Zelfstandige stage. Situering. Wat verwachten we van de student? Leraar Lager Onderwijs Thomas More Mechelen

Transcriptie

1 Zelfstandige stage Situering De stage met project en de zelfstandige stage gaan door in eenzelfde school maar bij een verschillende leeftijdsgroep. Deze context biedt de student de mogelijkheid om gedurende een langere tijd deel uit te maken van een team. Naast de eigenlijke stage mag de student tijdens de stagevoorbereidingsmomenten 4 halve dagen ingezet worden voor korte vervangingen (zie [korte vervangingen]). De zelfstandige stage is een stage waarbij de student (geleidelijk aan) de volledige verantwoordelijkheid voor een klas opneemt gedurende 5 opeenvolgende weken. Binnen de periode van maandag 18 april tot en met vrijdag 3 juni kan vanuit de school zelf bepaald worden tijdens welke vijf opeenvolgende weken de stage zal doorgaan. De stageperiode telt minstens 22 effectieve lesdagen. Alle activiteiten waarbij de student een actieve bijdrage heeft, tellen mee als lesdagen: dus ook uitstappen, projecten, openluchtklassen, pedagogische studiedag indien de student kan deelnemen, Het begeleiden van een derdejaarsstudent binnen een zelfstandige stage is enigszins verschillend van de taak van een mentor tijdens kortere stages: je hoeft niet alle lessen vooraf na te kijken, je zit niet voortdurend achteraan in de klas, de stagiair neemt alle (veel) taken van je over, Deze stage zou binnen de stageschool ervaren moeten worden als een win-winsituatie. De student draagt zelfstandig de verantwoordelijkheid voor de klas waardoor de mentor andere taken binnen de school kan opnemen: ingezet worden bij zorg, voorbereiden van schoolfeest, projecten uitwerken naar de toekomst toe, vervangen van afwezige leerkrachten, Wat verwachten we van de student? Observatie en participatie Vanuit de opleiding is er 1 observatiedag vastgelegd. De hoofdbedoeling van deze dag is dat de student kennismaakt met de stagecontext (de leerlingen, de leerkracht(en) en de aanpak). Het is ook de bedoeling dat de student de concrete beginsituatie van de leerlingen uit de stageklas opvraagt. Eventueel kan er na de paasvakantie nog een bijkomend observatiemoment gepland worden. De student bezorgt voorafgaand aan de stage de papieren versie van het stageverslag met toelichting aan de mentor ([stageverslagen]) en een apart formulier indien de student mee op openluchtklassen gaat ([verslag openluchtklassen]). Voorbereiden van lessen De lessen/activiteiten die de stagiair zelfstandig realiseert en vooraf kan voorbereiden, moeten schriftelijk worden voorbereid.

2 In het derde jaar van de opleiding wordt de lesvoorbereiding verkort en op een eigen sjabloon uitgewerkt. We vragen echter dat concreet wordt weergegeven: te bereiken doelen lesspecifieke beginsituatie leerinhoud bronnen (leerplan, handboek, geraadpleegde werken) essentiële stappen in de les (zowel inhoud als werkvorm) differentiatie (in de lesvoorbereiding markeren in het geel) bordplan nodigde materialen (vooraf moet zeker de ontwerpversie van zelfgemaakte materialen toegevoegd worden) opgeloste oefeningen (Zie ook [algemene afspraken]) Binnen de zelfstandige stage is het niet noodzakelijk dat alle uitgeschreven lesvoorbereidingen vooraf worden getoond of nagekeken door de mentor; alleen lessen naar aanleiding van moeilijke of nieuwe leerstof worden bij voorkeur vooraf getoond en besproken. Als opleiding stellen wij algemene afspraken op maar in overleg met de student kan de mentor andere afspraken maken. Zorg dat hierover duidelijk wordt gecommuniceerd. Het is niet realistisch en zinvol om vooraf alle lessen voor de hele stageperiode voor te bereiden. Tijdens de stage is het belangrijk dat er ingespeeld wordt op de kinderen. Vandaar dat we als richtlijn meegeven om vooraf de lessen van de eerste twee weken voor te bereiden en doorheen de stage de overige lessen. Het is wel verstandig om al voldoende opzoekwerk te doen en materialen te verzamelen. Tijdens de stage Wij gaan ervan uit dat alle vakken die tot de opdracht van een leerkracht lager onderwijs behoren maar die in sommige scholen door vakleerkrachten worden gegeven (bijv. godsdienst, lichamelijke opvoeding, crea, ) ook door onze studenten worden gegeven zodat zij voldoende oefenkansen krijgen. De student neemt dus de opdracht die verbonden is aan de klas over en kan daarbij verschillende begeleiders hebben (bijv. een leerkracht godsdienst, LO,... ). Het is de opdracht van de student om de mentor op de hoogte te houden van het verloop van de lessen en de vorderingen van de leerlingen, bijvoorbeeld indien je merkt dat de leerlingen de leerstof niet begrepen hebben en je de leerstof zal moeten hernemen, een kind storend gedrag blijft vertonen en eventueel gestraft werd, Uiteindelijk blijft de klasleerkracht de eindverantwoordelijke die zich moet kunnen verantwoorden naar de directie en de ouders toe. Tijdens de realisatie moet de volledige stagemap (papieren versie) met alle lesvoorbereidingen die tot dan toe gegeven zijn steeds aanwezig zijn in de klas.

3 Indien er tijdens de stageperiode een openluchtklassen doorgaat, zal de student als extra begeleider ingeschakeld worden. Deze dagen tellen mee als volwaardige stagedagen. Er kan dus van de student verwacht worden om een aantal activiteiten zelfstandig voor te bereiden. De verantwoordelijkheid ter plaatse zal steeds een gedeelde verantwoordelijkheid zijn. Aangezien de student een langere tijd vertoeft in een team, is het belangrijk om opgenomen te worden binnen het team. We verwachten van onze student om regelmatig aanwezig te zijn in het leraarslokaal, eventueel deel te nemen aan werkgroepen, personeelsvergaderingen, oudercontacten, te helpen tijdens het schoolfeest, Taken buiten het lesgeven Van een derdejaars mag je verwachten dat ook de taken buiten het lesgeven worden opgenomen: toezicht op de speelplaats of in de refter, begeleiden naar en van het zwembad, aanwezigheidsregister invullen, geld ophalen, agenda van leerkracht en leerlingen invullen, toetsen opstellen en verbeteren,... Wat verwachten we van de mentor? De mentor heeft een dubbele rol te vervullen ten aanzien van de student. Enerzijds is dit coachen en ondersteunen. De mentor geeft feedback, raad en aanmoediging waar nodig. Anderzijds neemt de mentor (samen met de bezoekende docent) ook de rol van beoordelaar op. We hechten veel belang aan het oordeel van de mentor. Het is daarom belangrijk dat zowel wat goed liep als wat minder goed liep tijdens de stage duidelijk wordt toegelicht in het stageverslag. Het begeleiden van een derdejaarsstudent binnen een zelfstandige stage is enigszins verschillend van de taak van een mentor tijdens kortere stages: niet alle lessen hoeven vooraf nagekeken te worden, de mentor zit niet voortdurend achteraan in de klas, de stagiair neemt veel taken over, We vragen wel om vooral de eerste week nog voldoende aanwezig te zijn. Nadien kan dit worden afgebouwd. De mentor ziet de student dus niet voortdurend aan het werk. Toch is in het verleden gebleken dat een mentor in deze context over voldoende informatie beschikt om het functioneren van een student te beoordelen. Bij het halen van materiaal in de klas snuif je de sfeer, voel je de rust of onrust, zie je het geschrift van de kinderen, de orde in de klas, Kinderen gaan ook spontaan verhalen tegen de mentor vertellen. Daarnaast is het wel noodzakelijk om af en toe ook bewust een aantal (geselecteerde) lessen bij te wonen om voldoende zicht te hebben op de inhoudelijke expertise van de student. Voorafgaand aan de stage Met de student overlopen: de stageverwachtingen lessen- of uurrooster met de verschillende vakken

4 gebruikte methodes en aanpak beginsituatie: kinderen, klasafspraken, klasaanpak (les)doelen voor de stageperiode (bij voorkeur plant de student zelf het rooster) administratieve en andere taken die van de student verwacht worden (klas verzorgen, bewakingen, aanwezigheidsregister, huistaken, school-/klasagenda, leerlingvolgsysteem, rapporten, ) (school)reglement/-visie Voor de student is het belangrijk om voldoende te observeren. Aangezien het voorbereiden van lessen tijd vergt van de student, is het belangrijk dat de student tijdig de lesdoelen (per vakgebied en voor de hele stageperiode) ontvangt (zie data en stageactiviteiten). Expliciteer duidelijk welke taken van de student buiten het lesgeven worden verwacht: toezicht op de speelplaats of in de refter, begeleiden naar en van het zwembad, aanwezigheidsregister invullen, geld ophalen, agenda van leerkracht en leerlingen invullen, toetsen opstellen en verbeteren, Nakijken van (les)voorbereidingen De verwachtingen m.b.t. een verkorte lesvoorbereiding staan vermeld bij [Wat verwachten we van de student? voorbereiden van lessen] Tijdens deze stage hoeft de mentor de lessen van de student niet vooraf na te kijken. Het is wel de verantwoordelijkheid van de student om lessen n.a.v. moeilijke of nieuwe leerstof vooraf met de mentor te bespreken. Als opleiding stellen wij algemene afspraken op maar in overleg met de student kan de mentor andere afspraken maken. Zorg dat hierover duidelijk wordt gecommuniceerd. Tijdens de realisatie Tijdens de realisatie ligt de nadruk op het begeleiden. We verwachten dat de mentor, regelmatig feedback noteert in het heen-en-weerschriftje en mondeling toelicht aan de student. Tijdens die momenten kunnen wederzijdse ervaringen worden uitgewisseld. Het heen-en-weerschriftje is alleen bedoeld voor de student en de mentor. Enkel in probleemsituaties kan dit door de hogeschool opgevraagd worden ter inzage. Tussentijds (na anderhalve en na 3 weken) én aan het einde van de stage vult de mentor het stageverslag zo getrouw mogelijk in en bespreekt het telkens met de student. Voor de openluchtklassen is er een afzonderlijk evaluatieformulier. (Zie [stageverslagen]). Het tussentijds verslag is van belang voor de student. Het geeft weer hoe de mentor het functioneren van de student tot dan toe heeft ervaren. De student krijgt zo de

5 kans om zich bij te sturen. Het heen-en-weerschriftje bevat eerder concrete tips. Veel tips betekent niet noodzakelijk dat er duidelijke werkpunten zijn. Mentorenontmoeting In het verleden hebben we ondervonden dat een ontmoetingsdag in het begin van de stage verrijkend is voor mentoren die niet vertrouwd zijn met het opzet van een zelfstandige stage of met onze hogeschool. Volgende thema s komen aan bod: uitleg over de zelfstandige stage, inzoomen op de tussentijdse en de eindevaluatie en stilstaan bij het mentorschap. Het uitwisselen van ervaringen en meningen staat hierbij centraal. (Zie [data en stageactiviteiten]) Aan het einde van de zelfstandige stage bieden we iedereen de mogelijkheid om de eindevaluatie van je student met ons te bespreken. Dit mondelinge overlegmoment in beperkte groepen is voor ons aanvullende informatie bij de stageverslagen. We voorzien zeker ook de mogelijkheid om informeel te praten met collega s van andere stagescholen. Na de stage De mentor geeft aan het einde van de stage de ingevulde stageverslagen mee met de student of bezorgt ze via mail aan de stagecoördinator. Alle formulieren dienen te worden voorzien van een stempel van de stageschool en een handtekening van de mentor. De mentor bewaart veiligheidshalve een kopie van de ingevulde stageverslagen. (Zie [stageverslagen]) Data en stageactiviteiten Eerste kennismaking met mentor op 2/02 De student komt in de stageschool observeren voor de stage met project. Tijdens een pauze legt de student ook contact met de mentor van de zelfstandige stage. Het is de bedoeling om kort kennis te maken, contactgegevens uit te wisselen en de stageperiode vast te leggen. Er hoeft nu nog niet geobserveerd te worden. Observatie op do 3/03 De student zal de papieren versie van het stageverslag aan de mentor overhandigen. Om tijdens de paasvakantie lessen te kunnen voorbereiden, is het belangrijk om tijdens dit eerste contact te bespreken: concrete verwachtingen m.b.t. de stage én het project? werkwijzen en methoden die gebruikt worden beginsituatie van de kinderen

6 Vermoedelijk is het nog te vroeg om al lesdoelen op te geven. We vragen om deze ten laatste in de week 21 maart (week voor de paasvakantie) aan de student te bezorgen. Eventueel kan na de paasvakantie nog een bijkomend observatiemoment gepland worden. Stageperiode van 5 opeenvolgende weken en min. 22 lesdagen Bij de start van de stage zou er een stagemap aanwezig moeten zijn met de voorbereidingen van de eerste twee weken van de stage. We vragen de mentor om de eerste week nog voldoende aanwezig te zijn in de klas om de student te begeleiden. Nadien kan dit worden afgebouwd zodat de mentor andere taken binnen de school kan opnemen. Het is de opdracht van de student om de mentor op de hoogte te houden van het verloop van de lessen en de vorderingen van de leerlingen. Eerste mentorenontmoeting op donderdag 28/04 Op donderdagvoormiddag 28 april voorzien we een eerste mentorenontmoeting van tot max uur op onze nieuwe campus Kruidtuin, Lange Ridderstraat 44 te Mechelen (met broodjeslunch). De campus is op wandelafstand van het station en parkeren kan op de betaalparking naast campus De Vest (Zandpoortvest). Te voet of met de fiets is de campus bereikbaar via de Augustijnenstraat. Deze dag is vooral gericht op mentoren die niet vertrouwd zijn met het opzet van een zelfstandige stage of met onze hogeschool. Graag je aanwezigheid via mail bevestigen (ten laatste op maandag 25/04) aan [lieve.vanloock@thomasmore.be]. (Zie ook: [Wat verwachten we van de mentor? Mentorenontmoeting]) Tweede mentorenontmoeting op dinsdag 24/05 Op dinsdagvoormiddag 24 mei van tot uur voorzien we een tweede mentorenontmoeting voor alle mentoren. Zo heeft iedereen de mogelijkheid om de eindevaluatie van de student met ons te bespreken. De ontmoeting gaat door op onze nieuwe campus Kruidtuin, Lange Ridderstraat 44 te Mechelen (met broodjeslunch). De campus is op wandelafstand van het station en parkeren kan op de betaalparking naast campus De Vest (Zandpoortvest). Te voet of met de fiets is de campus bereikbaar via de Augustijnenstraat. Graag je aanwezigheid via mail bevestigen (ten laatste op donderdag 19/05) aan [lieve.vanloock@thomasmore.be]. (Zie ook: [Wat verwachten we van de mentor? Mentorenontmoeting])