Vaardigheidstraining. ClaroRead. Versie 17/18. Windows & MAC Cloud Apps

Transcriptie

1 Vaardigheidstraining ClaroRead Versie 17/18 Windows & MAC Cloud Apps

2 Auteur training: Woordhelder, Mathieu van de Water Titel training: Vaardigheidstraining ClaroRead 2017, Woordhelder Onderwijsboulevard DP s-hertogenbosch Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 2 van 21

3 De training De training is doorlopend opgebouwd. Na het volledig afronden van de training kan er op een goede manier gewerkt worden met ClaroRead. Deze training bestaat uit hoofdstukken. Ieder hoofdstuk behandelt bepaalde onderdelen van ClaroRead. Het is uiteraard niet verplicht om de gehele training achter elkaar te voltooien. Het is wel verstandig om het hoofdstuk waarin u bezig bent af te maken. 1. Lezen Er zijn een aantal teksten die gelezen moeten worden. Echter het grootste deel van de training bestaat uit doe opdrachten. Omdat de training ook gebruikt kan worden voor de gebruikers zelf worden deze teksten ook digitaal aangeleverd. Zo kan men de gehele training laten voorlezen met ClaroRead. De teksten die gelezen moeten worden zijn in kantlijn aangeduid met dit logo: 2. Doe opdrachten Het grootste gedeelte van deze training bestaat uit doe opdrachten. De doe opdrachten worden aangeduid (kantlijn) met dit logo:. Alle doe opdrachten werken aan de hand van een stappenplan. De meeste stappen worden ondersteund door afbeeldingen. BELANGRIJK Bij sommige vragen moeten teksten vanuit een zip bestand ingeladen worden. U vindt de bestanden op deze locatie: Pak het bestand uit en sla de bestanden op de computer op. Als u een bestand moet openen voor een oefening wordt dit aangegeven met dit logo: Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 3 van 21

4 Hoofdstuk 1 Basiskennis ClaroRead Stap 1: ClaroRead Opstarten ClaroRead kan op twee manieren aangeleverd worden. Als download en op USB. Als u ClaroRead als download hebt dan is er een vaste installatie gemaakt (dit kan ook op het netwerk zijn). Als u ClaroRead op USB hebt dan betekent dit dat u een mobiele installatie heeft (Dongel). De USB stick moet in de computer zitten om ClaroRead op te starten. Standaard installatie als download* Bij een standaard installatie staat onderstaande snelkoppelingen op het bureaublad: Dubbelklik op de snelkoppeling. ClaroRead zal opgestart worden. ClaroRead op USB Als u start vanaf de USB stick dan gaat u naar: 1. Deze Computer (of Computer ) 2. Open ClaroRead USB stick (dubbelklik) 3. Klik op ClaroRead starten ClaroRead zal opgestart worden. Stap 2: De Werkbalk van ClaroRead De werkbalk van ClaroRead (zie onderstaande afbeelding) bestaat uit een aantal knoppen met mogelijkheden. ClaroRead werkt met de on topic methode. Dit wil zeggen dat de werkbalk van ClaroRead altijd in beeld staat. De werkbalk kan connectie maken met alle bestaande programma s op de computer (deze programma s moeten wel opgestart worden). Dit betekent dat wanneer de werkbalk van ClaroRead in beeld is alle tekst op de computer voorgelezen kan worden. ClaroRead Pro werkbalk ClaroRead Standaard werkbalk We gaan in deze training uit van de ClaroRead Pro werkbalk. * Als ClaroRead op het netwerk geïnstalleerd is dient u aan de systeembeheerder de opstartlocatie te vragen. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 4 van 21

5 Stap 3: Het laten lezen van tekst We gaan een stuk tekst in Microsoft Word laten voorlezen. Voorlezen met de afspeelknop 1. Start Microsoft Word op (klik op het Word icoon ) 2. Type in Word de volgende tekst*: Ik loop door de straat. 3. Zet de cursor (het knipperende streepje in Word) nu voor de tekst. 4. Druk nu op de ClaroRead balk op Afspelen: * ClaroRead staat standaard zo ingesteld dat als er tekst getypt wordt dit onmiddellijk uitgesproken wordt. U zal dus direct wat horen als u tekst intypt. Dit kunt u desgewenst uitzetten door te gaan naar: Instellingen Geavanceerde spraak nu het vinkje weghalen voor Woorden Klik op OK 5. Start nu Adobe DC of ClaroRead Boeklezer 6. Open de PDF met de naam: PDF1 Wanneer u nog geen bestanden gedownload hebt ga dan naar pagina 3 voor de uitleg 7. Klik met de cursor voor de tekst en laat de PDF voorlezen met de Afspelen knop. Voorlezen door selectie 1. Open de internetsite: 2. Selecteer de tekst op de homepage 3. U zal merken dat deze tekst onmiddellijk voorgelezen wordt. Let wel dat als u de muis verplaatst ClaroRead stopt met voorlezen en de tekst onder de muis zal voorlezen. Dit is een instelling die aan kan staat. U kan tekst onder muis voorlezen uitschakelen door te gaan naar Instellingen Geavanceerde spraak en het vinkje uit te zetten bij IE/Firefox * U dient verbinding te hebben met internet Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 5 van 21

6 Stap 4: Spraakinstellingen wijzigen We gaan nu de spraakinstellingen wijzigen. We kunnen een stem kiezen en we kunnen het tempo veranderen. Veranderen van voorleestempo 1. Ga op de werkbalk naar instellingen 2. Het onderstaande venster zal geopend worden: 3. Verander nu het voorleestempo, dit kan bij: Snelheid De knop zal standaard op het normale leestempo staan. Dit is in het midden van de balk. Om de snelheid te vertragen moet de knop naar links geschoven worden, om de snelheid te verhogen moet de knop naar rechts geschoven worden. 4. Zet de snelheid nu helemaal omlaag 5. Klik op OK 6. Ga nu terug naar Word 7. Open het Word document met de naam: bestand 1 Wanneer u nog geen bestanden gedownload hebt ga dan naar pagina 6 voor de uitleg 8. Laat nu een stukje tekst in Word voorlezen met het tempo op de laagste stand 9. Zet de snelheid nu naar de hoogste stand Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 6 van 21

7 10. Ga terug naar Word 11. Laat nu hetzelfde stukje tekst voorlezen met de voorleessnelheid in de hoogte stand 12. Zoek nu naar een voorleestempo dat goed bij u past en laat een stukje tekst voorlezen in Word. De meeste leerlingen stellen het voorleestempo in op een tempo aangegeven tussen de twee zwart lijnen in de onderstaande afbeelding. Zorg dat de leerling zijn of haar leestempo goed instelt zodat er goed meegelezen kan worden. Dit is erg belangrijk. De voorleesstem zal tussen deze snelheid ook het minste vervormen. Veranderen van Voorleesstem (of voorleestaal) 1. Ga op de werkbalk naar instellingen 2. Het onderstaande venster zal geopend worden: 3. Verander nu het voorleesstem, dit kan bij: Stem 4. Klik nu op het pijltje achter de naam van de stem Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 7 van 21

8 5. Er zal een keuzescherm omlaag komen. Afhankelijk van uw versie en/of de hoeveelheid stemmen die aangekocht zijn ziet u nu tussen de 2 en 10 stemmen staan. 6. Klik nu op de stem Vocalizer Daniel Claro Engels 7. Klik op OK 8. Open het document met de naam: bestand 2 9. Zet de Cursor vooraan de Engelse tekst. 10. Laat de Engelse tekst voorlezen De stem zal starten met de naam van de leverancier (Vocalizer), daarna staat de naam van de stem. Voor het Nederlands is dit Claire, Laura of Xander. Xander komt het meeste voor. Kies altijd een stem uit de lijst waar Vocalizer achter staat. Dit zijn de stemmen die geleverd zijn door ClaroRead. Deze stemmen zijn goed van kwaliteit en werken uiteraard goed samen met ClaroRead. * Indien aanwezig Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 8 van 21

9 Hoofdstuk 2 Beeldinstellingen maken Stap 1: De werkbalk zwevend maken Standaard staat de werkbalk van ClaroRead zo ingesteld dat hij koppelt aan ieder actief programma. Een actief programma is het programma waar u op dat moment mee aan het werken bent. Stel u hebt 4 programma s opgestart en één van die programma s is Microsoft Word. Als u aan het werken bent in Word (bijvoorbeeld als u een brief aan het typen bent) dan is dat het actieve programma. De andere drie programma s staan wel aan maar zijn niet actief. Als ClaroRead koppelt aan het actieve programma dan is het niet mogelijk om de werkbalk van ClaroRead te verplaatsen. De meeste gebruikers willen dit wel. Bij ClaroRead noemen ze dit dat de werkbalk zweeft. Vaak vinden mensen het prettiger als de werkbalk zweeft. U kan dan zelf bepalen waar u de werkbalk neerzet. Maak de werkbalk zwevend 1. Ga naar instellingen 2. Ga naar het tabblad Beeld 3. Ga naar de functie Werkbalk koppelen aan actief venster 4. Zet het vinkje uit 5. Klik op OK 6. De werkbalk is nu zwevend Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 9 van 21

10 Hoofdstuk 3 De werkbalk functies: Lezen van tekst Stap 1: Herhaling van de mogelijkheden met de Afspeel en Stop knop De Knoppen De menubalk van ClaroRead heeft een aantal duidelijke knoppen voor de diverse functies. Knoppen die u niet zo vaak gebruikt, kunnen eenvoudig worden verwijderd door op Instellingen te klikken en vervolgens de Instellingen Weergave te wijzigen. Afspelen* Met de knop Afspelen begint ClaroRead voor te lezen: a. Klik voor het lezen van Microsoft Word-documenten op het begin van de tekst die u wilt laten voorlezen. Klik op de knop Afspelen om het document vanaf de muiscursor te laten voorlezen. Zie Word documenten laten voorlezen. b. Om webpagina's in Internet Explorer te laten voorlezen klikt u met de muis op het punt waar het voorlezen moet beginnen. Klik op de knop Afspelen om het voorlezen te starten vanaf het betreffende punt. Zie Webpagina's laten voorlezen. c. Om Pdf-bestanden in Adobe Reader te laten voorlezen klikt u met de muisaanwijzer op de plek waar het voorlezen moet beginnen. Klik op de knop Afspelen om het voorlezen te starten vanaf het betreffende punt. Zie PDF bestanden laten spreken. d. Anders leest ClaroRead voor wat zich op het klembord bevindt, dus u kunt tekst selecteren, deze kopiëren en op Afspelen klikken om de tekst te horen. Zie Andere computerprogramma's laten voorlezen. Eigenlijk leest ClaroRead dus voor wat u met de muis selecteert, zodat u s of Pdf-bestanden kunt laten voorlezen zonder dat het nodig is om op Afspelen te drukken. Stoppen* Klik op Stoppen om ClaroRead met het uitspreken van de tekst te laten stoppen. U kunt ook met de muis klikken (ongeacht waar), op de Esc knop drukken of op de toets Control F8 drukken om het voorlezen van ClaroRead te stoppen. * Deze functies hebt u al leren kennen in hoofdstuk 1 Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 10 van 21

11 Hoofdstuk 4 De werkbalk functies: Typen van tekst Stap 1: Teksten typen en controleren Het typen (maken van) een tekst is een lastige opgave voor de meeste mensen met dyslexie. Ons advies is om bij het typen van een tekst na iedere alinea de volgende stappen te volgen om de tekst goed te controleren: 1. Nalezen met ClaroRead Laat de tekst voorlezen met behulp van ClaroRead. Men kan dan controleren of de tekst overkomt zoals deze bedoeld is. 2. Controleren op spelfouten Controleer met de knop Controleren alle spelfouten in ClaroRead en verbeter ze. 3. Selecteer de alinea en controleer op homofonen. Toch behandelen we eerst de homofonen knop omdat deze eerder in de werkbalk staat. Stap 2: Kennis maken met de Homofonen functie Homofonen Homofonen zijn woorden die hetzelfde klinken maar anders geschreven worden. Voorbeelden van homofonen zijn wij/wei of hart/hard. ClaroRead heeft de meeste homofonen in de Nederlandse taal verzameld. Het controleren van de homofonen gebeurt nadat de tekst gemaakt is. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 11 van 21

12 De Knop Homofonen gebruiken 1. Open bestand 3 2. Selecteer de tekst 3. Klik op de knop Homofonen 4. Klik vervolgens op Homofonen weergeven U zal merken dat alle homofonen in de tekst blauw worden. Als een woord blauw wordt betekent dit dat het woord een homofoon heeft. Lastig aan deze manier van werken is dat de computer niet kan herkennen of dat de juiste vorm is gebruikt. De gebruiker zal dit zelf moeten controleren. Deze functie werkt dus anders dan de spellingcontrole waarbij aangegeven wordt dat een woord niet goed gespeld is. 5. Plaats de cursor in het woord dat als homofoon aangemerkt is Ik rijd hart door de straat. 6. Klik nu op de knop Controleren Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 12 van 21

13 U krijgt onderstaande pop-up in beeld: Hier kijkt u naar het woord dat getypt is en ziet u daaronder het alternatief. Hier controleert u de betekenis van het woord dat geselecteerd is bij Alternatieven*. Hier ziet u, indien aanwezig, een afbeelding van het woord dat geselecteerd is bij Alternatieven. Hier staat een uitleg van het woord dat geselecteerd is bij Alternatieven. Hier staat de context, oftewel hoe het woord in de zin staat. 7. Om de juiste vorm te kiezen selecteert u bij de voorbeeldzin het woord hard bij Alternatieven. * Om de tekst voor te laten lezen gaat u er met de muis op de tekst staan. Niet klikken op de tekst. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 13 van 21

14 8. Klik nu op wijzigen 9. Het woord is gewijzigd. 10. Klik nu op Sluiten Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 14 van 21

15 11. U ziet nu het volgende in beeld staan: Ik rijd hard door de straat. 12. Wijzig nu alle homofonen daarna is het zaak om de homofonen weer zwart te maken 13. Selecteer de alinea waarin de homofonen in het blauw staan. 14. Klik op de knop Homofonen 15. Klik op Homofonen wissen Het is mogelijk dat de Homofonen niet meer zwart worden. Maak dan een selectie van de tekst en maak de tekst met Microsoft Word weer zwart door de tekstkleur aan te passen. Stap 3: Maak kennis met de Controleren knop Controleren ClaroRead bevat een geïntegreerde controlefunctie voor woorden en documenten. De spellingcontrole en thesaurus zijn samengevoegd tot een afzonderlijke knop Controleren. de knop Controleren wordt gebruikt om woorden te controleren op spelfouten of om de betekenis op te zoeken van een woord. ClaroRead maakt gebruik van het Wikipedia woordenboek. Dit is een digitaal woordenboek*. Het woordenboek is niet zo uitgebreid als bijvoorbeeld het Van Dale woordenboek maar de meeste woorden staan er in. Het woordenboek zal steeds verder uitgebreid worden. Met nieuwe updates wordt de woordenlijst dus iedere keer wat groter. * Tijdens examens is een digitaal woordenboek verboden. Neem contact met ons op voor een speciale examenversie van ClaroRead (ClaroRead SE) of om het woordenboek tijdelijk uit te schakelen. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 15 van 21

16 De knop Controleren gebruiken 1. Open bestand 4 2. Lees de eerste alinea door en bekijk de door Microsoft Word aangemerkte fouten 3. Ga met de cursor in het eerste fout gespelde woord staan: Ik loop door de strat 4. Klik op de knop Controleren U krijgt nu de onderstaande pop-up nu in beeld: Hier ziet u het woord dat als fout aangemerkt is Hier ziet u de suggesties die ClaroRead u geeft Hier ziet u de betekenis van de suggestie Hier ziet u een alternatief van de suggestie. 5. Klik nu op het juiste woord straat en klik op Wijzigen. 6. Klik nu op OK en ga door met het volgende woord, Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 16 van 21

17 7. Klik als u weer in het controlevenster bent op spellingcontrole alles 8. Controleer alle woorden 9. U bent klaar met dit onderdeel. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 17 van 21

18 Hoofdstuk 5 Boeklezer gebruiken Boeklezer is het programma van ClaroRead om digitale boeken van Dedicon te openen. Deze boeken hebben een zeer strenge beveiliging. Door deze beveiliging was het nodig om hier een apart programma voor te ontwikkelen. De boeken van Dedicon zijn beveiligd met Dedicon software. Stap 1: Openen van ClaroRead Boeklezer 1. Ga naar bestand en klik op openen Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 18 van 21

19 2. Ga naar een digitaal boek van Dedicon (indien niet aanwezig open dan PDF 1) 3. Als het boek geactiveerd is (in het geval van een Dedicon boek) dan komt er een welkomsttekst in beeld te staan en de datum tot wanneer het boek te gebruiken is. Klik op sluiten en het boek zal openen. Een boek kan op drie verschillende computers geactiveerd worden. Er is geen code nodig om het boek te activeren. De activatie van een boek wordt automatisch gestart wanneer het boek geopend wordt. Wanneer het boek al op drie computers is geregistreerd komt daar een melding van. Het boek kan dan niet geopend worden. Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 19 van 21

20 Stap 2 invullen van een Dedicon bestand Het is mogelijk om een boek in te vullen. Het opslaan van een ingevuld bestand gaat bij boeken van Dedicon automatisch. Bij een PDF Aantekening zijn ook over te dragen. Dit kan via de menuknop aantekeningen. U kan teksten invullen, markeren of lijnen trekken. Vul een antwoord in en trek een lijn in het geopende boek. Stap 3 eenvoudig en snel van voorleestaal wisselen Het is mogelijk om zeer snel van voorleestaal te wisselen. Ga naar Opties in de werkbalk. Klik vervolgens op spraakinstellingen. Vink ClaroRead instellingen ov uit Ga nu naar het tabblad extra Selecteer bij de talen de juiste stem en klik op OK Nu kan je met de vlag linksonder (in Boeklezer) snel van taal wisselen Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 20 van 21

21 EINDE TRAINING Zie voor meer informatie, handleidingen en videos: Vaardigheidstraining ClaroRead Pagina 21 van 21