27114OB.fm Page 1 Wednesday, November 28, :09 PM Opslag Bewaren

Transcriptie

1 Opslag Bewaren

2

3 Bewaren Opdrachten Ton van der Hoorn eerste druk, 2001 BEWAREN 3

4 Artikelcode: Colofon Auteursteam Ton van der Hoorn Illustraties Verbaal - bureau voor visuele communicatie Redactie Fidder & Löhr 2001 Ontwikkelcentrum, Ede, Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, hetzij mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Ontwikkelcentrum. 4 BEWAREN

5 Voorwoord Deze uitgave bevat de onderwijseenheid Bewaren van de deelkwalificatie Opslag. Voor de onderwijseenheid is er een uitgave met opdrachten en bronnen en een uitgave met theorie. Opdrachten Aan het begin van elke opdracht staat het opdrachtdoel. Daar staat wat je aan het einde van de opdracht moet kunnen. De opdrachten bevorderen de zelfwerkzaamheid. Met de opdrachten kun je je kennis in de praktijk toetsen of bepaalde vaardigheden trainen. Als je alle opdrachten met voldoende resultaat hebt uitgevoerd, beheers je de stof. Bronnenoverzicht Om de opdrachten uit te voeren heb je informatie nodig. Hiervoor kun je het bijbehorende theorieboek gebruiken. Maar je kunt ook andere bronnen raadplegen. In het bronnenoverzicht staat waar je allemaal informatie kunt vinden over product en kwaliteit. Dit kunnen boeken zijn, maar ook vakbladen, folders, video s, het internet, etcetera. Theorie Het theorieboek bevat de theorie die je het meest nodig hebt en die niet gauw verandert. Om het bestuderen en verwerken van de tekst gemakkelijker te maken kun je aan het einde van elke paragraaf verwerkingsvragen maken. Namens het auteursteam wens ik je veel succes bij het werken met deze uitgave. De auteur, Ton van der Hoorn VOORWOORD 5

6 Oriënterende opdracht Stellingen maken Opdrachten uitvoeren is een stuk makkelijker als je weet waar het ongeveer over gaat. Je maakt dan als het ware een plek in je hoofd vrij voor de nieuwe informatie. Daarom is het goed om de opdrachten van tevoren door te bladeren en per opdracht een stelling te bedenken. a Lees de opdrachten door. b Formuleer nu per opdracht een stelling. Zet deze stellingen onder elkaar op papier. Opdracht Stelling BEWAREN

7 Inhoud Voorwoord 5 Stellingen maken 6 1 Producten voor de verkoop 9 2 Bewaarcondities en bewaarmethoden 14 3 Problemen bij de opslag 20 4 De koelcel 25 5 Opslag en transportcondities 30 6 Mogelijkheden en methoden van koelen 35 7 Verwarming 39 De stellingen ter discussie 43 Bronnenoverzicht 44 INHOUD 7

8 8 BEWAREN

9 1 Producten voor de verkoop Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: aangeven op welke manier de detailhandel de kwaliteit van het product probeert te behouden; aangeven welke biologische achtergronden een rol spelen bij het bewaren van het product en op welke manier je deze achtergronden kunt beïnvloeden; manieren noemen hoe je het product bewaart. 1.1 Opdrachten Opdracht 1.1 Gegevens voor voorraadbeheer registreren Doel Bloemen en planten kunnen maar tijdelijk bewaard worden. Daarom is het belangrijk dat de voorraad steeds optimaal is. Na het maken van deze opdracht kun je de belangrijkste gegevens voor het voorraadbeheer registreren. Fig. 1.1 Het is op elk bedrijf van belang de voorraad zo klein mogelijk te houden. Periode Hoeveelheid Prijs Periode Hoeveelheid Prijs ,10 9,12 7,05 5,80 4,20 2, ,10 1,73 2, Oriëntatie Geef in eigen woorden aan wat jij verstaat onder voorraadbeheer. Voorraadbeheer is PRODUCTEN VOOR DE VERKOOP 9

10 Geef je begeleider een mondelinge toelichting. Uitvoering Het afnemen van een interview is een manier om informatie te verzamelen. Bereid een interview voor over het registreren van gegevens voor voorraadbeheer. Neem vervolgens het interview af. Maak een brochure van de verkregen informatie. De brochure moet die informatie bevatten waar jij, maar ook andere studiegenoten voldoende aan hebben om zelf de belangrijkste gegevens voor het voorraadbeheer te kunnen registreren. Als je vindt dat er nog te weinig informatie tot je beschikking is, dan mag je natuurlijk op zoek gaan naar meerdere bronnen. Afsluiting Lever de brochure ter beoordeling bij je begeleider in. Opdracht 1.2 De juiste plaats van bestemming Doel Bloemen en planten moeten uiteindelijk verkocht worden aan de consument. Na het maken van deze opdracht kun je de potplanten en snijbloemen op de plaats van bestemming beoordelen. Oriëntatie Wel eens bloemen in een stalletje, bloemwinkel of supermarkt gezien? Geef in een paar zinnen aan wat je ten aanzien van dit onderwerp vindt en/of wat je ervaringen zijn op dit terrein. 10 BEWAREN

11 Eigen mening over verkooppunten van bloemen Uitvoering Nu ga je zelf bij een verkooppunt van bloemen en planten kijken. Beantwoord de volgende vragen voor vijf verschillende snijbloemen. Vragen 1 Is bij de snijbloemen het land van herkomst te zien? Zo ja, om welk land gaat het? Antwoorden 1 2 Staan de snijbloemen overdag in een gekoelde ruimte? 2 3 Staan de snijbloemen in water? Hoe vaak ververs je dan het water? 3 4 Zijn de snijbloemen verpakt? Denk bijvoorbeeld aan een hoes. 4 5 Kun je bij de snijbloemen zien wie de producent of leverancier is? Denk hierbij bijvoorbeeld aan een sticker op de verpakking. 5 PRODUCTEN VOOR DE VERKOOP 11

12 Vragen 6 Kun je zien welke kwaliteitsklasse het product heeft? Om welke kwaliteitsklasse gaat het? Antwoorden 6 7 Kun je een productiedatum of een uiterste houdbaarheidsdatum ontdekken? 7 8 Blijft het product 's nachts in de winkel of gaat het naar een koelcel of een koelere ruimte? 8 9 Bij welke temperatuur bewaar je het product dan? Dek je product af tijdens de bewaring met bijvoorbeeld folie? 9 10 Hoe lang kan de winkel het product ongeveer bewaren? Wanneer is de kwaliteit voor het tuincentrum te laag geworden? 10 Maak een samenvatting van de verkregen informatie. Afsluiting Ruil het resultaat van je werk met dat van een klasgenoot. Bekijk elkaars werk en geef aan waar verbeteringen mogelijk zijn. Zorg ervoor dat je klasgenoot iets aan je opmerkingen heeft. Opdracht 1.3 Biologische processen Doel Tijdens de bewaring van agrarische producten gaan allerlei biologische processen gewoon door. Na het maken van deze opdracht kun je de biologische processen die bij bewaren een rol spelen uitleggen. Oriëntatie Met een aantal biologische processen ben je ongetwijfeld al bekend. Welke processen bij planten kun je noemen? 12 BEWAREN

13 Weet ik al: Uitvoering Volg een les of lees een hoofdstuk over de biologische processen die bij bewaren een rol spelen. Maak tijdens deze les of het lezen voldoende aantekeningen. Neem vervolgens onderstaand schema ruim over. Je hebt meer ruimte nodig om het schema goed in te kunnen vullen. Neem een geoogste snijbloem met blad in gedachten. Plaats in de eerste rij onder Klimaatsfactoren de verschillende factoren die van invloed zijn op de snijbloem. In de rijen daaronder noem je per factor de invloed die het op een biologisch proces uitoefent. Voor vragen waar je geen antwoord op kunt geven, raadpleeg je andere informatiebronnen. Biologische processen Klimaatsfactoren Afsluiting Lever de tabel ter beoordeling in bij je begeleider. PRODUCTEN VOOR DE VERKOOP 13

14 2 Bewaarcondities en bewaarmethoden Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: beschrijven wat kwalitatief goed transport is voor het product en de werkende mens; omgaan met koeling van het product; omgaan met bewaarcondities. 2.1 Opdrachten Opdracht 2.1 Bedrijfshygiëne Doel Groothandelsbedrijven die groenten verhandelen zijn vaak opvallend schoon. Voedselveiligheid is van het grootste belang, maar er zijn meer redenen om hygiënisch te werken. Na het maken van deze opdracht kun je het belang van bedrijfshygiëne aangeven. Oriëntatie Zoek op internet een site over het belang van bedrijfshygiëne. Noteer in eigen woorden de hoofdzaken die op de site te vinden zijn. Hoofdzaken 14 BEWAREN

15 Hoofdzaken Maak je begeleider in een gesprek duidelijk waarom dat volgens jou de hoofdzaken zijn. Uitvoering Vraag aan je begeleider iets te vertellen over hygiëne. Zorg daarbij dat je in ieder geval antwoord krijgt op de volgende vragen. Voor vragen waar je geen antwoord op krijgt, raadpleeg je andere informatiebronnen. Vragen Antwoorden De vloer 1 Hoe vaak wordt er op het bedrijf geveegd? 1 2 Op welke tijd van de dag wordt er geveegd? 2 3 Op welke wijze wordt er geveegd? 3 4 Wat zijn de voor- en nadelen van deze wijze van werken? 4 5 Op welke andere wijze wordt de vloer nog schoongemaakt op het bedrijf? 5 Materialen en gereedschap 6 Hoe wordt het gereedschap en de andere materialen schoongehouden? 6 BEWAARCONDITIES EN BEWAARMETHODEN 15

16 Vragen Antwoorden 7 Welke schoonmaakmiddelen worden gebruikt? 7 Werktafels 8 Hoe worden de werktafels schoongemaakt? 8 9 Hoe vaak worden de werktafels schoongemaakt? 9 10 Welke schoonmaakmiddelen worden gebruikt? 10 Maak een samenvatting van de verkregen informatie. Afsluiting Bespreek de samenvatting met je begeleider. Opdracht 2.2 Uitwendige invloeden van veroudering Doel Veroudering is ook bij planten een heel natuurlijk proces. Na het maken van deze opdracht kun je de uitwendige invloeden die bij de veroudering een rol spelen, in kaart brengen. Fig. 2.1 De omstandigheden in de veiling zijn verre van ideaal voor potplanten en snijbloemen. Fc690 MIN 2 CM Oriëntatie Type bij een zoekprogramma op het internet het volgende in: planten + veroudering. Druk op enter. Het zoekprogramma zoekt nu alle sites over de veroudering van planten. Hoeveel sites heeft het zoekprogramma gevonden? Waarom zijn er volgens jou zoveel sites over dit onderwerp? 16 BEWAREN

17 Aantal sites: Waarom zijn er zoveel sites over de veroudering van planten? Bezoek één van de sites en schrijf in het kort op wat er precies op de site te vinden is. Ik heb het volgende op de site gevonden: Maak met je studiegenoten een overzicht van de bezochte sites. Uitvoering Lees een hoofdstuk of volg een les over de uitwendige invloeden die bij veroudering een rol spelen. Maak tijdens het lezen of de les aantekeningen. Maak een samenvatting van de verkregen informatie. BEWAARCONDITIES EN BEWAARMETHODEN 17

18 Afsluiting Ga tot slot met een klasgenoot aan tafel zitten. Bekijk elkaars werk goed. Geef vervolgens op de volgende manier commentaar: a Noem eerst drie goede punten van het werk van je klasgenoot. b Noem daarna drie punten waarop verbetering mogelijk is. Opdracht 2.3 Verouderingshormonen Doel Het verouderen van bloemen en planten is een natuurlijk proces. Dat proces valt hooguit enigszins af te remmen. Na het maken van deze opdracht kun je de verouderingshormonen noemen en hun werking toelichten. Oriëntatie Blader het hoofdstuk uit een boek door dat de verouderingshormonen en hun werking behandelt. Schrijf tenminste vijf belangrijke begrippen op. Begrippen Uitvoering Ga op zoek naar de antwoorden op de volgende vragen en schrijf deze achter de betreffende vraag in de rechterkolom. Voor vragen waar je geen antwoord op kunt geven, raadpleeg je andere informatiebronnen. 18 BEWAREN

19 Vragen Antwoorden 1 Welke twee verouderingshormonen zijn er? 1 2 Waar maakt de plant deze verouderingshormonen? 2 3 Noem drie voorbeelden van het positieve gebruik van verouderingshormonen bij planten. 3 4 Welk verouderingshormoon kan ook van een andere bron komen dan de plant? 4 5 Noem tenminste drie voorbeelden van symptomen van veroudering bij een plant en/of bloem. 5 Maak een samenvatting van de verkregen informatie. Afsluiting Ruil het resultaat van je werk met dat van een klasgenoot. Bekijk elkaars werk en geef aan waar verbeteringen mogelijk zijn. Zorg ervoor dat je klasgenoot iets aan je opmerkingen heeft. BEWAARCONDITIES EN BEWAARMETHODEN 19

20 3 Problemen bij de opslag Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: de belangrijkste problemen noemen die kunnen optreden bij de bewaring en het transport van bloemen en groenten; de factoren noemen en toelichten die invloed hebben op de bewaring van geoogste bloemen en groenten; klachten van afnemers op waarde schatten en correct afhandelen. 3.1 Opdrachten Opdracht 3.1 Bewaarrisico s Doel Het bewaren van snijbloemen brengt risico s met zich mee. Na het maken van deze opdracht kun je de belangrijkste bewaarrisico s noemen en verklaren. Oriëntatie Verzamel een aantal voorbeelden van de risico s van het bewaren van snijbloemen en potplanten. Maak eventueel foto s. Noteer per gewas de bewaarrisico's. Gewas Schade 20 BEWAREN

21 Maak met je studiegenoten een totaallijst van alle bewaarrisico s die jullie hebben opgeschreven. Uitvoering Volg een les over de bewaarrisico s van plantmateriaal. Maak tijdens de les aantekeningen. Aantekeningen Maak een folder van de verkregen informatie. In deze folder moeten de belangrijkste bewaarrisico s van plantmateriaal genoemd en verklaard worden. Als je vindt dat je nog te weinig informatie hebt, dan mag je natuurlijk op zoek gaan naar meerdere bronnen. Afsluiting Beoordeel je eigen werk. Geef hierna aan waar je jezelf op hebt beoordeeld. Beoordeling Beoordeeld op: PROBLEMEN BIJ DE OPSLAG 21

22 Bespreek je beoordeling met je begeleider. Opdracht 3.2 Klimaatsfactoren beïnvloeden Doel Bederf tijdens de bewaring wordt vaak veroorzaakt door verkeerde omstandigheden. Na het maken van deze opdracht kun je de belangrijkste klimaatsfactoren en andere factoren die bij de bewaring een rol spelen op de juiste wijze beïnvloeden. Oriëntatie Deze opdracht maak je samen met een studiegenoot. Lees het hoofdstuk uit je boek waarin de klimaatsfactoren en andere factoren die bij de bewaring een rol spelen, en hoe je die kunt beïnvloeden, worden behandeld. Noteer per paragraaf de vier belangrijkste woorden. Maak samen met je studiegenoot een totaaloverzicht van de belangrijkste woorden. Uitvoering Formuleer zelf tien vragen over de klimaatsfactoren en andere factoren die bij de bewaring een rol spelen. Schrijf deze vragen in de linkerkolom. Wissel deze vragen uit met je studiegenoot en ga op zoek naar de antwoorden van zijn vragen en schrijf de antwoorden achter de betreffende vraag in de rechterkolom. Voor vragen waar je geen antwoord op kunt geven, zoek je andere informatiebronnen. Vragen Antwoorden Maak een samenvatting van de verkregen informatie. 22 BEWAREN

23 Afsluiting Bespreek je samenvatting met je begeleider. Opdracht 3.3 Doorlooptijd Doel Bloemen kun je naar talloze landen in de wereld exporteren. Na het maken van deze opdracht kun je iets zeggen over doorlooptijd Fig. 3.1 Een vliegtuig is wel snel, maar daarmee is de doorlooptijd nog niet kort. Oriëntatie Lees een artikel over het vervoer van bloemen per vliegtuig. Noteer de feiten die in het artikel genoemd worden in de linkerkolom. Noteer de meningen in de rechterkolom. Feiten Meningen PROBLEMEN BIJ DE OPSLAG 23

24 Feiten Meningen Leg je begeleider uit waarom je dat wat je hebt gelezen een feit of een mening noemt. Uitvoering Zoek in diverse bronnen informatie over de doorlooptijd. Probeer in de volgende tabel de doorlooptijd in uren zo volledig mogelijk in te vullen. auto trein vliegtuig boot België (Brussel) Polen (Warschau) Italië (Rome) Rusland (Moskou) USA (New York) Engeland (Londen) Nederland (Amsterdam) Afsluiting Ruil het resultaat van je werk met dat van een klasgenoot. Bekijk elkaars werk en geef aan waar verbeteringen mogelijk zijn. Zorg ervoor dat je klasgenoot iets aan je opmerkingen heeft. 24 BEWAREN

25 4 De koelcel Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: beschrijven hoe een koelcel werkt; de verschillende onderdelen van een koelcel benoemen en de functie per onderdeel aangeven; te verwachten problemen bij een koelcel aangeven en (laten) oplossen. 4.1 Opdrachten Opdracht 4.1 Het logboek van de koelcel Doel Elk bedrijf dat in bezit is van een koelcel moet een logboek bijhouden. Na het maken van deze opdracht kun je het logboek van de koelcel bijhouden. Oriëntatie Ga naar een beheerder van een koelcel en vraag of je het logboek mag inzien. Schrijf op welke gegevens van de koelcel in het logboek worden bijgehouden. Gegevens die in logboek genoteerd worden DE KOELCEL 25

26 Uitvoering Lees een artikel over het gebruik van het logboek en probeer daarna de volgende vragen te beantwoorden. Vragen Antwoorden 1 Waarom moet er eigenlijk een logboek bijgehouden worden bij elke koelcel? 2 Wie schrijven uiteindelijk de gewenste gegevens in het logboek? 3 Wie is verantwoordelijk voor het bijhouden van het logboek? 4 Wat hebben koelcel en milieu met elkaar te maken? 5 Welk koudemiddel wordt tegenwoordig gebruikt en waarom? Afsluiting Lever de vragen en de antwoorden ter beoordeling bij je begeleider in. Opdracht 4.2 Eisen aan een koelcel Doel Als er een nieuwe koelcel gebouwd moet worden, wil je op de hoogte zijn van de eisen die je aan zo'n nieuwe koelcel kunt en wilt stellen. Na het maken van deze opdracht kun je de eisen formuleren die je aan een koelcel wilt stellen. Oriëntatie Noem een paar eigenschappen die je te binnen schieten als je zelf een nieuwe koelcel wilt bouwen. 26 BEWAREN

27 Eisen aan een koelcel Uitvoering Lees een artikel over de eisen die je aan een koelcel moet of kunt stellen en probeer daarna de volgende vragen te beantwoorden. 1 Aan welk bedrag moet je denken al je een koelcel wilt laten installeren van vier meter breed, vijf meter lang en drie meter hoog? 2 Welke zaken spelen mee bij de keuze van het soort koelcel? DE KOELCEL 27

28 3 Waar kun je een koelcel plaatsen? Licht toe Waaraan moet je denken als je de grootte van de koelcel wilt bepalen? Hoeveel ruimte moet er tussen het product en de wand zitten? Waarom? Waarom wordt er meestal geen vloerinstallatie aangebracht in de koelcel? Welke materialen en isolatiedikten kun je adviseren? BEWAREN

29 8 Aan welke kant moet de dampwerkende laag zitten bij een koelcel en waarin? 9 Welke drie celtypen kun je onderscheiden? 10 Geef vijf kenmerken van panelenbouw. 11 Wat bepaalt de keuze tussen een draai- en een schuifdeur? Afsluiting Lever de vragen en de antwoorden ter beoordeling bij je begeleider in. DE KOELCEL 29

30 5 Opslag en transportcondities Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: aangeven welke factoren een rol spelen bij de bewaring en transport; het begrip halfkoeltijd uitleggen; grafieken en tabellen lezen en uitleggen. 5.1 Opdrachten Opdracht 5.1 Gegevens over klimaatomstandigheden bijhouden Doel In een koelcel heerst een bepaald klimaat dat van groot belang is voor het bewaarproces. Na het maken van deze opdracht kun je gegevens over klimaatomstandigheden op papier bijhouden. Fig. 5.1 Opslaan in een koelcel betekent vochtverlies. Oriëntatie Welke klimaatgegevens zou je bij kunnen houden? Bedenk zelf een paar mogelijkheden. 30 BEWAREN

31 Belangrijke klimaatgegevens Uitvoering Lees een artikel over het regelen van het klimaat in de koelcel. Geef per klimaatfactor aan waarvan deze afhankelijk is en hoe deze klimaatfactor in de koelcel verhoogd en/of verlaagd kan worden. Verzamel tabellen en grafieken om het een en ander duidelijk te maken. Maak een brochure van de verkregen informatie. De brochure moet die informatie bevatten waaraan jij, maar ook andere studiegenoten voldoende hebben om de gegevens over klimaatomstandigheden op papier bij te houden. Als je vindt dat je nog te weinig informatie tot je beschikking hebt, mag je natuurlijk op zoek gaan naar meerdere bronnen. Afsluiting Lever het werk ter beoordeling bij je begeleider in. Opdracht 5.2 Tabel en grafiek Doel Om inzicht te krijgen in het klimaat van een koelcel moet je tabellen en grafieken kunnen interpreteren. Na het maken van deze opdracht kun je de relatie tussen tijd en andere klimatologische en biologische factoren in tabel of grafiek zetten. Oriëntatie Verzamel enkele tabellen over klimaatgegevens van koelcellen. Welke conclusies kun je zelf uit deze tabellen trekken? OPSLAG EN TRANSPORTCONDITIES 31

32 Conclusies: Uitvoering Vraag bij een bedrijf dat veel ervaring heeft met plantenmateriaal of zij je iets willen vertellen over de relatie tussen tijd en andere klimatologische en biologische factoren. Vraag ook of zij in het bezit zijn van grafieken of tabellen. Maak een verslag van dat wat je te horen hebt gekregen. Verwerk daarin de grafieken en tabellen die je van het bedrijf hebt gekregen. Afsluiting Lever het werk ter beoordeling bij je begeleider in. Opdracht 5.3 Halfkoeltijd Doel Een product dat je de koelcel inbrengt, neemt niet direct de temperatuur aan die in de koelcel heerst. Daar is enige tijd voor nodig. In dit kader wordt wel gewerkt met het begrip halfkoeltijd. Na het maken van deze opdracht kun je het begrip halfkoeltijd uitleggen. 32 BEWAREN

33 Oriëntatie Geef in eigen woorden weer wat volgens jou het begrip halfkoeltijd inhoudt. Uitvoering Volg een les of lees een hoofdstuk over het begrip halfkoeltijd. Noteer de hoofdzaken die in de les of het artikel genoemd worden. Hoofdzaken: OPSLAG EN TRANSPORTCONDITIES 33

34 Leg nu uit wat het begrip halfkoeltijd inhoudt. Afsluiting Na afloop leg je aan je begeleider uit wat er goed en wat er minder goed ging bij het maken van deze opdracht. 34 BEWAREN

35 6 Mogelijkheden en methoden van koelen Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: het belang van de koelketen uitleggen; enkele belangrijke begrippen, zoals directe en indirecte koeling, natte koeling, veldwarmte, enzovoort uitleggen; het principe van een paar verschillende voorkoelsystemen uitleggen; problemen die samenhangen met koelen toelichten. 6.1 Opdrachten Opdracht 6.1 Verschillende methoden van koeling Doel Voordat bloemen op transport gaan, worden ze vaak vooraf gekoeld. Na maken van deze opdracht kun je verschillende methoden van koeling met een tekening uitleggen. Fig. 6.1 Een voorbeeld van doorstroomkoeling. De AA-dozen zijn vlakbij de luchtkoeler geplaatst. MOGELIJKHEDEN EN METHODEN VAN KOELEN 35

36 Oriëntatie Beantwoord deze vragen samen met een studiegenoot. 1 Hoe lang blijft een product dat koud is koud? Waarvan is het afhankelijk of een product lang of kort koud blijft? Hoe kun je een product snel koud krijgen? Uitvoering Er zijn verschillende methoden van voorkoelen. Lees een hoofdstuk in een boek over voorkoelen. Maak een tekening op posterformaat van een van de systemen van voorkoelen en geef duidelijk met pijlen aan hoe de luchtstromen lopen. Geef een toelichting aan je studiegenoten op je poster. Voor vragen waarop je geen antwoord weet, raadpleeg je boeken of andere informatiebronnen. Maak een brochure met tekeningen van de verkregen informatie. In die brochure komen de verschillende methoden van koeling aan bod. Als je vindt dat je nog te weinig informatie tot je beschikking hebt, mag je natuurlijk op zoek gaan naar meerdere bronnen. Afsluiting Laat je werk door je begeleider controleren. 36 BEWAREN

37 Opdracht 6.2 Voor- en nadelen van verschillende methoden van voorkoelen Doel Bloemen worden vaak voorgekoeld voor ze op transport gaan. Na het maken van deze opdracht kun je de voor- en nadelen van de verschillende koelmethoden noemen. Oriëntatie Bestudeer een hoofdstuk uit een boek waarin de voor- en nadelen van de verschillende methoden van voorkoelen worden behandeld. Formuleer bij elke methode een vraag. Ruil je vragen met die van een studiegenoot. Maak elkaars vragen en bespreek samen de antwoorden. Als jullie het over een antwoord niet eens worden, zoek je in het boek samen het juiste antwoord op. Uitvoering Volg een les over de voor- en nadelen van de verschillende koelmethoden. Noteer de hoofdzaken die in de les genoemd worden. Hoofdzaken Maak een folder van de verkregen informatie. In deze folder moeten de voor- en nadelen van de verschillende koelmethoden voor jou, maar ook voor andere studiegenoten duidelijk op een rij staan. Als je vindt dat je nog te weinig informatie tot je beschikking hebt, mag je natuurlijk op zoek gaan naar meerdere bronnen. Afsluiting Laat je werk door je begeleider controleren. Noteer de onderdelen waarvan je begeleider vindt dat je die voldoende beheerst in de eerste kolom. Noteer in de tweede MOGELIJKHEDEN EN METHODEN VAN KOELEN 37

38 kolom de onderdelen die je nog kunt verbeteren. Voldoende Verbeteren 38 BEWAREN

39 7 Verwarming Leerdoelen Na het maken van deze opdrachten kun je: beschrijven hoe een centrale verwarming werkt; de verschillende onderdelen van een centrale verwarming noemen; de te verwachten problemen aangeven en oplossen. 7.1 Opdrachten Opdracht 7.1 De werking van het koelsysteem Doel Een koelkast en een koelcel werken volgens hetzelfde principe. Na het maken van deze opdracht kun je de werking van het koelsysteem uitleggen. Fig. 7.1 Toen er nog geen koelcel was, werden aardappels en wortels koel gehouden in een aardappel- of wortelkuil. Oriëntatie Deze opdracht maak je samen met een studiegenoot. Wat vind je de belangrijkste reden om deze opdracht te doen? Geef duidelijk aan waarom je dat vindt. VERWARMING 39

40 Belangrijk omdat: Uitvoering Beantwoord de volgende vragen over de werking van een koelsysteem. Maak daarbij gebruik van internet. Schrijf de antwoorden achter de desbetreffende vraag in de rechterkolom. Voor vragen waarop je geen antwoord kunt geven, raadpleeg je boeken of andere informatiebronnen. Vragen Antwoorden 1 Wat is het nut van de condensor? 2 Wat is het nut van de verdamper? 3 Waarvoor dient de compressor? 4 Wat is differentie? 5 Waarom is een ontdooisysteem gewenst? 40 BEWAREN

41 Vragen Antwoorden 6 Waar moet de temperatuurvoeler zitten? 7 Waar moet de koelinstallatie in de koelcel zitten? 8 Waar vind je de lekbak en waar dient deze voor? 9 Waar gaat de persleiding naar toe? 10 Waar gaat de zuigleiding naar toe? Afsluiting Na afloop leg je aan je begeleider uit hoe een koelcel werkt. Opdracht 7.2 Het verwarmingssysteem controleren Doel Vooral bij potplanten moet de opslagruimte in de winterperiode worden verwarmd om schade te voorkomen. Na het maken van deze opdracht kun je het verwarmingssysteem controleren. Oriëntatie Lees een artikel of een hoofdstuk over het verwarmingssysteem. Noteer in eigen woorden de hoofdzaken die in het artikel voorkomen. Hoofdzaken VERWARMING 41

42 Maak je begeleider in een gesprek duidelijk waarom dat volgens jou de hoofdzaken zijn. Uitvoering Maak een begrippenlijst die je kunt gebruiken bij het controleren van de centrale verwarming. Je noemt steeds het begrip en je geeft ook een definitie van het begrip. De begrippenlijst bestaat uit ten minste tien woorden. Begrip Toelichting Afsluiting Laat je werk door je begeleider controleren. 42 BEWAREN

43 Afsluitende opdracht De stellingen ter discussie Je weet nu meer over de problemen in het afzetkanaal. Pas die kennis toe in deze opdracht. Lees nog eens de stellingen die je in de oriënterende opdracht hebt genoteerd. a Met welke stellingen ben je het eens? Leg uit waarom. b Met welke stellingen ben je het niet eens? Leg uit waarom. c Herschrijf de stellingen zodat je achter elke stelling kunt staan. Opdracht Stelling VERWARMING 43

44 Bronnenoverzicht Boeken Planten en hun namen, Ontwikkelcentrum Informatie verstrekken, Ontwikkelcentrum De teelt van kasrozen, Ontwikkelcentrum LA 454 De teelt van de begonia, Ontwikkelcentrum LA 368 Kwaliteitsbeoordeling sierteeltproducten, Ontwikkelcentrum LA 439 Vakbladen Vakblad voor de Bloemisterij, Nummers van de laatste twee jaargangen Groothandelsblad, Nummers van de laatste twee jaargangen Aalsmeers Nieuwsblad, Nummers van de laatste twee jaargangen Brochures NAKTuinbouw, Brochure en folders over de organisatie VBN, Brochure en folders over de organisatie VBN, Aanvoervoorschriften VKC, Brochure en folders over de organisatie Raad voor Kwekersrecht, Publicatieblad Aanvoervoorschriften veilingen, Brochure voor kwekers VBA, Productcodeboekje Video s Oogst en verwerking van roos en chrysant, STOAS Internet algemene informatiesite tuinbouw startpagina.tuinbouw.nl Verenigde Bloemenveiling Nederland Bedrijven Alle adressen zijn op internet bij te vinden. 44 BEWAREN