven. Later in het proces is daarin vooruitgang geboekt door meer te sturen op initiatieven en proactiviteit van de werkgroepleden. Dit heeft gezorgd voor meer dynamiek en een prettige onderlinge samenwerking Relatie tot eigen functie De partners binnen de groepsaanpak, geven aan de methodiek goed aansluit op hun reguliere werk. De politie geeft aan dat buiten op straat jongeren goed gevolgd kunnen worden en dat door in te zoomen op het individu per jongere maatwerk geleverd kan worden. Bijkomend effect is dat door de individuele aanpak raddraaiers uit de groep worden gehaald, met als resultaat een rustigere groep. Het jongerenwerk waardeert het gezamenlijk aanpakken van zowel groepen als van individuele jongeren binnen die groepen. Het contact 14

15 dat er is of dat gelegd kan worden met jongeren vanuit het jongerenwerk speelt een belangrijke rol binnen de aanpak. Daar waar het gaat om het welzijn van jongeren waardeert het jongerenwerk de samenwerking met ketenpartners. De partners binnen de groepsaanpak ervaren de methodiek als een toegevoegde waarde op hun reguliere werk. De groepsaanpak vormt een meerwaarde om situaties, zoals overlast op straat en probleemgedrag van jongeren in een jongerencentrum, onder regie van de Bekeregisseur, effectief en gestructureerd aan te pakken. Door informatie te delen, ontstaat er voor alle partners een breder en completer beeld van de situatie rondom de jeugdgroep en de individuele leden. De partners stemmen gezamenlijk af wie welke inzet pleegt op de jongeren. Door samen middels een praktische benadering in te zetten, wordt het beter mogelijk om door te pakken. Via de GOSA is er op individueel vlak ook meteen een snelle lijn naar de zorg. Bijkomend voordeel van de methodiek is dat er een samenwerking is bewerkstelligd met ketenpartners, die ook naast de groepsaanpak zijn voordelen heeft Resultaat De groepsaanpak wordt ervaren als toegevoegde waarde voor zowel de doelgroep, de gemeenschap als de betrokken organisaties. De doelgroep heeft profijt van de groepsaanpak omdat zij positief beïnvloed worden om de juiste weg op te gaan. Per individu worden jongeren en ouders op de hoogte gebracht van de problematiek en waar nodig een hulpaanbod gedaan. Er is ook aandacht voor dagbesteding (scholing/werk), er wordt voorlichting geboden over alcohol en drugs, en er kunnen activiteiten worden aangeboden. Beoogde resultaten hebben een grotere kans behaald te worden, omdat de inzet vanuit alle partijen op de betrokken jongeren eenduidig en afgestemd wordt ingezet. Vanuit feedback van de gemeenschap (burgers, winkeliers) komt naar voren dat zij de groepsaanpak ook ervaren als een toegevoegde waarde. Bij de aangepakte groepen is er over het algemeen waardering van de omgeving, doordat klachten serieus worden opgepakt. Burgers en winkeliers worden betrokken en zijn tevreden en blij dat er een gezamenlijke aanpak is. De overlast is op alle aangepakte locaties afgenomen. De betrokken organisaties van ketenpartners hebben ook baat bij de groepsaanpak. De afzonderlijke organisaties streven dezelfde doelen na, namelijk de veiligheid(sgevoelens) vergroten, overlast tegengaan, jeugd perspectief bieden en voorkomen dat jeugd afglijdt naar criminaliteit. Ze willen het beste voor de jeugd en hebben er ook anderen bij nodig om dit te bereiken. Door informatie te delen, te monitoren, elkaar aan te spreken en inzicht te hebben in elkaars werkwijze wordt de gezamenlijke aanpak van de jeugd van steeds hogere kwaliteit. Er kan meer worden geboden aan jongeren en het effect is veel groter. 2.3 Conclusie De randvoorwaarden om de groepsaanpak Beke te kunnen uitvoeren zijn goed ingevuld. Het proces wordt aangestuurd door een gemeentelijk Beke-regisseur. Doordat deze functie door zowel de aangestelde Beke/GOSA-regisseur als door de ketenregisseurs Wijkveiligheid en Jeugd is ingevuld, is ervaring opgedaan met zowel de gecombineerde functie van Beke/GOSA-regisseur als met een separate invulling van een Beke-regisseur en een GOSA- 15

16 regisseur. Gebleken is dat beide varianten naar tevredenheid verlopen en het met name van belang is dat de regisseurs Beke en GOSA nauw contact met elkaar onderhouden via korte lijnen, vooral daar waar het gaat om hulpverlening richting de individuele jongeren binnen de groep. Wat betreft de jaarlijkse shortlist-rapportages, die een beeld geven van het aantal en de soort problematische jeugdgroepen in de gemeente, is het wenselijk het jongerenwerk vanaf het begin te betrekken bij het opstellen van de shortlist, zodat het beeld dat in de rapportages wordt geschetst een gedeeld beeld weergeeft. Zo wordt ook een basis gelegd voor het gezamenlijk beoordelen van en adviseren over welke groep de volgende te prioriteren groep zou moeten zijn. De ervaringen van de ketenpartners die actief betrokken zijn geweest bij de implementatie van de aanpak zijn positief. De verwachte integrale aanpak is gerealiseerd. De samenwerking tussen partners verloopt goed en ieder heeft een goed beeld van zijn rol in de aanpak. De functie van Beke-regisseur wordt gezien als een toegevoegde waarde op het proces. Ook het delen van informatie tussen de verschillende ketenpartners is, na een voorzichtige start, goed tot stand gekomen. Partners zien een meerwaarde in het uitvoeren van de groepsaanpak Beke. Het sluit goed aan op het reguliere werk en voegt daar tevens wat van substantiële waarde aan toe. Partners zijn tevreden over de resultaten van de aanpak voor zowel de doelgroep, de gemeenschap en de eigen organisatie. Door samen te werken, wordt er meer bereikt op zowel het gebied van overlastbestrijding als rond het bieden van een positief toekomstperspectief aan de betrokken jongeren. 16

17 3. Conclusies en aanbevelingen 3.1 Conclusies Sinds de start van de implementatie van de groepsaanpak Beke in Spijkenisse zijn in twee jaar tijd vier problematische jeugdgroepen aangepakt (twee hinderlijke en twee overlastgevende). De betrokken ketenpartners zijn tevreden over de resultaten van de aanpak voor zowel de doelgroep, de gemeenschap en de eigen organisatie. Door samen te werken, wordt er meer bereikt op zowel het gebied van overlastbestrijding en het bevorderen van de veiligheidsbeleving als rond het bieden van een positief toekomstperspectief aan de betrokken jongeren. Het aantal problematische jeugdgroepen in Spijkenisse is gereduceerd van dertien in 2010 tot zes in 2012 (gegevens politie november 2012). De betrokken ketenpartners geven aan dat de verwachte integrale aanpak is gerealiseerd. Partners zien een meerwaarde in het uitvoeren van de groepsaanpak Beke: het sluit goed aan op het reguliere werk en voegt daar tevens wat van substantiële waarde aan toe. De groepsaanpak heeft gezorgd voor een nauwere samenwerking tussen politie, jongerenwerkers en anderen die hulp en zorg verlenen. Ze hebben korte lijnen met elkaar en hierdoor wordt een afgestemde inzet gewaarborgd. Gebleken is dat de methodiek van de groepsaanpak identificatie van jongeren van een geprioriteerde Beke-groep mogelijk maakt. Hierdoor kunnen jongeren en hun ouders aangesproken en betrokken worden bij het toewerken naar een zo positief mogelijk toekomstperspectief voor de jongeren. De structuur van de groepsaanpak Beke zoals deze bij aanvang is opgezet, is door voortschrijdend inzicht en praktijkervaringen op een aantal punten aangepast en afgeslankt. Het aantal deelnemers is teruggebracht, deels als gevolg van reorganisaties en verschuiving van verantwoordelijkheden, deels als gevolg van het aansluiten bij andere bestaande overlegstructuren. Door het aanpassen van de structuur van de groepsaanpak kan efficiënter gewerkt worden (zie ook bijlage 2 Structuur ). Uit de evaluatie komt naar voren dat de inzet van het openbaar ministerie binnen de groepsaanpak Beke niet voldeed aan de verwachtingen die politie en gemeente daarvan hadden. Deze uitkomst heeft geleid tot overleg met het openbaar ministerie. Centrale vraag tijdens dit overleg is geweest of deze verwachtingen van politie en gemeente, voortkomende uit het Beke Werkproces Regio Rotterdam Rijnmond 2010, ook door het openbaar ministerie als zodanig zijn ervaren om invulling aan te geven. Uitkomst van het overleg is dat het openbaar ministerie stelt dat de verwachtingen van politie en gemeente niet reëel/terecht waren, het openbaar ministerie niet is aangesproken op hun (verwachte) deelname en die deelname bij overlastgevende en hinderlijke groepen ook niet te verwachten viel. Afgesproken is dat de structuur van de groepsaanpak Beke in Spijkenisse wordt aangepast en het openbaar ministerie in het vervolg geen rol meer heeft in de regiegroep en stuurgroep. Mocht er sprake zijn van een criminele groep dan heeft het openbaar ministerie de regie. Bij hinderlijke en overlastgevende groepen ligt de regie bij de gemeente. Voor criminele leden binnen een hinderlijke en overlastgevende groep zijn in het overleg praktische werkafspraken gemaakt. Opgemerkt moet worden dat de verwachtingen over de inzet van het openbaar ministerie mogelijk op een eerder moment bijgesteld hadden kunnen worden, als er eerder de juiste weg hiertoe was gevonden. 17

18 Wat betreft de samenwerking met zorgpartners wordt er geen meerwaarde gezien in het structureel betrekken van de managers van Bureau Jeugdzorg (BJZ) en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in de structuur van de groepsaanpak. Betrokkenheid van deze partners is geborgd via de lijn GOSA. Ditzelfde geldt voor de CJG-regisseur. Andere professionals uit de zorg (bijvoorbeeld vanuit verslavingszorg) worden aan de hand van maatwerk per geprioriteerde groep betrokken. De functie van Beke-regisseur wordt door de betrokken ketenpartners gezien als een toegevoegde waarde op het proces. Belangrijk element daarvan is het onderhouden van nauw contact en korte lijnen met de GOSA, waar het gaat om hulpverlening richting de individuele jongeren binnen de groep. Het delen van informatie tussen de verschillende ketenpartners is, na een voorzichtige start, goed tot stand gekomen binnen de aanpak van een geprioriteerde groep. Deze lijn zou voortgezet moeten worden in het proces voorafgaand aan prioritering van een groep, door het jongerenwerk ook te betrekken bij het opstellen van de jaarlijkse shortlistrapportages van politie. Hierdoor zullen deze rapportages een breder gedeeld beeld weergeven van het aantal en de soort problematische jeugdgroepen in de gemeente. Vervolgens vormt dit een basis voor het gezamenlijk beoordelen van en adviseren over welke groep de volgende te prioriteren groep zou moeten zijn. 3.2 Aanbevelingen Verwachting is dat de samenwerking en de resultaten zullen verbeteren, naarmate er meer ervaring wordt opgedaan met de groepsaanpak Beke. In het begin moest de samenwerking nog gestalte krijgen en was het voor de deelnemende partners wennen. De ketenpartners zijn nu positief over de groepsaanpak en ervaren deze als een toegevoegde waarde op hun reguliere werk. Ze weten elkaar veel beter en sneller te vinden. Door groeiende ervaring met de aanpak zullen partners steeds creatiever worden in hoe een groep kan worden aangepakt en welke inzet daarbij effectief is. De professionals die betrokken zijn bij de uitvoering van de groepsaanpak Beke in de gemeente Spijkenisse hebben in het kader van deze evaluatie een aantal aanbevelingen gedaan ter verbetering van verdere implementatie van de groepsaanpak. Deze aanbevelingen vloeien voort uit de ervaringen die zij de afgelopen periode hebben opgedaan binnen de groepsaanpak. De aanbevelingen zijn geclusterd naar de partner of het onderwerp waarop zij gericht zijn. Voor het jongerenwerk: 1) Er dienen voldoende kwalitatieve jongerenwerkers beschikbaar te zijn voor deelname in de werkgroepen. Een nieuwe groepssessie over de groepsaanpak en de rol van het jongerenwerk kan hieraan bijdragen. 2) Binnen het jongerenwerk dient aandacht te blijven worden geschonken aan hoe kan worden omgegaan met de vertrouwensband richting jongeren in combinatie met deelname aan de groepsaanpak Beke. Transparant handelen en communiceren richting de doelgroep over de rol van jongerenwerkers in het algemeen en het doel en de werkwijze van de groepsaanpak is hierbij van wezenlijk belang. 18

19 3) Vindplaatsgericht jongerenwerk is essentieel om uitvoering te kunnen geven aan de groepsaanpak Beke. Om kwalitatief goed invulling te kunnen geven aan vindplaatsgericht jongerenwerk is vakinhoudelijke aansturing van belang, waarbij helder wordt benoemd wat er wordt verwacht van jongerenwerkers en wordt ingezet op het ontwikkelen van de daartoe benodigde competenties. Voor de politie: 4) Verandering in de samenstelling en/of de grootte van jeugdgroepen en de plekken waar zij zich ophouden, maakt het steeds lastiger om een jeugdgroepen in kaart te brengen. De rol van sociale media dient betrokken te worden bij het monitoren van de jeugdgroepen. 5) De politie dient het jongerenwerk vanaf het begin te betrekken bij het opstellen van de shortlist, zodat het beeld dat in de rapportages wordt geschetst een gedeeld beeld weergeeft. In vervolg daarop dient, in overleg met de Beke-regisseur, gezamenlijk te worden beoordeeld en geadviseerd over welke groep de volgende te prioriteren groep zou moeten zijn. De Beke-regisseur adviseert vervolgens, via de regiegroep, de bestuurders. Voor het openbaar ministerie: 6) De samenwerking met het openbaar ministerie voldeed niet aan de verwachtingen van politie en gemeente. Naar aanleiding van deze uitkomst is, in overleg met het openbaar ministerie, de rol van het openbaar ministerie binnen de groepsaanpak Beke aangepast. Tevens zijn er concrete werkafspraken gemaakt, die zullen worden gecommuniceerd naar de partners die werkzaam zijn binnen de groepsaanpak. Voor de zorg: 7) Knelpunten, die binnen de zorg voor individuele jongeren binnen de groepsaanpak worden gesignaleerd (niet in alle gevallen), zijn: o o de beperkte mogelijkheid om direct hulpverlening in te zetten als gevolg van regelgeving en/of bureaucratie; de lang doorlopende vrijwillige deelname aan de hulpverlening, voordat er doorgepakt (kan) worden (opgelegd kader); o de geringe en mindere bereikbaarheid van voogden/ casemanagers. Dergelijke signalen dienen te worden doorgegeven aan diegenen die verantwoordelijk zijn voor het beleid en de uitvoering van de (jeugd)zorg, zodat zij gepaste actie kunnen ondernemen. Voor de werkgroepen: 8) Professionals die werken met jongeren dienen (meer) te investeren in het kennen van de jongeren, hun families en achtergronden. 9) Werkgroepleden (zowel structurele als incidentele) dienen voorafgaand aan een groepsaanpak duidelijk te hebben welk proces en werkwijze gevolgd wordt (o.a. hoe omgegaan wordt met namen/informatiedeling en huisbezoeken). Hier ligt een rol voor zowel de Beke-regisseur als de professionals die al hebben meegedraaid in een Bekewerkgroep. Zij dienen de opgedane kennis over te dragen richting collega s. 10) Werkgroepleden dienen hun leidinggevenden structureel te informeren over de stand van zaken (hoe loopt het, wat gaat er goed, wat kan er beter). 19

20 11) Werkgroepleden dienen de stukken actief te lezen en eigen initiatief te tonen rondom het aandragen van oplossingsrichtingen en het uitvoeren daarvan. Voor de monitoring: 12) Zorg bestaat over het borgen van de resultaten van de groepsaanpak. Wie houdt er een vinger aan de pols als een groep of individu niet meer onder de groepsaanpak Beke valt? Hiertoe is een monitoringsfase in het leven geroepen. Dat houdt in dat voorafgaand aan afsluiting van een groep, de groep en de individuen daarbinnen gedurende een aantal maanden worden gemonitord door de werkgroep. Er dient te worden bezien hoe lang het wenselijk is een dergelijke monitoringsfase in stand te houden. Permanent monitoren via de groepsaanpak Beke is daarbij niet reëel. Wel kunnen na het daadwerkelijk afsluiten van een groepsaanpak, volgend op het stoppen met de monitoringsfase, eventuele signalen over individuen die weer afglijden snel worden doorgegeven binnen het opgebouwde netwerk, waarna afgestemd kan worden over vervolgacties. Voor de communicatie: 13) Er kan ingezet worden op communicatie richting de burger over de groepsaanpak Beke in algemene zin, bijvoorbeeld over de methodiek, om de aanpak in positieve zin te belichten. Communicatie over de aanpak van een geprioriteerde groep vraagt om waarborgen ten aanzien van de privacy van betrokkenen. Terughoudendheid is hier op zijn plaats. 20