De plaats van de keuzestage in de opleiding

Transcriptie

1 De plaats van de keuzestage in de opleiding Deze keuzestage is de derde van vier stages die onze studenten in de laatste fase van hun opleiding moeten doorlopen. In de strikte zin van de opleiding tot kleuteronderwijzer(es) neemt deze stage een wat aparte plaats in: hoewel wij onze studenten niet opleiden om in het buitengewoon onderwijs terecht te komen of in de eerste graad van het lager onderwijs, staat een keuzestage hier wel degelijk op zijn plaats: Na de eerste drie betrokkenheidsniveaus (zelf, taak en leerlingbetrokkenheid), komt de organisatie centraal te staan: de kleuterklas als deel van een groter geheel dus! Parallel daarmee zien we in de basiscompetenties eigenlijk hetzelfde: Als kleuteronderwijzer(es) ben je lid van de onderwijsgemeenschap. Het is met andere woorden nodig om de (reguliere) kleuterklas te kaderen in het groter geheel van het Vlaamse onderwijslandschap. Periodedoelen De student stelt zich leergierig en onderzoekend op. Hij kan zijn keuze voor deze vorm van stage motiveren en neemt initiatief om bepaalde interventies (omgang, activiteiten, materialen ) voor te stellen en uit te voeren. OPVOEDER De student biedt kinderen kansen tot ondernemen, zelfstandigheid, mondigheid en verantwoordelijkheid nemen TEAMLID De student is geïnteresseerd in de uitgangspunten, de visie van de stageplaats REFLECTERENDE HOUDING De student stuurt zijn eigen functioneren bij op basis van persoonlijke reflectie KATHOLIEKE HOGESCHOOL VIVES STUDIEGEBIED ONDERWIJS CAMPUS BRUGGE Stagecoördinatie: joris.lasure@vives.be Contactpersoon: heidi.vereecke@vives.be Keuzemogelijkheden In het kader van de driejarige opleiding tot kleuteronderwijzer(es) voorzien we twee weken keuzestage. De studenten maken zelf een keuze uit: een stage in het buitengewoon onderwijs

2 een stage in de eerste leerjaar v/d lagere school een stage in een methodeschool een stage in een kleuterklas een stage in een Nederlandse kleuterklas een stage in een multiculturele kleuterklas gedurende langere tijd meewerken in het project t Scharnier In het kader van de bacheloropleiding, lijkt de mogelijkheid om te kiezen, de betrokkenheid van de studenten te vergroten. De veelheid van individuele ervaringen op diverse vlakken, vergroot uiteraard de ervaring van de groep. Na de keuzestage worden de leerervaringen in de klasgroep besproken. Het is niet onze bedoeling om door deze keuzestage de studenten op te leiden voor het buitengewoon onderwijs of de eerste graad. Mogen we u dan ook vragen om onze studenten te beschouwen als beginnelingen op het terrein? Aanvankelijk observeren ze en daarna verwachten we een meer actievere betrokkenheid. Hun interesse, inzet, openheid, bereidheid om te leren en te reflecteren vinden we uiterst belangrijk. We omschrijven per keuze in de praktijkgids wat we verwachten van de student(e). Het is echter bijzonder moeilijk om vooraf een stageprogramma op te stellen dat in elke stageschool kan uitgevoerd worden. Voor de stage in het buitengewoon onderwijs kan het wenselijk en zinvoller zijn om één week te observeren en daarna één week de klas over te nemen i.p.v. na de inloopdag dagelijks enkele activiteiten over te nemen. Deze formule, die enkele jaren geleden hoofdzakelijk vanuit scholen type 1 en 8 aangevraagd werd, kan nu zonder problemen toegepast worden. Gezien de eigenheid van iedere school is overleg tussen de directie, de stagementor en de student(e) noodzakelijk. We danken u alvast voor de kansen die u onze studenten in de keuzestage biedt. OPMERKING: In het buitengewoon onderwijs en het eerste leerjaar van het basisonderwijs is het zeker niet de bedoeling dat de student(e) de volledige klas de hele stageperiode overneemt. T SCHARNIER: GELIJKE ONDERWIJSKANSEN Een wat aparte keuzemogelijkheid is het project t Scharnier. Dit is een project studieondersteuning aan huis voor leerlingen basisonderwijs en secundair onderwijs uit kwetsbare gezinnen uit de regio Brugge Blankenberge. Deze studieondersteuning aan huis wordt opgenomen door studenten lerarenopleiding, sociale verpleegkunde en maatschappelijk werk van vier meewerkende hogescholen. Het project is ontstaan vanuit de regionale werking van het Lokaal Overlegplatform Gelijke Onderwijskansen (LOP Basisonderwijs Brugge en LOP Secundair onderwijs Brugge Blankenberge). De doelstelling van het project is drieledig: Vooreerst binnen het gehele gezin een positievere schoolervaring en beleving tot stand laten komen om op deze wijze de onderwijskansen van de kinderen en jongeren te verhogen.

3 Eveneens is het de bedoeling dat scholen een bredere kijk krijgen op het omgaan met kwetsbare gezinnen en dit zijn vertaling vindt in het gelijke onderwijskansenbeleid van de scholen. Tenslotte willen we studenten (lerarenopleiding, sociale verpleegkunde, ) leren omgaan met het anders zijn van leerlingen en hun gezinnen. Zij worden hierbij gecoacht door een projectteam. Concreet zijn de meewerkende hogescholen de Hogeschool West Vlaanderen (lerarenopleiding en maatschappelijk werk), de studiegebieden Onderwijs en gezondheidszorg van de Katholieke Hogeschool VIVES (lerarenopleiding campussen Brugge en Torhout en de opleiding sociale verpleegkunde van de campus Brugge), een de lerarenopleiding van de Arteveldehogeschool Gent. Bij het project wordt uitgegaan van een netoverschrijdende en niveauoverschrijdende samenwerking. Aan het project werken mee en zijn lid van de stuurgroep: de meewerkende hogescholen, basisscholen (Brugge) en secundaire scholen (Brugge Blankenberge), de CLB 's, de armenorganisatie Wieder en ATD Vierde Wereld, het project 'De Katrol' te Oostende, de preventiecel Comité Bijzondere Jeugdzorg, het LOP Basisonderwijs Brugge en het LOP Secundair onderwijs Brugge Blankenberge, Het effectieve project wordt gerealiseerd door een projectteam, dat bestaat uit: een methodische ondersteuner (externe detachering); een ankerfiguur (contactpersonen voor studenten en gezinnen); een brugfiguur voor de scholen en hogescholen, tevens projectverantwoordelijke. Het project wordt gerealiseerd met behulp van de financiële steun van de Provincie West Vlaanderen, het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap (erkenning als Proeftuin), de Koning Boudewijnstichting, de Preventiecel Comité Bijzondere Jeugdzorg van de Vlaamse Gemeenschap en de Stad Brugge. De studenten die kiezen voor het project t Scharnier doen hun keuzestage niet op de vooropgestelde 14 dagen. Dit project loopt over een langere termijn (een drietal maanden) waarbij de student een of twee keer per week een kansarm gezin bezoekt. Deze studenten worden uitgebreid gebrieft en begeleid vanuit de hogeschool en het project zelf. Wegens de eigenheid van dit project en de variatie aan invullingen wordt deze keuzemogelijkheid hier verder niet beschreven.

4 Opbouw van de stageperiode Observatiedag Tijdens de observatiedag moet de student(e) een zo volledig mogelijk beeld van de stageklas en school verwerven. Hij zal dus: contact opnemen met de stagementor. de kleuters en hun beginsituatie leren kennen. met het klasmilieu, het materiaal en het klassenleven vertrouwd geraken. afspraken maken omtrent het indienen en ophalen van stageschema en voorbereidingen. Dit gebeurt via observeren, een gesprek met de stagementor, helpen (toiletbezoek, jasjes, melk of een losse babbel tijdens hun spel. De student(e) geeft zelf geen activiteiten. Tijdens deze observatiedag observeert de student i.f.v. de onderzoeksopdracht keuzestage (zie moduleboek Zorg op kindniveau ) We kunnen het belang van de stagementor niet genoeg beklemtonen. Studenten die zich welkom voelen en door hun stagementor gesteund, leren sneller en effectiever. Zij ervaren de stage als een samen werken aan evolutie. Studenten waarderen het enorm als de stagementor aansluitend op de observatiedag tijd maakt voor hen. De student(e) kan dan haar/zijn verwachtingen met de stagementor bespreken en de stagementor kan haar/zijn eigen werkwijze toelichten. Inloopdag Dit is de eerste dag van de effectieve stageperiode. Tijdens deze dag ligt de klemtoon op verkennen en observeren. Per keuze formuleren we een reeks observatieopdrachten. Actieve stage Als de student(e) stage loopt in een methodeschool of een multiculturele klas is hij/zij nu voor een groot deel verantwoordelijk voor de klas. In het buitengewoon onderwijs en de eerste graad neemt de student(e) enkele of de meeste activiteiten of lessen over. Dit gebeurt steeds in overleg met de stagementor (zie verder in de specifieke teksten verwachtingen vanuit de lerarenopleiding ). Wilt u wel blijven rekening houden met het feit dat onze studenten niet burgerlijk aansprakelijk zijn. Mogen we u vragen om de studenten niet in te schakelen voor toezicht op de speelplaats en de eetzaal en eveneens niet voor de naschoolse opvang.

5 Periodedoelen & Begeleiding en beoordeling door de stagementor Periodedoelen De student stelt zich leergierig en onderzoekend op. Hij kan zijn keuze voor deze vorm van stage motiveren en neemt initiatief om bepaalde interventies (omgang, activiteiten, materialen ) voor te stellen en uit te voeren. OPVOEDER De student biedt kinderen kansen tot ondernemen, zelfstandigheid, mondigheid en verantwoordelijkheid nemen TEAMLID De student is geïnteresseerd in de uitgangspunten, de visie van de stageplaats REFLECTERENDE HOUDING De student stuurt zijn eigen functioneren bij op basis van persoonlijke reflectie Begeleiding en beoordeling door de stagementor Studenten leren het meest wanneer ze zoveel mogelijk zelf de verantwoordelijkheid voor de klas mogen overnemen. Enkel wanneer de student(e) duidelijk niet opgewassen is tegen het klasgebeuren of wanneer zware pedagogische fouten gemaakt worden, vragen we de stagementor tussen te komen. Wij stellen het op prijs dat de stagementor noteert in het schrift van de student(e). Feedback noteren op de les is niet eenvoudig! Noteer zo veel mogelijk wat je ziet hoort en wat het effect is op de kinderen. Bevestig wat goed loopt en noteer waaraan gewerkt moet worden. Je kan uiteraard ook concrete tips en alternatieven noteren. Het lijkt ons van groot belang dat deze schriftelijke neerslag besproken wordt in een feedbackgesprek. We verwachten dat er tijdens de stage één begeleidingsgesprek doorgaat. Omdat de student(e) zelf verantwoordelijk moet zijn voor zijn/haar eigen leerproces is het beste uitgangspunt voor dit begeleidingsgesprek de eigen ervaring van de student(e).

6 Enkele voorbeelden: (natuurlijk kan niet altijd alles aan bod komen) Wat is je algemene indruk van de dag/week? Voelde jij je er goed bij? Wat liep goed? Waarom? Wat liep moeizaam? Waarom? Ben je tevreden over je voorbereiding? Had je de beginsituatie goed ingeschat? Had je de methoden en de organisatie goed ingeschat? Heb je de indruk dat de kinderen de vooropgestelde doelstellingen bereikt hebben? Vonden de kinderen het prettig? Boeiend? Wat wel, wat niet? Wat zou je wijzigen? Wat behouden? Welke werkpunten had je voor jezelf bepaald? Hoe zijn je ervaringen daaromtrent? Als afronding: Wat heb je geleerd? Welke zijn de werkpunten voor de volgende dag? De student(e) noteert die werkpunten in zijn agenda of reflectieformulieren. Dan kan de stagementor feedback geven over dingen die de student(e) over het hoofd gezien heeft. Het is belangrijk hier vooral observaties weer te geven en niet direct te beoordelen. De stagementor kan ook tips en aandachtspunten (werkpunten) geven vanuit zijn ervaring. Het meest interessant is die tips te plaatsen binnen een groter geheel, zodat de student(e) ze kan toepassen in andere activiteiten. Aan het einde van de stageperiode vragen we aan de stagementor een evaluatie van de stage. Hij kan hiertoe gebruik maken van het document zoals dat hierbij gevoegd is (zie bijlagen) en dat bestaat uit een invulformulier en de stageleerlijn. Per stage en per student(e) wordt het invulformulier ook losbladig aan de stagementor bezorgd. Dit stageverslag moet met de student(e) doorgenomen worden. De student(e) tekent het verslag dan af 'voor gezien. Het verslag wordt daarna met de student(e) meegegeven, die het op zijn beurt aan zijn stagebegeleider bezorgt.