Sterrenkunde met de verrekijker
|
|
- Nathan Cools
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Sterrenkunde met de verrekijker Jan van Gastel Jan (juni van 2018) Gastel December 2009
2 Waarnemen van de sterrenhemel kan op veel manieren 1. Met het blote oog - de melkweg - sterrenbeelden - meteoren - de maan en planeten: hoe ze zich aan de hemel bewegen - nevels en heldere sterrenhopen 2. Met een verrekijker - de melkweg - de maan en planeten - nevels en heldere sterrenhopen 3. Met een telescoop - de maan, planeten, asteroiden - allerlei nevels, sterrenhopen en sterrenstelsels. 4. Fotografisch
3 Verschillen oog, verrekijker, telescoop Het oog - groot beeldveld: +/ Vergroting van 1 x - Aperture 7 mm (pupil) De verrekijker - beeldveld Vergroting 7-25 x - Aperture mm De telescoop - beeldveld 2.5 of veel minder - Vergroting wel tot 1000 x - Aperture mm
4 Verschil blote oog, verrekijker en telescoop Voorbeeld: de maan Verrekijker: 8x40, 5 beeldveld Telescoop: vergroting 220x beeldveld 22.4 boogminuten
5 Verschil blote oog, verrekijker en telescoop Voorbeeld: Orionnevel
6 Ook verrekijkers onderling verschillen qua grootte beeldveld - Gewoonlijk: hoe hoger de vergroting hoe kleiner het beeldveld - Veel zit in de range van 5-7 graden. - Dit verschil zie je nauwelijks - Grotere verschillen bij vergelijking van gewone verrekijkers (7-10 x vergroten) met verrekijkers die of meer keer vergroten
7 Ook verrekijkers kunnen verschillen qua beeldveld 7x50 kijker; beeldveld x80 kijker; beeldveld 3.4
8 Lichtopbrengst van een verrekijker vergeleken met blote oog Waarom zie je zwakkere sterren met een verrekijker dan met het blote oog? - Omdat een verrekijker meer licht van het waar te nemen object vangt dan je oog. - Omdat de vergroting de achtergrond donkerder maakt Maar er is meer...
9 Enkele belangrijke begrippen Pupil van het oog Wordt maximaal in het donker 7 mm (minder naargelang je ouder wordt) Objectief van een kijker: lens aan de voorkant Uittreepupil Varieert van ~ millimeter Lichtwinst ten opzichte van blote oog: O 2 /p 2, waarin O=diameter objectief en p= diameter oogpupil. Dus voor 8x40 kijker: 40 2 /7 2 = 33. Deze kijker vangt dus 33x zoveel licht als je oog bij 7 mm pupil Kleine lichte cirkeltje dat je ziet als je de kijker iets van je af houdt
10 Oogpupil en uittreepupil Je maakt het best gebruik van de lichtopbrengst van de verrekijker als de grootte Van de uittreepupil van de kijker gelijk is aan die van je oog, waarom? Omdat dan alle licht dat door de verrekijker wordt opgevangen ook in je oog komt Groen = oogpupupil Blauw = uittreepupil Oogpupil kleiner dan uittreepupil: Deel licht valt buiten de pupil en Gaat verloren
11 Lichtverzamelend vermogen en grensmagnitude Omdat een verrekijker meer licht vangt dan je oogpupil kun je zwakker sterren zien. Hoeveel zwakker? Dat hangt af van de grootte van het objectief, de vergroting en de uittreepupil Diameter objectief M winst =5*log(D/P): D=diameter objectief, P=diameter oogpupil Voorbeeld 8X40 kijker: M winst =5*log(40/7) = 3.8 Dus zie je met het blote oog nog net sterren van magnitude 6, dan zie je met die kijker sterren van magnitude = 9.8 Maar: omdat ook de vergroting en de uittreepupil en de grootte van je oogpupil een rol spelen is het iets ingewikkelder, maar de objectiefdiameter is wel veruit de belangrijkste factor
12 Kegeltjes en staafjes Via de pupil komt het licht op je netvlies terecht. Daarin twee typen lichtgevoelige orgaantjes: Kegeltjes - Vooral in het centrum - Gevoelig voor kleur - Werken tot een helderheid van ongeveer 18 mag/bs 2 Gebruikt bij kijken naar: Sterren, maan, planeten Zijn na ongeveer 10 minuten aan het donker aangepast Staafjes - Vooral in de periferie - Ongevoelig voor kleur - Veel lichtgevoeliger, dus je kunt er zwakkere objecten mee zien Gebruikt bij kijken naar nevels e.d. Zijn pas na ongeveer 45 minuten geheel aan het donker aangepast Donkeraanpassing heel snel weg bij gebruik van licht
13 Oplossend vermogen (resolutie) De mate waarin je twee vlak naast elkaar staande objecten gescheiden kunt zien. Afhankelijk van: Diameter kijkerobjectief R=118/D mm Dus voor 8x40 kijker: 118/40 = 2.95 boogseconden Gevoeligheid oog ~ 1 boogminuut voor heldere objecten (maan, planeten) ~ 30 of meer voor zeer lichtzwakke objecten Om zichtbaar te zijn voor het oog moet een helder object dus vergroot worden tot minimaal 1 boogminuut, zwakke objecten tot (meer dan) 30. Met een verrekijker kan dit alleen als objecten groter zijn dan de max. resolutie van de kijker. Formule: Grootte object= R k *0.5*D o /V k (Rk= resolutie kijker, Do= objectief Diameter, Vk = vergroting kijker) Dus voor 8x40 kijker: 2.95*0.5*40/8 = 7.38 boogseconden voor heldere objecten.
14 Vergroting Wat doet vergroting eigenlijk? Het object groter maken 1. De achtergrond donkerder maken: Het licht van de achtergrond wordt namelijk uitgesmeerd. 2. Uitgebreide objecten worden ook uitgesmeerd dus niet alleen groter maar ook donkerder Het gevolg van dit groter en donkerder maken is, dat zowel sterren (puntbronnen) als uitgebreide objecten beter zichtbaar worden Maar door verschillende mechanismen.
15 Bij vergroting: Sterren puntbronnen - beter zichtbaar omdat de achtergrond donkerder wordt en de sterren op een donkere achtergrond beter te zien zijn Uitgebreide objecten waarvan het licht Ook wordt uitgesmeerd - beter zichtbaar omdat van een groter object meer fotonen ons netvlies bereiken
16 Voordelen verrekijker vergeleken met telescoop Relaxed waarnemen
17 Andere voordelen Niet steeds oculairen verwisselen Groot beeldveld Handig mee te nemen Kost geen tijd om op te stellen en af te bouwen Licht in gewicht Je kunt er ook overdag gemakkelijk mee waarnemen
18 Nadelen van een verrekijker in vergelijking met een telescoop 1. Slechts één vergroting 2. Vrij lage vergroting 3. Minder geschikte objecten 4. Minder makkelijk stabiel in positie te houden 5. (trillingen)
19 Hulpmiddelen bij gebruik van een verrekijker
20
21 Goede boeken in de handel, bijvoorbeeld Het boek hiernaast, van de Belg Rony de Laet Zoeken op stargazing with Binoculars levert meer titels op
22 Montering 1: spiegelmontering Je kijkt via een spiegel onderin de montering naar de sterrenhemel Voorbeeld rechts gebouwd door Carl Vehmeijer Handige inkijk van bovenaf Nadeel: je kijkt niet in de richting Van het object, dus wat lastiger te richten
23 Montering 2: Parallellogram montering Kijker blijft t.o.v. object in juiste positie bij hoger/lager kijken Je kijkt in de richting van het object Nadeel: je kijkt steeds naar boven, maar..
24 Je kunt er lekker bij gaan zitten
25 of liggen
26 Parallellogram montering Carl Vehmeijer
27 Interessante verrekijkerobjecten Er zijn er veel meer dan ik hier laat zien Helaas weinig goede tekeningen te vinden van waarnemingen met een verrekijker
28 Sterrenstelsels
29 M51, twee interacterende sterrenstelsels in Canes Venatici Belangrijk voor het kunnen zien in een verrekijker is een donkere hemel
30 M51 door een 25x100 verrekijker (Juanchin)
31 Sterrenstelsels M 81 en M82 in Uma Beide zijn goed te zien. Met een beetje geluk is in M81 zelfs verschil In helderheid tussen kern en buitendelen te zien
32 M 81 en M 82, getekend door Rony de Laet met een 8x56 verrekijker
33 NGC 2403 in Camelopardalis. Messier s missed object. Niet ver van M81 en M82 Duidelijk te zien. Kerngebied duidelijk als helderder te zien dan zwakkere buitendelen
34 M65 en M66 in Leo M66 is het beste te zien. Voor M65 moet het wat donkerder zijn en moet Je vaak averted vision gebruiken. Met een grotere verrekijker is ook NGC 3628 te zien
35 M106 in Canes Venatici De heldere kern is duidelijk waarneembaar. Met averted vision is ook een zwakke halo rond de kern te zien
36 Open sterrenhopen
37 Collinder 256 (Melotte 111). Open cluster in Coma Berenices Heldere sterrenhoop met een diameter van ongeveer 5. Erg mooi In elke verrekijker, mits voldoende groot beeldveld
38 Melotte 111 door een 10x50 verrekijker
39 M45: de Pleiaden of het Zevengesternte, in Taurus Erg mooi in een verrekijker. Veel meer sterren te zien dan met het blote oog. Als het goed donker is soms ook de ronde de ster Merope
40 M44: Praesape of het Beehive cluster in Cancer Meer dan 20 sterren zijn helderder dan magnitude 8. In het cluster zijn ook multiple sterren te zien. In het centrum zit een asterisme In de vorm van een huis
41 Het dubbelcluster in Perseus: NGC 869 en 884. Beide duidelijk waarneembaar
42 Dubbel cluster in Perseus Door een 7x50 verrekijker
43 Double cluster in Perseus door een 10x50 widefield Verrrekijker (Jen Bischop)
44 Collinder 30 (Melotte 20) in Perseus Mooie, uitgebreide, heldere open sterrenhoop rond de heldere ster α Perseus, Mirfak. Mrfak is een multiple ster, maar dat is met een verrekijker niet te zien. Met blote oog is de sterrenhoop al te zien op een voldoende donkere plek
45 Collinder 399: de Coathanger open sterrenhoop in Vulpecula
46 Collinder 399 Coathanger door eern 20x80 Verrekijker (Ghazale Adampour)
47 M36, 37 en M38 in Auriga. Drie open sterrenhopen in een beeldveld Hoewel de sterretjes er hier wel in staan zijn die niet te zien in een verrekijker. De drie sterrenhopen zien er uit als nevelvlekjes.
48 Bolhopen
49 M10 en M12 in Ophiuchus Twee mooie, heldere bolhopen Niet op te lossen met een verrekijker. Het blijven dus mooie, duidelijk zichtbare nevelvlekjes In Ophiuchus staan in totaal 25 bolhopen.
50 M5 in Serpens Deze bolhoop is wellicht iets moeilijker te vinden, maar is ook helder genoeg Om met een gewone verrekijker waar te nemen.
51 M13, ook wel het Keystone cluster genoemd, is bij redelijk donkere hemel al met het blote oog te zien. Een vrij gemakkelijk, helder object met elke verrekijker.
52 M22 is de helderste bolhoop die vanaf onze regionen is waar te nemen. Hij staat wel Laag, dus iets zuidelijker gaan is handig. Het is een grote bolhoop die vlak naast De ster in de top van de teepot van Sagitarius, makkelijk te vinden is. In deze periode dit jaar, zien we Jupiter in hetzelfde beeldveld.
53 Nevels
54 M 42: de Orionnevel. Zeer goed te zien in elke verrekijker. Veel details waarneembaar.
55 Orionnevevel, getekend door Tom Bӧrger Met 15x70 verrekijker.
56 M42 en M43 door een 7x50 verrekijker
57
58 Orionnevel door Rodrigo, met 20x80 verrekijker
59 M20 (trifidnevel), M21 en M8 (Lagoon nevel) Drie objecten in een beeldveld.
60 De Rosettenevel: Open sterrenhoop en diffuse nevel in Monoceros
61 Rosettenevel Door een 10x50 verrekijker
62 Noord-Amerikanevel en Pelikaannevel in Cygnus Met een verrekijker goed in zijn geheel te zien als het donker genoeg is.
63 NGC 7000 (Noord-Amerikanevel) En omgeving door Een 15x70 verrekijker
64 Maan, planeten, samenstanden, kometen
65 Maansverduistering door Een 15x70 Verrekijker, door Thia Krach (Hawaii)
66 Maan-Jupiter samenstand door een 8-15x50 verrekijker (Jeremy Perez)
67 De komeet Panstarrs, door een 25x100 verrekijker (Giorgo)
68 Einde
Het visueel. waarnemen. van. faint fuzzies. Jan van Gastel 14 maart 2013
Het visueel waarnemen van faint fuzzies Jan van Gastel 14 maart 2013 Wat bepaalt de zichtbaarheid van faint fuzzies? Kenmerken object (helderheid, grootte) Telescoop (aperture, vergroting) Contrast met
Nadere informatieIn voor een uitdaging voor de zomervakantie? Zoek de Palomars! Jan van Gastel
In voor een uitdaging voor de zomervakantie? Zoek de Palomars! Jan van Gastel Bij de SSA zijn de afgelopen paar jaar flinke telescopen gebouwd. En met flink bedoel ik dan met spiegels van 30 centimeter
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul
Met de Kijker op Jacht, Universum 4, 2004 Door Wouter Verheul Nu de vakantie weer voorbij is, en de zomer op z'n einde loopt, zijn de Boogschutter en de Schorpioen met het centrum van de Melkweg onder
Nadere informatieVisueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture. Jan van Gastel. augustus, 2006
Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, vergroting en aperture Jan van Gastel augustus, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels etc. Gerelateerde
Nadere informatieMet de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout
Met de Kijker op Jacht, Universum 1, 2006 Door: Jeffrey Bout Dag allemaal! Ook zo genoten van Mars eind vorig jaar? Wij wel! Mooie structuren waren er zichtbaar en sommigen hebben zelfs een heuse zandstorm
Nadere informatieVisueel waarnemen: de zichtbaarheid van uitgebreide deepskyobjecten (door Jan van Gastel)
Visueel waarnemen: de zichtbaarheid van uitgebreide deepskyobjecten (door Jan van Gastel) 1. Inleiding In het eerste artikel over de zichtbaarheid van deepskyobjecten hebben we vooral gesproken over de
Nadere informatieHet visueel waarnemen van sterrenstelsels uit de Atlas of Peculiar Galaxies, van Halton Arp 1. (door Jan van Gastel)
Het visueel waarnemen van sterrenstelsels uit de Atlas of Peculiar Galaxies, van Halton Arp 1. (door Jan van Gastel) Er bestaan veel lijsten met waar te nemen deepskyobjecten. De bekendst is wel de uit
Nadere informatieVisueel waarnemen. De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture. Jan van Gastel. december, 2006
Visueel waarnemen De rol van achtergrondhelderheid, contrast, vergroting en aperture Jan van Gastel december, 2006 Deepsky objecten Puntbronnen: sterren Uitgebreide objecten: galaxies, planetaire nevels
Nadere informatieDe mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout
De mooiste 10 objecten aan de sterrenhemel met elke sterrenkijker op elke avond Door Jeffrey Bout Veel mensen die net een sterrenkijker hebben gekocht vragen zich af wat er nu allemaal mee te zien valt.
Nadere informatieSterren kijken met een verrekijker
Sterren kijken met een verrekijker Sterren kijken met een verrekijker Inleiding Sterren kijken met een verrekijker wordt nogal eens onderschat. Er wordt vaak gedacht dat een verrekijker niet aan een telescoop
Nadere informatieEen redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien.
DeepskyLog waarnemingen M 48 (NGC 2548) Open sterrenhoop in Hydra Een redelijk grote open sterrenhoop. Waar de sterren aardig uit mekaar staan. In de zoeker is deze duidelijk al te zien. M 50 (NGC 2323)
Nadere informatiesterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion
sterrenbeeld orion Het Sterrenbeeld orion In de winter staat het sterrenbeeld Orion prominent aan de zuidelijke hemel. Met het blote oog valt er al heel wat te zien aan Orion. In deze blog lopen we de
Nadere informatieHet visueel waarnemen van deepskyobjecten: achtergrondhelderheid, grensmagnitude en vergroting 1 door Jan van Gastel
Het visueel waarnemen van deepskyobjecten: achtergrondhelderheid, grensmagnitude en vergroting 1 door Jan van Gastel 1. Inleiding Als je met het blote oog naar een heldere sterrenhemel kijkt hangt het
Nadere informatiemaksutov telescoop Maksutov telescoop
maksutov telescoop Maksutov telescoop Deze blogpost gaat over de techniek van de Maksutov telescoop via een review van de National Geographic 90/1250 goto telescoop. Lenzen of spiegel? Grofweg onderscheiden
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 22 Mei 2019 Inhoud van de les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Komeet Wirtanen Sterrenhemel waarnemen Telescopen Komeet Wirtanen
Nadere informatieDe Harrington STAR-lijst getemd!
De Harrington STAR-lijst getemd! Bart Torbeyns STAR 5/17 met een 25x100 Een waarneemdipje? Messier, Caldwell, H400, Probeer eens wat asterismen! Wat is een asterisme? een groepering van sterren die een
Nadere informatieVisueel waarnemen: Achtergrondhelderheid, oplossend vermogen en contrastgevoeligheid van het menselijk oog. (door Jan van Gastel)
Visueel waarnemen: Achtergrondhelderheid, oplossend vermogen en contrastgevoeligheid van het menselijk oog. (door Jan van Gastel) Hoe donkerder de hemelachtergrond, hoe beter lichtzwakke zwakke objecten
Nadere informatieTest 10x50 verrekijkers voor astronomisch deepsky gebruik
Test 10x50 verrekijkers voor astronomisch deepsky gebruik Dit is een praktische test van 10x50 verrekijkers uit het hogere en top-segement op deepsky objecten. Patrick Duis, Hooge Mierde Pentax, Fujinon,
Nadere informatieJef De Wit 27 april De Messierlijst met een bino
Jef De Wit 27 april 2017 De Messierlijst met een bino Libra 4x22 WA Superview dakkant spotgoedkoop ( 15) geen centrale scherpstelling 16 beeldveld (theorie 17 ) W van Cassiopeia uittredepupil 5,5 mm nog
Nadere informatieNAMBIA NAMIBIË sterrenkunde, het perfecte alibi om ver op vakantie te gaan SQM-metingen: - Onguna Tamboti: SQM-meting 21,80 - Madisa: SQM-meting 21,42 - Madisa: SQM-meting 21,61 - Spitzkoppe: SQM-meting
Nadere informatieHet visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters
Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters Kurt Christiaens Augustus 2008 AGC 426 - Perseus Kurt Christiaens Augustus 2008 AGC 1689 - Virgo Het visueel waarnemen van Abell Galaxy Clusters Achtergrond
Nadere informatie(c) Alle rechten voo. Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2
(c) Alle rechten voo Cursus Praktische Sterrenkunde 2015 Deel 2 Cursus Praktische Sterrenkunde LES 1: 18 November (Jan Vanautgaerden) Wat is er aan de (sterren)hemel te zien? Sterrenbeelden, Welke ster
Nadere informatieClear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel)
Clear Skies Atlas voor de Hickson Catalogus of Compact Galaxy Groups (review door Jan van Gastel) Figuur 1: Clear Skies website Al enige tijd kunnen waarnemers van deepskyobjecten en carbonsterren via
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 8 Mei 2019 Deze les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Ontstaan zonnestelsel De Zon Ons zonnestelsel binnen het sterrenstelsel
Nadere informatiedoor: Wouter Verheul Jupiter
universum3-2006.qxp 05-06-06 14:09 Page 38 38 UniVersum 3 2006 door: Wouter Verheul De Zomer is weer in aantocht, en veel mensen kijken uit naar de wat aangenamere temperaturen. Voor de waarnemers onder
Nadere informatieVerrekijkers en telescopen bekeken
Verrekijkers en telescopen bekeken Porro kijker Een verrekijker is een hulpmiddel voor het oog Dakkant kijker Oculair Coating is belangrijk Die voorkomt valse reflecties De coating boven is fel oranje
Nadere informatieKijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!!
Kijk nooit met een telescoop zomaar naar de zon!!! Een eenvoudige gids bij project sterren schitteren voor iedereen Wij beperken ons in eerste instantie tot de circumpolaire sterrenbeelden. Dat zijn de
Nadere informatieHet optimaliseren van een Newtontelescoop Voor het waarnemen van maan en planeten. Jan van Gastel (november 2014)
Het optimaliseren van een Newtontelescoop Voor het waarnemen van maan en planeten Jan van Gastel (november 2014) Verschil deepsky maan en planeten Maan en planeten veel helderder Waarnemen met de kegeltjes
Nadere informatiePRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT...
PRESENTATIE: JUWEELTJES DIE MESSIER GEMIST HEEFT... Volkssterrenwacht Urania Werkgroep Algemene Sterrenkunde (WGAS) 20 maart 2014 Spreker : Tom Corstjens WAAROM VISUEEL DEEPSKY WAARNEMEN? Kennis van de
Nadere informatieAvontuurlijke ruimtestages. 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.)
Euro Space Center 15/12/2013 1/5 ACTIVITEITENPROGRAMMA Astronomiestage 6 dagen - 5 nachten Duur 6 dagen / 5 nachten (van dag 1 om 17 u. tot en met dag 6 om 15 u.) Timing n Dag 1 17.00 u : Aankomst / onthaal
Nadere informatieDe hobby van Guus Gilein: het visueel waarnemen van veranderlijke sterren en andere deep sky objecten Door Guus Gilein, november 2006
De hobby van Guus Gilein: het visueel waarnemen van veranderlijke sterren en andere deep sky objecten Door Guus Gilein, november 2006 Laat ik mij eerst maar eens voorstellen: ik ben 47 jaar oud, hoofd
Nadere informatieAstroforum s vakantiegids 2016
Astroforum s vakantiegids 2016 Gratis en wel: Je astronomische vakantiegids 2016 Handig & Compact voor op de achterbank, in de ligstoel en voor op vakantie. Al het materiaal is samengesteld uit gratis
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november keer beoordeeld. Natuurkunde. De Dierenriem
Werkstuk door een scholier 1826 woorden 27 november 2001 6,5 79 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De Dierenriem Er is veel onderzoek gedaan aan het ontstaan van de dierenriem. Eén van de theorieën wijst
Nadere informatieVAN STEELPAN NAAR LEEUW
ROUTE 1 VAN STEELPAN NAAR LEEUW SPRING VAN DE STEELPAN NAAR ZEVEN PATRONEN AAN DE STERREN HEMEL, WAARONDER POLARIS (DE NOORDELIJKE POOLSTER). SPOT ONDERWEG TWEE STERRENSTELSELS. DE LENTEHEMEL IS HET BESTE
Nadere informatieHandleiding Visuele deep sky sterrenkunde
Handleiding Visuele deep sky sterrenkunde Jeffrey Bout 2006 Handleiding visuele deep sky sterrenkunde, pagina 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Hoofdstuk 1: Soorten deep sky objecten...4 Sterren...5 Dubbelsterren...6
Nadere informatieSterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel
Sterrenbeelden en sterrensporen. Orionnevel Je zet je camera op de M stand. ISO waarden zet je op 800. De sluitertijd op -25 Je camera blijft dan 25 seconden open staan. Je diafragma zet op als het kan
Nadere informatieKritische kanttekeningen bij het boek Kijk Omhoog! Alles over sterrenkijken en telescopen, van Philippe Mollet en Frank Deboosere
Kritische kanttekeningen bij het boek Kijk Omhoog! Alles over sterrenkijken en telescopen, van Philippe Mollet en Frank Deboosere (door Jan van Gastel) Eindelijk weer eens een uitgebreid boek in de Nederlandse
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde. Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 15 Mei 2019
Basiscursus Sterrenkunde Sterrenwacht Tweelingen, Spijkenisse 15 Mei 2019 Inhoud van de les Zijn er nog vragen n.a.v. de vorige les? Deze les: Opbouw sterrenstelsels Soorten stelsels Groepen stelsels Melkwegstelsel
Nadere informatieBasiscursus Sterrenkunde
Basiscursus Sterrenkunde Les 1 Sterrenwacht Tweelingen te Spijkenisse 24 April 2019 Inhoud van de cursus Inleiding Geschiedenis Afstanden in het heelal Het zonnestelsel Onze zon en andere sterren Sterrenstelsels
Nadere informatieVerslag Sirenekamp 2006
Verslag Sirenekamp 2006 Afgelopen zomer was het zo ver: voor het eerst sinds 2 jaar organiseerde de Jongerenwerkgroep (JWG) weer een sterrenkundekamp in de Provence in Zuid Frankrijk. En we mogen wel zeggen
Nadere informatieHoofdstuk 8. Samenvatting. 8.1 Sterren en sterrenhopen
Hoofdstuk 8 Samenvatting Een verlaten strand en een onbewolkte lucht, zoals op de voorkant van dit proefschrift, zijn ideaal om te genieten van de sterren: overdag van de Zon de dichtstbijzijnde ster en
Nadere informatieSterrenkunde kan iedereen
Basiscursus Astronomie en Astrofysica Leeuwarden, jan.-apr. 2013 - Waarnemingen - Jan de Boer, 25 februari 25 februari 2013 Waarnemingen 1 Sterrenkunde kan iedereen Astronomy, the greatest of all sciences,
Nadere informatieAstronomische hulpmiddelen
Inhoudsopgave Hulpmiddelen Magnitudes... blz. 2 Schijnbare magnitude... blz. 2 Absolute magnitude... blz. 3 Andere kleuren, andere magnitudes... blz. 3 Van B-V kleurindex tot temperatuur... blz. 4 De afstandsvergelijking...
Nadere informatieNEDERLANDSE KOMETEN VERENIGING. Handleiding voor het schatten van de visuele helderheid van een komeet volgens de Sidgwick-methode. E.P.
NEDERLANDSE KOMETEN VERENIGING Handleiding voor het schatten van de visuele helderheid van een komeet volgens de Sidgwick-methode E.P. Bus Voorwoord De Nederlandse Kometen Vereniging (voorheen de Werkgroep
Nadere informatieKomeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie.
Komeetfotografie met eenvoudige apparatuur, een verkorte versie. Peter Bus Inleiding Het oorspronkelijke artikel voor het eerst gepubliceerd in 1985 is nu in verkorte vorm aangepast aan de in de loop der
Nadere informatieDe BinoculaireSummatieFactor en de relevantie voor Deepsky Waarnemingen. Arie Otte 16 November 2013
De BinoculaireSummatieFactor en de relevantie voor Deepsky Waarnemingen Arie Otte 16 November 2013 De voordelen van kijken met twee ogen Two eyes are better than one Phil Harrington Lijkt logisch, maar
Nadere informatieKennismaking Praktische Sterrenkunde
Kennismaking Praktische Sterrenkunde Introductie Practicum 1 Kennismaking Nachtelijke Hemel Inleveren 3 mei 2010 bij het college (als het slecht weer blijft wordt deze datum veranderd). 1 Introductie Een
Nadere informatieWaarneemverslagen 2007
Waarneemverslagen 2007 Datum Plaats Telescoop Pagina 10 februari 2007 Valkenburg 7cm Skylux 2 17 februari 2007 Nieuw Milligen 8cm ED refractor 3 12 maart 2007 Valkenburg 7cm Skylux 4 7 juli 2007 Valkenburg
Nadere informatieVisueel waarnemen: Aanpassing van het oog aan het donker 1
Visueel waarnemen: Aanpassing van het oog aan het donker 1 (Jan van Gastel) Zoals iedereen weet, past je oog zich aan het donker aan als je van licht naar donker gaat en omgekeerd. Het eerste noemen we
Nadere informatieNationale sterrenkijkdagen 2014
Nationale sterrenkijkdagen 2014 Gemeenteschool Vichte Beukenhofstraat 38 Vichte Op 7 en 8 Maart 2014 Vanaf 19h00 tot 24h00 De toegang is gratis!!!!! We zitten weer in de mooiste periode van het jaar waarin
Nadere informatiePresentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren
JongerenWerkGroep voor Sterrenkunde Presentatie bij de cursusbrochure Sterrenkunde voor Jongeren 1 Inhoud Wat is de JWG Sterren en dwaalsterren Alles draait! De zon en de maan Het zonnestelsel Buiten het
Nadere informatieAstroschetsen. Jef De Wit, WGAS, 14/12/2017
Astroschetsen Jef De Wit, WGAS, 14/12/2017 Astroschetsen - voorstelling - waarom schetsen - blote oog - deepsky - aan het werk - zonnestelsel - maanschetsen - vragen 2006: basiscursus op Urania Lidl-telescoop
Nadere informatieMarkarians ketting in de sterrenbeelden De Maagd en Het Hoofdhaar van Berenice gefotografeerd door VSRUG leden.
Markarians ketting in de sterrenbeelden De Maagd en Het Hoofdhaar van Berenice gefotografeerd door VSRUG leden. Hugo Van den Broeck De catalogus van de beroemde Franse kometenjager Charles Messier bevat
Nadere informatieStappen: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Oktober 12 November, 2010
Stappen: WAT heb ik nodig? Pen of potlood Rood licht of een nachtzicht zaklamp GPS, toegang tot het internet of een topografische kaart Uitgeprinte Activiteitengids met het antwoordformulier HOE maak ik
Nadere informatieEindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur
Eindpunt van een ster Project voor: middelbare scholieren (profielwerkstuk) Moeilijkheidsgraad: Categorie: Het verre heelal Tijdsinvestering: 80 uur Inleiding Dit is een korte inleiding. Als je meer wilt
Nadere informatieAsterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers
Asterismen Kleine sterpatronen voor telescopen en verrekijkers Demelza Ramakers Inleiding Asterismen zijn patronen van sterren. Het sterrenbeeld Cassiopeia is misschien wel de bekendste aan de nachtelijke
Nadere informatieOp zoek naar de zwaarste ster II: Bovenaan in het HR-diagram
Op zoek naar de zwaarste ster II: Bovenaan in het HR-diagram Claude Doom MOETEN WE ONS ECHT BEPERKEN TOT dubbelsterren om de zwaarste ster te vinden (zie deel I: Sterren wegen, Heelal juli 2015, blz.216)?
Nadere informatieAstrofotografie. Urania WGAS. 30 november Bart Delsaert
Astrofotografie Urania WGAS 30 november 2017 Bart Delsaert Inhoud Voorstelling Astrofotografie Deepsky vs Planeet-maan-zon Obstakels en oplossingen Mogelijkheden DSLR Voorstelling Bart Delsaert, Overijse
Nadere informatieCursus Inleiding in de Sterrenkunde
Cursus Inleiding in de Sterrenkunde Sterrenbeelden naamgeving ca. 3000 v Chr. (Kreta) 48 klassieke sterrenbeelden, w.o. Dierenriem nu 88 officieel (door I.A.U.) met blote oog ca. 6000 sterren sternamen:
Nadere informatieVoorwoord. In t kort. Vrienden,
Voorwoord Vrienden, Het eerste boekje was een schot in de roos. Verschillende mensen vonden het een schitterend naslagwerk. We hebben zo goed gescoord dat er zelf enkele leden zijn bij gekomen!!! In het
Nadere informatiePeriodiek systeem voor amateurastronomen. Guido Gubbels
Periodiek systeem voor amateurastronomen Guido Gubbels Urania, WGAS, 27 sep 2018 Astronomie Sedert 1981 Visueel waarnemen Verenigingsleven 1981 - LVSW 1981 - VVS 1982 1995: JVS-VVS Triangulum 1989-2004:
Nadere informatieSTERREN EN MELKWEGSTELSELS
STERREN EN MELKWEGSTELSELS 5. Piet van der Kruit Kapteyn Astronomical Institute University of Groningen the Netherlands Voorjaar 2007 Outline Differentiële rotatie Massavedeling Ons Melkwegstelsel ontleent
Nadere informatieOog. Netvlies: Ooglens: Voor de stralengang in het oog van lichtstralen zijn de volgende drie onderdelen belangrijk.
Oog Voor de stralengang in het oog van lichtstralen zijn de volgende drie onderdelen belangrijk. Netvlies: Ooglens: Op het netvlies bevinden zich lichtgevoelige zintuigcellen; staafjes en kegeltjes (voor
Nadere informatieHandleiding voor het blinken van planetaire nevels
Handleiding voor het blinken van planetaire nevels Een instructie voor het succesvol detecteren van planetaire nevels met een stellair uiterlijk of kleine schijnbare diameter Responsverschillen Welk filter?
Nadere informatieAantal technologische beschavingen in onze melkweg / universum Roel Kwanten
Verslag Vendelinusvergadering van 14 mei 2016 We mochten drie verjaardagen aankondigen. Jos, Jarkko en Tony hebben getracteerd. Proficiat en bedankt. En we hebben taart gegeten!! Aantal technologische
Nadere informatieNIEUWSBRIEF VAN DE NOORDHOLLANDSE WEER- EN STERRENKUNDIGE ORGANISATIE
NIEUWSBRIEF VAN DE NOORDHOLLANDSE WEER- EN STERRENKUNDIGE ORGANISATIE Stichting J.C. van der Meulen De doelstelling van stichting J.C. van der Meulen is het populariseren van; Weer- en sterrenkunde, oudheidkunde,
Nadere informatieHoe groot moet mijn vangspiegel zijn? Jan van Gastel
Hoe groot moet mijn vangspiegel zijn? Jan van Gastel Het door de amateur meest gebouwde type telescoop is de Newton-telescoop. Misschien wel de meest gestelde vraag van zelfbouwers van Newton-telescopen
Nadere informatieNationale sterrenkijkdagen 2012
Nationale sterrenkijkdagen 2012 Gemeenteschool Vichte Beukenhofstraat 38 Vichte Op 21 en 22 december 2012 Vanaf 19h00 tot 24h00 De toegang is gratis!!!!! We zitten weer in de mooiste periode van het jaar
Nadere informatieBasiscursus astro-fotografie
Basiscursus astro-fotografie Hoofdstuk 1: Astro-fotografie met DLSR camera Docent: Jan Vissers EDUCATIE-werkgroep Inleiding Inhoud van het hoofdstuk: Camera-instellingen Voorbeelden astro-fotografie met
Nadere informatieWaarneemverslagen 2009
Waarneemverslagen 2009 Datum Plaats Telescoop Pagina 30 januari 2009 Mheer 20cm Sky-Watcher Dobson 3 31 januari 2009 Mheer 20cm Sky-Watcher Dobson 6 19 maart 2009 Mheer 20cm Sky-Watcher Dobson 8 31 maart
Nadere informatieSupernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden.
Supernova SN2014J in M82 gefotografeerd door VSRUG leden. Hugo Van den Broeck Supernovae oefenen een aantrekkingskracht uit op de astrofotografen van de VSRUG. Vorig jaar werd supernova SN2013am in M65
Nadere informatieOntdek het Universum Certificaat
Ontdek het Universum Certificaat Welkom bij het Ontdek het Universum waarneemprogramma van Sterrenvereniging Astra Alteria. Geïnspireerd door het Internationale Jaar van de Sterrenkunde 2009 hebben wij
Nadere informatieHet Heelal. N.G. Schultheiss
1 Het Heelal N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module De hemel. Deze module wordt vervolgd met de module Meten met een Telescoop. Uiteindelijk kun je met de opgedane kennis een telescoop
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Hoewel sterren op het eerste gezicht willekeurig verdeeld lijken, zijn ze in werkelijkheid gegroepeerd in collecties van miljarden sterren. Dergelijke eilanden van sterren, in
Nadere informatieDE STERRENHEMEL OBSERVEREN
DE STERRENHEMEL OBSERVEREN Peter van Kessel Het is donker, koud en helder Een mooie avond om naar een televisieprogramma of computerbeeldbuis te kijken7 Of vandaag maar wat anders7 Je hebt in Universum
Nadere informatieThema 3 Verrekijkers. astronomische kijker
07-0-005 0: Pagina Verrekijkers Inleiding Om verre voorwerpen beter te kunnen zien, kun je gebruikmaken van verrekijkers. Die zijn er in vele soorten. De astronomische kijker wordt gebruikt voor het bekijken
Nadere informatieOktober december Erkenningsnummer: P Dit project wordt ondersteund binnen het Actieplan, een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap.
ACG- I N F O B L A D Driemaandelijks tijdschrift, uitgegeven door de Astronomische Contact Groep vzw Verantwoordelijke uitgever: Carl Vandaele, Elverdingestraat 93, 8900 Ieper afgiftekantoor Ieper 1 Oktober
Nadere informatieSterrenstelsels. prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen
Sterrenstelsels prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde, IMAPP Radboud Universiteit Nijmegen Sterrenstelsels Uur 1: Ons Melkwegstelsel Uur 2: Andere sterrenstelsels De Melkweg Galileo: Melkweg bestaat
Nadere informatieRuim 45 jaar ervaring met de Kuttertelescoop. Voordracht voor de Kutterdag 17 september 2016 te Oudenbosch
Ruim 45 jaar ervaring met de Kuttertelescoop Voordracht voor de Kutterdag 17 september 2016 te Oudenbosch De indeling van de lezing: 1 e Waar begin je aan? 2 e De 11cm Kutter en zijn eigenschappen 3 e
Nadere informatieTelescopen. N.G. Schultheiss
1 Telescopen N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module volgt op de module Lenzen of Lenzen slijpen. Deze module wordt vervolgd met de module Telescopen gebruiken. Je kunt met na deze module een telescoop
Nadere informatieClusters van sterrenstelsels
Nederlandse samenvatting In dit proefschrift worden radiowaarnemingen en computer simulaties van samensmeltende clusters van sterrenstelsels besproken. Om dit beter te begrijpen wordt eerst uitgelegd wat
Nadere informatieKomeet Holmes verrast
AMATEURS ACTIEF Gilbert Peeters en Alex Scholten Komeet Holmes verrast In de ochtenduren van 24 oktober meldden amateurs de onverwachte uitbarsting van de kort-periodieke komeet 17P/Holmes. Binnen enkele
Nadere informatieBig Bang ontstaan van het heelal
Big Bang ontstaan van het heelal Alfred Driessen Amsterdam A.Driessen@utwente.nl 910-heelal.ppt slide 1 datum: 2 oktober 2009 A. Driessen@utwente.nl ESO's Very Large Telescope (VLT) 910-heelal.ppt slide
Nadere informatiePraktische Sterrenkunde
Praktische Sterrenkunde Vandaag 1. Verkenning van de sterrenhemel 21 september 2015 Korte introductie Praktische Sterrenkunde Verkenning van de sterrenhemel Coördinaten t.o.v. de waarnemer: azimuth en
Nadere informatieDE STERRENHEMEL VAN MAAND TOT MAAND
jn-, met ige ere oie plarneapps 11 1 1 3 ZENIT 1 21 2 ANDROMEDA 3 30 2 STERREN & PLANETEN 2015 DE STERRENHEMEL VAN MAAND TOT MAAND 5 el van innen- Erwin van Ballegoij, Roy Keeris en Edwin Mathlener Gebaseerd
Nadere informatieHoe meten we STERAFSTANDEN?
Hoe meten we STERAFSTANDEN? Frits de Mul voor Cosmos Sterrenwacht nov 2013 Na start loopt presentatie automatisch door 1 Hoe meten we STERAFSTANDEN? 1. Afstandsmaten in het heelal 2. Soorten sterren 3.
Nadere informatieHet Bode sterrenstelsel, een LINER
Het Bode sterrenstelsel, een LINER Hugo Van den Broeck Gedurende de wekelijkse kijkavond op woensdag 24 mei 2017 op de volkssterrenwacht Armand Pien mochten wij een talrijk opgekomen publiek verwelkomen.
Nadere informatieONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6
ONTDEK HET PLANETARIUM! DE ANTWOORDEN GROEP 5-6 OPKAMER (12) Dit onderdeel past bij kerndoel 46, 52, 53 en 56. Het bed hier is heel kort. Eise zelf was 1 meter 74. Hoe moest hij dan slapen? Mensen sliepen
Nadere informatieLichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop?
Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop? Infrarood opname van de paardenkopnevel met de ruimtetelescoop Hubble Lichtvervuiling: Welk filter gebruik ik op mijn telescoop? In deze blogpost
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Sterrenkunde
Praktische opdracht ANW Sterrenkunde Praktische-opdracht door een scholier 2089 woorden 12 mei 2005 4,9 18 keer beoordeeld Vak ANW We gaan deze praktische opdracht doe over sterrenkunde, met de onderwerpen
Nadere informatie6,5. Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober keer beoordeeld. 1. Het Heelal
Werkstuk door een scholier 2235 woorden 23 oktober 2003 6,5 26 keer beoordeeld Vak Biologie 1. Het Heelal Wanneer we s nachts naar de inktzwarte hemel turen, kijken we in feite ver in de ruimte, in de
Nadere informatieDe sterrenkundehobby van Nico de Jongh
Nico in de jaren 50 bij de kolenkachel met "Het raadsel Mars" van A.J.M.Wanders De sterrenkundehobby van Nico de Jongh Het begon allemaal lang geleden, in 1957 met het verschijnen van de komeet Arend-Roland.
Nadere informatieDe Hemel. N.G. Schultheiss
1 De Hemel N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module is direct te volgen vanaf de derde klas. Deze module wordt vervolgd met de module Het heelal. Uiteindelijk kun je met de opgedane kennis een telescoop
Nadere informatieSamenvatting door D woorden 28 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Samenvatting door D. 1387 woorden 28 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kosmografie Onderzoeken van heelal basis wetenschap = fysica Hoofdstuk 1: Structuur van het heelal 1.1 Samenstelling
Nadere informatieSterren en sterevolutie Edwin Mathlener
Sterren en sterevolutie Edwin Mathlener Kosmische raadselen? Breng ze in voor de laatste les! Mail uw vragen naar info@edwinmathlener.nl, o.v.v. Sonnenborghcursus. Uw vragen komen dan terug in de laatste
Nadere informatieAPOD: laat standaard de astronomy picture of the day zien. Tap rechtsonder op het pijltje (^) om informatie te lezen over het plaatje.
APOD: laat standaard de astronomy picture of the day zien. Tap rechtsonder op het pijltje (^) om informatie te lezen over het plaatje. Wanneer je linksboven op de drie streepjes tapt kun je naar de galerij
Nadere informatieTELESCOPEN, KEUZE TE OVER
Telescopen, keuze te over 1 Zeeweg 96, 8200 Brugge Tel : 050/39.05.66 Fax : 050/39.32.44 e-mail : beisbroek@unicall.be Lid van het Samenwerkingsverband van Vlaamse Volkssterrenwachten vzw V O L K SS T
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Spiraalstelsels Het heelal wordt bevolkt door sterrenstelsels die elk uit miljarden sterren bestaan. Er zijn verschillende soorten sterrenstelsels. In het huidige heelal zien we
Nadere informatieDe Melkweg. - Sterverdeling - Structuur - Gas verdeling - Kinematica
De Melkweg - Sterverdeling - Structuur - Gas verdeling - Kinematica Groothoek opname van de zuidelijke hemel met daarin de Melkweg Omdat de melkweg een afgeplatte sterverdeling is waar we midden in zitten
Nadere informatieBeginnen met sterren kijken
Beginnen met sterren kijken Een gids voor kinderen Waar begin je en hoe vind je de beste sterrenkijker in het steeds maar meer uitgebreide telescopenbos wat je op internet kan vinden. Geen eenvoudige opgave,
Nadere informatie