ONTDEK LATER NU Praktische aanvulling op het LOB-programma in beroepsonderwijs. Logo van de school

Transcriptie

1 ONTDEK LATER NU Praktische aanvulling op het LOB-programma in beroepsonderwijs Logo van de school

2 Doel van het programma Ontdek later NU Het doel van ons programma is om jongeren bewust te maken van de snel veranderende arbeidsmarkt en de aansluiting daarop vanuit het onderwijs. Dit programma is een aanvulling op het bestaande LOB-programma. Het bereidt jongeren concreet voor op de arbeidsmarkt van de 21 e eeuw. Dit doen wij door jongeren: inzicht te geven in de arbeidsmarkt van de toekomst en het belang van 21 e eeuwse vaardigheden daarin: van baanzekerheid naar werkzekerheid; te leren netwerken en zichzelf krachtig te presenteren met behulp van sociale media: van muurbloem naar personality ; inzicht te laten krijgen in de rollen die voldoening en financiële vrijheid geven in een toekomstige realistische arbeidsmarkt. Be prepared, not scared. Alles verandert voortdurend. Vraag je daarom af hoe je studiekeuze van nu aansluit bij de banen van de toekomst. Het schrikbeeld: bijna jongeren worden nu opgeleid voor banen die straks niet meer bestaan, of sterk veranderd zijn tegen de tijd dat zij hun opleiding afronden. Dit geldt zeker voor banen die niet kunnen concurreren met slimme automatisering. Daarom blijft voor jongeren hun hele leven leren en ontwikkelen een belangrijk thema. Met het modulaire programma Ontdek later NU geven wij jongeren de tools hiervoor. Wat hebben jongeren nodig om zich goed te kunnen voorbereiden op de toekomst? Naar onze mening zijn dat vaardigheden die hen helpen om succesvol met veranderingen te kunnen omgaan. Denk aan creatief problemen oplossen, kunnen samenwerken, zelfdiscipline, verantwoordelijkheid nemen en vasthoudendheid. Deze vaardigheden maken deel uit van de 21 e eeuwse vaardigheden zoals deze door SLO en Kennisnet omschreven zijn in het model op de volgende bladzijde: 11 vaardigheden die leerlingen in hun werkzame leven nodig hebben. Wij onderscheiden hierin twee soorten vaardigheden: 1. Hard skills. Deze skills gaan vooral om kennis en zijn typisch iets van deze eeuw. Denk aan ICT-basisvaardigheden en technologische vaardigheden. 2. Soft skills. Deze skills zijn niet typisch van nu, maar wel relevanter geworden. Zowel om succesvol te kunnen blijven op de arbeidsmarkt als om het goed te doen als democratisch burger. Het gaat om een attitude, vertrouwen hebben in jezelf en anderen, en dat je invloed hebt op je eigen leven. Het beheersen van deze 21 e eeuwse vaardigheden geldt niet alleen voor de jongeren. Het geldt ook voor jou als docent of manager. Welke veranderingen kun jij zien aankomen binnen het onderwijs of op de arbeidsmarkt en welke rol heb jij hierin? 2

3 De meerwaarde van Ontdek later NU In het programma Ontdek later NU leert de jongere hoe hij invloed uitoefent op zijn eigen toekomst, vanuit een leven lang leren, eigen verantwoordelijkheid pakken en denken in mogelijkheden. Hiertoe ontmoet hij inspirerende mensen en doet nieuwe ervaringen op. Wij helpen om dit voor jouw leerlingen mogelijk te maken. Door onze beider netwerken te verbinden, brengen we niet alleen het regionale bedrijfsleven binnen de school maar ook rolmodellen die jongeren aanspreken. Tevens realiseren we een actiever contact met het vervolgonderwijs. Want jij weet als geen ander wie je naar het vervolgonderwijs overdraagt! Het programma biedt de jongere concrete handvatten waardoor hij in staat is trends en ontwikkelingen te volgen en mee te bewegen in een snel veranderende wereld. Met als doel dat alle stappen die de jongere vanaf nu zet, aansluiten op de toekomst die hij wil. Kortom, hij ontdekt later NU! De lange termijn wil korter worden Loesje Onze aanpak zorgt ervoor dat jongeren (én docenten) scherp in beeld hebben wat ze kunnen en wat ze zoeken en klaar zijn voor de 21 e eeuw. Het is een aanvulling op het bestaande onderwijsprogramma waarbij wij vanuit de praktijk verbinding maken met het onderwijs. Wij brengen buiten naar binnen. Zowel qua bagage als mindset. 3

4 Wie zijn wij? Wij zijn Marianne Koot van onderwijsbureau &KOOT en Annemieke Laverman van NieuwKans, en verbinden kennis en ervaring van onderwijs en arbeidsmarkt. De missie van onderwijsbureau &KOOT is jongeren verliefd laten worden op hun eigen toekomst. Dat vraagt om praktijkgericht onderwijs waar het niet draait om cijfers maar om het ontdekken van talenten en persoonlijke ontwikkeling. Onderwijs waar jongeren verantwoordelijkheid leren nemen voor hun eigen leer- en keuzeproces. Onderwijsbureau &KOOT begeleidt vmbo-teams in het ontwerpen van dit soort onderwijs. Onderwijs dat leerlingen de kans biedt nieuwe ervaringen op te doen, op school en daarbuiten. Onderwijs waarvoor pubers (én docenten) graag hun bed uitkomen. Want jongeren gaan aan van praktische opdrachten. Zij willen snappen en ervaren hoe zaken in de echte wereld werken. Onze missie is 'Living your own future', duurzaam inzetbaar zijn in een snel veranderende wereld. Mensen, leerlingen en docenten deelgenoot maken van de veranderingen van en naar de arbeidsmarkt. Rekening houdend dat de veranderingen zich steeds sneller aandienen en dat competenties steeds belangrijker gaan worden. De vraag voor jezelf is, ben je voorbereid? Leren helpt je bewegen, beweging staat voor ons voor regie, eigen verantwoordelijkheid en ook nieuwe kansen creëren waardoor je invloed kunt uitoefenen op je toekomst. Doordat je leert de trends en ontwikkelingen te volgen, de juiste competenties bezit, ben je duurzaam inzetbaar en kun je meebewegen in de toekomst. Onze visie op onderwijs in combinatie met de arbeidsmarkt Veel van het werk waarvoor we jongeren nu opleiden, is verdwenen of sterk veranderd tegen de tijd dat zij hun opleiding afronden en de arbeidsmarkt betreden. Leren en ontwikkelen blijft hun hele leven een belangrijk thema. Onderwijs heeft een verantwoordelijkheid om jongeren hierin goed op weg te helpen, maar ook van jongeren zelf mogen we een actieve houding verwachten. Een relevante vraag is nu: hoe kan school, thuis en bedrijfsleven de jongeren ondersteunen? Ondersteunen in het leren nemen van eigen verantwoordelijkheid, kansen creëren en duurzaam inzetbaar zijn. Want in de praktijk blijkt het gat tussen onderwijs en arbeidsmarkt nog steeds erg groot. 4

5 Inhoud van het programma ONTDEK LATER NU Het programma Ontdek later NU is speciaal ontwikkeld voor jongeren in het beroepsonderwijs. Het is modulair opgebouwd rond drie aanprekende thema s: 1. De arbeidsmarkt van de toekomst: van baanzekerheid naar werkzekerheid; 2. Presenteren van jezelf: sociale media vóór je laten werken; 3. Jong leiderschap: van solliciteren naar netwerken. De modules zijn opgebouwd in blokken van 3 x 3 (les-)uren: in les 1 algemene kennis over het thema in les 2 verdieping op het thema in les 3 brengen wij buiten naar binnen. Aan het eind van ieder blok kijkt de jongere terug op wat hij geleerd, gehoord en ervaren heeft (reflectie). De jongeren sluiten het programma Ontdek later NU op een speciale manier af: een afsluitmiddag waarin zij het geleerde in de praktijk toepassen. Centraal staat daarbij de Ronde tafel met bedrijven, aansluitende opleidingen en oud-studenten. 1. De arbeidsmarkt van de toekomst Doel Inzicht geven in de veranderende wereld, verleden, heden en toekomst. Met het besef dat er een continue versnelling van de veranderingen aantreedt door automatisering, digitaliseren en globalisering. Meenemen in cross-over functies, kansrijke sectoren en beroepen van de toekomst. Opzet 1 e les: inzicht in de veranderende wereld, en de snelheid van de opvolging (afgelopen eeuw). Meenemen naar basale dingen bijv. start computers naar blackchain, auto s naar zelfrijdende, telefoon thuis, niet bereikbaar tot tegenwoordig altijd bereikbaar, film YouTube, enz.. Oefening: welke elementen hebben de veranderingen in zich en wat is het doel? 2 e les: wat doen deze veranderingen met de functies buiten en hoe is de combinatie opleiding/studie. Inzicht in de huidige beroepen en hoe deze veranderen, maar ook in de toekomstige beroepen en kansrijke sectoren. Oefening: welke onderdelen van het werk/functies zullen het snelst veranderen? 3 e les: het verhaal van een ervaringsdeskundige (selfmade): Hoe is hij begonnen, hoe verliep zijn loopbaan? Inzicht in zijn wereld en alle veranderingen die hij heeft meegemaakt. Inzicht geven dat er meer wegen leiden naar dromen. Dat je ook via tussenstappen je droom kunt behalen als je blijft leren en ontwikkelen, de veranderingen volgt en realistische doelen stelt. Resultaat Handvatten hoe je de trends en ontwikkelingen zelf kunt volgen. Start in leren denken van baanzekerheid naar werkzekerheid. Vele wegen leiden naar dromen 5

6 2. Presenteren van jezelf Doel Inzicht geven in het nut van 21e eeuwse vaardigheden. Hoe vind je de komende decennia je weg in een samenleving die voortdurend verandert? Je hebt daarvoor vaardigheden nodig om het goed te gaan of blijven doen in twee domeinen: de nieuwe economie en democratisch burgerschap. 1. De nieuwe economie Banen veranderen, je moet steeds zelfstandiger kunnen zijn, initiatief weten te nemen en steeds in andere teams je waarde weten te bewijzen. 2. Democratisch burgerschap We kunnen steeds meer de regie over ons eigen leven en onze omgeving voeren, maar dit vergt democratisch burgerschap : een besef van je eigen plek in de samenleving en begrip voor de ander, ook als deze een andere achtergrond heeft of afwijkende denkbeelden er op na houdt. Allemaal vanuit de kracht van jezelf, hoe hou jij jezelf staande en blijf je trouw aan jezelf. Opzet 1 e les: wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik, gekoppeld aan de 21 e vaardigheden. Oefening; spelvorm hoe kom ik over en een moodboard van jezelf om te presenteren. Welke kwaliteiten bezit ik? 2 e les: soorten sociale media en invloed op jezelf en op de omgeving: LinkedIn, Twitter, Snapchat, Facebook, Instagram, YouTube. Gevaar van profileren via sociale media (sociale druk en 21 e eeuwse gevaren zoals burn-out). Oefening: google jezelf. Wat is er over mij bekend op sociale media? 3 e les: het oog van een ervaringsdeskundige (imago-coach/recruiter): Wat is belangrijk in hoe jij je profileert en wat dat met je doet. Hoe klein de wereld is. Kennis van solliciteren in de 21 e eeuw. Oefening: schrijf een korte tekst met jouw kwaliteiten uit 1 e les voor een LinkedIn basisprofiel. Resultaat Inzicht in jezelf: jouw kwaliteiten en vaardigheden kunnen benoemen en hoe jij die kunt inzetten. Bewuste keuze maken in hoe en waar jij je wilt profileren. Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan. Pipi Langkous 3. Jong leiderschap Doel Inzicht krijgen in de rollen die je voldoening en financiële vrijheid geven in een voor jouw toekomstige realistische arbeidsmarkt. Dat start nu bij leren hoe je handig kunt netwerken. Voorbereidende stappen zetten die aansluiten op wat je later wilt. Leren dat je bijbanen en stages al kunt inzetten om netwerken op te bouwen voor je toekomst. 6

7 Opzet 1 e les: wat is netwerken en wat kun je ermee bereiken? Met daaraan gekoppeld inzicht in het wervingsproces en -technieken van deze tijd. Oefening: inzichtelijk maken van jouw eigen netwerk, en een wens doen. Wat wil je altijd nog doen en hoe kun je dit bereiken door je netwerk in te zetten? 2 e les: inzicht geven in de kracht van LinkedIn en hoe het voor je kan werken. De verandering van CV en de onderscheidende mogelijkheden van deze tijd: videopitch, vorm CV, enz. Van solliciteren naar netwerken. Via welke kanalen kun jij het beste in contact treden met voor jou interessante partijen? Oefening: in groepen een stage-oproep maken via LinkedIn die wij verder uitzetten in ons netwerk. 3 e les: maken van een concreet stappenplan om op de afsluitmiddag contacten te kunnen en durven leggen met externe partijen. Profileren met behulp van jouw LinkedIn-visitekaartje en pitch voor de toekomst. Vanuit jong leiderschap met kennis van de vaardigheden van de 21 e eeuw. Oefening: kaart maken van bedrijven in de Regio waar je graag eens op locatie wilt kijken. Resultaat Inzicht in hoe LinkedIn en een netwerk voor je kan werken. Een pitch of ander presentatievorm voor de afsluitmiddag. 4. Afsluitmiddag Afsluitmiddag met de Ronde tafel voor bedrijven, aansluitende opleidingen en oud-studenten. Hier kunnen jongeren (én docenten) in gesprek en hebben zij voldoende kennis en zelfvertrouwen om goede gesprekken aan te gaan die concrete invulling kunnen krijgen nu en in de toekomst. Eindresultaat programma Ontdek later NU De jongere heeft: Een Ontdek later NU-board met 2 foto s, kenmerkende vaardigheden en kennis van profileren in de 21 e eeuw; Een goed LinkedIn basisprofiel, waaruit blijkt wie hij/zij is, en welke competenties hij/zij kan inzetten; Handvatten voor het volgen van de trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt nu en in de toekomst; Kennis van de ontwikkelingen binnen het onderwijs gekoppeld aan de arbeidsmarkt en de persoonlijke ervaringen van de deskundige sprekers; Zelfkennis en zelfvertrouwen om zichzelf presenteren, als onderdeel van jong leiderschap; Toegang tot een uitgebreid netwerk en de kennis om netwerken te onderhouden. 7