Pgb-beleidsregels Wmo gemeente Helmond 2017

Transcriptie

1 Pgb-beleidsregels Wmo gemeente Helmond 2017 De Beleidsregel Wmo gemeente Helmond 2017 is een nadere uitwerking van de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2018 ende Nadere Regels Maatschappelijke Ondersteuning Afbakening De gemeente Helmond staat voor haar mensen. Zij wil haar (kwetsbare) inwoners zo goed mogelijk tot hun recht laten komen in de (lokale) samenleving, met de nadruk op meedoen, rondkomen en vooruitkomen. Daarbij hoort ook de mogelijkheid om een maatwerkvoorziening met een persoonsgebonden budget in te kunnen kopen, waarbij de cliënt zelf zeggenschap heeft en de regie over zijn of haar ondersteuning voert. De gemeente Helmond hanteert hierbij strenge voorwaarden, omdat zij bij de keuze voor een persoonsgebonden budget (mede)verantwoordelijk is voor 1) (het toezicht op) een goede kwaliteit van ondersteuning voor de cliënt en 2) (de controle op) het verantwoord gebruik van publieke middelen middels het persoonsgebonden budget door cliënt en zorgverlener. Daarbij hanteert de gemeente Helmond het uitgangspunt: Hoe zwaarder de ondersteuningsvraag is, hoe zwaarder de voorwaarden gehanteerd zullen worden, omdat beide verantwoordelijkheden daarmee proportioneel in gewicht toenemen. 2. Voorwaarden In de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (hierna: de Wet), artikel lid 2, en de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2018, staan een aantal basiseisen opgenomen waaraan voldaan moet worden om in aanmerking te komen voor een pgb. Deze zijn hieronder uitgewerkt naar de Helmondse situatie, waarbij specifiek gerefereerd wordt aan de Wet. Bekwaamheid van de cliënt De cliënt naar het oordeel van het college op eigen kracht voldoende in staat is te achten tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zaken dan wel met hulp uit zijn sociale netwerk of van zijn vertegenwoordiger, in staat is te achten de aan een persoonsgebonden budget verbonden taken op verantwoorde wijze uit te voeren De gemeente Helmond vindt het belangrijk dat de cliënt in staat is om voor zijn eigen belangen op te komen en daarbij zelf de regie kan voeren. Dat kan met hulp uit zijn of haar sociale netwerk, mits de cliënt zelf wel inzicht heeft in de ondersteuning die hij of zij nodig heeft, dit kenbaar kan maken en begrijpt welke taken en verantwoordelijkheden er horen bij ondersteuning met een pgb. 1

2 Concreet kan bovenstaande vertaald worden in drie harde eisen op basis waarvan de bekwaamheid van een cliënt bepaald wordt, namelijk: 1) inzicht in de ondersteuningsvraag Voor een pgb is het belangrijk dat de cliënt, eventueel met behulp van een vertegenwoordiger, een goed inzicht heeft in zijn ondersteuningsvraag en dit op een heldere wijze kan verwoorden zodat de juiste ondersteuning op maat geleverd kan worden. 2) actief regie voeren De cliënt, eventueel met behulp van een vertegenwoordiger, is in staat om actief de regie te voeren op het netwerk dat de geleverde ondersteuning faciliteert en is in staat om op kwaliteit te sturen en risico s te signaleren. Indien de cliënt door iemand vertegenwoordigt wordt, dient daarbij duidelijk te zijn dat het de wensen en belangen van de cliënt betreft. 3) begrip van taken en verantwoordelijkheden De cliënt, eventueel met behulp van een vertegenwoordiger, begrijpt de taken en verantwoordelijkheden die horen bij de regievoering van het pgb en is in staat om hier uitvoering aan te geven. Dit betreft de gemaakte afspraken met de gemeente en zorgverleners en de rol die de pgbhouder heeft als opdrachtgever. Dit betekent ook dat de cliënt, eventueel samen met zijn vertegenwoordiger, verantwoordelijk is voor het behalen van de afgesproken resultaten. Hij of zij moet kunnen aantonen wat er de afgelopen periode gedaan is om het resultaat te behalen en waarom dit eventueel afwijkt. Het behaalde resultaat wordt daarmee actief meegenomen in de besluitvorming rondom de herindicatie. De rol en verantwoordelijkheden van de vertegenwoordiger Volgens de Wet is een vertegenwoordiger een persoon of rechtspersoon die een cliënt vertegenwoordigt die niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake; De Sociale Verzekeringsbank specificeert een vertegenwoordiger daarnaast als iemand anders die de zaken rond het PGB regelt voor de cliënt, zijnde een gemachtigd persoon óf een wettelijk vertegenwoordiger. De gemeente Helmond stelt nadere voorwaarden aan de vertegenwoordiger. Zo stelt zij in principe dat een bewindvoerder niet als vertegenwoordiger aangemerkt kan worden, omdat hij of zij uitsluitend zorgt voor de financiële regievoering van een cliënt. In deze zin houdt de gemeente dus vast aan de wettelijke definiëring, waarbij van een vertegenwoordiger wordt verwacht dat hij of zij de belangen ter zake behartigt, wat verder gaat dan de financiële en administratieve afhandeling van een pgb. Dit betekent ook dat de gemeente actief zal toetsen of de vertegenwoordiger hieraan voldoet. Hij of zij is verplicht om op verzoek van de gemeente aan te schuiven bij een keukentafelgesprek. 2

3 Motivering van de cliënt De cliënt zich gemotiveerd op het standpunt stelt dat hij de maatwerkvoorziening als persoonsgebonden budget wenst geleverd te krijgen De cliënt (netwerk) dient te motiveren waarom hij of zij een pgb wenst. Uit de argumentatie moet duidelijk worden dat de aanvrager zich voldoende heeft georiënteerd op de voorziening in natura en waarom hij of zij van mening is dat ZIN niet toereikend is. Hoewel de motivering geen weigeringsgrond is, draagt de motivering wel bij aan het beeld van de bekwaamheid van de cliënt en geeft inzicht in de benodigde kwaliteit van de zorgverlening. Kwaliteit van dienstverlening Naar het oordeel van het college is gewaarborgd dat de dienst, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen die tot de maatwerkvoorziening behoren, veilig, doeltreffend en cliëntgericht worden verstrekt. De gemeente Helmond is van mening dat de kwaliteit van de dienstverlening zo goed als mogelijk gewaarborgd moet zijn. De gemeente hanteert daarbij een standaard die is gebaseerd op de kwaliteitsstandaard voor aanbieders van Zorg in Natura. Dat betekent dat de gemeente Helmond van de (professionele) zorgverlener verwachten dat zij aan een bepaalde kwaliteitsstandaard kan voldoen, waarbij de ondersteuning veilig, doeltreffend en cliëntgericht is ingericht. Dit wordt getoetst middels een door de zorgverlener in te vullen bijlage bij het pgb-plan (zie bijlage) en in evaluaties met de cliënt, die afhankelijk van de situatie halfjaarlijks of jaarlijks zullen plaatsvinden. In de basis gelden dezelfde eisen voor professionele organisaties en zzp ers. Wel worden de eisen in proportionaliteit gehandhaafd om recht te doen aan de diversiteit van het ondersteuningaanbod. Minimaal Eisen: 1. Halfjaarlijkse evaluatie tussen aanbieder en cliënt met ondertekend verslag dat op verzoek opvraagbaar is door de gemeente. 2. Een recent uittreksel van de Kamer van Koophandel met als primaire activiteit het leveren van zorg en/of ondersteuning 3. Een geldige VOG, van toepassing op de sector 4. Heldere afspraken tussen zorgorganisatie en cliënt over: a. Omgang met klachten b. Omgang met calamiteiten c. Continuïteit van zorg d. Sturing op kwaliteit van zorg en resultaat 5. Onafhankelijkheid van de budgetbeheerder en/of vertegenwoordiger. a. Een zorgverlener kan niet tegelijkertijd budgetbeheerder zijn 6. Toetsing van de Voorwaarden Toetsing van bovenstaande voorwaarden is maatwerk en vindt plaats op basis van gesprekken met de consulent en het door de cliënt in te vullen pgb-plan. De consulent zal op basis van de verkregen 3

4 informatie een onderbouwd oordeel geven over het al dan niet afgeven van een persoonsgebonden budget. Hieronder zijn de verschillende onderdelen nader uitgewerkt. 3.1 Gesprek met consulent Wanneer de cliënt aangeeft dat er een ondersteuningsvraag is, gaat de consulent eerst in gesprek over de ondersteuning die nodig is. In dit eerste gesprek wordt gezamenlijk gekeken wat voor ondersteuning er nodig is om aan de hulpvraag van de cliënt tegemoet te kunnen komen. In dit gesprek worden ook mogelijkheden in het netwerk en algemene voorzieningen besproken. Pas als dit voldoende helder is wordt de verzilveringsvorm besproken, waarbij de cliënt kan aangeven of hij of zij een persoonsgebonden budget wenst. Indien de cliënt kiest voor het persoonsgebonden budget worden afspraken gemaakt over het vervolgtraject. 3.2 Invullen Pgb-plan Wanneer de cliënt een pgb wenst, is de cliënt is verplicht om, al dan niet met hulp van een vertegenwoordiger, een pgb-plan in te vullen. Samen met de gesprekken met de consulent vormt dit document de basis waarop de voorwaarden getoetst worden om in aanmerking te komen voor een pgb. Het pgb-plan bestaat uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel omvat de omschrijving van de ondersteuningvraag, de doelen en resultaten, tarieven en afspraken met de zorgverlener. Het tweede onderdeel is een bijlage bij het pgb-plan en dient ingevuld te worden door de zorgverlener. Hierin worden de basiskwaliteitseisen om veilig, doeltreffend en cliëntgerichte ondersteuning te kunnen leveren nader bevraagd. De cliënt is ervoor verantwoordelijk dat het pgb-plan compleet is en binnen een termijn van maximaal twee weken wordt geretourneerd. Indien deze termijn niet haalbaar is gaan gemeente en cliënt in overleg om een realistische termijn te bepalen. 3.3 Pgb-gesprek met consulent Naar aanleiding van het ingevulde en geretourneerde pgb-plan vindt een tweede gesprek plaats met een consulent van de gemeente. Indien er een vertegenwoordiger is die de zaken behartigd voor de cliënt, wordt deze verplicht om ook aan te sluiten bij dit gesprek. Het eerste gedeelte van dit gesprek zal gaan over de inhoud van het pgb-plan. Voldoet de cliënt aan de voorwaarden? Welke aandachtspunten zijn er? En: In welke mate voldoet de zorgverlener aan de kwaliteitseisen? Daarbij is er aandacht voor de verantwoordelijkheid die de cliënt draagt voor het bewaken van de kwaliteit van de ondersteuning en het actief sturen op resultaat. Tenslotte gaat de consulent met de cliënt in gesprek over de technische aspecten en de vaardigheden die horen bij het beheren van een pgb, waaronder de modelzorgovereenkomsten en de rol van opdrachtgever die hoort bij het beheren van een pgb. Op basis van bovenstaande stappen zal uiteindelijk een afgewogen beslissing gemaakt worden over het al dan niet toekennen van een pgb aan betreffende cliënt. 4

5 7. Nadere Voorwaarden Veranderen van zorgverlener Wanneer de cliënt van zorgverlener wil wisselen, zal er opnieuw een pgb-plan ingediend moeten worden, omdat er dan sprake is van een relevante verandering in de situatie van de cliënt. Daarvoor dient de cliënt zo snel mogelijk contact op te nemen met een consulent van de gemeente. Herindicaties Bij een herindicatie vindt er een gesprek plaats met de cliënt en zijn of haar vertegenwoordiger. Het pgb-plan en de afgesproken doelen en resultaten vormen daarbij het uitgangspunt. Met de cliënt wordt gekeken of afgesproken resultaten behaald zijn. Daarbij behoudt de gemeente het recht om stukken op te vragen en te controleren of nog aan de (kwalitatieve) eisen wordt voldaan. Op basis van het gesprek wordt door de consulent samen met de cliënt nieuwe afspraken gemaakt, op basis waarvan de indicatie, waar nodig, aangepast wordt. Lengte van Indicatie Het uitgangspunt bij een nieuwe indicatie (of nieuwe zorgverlener) is maximaal één jaar, zodat er binnen een redelijke termijn samen gekeken kan worden naar de kwaliteit en het resultaat van de geleverde ondersteuning. De consulent kan onderbouwd een kortere indicatie afgeven wanneer er onduidelijkheden of twijfels zijn. Na een herindicatie kan het indicatietermijn verlengd worden naar twee jaar of langer, afhankelijk van de situatie. Tijdelijk verblijf elders (Begeleiding) Het kan voorkomen dat een cliënt tijdelijk elders verblijft, maar toch zijn begeleiding voort wil zetten. Indien een cliënt daarvoor gebruik wenst te maken van een andere zorgverlener zal de cliënt ruim op tijd contact moeten zoeken met de gemeente. Met de zorgverlener dient daarnaast een geldige zorgovereenkomst gesloten te worden met een apart pgb-plan. Uren en tarieven moeten in proportie zijn met de geleverde ondersteuning gedurende de rest van het jaar en is alleen inzetbaar voor ondersteuningsdoeleinden die passen binnen de geldende indicatie. Cliënt is verplicht om dit aannemelijk te maken. Hulpmiddelen Wanneer er een pgb-aanvraag gedaan wordt voor hulpmiddelen zal er met name getoetst worden op kwaliteitseisen en motivatie. Weigeringsgronden De gemeente hanteert een aantal standaard weigeringsgronden. Deze zijn opgenomen in de Verordening Maatschappelijke Ondersteuning Informele ondersteuning De gemeente bepaald op basis van een tweetal eisen of een zorgverlener als formeel of informeel aangemerkt wordt. 5

6 1. De zorgverlener dient ingeschreven te staan bij de Kamer van Koophandel met als primaire activiteit het leveren van zorg en ondersteuning. Er wordt daarom altijd om een afschrift van de KvK gevraagd. 2. Wanneer de zorgverlener tot het sociale netwerk van de cliënt behoort, is er in principe sprake van informele ondersteuning. Het betreft hier onder meer vrienden, familie, kennissen en buurtgenoten. Daarnaast stelt de gemeente dat het niet mogelijk is om het pgb te beheren en tegelijkertijd de zorg te verlenen. Om de kwaliteit en veiligheid te waarborgen, vraagt de gemeente altijd om een neutrale stem, ook waar het informele zorg betreft. Voor informele ondersteuning gelden ten slotte lagere tarieven 8. Specifieke eisen voor Begeleiding Plus en Beschermd Wonen Begeleiding Plus en Beschermd Wonen is bedoeld voor een groep inwoners die zeer kwetsbaar zijn en die het (tijdelijk) niet redden in de lokale samenleving zonder de intensieve begeleiding die deze ondersteuning hen biedt. Er gelden daarom strikte eisen om in aanmerking te komen voor een pgb wat betreft deze ondersteuningsvormen. Voor Begeleiding Plus geldt een 24-uurs bereikbaarheid, waarbij de zorgverlener wordt geacht binnen 45 minuten op de plaats van bestemming te zijn indien nodig. Voor Beschermd Wonen geldt dat er sprake is van 24-uurs toezicht, met de mogelijkheid om direct te interveniëren, indien de situatie dat nodig acht. Wanneer het een professionele zorgorganisatie betreft die de ondersteuning levert, wordt een relevant keurmerk vereist. Daarmee sluit de gemeente Helmond aan op de eisen zoals deze gesteld zijn in haar inkoopovereenkomst. Betreft het informele ondersteuning of ondersteuning door een zzp er zonder keurmerk, dan is alleen een maatwerkoplossing mogelijk. Dit is alleen bij hoge uitzondering mogelijk via de hardheidsclausule. 9. Verantwoording & Controle De gemeente Helmond monitort actief de kwaliteit en rechtmatigheid van de ondersteuning die geleverd wordt met gebruik van het pgb. Wanneer er sprake is van onder- over overbesteding, zal de gemeente gedurende het lopende jaar contact opnemen met de cliënt om afspraken te maken over de voortzetting van de ondersteuning. De gemeente is daarbij gerechtigd om een voorziening in pgb eenzijdig stop te zetten, wanneer er na 6 maanden nog steeds geen verzilvering heeft plaatsgevonden. Indien er vermoedens zijn van onrechtmatigheden en/of er signalen zijn dat de kwaliteit van ondersteuning niet voldoet aan de eerder gestelde eisen, zal de gemeente Helmond een onderzoek instellen. De cliënt is verplicht hieraan mee te werken. 6

7 Daarbij heeft de cliënt een informatieplicht. Indien de cliënt ervaart dat de geleverde ondersteuning niet voldoet aan de gestelde eisen en niet in staat is om binnen een redelijk termijn zelf de kwaliteit bij te sturen, is hij of zij verplicht om dit te melden bij een consulent van de gemeente. De consulent zal vervolgens samen met de cliënt bekijken welke acties er nodig zijn, afhankelijk van de ernst van de tekortkoming. 10. Uitzonderingen De gemeente Helmond kan bij uitzonderlijke situaties besluiten om onderbouwd af te wijken van de gangbare procedure. Hierop is de hardheidsclausule van toepassing. 7