BODEM EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE KAREN VANCAMPENHOUT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BODEM EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE KAREN VANCAMPENHOUT"

Transcriptie

1 BODEM EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE KAREN VANCAMPENHOUT

2 BODEM? - EN DAN?!

3 BODEM? - EN DAN?! THE CRITICAL ZONE

4 BODEM? - EN DAN?! THE CRITICAL ZONE BIOSFEER ATMOSFEER LITHOSFEER HYDROSFEER

5 BODEMFUNCTIES

6

7

8 BODEM EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE?

9 BODEM EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE? BODEM IS DE CIRCULAIRE ECONOMIE

10 BODEM IS DE CIRCULAIRE ECONOMIE

11 BODEM IS DE CIRCULAIRE ECONOMIE REINCARNATIE

12 BODEM IS DE CIRCULAIRE ECONOMIE REINCARNATIE Want: de massa van de aarde verandert niet

13

14 FOR ALL THINGS COME FROM EARTH AND ALL THINGS END BY BECOMING EARTH XENOPHANES (580 BC)

15 DE GROTE RECYCLAGE-MACHINE PERSONEEL: 500 m plantenwortels arthropoden nematoden protozoa 50 km schimmeldraden 100 miljard bacteriën

16 Half het ecosysteem zit onder de grond!

17 Half het ecosysteem zit onder de grond! KRINGLOPEN ALLIANTIES CONCURRENTIE COMMUNICATIE DOMESTICATIE CHEMISCHE OORLOGSVOERING

18 De belangrijkste helft!

19 Het wood-wide-web

20 The Red Forest - Chernobyl

21

22 WE KNOW MORE ABOUT THE MOVEMENT OF CELESTIAL BODIES THAN ABOUT THE SOIL UNDERFOOT - L. DA VINCI WHAT GREATER STUPIDITY CAN BE IMAGINED THAN THAT OF CALLING JEWELS, SILVER AND GOLD PRECIOUS AND SOIL BASE? G.GALLILEI UPON THIS HANDFUL OF SOIL, OUR SURVIVAL DEPENDS SANSCRIT SCRIPTURES THE NATION THAT DESTROYS ITS SOILS, DESTROYS ITSELF F. R O O S E V E LT

23 CONCREET?

24 CONCREET? WHAT S IN IT FOR ME? MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE

25 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE

26 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE The answer is blowing in the wind!

27 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE The answer is blowing in the wind! ZAND ZANDLEEM LEEM

28 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE Een ongelijke verdeling ZAND LEEM/ZANDLEEM WATERHOUDEND VERMOGEN ROTSLECHT FANTASTISCH NUTRIËNTEN VASTHOUDEN? ROTSLECHT FANTASTISCH BUFFERCAPACITEIT ROTSLECHT FANTASTISCH NATUURLIJKE VRUCHTBAARHEID PECHVOGELS GELUKZAKKEN

29 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE De Antwerpse Kempen

30 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE De Antwerpse Kempen

31 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie ZAND LEEM/ZANDLEEM ORGANISCHE STOF WATERHOUDE ND VERMOGEN ROTSLECHT FANTASTISCH PRIMA NUTRIËNTEN VASTHOUDEN? ROTSLECHT FANTASTISCH PRIMA BUFFERCAPAC ITEIT ROTSLECHT FANTASTISCH PRIMA NATUURLIJKE VRUCHTBAAR HEID PECHVOGELS GELUKZAKKEN NOG NIET ZO N GEK IDEE!

32 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie

33 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie

34 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie

35 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie

36 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE 3000 BP: De eerste grote landbouwrevolutie ZUUR DROOG NUTRIENTENARM VERGELIJKBAAR MET EEN ZANDLEEMBODEM!

37 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE De Antwerpse Kempen

38 De Kempen zijn vruchtbaar gemaakt met het zweet van de boer! POPULAIR KEMPISCH SPREEKWOORD

39 De Kempen zijn vruchtbaar gemaakt met het zweet van de boer! EN MET ENORM VEEL BIOMASSA! POPULAIR KEMPISCH SPREEKWOORD

40 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE Ondertussen in de leemstreek?

41 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE Ondertussen in de leemstreek?

42 Te mooi om waar te zijn? us

43 of toch niet helemaal?

44 De erosie van een beschaving

45 De erosie van een beschaving Roman roof tile fragment Luxury pottery from the Argonne, fragment of wine beaker AD

46 TOCH DOEN WE HET OPNIEUW EN OPNIEUW EN? 1/3 van de bruikbare bodemoppervlakte is verdwenen DE PLANEET KRIMPT!

47 Oplossingen?

48 Oplossingen? ZAND LEEM/ZANDLEEM ORGANISCHE STOF GROOTTE VAN DE DEELTJES GROOT KLEIN PLAKT DE BOEL AAN ELKAAR TOT STABIELE AGGREGATEN EROSIE GEVOELIGHEID LAAG DRAMATISCH NOG NIET ZO N GEK IDEE!

49 Oplossingen?

50 Oplossingen? Just add carbon!

51 Mooi meegenomen:

52 EEN VERHAAL DAT VERDER REIKT DE WERELD BUITEN VLAANDEREN

53 EEN VERHAAL DAT VERDER REIKT DE WERELD BUITEN VLAANDEREN

54 EEN VERHAAL DAT VERDER REIKT DE WERELD BUITEN VLAANDEREN

55 Poor soil = Poor people = Hungry people? FAO FAO Poor society = no money for fertiliser = low yields, continued soil degradation = more poverty, food insecuirity 11

56 Bodem organische stof is het échte zwarte goud WAT U BOVEN UW BED ZOU MOETEN HANGEN

57 KOOLSTOF MEER WAARD DAN JE DENKT!

58 KOOLSTOF MEER WAARD DAN JE DENKT! Beter in de grond dan in de lucht!

59 MINICURSUS VLAAMSE BODEMKUNDE Beter in de grond dan in de lucht!

60 KOOLSTOF Beter in de grond dan in de lucht!

61 KOOLSTOF Beter in de grond dan in de lucht!

62 KOOLSTOF Beter in de grond dan in de lucht! Oppervlakte (%) BOC (%) De Zegge 9 22

63 KOOLSTOF Beter in de grond dan in de lucht! Veendiepte (cm) Verlies CO 2 equivalenten (ton) Oude bodemkaart van 1958 voor ontginning Verlies van ton CO 2 2,087 ton CO 2 auto -1 jaar -1! jaarlijkse CO 2 -uitstoot van personenwagens in België

64 KOOLSTOF Beter in de grond dan in de lucht! Toepassing plaggenbemesting ( ) Natuurlijke Antropogene bodems bodems (ton ha -1 )! (ton ha -1 )! Drainage en ontginning Geels Gebroekt ( ) Natuurlijke Antropogene Verlies in bodems bodems koolstof (ton ha -1 )! (ton ha -1 )! (ton ha -1 )! Winst in koolstof (ton ha -1 )! 112! 225! 113! 651! 171! 480! Winst in koolstof (ton ha -1 jaar -1 )! 0,16! Verlies in koolstof (ton ha -1 jaar -1 )! 8,6!

65 KOOLSTOF De handen (opnieuw) uit de mouwen! Kringlopen opnieuw sluiten met biomassa uit: Compost - Vlaco gekeurd! Digestaat - Vlaco gekeurd! Beheerresten

66 KOOLSTOF Voorbeeld compost - Demeter tool simulator

67 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project

68 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project

69 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project

70 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project 5"grote"klassen"op"basis"van"beheer" en"vegetatie2eenheid" 2 Kwaliteitsverschillen"? Zo"ja,"welke"parameters?" Van"belang"om"optimale"bestemming" in"te"schatten

71 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project Cornus Length6(cm) B A B D B B B AB B BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Hydrangea Length6(cm) BC A AB BC B AB BC B BC BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Juniperus Length6(cm) A A A B A A C AB C BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Elaeagnus Length6(cm) A A A A A A A A A BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment

72 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project Cornus Length6(cm) B A B D B B B AB B BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Hydrangea Length6(cm) BC A AB BC B AB BC B BC BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Juniperus Length6(cm) A A A B A A C AB C BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Elaeagnus Length6(cm) A A A A A A A A A BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment

73 KOOLSTOF Voorbeeld beheerresten - het Heath4Peat project Cornus Length6(cm) B A B D B B B AB B BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Hydrangea Length6(cm) BC A AB BC B AB BC B BC BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Juniperus Length6(cm) A A A B A A C AB C BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment Elaeagnus Length6(cm) A A A A A A A A A BP100 BP30 BP60 HC100 HC30 HC60 HP100 HP30 HP60 Treatment

74 Goed werkende kringlopen voor een goed werkende planeet! ALLE BIOMASSA VERDIENT EEN TWEEDE KANS!

75 BEDANKT VOOR UW AANDACHT! EN ONTHOUD VOORAL

76 There s treasure everywhere! CALVIN & HOBBES

Organische stof: stof tot nadenken

Organische stof: stof tot nadenken Wereld Bodemdag Organische stof: stof tot nadenken Steven Sleutel Universiteit Gent Vakgroep Bodembeheer Bodem organische stof (BOS) O,H C S P N Landbouwgrond organische koolstof (OC) voorraad 0-30cm Bron:

Nadere informatie

SOS Peat! Wat betekent veen voor onze ecosystemen en hoe voorkomen dat het verdwijnt. Prof. Karen Vancampenhout - KU Leuven Campus Geel

SOS Peat! Wat betekent veen voor onze ecosystemen en hoe voorkomen dat het verdwijnt. Prof. Karen Vancampenhout - KU Leuven Campus Geel SOS Peat! Wat betekent veen voor onze ecosystemen en hoe voorkomen dat het verdwijnt Prof. Karen Vancampenhout - KU Leuven Campus Geel SOS Peat! Wat betekent veen voor onze ecosystemen en hoe voorkomen

Nadere informatie

Meer theorie over bodem & compost

Meer theorie over bodem & compost Basiscursus Ecologische Moestuin Meer theorie over bodem & compost Inhoud van de presentatie 1. Waarom biologisch? 2. Waar een moestuin aanleggen? 3. Inleiding bodem 4. Bodem: Minerale bestanddelen 5.

Nadere informatie

Bodem in het offensief

Bodem in het offensief Bodem in het offensief Petra Deproost, Departement Omgeving Ellen Luyten en Nele Bal, OVAM Thematische tafel Grondzaken 24 september 2018 Bodem is onzichtbaar, maar cruciaal! From the soil we have come,

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

DE GROND VAN DE ZAAK DE LANDDUINENREGIO ONDERSTEBOVEN

DE GROND VAN DE ZAAK DE LANDDUINENREGIO ONDERSTEBOVEN DE GROND VAN DE ZAAK DE LANDDUINENREGIO ONDERSTEBOVEN WELKOM OP DE CAMPUS GEEL! KU Leuven Technologiecampus Geel Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Master Bio-wetenschappen Natuur en Milieu

Nadere informatie

Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie

Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie Kristel Vandenbroek Kristel Vandenbroek Industrie en Milieu 2011 31.03.2011 Verwerking in Vlaanderen Input onder Vlaco controlecontrole

Nadere informatie

De bodem draagt de bio-economie

De bodem draagt de bio-economie De bodem draagt de bio-economie Bio-economie gaat over het geheel aan producten uit biomassa: voedsel, veevoer, energie, materialen, chemicalien, etc. 1 Hoeveel biomassa kan de wereld produceren? Voldoende

Nadere informatie

Landbouw, partner in de strijd voor het klimaat Bas van Wesemael

Landbouw, partner in de strijd voor het klimaat Bas van Wesemael Landbouw, partner in de strijd voor het klimaat Bas van Wesemael UCL Bodem organische stof bestaat voor ca. 58 % uit koolstof Behalve een rol van organische stof in klimaatsregulering: Bodemvruchtbaarheid

Nadere informatie

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Systeemdenken in de klaspraktijk

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Systeemdenken in de klaspraktijk Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Systeemdenken in de klaspraktijk Ecocampus LNE 1 Wereldburgerschap en duurzame ontwikkeling Van kleuter tot hoger onderwijs Aanbod gericht op leerlingen, schoolteams,

Nadere informatie

#ThoughtExpedition voorbereiding

#ThoughtExpedition voorbereiding #ThoughtExpedition voorbereiding Thema: waar blijft herstel van crisis Kies een voorbeeld uit welke je tijdens het groepswerk wilt inbrengen en waar je een dialoog over wilt voeren. Inhoudsopgave 1. Algemeen

Nadere informatie

Heath4Peat: organische (kool)stof in de teeltbodem verhogen

Heath4Peat: organische (kool)stof in de teeltbodem verhogen Heath4Peat: organische (kool)stof in de teeltbodem verhogen Bert Schamp 1 Valorisatie van natuurbeheerresten uit heide- en bosgebieden als bodemverbeteraar voor vollegrond sierteelt en veenalternatief

Nadere informatie

CHROMA STANDAARDREEKS

CHROMA STANDAARDREEKS CHROMA STANDAARDREEKS Chroma-onderzoeken Een chroma geeft een beeld over de kwaliteit van bijvoorbeeld een bodem of compost. Een chroma bestaat uit 4 zones. Uit elke zone is een bepaald kwaliteitsaspect

Nadere informatie

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit 3 Principes: A) Repertoire: Organismen werken stap voor stap. (Kaas Houtstof) B) Interacties: Anderen zijn nodig (zetmeel afbreken

Nadere informatie

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer

Bemesting actueel en uitdagingen toekomst. Piet Riemersma Specialist ruwvoer Bemesting actueel en uitdagingen toekomst Piet Riemersma Specialist ruwvoer 1 Stikstof in de lucht (N 2 ) Verliezen Denitrificerende bacteriën Rhizobium bacterie Assimilatie Stikstof fixatie door bacteriën

Nadere informatie

Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit

Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit Biodiversiteitsmonitor Meetlat voor belonen van boeren voor resultaten op biodiversiteit Jacomijn Pluimers (WNF) en Jeen Nijboer (Rabobank) [logo] Melkveehouderij grootste gebruiker van land Titel (tekst)

Nadere informatie

Kenmerken van de Reference Soil Groups van het Vlaamse gewest 1

Kenmerken van de Reference Soil Groups van het Vlaamse gewest 1 Kenmerken van de Reference Soil Groups van het Vlaamse gewest 1 Stefaan Dondeyne, Karen Vancampenhout, Seppe Deckers en Eric Van Ranst Organische bodems Histosols Dit zijn bodems met een dikke organische

Nadere informatie

Masterclass Fruitteelt

Masterclass Fruitteelt Masterclass Fruitteelt Voelen van de bodem 21 maart 2013, Henk van Reuler en Ton Baltissen Wat is een bodem? Buitenste deel van de aardkorst waar de plantenwortels zich in bevinden, 1 2 m Bodem bestaat

Nadere informatie

Groenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek

Groenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek Groenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek Bram Van Nevel Bram.van.nevel@inagro.be 051/27.33.47 Waarom groenbedekkers? 1. Restnitraat 2. Verhogen bodemvruchtbaarheid 3. Verlagen

Nadere informatie

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco)

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco) Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking 19.04.2013 Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco) Evolutie in beleidsdoelstellingen Afvalstoffenplan (1991-1995)

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING

BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING BODEMLEVEN, GROND & BEMESTING Wat gaan we doen De bodem Bodemleven Voorstellen van verschillende groepen Wat doen deze beestjes in de bodem Goede bodemkwaliteit Regenwormen Petra van Vliet Blgg - Oosterbeek

Nadere informatie

Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen.

Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen. Koolstofcyclus Samenvatting Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen. Er is een uitwisseling van koolstof tussen oceanen,

Nadere informatie

Heath4Peat. Demonstratienamiddag 11 oktober 2016 Boomkwekerij De Nolf Audrey Miserez

Heath4Peat. Demonstratienamiddag 11 oktober 2016 Boomkwekerij De Nolf Audrey Miserez Heath4Peat Valorisatie van natuurbeheerresten uit heideen bosgebieden als bodemverbeteraar voor vollegrond sierteelt en veenalternatief voor containersierteelt Demonstratienamiddag 11 oktober 2016 Boomkwekerij

Nadere informatie

Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool

Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool Hui Xu, Bart Vandecasteele, Steven Sleutel CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Bijdrage

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Can you help me, please? Om hulp vragen Do you speak English? Vragen of iemand spreekt Do you speak _[language]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt I don't speak_[language]_.

Nadere informatie

Bodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen?

Bodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen? Bodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen? Greet Ruysschaert Studiedag Boomkwekerij, Destelbergen 4 februari 2016 Onderzoek bodembeheer Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch

Nadere informatie

Klimaatreddende bodem? Biochar, ondergrondse CO 2 -opslag

Klimaatreddende bodem? Biochar, ondergrondse CO 2 -opslag Klimaatreddende bodem? Biochar, ondergrondse CO 2 -opslag Rob van Haren (Kiemkracht) en Romke Postma (NMI) Bodembreed, Lunteren, 2 december 2008 Inhoud Het Biochar-concept Aandacht voor Biochar - internationaal

Nadere informatie

STADSTUIN OVERTOOM AMSTERDAM NIEUW-WEST 352 WONINGEN 100% SOCIALE HUUR VOGELAARWIJK #1 SLOOP-NIEUWBOUW

STADSTUIN OVERTOOM AMSTERDAM NIEUW-WEST 352 WONINGEN 100% SOCIALE HUUR VOGELAARWIJK #1 SLOOP-NIEUWBOUW STADSTUIN OVERTOOM AMSTERDAM NIEUW-WEST 352 WONINGEN 100% SOCIALE HUUR VOGELAARWIJK #1 SLOOP-NIEUWBOUW 2 ECONOMIE ECOLOGIE 3 BARRY COMMONER, 4 LAWS OF ECOLOGY 1. EVERYTHING IS CONNECTED TO EVERYTHING ELSE.

Nadere informatie

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs

Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Duurzaam leiderschap Over de wereld, de mens en onderwijs Elena Cavagnaro, lector in service studies MLI & SEN 2013 09 06 1 9/6/2013 Agenda Even voorstellen Wereldbeelden Welk beeld hebben we van de wereld

Nadere informatie

van harte welkom Koolstof Kringlopen

van harte welkom Koolstof Kringlopen van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof

Nadere informatie

Bodemerfenis van winter groenbemesters

Bodemerfenis van winter groenbemesters Bodemerfenis van winter groenbemesters Diversiteit in rotatie & mengsels 30 November 2017 Janna M. Barel, Thomas W. Kuyper, Wietse de Boer, Jacob C. Douma & Gerlinde B. De Deyn Janna.barel@wur.nl @jannabarel

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

2) Which of the following aspects does not belong to the sustainability category Emission of harmful substances :

2) Which of the following aspects does not belong to the sustainability category Emission of harmful substances : Oefenvragen deeltentamen 1 onderdeel 'Sustainability' Vraag 1 en 2 Engels, rest Nederlands, op het (deel)tentamen zullen alle vragen zowel in het Engels als in het Nederlands gesteld worden. Antwoorden:

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

De bodem waarvan wij leven

De bodem waarvan wij leven De bodem waarvan wij leven Hilvarenbeek Ad Havermans adhavermans@concepts.nl 18 mei 2015 1 Inhoud van de presentatie 1. 2015 Het jaar van de bodem 2. Over geologie en bodemkunde 3. Bodemvormende processen

Nadere informatie

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019 Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie 25 april 2019 Behoeften invullen met minder hulpbronnen Langere levensduur voor producten Gedeeld gebruik Minder verlies Dienst centraal en niet het

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN

HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN OPBRENGST EN KWALITEIT VAN RAAIGRAS BIJ VERMINDERDE BEMESTING Greet Verlinden, Thomas Coussens en Geert Haesaert Hogeschool Gent, Departement Biowetenschappen

Nadere informatie

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren CBAV, 29-11-2018 Wijnand Sukkel, Wageningen Research Inhoud Hypothese Rol en invloed Bodemleven Maatregelen Meten van bodemleven Meten

Nadere informatie

Inleiding: LULUCF 31/01/2018 2

Inleiding: LULUCF 31/01/2018 2 LULUCF-rapportering: berekening van de emissies en verwijderingen (sinks) van broeikasgassen door landgebruik, veranderingen in landgebruik en bosbouw Presentatie Minaraad 30 januari 2018 Soetkin Maene

Nadere informatie

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof

Nadere informatie

Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking-

Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking- Bodemleven & bodemindicatoren - Effecten van grondbewerking- Mirjam Pulleman Vakgroep Bodemkwaliteit Wageningen Universiteit 3 september 2013 Inhoud 1. Duurzaam bodemgebruik - waarom interesse in bodemleven?

Nadere informatie

Vandaagafval morgengrondstof!

Vandaagafval morgengrondstof! Vandaagafval morgengrondstof! 5de Vlaams Milieucongres IFEST 21 October 2008 Florens Slob Manager Sustainable Business Solutions Van Gansewinkel Group Agenda Korte verkenning Cradle to Cradle concept &

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen

Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag

Nadere informatie

NMVisie op Koe&Klimaat

NMVisie op Koe&Klimaat Wat is de positie van de melkveehouderij in het klimaatvraagstuk? Voor ons blijft onderbelicht wat het significante verschil is met overige bronnen van broeikasgassen. Positie van de melkveehouderij in

Nadere informatie

ILVO. Workshop De bodem als leverancier van ecosysteemdiensten Landbouw

ILVO. Workshop De bodem als leverancier van ecosysteemdiensten Landbouw Workshop De bodem als leverancier van ecosysteemdiensten Landbouw Greet Ruysschaert, Bert Reubens Symposium ecosysteemdiensten. Naar een robuuste en klimaatbestendige omgeving 4/02/2019 A. Beleidsmedewerker

Nadere informatie

Bijlage: bodemanalyses als nulmeting

Bijlage: bodemanalyses als nulmeting Credits for Carbon Care CLM Onderzoek en Advies Alterra Wageningen UR Louis Bolk Instituut Bijlage: bodemanalyses als nulmeting In het project Carbon Credits hadden we oorspronkelijk het idee dat we bij

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Verbeter de bodem Blijf ervan af!

Verbeter de bodem Blijf ervan af! Verbeter de bodem Blijf ervan af! Combinatie rijpaden en gereduceerde grondbewerking Wijnand Sukkel, Wiepie Haagsma Derk van Balen, e.a. Grondbewerking en bodemverdichting Hoofdgrondbewerking o.a. ingezet

Nadere informatie

Landmakers: Schiphol Area Development Company (SADC)

Landmakers: Schiphol Area Development Company (SADC) Landmakers: Schiphol Area Development Company (SADC) http://placesofhope.nl/landmakers/nationaal/schiphol-area-development-company/ 1/7 Interview: Circulaire werkmilieus in de praktijk Circulaire economie

Nadere informatie

Een huisstijl voor het VIOE

Een huisstijl voor het VIOE CAA Nederland- Vlaanderen, 4-12-2013 DHM Vlaanderen I en II en archeologie in Vlaanderen, een terug- en vooruitblik. MEYLEMANS E. AGENTSCHAP ONROEREND ERFGOED Een huisstijl voor het VIOE Midden neolithische

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

Goede bemesting geeft gezonde planten

Goede bemesting geeft gezonde planten Goede bemesting geeft gezonde planten Door: HortiNova Opbouw van presentatie: Doel van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Hoe kan een plant ziek worden? Waarom moeten we bladgroen en wortels promoten

Nadere informatie

Sectie Infectieziekten

Sectie Infectieziekten Sectie Infectieziekten 1 December 2015 U kunt helpen de HIV / AIDS epidemie te beëindigen You can help to end the HIV / AIDS epidemic Sectie Infectieziekten Weet uw HIV status Know your HIV status by 2020

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Invloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)

Invloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau

Nadere informatie

DIT WAS ACTIVITEITENVERSLAG

DIT WAS ACTIVITEITENVERSLAG WWW.VLACO.BE DIT WAS 2017... ACTIVITEITENVERSLAG overzicht Dit was 2017... ontdek hier ons audio-visueel activiteitenverslag Meer halen uit de biologische kringloop blz 2 ACTIVITEITENVERSLAG 2017 kiezen

Nadere informatie

Davide's Crown Caps Forum

Davide's Crown Caps Forum pagina 1 van 6 Davide's Crown Caps Forum A Forum for Crown Cap Collectors Zoeken Uitgebreid zoeken Zoeken Forumindex Crown Caps Unknown Caps Lettergrootte veranderen vriend Afdrukweergave Gebruikerspaneel

Nadere informatie

Proosten op het leven in de bodem

Proosten op het leven in de bodem Proosten op het leven in de bodem Nick van Eekeren Marleen Zanen Inhoud Bodemleven onderdeel van bodemkwaliteit Functies bodemleven Effect management op bodemleven 1 Diensten en functies bodem Productie

Nadere informatie

YOERI RENDERS WAT IS DE INVLOED VAN LICHT OP LEVENDE ORGANISMEN

YOERI RENDERS WAT IS DE INVLOED VAN LICHT OP LEVENDE ORGANISMEN YOERI RENDERS WAT IS DE INVLOED VAN LICHT OP LEVENDE ORGANISMEN EXPLORENTIS Ontwikkelingsbedrijf met focus op smart led technology ABOUT US PROLUCENT Multi-spectrale verlichting in de kippen sector LUCENTI

Nadere informatie

Fysisch milieu. Cursus natuurgids

Fysisch milieu. Cursus natuurgids Fysisch milieu Cursus natuurgids 1 Inhoud 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems 2 1 Abiotische processen 1 Abiotische processen vaststellingen Lithosfeer:vast

Nadere informatie

Rijkslandbouwschool. Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie. Wageningen Campus: volop innovatie. Drie bodemtypes. Groei wereldbevolking

Rijkslandbouwschool. Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie. Wageningen Campus: volop innovatie. Drie bodemtypes. Groei wereldbevolking Rijkslandbouwschool Wageningen UR NIOO-KNAW Centrum voor Bodemecologie Prof. dr. Martin J. Kropff, Rector Magnificus Duivendaal 1886 Drie bodemtypes Wageningen Campus: volop innovatie Binnenveld Wageningse

Nadere informatie

Een bodemkoolstofkaart. als ondersteuning voor het internationale klimaat- en duurzameontwikkelingsbeleid

Een bodemkoolstofkaart. als ondersteuning voor het internationale klimaat- en duurzameontwikkelingsbeleid Een bodemkoolstofkaart als ondersteuning voor het internationale klimaat- en duurzameontwikkelingsbeleid Context Martien Swerts Vlaams Planbureau voor Omgeving Organische koolstof in de bodem Proxy voor

Nadere informatie

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers

Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers Het inventariseren van kennisvragen over bodem en bemesting binnen de deelnemers van Vruchtbare Kringloop in de Achterhoek en de Liemers Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Inhoud Onderzoeksvraag

Nadere informatie

van de landbouwproductie

van de landbouwproductie Mythes rond duurzame intensifiëring van de landbouwproductie Roel Merckx Department Earth and Environmental Sciences, KU Leuven KU Leuven Duurzaamheidsdag Leuven, 20 maart, 2015 1 Inhoud Overbevolking:

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u? Vragen of iemand spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen _[taal]_. Duidelijk

Nadere informatie

Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils

Bodemvruchtbaarheid. fundament onder voedselproductie. René Schils Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie René Schils Bodemvruchtbaarheid fundament onder voedselproductie Wat is bodemvruchtbaarheid? Waarom is bodemvruchtbaarheid belangrijk? Wat zijn de actuele

Nadere informatie

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België BODEMVRUCHTBAARHEID Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid in België Stan Deckers Piet Ver Elst Wegwijs in de bodemvruchtbaarheid van de Belgische akkerbouw- en weilandpercelen (2004-2007) Inhoud

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Bokashi! Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Werkgebieden Bokashi Melkveehouderij Tuinbouw Door de inzet van Effectieve micro-organismen creëren we regeneratieve processen in de verschillende

Nadere informatie

De invloed van de ploegdiepte op het organischestofgehalte in de bodem

De invloed van de ploegdiepte op het organischestofgehalte in de bodem De invloed van de ploegdiepte op het organischestofgehalte in de bodem Annemie Elsen en Jan Bries, Bodemkundige Dienst van België BELANG VAN ORGANISCHE STOF IN DE BODEM Organische stof is een belangrijk

Nadere informatie

Effecten van kalk en organische stof op micro-organismen en labiele stikstof. Jaap Bloem, Rolf Kemmers, Annemieke Kooijman

Effecten van kalk en organische stof op micro-organismen en labiele stikstof. Jaap Bloem, Rolf Kemmers, Annemieke Kooijman Effecten van kalk en organische stof op micro-organismen en labiele stikstof Jaap Bloem, Rolf Kemmers, Annemieke Kooijman De zin van het leven.. is de kringloop van nutriënten The meaning of life is the

Nadere informatie

Afsluitende viering bij het programma van csg. Comenius bij Nijkleaster te Jorwert (7-11 november 2016)

Afsluitende viering bij het programma van csg. Comenius bij Nijkleaster te Jorwert (7-11 november 2016) Afsluitende viering bij het programma van csg. Comenius bij Nijkleaster te Jorwert (7-11 november 2016) Man did not weave the web of life, he is merely a strand in it. (Chief Seattle) Doe seach God alles

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen

Click to edit Master title style. Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click to edit Master title style Ook de bodem viert feest na 20 jaar compost! Annemie Elsen Click Compost to edit in Master de akkerbouw? title style bemestingswaarde? effect op bodemkwaliteit? chemisch?

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen.

Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen. Toestand en evolutie van de bodemvruchtbaarheid van tuinen en openbaar groen in Vlaanderen. Voor het eerst de resultaten van jaar bodemanalyse van Vlaamse tuinen met een schat aan informatie voor elke

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame.

8+ 60 MIN Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. 8+ 60 MIN. 2-5 Alleen te spelen in combinatie met het RIFUGIO basisspel. Only to be played in combination with the RIFUGIO basicgame. HELICOPTER SPEL VOORBEREIDING: Doe alles precies hetzelfde als bij

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

15/03/2016. Fysisch milieu. Cursus natuurgids. Inhoud. 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems

15/03/2016. Fysisch milieu. Cursus natuurgids. Inhoud. 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems Fysisch milieu Cursus natuurgids 1 Inhoud 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems 2 1 Tektoniek: de aardkorst beweegt platen bewegen uit elkaar Alfred

Nadere informatie

Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven?

Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven? Krijg je via bodemanalyses inzicht in het bodemleven? Wie zijn ze? Wat doen ze? Insecten Ongewervelden Regenwormen Nematoden (aaltjes) Schimmels Bacteriën Bron foto s (CC0): Wikimedia commons, pixabay

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling

Inhoud. Naar een levende bodem. Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil. Functies beworteling Inhoud Beworteling en bodemleven Meer of minder een wereld van verschil Nick van Eekeren, Louis Bolk Instituut 1. Beworteling Functies Invloed op bemestingsadvies Invloed bemesting op beworteling 2. Bodemleven

Nadere informatie

BSNC Kennisdag Sportclub Feijenoord, Rotterdam BSNC gaat ondergronds!

BSNC Kennisdag Sportclub Feijenoord, Rotterdam BSNC gaat ondergronds! BSNC Kennisdag Sportclub Feijenoord, Rotterdam BSNC gaat ondergronds! 1 2 3 4 5 6 7 8 Waar gaan we voor!! Dit veld? Of dit veld? 11-4-2011 Nr.17 Profielopbouw Eisen vanuit de plant 40% mineraal 25-30%

Nadere informatie

Klei behouden om veen te behouden

Klei behouden om veen te behouden Klei behouden om veen te behouden The Next Step Ruud van Uffelen Project related Inhoud presentatie Boeren verstand Kleibagger kan beter Beleid en bewustzijn Koppel grondstromen Uitdagingen Wie gaat dat

Nadere informatie

Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming?

Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? TOMMY D HOSE Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Overzicht Koolstofopslag in landbouwbodems en organische

Nadere informatie

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016

Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem, dood substraat of levend ecosysteem? Joeke Postma, Wageningen Plant Research Congres Beter Bodembeheer, 4 oktober 2016 Bodem - samenstelling Minerale delen 43% Lucht 24% Water 22% Organische stof

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

Het Huis Van De Moskee Kader Abdolah

Het Huis Van De Moskee Kader Abdolah We have made it easy for you to find a PDF Ebooks without any digging. And by having access to our ebooks online or by storing it on your computer, you have convenient answers with het huis van de moskee

Nadere informatie

Kansen voor NKG op zand

Kansen voor NKG op zand Kansen voor NKG op zand Sander Bernaerts DLV plant 14 juni Vessem NKG Niet Kerende Grondbewerking betekent het systematisch vermijden van intensief kerende of mengende grondbewerking en het zoveel mogelijk

Nadere informatie

Travel General. General - Essentials. General - Conversation. Asking for help. Asking if a person speaks English

Travel General. General - Essentials. General - Conversation. Asking for help. Asking if a person speaks English - Essentials Can you help me, please? Asking for help Do you speak? Asking if a person speaks Do you speak _[language]_? Asking if a person speaks a certain language I don't speak_[language]_. Clarifying

Nadere informatie