Cursus Inleiding in de Sterrenkunde

Transcriptie

1 Cursus Inleiding in de Sterrenkunde

2 Sterrenbeelden naamgeving ca v Chr. (Kreta) 48 klassieke sterrenbeelden, w.o. Dierenriem nu 88 officieel (door I.A.U.) met blote oog ca sterren sternamen: meestal Arabische oorsprong

3 Orion, de jager

4 Stier Kleine Hond Orion Sirius Grote Hond

5 noord

6

7 Sterrenbeelden zuidelijk halfrond

8 Zonsverduistering mei 2003

9 zonsverduistering 22 oktober 2136 vchr. Hi en Ho

10

11

12 Aruba, 26 februari 1998

13 Totale Maansverduistering

14

15 Eratosthenes: omtrek van de Aarde

16 Hipparchus: afstand tot de Maan

17 Aristarchus: afstand tot de Zon heliocentrisch wereldbeeld

18

19

20 Ptolemeus (ca. 150 nchr.) الكتاب المجسطي (al-kitabu-l-mijisti) kortweg de Almagest

21 Ptolemeus (ca. 100 nchr.): uit de de Almagest

22 Nicolaus Copernicus ( )

23 De Revolutionibus Orbium Celestium

24

25 Tycho Brahe Uraniborg, eilandje Ven (nu Zweden)

26 Tycho Brahe

27 Tycho Brahe Stjerneborg

28 Geen telescoop Instrumenten om hoekafstanden te meten

29

30

31

32 Johannes Kepler

33

34 De wetten van Kepler: 1 - Alle planeten bewegen zich rond de zon in elliptische banen. 2 - De snelheid van een planeet in haar omloopbaan verandert zodanig dat in gelijke tijden de oppervlakte afgelegd door de rechte lijn tussen de zon en de planeet, gelijk is.

35 Derde wet Het kwadraat van de omlooptijd (P) van een planeet is evenredig met de derde macht van haar gemiddelde afstand (a) tot de zon ofwel: P 2 = a 3 P = omloopperiode in jaren, a = afstand in AE Bijvoorbeeld: Omlooptijd Jupiter is 11,9 jaar: 11,9 2 = 11,9 x 11,9 = 142 5,2 3 = 5,2 x 5,2 x 5,2 = 141, dus Jupiter staat op 5,2 AE

36 september 1608 in Middelburg

37 Brillenmaker Hans Lipperhey vindt de telescoop uit. Er zijn ongetwijfeld meer mensen die een telescoop kunnen maken. Lipperhey vraagt patent aan en reist naar Den Haag. september 1608 in Middelburg

38 Op 2 oktober 1608 demonstreert Lipperhey de ver-sienden bril in Den Haag aan Prins Maurits

39 De Hollandse kijker of Galileo telescoop het objectief is een bolle lens; het oculair een holle lens

40 De astronomische kijker of Kepler telescoop het objectief is een bolle lens; het oculair ook

41 het diafragma

42 Het nieuws van de ontdekking door de Zeeuwse brillenmaker breidt zich snel uit over heel Europa In het voorjaar van 1609 hoort de Italiaanse geleerde Galileo Galileï van het nieuws. Binnen een maand bouwt hij zijn eigen telescoop en richt hem op de maan

43 Galilei tekent de maan met bergen, kraters en donkere vlaktes

44 Galilei tekent de maan met bergen, kraters en donkere vlaktes

45 De planeet Jupiter blijkt een bolletje waar vier manen om heen draaien

46 Door de kijkers van Galileï zijn veel meer sterren te zien dan met het blote oog

47 De lichtende band die wij de Melkweg noemen blijkt te bestaan uit ontelbare sterretjes

48 Ook de zon is niet perfect: er zitten donkere vlekken op

49 Ook de zon is niet perfect: er zitten donkere vlekken op

50 De waarnemingen van Galileï bevestigen het wereldbeeld volgens Copernicus

51 Galileï schrijft zelf een boekje waarin hij het oude wereldbeeld belachelijk maakt

52 Als een goede vriend gekozen wordt tot paus, vertelt Galileï hem enthousiast over zijn ontdekkingen

53 Kijk, de maan is helemaal geen perfecte hemelse bol, zoals in de theorie van Aristotelis, maar lijkt op de aarde, met bergen, dalen en vlakten

54 Wie denkt dat alle hemellichamen om de aarde draaien, zoals Aristotelis beweert, moet maar eens naar de satellieten van Jupiter komen kijken

55 Ook de zon is helemaal geen perfecte hemelse bol, maar heeft allemaal donkere vlekken, weer zo n misser van Aristotelis

56 Copernicus heeft gelijk!!

57 Dat had hij beter niet zo enthousiast kunnen roepen.

58 Galileï moet openlijk zweren dat hij nooit meer over de theorie van Copernicus zal schrijven of praten

59 Isaac Newton ( )

60

61 Edmund Halley ( ) Halley stelde een methode voor om de Venusovergang van 1761 te ge-bruiken om de immense afstand aarde-zon te bepalen

62 De methode van Halley A B B A koorde van Venus gezien vanaf de aarde

63 Friedrich Wilhelm Bessel 1838: parallax van 61 Cygni 0,3 boogseconden 90 biljoen kilometer!

64 een lichtjaar = de afstand die het licht ( km/sec!) in 1 jaar aflegt maan 1,3 lichtseconden zon 8 lichminuten dichtsbijstaande ster 3,2 lichtjaar

65 Andromedanevel 100 miljard sterren lichtjaar 2 miljoen lichtjaar

66 Hubble Ultra Deep Field

67 Cluster Abell miljard lichtjaar Quasar 13 miljard lichtjaar